›
›

Quy trình kỹ thuật cây cao su

pdf 37 trang ngocly 3420
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Quy trình kỹ thuật cây cao su", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfquy_trinh_ky_thuat_cay_cao_su.pdf

Nội dung text: Quy trình kỹ thuật cây cao su

  1. TOÅNG COÂNG TY CAO SU VIEÄT NAM QUY TRÌNH KYÕ THUAÄT CAÂY CAO SU Thaønh phoá Hoà Chí Minh, naêm 2004 I PDF processed with CutePDF evaluation edition www.CutePDF.com
  2. Chæ ñaïo bieân soaïn Leâ Vaên Bình Phoù Toång Giaùm ñoác Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Mai Vaên Sôn Vieän Tröôûng Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam Ban söûa ñoåi quy trình kyõ thuaät Tröôûng ban: Traàn Thò Thuùy Hoa Thö kyù toång hôïp: Ñoã Kim Thaønh Quy trình kyõ thuaät saûn xuaát caây gioáng Phaïm Thò Dung, Phaïm Vaên Haèng vaø Traàn Thò Thuùy Hoa Quy trình kyõ thuaät troàng môùi vaø chaêm soùc cao su kieán thieát cô baûn Leâ Maäu Tuùy, Phaïm Vaên Haèng vaø Nguyeãn Taán Ñöùc Quy trình kyõ thuaät khai thaùc muû vaø chaêm soùc cao su kinh doanh Nguyeãn Anh Nghóa, Ñoã Kim Thaønh, Nguyeãn Naêng, Nguyeãn Vaên My vaø Nguyeãn Taán Ñöùc Quy trình kyõ thuaät Baûo veä thöïc vaät Phan Thaønh Duõng vaø Phaïm Vaên Vinh Ban bieân taäp Nguyeãn Taán Ñöùc, Phaïm Vaên Vinh, Traàn Thò Thuùy Hoa vaø Ñoã Kim Thaønh II
  3. Lôøi noùi ñaàu eán naêm 2003, dieän tích cao su thuoäc Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam ñaït 219.600 ha, trong ñoù 173.700 ha ñang ñöôïc khai thaùc muû. Dieän Ñtích cao su naøy traûi roäng töø Ñoâng Nam boä ñeán Taây Nguyeân vaø mieàn Trung, ñieàu kieän sinh thaùi cuûa caùc vuøng naøy raát khaùc nhau, sinh tröôûng vaø naêng suaát cuûa caây cao su cuõng thay ñoåi tuøy ñieàu kieän moâi tröôøng. Naêng suaát cao su treân vöôøn caây cuûa Toång Coâng ty Cao su ñaõ cao daàn, töø 0,7 taán/ha/naêm vaøo nhöõng naêm 1990 ñeán 2003 ñaït naêng suaát bình quaân laø 1,52 taán/ha/naêm; taïi Taây Nguyeân laø 1,15 taán/ha/naêm, taïi Ñoâng Nam boä vaø Quaûng Trò laø 1,56 taán/ha/naêm. Thaønh töïu kyõ thuaät ñaït ñöôïc trong ngaønh cao su vöøa qua laø töø söï ñoùng goùp cuûa boä gioáng cao saûn cuøng caùc bieän phaùp noâng hoïc tieán boä ñöôïc ñuùc keát töø nhöõng ñeà taøi, coâng trình nghieân cöùu vaø kinh nghieäm cuûa saûn xuaát. Nhaèm naâng cao söùc caïnh tranh cho ngaønh cao su Vieät Nam trong thôøi hoäi nhaäp, caàn ñöa naêng suaát leân 1,4 – 2 taán/ha/naêm, ñoàng thôøi ruùt ngaén chu kyø kinh teá nhöng vaãn ñaûm baûo keá hoaïch saûn löôïng, naâng cao hieäu quaû voán ñaàu tö vaø nhanh choùng öùng duïng caùc tieán boä kyõ thuaät (gioáng cao saûn, troàng baàu coù taàng laù, quy hoaïch chu kyø khai thaùc muû trong 20 naêm keát hôïp öùng duïng chaát kích thích, caïo uùp coù kieåm soaùt, söû duïng maùng chaén nöôùc möa, phoøng trò beänh hieäu quaû ). Ñeå caäp nhaät caùc quy trình kyõ thuaät ñaùp öùng yeâu caàu treân, Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam giao cho Vieän Nghieân Cöùu Cao su Vieät Nam vaø Ban Quaûn lyù kyõ thuaät phoái hôïp bieân soaïn Quy trình kyõ thuaät caây cao su naêm 2004 vaø thu thaäp yù kieán ñoùng goùp cuûa caùn boä kyõ thuaät ôû caùc coâng ty cao su ñeå hoaøn chænh Quy trình. Baûn Quy trình kyõ thuaät cao su naêm 2004 laø moät coâng trình taäp theå cuûa caùc caùn boä kyõ thuaät trong ngaønh cao su, ñöôïc bieân soaïn vaø chænh söûa raát coâng phu, tuy nhieân, khoù traùnh sai soùt vaø seõ laïc haäu tröôùc nhöõng tieán boä cuûa khoa hoïc kyõ thuaät vaø saûn xuaát. Vì vaäy, Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam vaø Vieän Nghieân Cöùu Cao su Vieät Nam raát mong nhaän ñöôïc caùc yù kieán ñoùng goùp, phaûn hoài ñeå tieáp tuïc söûa ñoåi caäp nhaät Quy trình nhaèm ñaùp öùng yeâu caàu naâng cao chaát löôïng vaø hieäu quaû kinh doanh cuûa ngaønh cao su. Thaønh phoá Hoà Chí Minh, ngaøy 01 thaùng 07 naêm 2004 Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam III
  4. MUÏCLUÏC Phaàn 1 Quy trình kyõ thuaät saûn xuaát caây gioáng - Troàng môùi vaø chaêm soùc cao su kieán thieát cô baûn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 Chöông 1: Quy trình kyõ thuaät saûn xuaát caây gioáng cao su . . . . . . . . . . .2 Muïc I: Kyõ thuaät laøm vöôøn öông tum traàn 10 thaùng tuoåi . . . . . .2 Muïc II: Kyõ thuaät laøm vöôøn öông baàu caét ngoïn . . . . . . . . . . . . .7 Muïc III: Kyõ thuaät laøm vöôøn öông tum baàu coù taàng laù . . . . . . .11 Muïc IV: Kyõ thuaät laøm vöôøn öông baàu coù taàng laù . . . . . . . . . .13 Muïc V: Quy trình kyõ thuaät vöôøn nhaân goã gheùp cao su . . . . . . .15 Muïc VI: Quaûn lyù vöôøn saûn xuaát caây gioáng cao su . . . . . . . . . .19 Chöông II: Quy trình kyõ thuaät troàng môùi cao su . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 Muïc I: Caùc tieâu chuaån kyõ thuaät chuû yeáu . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 Muïc II: Chuaån bò ñaát, thieát keá loâ vaø xaây döïng vöôøn caây . . . . .21 Muïc III: Troàng cao su . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 Muïc IV: Troàng xen trong vöôøn cao su . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25 Chöông III: Chaêm soùc cao su troàng môùi vaø cao su kieán thieát cô baûn .26 Muïc I: Laøm coû vöôøn cao su kieán thieát cô baûn . . . . . . . . . . . . .26 Muïc II: Boùn phaân cho vöôøn cao su kieán thieát cô baûn . . . . . . . .27 Muïc III: Coâng taùc baûo veä vöôøn caây cao su kieán thieát cô baûn .28 Chöông IV: Quaûn lyù vöôøn cao su kieán thieát cô baûn . . . . . . . . . . . . . . . .29 Phaàn II: Quy trình ky õ thuaät khai thaùc mu û & chamê soùc cao su kinh doanh . .32 Chöông I: Nhöõng quy ñònh chung veà vieäc khai thaùc muû . . . . . . . . . . . .33 Chöông II: Toå chöùc khai thaùc muû . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33 Muïc I: Cheá ñoä khai thaùc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33 Muïc II: Thieát keá, môû mieäng caïo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 IV
  5. Muïc III: Caùc yeâu caàu kyõ thuaät trong vieäc khai thaùc muû . . . . .46 Muïc IV: Kích thích muû . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50 Muïc V: Maùng chaén nöôùc möa cho caây cao su . . . . . . . . . . . . .52 Chöông III: Chaêm soùc vöôøn caây kinh doanh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53 Muïc I: Laøm coû vöôøn cao su kinh doanh . . . . . . . . . . . . . . . . . .53 Muïc II: Boùn phaân cho vöôøn cao su kinh doanh . . . . . . . . . . . .53 Muïc III: Coâng taùc baûo veä vöôøn caây cao su kinh doanh . . . . . .55 Chöông IV: Quaûn lyù vöôøn cao su kinh doanh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56 Muïc I: Phaân caáp quaûn lyù . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56 Muïc II: Cheá ñoä kieåm tra kyõ thuaät . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59 Muïc III: Quaûn lyù hoà sô taøi lieäu kyõ thuaät . . . . . . . . . . . . . . . . . .61 Phaàn III: Quy trình kyõ thuaät baûo veä thöïc vaät . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63 Chöông I: Saâu beänh chính treân caây cao su vaø bieän phaùp xöû lyù . . . . . . .64 Muïc I: Caùc saâu beänh chính treân caây cao su . . . . . . . . . . . . . . .64 Muïc II: Beänh laù . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64 Muïc III: Beänh thaân caønh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71 Muïc IV: Beänh maët caïo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73 Muïc V: Beänh reã . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74 Muïc VI: Nhöõng taùc haïi khaùc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76 Muïc VII: Saâu haïi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77 Chöông II: Coû treân vöôøn cao su vaø bieän phaùp xöû lyù . . . . . . . . . . . . . . .78 Chöông III: Söû duïng, baûo quaûn thuoác vaø an toaøn trong coâng taùc baûo veä thöïc vaät . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79 Phuï luïc 1: Phaân haïng ñaát troàng cao su . . . . . . . . . . . . . . .82 Phuï luïc 2: Moät soá höôùng daãn ñieàu tra ñaùnh giaù möùc ñoä beänh haïi vaø caùch pha thuoác vaøo bình phun . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84 V
  6. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Phaàn I: QUY TRÌNH KYÕ THUAÄT SAÛN XUAÁT CAÂY GIOÁNG,TROÀNG MÔÙI & CHAÊM SOÙC CAO SU KIEÁN THIEÁT CÔ BAÛN Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 1
  7. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Chöông I QUY TRÌNH KYÕ THUAÄT SAÛN XUAÁT CAÂY GIOÁNG CAO SU Muïc I: KYÕ THUAÄT LAØM VÖÔØN ÖÔNG TUM TRAÀN 10 THAÙNG TUOÅI Ñieàu 1: Thôøi vuï laøm vöôøn öông Ñaët haït töø thaùng 7 ñeán thaùng 8. Ñieàu 2: Chuaån bò ñaát DÑaát laøm vöôøn öông gaàn nguoàn nöôùc töôùi, ñaát toát, baèng phaúng, thaønh phaàn cô giôùi nheï (öu tieân choïn ñaát thòt pha caùt). Khoâng choïn ñaát ngaäp uùng, soûi côm, ñaù ong. Vò trí vöôøn öông thuaän tieän cho vieäc ñi laïi chaêm soùc vaø vaän chuyeån. DKhai hoang vaø laøm ñaát xong tröôùc ngaøy 30/6. Ñaát khai hoang saïch caây coái, luøm buïi, raø saïch goác reã vaø ñöôïc caøy böøa cho tôi xoáp. Neáu ñaát coù pH KCl < 4, boùn voâi boät 500 kg/ha, voâi boät ñöôïc raûi ñeàu treân toaøn dieän tích roài caøy vuøi. Ñieàu 3: Thieát keá vöôøn öông DVöôøn öông ñöôïc thieát keá theo yeâu caàu choáng xoùi moøn, choáng uùng vaøo muøa möa, thuaän tieän cho vieäc thi coâng, chaêm soùc vaø quaûn lyù. DVöôøn öông ñöôïc chia thaønh nhöõng oâ kích thöôùc 20 m x 10 m, caùc oâ caùch nhau baèng ñöôøng ñi. Vöôøn öông coù quy moâ döôùi 1 ha thì ñöôøng ñi roäng 2 m. Vöôøn öông coù quy moâ treân 1 ha coù ñöôøng chính roäng 5 m, ñöôøng phuï roäng 3 m. DBoá trí caây troàng theo kieåu nanh saáu treân haøng keùp (90 + 30 cm) x 20cm, vôùi khoaûng caùch nhö sau: Hai haøng ñôn caùch nhau 30 cm. Hai haøng keùp caùch nhau 90 cm. Caây caùch caây 20 cm. DMaät ñoä thieát keá 80.000 ñieåm/ha; sau caùc laàn tæa loaïi, soá tum gheùp ñaït tieâu chuaån ñuû ñeå troàng môùi ñaïi traø ít nhaát 70 ha ôû Taây Nguyeân vaø ít nhaát 80 ha ôû Ñoâng Nam boä. DÑoái vôùi nhöõng vuøng coù gioù lôùn, caàn laøm haøng chaén gioù cao treân 2 m. Ñieàu 4: Laøm raõnh vöôøn öông DÑaøo raõnh saâu 50 cm, roäng 50 cm. DBoùn loùt phaân chuoàng hoai 20 taán/ha (hoaëc caùc daïng phaân höõu cô khaùc coù chaát löôïng töông ñöông) vaø phaân laân nung chaûy 1 taán/ha. 2 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  8. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam DTroän ñeàu phaân vôùi ñaát, laáp raõnh laïi tröôùc khi ñaët haït khoaûng 15 ngaøy. DÑoái vôùi ñaát deã bò ñoïng nöôùc khi möa lôùn, phaûi leân líp cao 10 - 15 cm, roäng 90 cm, hai meùp líp caùch nhau 30 cm. Hình 1: Sô ñoà thieát keá luoáng vaø haøng troàng vöôøn öông tum traàn Ñieàu 5: Chuaån bò haït gioáng DChoïn haït laøm goác gheùp: Öu tieân söû duïng haït cuûa caùc doøng voâ tính GT 1, PB 260, keá ñeán laø haït PB 235, VM 515. Traùnh duøng nhöõng loaïi haït gioáng coù tyû leä baïch taïng cao. Caàn choïn caùc vöôøn cao su sinh tröôûng toát, tyû leä thuaàn gioáng cao ñeå thu haït. Choïn haït môùi ruïng coù maøu saùng boùng, naëng, cöùng, phoâi nhuû coøn töôi. Haït gioáng sau khi thu löôïm veà phaûi raûi thaønh lôùp daøy 15 - 20 cm vaø raám ngay trong voøng 3 ngaøy. DSoá löôïng haït gioáng caàn cho 1 ha vöôøn öông tum 10 thaùng khoaûng 1200 kg. DXöû lyù haït: Haït ñöôïc xöû lyù baèng caùch ñaët ngöûa haït, goõ nheï ñeå voû haït nöùt ra phía loã maàm, sau ñoù ngaâm trong nöôùc saïch 24 - 30 giôø, sau khi ngaâm ñöôïc 12 giôø thì thay nöôùc saïch moät laàn, sau ñoù vôùt ra raám vaøo líp caùt. DRaám haït thuùc maàm trong caùc líp raám coù beà roäng 1 m, ñöôøng ñi giöõa caùc líp roäng 0,5 m, neàn líp raám ñöôïc ñoå moät lôùp caùt daøy 15 cm, phía treân coù maùi che. Haït sau khi xöû lyù ñöôïc traûi thaønh moät lôùp vaø phuû caùt ñuû kín haït, soá löôïng khoaûng 1000 – 1200 haït/m2. Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 3
  9. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam DChaêm soùc líp raám: Töôùi nöôùc baèng thuøng buùp sen, 2 laàn moãi ngaøy vaøo luùc 6 - 7 giôø saùng vaø 16 – 17 giôø chieàu vôùi löôïng nöôùc khoaûng 4 lít/ m2/laàn töôùi. Neáu coù möa ñuû aåm thì khoâng töôùi. Traùnh ñeå nöôùc ñoïng treân líp raám. DHaøng ngaøy kieåm tra neáu thaáy kieán, moái xuaát hieän thì xöû lyù baèng thuoác trò kieán, moái (nhö Bassa 0,2 %). Ñieàu 6: Troàng caây ra vöôøn öông tum DSau khi raám ñöôïc 8 - 10 ngaøy, haït ñaõ phaùt trieån thaønh caây con. Choïn nhöõng caây coù thaân maàm vaø reã coïc daøi khoaûng 3 – 10 cm ñem troàng ra vöôøn öông vaø trong quaù trình vaän chuyeån phaûi traùnh laøm hö haïi thaân maàm vaø reã coïc. Neân choïn nhöõng caây coù cuøng ñoä cao ñeå troàng cuøng haøng. DMoãi ñieåm choïc moät loã troàng moät caây, reã coïc höôùng thaúng xuoáng ñaát, neáu caây naøo bò hö gaõy thaân maàm reã coïc phaûi loaïi boû. Haït ñöôïc phuû moät lôùp ñaát mòn daøy 1 cm roài eùm ñaát chaët reã. Ñaët haït thaúng haøng theo khoaûng caùch quy ñònh. DTrong voøng 10 ngaøy sau khi ñaët haït, haøng ngaøy kieåm tra ñeå loaïi boû vaø ñaët haït khaùc thay theá ngay nhöõng caây khoâng ñaït yeâu caàu do bò gaõy, beänh, ñænh sinh tröôûng bò hö haïi, yeáu ôùt, xì muû treân thaân. Hình 2: Choïn caây con töø líp raám haït ñeå troàng treân vöôøn öông Ñieàu 7: Töôùi nöôùc DNgay sau khi troàng caây, neáu trôøi khoâng möa thì phaûi töôùi cho caây khoâng bò heùo. DCheá ñoä töôùi caàn phuø hôïp vôùi loaïi ñaát vaø thôøi tieát ñeå caây sinh tröôûng nhanh. Trong muøa khoâ, neân töôùi nöôùc ít nhaát 2 laàn/tuaàn vôùi löôïng nöôùc khoaûng 10 lít/m2/laàn. DThôøi gian töôùi nöôùc: tröôùc 10 giôø saùng vaø sau 3 giôø chieàu. 4 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  10. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Ñieàu 8: Laøm coû Vöôøn öông phaûi ñöôïc giöõ saïch coû. Khi laøm coû traùnh gaây haïi caây con. Laøm coû ñôït cuoái tröôùc khi gheùp moät thaùng. Ñieàu 9: Boùn phaân DLoaïi phaân, lieàu löôïng vaø soá laàn boùn theo baûng 1. DThôøi gian boùn: Boùn laàn thöù nhaát khi caây ñaït hai taàng laù oån ñònh, caùc laàn boùn sau caùch nhau 30 ngaøy. Laàn boùn phaân cuoái cuøng tröôùc khi gheùp ít nhaát moät thaùng. DCaùch boùn: Troän ñeàu ba loaïi phaân ngay tröôùc khi boùn. Laàn thöù nhaát raûi phaân giöõa hai haøng ñôn caùch goác 10 cm; töø laàn hai trôû ñi raûi phaân doïc hai beân haøng keùp caùch goác 15 cm. Sau khi boùn, xôùi nheï ñeå vuøi laáp phaân. Vaøo muøa khoâ, boùn phaân keát hôïp vôùi töôùi nöôùc ñaãm. Ureâ Laân nung chaûy Clorua Kali Laàn boùn kg/ha g/caây kg/ha g/caây kg/ha g/caây 1 160 2 320 4 80 1 2 240 3 320 4 80 1 3 240 3 320 4 80 1 4 320 4 - - 160 2 Coäng 960 12 960 12 400 5 Baûng 1: Löôïng phaân boùn cho cao su vöôøn öông tum (80.000 ñieåm / ha) Hình 3: Caùch boùn phaân cho vöôøn öông tum traàn 10 thaùng Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 5
  11. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Ñieàu 10: Tæa loaïi Tæa loaïi 2 laàn: DLaàn 1: Khi caây ñaït 3 – 4 taàng laù, tæa boû nhöõng caây quaù xaáu, coøi coïc, khoâng phaùt trieån. DLaàn 2: Tröôùc khi gheùp 10 – 15 ngaøy, tæa boû nhöõng caây sinh tröôûng quaù keùm vaø khoâng theå gheùp ñöôïc. Ñieàu 11: Phoøng trò beänh vaø coân truøng (Xem Phaàn III - Quy trình kyõ thuaät baûo veä thöïc vaät caây cao su). Ñieàu 12: Gheùp caây DTieán haønh gheùp khi ñöôøng kính goác gheùp ño caùch maët ñaát 10cm ñaït treân 10mm vaø khi caây coù taàng laù treân cuøng oån ñònh. DVöôøn öông vaø vöôøn nhaân phaûi ñöôïc töôùi nöôùc ñaày ñuû ñeå tieán haønh gheùp raûi vuï töø thaùng 2 ñeán thaùng 6. Traùnh töôùi nöôùc vaøo ngaøy gheùp. Trong muøa möa, khoâng gheùp luùc goác caây coøn öôùt. Hình 4: Choïn maét vaûy caù vaø maét naùch laù ñeå gheùp DAÙp duïng kyõ thuaät gheùp maét xanh vaø xanh naâu theo phöông phaùp gheùp cöûa soå. Choïn maét naùch laù vaø vaûy caù coù maàm sinh tröôûng toát ñeå gheùp. Ñieàu 13: Böùng, xöû lyù vaø baûo quaûn tum DMôû baêng gheùp sau khi gheùp 20 ngaøy. 6 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  12. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam DSau khi môû baêng 15 ngaøy môùi böùng tum ñi troàng. Chæ böùng nhöõng caây coù ñöôøng kính goác ño caùch maët ñaát 10 cm ñaït ñöôøng kính töø 16 mm trôû leân. DCaét ngoïn tum ôû ñoä cao 5 cm caùch mí treân cuûa maét gheùp, maët caét nghieâng 300 veà phía ñoái dieän vôùi maét gheùp. Boâi vaselin treân maët caét ngay sau khi caét. DCaét truïi reã baøng nhöng khoâng ñöôïc phaïm vaøo reã coïc. Caét chöøa reã coïc daøi ít nhaát 40 cm tính töø coå reã. Veát caét nghieâng so vôùi truïc ñöùng cuûa reã. DPhaàn tum töø coå reã trôû xuoáng ñöôïc xöû lyù baèng caùch nhuùng trong hoãn hôïp seàn seät goàm 2/3 buøn nhaõo + 1/3 phaân boø (traâu) töôi + 4% phaân supe laân + nöôùc. DBoù tum thaønh töøng boù 20 caây baèng daây meàm, chuù yù ñeå maét gheùp quay vaøo phía trong. DSau khi böùng vaø xöû lyù tum xong neân ñöôïc troàng ngay trong ngaøy. DTröôøng hôïp phaûi vaän chuyeån ñi xa thì thôøi gian baûo quaûn khoâng quaù 7 ngaøy sau khi böùng. Khi vaän chuyeån, xe phaûi coù mui che thoaùng maùt, saøn xe phaûi ñöôïc raûi moät lôùp muøn cöa aåm hoaëc bao boá nhuùng nöôùc. Tum ñöôïc xeáp thaønh töøng lôùp trôû ñaàu, cöù moãi hai lôùp boù tum phuû bao boá aåm. Töôùi nöôùc 2 laàn/ngaøy vaøo luùc trôøi maùt. Taïi nôi troàng, caùc boù tum ñöôïc xeáp ñöùng trong hoá saâu 50 cm, ñaùy hoá coù moät lôùp caùt 10 cm treân coù maùi che maùt. Laáy caùt phuû kín phaàn reã tum vaø thöôøng xuyeân töôùi nöôùc giöõ aåm. Muïc II: KYÕ THUAÄT LAØM VÖÔØN ÖÔNG BAÀU CAÉT NGOÏN Ñieàu 14: Thôøi vuï Ñaët haït baét ñaàu töø thaùng 7 ñeán thaùng 10. Ñieàu 15: Ñòa ñieåm Gaàn nguoàn nöôùc coù ñuû löôïng töôùi, thuaän tieän cho xe coä ñi laïi vaän chuyeån. Ñieàu 16: Thieát keá vaø ñaøo raõnh Vöôøn öông ñöôïc thieát keá theo yeâu caàu choáng xoùi moøn, choáng uùng vaøo muøa möa, thuaän tieän cho vieäc thi coâng, chaêm soùc vaø quaûn lyù. Vöôøn öông ñöôïc chia thaønh nhöõng oâ kích thöôùc 20 m x 10 m, caùc oâ caùch nhau baèng ñöôøng ñi. Vöôøn öông coù quy moâ döôùi 1 ha thì ñöôøng ñi roäng 2m. Vöôøn öông coù quy moâ treân 1 ha coù ñöôøng chính roäng 5 m, ñöôøng phuï roäng 3 m. Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 7
  13. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam DMaät ñoä thieát keá vöôøn öông baàu caét ngoïn ñaûm baûo troàng môùi töø 120 – 160 ha keå caû troàng daëm: Töø 120.000 – 130.000 baàu/ha neáu kích thöôùc baàu laø 18 x 35 cm. Töø 150.000 – 160.000 baàu/ha neáu kích thöôùc baàu laø 16 x 33 cm. DThieát keá haøng theo 2 caùch: Haøng keùp: Xeáp 2 haøng baàu trong raõnh, caùc baàu ñaët caïnh nhau coù khoaûng troáng ôû giöõa vaø khoâng neân laáp ñaát vaøo khoaûng troáng naøy. Khoaûng caùch giöõa 2 taâm baàu laø 1,2 m. Hình 5: Kyõ thuaät ñaët baàu Haøng ñôn: Xeáp 1 haøng baàu vaøo raõnh, khoaûng caùch giöõa 2 taâm raõnh caùch nhau 0,7 – 0,8m. Ñaët baàu xuoáng raõnh ôû ñoä saâu 2/3 chieàu cao baàu hoaëc ñaët baàu cao hôn maët ñaát 10 cm, caùc baàu ñöôïc ñaët caïnh nhau taïo thaønh khoaûng troáng ôû giöõa vaø khoâng laáp ñaát vaøo khoaûng troáng naøy. Ñieàu 17: Quy caùch baàu DDuøng baàu PE nguyeân sinh, daøy 0,08 mm; nöûa chieàu daøi baàu ôû phaàn ñaùy coù ñuïc nhieàu loã, caùc loã caùch nhau 6 cm, ñöôøng kính loã 5 mm. DKích thöôùc baàu PE tuøy theo loaïi ñaát. Ñoái vôùi ñaát ñoû duøng baàu coù kích thöôùc 16 x 33 cm hoaëc 18 x 35 cm. Ñoái vôùi ñaát xaùm duøng 8 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  14. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam baàu coù kích thöôùc 18 x 35 cm, neáu duøng baàu 16 x 33 cm thì caàn chaêm soùc caån thaän hôn. Ñieàu 18: Cho ñaát vaøo baàu DChoïn ñaát toát ñeå vaøo baàu (coù theå laáy ñaát taïi choã hoaëc chôû töø nôi khaùc ñeán). Ñoái vôùi ñaát xaùm, löu yù choïn ñaát coù keát caáu toát ñeå traùnh vôõ baàu. DLoaïi phaân boùn loùt: Phaân laân nung chaûy: 8 - 10 g / baàu. Höõu cô vi sinh: 10 gam/ baàu hoaëc phaân chuoàng hoai 50 – 100 g / baàu. DCho ñaát vaøo baàu: Troän thaät ñeàu ñaát vôùi phaân theo ñònh löôïng. Xuùc ñaát ñoå vaøo baàu, loaïi boû ñaát cuïc, ñoå ñaày 2/3 baàu laéc ñeàu vöøa ñuû chaët, ñoå theâm nöõa cho ñaát ñaày baèng mieäng baàu hoaëc caùch mieäng baàu 1 cm, baàu ñaát phaûi troøn ñeàu khoâng gaõy ôû giöõa. Ñieàu 19: Chuaån bò haït gioáng Soá löôïng haït gioáng caàn cho 1 ha vöôøn öông baàu caét ngoïn khoaûng 1.200 - 1.600 kg/ha tuøy theo maät ñoä thieát keá vaø loaïi haït gioáng. Choïn vaø xöû lyù haït gioáng nhö ñieàu 5 muïc I. Ñieàu 20: Troàng caây vaøo baàu DXöû lyù, raám haït, chaêm soùc líp raám nhö ñieàu 5 muïc I. DChoïn nhöõng caây coù reã coïc vaø thaân maàm daøi khoaûng 3 – 10 cm ñaët vaøo baàu. Khi troàng caàn choïn nhöõng caây cuøng chieàu cao ñaët vaøo töøng haøng cho ñeàu. DTröôùc khi troàng caây vaøo baàu moät ngaøy, phaûi töôùi nöôùc cho ñaát trong baàu ñuû aåm vaø xoáp. DMoãi baàu ñöôïc troàng moät caây ngay giöõa taâm roài neùn ñaát chaët reã, phuû ñaát mòn kín haït. Troàng caây vaøo luùc trôøi maùt (tröôùc 10 giôø saùng vaø sau 3 giôø chieàu). DHaøng ngaøy kieåm tra ñeå loaïi boû vaø ñaët haït khaùc thay theá ngay nhöõng caây khoâng ñaït yeâu caàu do bò gaõy, beänh, khoâng coù ñænh sinh tröôûng, caây yeáu ôùt, xì muû treân thaân Ñieàu 21: Töôùi nöôùc Töôùi ñuû nöôùc ngay sau khi troàng caây vaøo baàu ñeå neùn ñaát chaët quanh boä reã, khoâng laøm heùo caây. Trong muøa khoâ phaûi töôùi nöôùc thöôøng xuyeân vaø quy ñònh cheá ñoä töôùi phuø hôïp tuøy theo loaïi ñaát, thôøi tieát. Thoâng thöôøng neân töôùi moãi ngaøy moät laàn töø khi troàng caây vaøo baàu ñeán luùc caây ñaït 1 taàng laù oån ñònh, töôùi hai ngaøy moät laàn khi caây ñaït 1 - 2 taàng laù vaø 3 - 4 ngaøy töôùi moät laàn khi ñaït treân 2 taàng laù, löôïng nöôùc töôùi khoaûng 10 lít nöôùc/m2/laàn. Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 9
  15. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Ñieàu 22: Laøm coû Vöôøn öông phaûi ñöôïc giöõ saïch coû. Coû trong baàu ñöôïc nhoå baèng tay. Ñieàu 23: Boùn phaân cho vöôøn öông baàu Laàn boùn Loaïi phaân Laàn thöù 1 Laàn thöù 3 Laàn thöù 4 Laàn thöù 5 Coäng (g/baàu) (g/baàu) (g/baàu) (g/baàu) (g/baàu) Ureâ 2 3 3 4 12 Laân nung chaûy 4 4 2 - 10 Clorua Kali 0,5 1 1 - 2,5 Coäng (g/baàu) 6,5 8 6 4 24,5 Baûng 2: Löôïng phaân boùn cho cao su vöôøn öông baàu caét ngoïn DLoaïi phaân, lieàu löôïng vaø soá laàn boùn theo baûng 2. DThôøi gian boùn: Boùn laàn 1 khi caây ñaït 2 taàng laù oån ñònh, caùc laàn sau caùch nhau 30 ngaøy. Ngöng boùn tröôùc khi gheùp 30 ngaøy. DKyõ thuaät boùn: Troän thaät ñeàu 3 loaïi phaân, raûi phaân ñeàu saùt thaønh baàu. Traùnh boùn tröïc tieáp vaøo goác. DTöôùi nöôùc khi boùn phaân: Boùn phaân ñeán ñaâu thì töôùi nöôùc ngay ñeán ñoù, töôùi ñaãm cho ñeán khi phaân tan hoaøn toaøn. Ñieàu 24: Phoøng trò beänh vaø coân truøng (Xem Phaàn III - Quy trình kyõ thuaät Baûo veä thöïc vaät caây cao su) Ñieàu 25: Gheùp caây DÑoä lôùn goác gheùp: Khi caây trong baàu coù ñöôøng kính goác ño caùch maët ñaát 10 cm ñaït treân 8 mm thì tieán haønh gheùp. Traùnh töôùi nöôùc trong ngaøy gheùp, sau khi gheùp phaûi töôùi nöôùc ñaày ñuû neáu gheùp trong muøa naéng. Trong muøa möa, khoâng gheùp khi goác gheùp coøn öôùt. DThôøi gian gheùp: Ñoái vôùi vöôøn öông baàu ñöôïc chaêm soùc ñuùng kyõ thuaät, caây ñuû dinh döôõng, sinh tröôûng toát, coù theå gheùp raûi vuï töø thaùng 2 – 8. DGoã gheùp: Coù tuoåi caønh töông ñöông vôùi goác gheùp, troùc voû. Ñieàu 26: Chuaån bò baàu caét ngoïn ñeå troàng DSau khi gheùp 20 ngaøy thì môû baêng. Sau khi môû baêng ít nhaát 15 ngaøy môùi caét ngoïn. DCaét ngoïn nhöõng baàu coù caây gheùp soáng ñaït ñöôøng kính goác treân 12 mm ño caùch maët ñaát 10 cm. Caét ngoïn ôû ñoä cao 5 cm caùch mí 10 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  16. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Hình 6: Baàu caét ngoïn chuaån bò troàng treân cuûa maét gheùp, maët caét nghieâng 300 veà phía ñoái dieän vôùi maét gheùp. Ngay sau khi caét boâi vaselin leân treân maët caét. DSau khi caét ngoïn thì nhaác baàu leân khoûi raõnh, caét boû phaàn reã ñaâm ra khoûi baàu roài taäp trung baàu laïi moät choã ñeå chuyeån ñi troàng. Thôøi gian caét ngoïn ñeán khi troàng khoâng quaù 7 ngaøy. Löu yù: Tröôùc khi ñem baàu ñi troàng, giöõ baàu vöøa ñuû aåm ñeå traùnh long goác, vôõ baàu. Muïc III : KYÕ THUAÄT LAØM VÖÔØN TUM BAÀU COÙ TAÀNG LAÙ Ñieàu 27: Chuaån bò DVieäc choïn ñaát, thieát keá, ñaøo raõnh, quy caùch baàu, cho ñaát vaøo baàu, töôùi nöôùc töông töï nhö ñieàu 15, 16, 17, 18 vaø 21, Muïc II - Kyõ thuaät laøm vöôøn öông baàu caét ngoïn. DÑaët baàu vaøo raõnh coù ñoä saâu baèng nöûa chieàu cao baàu. Ñieàu 28: Quy caùch baàu vaø tum DKích thöôùc baàu: 18 x 35 cm. DQuy caùch tum traàn: Ñöôøng kính goác ñaït töø 13 mm trôû leân ño caùch coå reã 10 cm, ñuoâi chuoät thaúng, daøi 27 cm tính töø mí döôùi maét gheùp khi söû duïng baàu 18 x 35 cm hoaëc daøi 25 cm khi söû duïng baàu 16 x 33 cm, veát caét reã coïc hôi vaùt, maét gheùp soáng oån ñònh. Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 11
  17. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Ñieàu 29: Thôøi vuï ñaët tum vaøo baàu DÑeå saûn xuaát tum baàu 2 - 3 taàng laù troàng trong thôøi vuï troàng môùi hoaëc troàng daëm thì tum ñöôïc ñaët vaøo baàu tröôùc ñoù khoaûng 5 thaùng. DThôøi vuï: Ñoâng Nam boä vaø Taây Nguyeân: töø 15/11 ñeán 31/12. Mieàn Trung vaø Haø Tónh trôû vaøo: töø 1/5 ñeán 15/6. Baéc Trung boä (Ngheä An - Thanh Hoùa): töø thaùng 8 ñeán thaùng 9. Ñieàu 30: Kyõ thuaät troàng tum vaøo baàu Tröôùc khi troàng tum 1 - 2 ngaøy, ñaát trong baàu phaûi ñöôïc töôùi nöôùc cho ñeán khi baõo hoøa, öôùt tôùi ñaùy baàu. Duøng caây noïc khoeùt loã giöõa taâm baàu, caém tum vaøo loã sao cho mí döôùi maét gheùp caùch ñaát 1 cm, maét gheùp quay ra phía ngoaøi roài neùn chaët ñaát xung quanh reã tum. Tum troàng tôùi ñaâu töôùi nöôùc tôùi ñoù. Sau khi troàng xong moãi ngaøy töôùi 1 laàn, töø khi caây ñaït 1 taàng laù trôû leân, töôùi 2 ngaøy 1 laàn hoaëc coù cheá ñoä töôùi phuø hôïp theo ñieàu kieän töøng vuøng. Trong muøa naéng, luoân töôùi nöôùc cho ñaát trong baàu ñuû aåm. Ñieàu 31: Chaêm soùc DVöôøn öông phaûi ñöôïc giöõ saïch coû, duøng cuoác ñeå laøm coû giöõa hai haøng keùp caùch thaønh baàu 5 cm, duøng tay nhoå coû trong baàu. DLaøm daøn che: Vöôøn öông tum baàu trieån khai vaøo muøa khoâ (Ñoâng Nam boä vaø Taây Nguyeân) neân laøm daøn che naéng vôùi ñoä cao thuaän lôïi cho vieäc chaêm soùc. Laàn boùn Loaïi phaân Laàn thöù 1 Laàn thöù 2 Laàn thöù 4 Laàn thöù 5 Coäng (g/baàu) (g/baàu) (g/baàu) (g/baàu) (g/baàu) Ureâ 2 4 4 4 10 Super laân 4 4 4 - 12 Clorua Kali 1,5 1,5 1,5 1,5 6 Coäng 7,5 9,5 9,5 4 30,5 (g/baàu) Baûng 3: Löôïng phaân boùn cho cao su vöôøn öông tum baàu coù taàng laù DThöôøng xuyeân kieåm tra caét boû choài daïi vaø choài ngang kòp thôøi ñeå taêng tyû leä ñaâm choài vaø giuùp cho töôïc gheùp phaùt trieån toát. DMôû daøn che: Khi choài ñaõ phaùt trieån ñöôïc moät taàng laù, phaûi môû maùi che, môû daàn ñeå caây quen naéng vaø coù ñuû aùnh naéng, traùnh beänh laù. 12 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  18. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Ñieàu 32: Boùn phaân Loaïi phaân, lieàu löôïng vaø soá laàn boùn theo baûng 3. DThôøi gian boùn: Boùn laàn 1 khi caây ñaït 2 taàng laù oån ñònh, caùc laàn sau caùch nhau 30 ngaøy. DKyõ thuaät boùn: Troän thaät ñeàu 3 loaïi phaân, raûi phaân ñeàu saùt thaønh baàu. Traùnh boùn tröïc tieáp vaøo goác. DTöôùi nöôùc khi boùn phaân: Boùn phaân ñeán ñaâu thì töôùi nöôùc ngay ñeán ñoù, töôùi nhieàu laàn cho ñeán khi phaân tan hoaøn toaøn. Ñieàu 33: Phoøng trò beänh cho cao su trong vöôøn öông tum baàu coù taàng laù (Xem phaàn III - Quy trình kyõ thuaät Baûo veä thöïc vaät caây cao su) Ñieàu 34: Chuaån bò baàu ñem troàng DSau khi caây ñaït hai taàng laù oån ñònh thì tieán haønh ñaûo baàu laàn 1, caùc laàn ñaûo baàu sau ñoù caùch laàn tröôùc 30 ngaøy. DChoïn nhöõng baàu coù 2 -3 taàng laù coù taàng treân cuøng oån ñònh vaø phaân rieâng töøng nhoùm coù möùc sinh tröôûng nhö nhau ñeå ñem ñi troàng. Löu yù: Tröôùc khi ñem baàu ñi troàng, giöõ cho baàu vöøa ñuû aåm ñeå traùnh long goác, vôõ baàu. Muïc IV: KYÕ THUAÄT LAØM VÖÔØN ÖÔNG BAÀU COÙ TAÀNG LAÙ Ñieàu 35: Thôøi vuï Ñaët haït töø thaùng 7 ñeán thaùng 8. Ñieàu 36: Chuaån bò DVieäc choïn ñaát, thieát keá, ñaøo raõnh, quy caùch baàu, cho ñaát vaøo baàu, töôùi nöôùc töông töï nhö ñieàu 15, 16, 17, 18 vaø 21 Muïc II - Kyõ thuaät laøm vöôøn öông baàu caét ngoïn. DÑaët baàu vaøo raõnh coù ñoä saâu baèng nöûa chieàu cao baàu. Ñieàu 37: Boùn phaân thuùc Loaïi phaân, lieàu löôïng vaø soá laàn boùn theo baûng 4. Laàn boùn Loaïi phaân Laàn thöù 1 Laàn thöù 2 Laàn thöù 3 Laàn thöù 4 Coäng (g/baàu) (g/baàu) (g/baàu) (g/baàu) (g/baàu) Ureâ 2 3 3 4 12 Super laân 4 4 2 - 10 Clorua Kali 0,5 1 1 - 2,5 Coäng 6,5 8 6 4 24,5 (g/baàu) Baûng 4: Löôïng phaân boùn cho cao su vöôøn öông baàu coù taàng laù Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 13
  19. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam DKyõ thuaät boùn: Nhö ñieàu 23 muïc II. DMoãi laàn boùn phaân caùch nhau 30 ngaøy. Ñieàu 38: Gheùp caây vaø caét ngoïn goác gheùp DKhi caây coù ñöôøng kính goác ño caùch maët ñaát 10 cm, ñaït töø 8 mm trôû leân, tieán haønh cho gheùp vaø chæ gheùp khi caây coù taàng laù treân cuøng oån ñònh. Khi thôøi tieát khoâ haïn, phaûi töôùi nöôùc ñuû aåm cho baàu trong thôøi vuï gheùp. DThôøi gian gheùp: Goác gheùp vaø goã gheùp ñaït tieâu chuaån theo quy ñònh, troùc voû toát thì tieán haønh gheùp raûi vuï töø thaùng 2 – 5. Ñieàu 39: Caét ngoïn goác gheùp Xem ñieàu 26 muïc II. Ñieàu 40: Chaêm soùc baàu gheùp coù taàng laù DChuyeån vaø saép baàu: Baàu caét ngoïn ñöôïc chuyeån ñeán moät vò trí khaùc, ñaët saâu döôùi ñaát 10 cm, saép thaønh haøng ñoâi, maét gheùp quay ra phía ngoaøi. Haøng keùp caùch meùp nhau 60 cm. DChaêm soùc baàu: Thöôøng xuyeân nhoå coû trong baàu. Laøm saïch coû giöõa caùc haøng. Söû duïng phaân boùn laù khi caàn thieát. Phoøng trò beänh, tæa choài thöïc sinh vaø choài ngang kòp thôøi. Hình 7: Baàu gheùp 1 vaø 3 taàng laù chuaån bò troàng 14 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  20. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Ñieàu 41: Tuyeån baàu coù taàng laù ñem troàng Baàu caét ngoïn ñöôïc chaêm soùc tieáp trong vöôøn öông ñeå choài gheùp moïc maàm vaø phaùt trieån ñöôïc 1 - 3 taàng laù (sau caét ngoïn khoaûng 30 - 60 ngaøy) vaø chæ choïn baàu coù taàng laù treân cuøng oån ñònh ñeå troàng. Muïc V: QUY TRÌNH KYÕ THUAÄT VÖÔØN NHAÂN GOÃ GHEÙP CAO SU Ñieàu 43: Caây gioáng ñeå laøm vöôøn nhaân Vöôøn nhaân goã gheùp coù theå ñöôïc thieát laäp baèng caùc loaïi caây gioáng nhö tum traàn, baàu caét ngoïn hoaëc ñaët haït troàng thaúng gheùp taïi loâ (350 - 400 kg haït/ha) Ñieàu 44: Thôøi vuï Thôøi vuï ñeå laøm vöôøn nhaân tuøy theo loaïi caây gioáng ñöôïc söû duïng vaø vuøng troàng: DÑoâng Nam boä vaø Taây nguyeân: Troàng tum traàn 10 thaùng tuoåi: töø 1/6 - 15/7 Troàng baàu caét ngoïn: 15/5 - 31/8 Troàng haït gheùp taïi loâ: Laøm ñaát tröôùc 15/7, ñaët haït tröôùc 30/8, gheùp thaùng 6 - 7 naêm sau, cöa ngoïn thaùng 10. DMieàn Trung: Troàng baèng tum traàn hoaëc baàu caét ngoïn: thaùng 9 -10. Troàng haït gheùp taïi loâ: Laøm ñaát tröôùc 31/8, ñaët haït tröôùc thaùng 9 - 10, gheùp thaùng 9 - 10 naêm sau. Ñieàu 45: Chuaån bò ñaát Töông töï nhö ñieàu 2 muïc I - Kyõ thuaät laøm vöôøn öông tum traàn 10 thaùng tuoåi. Ñieàu 46: Thieát keá DThieát keá phaûi ñaït yeâu caàu choáng xoùi moøn, choáng uùng vaøo muøa möa, thuaän tieän cho vieäc chaêm soùc vaø quaûn lyù. DVöôøn nhaân ñöôïc chia thaønh nhieàu oâ nhoû. Kích thöôùc oâ coù theå daøi 50 - 100 m, roäng 20 - 30 m. Caùc oâ caùch nhau baèng ñöôøng roäng 3 m. Ñöôøng vaän chuyeån chính roäng 5 m. DCaây troàng theo haøng ñôn, caây caùch caây 0,4 m, haøng caùch haøng 1 m. DMaät ñoä thieát keá 25.000 goác/ha ñoâng ñaëc ñeå coù theå cung caáp: Naêm 1: 14.000 m goã xanh naâu Naêm 2: 22.000 m goã xanh naâu Töø naêm 3: 30.000 m goã xanh naâu Töø naêm thöù 4 trôû ñi: Bình quaân 30.000 m goã/naêm. Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 15
  21. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam x 1m x x x 0,4m xxxx xxxx xxxx Hình 8: Thieát keá ñieåm troàng trong vöôøn nhaân Thôøi gian khai thaùc vöôøn nhaân goã gheùp toái ña laø 10 naêm. DÔÛ vuøng coù gioù lôùn caàn phaûi laøm haøng raøo caây chaén gioù cao treân 2 m. Ñieàu 47: Laøm ñaát DÑaøo raõnh roäng 50 cm, saâu 50 cm. DBoùn loùt phaân chuoàng hoai 30 taán/ha hoaëc caùc loaïi phaân höõu cô coù chaát löôïng töông ñöông vaø phaân laân nung chaûy (15% P2O5) 1.100 kg/ha. Raûi phaân theo raõnh, troän ñeàu phaân vaø ñaát trong raõnh. Ñieàu 48: Phoøng trò beänh vaø coân truøng (Xem Phaàn III - Quy trình kyõ thuaät baûo veä thöïc vaät caây cao su) Ñieàu 49: Chaêm soùc vöôøn nhaân goã gheùp DThöôøng xuyeân caét boû choài thöïc sinh vaø choài ngang. Naêm thöù 2 - 3, moãi goác chöøa 2 choài khoûe. Töø naêm thöù tö trôû ñi, chöøa 3 - 4 choài/goác tuøy ñoä lôùn cuûa töøng goác. DVöôøn nhaân phaûi ñöôïc giöõ saïch coû. Coù theå dieät coû baèng thuû coâng hay duøng hoùa chaát (xem Quy trình kyõ thuaät baûo veä thöïc vaät caây cao su). Ñieàu 50: Boùn phaân Loaïi phaân vaø lieàu löôïng xem baûng 6. DChia ñeàu löôïng phaân treân ñeå boùn laøm ba laàn, boùn khi ñaát ñuû aåm. Trong thôøi gian 1 - 1,5 thaùng tröôùc ngaøy caét goã gheùp khoâng ñöôïc boùn phaân cho vöôøn nhaân. Loaïi phaân thuùc Naêm 1 Töø naêm 2 trôû ñi kg/ha g/caây kg/ha g/caây Ureâ 500 20,0 750 30 Laân nung chaûy 687 27,5 2.062 82,5 Clorua Kali 287 11,5 287 11,5 Coäng (g/baàu) 1.474 59,0 3.099 124,0 Baûng 6: Löôïng phaân boùn thuùc haøng naêm treân vöôøn nhaân goã gheùp 16 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  22. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam DBoùn boå sung ñònh kyø 3 naêm 1 laàn phaân höõu cô vi sinh giöõa raõnh vôùi soá löôïng 1.500 kg/ha. Ñieàu 51: Töôùi nöôùc Trong naêm ñaàu, caàn phaûi töôùi nöôùc ngay ñaàu muøa khoâ ñeå choài phaùt trieån. Neáu caàn söû duïng goã ñeå gheùp raûi vuï trong muøa khoâ thì phaûi töôùi ñuû aåm ñeå deã boùc voû goã gheùp. Löôïng nöôùc töôùi 80 m3/ha/laàn töôùi, töôùi 2 laàn/tuaàn vaø lieân tuïc trong 6 tuaàn. Ñieàu 52: Thanh loïc gioáng Caùn boä kyõ thuaät chuyeân traùch gioáng kieåm tra vöôøn nhaân ít nhaát 2 laàn/naêm ñeå caét boû choài thöïc sinh vaø choài khoâng ñuùng gioáng. Ñieàu 53: Tieâu chuaån caønh goã gheùp DCaønh goã gheùp phaûi coù kích thöôùc vaø tuoåi caønh töông öùng vôùi goác gheùp, troùc voû deã daøng. DTuøy theo gioáng, soá löôïng maét gheùp khaùc nhau nhöng bình quaân chung phaûi ñaït 10 maét höõu hieäu treân 1 m caønh goã gheùp daïng xanh hoaëc xanh naâu. Ñieàu 54: Naâng taàng laù vaø caét caønh goã gheùp DNaâng taàng laù: Tröôùc khi caét caønh 25 - 30 ngaøy, duøng dao beùn caét laù chöøa cuoáng coøn 1 - 2 cm. Caét caùc taàng laù döôùi thaáp, chöøa laïi 1 taàng laù treân cuøng oån ñònh hoaëc chöøa 2 taàng neáu taàng laù treân cuøng chöa oån ñònh. DCaét caønh goã gheùp: Chæ caét ñeå söû duïng nhöõng caønh goã gheùp coù ít nhaát 2 taàng laù vaø taàng laù treân cuøng oån ñònh. Maët caét nghieâng 35o veà phía ngoaøi goác. Caét caønh vaøo luùc raâm maùt (tröôùc 10 giôø saùng vaø sau 3 giôø chieàu). Tuyeät ñoái khoâng ñeå caønh ngoaøi naéng. Naêm thöù nhaát: Caét caønh gheùp caùch choã phaùt choài 15-20 cm. Naêm thöù hai: Caét caønh gheùp caùch maët ñaát 50 cm. Töø naêm thöù 3 trôû ñi: Caét caønh gheùp caùch choã phaùt choài 10 cm. Ñieàu 55: Baûo quaûn, vaän chuyeån caønh goã gheùp DCaønh goã gheùp sau khi caét phaûi ñöôïc baûo quaûn toát. Thôøi gian töø khi caét ñeán khi söû duïng khoâng quaù 5 ngaøy. DNeáu söû duïng trong ngaøy, caønh goã gheùp ñöôïc giöõ aåm trong bao boá thaám nöôùc, ñeå nôi thoaùng maùt. DNeáu phaûi vaän chuyeån ñi xa, caønh goã gheùp phaûi ñöôïc nhuùng saùp parafin ôû hai ñaàu roài xeáp töøng lôùp vaøo thuøng coù xen keû chaát ñeäm laø muøn cöa mòn ñaõ ñöôïc xöû lyù baèng caùch töôùi nöôùc ñuû aåm trong 7 ngaøy tröôùc vaø coù troän boät löu huyønh 0,1%. Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 17
  23. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam DThuøng goã gheùp chæ neân chöùa khoaûng 100 - 120 caønh. Thuøng coù theå laøm baèng goã hoaëc giaáy cöùng khoâng thaám nöôùc, coù kích thöôùc daøi 0,7 - 1,1 m, roäng 0,3 - 0,4m, cao 0,3 - 0,35 m. Beân ngoaøi thuøng phaûi coù nhaõn ghi roõ teân gioáng, soá löôïng, ngaøy giôø caét caønh, nôi caáp, nôi nhaän. Ñieàu 56: Cöa ñònh hình vaø cöa phuïc hoài DCöa ñònh hình: Sau khi thu hoaïch goã gheùp laàn ñaàu, chæ nuoâi 1 choài gheùp to, khoûe. Laàn thu hoaïch thöù 2, cöa caønh ñoàng loaït caùch ñaát 50 cm ñeå ñònh hình. Caùc laàn thu hoaïch tieáp theo caét saùt ñieåm ñònh hình. DCöa phuïc hoài: Sau 5 – 7 naêm khai thaùc goã gheùp, tieán haønh cöa phuïc hoài ôû vò trí saùt ngay phía döôùi ñieåm ñònh hình laàn ñaàu tieân. Hình 9: Vöôøn nhaân ñaõ ñònh hình 18 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  24. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Muïc VI: QUAÛN LYÙ VÖÔØN SAÛN XUAÁT CAÂY GIOÁNG CAO SU Ñieàu 57: Quaûn lyù vöôøn öông DLaäp hoà sô ghi roõ ngaøy, thaùng, naêm troàng, loaïi haït gioáng, gioáng gheùp, goã gheùp, soá caây ñaït tieâu chuaån gheùp vaø tyû leä gheùp soáng cuûa töøng ñôït gheùp theo töøng loaïi gioáng. DLaäp nhaät kyù theo doõi söû duïng haït gioáng, phaân boùn, lao ñoäng chaêm soùc, taêng tröôûng vaø baûo veä thöïc vaät DÑònh kyø theo doõi caùc chæ tieâu taêng tröôûng vöôøn öông ñeå coù bieän phaùp chæ ñaïo kòp thôøi. DToå chöùc khoaùn chaêm soùc cho coâng nhaân treân dieän tích coá ñònh vaø yeâu caàu ñaûm baûo chaát löôïng vöôøn caây. Ñieàu 58: Quaûn lyù vöôøn nhaân DLaäp hoà sô theo doõi ñaày ñuû lyù lòch vöôøn nhaân veà goác gheùp vaø gioáng nhaân: teân, nôi cung caáp, thôøi gian thöïc hieän, soá löôïng qua caùc naêm DThoáng keâ veà coâng lao ñoäng, vaät tö söû duïng, chi phí DÑònh kyø theo doõi tình hình sinh tröôûng cuûa goác gheùp, choài gheùp ñeå coù bieän phaùp chæ ñaïo kòp thôøi. DMoãi vöôøn phaûi coù baûng ghi teân gioáng roõ raøng. Ñieàu 59: Kieåm ñònh gioáng vaø thanh loïc vöôøn nhaân DVöôøn nhaân phaûi ñöôïc Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam kieåm ñònh vaø thanh loïc gioáng ñònh kyø. DCaùc yeâu caàu veà kieåm ñònh gioáng do Vieän Nghieân cöùu Cao su Vieät Nam quy ñònh cuï theå. Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 19
  25. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Chöông II QUY TRÌNH KYÕ THUAÄT TROÀNG MÔÙI CAO SU Muïc I: CAÙC TIEÂU CHUAÅN KYÕ THUAÄT CHUÛ YEÁU Ñieàu 60: Thôøi gian kieán thieát cô baûn DÑaát troàng cao su ñöôïc phaân thaønh haïng Ia, Ib, IIa, IIb vaø III. Tieâu chuaån phaân haïng ñaát troàng cao su theo vuøng sinh thaùi ñöôïc neâu trong phuï luïc 1. DThôøi gian kieán thieát cô baûn cuûa loâ cao su tính töø naêm troàng ñöôïc quy ñònh tuøy theo möùc ñoä thích hôïp cuûa vuøng ñaát canh taùc, cuï theå nhö sau: Vuøng ñaát thích hôïp haïng I (Ia vaø Ib) : 6 naêm Vuøng ñaát thích hôïp haïng II (IIa vaø IIb) : 7 naêm Vuøng ñaát thích hôïp haïng III : 8 naêm Ñieàu 61: Tieâu chuaån vöôøn caây naêm thöù nhaát Vaøo thôøi ñieåm kieåm keâ vöôøn caây cuoái thaùng 12 cuûa naêm troàng, tyû leä caây gheùp phaûi ñaït: DÑoâng Nam boä vaø Taây Nguyeân: Caây soáng treân 95% vôùi 80% caây coù 3 taàng laù trôû leân. DMieàn Trung töø Haø Tónh trôû vaøo: Caây soáng treân 95%, caây ñaït 2 taàng laù trôû leân. DBaéc Trung boä (Ngheä An, Thanh Hoùa): Caây soáng treân 95% vôùi 80% caây ñaït 5 taàng laù trôû leân. Ñieàu 62: Tieâu chuaån taêng tröôûng haøng naêm beà voøng thaân caây Naêm Haïng ñaát 2 3 4 5 6 7 8 9 Haïng Ia vaø Ib 10 20 30 39 48 Khai thaùc Khai thaùc Khai thaùc Haïng IIa vaø IIb 8 17 26 35 42 48 Khai thaùc Khai thaùc Haïng III 7 12 18 26 34 42 46 Khai thaùc Baûng 6: Tieâu chuaån taêng tröôûng haøng naêm beà voøng thaân caây ño ôû ñoä cao 1 m (cm) 20 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  26. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Tieâu chuaån beà voøng thaân caây gheùp ño taïi vò trí caùch maët ñaát 1 m vaøo thôøi ñieåm kieåm keâ cuoái naêm phaûi ñaït möùc quy ñònh ghi ôû baûng 6. Ghi chuù: Cao su vuøng Baéc Trung boä troàng vuï xuaân, vanh caùc naêm ñaàu ñaït cao hôn nhöng taêng vanh trong caùc naêm thaáp hôn neân thôøi gian kieán thieát cô baûn cuõng trong khoaûng treân. Ñieàu 63: Tieâu chuaån vöôøn caây khi heát thôøi gian kieán thieát cô baûn Moät loâ caây khi heát thôøi gian kieán thieát cô baûn phaûi coù tyû leä caây höõu hieäu ñaït treân 90% maät ñoä thieát keá, trong ñoù coù ít nhaát 70 % soá caây ñaït tieâu chuaån khai thaùc. Ñieàu 64: Naêng suaát thieát keá Naêng suaát bình quaân cho 20 naêm khai thaùc laø 2 taán/ha/naêm ñoái vôùi ñaát haïng I; 1,7 taán/ha/naêm ñoái vôùi ñaát haïng II vaø 1,4 taán/ha/naêm ñoái vôùi ñaát haïng III. Muïc II: CHUAÅN BÒ ÑAÁT, THIEÁT KEÁ LOÂ VAØ XAÂY DÖÏNG VÖÔØN CAÂY Ñieàu 65: Tieâu chuaån ñaát troàng cao su Ñeå ñaûm baûo möùc taêng tröôûng nhö ñieàu 62 vaø naêng suaát nhö ñieàu 64, ñaát troàng caây cao su phaûi coù ñoä doác döôùi 30%, cao ñoä döôùi 700 m, khoâng bò ngaäp uùng, khoâng coù lôùp laterit hoaëc taàng soûi, ñaù trong phaïm vi ñoä saâu 80 cm caùch maët ñaát. Ñieàu 66: Khai hoang vaø laøm ñaát troàng cao su DKhai hoang laøm ñaát troàng cao su ñöôïc thöïc hieän theo Quy trình kyõ thuaät khai hoang vaø xaây döïng vöôøn caây do Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam ban haønh. DKhi baøn giao ñeå taùi canh, troàng môùi cao su, ñaát phaûi ñöôïc khai hoang hôïp lyù baûo ñaûm caùc yeâu caàu baûo veä ñaát maøu, choáng xoùi moøn, choáng uùng vaø hoaøn chænh caùc coâng trình xaây döïng vöôøn caây bao goàm ñöôøng loâ, ñöôøng lieân loâ, möông ñeâ choáng xoùi moøn ôû vuøng ñaát doác, möông thoaùt nöôùc ôû vuøng ñaát thaáp. DChuaån bò ñaát troàng phaûi hoaøn taát tröôùc thôøi vuï troàng môùi ba thaùng. Ñaát coù coû tranh phaûi söû duïng hoùa chaát dieät heát coû tröôùc khi laøm ñaát. Ñieàu 67: Thieát keá loâ cao su DLaäp sô ñoà maët baèng vaø thieát keá loâ troàng treân baûn ñoà coù tyû leä 1/10.000 ñeå laøm cô sôû cho vieäc thieát keá ngoaøi thöïc ñòa. DKích thöôùc loâ troàng Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 21
  27. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Caùc khu vöïc coù ñòa hình doác döôùi 8% thì thieát keá loâ 25 ha (500 x 500 m). Caùc khu vöïc coù ñòa hình doác treân 8% thì thieát keá loâ nhoû hôn, hình daùng loâ tuøy ñòa hình cuï theå. DThieát keá haøng troàng Ñaát doác döôùi 8%: Troàng thaúng haøng theo höôùng Baéc Nam. Ñaát doác töø treân 8%: Thieát keá haøng theo ñöôøng ñoàng möïc chuû ñaïo. DMaät ñoä vaø khoaûng caùch troàng Maät ñoä 476 caây/ha (7 m x 3 m) aùp duïng cho vuøng ñaát thuoäc haïng Ia hoaëc gioáng cao su khoâng thích hôïp troàng daøy nhö RRIM 600, Maät ñoä 512 caây/ha (6,5 x 3 m), 555 caây/ha (6 x 3 m) vaø 571 caây/ha (7 x 2,5 m) aùp duïng cho vuøng ñaát thuoäc haïng I b, II vaø III. ÔÛ vuøng ñaát doác hôn 8%, khoaûng caùch haøng caây thay ñoåi theo ñöôøng ñoàng möïc, boá trí caây treân haøng thay ñoåi töø 2 - 3 m ñeå baûo ñaûm maät ñoä thieát keá 512 - 571 caây/ha. Ñieàu 68: Choáng xoùi moøn vaø choáng uùng DVuøng coù ñoä doác treân 8% phaûi coù heä thoáng bôø chaéc chaén ñeå choáng xoùi moøn. - Khoaûng caùch bôø: Ñoä doác 8 - 10%: Hai bôø caùch nhau khoaûng 15 haøng cao su. Ñoä doác 11 - 20%: Hai bôø caùch nhau khoaûng 7 haøng cao su. Ñoä doác 21 - 30%: Hai bôø caùch nhau khoaûng 6 haøng cao su. - Kích thöôùc bôø: Ñaùy roäng 2 m, maët roäng 0,5 m, cao 0,8 m. DVuøng ñaát doác ñaõ thieát keá haøng theo ñöôøng ñoàng möïc coù theå taïo maët baèng cho töøng hoá troàng vôùi kích thöôùc 1 x 1 m. Caùc naêm sau trong quaù trình laøm coû haøng taïo daàn ñöôøng ñi noái caùc ñieåm troàng treân cuøng haøng. DThieát laäp sôùm thaûm phuû hoï ñaäu giöõa haøng. Neáu khoâng phaûi giöõ thaûm thöïc vaät töï nhieân coù chieàu cao 15 - 20 cm ñeå choáng xoùi moøn vaø baûo veä ñaát. Muïc III: TROÀNG CAO SU Ñieàu 69: Ñaøo hoá, boùn loùt DHoá coù kích thöôùc daøi 70 cm, roäng 50 cm, saâu 60 cm, ñaùy hoá roäng 50 x 50 cm. Khi ñaøo phaûi ñeå rieâng lôùp ñaát maët vaø lôùp ñaát ñaùy. 22 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  28. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Treân ñaát doác thì ñeå rieâng lôùp ñaát ñaùy veà phía döôùi doác. Ñaøo hoá ñeå aûi tröôùc khi boùn phaân vaø laáp hoá khoaûng 15 ngaøy. Coù theå söû duïng cô giôùi ñeå ñaøo hoá vôùi kích thöôùc hoá baèng hoaëc lôùn hôn. DBoùn loùt: Moãi hoá 300 g phaân laân nung chaûy, 10 kg phaân chuoàng uû hoai. Neáu söû duïng caùc daïng phaân höõu cô khaùc ñeå boùn loùt phaûi ñöôïc söï ñoàng yù cuûa Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam. DCoâng vieäc laáp hoá ñöôïc thöïc hieän tröôùc khi troàng ít nhaát 5 ngaøy. Laáy lôùp ñaát maët laáp khoaûng nöûa hoá; Sau ñoù troän ñeàu phaân höõu cô, phaân laân vôùi lôùp ñaát maët xung quanh ñeå laáp ñaày hoá. Caém coïc ôû giöõa taâm hoá ñeå ñaùnh daáu ñieåm troàng. Ñieàu 70: Thôøi vuï troàng DChæ troàng khi thôøi tieát thuaän lôïi, ñaát coù ñuû ñoä aåm. Thôøi vuï troàng cuï theå cho töøng vuøng nhö sau: Ñoâng Nam boä vaø Taây Nguyeân: Troàng tum töø 1/6 ñeán 15/7; Troàng baàu töø 15/5 ñeán 31/8. Mieàn Trung töø Haø Tónh trôû vaøo: Troàng töø 15/9 ñeán 31/10. Baéc Trung boä (Ngheä An, Thanh Hoùa): Troàng baèng baàu caét ngoïn hoaëc baàu coù taàng laù vaøo vuï xuaân (thaùng 2 - 3). DTroàng daëm cuõng ñöôïc thöïc hieän trong thôøi vuï neâu treân. Ñieàu 71: Gioáng cao su Phaûi thöïc hieän ñuùng theo cô caáu gioáng cuûa töøng giai ñoaïn do Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam ban haønh. Moãi loâ troàng moät gioáng, khoâng troàng lieàn vuøng quaù 200 ha cho moät gioáng. Ñieàu 72: Tieâu chuaån caây gioáng DTieâu chuaån tum traàn 10 thaùng tuoåi Ñöôøng kính cuûa tum ño caùch maët ñaát 10 cm töø 16 mm trôû leân. Maét gheùp toát, soáng oån ñònh. Tum khoâng bò troùc voû, khoâng bò daäp. Reã coïc tum phaûi thaúng, sau khi xöû lyù daøi ít nhaát 40 cm tính töø coå reã. DTieâu chuaån baàu caét ngoïn Ñöôøng kính goác gheùp ño caùch maët ñaát 10 cm ñaït ít nhaát 14 mm. Maét gheùp toát, soáng oån ñònh. Baàu ñaát khoâng bò beå, caây khoâng bò long goác. DTieâu chuaån baàu coù taàng laù Ñöôøng kính goác gheùp ño caùch maët ñaát 10 cm ñaït toái thieåu 12 mm. Choài gheùp coù ít nhaát moät taàng laù oån ñònh, khoûe. Baàu ñaát khoâng bò beå, caây khoâng bò long goác. DTieâu chuaån tum baàu coù taàng laù Choài gheùp coù ít nhaát hai taàng laù oån ñònh, khoûe. Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 23
  29. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Baàu ñaát khoâng bò beå, caây khoâng bò long goác. Ñieàu 73: Troàng caây DTroàng tum Tröôùc khi troàng caàn doïn saïch coû, reã caây, xung quanh hoá, sau ñoù duøng cuoác moùc ñaát trong hoá leân tôùi ñoä saâu baèng chieàu daøi cuûa reã caây tum. Ñaët tum thaúng ñöùng, maét gheùp quay veà höôùng gioù chính, mí döôùi maét gheùp ngang vôùi maët ñaát. Laáp hoá laïi baèng phaàn ñaát vöøa laáy leân; laáp töøng lôùp ñaát moät vaø daëm kyõ ñeå ñaát baùm chaët vaøo tum. Sau cuøng, duøng ñaát tôi xoáp phuû kín coå A reã, ngang mí döôùi maét gheùp. DTroàng baàu Tröôùc khi troàng caàn doïn saïch coû, reã caây, xung quanh hoá, sau ñoù duøng cuoác moùc ñaát trong hoá leân tôùi ñoä saâu töông öùng vôùi chieàu cao baàu. Duøng dao beùn caét saùt ñaùy baàu vaø phaàn reã coïc nhuù ra khoûi baàu. Tröôøng hôïp reã coïc bò xoaén ôû trong baàu thì phaûi caét heát phaàn reã xoaén. Ñaët baàu vaøo hoá cho thaúng ñöùng, maét gheùp quay veà höôùng gioù chính, mí döôùi maét gheùp ngang vôùi maët ñaát. Raïch baàu PE theo ñöôøng thaúng ñöùng roài keùo nheï tuùi baàu leân. Keùo tuùi baàu tôùi ñaâu thì laáp ñaát ñeå B neùn chaët baàu tôùi ñoù. Chuù yù khoâng laøm beå baàu. Hình 10: Kyõ thuaät troàng baàu A. Caét ñaùy baàu B. Ñaët baàu xuoáng hoá, raïch 1/2 tuùi baàu ñaép ñaát. C. Keùo daàn tuùi baàu vöøa laáp ñaát ñeán mieäng hoá. D. Vun ñaát, hoaøn chænh C D 24 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  30. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Ñieàu 74: Troàng daëm Phaûi troàng daëm vaø ñònh hình vöôøn caây ngay töø naêm thöù nhaát, chaäm nhaát laø naêm thöù hai. Troàng daëm baèng caây con ñuùng gioáng vaø coù möùc phaùt trieån töông ñöông vôùi caây treân vöôøn. DTroàng daëm trong naêm thöù nhaát: Hai möôi ngaøy sau khi troàng, kieåm tra ñeå troàng daëm nhöõng caây cheát vaø caây coù maét gheùp cheát. Duøng baàu caét ngoïn, baàu 1 - 2 taàng laù oån ñònh hoaëc tum baàu treân 2 taàng laù oån ñònh ñeå troàng daëm. Soá löôïng caây gioáng caàn ñöôïc chuaån bò ñeå troàng daëm so vôùi soá löôïng caây troàng môùi trong naêm thöù nhaát laø 15% ñoái vôùi phöông phaùp troàng baàu vaø 25% ñoái vôùi phöông phaùp troàng tum. DTroàng daëm trong naêm thöù hai: Daëm baèng baàu hoaëc tum baàu coù 2 - 3 taàng laù. Soá löôïng caây chuaån bò ñeå daëm döï kieán laø 5 % hoaëc theo keát quaû kieåm keâ cuoái naêm thöù nhaát ñeå chuaån bò ñuû daëm vaøo ñaàu vuï troàng môùi. Muïc IV: TROÀNG XEN TRONG VÖÔØN CAO SU Ñieàu 75: Quy ñònh chung DCoù theå troàng xen caây hoï ñaäu, luùa, rau maøu giöõa haøng cao su trong 3 naêm ñaàu. Löu yù: Caây troàng xen khoâng aûnh höôûng cao su vaø khoâng laø kyù chuû cuûa nhöõng maàm beänh cuûa caây cao su. Phaûi boùn phaân cho caây troàng xen, luaân canh hôïp lyù vaø duøng caùc dö thöøa thöïc vaät sau khi thu hoaïch ñeå tuû goác cho caây cao su. DTreân ñaát baïc maøu, ñaát doác, phaûi thieát laäp thaûm phuû caây hoï ñaäu ngay töø naêm ñaàu. Treân dieän tích coù xen canh caây ngaén ngaøy, phaûi thieát laäp thaûm phuû hoï ñaäu ngay sau khi ngöng troàng xen. DKhoâng troàng xen caây ngaén ngaøy treân vöôøn cao su coù ñoä doác treân 8% vì vieäc laøm ñaát coù theå gaây xoùi moøn nghieâm troïng. Ñieàu 76: Khoaûng caùch troàng xen DTroàng xen ñaäu, luùa: Naêm thöù nhaát : Troàng xen caùch haøng cao su moãi beân 1,5 m ñoái vôùi luùa vaø 1 m ñoái vôùi caây ñaäu. Naêm thöù hai, naêm thöù ba: Troàng xen caùch haøng cao su toái thieåu 1,5 m. Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 25
  31. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam DThieát laäp thaûm phuû hoï ñaäu: Coù theå troàng thuaàn hoaëc hoãn hôïp moät soá loaïi caây thích hôïp vôùi nhau, boå sung cho nhau ñeå phaùt huy toái ña taùc duïng cuûa thaûm phuû. Duy trì thaûm phuû caùch goác cao su 1,5 m. Choïn caùc loaïi caây hoï ñaäu nhö Kudzu (Pueraria phaseoloides), Mucuna (Mucuna cochichinensis), ñaäu loâng (Calopogonium mucunoides) ñeå troàng xen. Boùn phaân cho thaûm phuû giuùp thaûm phaùt trieån nhanh ngay ôû naêm ñaàu, boùn loùt laân luùc troàng caây thaûm phuû. Chöông III CHAÊM SOÙC CAO SU TROÀNG MÔÙI VAØ CAO SU KIEÁN THIEÁT CÔ BAÛN Muïc I: LAØM COÛ VÖÔØN CAO SU KIEÁN THIEÁT CÔ BAÛN Ñieàu 77: Laøm coû treân haøng cao su DÔÛ nhöõng nôi coù tranh, le, loà oâ phaûi dieät saïch ngay töø ñaàu baèng caùc bieän phaùp canh taùc, hoùa chaát, cô giôùi, thuû coâng, DNaêm thöù nhaát: Sau khi troàng xong phaûi doïn maët baèng quanh goác cao su roäng 2 m (caùch goác cao su moãi beân 1m) 3 laàn/naêm. Coû saùt goác cao su phaûi nhoå baèng tay, traùnh duøng cuoác vì deã laøm hö haïi cho caây. ÔÛ nôi ñaát doác nhieàu phaûi laøm coû boàn thay vì laøm coû haøng ñeå giaûm bôùt xoùi moøn. Khi laøm coû haøng khoâng ñöôïc keùo ñaát ra khoûi goác cao su. DTöø naêm thöù hai trôû ñi, laøm coû caùch goác cao su moãi beân 1,5 m. DTöø naêm thöù 2 ñeán naêm thöù 5 laøm coû 4 laàn/naêm; Naêm thöù 6 ñeán naêm thöù 8 laøm coû 2 laàn/naêm. DHaïn cheá laøm coû thuû coâng treân haøng, öu tieân tröø coû baèng thuoác dieät coû. Söû duïng thuoác dieät coû theo Quy trình kyõ thuaät baûo veä thöïc vaät caây cao su. Ñieàu 78: Quaûn lyù giöõa haøng cao su DPhaùt doïn coû, choài giöõa hai haøng cao su, chæ ñeå duy trì thaûm coû thaáp caùch maët ñaát khoaûng 15 - 20 cm. Naêm thöù nhaát phaùt coû 2 laàn/naêm, naêm thöù hai ñeán naêm thöù naêm phaùt 4 laàn/naêm, naêm thöù saùu, thöù baûy vaø naêm thöù taùm phaùt 2 laàn/naêm. Neáu coù söû duïng hoùa chaát ñeå dieät coû thì giaûm soá laàn phaùt coû. 26 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  32. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam DHaïn cheá caøy ñaát giöõa haøng töø naêm thöù hai trôû ñi, tuyeät ñoái khoâng caøy ôû vuøng ñaát coù ñoä doác hôn 8%. Treân ñaát baèng chæ caøy giöõa haøng khi caàn laøm ñaát troàng xen, khoaûng caùch ñöôøng caøy ñeán haøng cao su toái thieåu laø 1,5 m. Ñieàu 79: Tuû goác DTuû goác giöõ aåm: Phuùp boàn, vun ñaát hoaëc tuû goác vôùi dö thöøa thöïc vaät (coû daïi, caây thaûm phuû hoaëc phuï phaåm töø caây troàng xen) vaøo ñaàu muøa khoâ trong hai naêm ñaàu. Tröôùc khi tuû goác phaûi xôùi phaù vaùng lôùp ñaát maët. Löu yù tuû caùch goác 10 cm, baùn kính tuû goác 1 m, daøy toái thieåu 10 cm. Sau khi tuû goác phuû leân treân moät lôùp ñaát daøy 5 cm. ÔÛ naêm ñaàu vaø naêm thöù hai coù theå söû duïng cô giôùi ñeå caøy tuû goác vaøo ñaàu muøa khoâ vôùi moät ñöôøng caøy moãi beân caùch haøng caây 1 m vaø laät ñaát vaøo goác. DTuû goác thöôøng xuyeân: ÔÛ vuøng ngoaøi truyeàn thoáng vôùi cao su neân tuû goác thöôøng xuyeân trong caùc naêm ñaàu vôùi vaät lieäu laø dö thöøa thöïc vaät nhö treân. Muïc II: BOÙN PHAÂN CHO VÖÔØN CAO SU KIEÁN THIEÁT CÔ BAÛN Ñieàu 80: Boùn phaân voâ cô DLöôïng phaân: Löôïng phaân boùn thay ñoåi tuøy theo haïng ñaát, maät ñoä troàng vaø tuoåi caây theo baûng 7. Caùc loaïi phaân voâ cô ngoaøi danh muïc quy ñònh, khoâng phaûi caùc daïng phaân boùn thoâng duïng nhö ureâ, phaân laân nung chaûy vaø kali clorua thì ñeàu phaûi ñöôïc söï ñoàng yù cuûa Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam môùi ñöôïc boùn treân ñaïi traø. DSoá laàn boùn phaân: Phaân voâ cô ñöôïc chia boùn laøm 2 - 3 ñôït trong naêm. Naêm ñaàu tieân thôøi gian giöõa caùc laàn boùn phaân caùch nhau ít nhaát 1 thaùng. Naêm thöù hai trôû ñi boùn vaøo ñaàu vaø cuoái muøa möa. DCaùch boùn: Boùn phaân khi ñaát ñuû aåm, khoâng boùn phaân vaøo thôøi ñieåm coù möa lôùn, möa taäp trung. Töø naêm thöù nhaát ñeán naêm thöù tö: Cuoác raõnh hình vaønh khaên hoaëc xaêm nhieàu loã hoaëc baáu loã quanh goác cao su theo hình chieáu cuûa taùn laù ñeå boùn phaân, sau ñoù laáp ñaát vuøi phaân. Khi caây cao su ñaõ giao taùn ñoái vôùi ñaát baèng phaúng hoaëc doác, ít doác thì raûi ñeàu phaân thaønh baêng roäng 1m giöõa hai haøng cao su, xôùi nheï laáp phaân. Traùnh laøm ñöùt reã lôùn cuûa caây cao su; Ñoái vôùi ñaát coù ñoä doác treân 15 % thì boùn vaøo heä thoáng hoá giöõ maøu vaø laáp vuøi Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 27
  33. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam kín phaân baèng laù, coû muïc hoaëc ñaát (theo thieát keá loâ treân ñaát doác, ñieàu 68). Neáu vöôøn caây chöa coù heä thoáng hoá giöõ maøu töø ban ñaàu thì coù theå thieát laäp heä thoáng hoá töông töï ôû caùc naêm sau. Löu yù: Hoá giöõ maøu phaûi ñöôïc veùt bôùt ñaát tích tuï haøng naêm, khoâng ñeå ñaát vuøi laáp. Phaân boùn qua laù cuõng ñöôïc söû duïng trong hai naêm ñaàu vôùi soá laàn phun nhö ñöôïc giôùi thieäu ôû baûng 7; nôi troàng treã thì taêng soá laàn phun qua laù vaøo naêm thöù hai. Ñieàu 81: Boùn phaân höõu cô DPhaân höõu cô ñöôïc söû duïng nhaèm caûi taïo lyù tính ñaát, taêng löôïng muøn vaø cung caáp moät phaàn dinh döôõng cho caây. Nhöõng vöôøn cao su KTCB sinh tröôûng keùm hôn bình thöôøng phaûi ñöôïc khaûo saùt vaø phaân tích veà lyù, hoùa tính cuûa ñaát ñeå coù cô sôû ñeà xuaát cuï theå veà vieäc boùn phaân höõu cô keát hôïp vôùi phaân voâ cô nhaèm laøm taêng hieäu quaû cuûa phaân boùn. DPhaân höõu cô ñöôïc boùn vaøo hoá nhoû doïc hai beân haøng cao su theo hình chieáu cuûa taùn laù, sau ñoù vuøi ñaát laáp phaân. DTaát caû caùc loaïi phaân höõu cô ñöôïc söû duïng ñeå boùn boå sung cho cao su ñeàu phaûi ñaït yeâu caàu chaát löôïng vaø phaûi ñöôïc söï ñoàng yù cuûa Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam. Muïc III: COÂNG TAÙC BAÛO VEÄ VÖÔØN CAÂY CAO SU KIEÁN THIEÁT CÔ BAÛN Ñieàu 82: Caét choài thöïc sinh, choài ngang DSau khi troàng phaûi caét choài thöïc sinh vaø choài ngang kòp thôøi ñeå cho choài gheùp phaùt trieån toát. DTæa caønh, taïo taùn: Trong caùc naêm ñaàu KTCB caàn thöôøng xuyeân kieåm tra caét boû nhöõng caønh moïc leäch taùn, caønh moïc taäp trung. DÔÛ vuøng thuaän lôïi taïo taùn ôû ñoä cao 3 m trôû leân. ÔÛ vuøng coù gioù maïnh neân giöõ ñoä cao phaân caønh töø 2,2 m trôû leân. DÔÛ vuøng ít thuaän lôïi, vaøo muøa thay laù cuûa caùc naêm ñaàu phaûi tæa caønh coù kieåm soaùt: Khi caét tæa choài beân, duy trì 3 - 4 choài ngang gaàn ngoïn ñeå hoã trôï ngoïn chính. Löu laïi caønh töø ñoä cao 2,2 m ñeå ñònh hình taùn. Moãi vò trí phaân caønh treân thaân chính chæ giöõ laïi 1 caønh. Ñieàu 83: Phoøng trò beänh vaø coân truøng (Xem Quy trình kyõ thuaät baûo veä thöïc vaät caây cao su) 28 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  34. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam Ñieàu 84: Phoøng choáng chaùy Haøng naêm vaøo ñaàu muøa khoâ tieán haønh laøm caùc coâng taùc ñeå phoøng choáng chaùy cho loâ cao su cuï theå nhö sau: Phaùt doïn saïch coû quanh bìa loâ. Laøm saïch coû, queùt doïn caønh, laù khoâ treân haøng cao su roäng moãi beân 1,5 m. Phaùt doïn choài, coû giöõa haøng cao su ñeå traùnh moài löûa. Trong moãi loâ cao su doïn saïch coû, laù ñeå laøm caùc ñöôøng baêng caùch ly roäng 10 m caùch nhau 100 m. Tuyeät ñoái khoâng ñoát löûa trong loâ cao su. Ñieàu 85: Baûo veä loâ cao su ÔÛ nhöõng vuøng troàng cao su coù khaû naêng deã bò traâu boø hoaëc thuù röøng phaù haïi phaûi coù nhöõng coâng trình baûo veä. Ñaøo haøo hoaëc laøm haøng raøo choáng traâu boø vaø caùc loaøi thuù röøng tuøy theo ñieàu kieän cuï theå cuûa töøng nôi. Caùc ñôn vò phaûi toå chöùc löïc löôïng tröïc gaùc baûo veä vöôøn caây. Chöông IV QUAÛN LYÙ VÖÔØN CAO SU KIEÁN THIEÁT CÔ BAÛN Ñieàu 86: Quaûn lyù loâ cao su Moãi loâ cao su phaûi coù truï xi maêng treân ñoù ghi teân loâ, naêm troàng, dieän tích, maät ñoä, gioáng vaø phöông phaùp troàng. Moãi loâ coù hoà sô lyù lòch goàm sô ñoà maët baèng, phieáu kieåm keâ haøng naêm vaø lyù lòch vöôøn caây. Hoà sô lyù lòch töøng loâ phaûi ñöôïc löu tröõ ôû noâng tröôøng vaø ôû coâng ty. Ñieàu 87: Phaân caáp quaûn lyù vöôøn caây 1. Traùch nhieäm cuûa Toång coâng ty Cao su Ban haønh quy trình kyõ thuaät troàng môùi vaø chaêm soùc cao su KTCB. Kieåm tra vieäc thöïc hieän quy trình kyõ thuaät cuûa caùc coâng ty. Toå chöùc taäp huaán kyõ thuaät cho caùn boä cuûa caùc coâng ty. Kieåm tra soá löôïng vaø chaát löôïng vöôøn cao su KTCB vaøo cuoái naêm. Toå chöùc khen thöôûng cho caùc coâng ty tuøy theo keát quaû kieåm keâ, phaân loaïi chaát löôïng vöôøn cao su KTCB vaøo cuoái naêm. 2. Traùch nhieäm cuûa giaùm ñoác coâng ty Quaûn lyù vaø toå chöùc thöïc hieän toát coâng taùc xaây döïng cô baûn vöôøn caây theo keá hoaïch khoái löôïng ñöôïc giao, baûo ñaûm thöïc hieän toát Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004 29
  35. Toång Coâng ty Cao su Vieät Nam Vieän Nghieâncöùu Cao su Vieät Nam coâng taùc troàng môùi, chaêm soùc cao su KTCB theo ñuùng quy trình kyõ thuaät cuûa Toång Coâng ty Cao su VN ban haønh. Toå chöùc kieåm keâ chính xaùc soá löôïng vaø chaát löôïng vöôøn cao su KTCB vaøo cuoái naêm. Sô, toång keát, ruùt kinh nghieäm veà vieäc quaûn lyù vöôøn caây cao su. 3. Traùch nhieäm cuûa giaùm ñoác noâng tröôøng Quaûn lyù hoà sô lyù lòch cuûa caùc loâ cao su keå caû phaàn dieän tích ñaát ñaõ ñöôïc quy hoaïch cuûa noâng tröôøng. Toå chöùc kieåm tra, nghieäm thu veà soá löôïng, chaát löôïng coâng vieäc thöïc hieän cuûa caùc ñoäi thuoäc noâng tröôøng haøng quyù vaø cuoái naêm. Sô, toång keát, ñaùnh giaù, ruùt kinh nghieäm veà coâng taùc troàng môùi, chaêm soùc vöôøn caây cao su haøng naêm cuûa noâng tröôøng. 4.Traùch nhieäm cuûa ñoäi tröôûng Thöôøng xuyeân kieåm tra ñoân ñoác vieäc thöïc hieän quy trình kyõ thuaät. Tham gia nghieäm thu khoái löôïng coâng vieäc thöïc hieän cuûa caùc toå. Toång hôïp soá lieäu baùo caùo cuûa caùc toå ñeå baùo veà noâng tröôøng. 5. Traùch nhieäm cuûa toå tröôûng Höôùng daãn cuï theå caùc thao taùc kyõ thuaät cho toå vieân. Tham gia nghieäm thu khoái löôïng coâng vieäc thöïc hieän cuûa toå. Ghi cheùp soá lieäu ban ñaàu veà moïi yeáu toá lieân quan ñeán loâ cao su maø toå quaûn lyù. 6. Traùch nhieäm cuûa coâng nhaân chaêm soùc Moãi coâng nhaân chaêm soùc ñöôïc giao khoaùn chaêm soùc treân moät dieän tích cao su nhaát ñònh tuøy theo tình traïng cuûa loâ. Coâng vieäc giao khoaùn ñöôïc ghi cuï theå trong hôïp ñoàng khoaùn. 30 Quy trình kyõ thuaät caây cao su - 2004
  36. To Baûng 7: Lieàu löôïng phaân hoùa hoïc boùn thuùc cho cao su kieán thieát cô baûn Co ång Haïng Maät ñoä Naêm Toång löôïng Ñaïm Laân Kali ñaát (caây/ha) tuoåi phaân Vie su Cao ty âng Ureâ N Laân nung chaûy P2O5 KCI K2O (kg/ha/naêm) (kg/ha) (kg/ha) (g/caây) (kg/ha) (g/caây) (kg/ha) (kg/ha) (g/caây) (kg/ha) Ia 476 1 215 50 105 23 150 315 23 15 32 9 2 510 120 252 55 360 756 54 30 63 18 3-6 600 140 294 64 420 882 63 40 84 24 Nam ät Coäng 3125 730 334 2190 329 205 123 Ib 512 1 215 50 98 23 150 293 23 15 29 9 2 510 120 234 55 360 703 54 30 59 18 3-6 645 150 293 69 450 879 68 45 88 27 Coäng 3305 770 354 2310 349 225 135 IIa & IIb 512 1 215 50 98 23 150 293 23 15 29 9 Quy trìnhky 2 510 120 234 55 360 703 54 30 59 18 3-7 640 150 293 69 450 879 68 40 78 24 Vie Coäng 3925 920 423 2760 417 245 147 Nghie än õ thua III 555 1 215 50 90 23 150 270 23 15 27 9 ät ca 571 2 470 110 198 51 330 595 50 30 54 18 âncö ây caosu-200431 3 565 130 234 60 400 721 60 35 63 21 Vie su Cao ùu 4-8 610 140 252 64 430 65 40 72 24 Coäng 4300 990 454 3030 458 280 168 Phun boå sung phaân boùn laù cho cao su KTCB naêm thöù nhaát vaø naêm thöù hai phun vôùi lieàu löôïng laø 4 lít/ha phaân Komix - Rb Nam ät hoaëc chuûng loaïi khaùc coù chaát löôïng töông ñöông; laàn moät phun khi caây coù 1 taàng laù oån ñònh, caùc laàn phun sau caùch nhau 10 ngaøy.