Bài giảng Kiến trúc cảnh quan - Chương 3: Những đối tượng cơ bản trong thiết kế cảnh quan

Nội dung text: Bài giảng Kiến trúc cảnh quan - Chương 3: Những đối tượng cơ bản trong thiết kế cảnh quan

1. Chương 3: 1. Các yu t cu thành cơ bn NHNG ĐI TƯNG CƠ BN TRONG THIT K CNH QUAN 1 2 • CÁC YU T TH GIÁC • CÁC YU T PHI TH GIÁC – ĐIM – ÂM THANHNhn thc Thính giác – ĐƯNG – MT (MNG) – MÙINhn thc khu giác – HÌNH KHI – XÚC CMNhn thc xúc giác và cm giác – S CHUYN ĐNG – MÀU SC – KT CU B MT 3 4 ĐIM Đim s dng làm đim nhn • Thc cht, đim là mt chm trên mt mt bt kỳ trong không gian. • Trong thit k cnh quan, đim đưc tưng trưng bi mt cm tiu cnh nu so vi toàn b khu vưn, là mt cây đc lp, hoc 1 đim nhn trang trí. 5 6 1
2. Đim s dng làm đim nhn Đim trang trí ph tr 7 8 ĐƯNG • Khi mt đim di chuyn s to ra mt đưng • Đưng trong sân vưn theo nghĩa đen là các đưng do, và nghĩa bóng là các dãy cây xanh liên tc. 9 10 MT (MNG) MT (MNG) • Khi mt đưng chuyn đng tnh tin trong không gian s to ra mt mt bc hai hoc mt din không đ dày. • Trong thit k cnh quan, mt thưng • Mt th hin trong sân vưn thông qua các hàng cây xut hin nhiu trong thit k các không thân ct liên tc nhau (VD hàng tre, trúc trng dc hàng rào), các mng cây hoa, các din tích sân, bãi c. gian ln, và đóng vai trò làm phông nn cho đim, đưng. Đôi khi, mt chính là Điểm Đường thành phn trang trí chuyn tip hoc kt ni cho các thành phn khác trong thit k Mặt 11 12 2
3. KHI KHI • Khi mt mt di chuyn s to ra mt khi 3 chiu. Hình khi có th xem là mt đi tưng • Hình khi có th đưc to thành t cây đc, hoc đi tưng rng gm các mt phng ct xén, các cây sp xp trên khung kim ghép li. loi, hoc t các thành phn như khi điêu khc, tưng, h nưc, đá, tưng, • Hình khi cũng có tác dng làm các đim nhn trong không gian, đim kt thúc cho đưng, mng trang trí. 13 14 S CHUYN ĐNG • Khi ngưi quan sát di chuyn qua mt không gian, các đi tưng ln lưt xut hin t mt trưc đn các mt bên, t nh đn to dn, đi vào và ra Mng Đim to khi tm nhìn. trang trí thành Đưng Đim là Hình khi Mng 15 16 trang tr í S CHUYN ĐNG MÀU SC • Phi kt màu sc • Vic thit k ph thuc vào vn tc chuyn đng và khong cách ca ngưi xem đn đi trong sân vun tưng. đ đt đưc hòa • VD như nu vn tc chuyn đng ln, các chi sc vi các màu tit s không đưc chú ý, mà ngưi xem ch tương t nhau và chú ý đn hình khi, màu sc, các đim nhn s dng nhng ln (thưng nh hưng trong thit k cnh quan đô th các tuyn đưng, công viên màu tương phn đưng ph), ngưc li, nhau đ đt • Vn tc chuyn đng nh hoc khong cách đưc đim nhn tip xúc gn, yu t chi tit cn đưc chú và làm cho sân trng. vưn tr nên 17 sinh đng hơn. 18 3
4. MÀU SC MÀU SC • Màu tương đng: S chuyn tip ca • Màu tương phn: nhóm màu nóng S chuyn tip ca • Phi màu: nhóm màu lnh – Màu ch đo: 60% – Màu trung gian: 30% – Màu nhn: 10% 19 20 MÀU SC S¸ng tèi – (C−êng ®é, Value) • Màu sc nh hưng đn cm giác: gn, xa • Màu sc nh hưng ti tâm lý con ngưi: bun, trm, sôi đng • Màu sc nh hưng ti không gian: cht, hp 21 22 23 24 4
5. MÀU SC • Phi kt theo màu sc: to nên 1 bc tranh cnh quan nhiu màu sc và bin đi theo mùa. 25 26 B MT B MT • Kt cu b mt t • Kt cu b mt: thô, mn, trung bình mn đn thô liên quan đn cm giác xúc • Kt hơp các loi b mt s tr nên hp giác khi s lên b dn hơn mt, to cho ngưi thưng ngon cm • ng dng trong sân vưn nh, ln??? xúc khác nhau v s bóng mn và thô mc ca cnh quan. • To ra s thay đi b mt đ làm thay đi ca 27 28 ÂM THANHNhn thc Thính giác MÙINhn thc khu giác • Âm thanh có nh hưng làm thay đi cm xúc • Trong thit k sân vưn, mùi hương, tinh ca ngưi đi do. Các âm thanh đưc to ra t du ca hoa, lá thưng kích thích khu thiên nhiên như ting nưc chy, chim kêu, lá giác. Các vưn Vit Nam ngày xưa đu rung, và cũng có th du dương trm bng bi chú trng yu t mùi thông qua s dng ting nhc hoc phong linh (chuông gió). các cây như s đi, nguyt qu, nhài, 29 30 5
6. XÚC CMNhn thc xúc giác và cm giác • Bng s tip xúc qua da, chúng ta tip nhn đưc nhiu cm giác: nóng và lnh, trơn và nhám, sc và cùn, mm và cng, m và khô, 31 32 33 34 2. Cơ s ca vic b cc cnh quan 35 36 6
7. 2.1. Đim nhìn: 2.2. Tm nhìn: • Đim nhìn là v trí đng nhìn. • Là khong cách t đim nhìn ti tiêu đim nhìn (vt th đưc nhìn) • Nu v trí nhìn cùng chiu ánh sáng => rõ • Mt ngưi bình thưng nhìn rõ trong góc hình • Ngưc chiu ánh sáng => lu m nón 28 đ • Đim nhìn tĩnh???? • Đt: KhongcáchnhìnlàD. • Chiu cao (ngang) ca vt th là H (L). • Đim nhìn đng???? ⇒Đ ngưi nhìn thu nhn trn vn toàn th vt th thì D=2L (H). ⇒T l D/L là tương quan quan trng đ xác đnh cht lưng ca không gian: 37 38 2.2. Tm nhìn: 2.2. Tm nhìn: • D/L (H) 2: không gian tr nên chng chch, kém lc hút và mi quan h gia các thành phn to không gian tr nên lng lo. 39 40 2.3. Góc nhìn: 3. Các quy lut b cc ch yu • Góc nhìn là hưng nhìn vt th. •Hưng nhìn liên quan đn vic di chuyn đim nhìn. •Nu tc đ di chuyn nhanh ta không th nhn rõ chi tit bên trong vt th. Nu tc đ đi li chm, thi gian thu nhn lâu, nhn bit chi tit rõ nét hơn. 41 42 7
8. CAÙC DAÏNG BOÁ CUÏC CHUÛ YEÁU CAÙC DAÏNG BOÁ CUÏC CHUÛ YEÁU: • BOÁ CUÏC ÑOÁI XÖÙNG: Toå chöùc khoâng gian hình hoïc, caùc yeáu toá hình – BOÁ CUÏC ÑOÁI XÖÙNG – khoái ñoái xöùng qua heä thoáng truïc boá cuïc (Ñoái – BOÁ CUÏC TÖÏ DO xöùng 1 truïc hoaëc ñoái xöùng 2 truïc) BOÁ CUÏC KEÁT HÔÏP ÑOÁI XÖÙNG & TÖÏ DO – – Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân ñòa hình baèng phaúng, caùc yeáu toá taïo caûnh thöôøng coù hình khoái hình hoïc, caây xanh coù hình caân xöùng trong quaù trình sinh tröôûng hay ñöôïc caét xeùn taïo hình. 43 44 CAÙC DAÏNG BOÁ CUÏC CHUÛ YEÁU CAÙC DAÏNG BOÁ CUÏC CHUÛ YEÁU • BOÁ CUÏC ÑOÁI XÖÙNG: • BOÁ CUÏC TÖÏ DO: – Toå chöùc khoâng gian töï do, caùc yeáu toá hình khoái khoâng ñoái xöùng nhöng caân baèng qua truïc boá cuïc – Caùc caûnh quan theo boá cuïc töï do thöôøng ñöôïc xaây döïng taän duïng trieät ñeå ñòa hình, keát hôïp kheùo leùo giöõa caûnh quan nhaân taïo vaø caûnh quan thieân nhieân, hoaëc ñöôïc moâ phoûng töø caûnh quan thieân nhieân. 45 46 CAÙC DAÏNG BOÁ CUÏC CHUÛ YEÁU CAÙC DAÏNG BOÁ CUÏC CHUÛ YEÁU • BOÁ CUÏC TÖÏ DO: • BOÁ CUÏC KEÁT HÔÏP ÑOÁI XÖÙNG & TÖÏ DO: – Toå chöùc khoâng gian vöøa theo daïng hình hoïc ñoái xöùng vöøa theo daïng töï do. Daïng boá cuïc naøy thöôøng xöû lyù ñaêng ñoái treân truïc chính coù nhöõng coâng trình, coøn bao caûnh theo boá cuïc töï do. – Caùc caûnh quan theo kieåu boá cuïc naøy thöôøng theo nguyeân taéc caän caûnh ñoái xöùng, vieãn caûnh töï do. 47 48 8
9. CAÙC DAÏNG BOÁ CUÏC CHUÛ YEÁU • BOÁ CUÏC KEÁT HÔÏP CAÂN CAÙC DAÏNG BOÁ CUÏC CHUÛ YEÁU XÖÙNG & TÖÏ DO: • BOÁ CUÏC KEÁT HÔÏP CAÂN XÖÙNG & TÖÏ DO: 49 50 CAÙC DAÏNG BOÁ CUÏC CHUÛ YEÁU • TRUÏC VAØ TRUNG TAÂM BOÁ CUÏC CHÍNH PHUÏ: – Truïc boá cuïc chính ñi qua trung taâm chính cuûa caûnh – Trong moät taùc phaåm kieán truùc caûnh quan, moät soá coâng quan, thöôøng laø caùc coâng trình kieán truùc coù quy moâ trình coù chöùc naêng quan troïng hay coù giaù trò thaãm myõ ñoà soä, hình töôïng ngheä thuaät ñoäc ñaùo, coù tính tö cao ñöôïc boá trí taäp trung vaø chi phoái caùch taïo caûnh töôûng cao. toaøn boä phong caûnh chung quanh ñöôïc goïi laø trung – Truïc boá cuïc chính thöôøng aûnh höôûng quyeát ñònh ñeán taâm boá cuïc. vò trí vaø hình khoái caùc yeáu toá taïo caûnh, laøm roõ chuû ñeà – Caùc trung taâm vaø yeáu toá hình khoái taïo caûnh coù moái tö töôûng cuûa taùc phaåm kieán truùc caûnh quan. quan heä laãn nhau thoâng qua heä thoáng truïc boá cuïc. – Trung taâm, truïc boá cuïc phuï coù yù nghóa hoã trôï trung – Heä thoáng truïc boá cuïc laø truïc aûo, bao goàm truïc boá cuïc taâm, truïc boá cuïc chính. chính vaø phuï. – Truïc coù theå cong hay thaúng, chính hay phuï tuøy thuoäc vaøo chuû ñeà, tö töôûng vaø ñaëc ñieåm ñòa hình. 51 52 53 54 9
10. TRUNG TAÂM BOÁ CUÏC TRUNG TAÂM BOÁ CUÏC CHÍNH CHÍNH 55 56 57 58 4. Các quy tc sp xp 4.1. Thng nht (unity) 59 60 10
11. 4.1. Thng nht (unity) – Söû duïng söï laëp laïi hoaëc töông töï veà hình daùng, chaát lieäu, maøu saéc ñeå taïo neân söï thoáng nhaát trong thieát keá. – Löôïc boû hay giaûm thieåu caùc yeáu toá khoâng caàn thieát, tieát kieäm veà ñöôøng, daïng, beà maët vaø maøu saéc 61 62 4.2. Hài hòa (harmony) - Hoøa hôïp giöõa caùc thaønh toá vaø vôùi moâi tröôøng xung quanh. - Thay ñoåi nheï nhaøng, lieân laïc khoûe khoaén giöõa caùc thaønh toá 63 64 4.3. Tính đúng đn và giá tr công 4.4. Thu hút (interest) năng - Traùnh nhöõng giaûi phaùp khoâng phuø hôïp, khoâng ñuõ söùc Gaây caûm giaùc hieáu kyø vaø loâi cuoán thuyeát phuïc. - Coá gaéng duøng vaät lieäu thieân nhieân. Hoãn loaïn Thoáng nhaát Ñoàng nhaát haøi hoøa Haøi hoøa Ñoàng nhaát haøi hoøa moät caùch haáp daãn 65 66 11
12. 4.5. Đơn gin (simplicity) 4.6. Ni bt (emphasis) • Taäp trung ñöôïc söï thu - Giaûm thieåu, löôïc boû nhöõng yeáu toá khoâng caàn thieát huùt cuûa con ngöôøi vaø - Cöïc ñoan coù theå daãn tôùi ñôn ñieäu laøm cho khoâng gian coù ñieåm nhìn, ñieåm nghæ cuûa maét. • Söû duïng thuû phaùp töông phaûn veà hình daùng, kích côõ, vaät lieäu hoaëc maøu saéc ñeå taïo neân söï noåi baät. 67 68 To đim thu hút tm nhìn & đim nhn trong không gian 69 70 4.7. Đim nhn và s đóng khung Boå sung cho quy taéc veà söï noåi baät 71 72 12
13. 4.8. Cân bng (balance) – Thöôøng ñöôïc aùp duïng nhieàu töø nhöõng ñieåm nhìn tónh. Coù 2 tröôøng hôïp caân baèng: – Caân baèng ñoái xöùng : caùc vaät theå boá trí hai beân truïc ñoái xöùng ñeàu gioáng nhau, taïo neân caûm giaùc ngay ngaén, trang troïng. – Caân baèng khoâng ñoái xöùng : caùc vaät theå boá trí khoâng ñoái xöùng, söï caân baèng laø caân baèng troïng löïc nhìn ôû hai beân truïc. 73 74 75 76 77 78 13
14. 4.9. T l và s cân đi • T l nh: hưng ti s thu nh, các không • Höôùng tôùi söï so gian hay kích thưc đi tưng nh hơn hoc saùnh töông ñoái xp x kích thưc con ngưi. chieàu cao, ñoä daøi, • VD: ngh thut bonsai, vưn Nht dieän tích, khoái tích Yêu cu hưng ti s tinh t, cht lc vaø khoái löôïng giöõa moät vôùi nhieàu ñoái • T l ln: không gian và vt th có xu hưng töôïng, giöõa moät bao trùm con ngưi, con ngưi cm giác ñoái töôïng vôùi choáng ngp và nh bé trưc không gian. khoâng gian maø noù • Thưng hưng ti các hình khi ln, các chieám choã. ch đ tư tưng, ít chú trng đn chi tit. 79 80 • T l nhân bn: mt cách tương đi khi kích thưc mt bng t 2 đn 20 ln chiu cao cơ th ngưi, chiu cao mt đng hay các bc tưng t 1/3 đn ½ chiu rng mt bng. • Đi vi các cnh quan chuyn tip các loi t l cn quan tâm ti tính tng bc ca không gian và các không gian chuyn tip t t l nh đn ln và ngưc li. 81 82 4.10. Chui tun t (sequence) • Gn li n vi s chuy n ñng qua caùc khoâng gian, laø moät chuoãi taàm nhìn ñeán caùc caûnh vaät trong quaù trình chuyeån ñoäng. Do ñoù, chuù troïng ñeán yeáu toá thay ñoåi caûnh vaät vaø caûm xuùc cuûa ngöôøi thöôûng ngoaïn. • Caàn quan taâm ñeán thuû phaùp ñoùng môû caûnh nhö taïo ra nhöõng khung hình, vò trí nhìn töø choã ngoài, khung cöûa, treân ñöôøng daïo ôû caùc vò trí ñoåi höôùng, hoaëc chuyeån tieáp khoâng gian ñeå taïo caûnh vaät lyù thuù hôn. • Quan taâm tôùi söï thay ñoåi veà cao ñoä ñeå taïo moät chuoãi tuaàn töï haáp daãn khi thay ñoåi caùc goùc nhìn leân vaø xuoáng. 83 84 14
15. 4.11. S tương phn – Töông phaûn veà hình • Trong boá trí moät daùng, chaát lieäu, maøu haøng caây hay nhoùm saéc seõ traùnh cho khu caây, chuoãi tuaàn töï vöôøn bò ñôn ñieäu, ñöôïc hieåu laø söï lieân cho ngöôøi nhìn tuïc veà taàm nhìn treân nhöõng ñieåm thu huùt. suoát haøng caây ñoù – Gia taêng söï thu huùt baèng vieäc söû duïng caùc nhaân toá laï thöôøng, töông phaûn vôùi xung quanh. 85 86 Có gì tương phn? 87 88 15