Bài giảng Ứng dụng di truyền học - Bài 5: Kĩ thuật di truyền

Nội dung text: Bài giảng Ứng dụng di truyền học - Bài 5: Kĩ thuật di truyền

1. GV: Nguyễn Hoàng Quí
2. ( Khái niệm giống ( Nhiệm vụ của ngành chọn giống I. KĨ THUẬT DI TRUYỀN II. ỨNG DỤNG CỦA KĨ THUẬT DI TRUYỀN.
3. §5. KỸ THUẬT DI TRUYỀN I.KỸ THUẬT DI TRUYỀN : 1.Khái niệm : a)+Là kỹ KthuĨ ậTHUt thaoẬ Ttác DI trên TRUY vật liỀệNu diLÀ truy GÌề n? (ADN, gen) + dựa vào những hiểu biết về cấu trúc hóa học của các axit nuclêic và di truyền vi sinh vật. b) Kỹ thuật cấy gen : KĨ THUẬT CẤY GEN LÀ GÌ ? • Là kĩ thuật chuyển một đoạn ADN từ tế bào cho sang tế bào nhận bằng cách dùng plasmit (hay thể thực khuẩn) làm thể truyền
4. 1.Khái niệm : 2. Plasmid: • Là những cấu trúc nằm trong tế bào chất của vi khuẩn • Tùy loài vi khuẩn, mỗi tế bào chứa từ vài đến vài chục plasmid. • Plasmid chứa ADN dạng vòng, gồm 8000 ─ 200.000 cặp nucleotit . ● ADN-plasmid tự nhân đôi độc lập với ADN của NST
5. 3. Phân biệt ADN nhiễm sắc thể với ADN của plasmid: ADN nhiễm sắc thể ADN plasmid •Nằm trong nhân tế bào. • Trong tế bào chất •Dạng chuỗi dài, xoắn kép của vi khuẩn •Dạng vòng •Số nucleotit nhiều•Số Nu ít (8000 – 200000 cặp) • Không dùng làm thể •Dùng làm thể truyền truyền các gen các gen
6. 1.Khái niệm : 2. Plasmid: 4. Ba giai đoạn của kỹ thuật cấy gen : Enzim cắt Tách ADNnst tb cho ADN tái tổ hợp Chuyển ADNtth vào tb nhận Tách plasmit Enzim cắt
7. Enzim Enzim cắt cắt Tách ADN NST của “tế bào cho” Sơ đồ cấy gen Đoạn ADN bị cắt ra bằng cách dùng Gắn đoạn bị cắt vào plasmid nhờ plasmid enzim nối ADN tái tổ hợp Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận E.coli
8. E.coli có khả nVìăng sao nhân đôi nhanh J plasmittế bào cũ ng đượnhc nhânận lênđượ rất c nhanh J lượdùngng lớn cácph chấổt tbiươếngn ứ làng với các gen đã ghépvi vào plasmit.khuẩn E.coli ?
9. PHIẾU HỌC TẬP Các bước của kỹ thuật cấy gen Khái niệm Bước 1 Bước 2 Bước 3 9CCắắtt vàvà n nốốii 9ChuyChuyểểnn ADN 9TáchTách ADN •Làkĩ thuật đoạn ADN của tái tổ hợp vào NST của tế chuyển một tế bào cho và tế bào nhận và đoạn ADN từ tế bào cho và ADN plasmid ở tạo điều kiện tách plasmid bào cho sang những điểm xác cho gen đã ra khỏi tế tế bào nhận định tạo nên ghép được biểu bào vi ADN tái tổ hợp. hiện. bằng cách khuẩn. • Việc cắt nhờ (tự nhân đôi, dùng plasmit enzim cắt sao mã, dịch (hoặc thể thực (restrictaza) mã tổng hợp khuẩn) làm thể • Việc nối nhờ protein) truyền enzim nối (ligaza)
10. II. ỨNG DỤNG CỦA KTDT : 1.Tạo những chủng vi khuẩnmới có khả năng sản xuất trên qui mô công nghiệp nhiều sản phẩm sinh học như: axit amin, protein, vitamin, hoocmôn, enzim, kháng sinh. 2. Dùng plasmid để chuyển gen mã hóa insulin của người vào vi khuẩn E.coli → insulin chữa bệnh tiểu đường cho người 3. Chuyển gen kháng thuốc diệt cỏ từ loài thuốc lá cảnh vào cây bông và cây đậutương Î các cây này có khả năng kháng thuốc diệt cỏ.
11. Cây thuốc lá cảnh
12. CỦNG CỐ 1. Kỹ thuật di truyền là gì ? 2. Trình bày các khâu chính của kỹ thuật cấy gen bằng plasmid ? 3. Nêu ứng dụng thực tiễn của KTDT ? Vẽ sơ đồ cấy gen.
13. 3. ADN tái tổ hợp tạo ra trong kỹ thuật cấy 4.1.2. Trong Plasmid Trong kỹ k thuỹlàthu :ậtậ ctấ cyấ gen,y gen, th ADNể truy táiền t ổđược gen, sau đóphải được đưa vào tế bào vi sửhợdpụ ngđượ là:c tạo từ : khua.ẩ nCác nh ằbàom: quan nằm trong tế bào chất a.a.c ủVi aADN khuvi khu cẩủnaẩ n.tE.coliế bào cho sau khi được nối a. Làm tăng hoạt tính của gen chứa trong vào một đoạn ADN của tế bào nhận. ADNb.b. Plasmid táiCác tổ bàohợp. quan nằm trong tế bào chất b.củ aADN virut. của tế bào nhận sau khi được c.b. PlasmidLàm tăng ho sốặ lcượ E.coling gen được cấy nhờ nốc.i vàoCấu mtrúcột đchoạứna ADNADN cdủạang tế vòngbào cho.trong vàod. Plasmidkhả năng hosinhặc sthảnể nhanhthực khucủa ẩvin. khuẩn. c.tế ADNbào chcủấat plasmitcủa vi khu sauẩ n.khi được nối c. Để ADN tái tổ hợp kết hợp với ADN vi thêm vào 1 đoạn ADN của tế bào nhận. khud.ẩ n.Cấu trúc chứa ADN trong tế bào d.ch ấADNt củ aplasmit virut. sau khi được nối thêm d. Để kiểm tra hoạt động của ADN tái tổ vào một đoạn ADN của tế bào cho. hợp.