Hướng dẫn vận hành Du lịch lưu trú tại nhà dân

Nội dung text: Hướng dẫn vận hành Du lịch lưu trú tại nhà dân

1. BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH CHƯƠNG TRÌNH PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VỚI MÔI TRƯỜNG VÀ XÃ HỘI DO LIÊN MINH CHÂU ÂU TÀI TRỢ Tài liệu Hướng dẫn vận hành
2. MỤC LỤC GIỚI THIỆU 3 DU LỊCH VÀ HOMESTAY Ở VIỆT NAM 4 VỆ SINH VÀ CHĂM SÓC MÔI TRƯỜNG 5 AN TOÀN VÀ AN NINH 6 DỊCH VỤ KHÁCH HÀNG 7 TĂNG TỐI ĐA DOANH THU 9 QUẢN LÝ TIỀN 11 TIẾP THỊ CHI PHÍ THẤP 13 CÔNG VIỆC DỌN PHÒNG 15 DỊCH VỤ ĂN UỐNG 16 NẤU ĂN 17 Chương trình Phát triển năng lực du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội 39A Ngô Quyền, Hà Nội, Việt Nam Tel: (84 4) 3734 9357 | Fax: (84 4) 3734 9359 | Email: info@esrt.vn | Website: www.esrt.vn © 2013 Chương trình Phát triển năng lực du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội Cuốn sách được xây dựng với sự giúp đỡ của Chương trình Phát triển năng lực du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội (Dự án EU) do EU tài trợ. Nội dung của ấn phẩm này hoàn toàn do Dự án EU chịu trách nhiệm và không thể hiện quan điểm của Liên minh Châu Âu ở bất cứ góc độ nào. Liên minh Châu Âu và Dự án EU không đảm bảo tính chính xác của số liệu nêu trong ấn phẩm này và không chịu trách nhiệm đối với bất cứ hậu quả nào do sử dụng cuốn sách. Dự án EU và Liên minh Châu Âu khuyến khích in hoặc sao chép cuốn sách này để sử dụng cá nhân và phi thương mại có xác nhận Dự án EU và Liên minh Châu Âu. Người sử dụng không được bán lại, phân phối lại, hay tạo ra các tác phẩm sao chép có xác nhận của Dự án EU vì mục đích thương mại mà không có sự đồng ý bằng văn bản của Dự án EU và EU.
3. TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN 3 GIỚI THIỆU Du lịch là một phần quan trọng trong nền kinh tế của Việt Nam, đóng góp trực tiếp 4,5% vào tổng sản phẩm quốc nội của đất nước và tạo ra 1,8 triệu việc làm trực tiếp hay 3,8% tổng lực lượng lao động năm 2012. 1 Thường thấy ở khu vực miền núi phía bắc và miền trung Việt Nam nơi có nhiều dân tộc thiểu DuTourism lịch và lưu and trú số sinh sống, trải nghiệm homestay thường kết hợp ăn, ở tại các gia đình chủ nhà trong những homestaystại nhà dân in ngôi làng truyền thống, biểu diễn văn hóa, các tour thăm quan địa phương và mua hàng lưu ở VietnamViệt Nam niệm thủ công mỹ nghệ. Homestay là một thị trường riêng trong ngành du lịch rộng lớn ở Việt Nam, nếu được phát triển theo cách tiếp cận dựa vào thị trường, homestay có thể là sự lựa chọn sinh kế bền vững/ bổ sung cho các thành viên trong cộng đồng nông thôn, nơi các lựa chọn sinh kế khác còn hạn chế. Được Liên minh Châu Âu (EU) tài trợ, Chương trình Phát triển du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội (Dự án EU) là chương trình tăng cường năng lực ngành cho các bên liên quan The ESRT trong Ngành du lịch Việt Nam. Cuốn Tài liệu Hướng dẫn vận hành Du lịch lưu trú tại nhà dân programmeDự án EU được biên soạn nhằm nâng cao năng lực cho những người điều hành homestay ở các khu vực nông thôn xa xôi hẻo lánh ở Việt Nam nhằm tăng cường chuẩn điều hành homestay, tạo việc làm và thu nhập cho người dân địa phương. SỬ DỤNG TÀI LIỆU Tài liệu Hướng dẫn vận hành Du lịch lưu trú tại nhà dân được thiết kế như là tài liệu đào tạo cho những người điều hành homestay do Chương trình đào tạo Du lịch tác động cao cho khu vực phi chính quy (HITT) Việt Nam do EU tài trợ xây dựng và được sự hỗ trợ của Chương trình phát triển du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội (Dự án EU) do EU tài trợ. Tài liệu giới thiệu tổng quan các chủ đề chính từ các khóa tập huấn cho cán bộ điều hành homestay của HITT gồm kỹ năng khách sạn cơ bản như dịch vụ khách hàng, dọn phòng và dịch vụ ăn uống, thông qua các kỹ năng quản lý doanh nghiệp nhỏ như tiếp thị và kế toán cơ bản. Cuốn tài liệu này có thể được những người đang điều hành homestay và những người sẽ điều hành homestay tiềm năng, cán bộ cũng như những người đang hành nghề và giảng viên làm việc trong lĩnh vực du lịch cộng đồng và quản lý homestay quan tâm. 1 Hội đồng Du lịch & Lữ hành Thế giới (WTTC) 2013, Tác động của kinh tế du lịch & Du lịch 2013: Việt Nam, WTTC, London, UK
4. 4 TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN DU LỊCH VÀ HOMESTAY Ở VIỆT NAM Để thành công trong kinh doanh, điều quan trọng là phải hiểu bản chất của công việc bạn đang làm (sản xuất hàng hóa và dịch vụ), khách hàng của bạn (người mua sản phẩm của bạn), sự năng động của ngành mà bạn đang hoạt động trong đó (các tổ chức bên ngoài có ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của bạn) và hiểu những tác động tích cực và tiêu cực có thể có đến công việc của bạn. Du lịch là gì? Du lịch là sự đi lại của con người đến các quốc gia hoặc địa Khách du lịch đến ở homestay muốn được trải nghiệm điểm bên ngoài môi trường sống thường xuyên của mình cuộc sống bản làng – nền văn hóa và phong tục tập quán vì mục đích cá nhân hay công việc/ nghề nghiệp. của người dân địa phương và thưởng thức môi trường thiên nhiên xung quanh. Đây là mong muốn chung của Ngành du lịch bao gồm tất cả các doanh nghiệp trực tiếp hầu hết khách du lịch đến homestay. cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ tạo điều kiện cho các hoạt động kinh doanh, vui chơi và giải trí tại các địa điểm Khách du lịch cần một loạt dịch vụ trong khi đi nghỉ như: bên ngoài môi trường gia đình. • Phương tiện đi lại • Chỗ ở qua đêm Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam, năm 2012 hầu hết • Đồ ăn thức uống cho bữa sáng, bữa trưa, bữa tối và khách du lịch quốc tế đến Việt Nam từ trong khu vực, với ăn nhẹ nguồn khách quan trọng đến từ Trung quốc, Hàn Quốc • Các thứ để xem và làm cho thư giãn, nghỉ ngơi, giải trí và Đài Loan. Hầu hết khách du lịch phương tây đến Việt Nam là từ Mỹ, Australia và Pháp. 2 Ngân hàng, viễn thông, an toàn và an ninh cũng rất quan trọng. Khách quốc tế đến Việt Nam chủ yếu để nghỉ ngơi, giải trí sau thời gian làm việc và học tập. Thăm bạn bè và gia đình và vì mục đích công việc cũng rất phổ biến. Các yêu cầu chính cho vận hành homestay ở Việt Nam Theo tiêu chuẩn quốc gia của chính phủ Việt Nam (TCVN) 2m) hoặt một (nhiều) giường đôi (1,5m x 2m) cho homestay thì các homestay cần phải đáp ứng một • Tiện nghi phòng tắm – Một phòng tắm / vòi sen và số tiêu chuẩn nhất định khi cung cấp tiện nghi và dịch bệ xí (3m2, phục vụ tối đa 5 khách/phòng), tường và vụ nhằm đảm bảo khách du lịch hài lòng với trải nghiệm sàn lát gạch men, đèn chiếu sáng, vòi sen với nước homestay. Tiện nghi và tiêu chuẩn chính của homestay nóng, bồn rửa và bệ xí gồm: • Kỹ năng và đào tạo – Cán bộ quản lý cần phải tham • Tiện nghi phòng ngủ – một phòng ngủ / phòng ngủ gia một khóa tập huấn về quản lý homestay trừ cho khách (8-10 m2), thông thoáng, có điện, đèn chiếu những người đã được cấp chứng chỉ của cơ sở đào tạo sáng, một chiếc quạt, một (nhiều) giường đơn (0,9m x du lịch có thẩm quyền. 2 Tổng cục thống kê Việt Nam 2012, Khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 12 và 12 tháng 2012, Có trên [online]: www.vietnamtourism.gov.vn/english/index. php?cat=012041&itemid=6308, Accessed 27/08/2013
5. TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN 5 VỆ SINH VÀ CHĂM SÓC MÔI TRƯỜNG Khách có những kỳ vọng cơ bản về vệ sinh và sự sạch sẽ. Vệ sinh trong homestay đề cập đến sự sạch sẽ của ngôi nhà và vườn của gia đình gia chủ hoặc nhân viên dịch vụ. Tiện nghi cho Homestay Một homestay sạch sẽ, gọn gàng tạo ấn tượng đầu tiên • Thường xuyên bảo trì/sửa chữa bất cứ cái gì bị hỏng tốt cho khách. Khách du lịch cũng quan tâm nhiều đến vệ • Dọn dẹp những thứ lộn xộn không cần thiết sinh của cả nhân viên dịch vụ và môi trường sống xung • Giữ vật nuôi và động vật bên ngoài lối đi quanh gia đình. Vệ sinh tốt cũng làm giảm tỷ lệ mắc tai • Quét dọn hàng ngày, đặc biệt khi đang có khách ở nạn và ngăn ngừa sâu bệnh và sự lây lan của bệnh tật. Để • Giữ cho gối, khăn trải giường khô ráo và sạch sẽ giữ homestay của bạn sạch sẽ và gọn gàng, cần: • Lau chùi khu bếp hàng ngày • Bỏ quần áo và vật dụng cá nhân sau khi sử dụng ra • Đặt thùng rác và đổ rác hàng ngày ngoài Sân vườn Bố trí môi trường sạch sẽ và hấp dẫn. Các yêu cầu chính • Giữ cho khu vườn gọn gàng, không có cỏ bao gồm: • Dọn dẹp rác thải và phân động vật • Giữ cho đường đi, lối đi và hệ thống thoát nước sạch • Giữ bể chứa nước sạch sẽ và đậy nắp để tránh côn sẽ, không có lá cây và nước đọng trùng, sâu bọ và lá cây làm ô nhiễm nước Môi trường xung quanh Hầu hết khách ở homestay mong muốn được thưởng • Không vứt rác bừa bãi, đặc biệt dọc theo đường đi, ngoạn môi trường thiên nhiên xung quanh và muốn biết trong làng và những khu vực xung quanh những người điều hành homestay làm gì để chăm sóc • Giữ cho làng xóm, địa phương sạch sẽ và gọn gàng chúng. Những nguyên tắc cơ bản dưới đây cần được thực • Thông báo với dân làng về tầm quan trọng của việc hiện: chăm sóc môi trường • Sử dụng thùng đựng rác và làm theo đúng các nguyên • Hạn chế sử dụng phân hóa học và thuốc bảo vệ thực tắc quản lý rác thải vật độc hại Rác thải, nước và năng lượng Hãy là một nhà điều hành homestay có trách nhiệm và • Tiết kiệm nước bằng cách khóa vòi nước ngay sau khi hạn chế tối đa rác thải, việc sử dụng nước và năng lượng: dùng, sửa chữa những vòi nước và đường ống nước bị • Thực hiện các nguyên tắc quản lý rác tốt và chỉ mua rò rỉ ngay sau khi phát hiện và yêu cầu khách sử dụng những thứ bạn cần, tái sử dụng và tái chế rác ở đâu nước một cách hợp lý có thể và xử lý những thứ còn lại theo quy trình quản • Tiết kiệm điện bằng cách tắt đèn và đồ điện khi không lý rác thải phù hợp. sử dụng và dùng bóng đèn có công suất thấp, bóng đèn tiết kiệm điện
6. 6 TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN AN TOÀN VÀ AN NINH Khi khách đi du lịch, an toàn và an ninh cho sức khỏe của bản thân và tài sản cá nhân là mối quan tâm hàng đầu. Những người điều hành Homestay cần biết cách tránh các sự cố xảy ra và có khả năng ứng phó với từng sự cố, trong trường hợp không thể tránh được. Quản lý các vấn đề an ninh Ứng phó khẩn cấp Lập kế hoạch để đảm bảo an ninh và an toàn cá nhân của Chủ nhà thường có thể trợ giúp khách trong trường hợp bản thân bạn và của khách không bị ăn trộm tài sản, ăn khách bị thương nhẹ như: vết cắt nhỏ và vết xước, côn cắp, và sự cố liên quan đến bạo lực. Một số nguyên tắc trùng cắn, ngã, v.v. Tuy nhiên, nếu khách bị thương nặng, đơn giản bao gồm: cần phải đưa họ đến bác sỹ càng nhanh càng tốt. Các • Có chỗ để khóa đồ dùng cá nhân bước chính trong ứng phó khẩn cấp bao gồm: • Cung cấp đầy đủ ánh sáng bên trong và bên ngoài • Xác định mức độ nguy hiểm của vết thương. Liệu vết homestay thương có thể điều trị dễ dàng không hay cần đến y tá • Giúp khách thoát khỏi sự cố đồng thời đảm bảo an hoặc bác sỹ? toàn cho bản thân • Bảo vệ khách và loại bỏ nguồn gây thương tích (ví dụ • Hỗ trợ khách báo sự cố an ninh nghiêm trọng với ra khỏi nguồn cấp điện hay động vật nguy hiểm) chính quyền địa phương để họ có thể làm yêu cầu bồi • Thông báo cho người khác về tình trạng này và nhận thường bảo hiểm sự giúp đỡ thêm nếu cần thiết • Gọi cho số điện thoại khẩn cấp Quản lý các vấn đề an toàn • Áp dụng điều trị cấp cứu cơ bản (sơ cứu) • Đưa bệnh nhân đến bác sỹ hoặc bệnh viện nếu cần thiết Thương tích gây phương hại đến an toàn cá nhân có thể do động vật, côn trùng và cây cối gây ra hoặc tai nạn do Việc ứng phó với một loạt các tình huống khẩn cấp thường tương tác với môi trường xây dựng ví dụ: bị ngã do cầu gặp trong môi trường homestay được nêu dưới đây. thang gãy. Hãy làm giảm các sự cố an toàn bằng cách: • Cảnh báo khách về các rủi ro an toàn đã biết • Ngăn cản vật nuôi hoặc động vật • Giữ cho sân vườn và khu vực xung quanh ngăn nắp, gọn gàng • Cung cấp màn chống muỗi cho khách • Bảo dưỡng tốt các thiết bị điện và ổ cắm • Phục vụ và tiêu thụ rượu có trách nhiệm • Bảo dưỡng tốt đồ dùng trong nhà THƯƠNG TÍCH ỨNG PHÓ KHẨN CẤP Bỏng Làm mát bằng đá hoặc nước lạnh ở vòi. Không làm vỡ chỗ bị rộp lên. Băng lỏng vào vết bỏng. Chó cắn Lau vết thương bằng thuốc khử trùng, và băng tạm vết thương hoặc bó bột. Đưa người bị nạn đến bác sỹ để tiêm phòng uốn ván nếu cần. Điện giật Tắt ngay điện. Nếu cần, áp dụng kỹ thuật hồi sinh tim phổi (thổi không khí vào miệng và ấn lên ngực). Đưa nạn nhân đến trung tâm y tế gần nhất khi tim đã đập trở lại và thở lại. Côn trùng đốt Lấy vòi của côn trùng ra khỏi da bằng cách dùng lưỡi dao cạo hoặc dao cạo ra. Đừng lấy ngón tay kéo ra. Bôi dầu trị dị ứng lên vết đốt. Rắn cắn Nếu bị ở chân hoặc cánh tay, hạn chế sự di chuyển của chân hoặc cánh tay đó bằng cách treo cánh tay lên hoặc buộc chân này vào chân kia. Đưa bệnh nhân đến bác sỹ ngay lập tức. Bong gân Băng khu vực bị bong gân để giữ cố định. Nâng cao chân lên nếu bị bong gân ở mắt cá chân. Chườm đá vào vết thương để giảm sưng.
7. TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN 7 DỊCH VỤ KHÁCH HÀNG Dịch vụ khách hàng là những hành động hoặc hoạt động được cung cấp để đáp ứng mong đợi của khách và tạo sự hài lòng cho khách. Các hoạt động dịch vụ khách hàng Homestay có thể được nhóm lại thành 4 lĩnh vực chính: chuẩn bị cho khách, đón khách, tương tác với khách và tạm biệt khách. Chuẩn bị đón khách Nếu bạn không biết tại sao khách du lịch quyết định đến • Các dịch vụ yêu cầu thêm ngoài lưu trú (ví dụ tổ chức homestay của bạn thì bạn sẽ gặp khó khăn trong việc tour, trình diễn văn hóa, v.v.) cung cấp những yêu cầu cần thiết để đáp ứng mong đợi và nhu cầu của họ. Khi bố trí homestay cho khách, các tiêu chuẩn chung dưới đây cần được áp dụng: Trong khi mỗi khách du lịch đều có nhu cầu riêng, vẫn có • Sân vườn – Giữ gọn gàng, ngăn nắp, không có rác, cỏ một số kỳ vọng chung của khách. Đó là có thể nghỉ qua và cây cối quá rậm rạp. đêm ở nơi có thể chi trả được, sạch sẽ, thoải mái và an • Phòng khách – Gọn gàng, ngăn nắp, không có rác. toàn đồng thời được trải nghiệm lối sống truyền thống của Đồ dùng như bàn, ghế, đệm ngồi và tủ phải được bảo người Việt Nam, nếm các món ăn và đồ uống truyền thống dưỡng tốt và bố trí đẹp mắt. Quét dọn sàn sạch sẽ. Việt Nam, tìm hiểu về Việt Nam bằng cách nói chuyện với Những đồ dùng trong nhà mà khách không cần đến người địa phương, xem biểu diễn văn hóa hoặc xem các phải cất ở ngoài tầm mắt. mặt hàng thủ công mỹ nghệ địa phương và trải nghiệm • Khu ngủ – Gọn gàng, ngăn nắp, không có rác. Quét môi trường thiên nhiên Việt Nam. dọn sạch nền và lau bụi trên bề mặt. Bộ đồ trên giường (chăn, ga, gối, đệm) cần được xếp đặt gọn Khi khách đặt chỗ trước, điều quan trọng là bạn phải hiểu gàng. Cần cung cấp màn chống muỗi. Có chỗ để hành một chút về khách để có thể chuẩn bị bộ đồ trải giường tại lý và có thùng đựng rác. Các phòng phải được thông homestay, đồ ăn và người phục vụ cho phù hợp. Nếu có gió. thể được hãy tìm hiểu: • Bếp – Gọn gàng, ngăn nắp, không có rác. Quét dọn • Bao nhiêu người đến sạch nền và lau bụi trên bề mặt. Thực phẩm, thiết • Giới và độ tuổi của họ bị và đồ dùng cần phải làm sạch và cất giữ gọn gàng. • Quốc gia Thùng rác phải có nắp. Phòng bếp phải được thông • Thời gian ở lại gió. • Nhà vệ sinh & phòng tắm – Gọn gàng, ngăn nắp, không có rác. Vật dụng vệ sinh cá nhân của gia đình phải được loại bỏ. Nền không được trơn. Có một thùng rác, đủ giấy vệ sinh, một thùng nước và gáo múc nước cho bệ xí xổm.
8. 8 TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN Tiếp đón khách Đón tiếp ấm cúng sẽ tạo ra những kỳ vọng. Đây là cơ hội Các bước đón khách gồm: để thể hiện sự hiếu khách của bạn và là lúc giới thiệu các • Chào đón nồng nhiệt và chân thật thành viên trong gia đình bạn. Cũng là lúc giới thiệu cho • Chỉ cho khách chỗ đặt hành lý khách về các trang thiết bị và dịch vụ tại homestay của • Mời nước bạn. Lúc này bất cứ vấn đề gì đều có thể được nêu với • Giới thiệu trang thiết bị tại homestay khách, những điều mà họ cần phải biết (ví dụ hạn chế ánh • Xử lý giấy tờ tùy thân của khách sáng đèn, hệ thống nước nóng, giờ ăn v.v.). Tương tác với khách Duy trì tương tác tốt với khách sẽ tạo ra bầu không khí ấm • Giải quyết khiếu nại nhanh chóng và đầy đủ bằng cách áp để khách cảm thấy như đang ở nhà. Đây cũng là cách thể hiện mối quan tâm và hiểu biết, đưa ra giải pháp tốt nhất để khách trải nghiệm và tìm hiểu văn hóa của địa khả thi và thực hiện ngay lập tức phương bạn. Thông qua việc tương tác với khách, bạn có thể biết dịch vụ mà mình cung cấp có đáp ứng nhu cầu Giao tiếp của khách hay không, nhận được phản hồi để cải tiến hơn Tương tác với khách thông qua tất cả các hình thức giao nữa dịch vụ của mình, giải quyết khiếu nại và tìm cách tiếp. Sử dụng giao tiếp bằng lời nếu có thể. Nói rõ ràng và biến vấn đề nảy sinh thành cơ hội. Điều này cũng mở ra lắng nghe cẩn thận. Sử dụng ngôn ngữ cơ thể nếu không các cơ hội để quảng bá các hoạt động hoặc dịch vụ khác giao tiếp được bằng lời. Biểu tượng, dấu hiệu và hình ảnh của bạn. cũng là cách tốt để giao tiếp. Tương tác Giải quyết khiếu nại Một số gợi ý chung cho sự tương tác tốt là: Vận hành một homestay nằm trong ngành dịch vụ và • Thân thiện và nở nụ cười quản lý. Những con người khác nhau luôn có những kỳ • Hãy suy nghĩ về những gì khách có thể muốn hoặc cần vọng khác nhau, khiếu nại có thể xảy ra tại bất kỳ thời và chủ động hỗ trợ trước khi họ yêu cầu điểm nào. Khi giải quyết khiếu nại, hãy lắng nghe chăm • Chia sẻ những câu chuyện về cộng đồng của bạn, chú, thể hiện sự đồng cảm và cố giúp giải quyết vấn đề. phong tục tập quán và văn hóa Khi giải quyết tốt, vấn đề có thể sẽ trở thành một trải • Thông báo với khách về các dịch vụ của bạn hoặc các nghiệm tích cực cho khách và dẫn đến việc họ sẽ giới thiệu dịch vụ mà cộng đồng địa phương cung cấp (ví dụ tốt cho người khác và công việc kinh doanh sẽ tiếp diễn. trình diễn âm nhạc hoặc múa, bán hàng lưu niệm, v.v.) Chia tay với khách Chia tay với khách là cơ hội cuối cùng để bạn sửa chữa bất cứ vấn đề nào nảy sinh trong thời gian khách ở homestay và là cơ hội cuối cùng để bạn thể hiện sự hiếu khách của mình và chăm sóc họ bằng cách chúc họ lên đường may mắn. Khi chia tay với khách cần: • Chuẩn bị trước hóa đơn hoặc bảng tính toán số tiền khách phải trả (cộng với thông tin hỗ trợ) • Kiểm tra lại thông tin về các dịch vụ sử dụng đã được tính và tính tổng số tiền trong hóa đơn • Tạo cơ hội cho khách kiểm tra hóa đơn và đặt câu hỏi để hiểu rõ (nếu có). Yêu cầu hướng dẫn viên hộ trợ nếu cần • Hoàn thiện thanh toán • Cảm ơn khách đã đến ở. Đưa cho khách danh thiếp (business card) của homestay cũng là cách tốt để quảng bá bằng miệng cho homestay của bạn. • Đề nghị giúp mang hành lý cho khách • Yêu cầu khách viết vào sổ nhận xét của khách (nếu có)
9. TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN 9 TỐI ĐA HÓA DOANH THU Chìa khóa thành công của bất kỳ doanh nghiệp nào cũng là khả năng kiếm được lợi nhuận và tái đầu tư, duy trì, cải thiện và mở rộng kinh doanh. Trong khi chỗ ở và các bữa ăn là sản phẩm cốt lõi của bất kỳ hộ kinh doanh homestay nào, có các cơ hội khác để tăng thu nhập (ví dụ, thông qua việc bán đồ ăn nhẹ, đồ uống và đồ lưu niệm hoặc tổ chức các tour du lịch địa phương, v.v). Việc cung cấp các hoạt động miễn phí như trình diễn làm đồ thủ công mỹ nghệ hoặc hướng dẫn khách cùng làm ruộng cũng có thể là cách tốt để tạo ra những trải nghiệm giáo dục và văn hóa cho khách, làm tăng sự hài lòng chung của họ và có thể dẫn đến việc họ gợi ý cho khách khác đến trải nghiệm sau này. Bán đồ ăn nhẹ, đồ uống và hàng lưu niệm Bán các sản phẩm phụ là cơ hội tăng thu nhập: • Đồ ăn nhẹ: hạt dẻ, hạt lạc, bánh phồng tôm, bánh bích quy, sô cô la, khoai tây rán, các loại quả địa phương, v.v. • Đồ uống: chai nước, bia, nước giải khát, chè, cà phê, sữa milo. Đồ uống là rượu mạnh cần được hạn chế để tránh những vấn đề không mong muốn xảy ra. • Đồ dùng trong phòng tắm: khăn mặt, dao cạo, túi đựng dầu gội đầu, xà phòng, thuốc đánh răng, bàn chải đánh răng, bột giặt, giấy vệ sinh, v.v • Hàng lưu niệm: các mặt hàng thủ công mỹ nghệ (quần áo, đồ trang trí, v.v.) truyền thống hoặc thực phẩm đặc sản và đồ uống (ví dụ quả sấy khô, cá, thịt sấy khô, v.v.). Các đồ này cần được bố trí sao cho bắt mắt, nghĩa là trang trí đẹp. Nơi bán hàng cần có đèn chiếu sáng, dán giá bán vào sản phẩm và được cất giữ cẩn thận. Bán hàng Nhận tiền thanh toán Khi bán các sản phẩm điều quan trọng là phải biết một số Vì không phải lúc nào bạn cũng đứng tại bàn trưng bày điều về sản phẩm: hàng, nên việc quản lý bán hàng và nhận tiền thanh toán • Sản phẩm nào đang có (và có ở trong kho) có thể sẽ gặp khó khăn. Dưới đây là một vài cách lựa chọn • Sản phẩm được làm từ gì (ví dụ nguyên liệu, thành để giải quyết việc nhận tiền thanh toán: phần) • Có một cái hộp để trên bàn trưng bày hàng để khách • Viết giá lên sản phẩm bằng cả VND và USD bỏ tiền vào • Nơi sản xuất: sản phẩm được sản xuất trong nước hay • Có cuốn sổ để khách viết những mặt hàng mua vào để nhập khẩu thanh toán khi làm thủ tục trả phòng. • Cách sử dụng truyền thống của sản phẩm thủ công mỹ nghệ
10. 10 TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN Các tour du lịch quanh bản và các dịch vụ khác Cung cấp các tour du lịch trong bản và thăm các thắng cảnh thiên nhiên, văn hóa với giá định trước hoặc tạo cơ hội cho khách tham gia hoặc quan sát những công việc hàng ngày của bạn có thể sẽ là trải nghiệm học tập tuyệt vời cho khách hàng của bạn. Các loại hình tour du lịch cần tính đến đặc điểm của môi trường xung quanh (ví dụ đồi núi, vịnh, hồ, sông, bãi biển, đồng ruộng, thác nước, hang động, v.v.), cơ sở hạ tầng xây dựng (ví dụ nhà cửa, đường đi và đường mòn, các thắng cảnh lịch sử và văn hóa như đền thờ, chùa hoặc những tòa nhà xây từ thời Pháp thuộc), và những khu vực lý thú khác (ví dụ bệnh viện, chợ và các cửa hàng). Một số ý tưởng cho các tour du lịch có thể là: • Tour du lịch văn hóa ngắn trong làng, bản • Hướng dẫn đi bộ quanh làng, bản và/hoặc khu vực thiên nhiên • Thám hiểm ngắm chim • Đi thuyền dọc sông, hồ hoặc bờ biển, v.v. Mức độ khó khăn của chuyến đi (cho một người bình thường), thời gian và các đặc điểm của chuyến đi cần phải được lưu ý và nói cho khách biết để giúp họ quyết định xem chuyến đi có phù hợp với họ hay không. Các hoạt động khác Tạo cơ hội cho khách tương tác với bạn trong những việc vặt hàng ngày hoặc công việc có thể là cách lý thú để họ tìm hiểu văn hóa và lối sống của bạn. Các hoạt động tiềm năng có thể tổ chức cho khách bao gồm: • Điều khiển trâu kéo cày trên nương • Học cách làm đồ thủ công mỹ nghệ truyền thống (ví dụ thêu) • Giúp chuẩn bị bữa tối/trưa • Giúp câu cá cho bữa tối • Học cách bắn cung tên truyền thống • Học cách trồng/ gặt lúa
11. TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN 11 QUẢN LÝ TIỀN Sổ sách kế toán là quan trọng bởi vì nó cho phép bạn xác nhất cho hàng hóa và dịch vụ của mình. Nó cũng cung cấp định được các khoản chi và thu. Nó giúp bạn đưa ra các hồ sơ để trình cho ngân hàng hoặc các đơn vị cho vay tín quyết định mở rộng kinh doanh theo cách tốt nhất, biết dụng khác chứng minh rằng bạn có khả năng trả nợ nếu có bao nhiêu tiền để chi tiêu cho cá nhân và định giá tốt bạn muốn vay tiền để mở rộng kinh doanh. Ghi chép thu chi Tính toán chi phí đơn giản bao gồm xác định các khoản mà bạn thu được tiền. Chi là các khoản tiền bỏ ra chi cho thu và các khoản chi. Thu bao gồm các khoản thu từ bán homestay để hoạt động. Các khoản thu và chi tiêu biểu các mặt hàng và các dịch vụ khác nhau trong homestay bao gồm: THU CHI • Chỗ ở • Nguyên liệu cho các bữa ăn • Các bữa ăn và đồ ăn nhẹ • Đồ uống • Đồ uống • Tiện ích (ví dụ nước, điện) • Hàng lưu niệm • Tiền công của gia đình bạn • Biểu diễn văn hóa • Vật liệu lau chùi • Các tour du lịch tại địa phương • Thiết bị và đồ đạc trong nhà Khi tiến hành tính toán, điều quan trọng là phải nhất quán và đến cuối tháng tính tổng thu, chi của tháng. Sau đó lấy và thường xuyên theo dõi tất cả các khoản chi và thu liên tổng số thu trừ đi số chi, sẽ tính được lãi (nếu dương) hoặc quan đến hoạt động kinh doanh trong một cuốn sổ riêng lỗ (nếu âm). Dưới đây là ví dụ về báo cáo lãi/lỗ CHI THU Ngày Khoản Số lượng Giá Ngày Khoản Số lượng Giá 15/12/12 Cà rốt 500g 25.000 15/12/12 Ở 5 giường 750.000 Gà 1kg 100.000 Bữa ăn tối 5 bữa ăn 250.000 Hành 200g 25.000 Đồ chiên giòn 2 túi 20.000 17/12/12 Chất tảy rửa 1 chai 20.000 16/12/12 Các tour trong bản 3 người 600.000 Cộng: 175.000 Cộng: 1.620.000 Số dư: 1.445.000 VND
12. 12 TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN Định giá đơn giản Có vài cách để định giá bán, ví dụ, để trả chi phí đầu vào, phương, phí vào cửa các khu bảo tồn khi tổ chức các phù hợp với giá của đối thủ cạnh tranh, để miêu tả tiêu tour du lịch, v.v. chuẩn chất lượng, hoặc để đáp ứng quy định của chính • Chi phí bảo dưỡng kể cả mua sắm nguyên vật liệu lau phủ. Tuy nhiên, nhìn chung, nguyên tắc cơ bản của việc dọn định giá bán dựa trên hai yếu tố chính là chi phí đầu vào • Các chi phí kinh doanh khác như xà phòng, nến, giấy cộng với số tiền lợi nhuận bạn muốn có. Chi phí đầu vào vệ sinh v.v. cho khách liên quan đến định giá chung bao gồm: • Nguyên liệu thô hoặc thành phần được sử dụng để sản xuất ra sản phẩm hoặc giá mua các mặt hàng từ những người sản xuất /nhà cung ứng khác (ví dụ thực phẩm, đồ uống) • Công lao động – thậm chí nếu bạn không phải trả bất cứ đồng lương hay tiền công nào, chi phí về thời gian của bạn cũng phải được tính đến. • Chi phí vận chuyển khi mua thực phẩm hoăc các mặt hàng khác liên quan • Tiện ích như điện /năng lượng trong giai đoạn kinh doanh • Khấu hao đồ nội thất và thiết bị mua sắm theo số năm dự kiến trước khi phải thay thế • Thuê mướn địa điểm, trang phục hoặc nhạc cụ biểu diễn • Lệ phí đóng cho Ban quản lý du lịch cộng đồng địa Giữ sổ sách thu chi của khách Giữ sổ sách về các khoản thu chi của khách nhằm đảm bảo Sử dụng ghi chép này để chuẩn bị hóa đơn. không bị quên bất cứ khoản nào và giảm nhầm lẫn trong • Lập danh sách các mặt hàng theo ngày với số đơn vị quá trình lập hóa đơn. Nó cũng cho phép lập hóa đơn chi (số lượng) và đơn gía (VND/đơn vị) tiết, đảm bảo cho khách thấy mức độ chuyên nghiệp và trung thực của bạn và cũng có thể giúp bạn trong việc sắp Giải quyết hóa đơn thường được tiến hành trong ngày xếp lại vốn. Khi lập sổ sách kế toán và chuẩn bị hóa đơn cuối cùng, ngay trước khi khách rời đi. Lúc này, hóa đơn cho khách cần: của khách phải được chuẩn bị sẵn sàng và đưa cho khách • Sử dụng mẫu sổ ghi chép kế toán và mẫu hóa đơn kiểm tra lại trước khi thanh toán. Đảm bảo có một số tiền • Ghi chép lại tất cả những thứ mà khách gọi hay sử lẻ để trả lại khi khách thanh toán bằng tiền mặt. Ví dụ về dụng càng sớm càng tốt ngay sau khi việc đó xảy ra. hóa đơn của khách được trình bày dưới đây. HÓA ĐƠN CỦA KHÁCH Tên khách: Ông John Smith Ngày đến: 20/12/12 Ngày đi: 22/12/12 # Khoản Đơn vị Số lượng Đơn giá (VND) Tổng 1 Ngủ Đêm 2 50.000 100.000 2 Bữa sáng Người 2 20.000 40.000 3 Chai nước Chai 2 6.000 12.000 4 Biểu diễn âm nhạc Buổi 1 40.000 40.000 5 Hàng thủ công Cái 1 100.000 100.000 6 Bia Lon 2 20.000 40.000 7 Chè Cốc 2 7.000 14.000 cộng 346.000
13. TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN 13 TIẾP THỊ CHI PHÍ THẤP Tiếp thị và quảng bá cho homestay của bạn không chỉ thiệu homestay và đưa vào danh sách các địa chỉ tin quan trọng khi bắt đầu kinh doanh để thông báo cho cậy cho các đơn vị cung cấp dịch vụ lưu trú những khách hàng tiềm năng rằng bạn đã mở cửa đón • Các hiệp hội và câu lạc bộ du lịch: hỗ trợ cho các thành khách mà còn cần phải được duy trì trong suốt quá trình viên, đại diện cho thành viên trong các việc thảo luận kinh doanh để đảm bảo khách đến liên tục. với các cơ quan chính phủ và các tổ chức phi chính phủ. Họ thường thực hiện các chương trình nâng cao Xây dựng quan hệ đối tác năng lực cho các hộ kinh doanh • Các hộ kinh doanh Homestay khác hoặc làng bản láng Hộ kinh doanh homestay thành công thường là những gia giềng: tạo điều kiện kết hợp nguồn lực để thực hiện đình đã xây dựng được một loạt các quan hệ đối tác kinh các nỗ lực tiếp thị chung và quảng bá chéo của các hộ doanh. Những mối quan hệ này có thể tạo điều kiện cho kinh doanh. người điều hành homestay tiếp cận với tín dụng để phát triển kinh doanh cũng như các chuyên gia, những người Gọi điện bán hàng có thể giúp quản lý hậu cần lữ hành du lịch, quảng bá homestay đến các thị trường rộng hơn và thậm chí giúp Gọi điện cho các điều hành tour địa phương, các đại lý đào tạo và tập huấn. lữ hành và khách sạn để thông báo cho họ những thông Các đối tác chính và vai trò của họ ở Việt Nam bao gồm: tin mới nhất về homestay của bạn và/hoặc các sản phẩm • Điều hành tour: Giúp quảng cáo, tiếp thị và bán tour du lịch và các dịch vụ mới được xây dựng khác là cách cho homestay và bố trí, quản lý tất cả các khâu hậu quảng bá ít tốn kém cho homestay của bạn và điểm đến cần nói chung. Gọi điện thoại bán hàng có thể được cá nhân • Trung tâm thông tin du lịch: Giúp tiếp thị, quảng bá người điều hành homestay hoặc đại diện tổ chức quản lý và tuyên truyền thông tin lữ hành: cho khách du lịch, cộng đồng địa phương (nếu có) tiến hành thay mặt cho tất cung cấp chỗ để trưng bày sách mỏng và tài liệu giới cả các thành viên. HỢP ĐỒNG DỊCH VỤ Để đảm bảo quan hệ đối tác kinh doanh đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng của tất cả các bên, cần xây dựng và ký hợp đồng dịch vụ. Hợp đồng này cần phải làm rõ những điểm như sau: • Đại diện của homestay và đối tác kinh doanh • Vai trò và trách nhiệm chính của mỗi bên • Thực hiện hợp đồng • Thời hạn hợp đồng • Quy định và điều kiện phá vỡ hợp đồng • Giá, hoa hồng, điều khoản thanh toán và các điều kiện khác
14. 14 TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN Các chuyến thăm làm quen Các chuyến thăm làm quen chỉ đơn giản là mời các đại lý lữ hành, các đơn vị đặt phòng, điều hành tour và các đối tác tiềm năng khác đến và ở lại một đêm tại homestay để trải nghiệm dịch vụ của bạn. Khi đăng cai chuyến thăm làm quen, bạn cần phải làm theo những điều bạn sẽ làm cho khách du lịch thường xuyên nhưng phải đặc biệt đảm bảo rằng khách hàng được phục vụ tốt nhất tại homestay của bạn (ví dụ từ thực phẩm đến các tour du lịch và biểu diễn v.v.) bởi vì nếu thành công, khách hàng có thể có ấn tượng và ký hợp đồng dịch vụ với bạn và tiếp tục hợp tác kinh doanh trong tương lai. Tài liệu tiếp thị Có một loạt các tài liệu tiếp thị đơn giản mà bạn có thể xây dựng để hỗ trợ tạo doanh thu cho bạn: • Sách mỏng giới thiệu cơ sở của bạn, dịch vụ, điểm du lịch, những điều khách sẽ được xem và làm, giá cả, địa điểm và chi tiết địa chỉ liên hệ • Danh thiếp (business cards) để cung cấp cho các đối tác và khách hàng tiềm năng • Biển đón khách giới thiệu gắn gọn về gia đình bạn, lịch sử và văn hóa của người dân địa phương và phác thảo đôi nét (quảng bá) về cơ sở, dịch vụ, và các hoạt động sẵn có • Sổ ghi ý kiến của khách để thu thập những nhận xét và phản hồi về sự hài lòng của khách để cải thiện homestay • Biển chỉ đường để cho xe cộ và người qua lại biết là cơ sở của bạn ở đó (với sự cho phép của chính quyền địa phương)
15. TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN 15 CÔNG VIỆC DỌN PHÒNG Công việc dọn phòng là hoạt động giữ cho ngôi nhà sạch sẽ, thoải mái và an toàn. Trong homestay, công việc dọn phòng đề cập đến lau dọn và duy trì sự sạch sẽ của phòng khách hoặc chỗ ngủ, phòng tắm và nhà vệ sinh, khu vực ngoài trời và những khu vực chung khác. Một ngôi nhà sạch sẽ, vệ sinh và bảo dưỡng tốt là kỳ vọng cơ bản của tất cả mọi khách du lịch. Chỗ ngủ Các bước chính để chuẩn bị chỗ ngủ trước khi khách đến, dọn sạch chỗ ngủ sau khi khách đi và dọn chỗ ngủ cho khách ở lại nhiều đêm bao gồm: CHECK-IN CHECK-OUT DỊCH VỤ 1. Lau bụi trong phòng 1. Cất màn 1. Mở cửa lấy không khí 2. Lau sàn 2. Kiểm tra xem khách có bỏ quên 9. Thu rác 3. Đặt đệm /giường đồ cá nhân không 2. Gấp màn 4. Bọc khăn trải giường 3. Lấy khăn trải giường 3. Xếp chăn gối trên giường 5. Đặt chăn / chăn bông 4. Thu rác 4. Lau bụi trong phòng 6. Thay vỏ gối 5. Cất đệm đặt dưới sàn đi 5. Lau sàn 7. Treo màn chống muỗi 6. Lau bụi trong phòng 6. Kiểm tra lần cuối 8. Kiểm tra lần cuối 7. Lau sàn 8. Giặt chăn & và đồ vải Phòng tắm và vệ sinh Các bước lau dọn phòng tắm và nhà vệ sinh gồm: • Mở cửa lấy không khí • Lau chậu rửa tay • Thay khăn tắm • Thu rác • Lau gương và đồ đạc xung quanh • Kiểm tra lần cuối • Lau bồn tắm • Lau bệ xí • Lau tường • Lau sàn Lau dọn khu vực chung Lau dọn khu vực chung liên quan không chỉ đến việc lau dọn mà cả làm cho căn phòng hấp dẫn và thân thiện. Trang trí Lau dọn chung, không thường xuyên Khu vực ngoài trời Trang trí đơn giản, thể hiện nét văn hóa của Thực hiện các hoạt động dưới đây hàng Các bước quét dọn khu địa phương và niên đại của ngôi nhà có thể tuần hoặc ngay sau khi khu vực có vấn vực ngoài trời bao gồm: là cách tuyệt vời để tạo trải nghiệm văn hóa đề: • Thu gom rác cho du khách: • Lau bụi bằng vải ẩm tất cả các bức • Dọn phân động vật • Cung cấp đồ nội thất (bàn, ghế) sử dụng tranh, ảnh, đồ nội thất, bàn, giá trưng • Quét và cào chất liệu tự nhiên như đá hoặc gỗ bày, tường, gương, tủ, kệ, đèn trần, • Thông hệ thống thoát • Trang trí phòng ngủ và phòng khách với công tắc và khung cửa nước những bức tranh về các địa điểm ở địa • Quét và lau hành lang và cầu thang • Cắt cỏ, tỉa bụi cây và phương hoặc treo đồ thủ công mỹ nghệ bằng nước ấm hòa với dung dịch tẩy cây • Trưng bày đồ truyền thống hoặc nhạc cụ • Quét mạng nhện dưới mái nhà/trên • Sắp xếp đồ gỗ ngoài xung quanh phòng trần, cửa sổ, cửa ra vào và tường bên trời • Loại bỏ những đồ không phù hợp với ngoài. • Đổ rác thời gian của ngôi nhà hoặc văn hóa • Giặt gối với bột giặt nhẹ pha với nước • Làm luống trong trong thời gian khách lưu trú để tạo ra ấm và phơi dưới nắng cho khô. vườn không khí truyền thống hơn
16. 16 TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN DỊCH VỤ ĂN UỐNG Dịch vụ ăn uống bao gồm chuẩn bị, phục vụ và dọn thức ăn, đồ uống. Cung cấp dịch vụ ăn uống hiệu quả, chu đáo và đáp ứng nhu cầu dựa trên các nguyên tắc vệ sinh tốt và sạch sẽ sẽ làm cho khách hài lòng và truyền những thông tin phản hồi tích cực cũng như gợi ý cho gia đình và bạn bè của họ sử dụng dịch vụ của bạn. Chuẩn bị khu ăn uống • Giúp khách ngồi vào chỗ • Phục vụ đồ uống trước khi mang đồ ăn ra Điều quan trọng là phải lau dọn khu vực ăn uống bởi vì • Phục vụ bữa ăn, giải thích tên hoặc món ăn khi đặt thức ăn còn thừa ở xung quanh sẽ thu hút côn trùng như xuống bàn ăn ruồi, kiến và các loài gặm nhấm có thể lây bệnh cho người. • Quan sát và chăm sóc khách trong suốt bữa ăn (ví Khu vực ăn uống sạch sẽ, gọn gàng và được tổ chức tốt dụ sẵn sàng rót thêm đồ uống vào cốc, dọn đĩa đựng cũng hấp dẫn khách và tạo ra ấn tượng tốt về tiêu chuẩn thức ăn chung khi đã hết, đặt đĩa thức ăn mới vào, v.v.) homestay của bạn và hình ảnh tốt hơn về dịch vụ của bạn. • Dọn khu vực ăn uống sau khi khách đã ăn xong • Phục vụ đồ uống và/hoặc món tráng miệng sau bữa ăn Trước khi phục vụ bữa ăn: • Đảm bảo sàn, tường và trần khu vực ăn uống được Phục vụ đồ uống lau chùi sạch sẽ • Đặt đồ trang trí như hoa và nến Phục vụ đồ uống cũng làm theo các bước như phục vụ • Lau tất cả các dụng cụ cần thiết phục vụ cho bữa ăn bữa ăn: như đũa, đĩa, mâm, bát, cốc và các hộp đựng gia vị, • Chuẩn bị khay đựng đồ uống ở trong bếp đảm bảo là chúng không có bụi, vết bẩn, vết ố và • Phục vụ đồ uống bằng cách đặt mỗi cốc (lon) trước không dính thức ăn. mặt mỗi khách ngồi trong bàn ăn • Đặt trong khu vực ăn uống một chiếc chiếu lớn với • Cung cấp đá và ống hút đệm ngồi cho từng khách hoặc bàn ăn có khăn trải • Quan sát và chăm sóc khách, rót thêm đồ uống vào bàn và đủ ghế ngồi cho khách cốc hoặc mang thêm đồ uống khi cần • Đặt mâm thức ăn, các hộp đựng gia vị, bát, cốc, v.v. • Dọn hết cốc sau khi khách đã uống xong sẵn sàng để phục vụ món ăn Sau khi phục vụ bữa ăn: • Dọn tất cả mâm, đĩa, bát, cốc chén • Loại bỏ tất cả thức ăn thừa và rác • Dọn chiếu / khăn trải bàn • Quét và /hoặc lau sàn khu vực ăn uống • Sắp xếp lại đồ gỗ vào đúng vị trí cũ Phục vụ bữa ăn Phục vụ bữa ăn tốt bao gồm hiệu quả trong việc cung cấp thức ăn cho bữa ăn, lịch sự trong thái độ và chu đáo và đáp ứng nhu cầu ăn uống của khách. Các yếu tố chính trong việc phục vụ tốt một bữa ăn bao gồm: • Chuẩn bị mâm với đầy đủ các món ăn ở trong bếp
17. TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN 17 CHẾ BIẾN MÓN ĂN Chế biến món ăn là quá trình chuẩn bị, nấu và phục vụ Chọn và cất giữ thực phẩm thức ăn cho khách. Thử các món ăn địa phương là lý do quan trọng mà khách du lịch đến ở homestay. Vì vậy, khi Chọn những thực phẩm chất lượng tốt nhất và nhiều dinh chuẩn bị thực đơn, điều quan trọng là phải hiểu rõ mong dưỡng nhất có thể theo mức tiền mà bạn đặt ra cho bữa muốn của khách và những khác biệt về ẩm thực của họ ăn. Đảm bảo thực phẩm tươi thể hiện ở màu sắc, mùi vị để bạn có thể cung cấp một bữa ăn mà họ thấy không chỉ và tình trạng. ngon miệng mà còn có trải nghiệm văn hóa tốt. Điều cũng quan trọng tương tự đó là biết cách chọn và cất giữ thực Hạn chế các vấn đề nảy sinh và lãng phí trong cất giữ thực phẩm một cách khôn ngoan cũng như thực hiện vệ sinh phẩm thực phẩm và vệ sinh bếp tốt. Chiến lược tốt nhất để giảm cất giữ thực phẩm và kiếm soát lãng phí là: Tạo trải nghiệm nấu ăn • Chỉ mua thực phẩm khi khách đã đặt chỗ và xác nhận đến ở, biết rõ số lượng khách và nhu cầu ăn uống của họ Ẩm thực Việt Nam được coi là độc đáo và khách du lịch • Giới hạn thực đơn chỉ vừa đủ các món ăn thường rất vui khi có cơ hội ăn các món ăn mà họ không • Cất giữ thực phẩm đúng cách (hoặc nấu) càng sớm càng thể có được ở bất kỳ nơi nào khác. Rất nhiều khách du lịch tốt ngay sau khi mua cũng quan tâm tìm hiểu các kỹ thuật nấu ăn khác nhau và • Tự trồng rau, quả và rau thơm những thành phần và hương bị mới. Vì tầm quan trọng của văn hóa và ẩm thực cho trải nghiệm tại homestay của Cất giữ thực phẩm khách du lịch, điều quan trọng là: Với tất cả các thực phẩm cần cất giữ, các nguyên tắc chung • Cung cấp những món ăn truyền thống theo văn hóa dưới đây có thể được áp dụng: địa phương • Để thực phẩm trong hộp sạch và có nắp kín • Ăn theo cách truyền thống (ví dụ với đũa và thậm chí • Để thức ăn đã nấu lên trên thực phẩm tươi sống để bằng tay) tránh bị nhỏ nước vào và nhiễm bẩn • Tạo cho chỗ ăn uống thể hiện văn hóa và phong tục • Để riêng các loại thực phẩm khác nhau tập quán địa phương • Để những thực phẩm tươi chưa nấu ở chỗ càng lạnh • Sử dụng những nguyên liệu địa phương đang trong càng tốt mùa • Không cất thực phẩm dưới sàn để tránh động vật, côn trùng và ẩm ướt • Đậyy thực phẩm với tấm vải sạch hoặc để trong chạn gỗ đựng thức ăn theo kiểu truyền thống
18. 18 TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN LOẠI THỰC PHẨM PHƯƠNG PHÁP CẤT GIỮ Thịt, thịt gà & cá Hộp có nắp, nơi lạnh, nếu không có tủ lạnh, sử dụng trong ngày. Trong trường hợp phải cất giữ các món ăn trong nhiều giờ trước khi phục vụ, các món ăn có thể được ướp hoặc nấu qua và sau đó nấu chín khi cần Rau Các loại củ phải được cất giữ riêng không để cùng các thực phẩm khác vì chúng có mang theo vi khuẩn từ đất. Các loại rau khác cần phải rửa sạch trong nước trước khi sử dụng. Củ có thể cất giữ 3-5 ngày, các loại rau khác chỉ để được 1-2 ngày. Quả Quả có thể để được 1-3 ngày, để tránh bị hỏng không nên đậy kín quá Gạo Thùng có nắp, để cách mặt sàn để tránh côn trùng và ẩm Gia vị Hộp có nắp, để riêng từng loại gia vị để tránh mất mùi đặc trưng Thức ăn đã nấu chín Hộp có nắp, để chỗ mát, nếu không có tủ lạnh, sử dụng trong ngày Vệ sinh thực phẩm và vệ sinh bếp Những người chế biến thực phẩm cần phải thực hiện vệ sinh rất cẩn thận khi chuẩn bị thực phẩm để tránh nhiễm bẩn và bị bệnh liên quan. Vệ sinh thực phẩm Các nguyên tắc vệ sinh thực phẩm tốt được nêu ở bảng dưới đây: NGUYÊN TẮC HÀNH ĐỘNG Tránh nhiễm bẩn chéo Rửa tay sạch sau khi sờ vào thực phẩm sống hoặc những thứ bẩn, sau khi dùng nhà vệ sinh, v.v. Giữ mát thực phẩm Không để thực phẩm dưới nắng, để trong hộp không quá 3-5 giờ Đậy thực phẩm Sử dụng hộp có nắp như các hộp nhựa có nắp đậy Làm nóng nhanh thức ăn Sử dụng lò vi sóng hoặc bếp lò nếu có hoặc các loại bếp khác Quản lý rác Xem các nguyên tắc trong trang sau Rửa thực phẩm Rửa các loại quả và rau trong nước sạch Cất riêng các loại thực Cất riêng thực phẩm tươi sống với thức ăn đã nấu. Không để tiết từ thịt, thịt gà hoặc cá phẩm chảy vào bất cứ thức ăn đã nấu nào. Để thức ăn đã nấu lên trên thực phẩm tươi sống để thực phẩm tươi sống không chảy nước vào thức ăn đã nấu và làm bẩn thức ăn Quản lý trẻ em & sâu bọ Để xa tầm tay của trẻ, dùng hộp đựng thực phẩm để tránh vật nuôi hoặc sâu bọ Sử dụng thực phẩm nhanh Không nên giữ thực phẩm tươi quá một ngày nếu không để trong tủ lạnh Giữ sạch đồ đựng thức ăn Giữ sạch, đặc biệt sau khi dùng đựng thịt sống, thịt gia cầm hay cá Vệ sinh bếp Vệ sinh bếp là giữ cho bếp sạch sẽ và an toàn tránh bị ngộ độc thức ăn. Các nguyên tắc chính để giữ vệ sinh tốt cho bếp bao gồm: • Lau đĩa, đồ dùng và thiết bị nấu ăn càng nhanh càng tốt ngay sau khi sử dụng để tránh thu hút ruồi, gián và các loại côn trùng khác • Bỏ chất thải nhà bếp không dùng cho trâu bò hay vật nuôi vào thùng có nắp đậy chặt và mỗi ngày đổ một hoặc hai lần • Giữ cho bếp gọn gàng bằng cách để lại tất cả đồ vào chỗ cũ sau khi sử dụng
19. TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH DU LỊCH LƯU TRÚ TẠI NHÀ DÂN 19 Bữa ăn sáng Bữa trưa và bữa tối Hầu hết các homestay ở Việt Nam đều cung cấp bữa ăn Đối với hầu hết khách du lịch, bữa trưa và bữa tối là những sáng và chỗ ngủ qua đêm. Vì đa số khách của bạn quan bữa ăn đặc biệt và được mong đợi trong ngày. Như với tâm đến trải nghiệm văn hóa và ẩm thực Việt Nam, phục bữa ăn sáng, hãy mời khách một bữa ăn truyền thống vụ bữa ăn sáng Việt Nam đặc trưng thường là một sự lựa theo văn hóa địa phương. Các món ăn cho bữa trưa và chọn tốt. Các món ăn cho bữa sáng có thể là: bữa tối có thể là: • Phở hoặc mỳ • Súp – Súp thịt gà với nấm, súp thịt bò xay với rau, súp • Súp cá • Cháo gạo • Cơm – Cơm với thịt và rau, cơm dừa, cơm rang với xúc • Bánh cuốn (bánh tráng) gạo xích và trứng, cơm rang với thịt bò và dưa muối, v.v • Trứng luộc, trứng tráng • Mỳ – Mỳ trứng xào thịt bò và rau, Mỳ trứng xào với hải sản, Mỳ trứng xào với thịt gà Nếu khách của bạn không thoải mái với bữa sáng theo • Thịt – Đùi gà nướng lá chanh, thịt lợn nướng với ớt và kiểu Việt Nam, bạn có thể mời họ ăn bữa sáng theo kiểu xả, cá chiên với nước sốt chua ngọt , thịt bò xào tỏi tây phương tây đơn giản như: và cần tây • Đĩa hoa quả tươi • Trứng và bánh mì nướng / bánh mì tươi Thường là ý tưởng tốt khi cung cấp các món ăn kết hợp • Bánh mì nướng / bánh mì với đồ gia vị như mứt hay giữa các thành phần truyền thống Việt Nam và phương mật ong tây vì điều này có thể làm cho khách nhận biết tốt hơn. • Bánh tráng với các loại quả, mứt hay mật ong Dưới đây là một số ví dụ: • Thịt lợn rán và rau với nước sốt mật ong địa phương • Bánh tráng bằng gạo chứ không phải bằng mì với các loại quả địa phương và mật ong • Khoai tây rán, chuối rán hoặc rán bằng các loại củ khác của địa phương • Thịt gà với sa lát Việt Nam (các loại rau gia vị và rau địa phương trộn theo kiểu Việt Nam với nước mắm / dấm / đường)