›
›

Sơ lược về kỹ thuật vẽ sơn dầu

pdf 45 trang ngocly 2940
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sơ lược về kỹ thuật vẽ sơn dầu", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfso_luoc_ve_ky_thuat_ve_son_dau.pdf

Nội dung text: Sơ lược về kỹ thuật vẽ sơn dầu

  1. Nguy!n "ình "#ng S$ l%&c v' k! thu"t v# s$n d%u www.Beenvn.com 1
  2. M&c l&c trang L(i nói )*u 3 I) K+ thu,t quan tr-ng nh% th. nào? 4 II) Tóm t/t l0ch s1 k+ thu,t v2 s$n d*u 5 III) V,t li3u v2 s$n d*u 14 1) V,t li3u )4 14 2) Màu 17 3) Dung môi, ch5t t6o màng, ch5t trung gian, d*u bóng 24 4) Bút lông 26 5) Quy )0nh v' an toàn 27 6) Ánh sáng trong studio 28 IV) K+ thu,t v2 s$n d*u c7 )i8n 29 1) K+ thu,t Flemish 30 K! thu"t c#a Jan Vermeer 31 2) K+ thu,t Venetian 36 3) K+ thu,t v2 tr9c ti.p 37 4) "7i m:i nh( Rembrandt 37 3 nguyên t$c c% b&n c#a k! thu"t v' nhi(u l)p 37 M*t s+ công th,c pha d-u v' 38 V) Tôi v2 nh% th. nào? 40 L(i k.t 44 Tài li3u tham kh;o 45 www.Beenvn.com 2
  3. L!i nói "#u Nh,n l(i m(i c ho6 s?, nhà l@ lu,n phê bình m+ thu,t, phóng viên m=t s> t( báo, và nhAng ng%(i quan tâm v' k+ thu,t v2 s$n d*u t6i "6i h-c M+ thu,t ("HMT) 42 Y.t Kiêu – Hà N=i. Bu7i nói chuy3n )ã thu hút khá )ông ng%(i nghe. Sau khi nói chuy3n, tôi còn )%&c tr; l(i nhi'u câu hBi. Theo yêu c*u c chi ti.t, cDng nh% tr; l(i k+ h$n m=t s> câu hBi mà, do th(i gian eo hEp, tôi )ã không làm )%&c t6i bu7i nói chuy3n. Thâu tóm chi ti.t v' toàn b= k+ thu,t v2 s$n d*u trong 5 – 10 th. kF, l6i còn thòng thêm cái )uôi c n sách dày hoIc giáo trình tJ mJ. Vì th., t6i bu7i nói chuy3n cDng nh% trong bài vi.t này, tôi chJ có th8 )i l%:t qua ph*n l0ch s1 v:i m=t s> danh ho6 tiêu bi8u nhKm minh ho6 cho vi3c phát tri8n k+ thu,t s$n d*u, nh5n m=t s> chi ti.t v' ho6 phLm, nêu tóm t/t 3 k+ thu,t v2 s$n d*u c7 )i8n chính. Cu>i cùng, )8 khBi quên mình, tôi gi:i thi3u vài nét v' k+ thu,t v2 s$n d*u c n c;m $n Ban M+ thu,t Hi3n )6i, cG th8 là bà Bùi Nh% H%$ng và ông Ph6m Trung, )ã m(i tôi nói chuy3n, và c;m $n "HMT Hà N=i )ã )Nng ra t7 chNc bu7i nói chuy3n này. Tôi cDng c;m $n ho6 s? Lê Huy Ti.p, ho6 s? VD Huyên, và các thính gi; khác mà tôi không bi.t tên vì nhAng nh,n xét qu@ giá và nhAng câu hBi sâu s/c )ã giúp tôi hoàn thi3n bài vi.t d%:i )ây. Tôi )a t6 t5t c; các thính gi; )ã l/ng nghe tôi nói chuy3n tM )*u ).n cu>i trong su>t g*n 3 gi( )Cng hC hCm 8/1/2009 t6i "HMT Hà N=i, mIc dù nhi'u ng%(i hôm )ó )ã ph;i )Nng nghe vì không có )< gh. ngCi trong h=i tr%(ng. Nguy!n "ình "#ng Tokyo, 16/1/2009 www.Beenvn.com 3
  4. I) K! thu"t quan tr'ng nh( th) nào? S2 là m=t sai l*m khi nói rKng s$n d*u là “ch.t li/u c#a n(n dân ch#” )8 rCi “ai c0ng bi1t v' mà không nh.t thi1t thành ho2 s3”. "úng, không ai c5m b6n dùng bút lông hay dao v2 bôi màu s$n d*u lên toile (c n )%&c dùng )8 chJ nhAng ho6t )=ng c h-c, Hình h-c, Thiên v#n, và Âm nh6c (lúc )ó là môn duy nh5t c i v:i ho6 s?, liên quan ).n vi3c t6o ra m=t hi3n th9c bKng tranh. "i'u này có th8 sánh ngang k+ thu,t ch6y ngón tay, dùng c7 tay, c$ th8 )8 làm phát ra âm thanh )>i v:i m=t ngh3 s? piano, hay toán h-c và k+ thu,t l,p ch%$ng trình )>i v:i nhà v,t l@ l@ thuy.t, bQi thi.u nó m-i c;m xúc, tr9c c;m c ?@c ch1 ng9 b i cu>i cùng” (1495 ! 1498), 460 x 880 cm, www.Beenvn.comNhà th( Santa Maria delle Grazie, Milan 4
  5. BNc “BBa t+i cu+i cùng” (Il Cenacolo hay l’Ultima Cena), hBng ngay sau khi v2 xong, vì )6i danh ho6 PhGc H%ng không hi8u k+ thu,t v2 tranh bích ho6. Ông )ã dùng tempera (màu tr=n lòng )B trNng gà) v2 bNc “Cenacolo” lên t%(ng )á )%&c ph ánh ng sàn cùng v:i màu. Th5t v-ng, ông bB dQ bNc bích ho6. Leonardo d%(ng nh% )ã bB qua c;nh báo c<a Pliny rKng encaustic là thN không dùng )8 v2 lên n'n Lm (t%(ng) )%&c [Xem [1]: Book 35, Chapter 31(7)], trong khi )ó tr(i l6i m%a to trong ngày )*u tiên khi Leonardo v2 màu lên l:p lót. Vì v,y, sinh viên h=i h-a c*n quên cái “mác” thiên tài )i, mà c*n hi8u cIn k2 các v5n )' cG th8 có tính ch5t th9c hành trong ngh'. II) Tóm t*t l+ch s, k! thu"t v# s$n d%u Chân dung )8 táng trên xác %:p (98 – 117), encaustic trên gO www.Beenvn.com 5
  6. N'n v#n minh c7 x%a nh5t Q vùng "0a Trung H;i, bao gCm La Mã, Hy L6p và Ai c,p (t.k. 6 TCN – t.k. 4) )ã bi.t tr=n các h6t màu tìm th5y trong thiên nhiên v:i sáp ong (encaustic) )8 v2. TM cu>i th(i La Mã c7 )6i (t.k. 4) cho ).n )*u th(i PhGc H%ng (th. kF 15), k+ thu,t c7 )ó d*n d*n )%&c thay th. bKng s$n d*u và tempera (màu tr=n lòng )B trNng gà). Lúc )*u, Q Hy L6p và P ng%(i ta dùng d*u oliu, có nh%&c )i8m là r5t lâu khô. 1) K.t qu; nghiên cNu g*n )ây nh5t cho th5y s$n d*u )ã )%&c dùng )8 v2 tM th. kF 5 – 7 t6i Tây Afghanistan (12 trong s> 50 hang t6i Bamiyan). Các nhà khoa h-c tM 3 trung tâm nghiên cNu c c phi3n và d*u walnut (h6t cây óc chó), v:i m=t k+ thu,t v2 nhi'u l:p, có c; láng màu, t%$ng t9 nh% k+ thu,t v2 s$n d*u c 4/2008) 2) Tu s? Theophilus (~ 1070 – 1125) là ng%(i công b> cu>n sách )*u tiên )' c,p t:i k+ thu,t v2 s$n d*u nhan )' “Schedula diversarum artium” (Latin, Danh mGc các ngh3 thu,t khác nhau) hoIc “De diversibus artibus” (Latin, V' các ngh3 thu,t khác nhau) (kho;ng 1125). Cu>n sách vi.t bKng ti.ng Latin, gCm 3 t,p. T,p 1 vi.t v' cách ch. t6o và s1 dGng ho6 phLm nh% s$n d*u, m9c, k+ thu,t h=i ho6. T,p 2 vi.t v' ch. t6o kính màu và k+ thu,t v2 trên kính. T,p 3 vi.t v' k+ thu,t kim hoàn, và cách ch. t6o )àn )6i phong c*m. "ó là cu>n sách )*u tiên trong l0ch s1 )' c,p t:i s$n d*u. Trong th. kF 19 và 20 cu>n sách )ã )%&c d0ch ra 9 thN ti.ng (Anh, Pháp, Ba Lan, Hung, "Nc, P, Nh,t, Rumania, và Nga). 3) Cennino Cennini (kho;ng 1370 – 1440) (ng%(i P) vi.t cu>n “Il libro del’arte” (CLm nang ngh3 thu,t) (kho;ng 1437) [3]. Sách gCm 6 ch%$ng, 128 mGc, gi;i thích chi ti.t v' các h6t màu, bút lông, b;ng gO, v;i dán trên b;ng gO, ngh3 thu,t bích ho6, các th n “Cu=c >Ei các ho2 s3, nhà >iêu kh$c và ki1n trúc s? xu.t s$c nh.t” (Le vite de piu eccelenti pittori, scultori e architetori) [4], Giorgio Vasari (1511 – 1574) cho rKng k+ thu,t s$n d*u mà chúng ta dùng )8 v2 ).n ngày nay )ã )%&c Jwww.Beenvn.coman Van Eyck (1395 – 1441) (hay John of Bruges) (phát âm: [yan van aik]) sáng 6
  7. t6o ra vào kho;ng 1410. Fi(u này >ã gây ra m*t s9 ng* nh"n rGng Jan Van Eyck là ng?Ei “phát minh” ra s%n d-u. Th9c ra, thành t9u th,t s9 c bí m,t này vào n#m 1440 ít lâu tr%:c khi ông ch.t. " Jan Van Eyck (1395 ! 1441): trái: Ng%(i )àn ông )=i kh#n )B (t9 ho6?); ph&i: “Giovanni Arnolfini và v&” (1434) 81.8 x 59.7 cm, s$n d*u trên gO, London National Gallery Minh ho6 n7i ti.ng nh5t cho k+ thu,t c<a Van Eyck (k+ thu,t Flemish hay Flamand) là bNc tranh “Giovanni Arfnolfini và v@”. Van Eyck vSn dùng các h6t màu khoáng ch5t nh% các ho6 s? P, song d*u lanh )ã khi.n các h6t màu trQ nên r9c r4 h$n, màu trông trong h$n vì các h6t màu )%&c treo l$ l1ng trong l:p d*u lanh, t6o nên hi3u qu; quang h-c, và thi.t l,p m=t tiêu chuLn trong h=i ho6 mà cho ).n t,n ngày nay ch%a có m=t ch5t li3u v2 nào khác có th8 v%&t qua )%&c. Sau Van Eyck, k+ thu,t ch. t6o s$n d*u )ã )%&c liên tGc phát tri8n: - Antonello da Messina (1430 – 1479) pha oxide chì vào s$n d*u )8 làm khô nhanh h$n. Th9c ch5t )ó là d*u h6t óc chó (walnut) )un v:i oxide chì. Antonello da Messina www.Beenvn.comTrái: T9 ho6 (?). Ph&i: "Nc Bà Maria trong l(i truy'n tin (1476), s$n d*u trên gO, 45 x 34.5 cm, Palermo 7
  8. - Leonardo da Vinci (1452-1519) thêm 5 – 10 % sáp ong vào d*u lanh rCi )un Q 100° C )8 tránh màu quá t>i. Giorgione (1477 – 1510), Titian (1488 – 1576), Tintoretto (1518 – 1594) c;i ti.n chút ít công thNc c keo mastic hoà tan trong d*u thông )8 nghi'n màu. - N#m 1720 Jean-Baptiste-Siméon Chardin (1699–1779) )It Charles Laclef - cG t7 c n sách c n sách )ó là vì khi tôi chuLn b0 bài nói chuy3n này, ho6 s? Lê Huy Ti.p )ã than phi'n v:i tôi v' m=t s> bài vi.t v' k+ thu,t s$n d*u )#ng trên T6p chí M+ thu,t g*n )ây. Trong )ó có m=t b;n d0ch ti.ng Vi3t (s> 191, tháng 11/2008, tr. 10 – 13) tM b;n g>c ti.ng Anh tóm t/t cách trình bày c c cDng m/c m=t s> lOi v' l0ch s1 h=i ho6 khi nh,n )0nh v' nhi'u danh ho6. Vì th., tôi mu>n nhân )ây l%u @ các b6n trT rKng -.ng d/ dàng tin vào b0t c1 cái gì n)u không có ch1ng minh, và cách t2t nh0t là t3 mình ki4m ch1ng b5ng nghiên c1u, t( duy c6a chính mình. Không th8 bóc tách s9 ti.n tri8n riêng bi3t c í s/c )=, và màu. Song, có th8 nói, k+ thu,t v2 lót và nhi'u l:p c ng th9c và nhân b;n h$n. D%:i )ây tôi chJ nêu các )6i di3n tiêu bi8u nh5t cho vi3c minh ho6 s9 phát tri8n c tranh mà tôi ch-n tôi )ã nhìn th5y b;n g>c. www.Beenvn.comVan Eyck, trích )o6n tM Ghent Altarpiece (1432) 8
  9. Jan Van Eyck (k+ thu,t Flamand): (s' nói k! i và lên sáng t>i )$n s/c - láng nhi'u l:p s$n d*u mBng Trái: Giovanni Bellini (1430 - 1516), NOi kh/c kho;i trong v%(n, tempera trên gO (~1465), 81.3 x 127 cm Ph&i: Andrea Mantegna (1431 - 1506), NOi kh/c kho;i trong v%(n, tempera trên gO (~1460), 62.9 x 80 cm London National Gallery Giovanni Bellini (1430 – 1516) và Andrea Mantegna (1431-1506) )'u tMng là h-c trò c ã >?@c “gH &o” varnish (ph&i) Leonardo da Vinci áp dGng k+ thu,t sfumato trong hình h-a mà ông h-c )%&c tM Andrea del Verocchio vào s$n d*u )8 làm bi.n m5t )%(ng nét, t6o nên ;o giác v' chi'u sâu. (Ti.ng P: sfumare = bi1n m.t, có liên quan ).n fumo = khói). Verocchio )ã d6y Leonardo rKng: “Hãy v' sao cho chI sáng và t+i hoà vào nhau mà không c-n g2ch hoJc vEn, sao cho trông nh? khói v"y”. Ông chú tr-ng vi3c tìm hi8u c5u trúc hình, nh0p )i3u trong t9 nhiên, dùng sáng t>i áp );o màu. www.Beenvn.com 9
  10. Câu h$i 500 n%m: Leonardo -ã dùng màu gì v# m7t Mona Lisa? Tháng 4/2008 hai nhà nghiên cNu Pháp là M. Elias và P. Cotte )ã công b> k.t qu; phân tích ph7 ánh sáng ph;n chi.u tM 100 tri3u )i8m khác nhau trên mIt Mona Lisa (La Joconda) [5]. H- )ã phân lo6i )%&c hi3u Nng khúc x6 ánh sáng gây bQi l:p varnish, l:p s$n phía trên và l:p lót phiá d%:i. Nh( )ó h- chJ ra )%&c chính xác pigment nào )ã )%&c dùng. H- phát hi3n ra rKng l:p ph , và xác )0nh chính xác rKng l:p màu phía d%:i cDng )%&c v2 láng v:i tJ l3 1% )B vermillion và 99% tr/ng chì. "ây là công thNc láng các ho6 s+ P th(i )ó th%(ng dùng, song chJ )8 v2 l:p b' mIt chN không )8 láng l:p d%:i. Ng%(i ta cho rKng Leonardo và các ho6 s? P )%$ng th(i )ã h-c )%&c k+ thu,t láng s$n d*u tM Atonello da Messina, ng%(i ph7 bi.n k+ thu,t Flemish vào n%:c P vào kho;ng 1450. Các nhà khoa h-c Pháp cDng dùng ph%$ng pháp nói trên )8 phân tích bNc “Ng?Ei >àn bà và con chKn” )%&c Leonardo v2 tr%:c )ó (1490), song không tìm th5y l:p láng nào. Titian )ã k.t h&p tài tình c i (chiaroscuro) t6o nên s9 hài hoà giAa cái )Ep (beauty) (th8 hi3n qua màu s/c) và s9 hùng v?, bí Ln (sublimity and mystery) (th8 hi3n qua sáng t>i). Joshua Reynolds coi tr%(ng phái Venetian là tr%(ng phái l=ng lSy nh5t v' vT tao nhã [6] . Trái: Giorgione (1477 ! 1510) “V3 NA ng ng “Venus ng#” c t bNc tranh c n )It d5u hBi v' s9 chung th i vì quá “nJng kA”, rKng nó “quá m2nh” )8 treo t6i b5t cN )0a )i8m công c=ng nào trM b;o tàng m+ thu,t. BNc Venus Urbino )ã gây c;m hNng cho Manet v2 “Olympia” vào n#m 1863 trong )ó nA th*n ái tình )ã )%&c m=t cô gái )i.m th. chân. www.Beenvn.com 10
  11. Caravaggio (1571 ! 1610) #BAa t>i t6i Emmaus$ (1601) s$n d*u, 141 x 196.2 cm, London National Gallery Caravaggio mQ màn cho h=i ho6 baroque v:i phong cách v2 hi3n th9c ).n mNc kinh ng6c, )%a sáng t>i (chiaroscuro) thành m=t k+ thu,t xác )0nh, t6o nên bi k0ch và bí m,t trong tranh (tenebrism) [tenebra (ti.ng P) = s9 t+i tMm]. Ông v2 r5t nhanh, luôn tM mSu th9c, không bao gi( v2 hình ho6 chuLn b0 mà dùng cán bút lông phác luôn hình lên toile. R5t nhi'u ho6 s? trT )%$ng th(i b/t ch%:c Carravaggio. H- )%&c g-i là caravaggisti hay tenebrosi. Caravaggio có ;nh h%Qng l:n t:i toàn b= h=i ho6 sau ông v:i Rubens, Rembrandt, Vermeer, Velasquez, Georges de La Tour, Delacroix, Courbet, và Manet. Rembrandt (1606 ! 1669) #"i tu*n )êm$ (1642) s$n d*u, 363 x 437 cm, Rijksmuseum, Ansterdam Rembrandt )Ly ch5t bi k0ch và ch5t th$ c<a Caravaggio l.n )Jnh )i8m, c;m thG vwww.Beenvn.com' hình r5t sâu s/c. 11
  12. Trái: Jan Vermeer (1632-1675) #Ng%(i )àn bà rót sAa”, s$n d*u, 45.5 x 41 cm, 1660, Rijksmuseum, Amsterdam Ph&i: Joshua Reynolds (1723 -1792) “Th*n ái tình cQi dây l%ng Venus”, s$n d*u, 127.5 x 101 cm, 1788, Hermitage Jan Vermeer (phát âm [yan ph$mia]) là tr%(ng h&p )Ic bi3t c t v' ch5t li3u. Các tranh c i t#m d*n d*n nh%(ng chO cho các tranh phong c;nh sáwww.Beenvn.comng s<a. Turner có th8 )%&c coi là tiên phong cho trào l%u này. Ti.p theo là 12
  13. Constable, các ho6 s? Pre-Raphaelites, Corot, Courbet, Manet, các ho6 s? 5n t%&ng và h,u 5n t%&ng. Có th8 nói, v:i các bNc tranh phong c;nh c i v(i ng%(i )%$ng th(i không ph;i là s9 tr*n truCng c i v:i )àn ông. Manet thay con chó - bi8u t%&nig c ng%(i còn suy di!n rKng cô ta nhìn v' phía c1a, n$i ng%(i khách )ang xông vào mà không báo tr%:c. L@ do sâu xa c i v:i h-, Olympia là m=t s9 sJ nhGc v' )6o )Nc. Manet là ho6 s+ )%&c )ào t6o hàn lâm, song ông )ã tM bB l>i v2 c c” v' c; 3 ph%$ng di3n: hình thNc, )' tài, )6o )Nc. V:i Olympia, Manet )ã b%:c qua v6ch gi:i h6n c n b0 mang ti.ng là )ã ki8m duy3t do bNc tranh “Nn sáng trên cO” c n )8 cho bNc tranh và ho6 s? ch0u búa rìu d% lu,n. Th& k' 20 ".n )*u th. kF 20 có vT nh% s9 phát tri8n v' k+ thu,t s$n d*u )ã h.t. NhAng ho6 s? th(i th%&ng bây gi( không còn n>i gót ti'n b>i nAa, coi làm nh% th. là t*m th%(ng, thi.u cá tính (derivative), là thN c5p. V' mIt k+ thu,t s$n d*u, th9c s9 khwww.Beenvn.comông có gì nhi'u )8 h-c Q )ây, ngo6i trM xu h%:ng làm s>ng l6i k+ thu,t c<a 13
  14. các b,c th*y c7 )i8n nh% trong các tác phLm c ít ho6 s? thu=c fauvism (dã thú) [8] nh% Georges Rouault - )Ly impasto ).n )= dày t>i )a - hay photorealism (ví dG Richard Estes). T= trái sang: Salvador Dalí (1904 ! 1989) “Gi5c m$ gây bQi con ong bay quanh qu; l9u m=t giây tr%:c khi tJnh gi5c” (1944) 51 x 40.5 cm; Georges Rouault (1871-1958) “Sarah”, 1956, 55 x 42 cm; Richard Estes (1932) “Hình ph;n chi.u c t h$n (>) b;ng gO; b;ng gO t>t h$n b;ng gO dán. - V,t li3u nhE: v;i (toile hay canvas): linen > cotton > v;i bao b> (gai). Toile b.ng cotton (v/i s0i bông) không gi1 s2n t3t, hút 4m m+nh, l+i d5 co giãn khi&n m6t s2n d5 b, n7t, không nên dùng cho nhAng tác phLm quan tr-ng. - V,t li3u mBng: gi5y s&i bông > gi5y th%(ng > bìa > gi5y bCi MIt ph;i ) ng màu, không )%&c co giãn nhi'u quá khi nhi3t )= thay )7i )8 s$n khBi nNt v4. Vì th. v,t li3u ph;i )%&c x1 l@ (preparer, hay size (ph t nh5t là mua toile )ã )%&c ph< lót sVn ngoài hi3u. Toile bán sVn th%(ng )%&c chia làm 3 lo6i: m0n, trung, thô. Toile m0n có giá cao nh5t, k. ).n toile trung, rCi toile thô. thô trung mCn Sizing (ph#): Cwww.Beenvn.comó th8 dùng acrylic priming dùng cho m-i b' mIt và cho m-i ch5t li3u. 14
  15. N.u không có th8 t9 chuLn b0 theo công thNc sau: - tJ l3: 45 ~ 60 gr keo da trâu (hay da thB) / 1 lit n%:c l6nh - vMa )un nhB l1a vMa qu5y trong nCi, nh%ng không )8 sôi - khi keo )ã tan h.t )%&c dung d0ch lBng nh% th6ch, thì )8 ngu=i ).n nhi3t )= trong phòng (24 – 25 )= C) - hâm lên cho thành lBng - dùng bút bEt to b;n ph.t lên toile )ã c#ng trên khung sao cho ch5t ph p d?n -)n n1t s$n ph6 phía trên. Ngày nay nhi'u ng%(i thay bKng acrylic gesso (Xem bên d%:i). Làm lót (priming) (ground) N'n (ground) là l:p ng#n cách giAa support và s$n )8 s$n có th8 dính t>t và b'n, không b0 xu>ng màu. Ch5t lót t>t nh5t và thông dGng nh5t là dung d0ch gesso, có bán sVn ngoài hi3u. Dung d0ch gesso gCm b=t th6ch cao (calcium carbonate) tr=n v:i keo casein (phosphorprotein c<a sAa, ti.ng Latin caseus có ngh?a là pho-mat. "un sAa v:i acid hoIc dùng acid lactic làm chua sAa )8 )%&c casein) hoIc keo da trâu. N#m 1995 hãng Liquitex (1933, USA) ch) t@o ra acrylic gesso (titanium dioxide + ch5t k.t dính acrylic) dùng dung d0ch n%:c, )%&c nhi'u ho6 s? %a chu=ng vì có th8 dùng cho m-i ch5t li3u (s$n d*u, tempera, gouache, acrylic, v.v.) và lót m-i b' mIt. Liquitex primer www.Beenvn.com 15
  16. Công th1c -$n giAn làm gesso: - Ngâm qua )êm 85 gr keo keo da trâu vào 0.8 lit n%:c. - "un cách th n. Khung cMng toile (stretcher bars, châssis): - Dùng khung ghép m=ng, có nêm thì càng t>t. X các n%:c phát tri8n nh% châu Âu, M+, Nh,t, sát-xi (châssis) )%&c bán sVn theo kích th%:c th>ng nh5t qu>c t. (xem b;ng bên d%:i, trong )ó )$n v0 )o kích th%:c là cm). Các kh7 )%&c phân lo6i thành F (figure = hình), P (paysage = phong c;nh), và M (marine = bi8n) theo tJ s> giAa 2 c6nh dài và ng/n c )ó t#ng khi )i tM F ).n P rCi M, tNc kh7 tranh M thì dài h$n P, P dài h$n F. Ví dG khi nói bNc tranh này có kích th%:c F100 (hay 100 F) có ngh?a là ~ 162 x 130 cm, P100 tNc là ~ 162 x 112 cm, M100: ~ 162 x 97 cm. Ngoài ra còn kh7 vuông, k@ hi3u là S (square), v:i hai chi'u có )= dài bKng nhau và bKng c6nh dài c<a c4 F, ví dG S100 tNc là 162 x 162 cm. www.Beenvn.com 16
  17. 2) Màu a) Các h+t màu (pigments): Các h6t v,t ch5t khô có màu )%&c g-i là h6t màu (pigments), hAu c$ (organic) tNc có chNa carbon, hoIc vô c$ (inorganic), th%(ng không có tính thLm th5u hoIc thLm th5u r5t y.u trên các b' mIt v,t ch5t mà chúng ti.p xúc. Vì th. c*n ch5t k.t dính )8 giA chúng trên các b' mIt )ó (trên gi5y, toile, gO, v.v.). Chúng không b0 hoà tan trong các ch5t k.t dính, song s2 )%&c phân tán treo l$ l1ng trong ch5t k. dính. M=t s> h6t màu có nguCn trong thiên nhiên (ví dG umbers and siennas là )5t). Các h6t khác là do ch. t6o (ví dG các màu cadmiums). C*n phân bi3t h6t màu v:i phLm nhu=m. PhLm nhu=m hoà tan )%&c và thLm th5u )%&c. Có th8 bi.n phLm nhu=m thành các h6t màu bKng ph%$ng pháp hóa h-c, tNc tách chúng ra khBi dung môi sau )ó hãm chúng bKng m=t ch5t vô c$ không màu (th%(ng là mu>i kim lo6i nh% barium sulfate, calcium sulfate, aliminium hydroxide, aluminium oxide) )8 chúng không b0 hoà tan. NhAng h6t màu lo6i này )%&c g-i là lake. Ví dG: - Indigo (chàm) lake )%&c ch. t6o tM th(i Ai C,p c7 )6i tM lá cây tùng lam (woad), sau )ó )%&c nh,p tM Un "=; - HCng madder lake )%&c l5y tM cây thiên th&o (madder). Màu t7ng h&p (synthetic) )%&c g-i là Azarin crimson; - Carmine lake )%&c chi.t tM xác khô con r/p son (phLm yên chi) (có Q các n%:c nhi3t ):i, c,n nhi3t ):i, Q Nam M+ và Mexico) Các h6t màu ch. tM phLm nhu=m th%(ng b0 phai màu. www.Beenvn.com 17
  18. Các h6t màu hAu c$ (organic) th%(ng nhE, trong, có )= nhu=m cao (high tinting strength). Các h6t màu vô c$ th%(ng là các h&p ch5t kim lo6i, )Gc (opaque), nIng, và )Ic (nh% cobalt, iron, zinc, ). - Các h6t màu vô c$ trong t9 nhiên nh% ochre, umber, sienna có trong )5t có màu do oxide s/t, hydroxides, k.t h&p v:i )5t sét, ph5n, và silica t6o ra. - Các h6t màu vô c$ )%&c t7ng h&p trong công nghi3p th%(ng là kim lo6i. CDng có các h6t màu vô c$ t7ng h&p thay th. cho các màu t9 nhiên nh% )B mars và vàng mars. - Các h6t màu hAu c$ trong t9 nhiên th%(ng )%&c chi.t tM th;o m=c hoIc )=ng v,t (thiên th;o, ngà voi, x%$ng, cây nho) - Các h6t màu hAu c$ t7ng h&p là các h&p ch5t chNa carbon nh% quinacridone ()B - tím) Các h6t màu )%&c phân tích theo: - >* nhu*m (tinting strength): "%&c th1 bKng tr=n màu v:i màu tr/ng theo tJ l3 1:10. Các h6t màu hAu c$, )Ic bi3t hAu c$ t7ng h&p, th%(ng có )= nhu=m cao h$n các h6t màu vô c$; - >* >Lc – trong: M=t s> h6t màu hAu c$ hoàn toàn trong do c5u trúc phân t1, vì th. )%&c dùng làm màu láng; - >* b(n >+i v)i ánh sáng: M=t s> h6t màu b'n khi v2 )Ic, nh%ng l6i không b'n khi v2 loãng; - t+c >* khô: Vermillion ()B son, )B th*n sa, sulfide th * h.p thL d-u: M=t s> h6t màu c*n nhi'u d*u h$n. Càng nhi'u d*u thì càng d! nNt. b) 86c tính c9a màu s2n d#u: PhG thu=c vào hãng s;n xu5t. Vì v,y c*n )-c chJ dSn trên tMng tube màu. M=t s> hãng n7i ti.ng: Lefranc & Bourgeois (1720) [9], Winsor & Newton (1832) [10], Talens (1899) [11], Holbein (1900) [12], Kusakabe (1996), Matsuda. Tr/ng: - Tr*ng chì (carbonate chì PbCO3): là lo6i tr/ng c7 x%a nh5t, r0t ->c, có )= ph t cho v2 trong, hoIc vi!n c,n không khí. S/c 5m, lâu khô, khi khô t6o thành màng giòn nên d! b0 nNt n.u v2 dày. - Tr*ng titan (titanium dioxide TiO2) )%&c phát hi3n n#m 1821, )%&c dùng www.Beenvn.comthay th. tr/ng chì tM 1921 do công ty M+ s;n xu5t )6i trà cho ho6 s?, có )= 18
  19. ph )5t nung có khoang )áy riêng )8 chNa d5m (acetic acid) (ng,p kho;ng 1/3 th>). Các th> chì sau )ó )%&c )It ng,p trong phân ng9a và chNa d5m Nhà < phân Y phân Tr/ng chì bám trên các lá chì V;y tr/ng chì Màu ch.t (màu v2 lót) (dead colors): - Dùng )8 ph< các vùng r=ng trên tranh, tr%:c khi v2 chi ti.t: )en mars , tr/ng titanium , )B Un "= (Indian red) , vàng )5t (ochre) , vàng Naples sáng , lGc ng-c (emerald green) , xanh lam Sevres (Sevres blue) . www.Beenvn.com 19
  20. Màu ch.t trong bNc “Thánh Jerome” (~1480) c ng) , tr/ng trong và tr/ng k2m. Màu trong (transparent): - Aureolin (vàng cobalt) - Permanent rose (hCng) - Permanent magenta (tím hCng) - Scarlet lake ()B t%$i) - Lam cobalt (cobalt blue) - Ultramarine (xanh n%:c bi8n thSm) - Viridian (xanh lGc chrome) - Light red ()B nâu) - Gold ochre (vàng )5t kim) - Burnt sienna (nâu Sienna nung) - Burnt umber (nâu )en cháy) Màu )Gc (opaque): - Naples yellow (vàng Naples) - Cadmium yellow light (vàng cadmium sáng) - Cadmium yellow (vàng cadmium) - Cadmium orange (da cam cadmium) - Cadmium red ()B cadmium) - Cadmium red deep ()B cadmium t>i) - Cerulean blue (xanh tr(i) - Chromium oxide green (lGc oxide chrome) - Indian red ()B Un "=) - Yellow ochre (vàng )5t) - Mars black www.Beenvn.com 20
  21. KB hi8u màu trong - -&c: Màu trong: T (transparent) Màu )Gc: O (opaque), Màu bán trong: ST (semi-transparent), Màu bán )Gc: SO (semi-opaque). E> -&c – trong c6a màu -(;c xác -+nh nh( th) nào? "= )Gc - trong c khúc x6 ánh sáng (chi.t su5t) và kích th%:c c i v:i màu tr/ng, chi.t su5t càng cao và kích th%:c h6t màu càng g*n kích th%:c t>i %u thì màu càng )Gc. Pigment tr/ng titan có chi.t su5t cao nh5t, vì th. )Gc nh5t, sau ).n chì rCi k2m. Tuy nhiên, khi tr=n v:i các d*u t6o màng có chi.t su5t khác nhau, ng%(i ta có th8 bi.n màu có pigment )Gc thành trong, vì )= )Gc bây gi( )%&c )o bKng hi3u s> giAa chi.t su5t c h6t màu và ch5t k.t dính: Chi)t su0t Ch0t trung gian: Không khí 1 N%:c 1.33 D*u t6o màng 1.4 – 1.6 H@t màu: 1.55 Talc (magnesium silicate) 1.58 Calcium carbonate (th6ch cao) 2.01 Oxide k2m (tr/ng k2m) 2.09 Carbonate chì (tr/ng chì) 2.55 – 2.76 Titanium dioxide (tr/ng titan) 2) Kích th%:c c quan tr-ng ;nh h%Qng t:i )= )Gc c i %u. Sau )ó kh; n#ng tán x6 ánh sáng l6i gi;m xu>ng khi kích th%:c h6t màu ti.p tGc t#ng. Vì v,y )= )Gc c i %u, sau )ó gi;m xu>ng khi kích th%:c h6t màu to h$n nAa. "= tán x6 Kích th%:c Vì th., trong khi không th8 thay )7i chi.t su5t c<a h6t màu và ch5t k.t dính, nhà s;n xu5t còn có th8 )i'u chJnh )= )Gc - trong bKnhg cách thay )7i kích www.Beenvn.comth%:c các h6t màu. 21
  22. Ví dG, hãng Winsor & Newton có 2 lo6i tr/ng: (a) tr/ng b6c (silver white) 242, và (b) tr/ng trong (transparent white) 655. C; hai lo6i )'u có thành ph*n là tr/ng titanium (PW6) và tr/ng k2m (PW4) trong d*u rum (safflower oil hay huile de carthame), nh%ng lo6i thN nh5t (a) thì )Gc còn lo6i thN hai (b) thì bán trong (semi- transparent). Tr/ng b6c H411 (blanc d’argent hay silver white, còn g-i là flake white hay Cremnitz white) c tube tr/ng bên d%:i) T= trái sang: tr/ng titan (dioxide titanium: PW6, ":c) c i )i d*n. - Viridian (xanh lGc) + cadmium yellow (vàng cadmium) chJ b'n n.u )%&c tr=n v:i zinc white (t/ng k2m) - Naples yellow (vàng Naples) và colbalt violet (tím colbat) b0 bLn khi ti.p xúc v:i kim lo6i (dao v2). - Vermillion ()B son hay )B th*n sa) ng; )en theo th(i gian vì Z-HgS ()B) (sulfide th i khoáng. www.Beenvn.com 22
  23. Tinh th8 cinnabar trên quIng dolomite C;!ng " ng): b'n, khá m6nh - Xanh cobalt (cobalt blue): giòn - Tím colbalt (cobalt violet): khá giòn - "B oxide s/t: m6nh - LGc chromium oxide: khá dTo lBng - Vàng Naples: m6nh Khô ch"m (nhi(u h%n 5 ngày – 1 tu-n): - LGc )5t (terre verte): m'm, dTo lBng - Vàng )5t (yellow ochre): khá m6nh - "en ngà voi (Ivory black): m'm, giòn - Vàng cadmium: dTo lBng - Tr/ng titanium: giòn Khô r.t ch"m: - Tr/ng k2m: giòn - "en mu=i )èn (Lamp black): m'm - Tránh dùng )en ngà voi (ivory black) )8 v2 lót hoIc phác vì r5t lâu khô; - NhAng màu có chNa chì, cobalt, manganese làm t#ng t>c )= khô, vì th. có th8 tr=n v:i các màu khác )8 làm khô nhanh lên, ví dG khi v2 lót; - "Mng bao gi( )8 tranh khô trong t>i vì màng d*u b0 n7i lên trên b' mIt và b0 vàng. E> bDn (v=i ánh sáng): Phân lo2i cu& Winsor & Newton: AA: r5t b'n, A: b'n, B, C. v.v. (i): ‘A’ có th8 b0 b6c m*u n.u dùng v:i màu có (i) (ii): Không ch/c )ã ch0u )%&c Lm (iii): B0 tLy )i khi ti.p xúc v:i môi tr%(ng có acid (ví dG trong không khí) (iv): Màu dao )=ng: )8 ra sáng thì b0 b6c )i, nh%ng khi )8 vào chO t>i thì l6i hCi phGc l6i (v): Không dùng )%&c v:i tr/ng chì pha loãng vì s2 b6c )i www.Beenvn.com(vi): Lo6i ‘A’ v:i màu hãm 23
  24. Phân lo2i c#a M!: ASTM (American Standard Test Measure): I (tuy3t), II (r5t t>t), III (khá), IV (trung bình), V (kém) Phân lo2i c#a Anh: Blue Wool Standard: 1 ! 3 (b6c màu trong 20 n#m), 4 ! 5 (20 ! 100 n#m), 6 (r5t t>t), 7 - 8 (tuy3t). M=t s> hãng nh% Lefranc & Bourgeois, Holbein v.v. dùng sao (*) )8 chJ )= b'n ph$i sáng. Màu càng nhi'u sao càng b'n. Giá c series càng cao giá càng )/t. Màu s$n d*u ch5t l%&ng cao nh5t, và giá thành cDng )/t nh5t, th%(ng )%&c g-i là “Artists’ Oil Color”. 3) Dung môi, dàu t+o màng, ch=t trung gian, dàu bóng a) Dung môi (solvent) Dung môi là dung d0ch )8 hoà tan s$n d*u trong khi v2, và r1a bút và palette sau khi v2. Dung môi tinh khi.t ph;i có kh; n#ng bay h$i hoàn toàn, không )8 l6i d5u v.t. - d%u thông (turpentine hay pinen): dung môi )=c h6i nh5t và nIng mùi nh5t, bay h$i ch,m, không th8 thi.u khi v2 vì là dung môi duy nh5t có kh; n#ng hòa tan nh9a Dammar; - x:ng tr*ng (t6m d0ch tM “white spirit”): ít )=c h$n turpentine, th%(ng )%&c dùng )8 r1a bút và palette. White spirit là s;n phLm dùng )8 tLy r1a s$n, thu )%&c sau m=t chu trình ch%ng c5t phân )o6n d*u mB. "*u tiên ng%(i ta ch%ng d*u thô (crude oil hay petroleum) thành d*u tây (kerosene) và naphtha (tên g-i chung cho nhi'u h&p ch5t lBng cháy )%&c chNa hydrocarbons). NhAng s;n phLm )ó l6i )%&c tr;i qua 2 - 3 b%:c ch%ng c5t nAa )8 cu>i cùng thu )%&c các s;n phLm có nhi.t )= sôi khác nhau và )ã )%&c x1 l@ theo nhi'u ki8u khác nhau. - dung môi không mùi (sansodor hay orderless solvent): dùng khi không ch0u )%&c mùi d*u thông, nh%ng không t>t bKng, bay h$i ch,m h$n d*u thông; - dung môi r,a tranh (picture cleaner): dùng )8 lau vec-ni cD bLn khBi tranh c7. Ph;i r5t cLn th,n khi dùng và ph;i dMng l6i ngay n.u màu cDng b/t )*u thôi ra. T>t nh5t không nên t9 làm mà nh( c,y chuyên gia phGc ch b) D#u t+o màng (drying oils) D*u th9c v,t dùng )8 tr=n h6t màu (pigments) làm nên màu s$n d*u, ch< y.u gCm • dàu lanh (linseed oil = huile de lin), • d%u thu2c phi8n (poppy oil = huile d'œillette ), • d%u rum (safflower oil = hulie de carthame), www.Beenvn.com• d%u h@t óc chó (walnut oil = huile de noix). 24
  25. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 1: lanh, 2: thu>c phi3n, 3: rum, 4: óc chó, 5: mastic, 6: dammar D*u lanh th%(ng )%&c )un lên, khi.n d*u )%&c cao phân t1 hoá (polymerized) và ô-xi hoá, trQ nên )Ic sánh h$n và khô nhanh h$n. Tuy nhiên, ngày nay “boiled linseed oil” (d*u lanh )un) th9c ra chJ là m=t h&p ch5t c ng, dung môi d*u tây và hoá ch5t làm khô. D*u lanh )%&c x1 l@ nhi3t bKng cách )un trong xoong ),y kín (không ti.p xúc v:i oxy) )%&c g-i là stand oil, )Ic sánh nh% m,t ong, và khô ch,m. Stand oil t6o cho s$n m=t l:p men bóng. Thêm quá nhi(u stand oil s' gây ra hi/n t?@ng mJt s%n bC nhMn nheo (gPi là da cá s.u). - d%u lanh nguyên ch0t (refined linseed oil): thông dGng nh5t, song lâu khô; - d%u lanh ép l@nh (cold-pressed linsed oil): h$i vàng, khô nhanh h$n, lBng h$n, )%&c ép tM h6t lanh không qua x1 l@ nhi3t ()un); - d%u lanh -(;c t ng ng; vàng, t#ng th(i gian khô; - Impasto medium: dùng )8 v2 )/p, khô nhanh, không b0 vàng, n1a bóng; www.Beenvn.com- Oleopasto medium: dùng )8 v2 )/p, khô nhan, không b0 vàng, n1a m(. 25
  26. d) D#u bóng (varnish) Dùng )8 ph i )i theo th(i gian. Nh9a Dammar l*n )*u tiên )%&c dùng trong h=i ho6 n#m 1826; - Varnish m( (matt varnish): t6o màng trong m(, tr%:c khi dùng ph;i hâm l6i )8 dung d0ch trQ nên trong su>t (vì có sáp ong bên trong). Có th8 hoà v:i gloss varnish )8 gi;m )= bóng; - Retouching varnish (d*u bóng )8 s1a tranh): xoa lên chO màu )ã )8 khô khá lâu thì màu m:i “bám” )8 v2 ti.p. - Wax varnish (vernis sáp ong): )Ic, có th8 ph.t lên mIt tranh, t6o nên l:p b;o v3 m( nh5t (matt). Khi khô dùng bút )ánh bóng (nh% )ánh xi gi*y); 4) Bút lông Lông kolinsky Lông cNng (l&n) Lông t7ng h&p Lông nylon Bút lông m'm t>t nh5t )8 v2 chi ti.t là bút làm bKng lông chCn Siberia (kolinsky), sau )ó là lông chCn zibelina (sable). Bút lông l&n ti3n cho v2 màu ch.t, )i nhAng m;ng l:n khi v2 lót. Bút lông t7ng h&p ti3n cho v2 láng. Bút nylon nói chung không bám màu, và s&i d! b0 cong vì nhi3t )=. ChCn kolinsky (trái) và chCn zibelina (ph;i) Bút xoa Ngoài các bút bEt và tròn, bút hình qu6t th%(ng )%&c chuyên dùng cho v2 xoa (làm m5t v3t bút, hoà các chuy8n )= vào nhau, v.v.) www.Beenvn.com 26
  27. 5) Quy ",nh v> an toàn Quy )0nh c t (Harmful by inhalation, in contact with skin and if swallowed), • gây khó ch0u trong m/t ho6c trên da (irritating to the eyes and skin), • có th8 gây ph;n Nng v:i da (may cause sensitisation by skin contact), • có th8 làm hBng ph7i n.u nu>t (may cause lung damage if swallowed), • cách li v:i trT em (keep out of reach of children), • mIc qu*n áo b;o h= và )i g#ng (wear suitable protective clothing and gloves). Các ch5t )=c h6i: - NhAng ch5t chNa dung môi (white spirit, turpentine, damar varnish, v.v.) - NhAng ch5t chNa carbonate chì (tr/ng chì), oxide k2m, xanh tr(i (cerulean blue), tr/ng titan, tr/ng k2m. - NhAng ch5t chNa cadmium, cobalt hoà tan - Các dung d0ch hãm (fixative) Các bi3n pháp b;o );m an toàn: - "-c k+ chJ dSn trên tube màu Trong x? ng cháy; - ),y chIt t5t c; các d*u pha, tube màu, v.v. khi không dùng; - )Mng )8 màu d*u g*n nhAng chO d! b/t l1a. Trong khi v': - không #n, u>ng, hút; - h6n ch. ti.p xúc da v:i d*u v2 - )Mng ng,m bút, mút bút dính s$n - h6n ch. dùng ngón tay )8 xoa màu trên tranh (Hãy dùng bút xoa). N.u v2 www.Beenvn.combKng ngón tay thì nên )eo bao tay cao su (g#ng tay gi;i phSu) 27
  28. - )Mng )7 quá nhi'u dung môi ra h$n mNc c*n thi.t cho m=t l*n v2, vì d*u s2 bay h$i nhi'u vào không khí - n.u chRng may s$n hay d*u b/n vào m/t thì ph;i r1a ngay bKng n%:c s6ch - h6n ch. hít h$i d*u - lau s6ch t5t c; nhAng chO d*u )7 ra - cách li ho6 phLm v:i trT em, súc v,t, và th9c phLm Sau mIi l-n v': - r1a s6ch bút và palette, vNt dT lau )i, hoIc giIt s6ch. - )eo g#ng tay cao su khi r1a bút và lau palette - r1a tay th,t s6ch - )Mng bao gi( dùng dung môi )8 chùi hoIc r1a tay 6) Ánh sáng trong studio 1 – Ánh sáng ban ngày tM h%:ng b/c là t>t nh5t (gián ti.p và không )7i c; ngày); 2 – "èn dây tóc có ánh sáng ng; vàng – da cam nên các s/c lam và tím trên tranh s2 b0 y.u )i. Thành ra d%:i ánh sáng ban ngày tranh trông s2 quá lam. 3 – "èn huHnh quang có ánh sáng ng; lam - lGc nên các s/c )B và da cam trên tranh b0 xJn )i. Thành ra d%:i ánh sáng ban ngày tranh trông s2 quá nóng. 4 – Công ngh3 hi3n )6i )ã s;n xu5t )%&c các bóng dèn dây tóc và huHnh quang có ánh sáng )%&c )i'u chJnh thành tr/ng nh% ánh sáng t3 nhiên (hay ánh sáng ban ngày) g-i là color corrected light. Nên dùng nhAng bóng lo6i )ó n.u v2 v' ban )êm. T>t nh5t là cho ánh sáng chi.u tM phía sau 45 )= lên mIt tranh tM c; 2 phía. 5 - Nên v2 trong nguCn sáng m6nh h$n là nguCn sáng c t )8 phân bi3t chinh xác màu s/c, còn trên 90 là tuy3t. Nhi8t -> màu (Color temperature): Nhi3t )= màu, )%&c )o bKng Kelvin (K), chJ màu c i than (v,t )en tuy3t )>i) và th5y rKng nó phát ra ánh sáng có màu chuy8n d*n tM )B sang vàng r>i lam tr/ng khi nhi3t )= t#ng lên. D9a trên s9 phù h&p c i khi b0 nung nóng, ng%(i ta xác )0nh )u&c nhi3t )= màu c nguCn sáng )%&c chJ ra trong b;ng d%:i )ây: NguGn sáng Nhi8t -> màu L1a diêm 1700 – 1800 K L1a n.n 1850 – 1930 K "èn dây tóc 2800 – 3300 K Ánh sáng mIt tr#ng 4100 K Ánh sáng mIt tr(i giAa tr%a 5000 – 5400 K Ánh sáng ban ngày 5500 – 6000 K Ánh sáng ngày nhi'u mây 6000 – 7500 K Ánh sáng RGB monitor (màn hình computer) 6500 K Ánh sáng màn hình TV dùng bóng cathode 9300 K www.Beenvn.com 28
  29. Ph*n l:n các )èn dây tóc cho ánh sáng “5m” (nhi'u vàng và )B), trong kho;ng 2800 – 3300 K. "8 l-c ánh sáng vàng và )B, ng%(i ta th%(ng ph< lên bóng )èn m=t l:p neodymium. K.t qu; là, tuy các bóng có nhi3t )= màu kho;ng 2800 K, nh%ng nh( có l:p l-c bKng neodymium, ánh sáng tBa ra l6i g*n v:i bóng không có l:p l-c có nhi3t )= màu kho;ng 5000 K hoIc cao h$n. Nh% v,y )8 có ánh sáng tr/ng hi3u qu; g*n nh% ánh sáng ban ngày nên ch-n nguCn sáng (bóng )èn) có CRI tM 90 trQ lên và nhi3t )= màu trong kho;ng 5000 - 6000 K. Hãng Panasonic s;n xu5t )èn huHnh quang Pa-Look Premier L FCL gCm 3 lo6i: (a) phát ánh sáng tr/ng 5m (màu )èn dây tóc) (vB h=p bóng )èn có in màu da cam), (b) phát ánh sáng tr/ng t9 nhiên (natural light) (vB h=p )èn in màu lGc), (c) phát ánh tr/ng l6nh (cool) (vB h=p bóng )èn in màu tím). (a) tr/ng 5m " " " (b) tr/ng sáng t9 nhiên " " " (c) tr/ng l6nh Bóng có nhi'u hình d6ng và kích c4 khác nhau, tu7i th- 13000 gi(, và )= sáng sau 13000 gi( chJ gi;m )i 20%. Bóng hình vòng tròn (xem hình bên d%:i) có các c4 9 ()%(ng kính ngoài 12 cm), 15 (17 cm), 20 (20.5 cm), 30 (22.5 cm), 32 (29.9 cm), 40 (37.3 cm). Thông th%(ng )8 tránh ánh sáng b0 rung và ti.t ki3m di3n tích, có th8 dùng nguCn sáng gCm 2 bóng )èn hình tròn lCng vào nhau, ví dG c4 30 và 32. Các bóng cho ánh sáng t9 nhiên (tr/ng) lo6i này FCL30ENW/28HL (c4 30) và FCL32ENW/30HL (c4 32) có nhi3t )= màu 5200 K. IV) K! thu"t v# s$n d%u cC -i4n Tri1t lA h*i hPa t= th1 kQ 17 [Vicente Carducho (1576 – 1638)]: Ba giai )o6n phát tri8n c<a ho6 s?: • Chép tranh • Sáng t6o • Hoàn h;o www.Beenvn.com 29
  30. 1) K! thu"t Flemish (Flamand) “ Fi(u 7. T.t c& h*i viên b$t bu*c ph&i dùng màu ch.t l?@ng cao >: v', và không >?@c v' trên b.t c, th, gì khác ngoài ván gI sKi t+t >ã >?@c ph%i th"t khô, mIi màu >(u ph&i >?@c v' lót trên n(n hai l)p.” "i'u l3 n#m 1546 c ´s-Hertogenbosch (Hà Lan) - Th%(ng v2 lên gO, ph i bKng màu trong. Sau )ó ).n các vùng r=ng giAa sáng và t>í dùng màu bán trong và bán )Gc. NhAng chO sáng nh5t v2 sau cùng, bao gi( cDng bKng màu )Gc, và dày. Càng sáng thì càng dày. - BNc lót khi hoàn thành trông t9a nh% phù )iêu sepia. "8 khô - Ph i cho rõ. "8 khô. - Láng màu cGc b=, sau )ó lên màu bKng s$n d*u v:i các )= trong và )Gc khác nhau. Hubert và Jan van Eyck, “Ghent altarpiece” (1432) (trích )o6n) Có th8 th5y rõ l:p v2 lót trên 2 bNc giAa trong 4 bNc liên hoàn trích tM b= tranh bwww.Beenvn.comàn th( Q Ghent do anh em Van Eyck v2. 30
  31. V2 lót )$n s/c trong ti.ng P )%&c g-i là verdaccio (phát âm: ver-)A-chi-ô), b/t nguCn tM k+ thu,t v2 fresco (tranh bích ho6). Verdaccio th%(ng )%&c v2 v:i màu )en mars pha v:i vàng ochre, )%&c m=t hoà s/c ph$n ph:t màu lGc xám hoIc ng; vàng. (Verde ti.ng P là màu lGc). Có th8 th5y verdaccio trong nhi'u fresco Q P, ví dG ph*n n'n trong các bích ho6 t6i Sistine chapel do Michelangelo v2. Michelangelo, Vòm tr*n Sistine (trích )o6n) (1508 – 1512), Vatican V2 lót trong ti.ng Pháp còn )%&c g-i là grisaille (phát âm: gri-zay), chJ lo6i tranh v2 hoàn toàn bKng )$n s/c, có bóng màu xám (gris) hoIc nâu. Jean-Auguste-Dominique Ingres (1780 – 1867) Trái: Odalisque v2 bKng grisaille (kho;ng 1824 ~ 1834), 83.2 x 109.2 cm; Ph;i: Odalisque l:n (1814), 91 x 162 cm, b;o tàng Louvre K? thu(t c9a Jan Vermeer Jan Vermeer sinh n#m 1632 t6i Delft – m=t thành ph> nhB nay thu=c Hà Lan, mà dân s> vào n#m 1600 là kho;ng 17,500 ng%(i. ME ông không bi.t chA, còn b> ông là m=t ng%(i buôn tranh. Khi Vermeer lên 3 tu7i thì Rembrandt )ã là m=t ho6 s? 29 tu7i danh ti.ng t6i Amsterdam. Khi Vermeer lên 6 tu7i, Frans Hals )ã b/t )*u v2 bKng k+ thu,t tr9c ti.p. Khi ông 12 tu7i (1644) và còn ch%a h-c v2 (3 n#m sau, và kéo dài 6 n#m), Diego Velasquez )ã là ho6 s? c cGc, )' tài c i hay )%$ng th(i xN Flander nh% Ter Borch (1617 – 1681), Gabriel Metsu (1629 – 1667), Pieter de Hooch (1629 – 1684), hay Frans van Mieris (1635 – 1681) – song ông )ã lo6i tính cách “dân t=c” c<a ông – tính cách Hwww.Beenvn.comà Lan - ra khBi tranh, mà chJ t,p trung vào hoà s/c và ánh sáng. Ngay tM khi 31
  32. b/t )*u s9 nghi3p c ng (raw umber) (6) ochre )B (red ochre) )en than (charcoal black) vàng chì-thi.c (lead-tin yellow) )en ngà voi, x%$ng (ivory black) (7) vàng ochre (yellow ochre) (2) tr/ng chì (lead white) (1) Chi ti&t k? thu(t c9a Vermeer: (i) Impasto www.Beenvn.com“Cô gái >Pc th? bên cDa sR” (1657 – 1659) 83 x 64.5 cm, Dresden 32
  33. V2 impasto là )/p (hay trát) m=t l:p màu )Gc dày. Impasto th%(ng )%&c dùng )8 nh5n các chO quan tr-ng, n7i lên, vì l:p màu dày d! gây chú @ so v:i n'n mBng xung quanh, )Ic bi3t là các chO )%&c chi.u sáng m6nh. Trong bNc tranh “Cô gái >Pc th? bên cDa sR” Vermeer )ã v2 impasto r5t dày ph*n trán c i v2 )/p và cách dùng màu c $t ti(n TM trái: “Ng?Ei >àn bà v)i bình n?)c” (1664 – 1665) 45.7 x 40.6 cm (New York Metropolitan Museum of Art; trích )o6n; )á lapis lazuli Nh% )ã th5y Q trên, b;ng màu c chJ dùng màu lam azurite rT ti'n, Vermeer )ã dùng ultramarine thN thi3t làm tM )á lapis lazuli, cho màu xanh n%:c bi8n r5t sâu và trong. "ó là màu t>i nh5t sau màu )en trên b;ng màu c àn bà v)i bình n?)c” Vermeer )ã s1 dGng r5t nhi'u ultramarine ()8 v2 c1a kính, áo, bóng trên t%(ng, bóng c ng (raw umber), cho m=t )= ph;n quang r5t )Ic bi3t d%:i ánh sáng ban ngày mà không thN màu lam nào khác có th8 thay th. )%&c. Phát hi3n c i )ã )%&c các ho6 s? tr%(ng phái 5n t%&ng áp dGng r=ng rãi nhi'u n#m v' sau nhKm t6o ra hi3u qu; ánh sáng ban ngày tràn tr'. (iii) Láng www.Beenvn.com 33
  34. Trong bNc tranh “Ng?Ei >àn bà rót sBa” Vermeer dùng ultramarine tr=n v:i tr/ng chì )8 v2 l:p lót tay áo. Sau khi l:p lót khô, ông láng bKng màu vàng trong (yellow lake). K.t qu; cho màu lGc r5t )Ep, không th8 nào )6t )%&c bKng pha màu trên palette. (iv) Dùng cán bút >: v' Trong bNc “Cô gái >*i m0 >O” Vermeer )ã dùng cán bút lông v6ch m5y nhát, làm l= n'n t>i phía d%:i, t6o ra bóng và các chO mBng, trong, trên c7 áo tr/ng c Mng ten” (Trích )o6n) Camera obscura xách tay (1669 – 1670), 24.5 x 21 cm, Louvre n#m 1686 Camera obscura (ti.ng Latin: camera = c#n phòng, buCng; obscura = t>i) là m=t cái h=p (hay phòng) kín, mà m=t mIt (t%(ng) có )Gc m=t lO nhB, còn mIt (t%(ng) )>i di3n có màu tr/ng. Ánh sáng chui qua lO vào h=p (phòng), chi.u lên mIt (t%(ng) )>i di3n m=t bNc ;nh màu l=n ng%&c ()>i xNng g%$ng và quay xu>ng) c ng g%$ng giúp ng%(i v2 có th8 v2 theo hình ph;n chi.u trên màn ;nh. Nguyên t/c c c bi.t ).n tM th. kF 5 TCN. Aristotle (384 – 322 TCN) là ng%(i )*u tiên nói t:i nguyên t/c quang h-c c Mng ten” là m=t ví dG )i8n hình cho th5y Vermeer )ã dùng camera obscura trong khi v2. NhAng t?nh v,t )%&c v2 tM ;nh l3ch tiêu c9 (unfocused), b0 nhòe )i nh% th%(ng th5y trong ;nh ph;n chi.u c .t >: v' bóng t+i trên da thCt (tr?Eng phái Utrech) LGc )5t (green earth = terre verte) tMng )%&c các danh ho6 P th. kF 14 – )*u th. kF 15 %a dùng )8 v2 lót tr%:c khi ph i trên da th0t, có l2 vì m=t s> )ã h-c )%&c k+ thu,t này Q P. M=t s> nhà nghiên cNu coi vi3c Vermeer dùng lGc )5t )8 v2 bóng t>i trên da th0t là bKng chNng rKng ông )ã h-c v2 Q Utrech chN không ph;i Q Delft – www.Beenvn.comthành ph> quê h%$ng ông. Có )i'u l6 là ông chJ dùng lGc )5t )8 v2 bóng t>i da th0t 34
  35. trong nhAng bNc tranh cu>i )(i ông chN không ph;i tr%:c )ó (Xem “Ng?Ei ch%i guitar” bên d%:i). “Ng?Ei ch%i guitar” (1670), 53 x 46.3 cm, Kenwood (vii) Ti(n b+i c#a pointillism, l"p th:, tr=u t?@ng, dripping Trích )o6n “Ng?Ei >àn bà rót sBa” Vermeer dùng k+ thu,t ch5m )8 v2 t?nh v,t v:i bánh mì và giB trong bNc “Ng?Ei >àn bà rót sBa”. K+ thu,t )ó sau này )%&c các ho6 s? ân t%&ng và tân 5n t%&ng Pháp phát tri8n thành pointillism - k+ thu,t v2 bKng các ch5m màu )8 khi nhìn tM xa thì chúng hoà vào nhau theo quy lu,t hoà s/c quang h-c, tNc là: (ánh sáng )$n s/c) )B + lGc = vàng, lGc + chàm = lam, chàm + )B = tím, và t5t c; các ánh sáng )$n s/c tr=n v:i nhau thì cho màu tr/ng. Trích )o6n “Ng?Ei >àn bà vi1t th? Trích )o6n “Ng?Ei >àn bà bên >àn virginal” và ng?Ei h-u gái” Nét bút c i c<a áo, trong khi www.Beenvn.comcác chO sáng )%&c v2 bQi các nhát bút chính xác nh% nhát dao c/t. Toàn b= chi ti.t, 35
  36. khi tách riêng, trông gi>ng nh% m=t bNc tranh n1a l,p th8 gi;i tích, n1a trMu t%&ng. Trong bNc “Ng?Ei >àn bà bên >àn virginal” Vermeer chJ dùng vài vLy bút v:i màu xám và tr/ng )8 t; m6ch )á hoa, t9a nh% k+ thu,t dripping c i, song có m=t s> )i8m khác c$ b;n: - Thay gO bKng toile; - Thêm d*u hoIc sáp ong vào gesso )8 cho dTo h$n, thêm tr/ng chì và d*u lanh )8 làm l%&t lót. Toile )%&c ph cGc bKng m*u nâu trong tempera lên n'n sáng, )8 th,t khô; - V2 lót bKng màu )Gc hoIc trong và không rõ )%(ng vi'n )8 sau d! s1a. [Michelangelo sau khi xem tranh c i h$n (ng%&c v:i “láng”: màu trong và t>i lên n'n sáng). Cách này th8 hi3n da th0t khi.n da nh% có ph5n, và vi!n c,n không khí r5t hi3u qu;. Láng làm n'n l6nh màu phát sáng 5m, còn day làm n'n 5m trQ nên l6nh h$n; - K+ thu,t v2 “béo” trên “g*y”. Các l:p )'u )8 th,t khô rCi m:i v2 các l:p ti.p theo; V' cu>i )(i mình, do nh,n )%&c nhi'u )It hàng, Titian )ã bB cách v2 nói trên, www.Beenvn.comvà thay bKng cách sau: 36
  37. - V2 lót bKng màu )Gc )en, tr/ng và )B, dày c; chO t>i lSn chO sáng. BNc lót trông chi ti.t nh% bNc tranh )ã hoàn thành nh%ng )$n s/c và khá t%$i. BNc lót )%&c )8 th,t khô; - Láng màu. Tuy nhiên nhAng bNc tranh giai )o6n sau này c i, không c*n lót, láng, day. T5t c; m-i màu ()Gc hay trong) )%&c dùng nh% nhau và v2 dày. "ôi khi k+ thu,t này )%&c g-i là “a la prima” hay “premier coup”. BNc tranh ph;i t6o c;m giác nh% )%&c v2 chJ sau m=t bu7i, không ngMng. Tr%:c kia các b,c th*y chJ dùng k+ thu,t này )8 v2 phác th;o. NhAng ho6 s? )*u tiên dùng k+ thu,t này vào tác phLm hoàn chJnh là Franz Hals (1580 – 1666) và Diego Velasquez (1599 - 1660). K+ thu,t này r5t thông dGng trong h=i h-a s$n d*u hi3n )6i. Trái: bút phát v2 tr9c ti.p c n. Ông dùng chiaroscuro r5t tuy3t. Rembrandt v2 lót )$n s/c trên n'n )/p dày (impasto) v:i nhi'u tr/ng. Sau khi l:p impasto )ó khô hRn, ông ph i thì l6i khá phong phú v' s/c )= t>i. Toàn b= tranh có hoà s/c vàng, nên n.u d*u t6o màng có vàng )i m=t chút thì hoà s/c c ng )%&c nNt s$ c5p. [nNt s$ c5p (primary craquelure): do v2 l:p trên khô tr%:c l:p d%:i, nNt thN c5p (secondary carquelure): do tu7i c<a tranh: d*u khô )i, nNt c$ h-c: do ;nh h%Qng bên ngoài nh% va ch6m v.v.] www.Beenvn.com 37
  38. “Béo” tNc là nhi'u d*u t6o màng (d*u lanh) còn “g*y” là ít d*u lanh. N.u v2 ng%&c, tNc l:p d%:i “béo” (dày, hoIc lâu khô) mà l:p trên l6i “g*y” (mBng, hoIc nhanh khô) thì s2 x;y ra hi3n t%&ng l:p trên khô tr%:c trong khi l:p d%:i vSn ti.p tGc khô. K.t qu; là l:p d%:i kéo l:p trên t6o ra các v3t nNt. Chú A: - "Mng bao gi( pha tr/ng hoIc )en vào bóng t>i: Bóng s2 )Gc, m5t trong, m5t vT l=ng lSy, còn toàn b= hòa s/c s2 nIng và xám. - "i8m sáng nh5t trên da th0t không bao gi( là màu tr/ng tuy3t )>i. - "i'u quan tr-ng )8 da th0t t%$i mát, trong sáng, 5m áp là ph;i )%&c v2 bKng láng nhi'u l:p màu, sau không s1a l6i nAa. Pha tr=n trên palette làm m5t s9 t%$i mát c màu da th,t: (ng%(i Âu!) 1) Da bình th?Eng L:p )*u: tr/ng chì (hoIc titanium), vàng )5t (yellow ochre), nâu )B (burnt Sienna) L:p giAa: nh% trên nh%ng t#ng màu lên so v:i tr/ng L:p cu>i: nâu )B, )B yên chi (carmine lake), nâu t>i (umber) 2) Da mCn: L:p )*u: tr/ng chì, )B vermillion ()B son, )=c vì có chNa th i: nhi'u vermillion h$n 3) Da ng?Ei nông thôn: L:p )*u: nâu t>i (umber), tr/ng, m=t ít nâu )B, và lGc )5t L:p sau: "B yên chi, nâu )B (s/c trong bóng t>i) M<t s3 công th7c pha d#u vB: D-u v' lót: D*u lanh )un : vecni Dammar : d*u thông tinh khi.t = 1:1:5 D-u v' l)p giBa: 1:1:4 D-u v' l)p trên cùng: 1:1:3 D-u láng: C$ bAn: Vec-ni Dammar - 30 ml D*u lanh )Ic – 30 ml D*u thông – 60 ml D*u o;i h%$ng (Lavender oil) - 1 gi-t/10 ml (nhB vào tr%:c khi dùng) www.Beenvn.com 38
  39. Hi/u qu& kính màu: Balsam Medium D*u lanh )Ic – 60 ml Vec-ni Dammar – 60 ml Balsam - 30 ml D*u o;i h%$ng - 1 gi-t/10ml (nhB vào tr%:c khi dùng) Trong mE: Velatura Medium: 4 ph*n Italian maroger 2 ph*n sáp ong 1 ph*n d*u thông tinh khi.t 2 ph*n d*u lanh )un 1 ph*n d*u o;i h%$ng. Italian maroger (do Jaques Maroger pha ch1 ra) tr/ng chì : d*u lanh s>ng = 1:10 vMa qu5y vMa )un tM tM t:i 430 )=. Khi d*u )6t nhi3t )= )ó, s2 chuy8n màu thành )en. Gi;m nhi3t )= xu>ng 380 )=, )un 1h20’. "8 ngu=i t:i 300 )=. Cho vào 1.5 ph*n sáp ong qu5y cho tan. "7 h&p ch5t vào l-, )8 ngu=i, rCi ),y chIt. NhBng >i:m sáng tán x2 (nh? c#a Vermeer): Venetian Glazing Medium: 9 ph*n vec-ni Dammar 9 ph*n d*u thông 4 ph*n d*u lanh )un 2 ph*n d*u o;i h%$ng 6 công th7c "ã mai m c k+ thu,t phòng thí nghi3m c n sách “NhBng công th,c bí m"t và k! thu"t c#a các b"c th-y cR >i:n” (The secret formulas and techniques of the old masters). Trong cu>n sách )ó Maroger )%a ra 6 công thNc mà ông cho là các b,c th*y có tên d%:i )ây )ã s1 dGng: 1) Atonella da Messina (1430- 1479): 1 (ph*n) vàng chì oxyde hoIc tr/ng trì n5u v:i 3 – 4 (ph*n) d*u lanh 2) Leonardo da Vinci: 1 tr/ng chì )un v:i 3 – 4 d*u lanh và 3 - 4 n%:c 3) Venitian (Giorgione, Titian): 1 – 2 tr/ng chì )un v:i 20 d*u thông hay d*u h6t www.Beenvn.comóc chó (walnut oil) . 39
  40. 4) Peter Paul Rubens: 1 – 2 tr/ng chì n5u v:i 20 d*u lanh + m=t thìa d*u )en+ 1 thìa keo mastic. Thêm d*u thông và sáp ong. 5) Hà Lan: gi>ng (4) nh%ng không thêm sáp ong. 6) Velasquez: 1 rJ )Cng (verdigris) )un v:i 20 d*u lanh s>ng hoIc d*u h6t óc chó (walnut oil) . Chú A: NhAng công thNc này RUT "]C vì h*u h.t )'u chNa tr/ng chì b0 )un nóng!! K+ thu,t v2 cDng nhi'u nh% ho6 s+. Vì th. )Mng c> hoàn thi3n m=t lúc nhi'u k+ thu,t. B6n s2 không có ) t nh5t phù h&p v:i mình, và thành th6o nó. V) Tôi v# nh( th) nào ? (a) (b) (c) (a) kìm c#ng toile và máy r,p )inh; (b) và (c) toile và châssis (c4 F20) C#ng toile tM )i8m giAa các c6nh châssis rCi lan d*n ra 4 góc theo thN t9 nh% )ánh s> Q hình d%:i. Toile ph;i th,t khô ("Mng x0t n%:c hay làm Lm phiá sau toile, vì làm nh% th. s2 ;nh h%Qng không t>t ).n l:p lót toile, tuy rKng toile s2 có th8 c#ng h$n sau khi khô). (a) (b) (c) (d) (e) Cách thNc c#ng toile: (a): thN t9 )óng (r,p) )inh; (b): r,p )inh tM giAa; (c): toile v:i 4 góc còn ch%a )%&c c#ng h.t; www.Beenvn.com(d): toile )ã )%&c c#ng xong; (e): g5p 4 góc phía sau cho )Ep 40
  41. Làm lót: Ph : 150 (kích th%:c h6t cát 100 µm), 300 (~ 50 µm), sau nâng lên siêu m0n (super fine): 1000 (~20 µ^ m), c9c m0n (ultra fine): 2000 (~10 µm) [1 µ (micrometre hay micron) = 1 ph*n tri3u metre]. Acrylic gesso màu tr/ng, ochre )B, ochre vàng, umber cháy, và lam colbalt Pha gesso Ph cGc bKng nét chì trên gi5y v2 bKng )úng kích th%:c bNc tranh )0nh v2; 2 – Can l6i vào gi5y can (a); 3 – Hoà ultramarine v:i d*u thông )%&c m=t dung d0ch lBng có màu. Dùng bút lông bEt to b;n quét dung d0ch )ó lên mIt sau c<a t( gi5y can )ã có hình v2 (b). "www.Beenvn.com8 khô. K.t qu; )%&c m=t t( gi5y “than”. 41
  42. 4 - G/n b;n can )ó lên toile ()ã )%&c lót) bKng b#ng keo. "i bút chì hay bút bi theo các nét v2 trên b;n can. Hình s2 )%&c can sang mIt toile (c); 6 – Hãm hình: dùng màu n%:c (ultramarine hay burnt sienna) tô l6i (d). (a) (b) (c) (d) VB lót: tr/ng lót (foundation white hay underpainting white), ochre vàng kim (gold ochre), lGc )5t (green earth), nâu mars (mars brown), hay nâu )5t sienna cháy (burt sienna), xanh bi8n thSm (ultramarine). D*u hoà theo tJ l3: lanh : dammar : d*u thông = 2 : 1: 10 V2 lót càng k+ thì khi v2 màu s2 càng ung dung. Ph9 màu: - Dùng dung d0ch v2 (satin painting medium) pha v:i dammar varnish theo tJ l3 3 : 1, hoIc pha lanh : dammar : d*u thông theo tJ l3 1:1:3, rCi t#ng d*u lanh (hoIc gi;m d*u thông) d*n d*n trong các l:p trên. - Dùng tr/ng titanium (pha tr/ng k2m). - Ph< màu chJ sau khi l:p lót khô hRn. Láng: Dùng dung d0ch láng (glazing medium), làm loãng bKng d*u thông. Cách v2 nh% v,y còn cho phép t9 ch< v' hoà s/c (color control), và có th8 t6o nên nhAng hoà s/c )Ep v:i m=t palette ít màu. www.Beenvn.com 42
  43. Thông th%(ng n.u trung bình v2 mOi ngày v2 3 ~ 4 ti.ng vào các bu7i t>i, và toàn b= các ngày thN B;y và Ch ng cho khô. "Mng bao gi( c/m )*u bút vào l- d*u rCi bB mIc: lông s2 b0 gãy. Varnish: Dùng glossy varnish (satin) c cGc )a chi'u (không gian, th(i gian, )=ng h-c) "ông & Tây k.t h&p Bí Ln n=i t6i (mOi bNc tranh )'u nh% có câu chuy3n Ln )Kng sau) www.Beenvn.com 43
  44. "=c gi; có th8 xem tranh c i th. kF 19 )*u th. kF 20. H=i ho6 s$n d*u th9c s9 )%&c du nh,p vào Vi3t Nam cách )ây ch%a )*y 100 n#m, )ánh d5u bQi s9 ra )(i c ng hàng th. kF c ng này )%&c ph;n ánh Q s9 th5m nhu*n v#n hoá châu Âu, s9 tao nhã trong th0 hi.u thLm m+, s9 tinh t. và sâu s/c trong vi3c th%Qng thNc cái )Ep và )ánh giá cái m:i trong h=i ho6 s$n d*u, Q môi tr%(ng ngh3 thu,t bao b-c ng%(i châu Âu tM khi h- m:i l-t lòng, )%&c làm l! r1a t=i t6i nhà th( v:i )*y bích ho6 c ng )ó trong h=i ho6 s$n d*u Vi3t Nam? Không có cách nào khác ngoài vi3c h-c t,p và th9c hành. Th. gi:i mQ ngày nay v:i thông tin )a d6ng hàng ngày tràn ng,p internet và s9 t9 do )i l6i cho chúng ta kh; n#ng làm )i'u )ó nhanh h$n ng%(i x%a r5t nhi'u. K+ thu,t v2 s$n d*u )ã )%&c trình bày r5t k+ trong nhi'u cu>n sách cDng nh% trên internet [15] – [18]. Tuy nhiên, theo hi8u bi.t c n sách bKng ti.ng Vi3t d6y k+ thu,t v2 s$n d*u c7 )i8n kèm chi ti.t v' tính ch5t c n sách nh% v,y bKng ti.ng Vi3t. Cho ).n gi(, )8 t6o )%&c ;o giác “r5t gi>ng th,t” trong tranh, ch%a có k+ thu,t nào v%&t )%&c k+ thu,t v2 nhi'u l:p c i (form). Vì th., bên c6nh vi3c th9c hành k+ thu,t v2 s$n d*u, các sinh viên h=i ho6 c*n luy3n cho mình m=t kh; n#ng v2 hình ho6 th,t giBi. "Mng quên rKng các b,c th*y c<a hoà s/c nh% Leonardo da Vinci, Titian, Caravaggio, Rubens, Rembrandt, v.v. tr%:c h.t )'u là nhAng b,c “)6i cao th<” v' hình ho6. Ngoài ra vi3c quan tâm t:i các l?nh v9c khác nh% v#n ch%$ng, âm nh6c, khoa h-c, tri.t h-c s2 chJ làm phong phú và sâu s/c thêm các @ t%Qng ngh3 thu,t trong sáng t6o h=i ho6. www.Beenvn.com 44
  45. © Nguy!n "ình "#ng, 2009 – Tác gi; giA b;n quy'n. Bài này )%&c vi.t v:i mGc )ích ph7 bi.n ki.n thNc và truy'n )6t kinh nghi3m. "=c gi; có th8 t;i xu>ng, l%u giA )8 s1 dGng cho cá nhân mình. M-i cách s1 dGng khác nh% in 5n hoIc sao chép l6i bài vi.t này, dù là m=t ph*n hay toàn b=, )8 phát hành trong các 5n phLm nh% sách, báo chí, giáo trình, lu,n v#n, v.v. )'u vi ph6m b;n quy'n n.u không nh,n )%&c s9 )Cng @ bKng v#n b;n c ng mi!n phí cu>n “The Oil Colour Book – A comprehensive resource for painters” (Sách v( màu s%n d-u – nguKn thông tin toàn di/n cho các ho2 s3) c ng mi!n phí tM W) [17] Ralph Murell Larmann, Art Studio Chalkboard – Information for artists and students t6i [18] Daniel Burleigh Parkhurst, The painter in oil, www.Beenvn.com 45