Bài giảng Hình thái và mô hình văn hóa

Nội dung text: Bài giảng Hình thái và mô hình văn hóa

1. I. KHÁI NIỆM VĂN HÓA:
2. ? Văn hóa là hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn, trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội của mình.
3. II. MÔ HÌNH CẤU TRÚC CỦA HỆ THỐNG VĂN HÓA:
4. Theo cách nhìn nhận truyền thống VĂN HÓA VĂN HÓA VĂN HÓA VẬT CHẤT TINH THẦN
5. Theo quan điểm của GS. Đào Duy Anh Sinh hoạt kinh tế Sinh hoạt xã hội VĂN HÓA Sinh hoạt tri thức
6. Theo quan VH XÃ điểm VH CÔNG HỘI của NGHỆ L.Whit e VH TƯ TƯỞNG VĂN HÓA
7. Theo quan điểm của GS. Văn Tân VH VẬT CHẤT VĂN HÓA VH TINH VH XÃ THẦN HỘI
8. Theo quan điểm của M.S.Kagan VĂN HÓA TINH THẦN VĂN HÓA VĂN HÓA VẬT NGHỆ CHẤT THUẬT VĂN HÓA
9. Theo quan điểm của GS. Ngô Đức Thịnh ➔ VH SẢN XUẤT ➔ VH XÃ HỘI VH TƯ TƯỞNG VH NGHỆ THUẬT VĂN HÓA
10. Theo quan điểm của Nguyễn Tấn Đắc HĐ SINH TỒN HĐ VĂN HĐ XÃ NGHỆ HỘI THUẬT HÓA HĐ TINH THẦN
11. VĂN HÓA Theo quan điểm của GS.TSKH Trần Ngọc Thêm VĂN HÓA TỔ CHỨC VĂN HÓA ỨNG XỬ VĂN HÓA ỨNG XỬ BẢN THÂN CỘNG VỚI MÔI TRƯỜNG TỰ VỚI MÔI TRƯỜNG XÃ ĐỒNG NHIÊN HỘI * Văn hóa nhận thức: * Văn hóa tận dụng môi * Văn hóa tận dụng nhận thức về vũ trụ, trường tự nhiên: ăn môi trường xã hội: tiếp con người và xã hội. uống, giữ gìn sức khỏe, nhận ảnh hưởng văn * Văn hóa tổ chức đời mặc và làm đẹp con hóa Ấn Độ (Phật giáo, sống tập thể: nông người, tạo các vật dụng nghệ thuật Chăm), văn thôn, đô thị, quốc gia. hàng ngày. hóa Trung Hoa (Nho * Văn hóa đối phó với giáo, Đạo giáo), văn hóa * Văn hóa tổ chức đời môi trường tự nhiên: phương Tây. sống cá nhân: tín đối phó với thiên tai, khí ngưỡng, phong tục tập * Văn hóa đối phó quán, giao tiếp nghệ hậu và thời tiết. với môi trường xã hội: thuật. quân sự và ngoại giao.
12. Ý kiến của TS.Huỳnh Công Bá
13. Các chủ thuyết giải thích sự tương đồng giữa các nền văn hóa trên thế giới THUYẾT LOẠI HÌNH KINH TẾ - VĂN HÓA
14. III. HÌNH THÁI VĂN HÓA
15. Sự khác biệt về điều Sự khác biệt về xã hội kiện tự nhiên (lịch sử - kinh tế) VĂN HÓA GỐC VĂN HÓA GỐC NÔNG NGHIỆP DU MỤC (Gắn liền Mọivới vănsự kháchóa biệt về văn(Gắnhóaliền với văn phương Đông) hóa phương Tây)
16. 1. Trong ứng xử với môi trường tự nhiên VĂN HÓA NÔNG NGHIỆP VĂN HÓA DU MỤC Cuộc sống ổn định, mang tính trọng Chỉ sinh sống ở những nơi thuận tĩnh tiện, mang tính trọng động Nghề trồng trọt Chủ yếu sống bằng nghề chăn nuôi. nuôi. => Phụ thuộc vào thiên nhiên => Tham vọng chinh phục và chế ngự thiên nhiên.
17. 2. Về mặt nhận thức:
18. TƯ DUY TỔNG HỢP Kéo Tổng hợp theo Biện chứng Bao quát mọi Chú trọng đến yếu tố mối quan hệ giữa chúng => Đó chính là đặc trưng tư duy của văn hóa gốc nông nghiệp trọng tĩnh: tổng hợp và biện chứng (trọng quan hệ), hay quan sát và rút kinh nghiệm.
19. Đối tượng quan tâm Phân Các yếu tố cấu thành Cái chỉnh thể tích Kéo Phân tích Siêu hình Phân tích theo Đặc trưng tư duy của văn hóa du mục – văn hóa trọng động.
20. Tư duy phân tích và siêu Khoa học hình Thực nghiệm Khách quan Lý tính Được biện giải, lập luận chặt chẽ, lý tính Tư tưởng -> Khoa học Được kiểm tra bằng thực nghiệm Khoa học có nhược điểm là Khoa học phát bao giờ cũng có phần sai lầm triển rất nhanh
21. Tư duy tổng hợp và biện Đạo học chứng Kinh nghiệm Chủ quan Cảm tính Sức thuyết o Diễn đạt phục thấp ngắn gọn, súc tích. o Tính đúng đắn khá cao.
22. Nguyên tắc tổ chức cộng đồng 3. Về mặt tổ chức cộng đồng Văn hóa gốc nông nghiệp Cách thức tổ chức cộng đồng Nguyên tắc trọng tình, “Trọng đức, trọng cuộc sống hòa thuận, lấy văn, trọng phụ nữ” tình nghĩa làm đầu. Phụ nữ Việt Nam là người: - Quản lý kinh tế, tài chính trong gia đình. - Có vai trò quyết định trong việc dạy con.
23. Văn hóa gốc du mục ( điển hình ở phương Tây) “Trọng sức mạnh, trọng tài, trọng võ, trọng nam giới”
24. Cách thức tổ chức cộng đồng Văn hóa gốc nông nghiệp Tâm lý coi trọng LốiLốitư duysốngtổngtrọnghợptìnhvà vàbiệncáchchứng Lối sống linh hoạt tập thể, cộng đồng cư xử dân chủ
25. Văn hóa gốc du mục Lối sống theo Tư duy phân tích và siêu hình nguyên tắc (trọng lý, duy lý) => Đặc điểm quan trọng của văn hóa phương Tây, đó là tâm lý trọng cá nhân.
26. 4. Ứng xử với môi trường xã hội Văn hóa gốc nông nghiệp Tư duy tổng hợp và Thái độ dung hợp phong cách linh trong tiếp nhận hoạt Trận chiến trên sông Như Nguyệt
27. Văn hóa gốc du mục - Độc đoán, cứng rắn, hiếu chiến, ganh đua, cạnh tranh khốc liệt. - Trong chiến tranh luôn chú trọng đến chiến thắng, dã tâm chinh phục rất lớn.
28. Văn hóa trọng tĩnh Văn hóa trọng Tiêu chí (gốc nông nghiệp) động (gốc du mục) Địa hình Đồng bằng (ẩm thấp) Đồng cỏ (khô cao) Đặc trưng gốc Nghề nghiệp Trồng trọt Chăn nuôi Cách sống Định cư Du cư Tôn trọng, sống hòa Coi thường, tham Ứng xử với môi hợp với tự nhiên vọng, ché ngự tự trường tự nhiên nhiên Thiên về tổng hợp và Thiên về phân tích biện chứng(trọng và siêu hình ( Lối nhận thức, tư quan hệ) chủ quan, trọng yếu tố) duy cảm tính và kinh khách quan, lí tính nghiệm và thực nghiệm Nguyên tắc tổ chức Trọng tình, trọng Trọng sức mạnh, cộng đồng đức, trọng văn, trọng tài, trọng võ trọng nữ Tổ chức cộng đồng Cách thức tổ chức Linh hoạt và dân Nguyên tắc và dân cộng đồng chủ, trọng cộng chủ, trọng cá nhân đồng Dung hợp trong tiếp Độc tôn trong tiếp Ứng xử với môi nhận, mềm dẻo, hay nhận cứng rắn trường xã hội hiếu hòa trong đối hiếu thắng trong phó đối phó