›
›

Tư duy tích cực - Trần Đình Hoành

pdf 288 trang ngocly 2160
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tư duy tích cực - Trần Đình Hoành", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdftu_duy_tich_cuc_tran_dinh_hoanh.pdf

Nội dung text: Tư duy tích cực - Trần Đình Hoành

  1. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com T duy tích c c Tác gi : Tr n ình Hoành Tr ần Đình Hoành 1
  2. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Mc l c Na ly n c 5 Yêu nh 7 Bi t nh 9 ây lúc này 13 Tình Yêu 15 Sc m nh c a t tng 18 Khen 21 T duy tích c c là gì ? 24 Lu t H p Dn 27 Nh ng gi t n c hôm nay 32 Tích c c hay tiêu c c? Yêu hay thù ? 36 T duy tích c c–“Thu c v ” cu c i 39 Các ph n bi n ch ng t duy tích cc 42 Nn t ng c a t duy tích cc 45 Tích c c n m c nào ? 48 Cng h ng tích cc 51 Chi n u v i chính mình ? 55 T duy tích c c làm c gì cho ta ? 59 Khi nào ta c n t duy tích c c nh t ? 62 Hành ng tích c c th nào ? 66 Làm th nào ti p thu c nhi u ki n th c? 69 Cơ ng hay nhu? M nh hay yu? 72 Làm th nào phê phán tích c c ? 76 Thành công là gì? 80 Hãy t t o c ơ hi 83 Cn quan tâm ng i khác ngh gì v mình ? 86 Tích c c hay tiêu c c nhìn t bên ngoài 89 Ph i có danh gì v i núi sông ? 91 i bi n m côi m t mình 95 Làm sao a t n c i lên ? 96 Tr ần Đình Hoành 2
  3. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com T do u tiên và cu i cùng 99 Làm sao a t n c i lên ? 101 Gieo h t d c ng i 104 Yêu mình và vô ngã 107 T duy tích c c và chi u sâu con tim 109 Xây d ng môi tr ng t duy tích cc 112 Du nh p v n hóa n c ngoài 115 Hi u và phát tri n v n hóa dân tc 118 Liên h gi a t duy và hành ng 122 Yêu th ơ ng cái y u c a mình 125 Xì-tin cá nhân 128 Mt s nh n là chín s lành 131 Sc m nh trong t nh lng, 133 Bo tr ng b n tính chân th t 138 Làm th nào b t au kh ? 142 Hnh Phúc Th t 145 Nh ng k n ng sng 148 Làm th nào khiêm t n ? 152 Kiên Nh n là gì và làm sao có kiên nh n 155 Làm th nào thành th t 158 Ng ng phàn nàn, s ng thành th t 163 T duy tích c c trong kinh doanh 165 Gia t ng sáng to 169 Bo t n và phát huy cá tính 172 Tôi và không tôi 176 Vòng nh h ng c a b n r ng n âu? 178 Nói chuy n th nào ? 182 “Nói” trong “nói chuy n” 186 Networking 190 Luy n t p t o nên hoàn ho 193 Cơ h i n trong ti ng thì th m 196 Hu x t nhiên hơ ng 199 Nh ng c ơn bão i 203 Tr ần Đình Hoành 3
  4. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Con ma ngày mai 206 y n a ly hay c n n a ly? 209 Ph n bi n nh th nào ? 214 au kh và tr ng thành 216 Có m t th i cho m i m c ích d i b u tr i 219 Tham 222 Sân 226 Si 230 Th c hành t tâm 234 Cho Hôm Nay 241 Công phu t duy tích c c và khó kh n th thách 246 Các m c thang t duy tích cc 248 Phê phán xây d ng hay l i nh i tiêu cc? 252 Phút t nh l ng m i ngày 255 “Thu c v ” nhóm nào? 258 “Thu c v ” th gi i 261 Ki n bò mi ng ci 263 Càng tu càng ti 266 Trên trung bình 6% 269 T ái vt 271 Teamwork – Th m li 274 C x th nào v i ng i chung quanh? 277 Ph n ng l p trình hay hành ng t do? 280 Phát tri n con ng i, phát tri n t nc 283 Gi p khu v n t qu c 286 Tr ần Đình Hoành 4
  5. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Na ly n c Posted on Tháng Hai 7, 2009 by tdhoanh c n m n, Hôm nay bên h i hoa xuân, nam thanh n dp u, c i i xôn xao. Nh ng ai lm i gi a ng ng i, n nh ng nh hoa muôn s c nghe ng tê i: “Hoa ơi, sao ng ơ i c vô nh?” Hôm qua tr i m a, nh ng em tm m a c i a trong m , ôi nh nhân ôm nhau che b c trong m a. Nh ng ng i cô ch ch ng n nh ng ng m a nh nh ng ng n c m t. Vy ma bu n hay vui? Hoa vô nh hay h u ý? Ma ma. Hoa hoa. Hoa âu nh, ma âu bu n vui. Ch ng qua ng ng i xu ng lên, bp b nh, trôi n i. Tt nh ng hi n t ng bên i, u không a t ch ng ; c a u t t duy a ta sinh ra. Ma ma; nu ta cho ma bu n ma bu n, nu ta cho ma vui ma vui. Nng nng; nu ta cho nng p nng p, nu ta cho nng i th nng i. Tt c nh m–vui, bu n, gi n, t, yêu, ch– n ng a ta i v i s vi c bên i. Nu ng tr n ta cau n n ng i, ho c ta c i vui t xe th ng ng n cho b ng c ng i. Tr n tr n. ch ng i chuy n vui hay bu n, tt hay x u. Vui bu n n ng a ta i v i vi c tr n thôi. Na ly n c, nu i y n a ly ng ng, n n a ly ng ng. ng o ng ng. Tt y thu c o s la n a ng ta thôi. Ta mu n t duy ch cc, yêu i, nh ? Hay mu n m n n, ng i thua cu c? Vui bu n, yêu t, ch c c tiêu c c, không i t i n. ng không i bm nh tr i sinh. ng i quen a ta n ng i v i c c nhân bên i. Nu ta quen u u, n n, tiêu c c, i ta luôn luôn c u u, n n, tiêu c c. ( ng kt hôn v i ng i u u, n n, tiêu c c. Ni o vung n y). Nu ta quen m m c i, vui , nng nhi t, i ta luôn luôn m m c i, vui , nng nhi t. trong hai i ng i y, n bi t ai nh công trong i, i không? Tr ần Đình Hoành 5
  6. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Victory! n m i mua m t chi c xe y, i c i hôm tai n, chi c xe t b y, vy xui hay hên? Nu chi c xe t b y gi ny n n ng i i chuy n c, xui hay hên v y? Nu n thi ng, không o i c u tiên m t c, vi c t t hay x u? Nu không o c tr ng y nh ng i o tr ng lu t, bi t âu i ch ng du hi u n h p ngh lu t h ơn sau y nh công l n trong ngh lu t. Nu ch ng i c o nh n n , du hi u n i theo con ng m n a Bill Gates. th mi ng i ng ta mt di truy n t b . Nh ng n u nh không u tp t duy ch c c r i c li cho b v nh tiêu c c muôn n m a nh, rt bt công cho b , bt công cho ông tr i n a Mu n bi t m n cch i c n thôi. Nh ng m th o tp c m t t duy ch c c? Th nh t, mm c i y, nh t khi i chuy n v i ai. Tr ần Đình Hoành 6
  7. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Th hai, gp b t chuy n , xem ra xu ch m y, ta ng i i: “Chuy n y hay? tt?” N u n m không ra câu li, i ti p cho n khi th y câu li. Th ba, n không m ra câu li n u n n i ng, mt nh nh, than c, n n. c con ng i không th m vi c t t trong nh ng iu ki n kh n nh th . vy, ung i m n c, ngân nga m t n c, i b i ba ng, tr c trong khi i. Th t, luôn luôn tâm n i t t, i hay, i ng thông m a ng i c, ng c tâm o i x u, i ng t a . Ai ng mt i ng cho nh ch, ng cho nh thông m. Nu n không th y c im o ng yêu, ng c, ng m thông trong m t ng i o , nh t nh u c a n vn , ch a bi t ch suy nh c. n th thôi. “luy n t p a n n thi n” (practice makes perfect). C tp i mt c o n c th t duy ch c c, u c a n m t nng t duy tiêu c c. c c i công o nh. c c n m t y vui . Mn nh Stumble It! © copyright TDH 2009 Permitted to use for non-commercial purposes ng trong: m | Th : ch c c, yêu i Yêu nh Posted on Tháng Hai 9, 2009 by tdhoanh o c n, Nu ta mu n yêu th ơ ng ch c c v i th gi i i s ng y, tr c h t ta i th ơ ng yêu nh nh. Nu nh không yêu th ơ ng mn nh nh m sao nh th yêu th ơ ng mn ng i c c? Mi ng i ng ta mt th c bi t, vi nh ng, nh tâm nh c bi t. Trong g n 7 ng i trên th gi i, không ai gi ng ta . Trong c th nghi m v DNA, t h ơn 1% a m t genome c th nghi m, nh ng k t t c th nghi m y ng cho th y c ơ h i hai ng i trên th gi i DNA gi ng nhau d i 1 ph n tri u. Tr ần Đình Hoành 7
  8. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Nu n genome c th nghi m c xu t y n m xu ng t nh t 100 ln, tc 1 ph n tr m tri u. ( nh theo ng th ng, nu i nh theo c p s nhân c su t th n m c không th t ng t ng). i n DNA, nu thêm o kinh nghi m, tâm nh nh m a m i ng i, cơ h i hai ng i trên th gi i n n gi ng nhau zero. Tt c tôn o u nâng niu tôn ng i s ng con ng i. Trong c tôn o thu c truy n th ng Moses (Do i o, Thiên a o, Hi o), con ng i c th ng o ra theo nh nh a i. Trong Ph t o, “c làm ng i khó nh m t con rùa ch t m t, c m i tr m n m m i ngóc u lên kh i m t bi n m t l n, và tìm cách chui u vào l nh c a m t khúc g trôi l nh b nh trên m t n c, b gió Ðông, gió Tây, gió Nam, gió B c th i trôi d t h t ph ơ ng này n ph ơ ng khác.” c m ng i mt vinh d nh v y, c m nh nh i mt vinh d ng hi m hơn. Vy sao nh i ch ng vui m ng v nh nh? i sao nh i ch ng vui m ng v i s ng a nh? i sao nh i ch ng yêu th ơ ng nh nh? Ta không th yêu th ơ ng ng ng i c n u ta không yêu th ơ ng ng nh nh. Mu n yêu ng i c, ta i yêu ta tr c. T bi nh yêu a ta i vi ng i c, nh ng th c nh, ta i “ t ng t ” v nh ta tr c, sau mi mang ng t n c v i i ng i. yêu ng i “yêu nh nh nh ta v y.” Vn nh th ng! Nh ng yêu nh yêu th o? Tr ần Đình Hoành 8
  9. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com , ch d nh t n y n m t ng i n yêu nh t trong gia nh—b, , anh, , em—hay cô ng m ng c, nu n m i ti ng t i nh y hôm qua Ng i n yêu th ơ ng nh t , n mu n ng i y m cho nh m nh? n mu n ng i y: Vui tơ i c i (hay nh n n n) y? i chuy n c o ng khen (hay c o ng chê)? Yêu i (hay th y i y a)? i chuy n v hôm nay y mai (hay c i i chuy n 30 n m v tr ư c m i y)? Th y nh li ch cho nh ng ng ư i chung quanh, t ra nh ng ng ư i thân trong gia nh, (hay th y i nh vô a )? Gi n s c e (hay n ch ơi vô )? t ng (hay thân th ng)? n u ng c n th n (hay c ư a i th o mi ng không c n bi t ng m cho thân th )? Mi ng ư i ng ta nh ng ch c nhau ng yêu h ơi c nhau m t . Nh ưng n hi u ? C nh ng nh mu n th y n ơi ng ư i nh yêu, y t m tr ư c i . Bi t âu nh c m, ng ư i kia i ch ng m theo? Gn m c en, gn n ng. ng ta hay i tôi yêu b anh em, tôi yêu gia nh, tôi yêu th y cô, tôi yêu ng o, tôi yêu t n ư c. Nh ưng bao gi n i “Tôi yêu nh tôi” không? ng ta không bao gi i n ch n u ng ta không bi t im kh i nh. yêu không i li i. ng không i m nh. Ph n l n nh t a nh yêu nh ng n . c c n m t y vui . Mn, nh Stumble It! © copyright TDH 2009 Permitted to use for non-commercial purposes ng trong: m | Th : ch c c, yêu i Bi t nh Posted on Tháng Hai 11, 2009 by tdhoanh Tr ần Đình Hoành 9
  10. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com c n m n, Bn tr m n m tr ư c công nguyên, Socrates i hai t bt t , ng vang su t m y n nm ch s tri t tây ph ươ ng: “Bi t nh” (gn thi seauton, know thyself). Bi t v nh nh t c bi t v con ng ư i, tc bi t v i s ng a a . Binh p Tôn gia i: “Bi t nh bi t ng ư i, tr m tr n tr m th ng.” Nh ưng n u ta th c s bi t v ta, ta ng bi t g n h t v ng ư i r i, ng ư i v i ta gi ng nhau ng 90 ph n tr m 10 ph n tr m c nhau. Nh ưng bi t nh không i vi c d . Benjamin Franklin vi t: “ ba iu c ng/ - kh n (hard) nh t— p, kim c ươ ng, bi t nh nh.” ôi khi ta m t ư ng ta bi t r t v nh nh. Tuy nhiên, “bi t” a ki m t ư c. Nu ta bi t tr m suy nh ng nh ư th o, ươ ng nhiên ta không th tr m. Nh ưng bao nhiêu l n ng m i m t câu nghe h ơi chanh chua ta bc l a h ng hc t c , tr ư c khi p suy “Nên n i gi n không?” bao nhiêu l n ta bi t nên m a v i h n, nh ưng h th y m t h n ta i mu n t cho h n m t i, th ta i b ư c sang h ư ng c? bao nhiêu l n ta bi t khoe khoang không hay, nh ưng vn ti p c khoe khoang? Hê th n kinh, h suy t ư ng a ng ta, ư c l p nh theo i quen. C th y, không c n ta iu khi n, th ư ng ng không cho ta iu khi n. Mt s c i quen y ta th th y ư c. Mt s i quen c, nh t i quen v m nh, ta m theo không bi t. Ch ng n, i o tim p c i m t , ho c nghe iu m ta lo l ng i i m t, m hôi. Ho c , i v nh c t nhiên thêm th t mt . Cung ch suy nh ng a m i ng ư i ng ta ư c l p nh b ng nhi u iu: H th ng tâm sinh t nhiên, di truy n, i quen c ư c t b anh em, o c, kinh nghi m, v.v T t nh ng iu y o nên nh a ta. nh tng h p a t t c i quen ta . c i quen y v a o nên nh, va nh ng b c n che ta trong ng t i a nh nh. Bi t ư c nh nh t c bi t ư c t t nh ng i quen ang y ra trong nh, ang nh ng trong nh, m ch iu khi n ng, không cho ng iu khi n nh. Bi t nh t c m ư c nh nh. Nh ưng m th o bi t nh? ch t nhiên nh i l ng yên quan t nh. Mu n bi t v con ve, i ki n, hay bt iu , ch quan t th t thôi. Mu n bi t v nh nh ng th , ta c i quan t nh nh. nu không th va quan t con ki n v a y rock and roll, ta ng th quan t nh nh trong yên l ng. Yên l ng iu ki n c n thi t quan t. bi yên l ng hi m hoi trong th i i y ua n o a ng ta, quan t nh nh tr nh kh n , vy nhi u ng ư i không cơ h i th y ư c nh m t ch ng. ây iu Ph t Tr ần Đình Hoành 10
  11. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com i vô minh, môt s tri t gia hi c gia tây ph ươ ng i “vong thân” (alienation). nh l ng nh yên Vy iu u tiên n i m m m t yên l ng m i y quan t nh. Ng i yên trong m t c công viên thanh v ng, hay ng c a ng tt c, ươ ng nhiên bt i ư c m t n o, nh ưng ch ưa ch c nh ư v y yên l ng. Bi trong u ng ta th ư ng nhi u “ti ng ng”, nh ư bn r n suy nh công vi c, lo lng, gi n ai , bc nh iu . khi o c ti ng ng y l ng xu ng, c ta m i ư c yên l ng. ng nh do c o c ông ph ươ ng th ư ng y ng ư i ta x p b ng tp trung t ư t ư ng o vi c theo i h ơi th . Kinh nghi m cho th y ây ch h u hi u nh t m cho c ti ng ng trong u nh lng xu ng. c tôn o tây ph ươ ng th ư ng m s nh l ng trong c u nguy n. ng mt ch r t hay. n th m b t ch o h p v i n. iu c t y u nh l ng. Nu n t p trung tư t ư ng o vi c quan t m t bông hoa p ch ng n, quan t u s c, ch hoa, y hoa, c k t c u a hoa, ng th m cho c “ti ng ng” c bi n d n i. Hay nghe c tâm o c m t . Khi yên l ng r i, bt u quan t nh. hai ch quan t. 1. Quan t kh : n i i vi c nh m, i câu nh i, i suy nh trong y. Quan t xem nh m iu không nên m, cn thay i phong ch i trong t ươ ng lai không. ây ch r t sơ ng. Tr ần Đình Hoành 11
  12. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com 2. Quan t nh trong hi n i: ba giai n quan t — quan t thân th , quan t m c, quan t t ư t ư ng. Quan t thân th nh m m t, ng c “ n” thân th nh, n th ng i hay th nm a nh, n tay chân, mt i, c tai a nh. Sau quan t m c, bt u m c trong thân th nh ư tê tay, ng a chân, ri n c m c trong u c nh ư bu n, vui, gi n, bc nh, tr ng không, v.v K quan t do nh nh ng m c , nh ư ai hi chi u i m t câu ti nay nh n m th y bu n bu n. Giai n cu i ng quan t t ư t ư ng, “ n” xem i u nh ang suy t ư iu , nh ư “ nh ang b c nh cô y ang ư c ao ư c m ng cô ta m t tr n”, hay “ nh ang n vi c i vi t xong t nh y mai.” n vy thôi. Nu y o tr ư c khi ng ta ng ng 10 t t p nh ư th , ta luy n cho h th n kinh a nh nh n di n c m c tư t ư ng a nh mi khi ng xu t hi n. nh n di n ư c t c th ki m t ư c. Thông th ư ng vi c nh n di n t hi u ng n nga, ng nh ư tr m t ng ng ưng tr m khi h n bi t ng ư i ta nh n di n ư c h n tên tr m. c th c t p trên ây d a m t theo thi n T Ni m X a ph t o nguyên y. Thi n y bn quan t: Thân th , m c, tư t ư ng . ây ta cn ng 3 bư c u v nh thôi. Hơn n a, c sư th ư ng ng i x p b ng thi n nh. Tuy nhiên, nu n ng i x p b ng trong ng c tươ ng t ư n gi ư ng n m gi ôm, thôi lên gi ư ng n m ôm g i cho ư c vi c. iu quan ng nh l ng quan t, ch không nh t thi t ng i, nm hay i. n cn t p quan t nh nh nh ư th , mt c o n th y ư c nh ng y ra trong nh m i khi ng n n th m nh nh—không d ni ng, không d lo s , không d mt nh nh. c o ng nh l ng ng. nu ai th y n n i ng, không i n “ ” n i ng n c nh ra ni ng, m nh ư th ng ư i kia m i u nghe. c c n m t y vui . Mn, nh Stumble It! © copyright TDH 2009 Permitted to use for non-commercial purposes ng trong: m | Th : ch c c, yêu i Tr ần Đình Hoành 12
  13. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com ây lúc này Posted on Tháng Hai 12, 2009 by tdhoanh Chào các b n, Ng ưi l n tu i thì hay s ng b ng quá kh –nh ng tháng ngày thân th ươ ng xa xôi y– ng ưi tr tu i thì hay s ng b ng t ươ ng lai—nh ng ưc m ơ, nh ng m c tiêu c a i mình. Ch ng m y ai trong chúng ta s ng v i hi n t i. Nh ưng n u suy ngh cho cùng t n thì ta ch có m t th i im s ng, ó là lúc này, và m t n ơi s ng, ó là n ơi này. N m phút tr ưc ã là quá kh , t c là ch m t t ư t ưng trong tâm ta. N m phút s p t i thì ch ưa n, l i c ng ch là m t t ư t ưng. Ch có lúc này là th t. V y thì ch có m t cách s ng th t mà thôi. ó là s ng lúc này, ngay ây. Nói n ây ch c ch n là vài b n s th c m c ngay: “V y ch hôm nay nàng r i ch ơi mà ph i au kh t ch i, vì còn ph i lo làm bài, v y ch ng ph i là h c cho t ươ ng lai sao? Ai l i ch bi t i xi nê v i nàng thì s ưng h ơn là làm ng ưi hùng cô ơ n v i m y quy n sách.” D nhiên là úng, và h u nh ư ai trong chúng ta c ng ph i lo cho t ươ ng lai nh ư th , không nh ng là t ươ ng lai c a mình mà còn là t ươ ng lai c a nh ng ng ưi thân, c a các em, c a v con, trong gia ình. Tuy nhiên, k ho ch cho t ươ ng lai ch là m t d tính, m t tư t ưng trong u óc. th c hi n k ho ch t ươ ng lai, ch có m t cách duy nh t là s ng và th c hi n nó trong hi n t i, vào lúc này, t i n ơi ây. Abraham Lincohn nói: “ iu hay nh t c a t ươ ng lai là t ươ ng lai ch n m t ngày m t l n.” Và ngày ó là ngày hôm nay. Hôm nay có r t nhi u iu trong i s ng mình. N u b n d nh t t nghi p trong n m nm, thì ngày hôm nay ch có 1 ph n 1825, t c là kho ng 0,55 ph n ngàn c a k ho ch “t t nghi p n m n m.” Bên c nh ó còn các vi c khác hôm nay, nh ư liên h v i ng ưi trong gia ình, t p th thao, làm vi c t thi n, ngh ng ơi, v.v N u mình g t t t c m i s qua m t bên và ch chú tâm vào m y quy n sách cho k ho ch t t nghi p, t c là mình ã không s ng cho ngày hôm nay. N u còn i h c thì có th là b n không th y ưc tai hi rõ ràng nh ư nh ng ng ưi ã l p gia ình. Bao nhiêu ph n tâm s r ng ông ch ng tng giám c c a mình mãi ham mê công vi c mà không h ngó ngàng gì n v con? Bao nhiêu gia ình ã v ? Và n u nói n sinh viên, thì bao nhiêu giáo s ư i h c và lãnh o công ty ã phàn nàn là sinh viên ra tr ưng nh ưng ch ng bi t gì ngoài m y quy n sách? ó là ch ưa nói n stress. Nh ng c g ng th ưng xuyên quá m c, thi u ngh ng ơi, s t o ra stress th ưng xuyên, làm cho ng ưi ta thay i tâm tính qua h ưng l nh lùng h p t p, và trong tr ưng k gây ra nhi u b nh ch t ng ưi. Trong th p niên 1980, M ai c ng ca tng “cá tính h ng A” (type A personality). ây là lo i ng ưi thông minh và ch y v i v n tc Apollo. H là nh ng ng ưi thành công nh t trong th i ó. Tuy nhiên sang n th p niên 2K này, lo i ng ưi type A ngã ch t, b t qu , b b nh tim, c ng nh ư các lo i b nh hi m nghèo khác, nhi u h ơn các lo i ng ưi khác r t nhi u. V y thì ? Tr ần Đình Hoành 13
  14. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Anh khe không? Nh ưng s ng hôm nay, ngay ây, có ngh a là gì? Có ngh a là (1) tâm d n nh ng gì quanh mình, và (2) làm iu gì thì tâm n iu ó. tâm n nh ng gì quanh mình ngh a là, n u ng i trong nhà, bên c nh là v và a con gái, thì ng có quên m t v con, mà ch quan tâm n tin t c trên TV hay công vi c cho ngày mai. N u có ng ưi b n b b nh, n nhà th m m t tí và ng i nói chuy n m t h i, thay vì ch t th trong th ư vi n. B ưc ra ưng, ý n con ưng mình ang i, n vòm cây b i c , ánh n ng, và t n h ưng cái p, cái s c s ng, c a ph ph ưng ng p nng. Làm iu gì tâm n iu ó ngh a là n u g p ai, c ưi chào và h i “Sao, lúc này kh e không?” thì chú tâm vào câu h i, và l ng nghe câu tr l i. Có l ai trong chúng ta c ng ã quá quen thu c n các câu chào h i xã giao mà, nhìn phong cách ng ưi h i, mình c ng bi t là chàng ta ch ng h quan tâm n câu h i c a chàng c ng nh ư câu tr l i c a ta. Trong m t bu i ti c ông ng ưi, g p m t ng ưi b t tay chào h i làm quen, thì chú tâm vào câu chuy n v i ng ưi ó, th t s l ng nghe nh ng gì h nói, th t s trò chuy n, thay vì c p m t láo liên, liên t c quét vòng vòng quanh phòng ti c, xem có ai ó mình c n ph i ch y l i b t tay network không. Có l ai trong c ng ta c ng ã th y lo i tác phong này luôn luôn hi n di n trong các bu i liên hoan c a các chuyên gia và doanh nhân. S ng nh ư v y th t là quá h i h t. Và iu mà h không bi t là s ng nh ư v y thì c ng ch ng mang n thành công gì ưc. Ch m l i m t tí, quan tâm n môi tr ưng chung quanh, quan tâm n giao ti p v i ng ưi chung quanh, s ng th c b ng qu tim và tâm trí c a mình, dù ch là trong nh ng Tr ần Đình Hoành 14
  15. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com câu xã giao bình th ưng. ó là s ng lúc này, ây. L i s ng này r t lý thú các b n a. Th nh t, mình h ưng th s s ng trong t ng giây phút trong ngày. Th hai, mình không nhi u stress. Th ba, u óc mình sáng su t h ơn ng ưi bình th ưng, tính âu trúng ó. Th t ư, mình có liên h sâu m v i nhi u ng ưi chung quanh, có nhi u b n bè yêu quý, mà càng nhi u b n quý thì càng nhi u thành công trong i. Th n m, con ưng n tươ ng lai ch là m t chu i c a nh ng “ngày hôm nay.” N u m i “ngày hôm nay” ưc ta sng t n tâm, thì con ưng n t ươ ng lai m i ưc xây d ng th t là ch c ch n. Th sáu, ba m ươ i n m sau mình s không nói: “Ph i chi ” Chúc các b n m t ngày vui v . Mn, Hoành Stumble It! . © copyright TDH 2009 Licensed for non-commercial use ng trong: m | Th : ch c c, yêu i Tình Yêu Posted on Tháng Hai 12, 2009 by tdhoanh Chào các b n, Nhân d p Ngày Valentine, mình xin chia s v i các b n ba câu nói v tình yêu mà, theo thi n ý c a mình, là ba trong nh ng câu nói v tình yêu sâu s c và mnh m nh t, n u không ph i là ba câu sâu s c và m nh m nh t, trong kho tàng v n hóa th gi i. Tr ần Đình Hoành 15
  16. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Chúc các b n m t Ngày Tình Yêu d u ng t. Th ng là tình yêu. 1 John 4:8 Không có tình yêu nào l n h ơn tình yêu này, ó là hy sinh thân m ng c a mình cho b n mình. John 15:13 Nu tôi nói c m i ngôn ng c a loài ng i và c a các thiên th n, nh ng không có tình yêu, tôi ch là cái c ng vang d i hay cái chiêng n ào. Nu tôi có tài tiên tri và có th quán thông m i huy n nhi m và m i tri th c, và n u tôi có c tin có th chuy n d i núi non, nh ng không có tình yêu, tôi ch ng là gì c . Nu tôi t ng h t tài s n cho ng i nghèo và x thân trên dàn h a, nh ng không có tình yêu, tôi ch ng c gì c . Tình yêu là kiên nh n, tình yêu là d u dàng. Tình yêu không ghen ti, không khoe khoang, không kiêu hãnh. Tình yêu không khi m nhã, không v k , không nh y gi n, không ch p tr c. Tình yêu không vui s ng trong t i l i, nh ng hân hoan v i s th t. Tình yêu luôn luôn b o v , luôn luôn tin t ng, luôn luôn hy v ng, luôn luôn kiên trì. Tình yêu không bao gi th t b i. 1 Corinthians 13: 1-8 Tr ần Đình Hoành 16
  17. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Nhân ây mình xin phép các b n cho mình làm m t viêc có tính cách cá nhân m t tí. Thông th ưng là mình hay tìm cách làm quà t ng, thay vì mua quà t ng ( ó là tính t n ti n h c ưc t m h i còn nh ). Hôm nay d ch m y câu này v tình yêu, mình mu n mang ra làm quà Valentine cho bà m (Ph ưng) ây. Mong các b n cùng hoan h v i mình. C ba câu này u n m trong Thánh Kinh (Bible). Mình d ch t b n New International Version. N u b n nào th y ưc câu nào âu ó sâu s c và m nh m h ơn thì xin chia s vi m i ng ưi, b ng cách comment ây. Xin muôn vàn c m t . Chúc các b n mt ngày vui v . Happy Valentine’s! Hoành Tr ần Đình Hoành 17
  18. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Stumble It! ng trong: m | Th : ch c c, yêu i Sc m nh c a t tng Posted on Tháng Hai 13, 2009 by tdhoanh Chào các b n, Có l ai trong chúng ta c ng ã nghe r t nhi u chuy n v nh ng ng ưi ưc lành b nh mt cách k l , ho c là “phép l ” do c u nguy n, ho c là tin r ng mình u ng “thu c th n” trong các tr c nghi m v tâm lý. T ư t ưng tích c c có kh n ng t ng c ưng s c m nh c a h th ng mi n nhi m, ôi khi n m c tr thành phép l . Vì v y, ngày nay bác s th ưng khuy n khích các b nh nhân nên c u nguy n (n u h có lòng tin tôn giáo), và khuy n khích thân nhân ng ưi b nh nên ch m nom, làm cho h yêu i, ch ng bnh. C ng vì vy mà th nh tho ng ta v n th y có ng ưi làm ch ng r t thành th t r ng “Th y N m Ng i này ã ch a tôi lành b nh kinh niên, 20 n m nay không ai ch a h t,” m c dù là iu tra ra thì th y ch có m t cách ch a cho m i b nh nhân là phun n ưc lã vào ng ưi c a h . Hôm nay, chúng ta s nói n vi c s d ng s c m nh phi th ưng này c a t ư t ưng vào cu c sng h ng ngày t o nên thành công trong cu c s ng. I. T ư t ưng có th nh h ưng n i s ng và thành công (hay th t b i) c a ta trên r t nhi u c p khác nhau. C p u tiên là t ư t ưng nh h ưng h t m c t p trung n ng lc c a mình. N u c u h c trò tin r ng mình s thi u, quy t tâm thi u, thì ươ ng nhiên là c u ta h c hành ch m ch h ơn c u h c trò c tin là mình s r t. M t ng ưi tin rng mình có nhi u cái hay, cái gi i, và ch c ch n là s thành công trong i, thì h s có thái tích c c, vui v , yêu i m i ngày. iu này làm chính h n ng ng h ơn và ng ưi khác c ng thích thú h h ơn—ng ưi vui v tích c c luôn luôn h p d n ng ưi khác, dù là cùng phái hay khác phái—vì v y, h ươ ng nhiên là s nhi u c ơ h i thành công trong i. Ti ây ta có th nghe m t th c m c quen thu c: “M y a ng ưi m u, tr i sinh chúng nó p, cho nên dù d t hay gi i thì v n thành công, còn em thì cái gì c ng trung bình hay dưi trung bình, làm sao mà bì ưc?” D nhiên r i, làm sao mà bì ưc? i không nên so bì v i ng ưi khác, vì m i ng ưi chúng ta là m t ch th c bi t, v i m t con ưng s ng c bi t. So bì v i ng ưi khác thì ch ng khác nào so sánh qu cam v i qu táo. Thành công c a ng ưi khác không ph i là thành công c a mình. H ơn n a, ngay c t “thành công” c ng r t là t ươ ng i v ý ngh a. Thông th ưng ng ưi ta ngh r ng ti n b c, a v , tên tu i là thành công. Nh ưng n u h i các v tài t n i ti ng ã t t ch t, và n u có th m p máy ưc vài câu bây gi , có l là ch ng v nào ng ý v i nh ngh a thành công ó. Mi ng ưi chúng ta có m t m c ích trong i s ng, nh ư thành bác s gi i ph u, làm ch mt ti m ph , thành ng i m u, v.v t c m c ích ó thì t m g i là thành công. Tr ần Đình Hoành 18
  19. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Nh ng ó ch là “t m” thôi, vì m t lúc nào ó, có th là sau bao n m tranh u trên ng i, ta s th y r ng m c ích th t mà ai c ng mu n là “h nh phúc,” mà h nh phúc không ph i t âu ra c , h nh phúc ch là m t tr ng thái bình an trong tâm t ng. Chúng ta s nói thêm v h nh phúc trong nh ng d p khác, hôm nay ta ch nh c n m t tí nói rng “thành công” là m t ý ni m r t t ơ ng i, ng có so bì mình v i thành công c a ng i khác, ó là m t so sánh c c k sai l m. Và so bì rng cái gì c a mình—t s c p n gi ng hát n trí thông mình—u trung bình hay d i trung bình, cho nên khó mà thành công, thì l i là m t sai l m r t l n khác. Ông tr i r t công bình, a s m i ng i trên th gi i u sàn sàn nh nhau, ch ng ai th c s tr i h ơn ng i khác, c cái này m t cái kia. B n có th có n ng khi u nào ó h ơn ng i mà ch a khám phá ra thôi. i có c nghìn công vi c khác nhau, ch âu ch có mt hai ngh . H ơn n a, m t v t ng tài v n có th iu khi n m t oàn quân ch toàn là ng i trung bình thành m t oàn quân bách chi n bách th ng. Nh ng th trung bình có th c t ng h p thành m t t ng h p phi th ng n u ta bi t t ng h p. T t c các món n tuy t h o b n th y trong ti m chung qui c ng ch là m m mu i tiêu t i ai c ng bi t, nh ng các bác u b p bi t cách t ng h p mà ta không bi t. V y thôi. Mi ng i chúng ta c t o ra v i m t s v n li ng th ch t và tinh th n. Nhi m v c a ta là dùng v n li ng ó m t cách thông minh sinh l i. N u ng i i buôn mà c cho rng v n ling mình không làm n, thì ó là “ch a ánh ã thua”, làm sao mà làm n gì c? a s các i gia th ơ ng mãi u k cho b n r ng lúc kh i u h ch ng có mt tí v n li ng nào c . Vi t Nam Vô ch II. T duy tích c c làm cho chính mình tr thành vui v , tích c c, n ng ng. T ó mình có n ng l c t nhiên làm cho ng i khác tin t ng và c m ph c, và h s mang n công vi c và c ơ h i cho mình. Nh ng, t duy tích c c c ng có nhi u c p . Ta c n ph i bi t mình ang c p nào, và c g ng n c p cao h ơn. Ví d : “Tôi không mu n nghèo” thì không tích c c b ng “tôi mu n giàu.” “Tôi không mu n béo” thì không tích c c b ng “tôi Tr ần Đình Hoành 19
  20. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com mu n ng i thon th .” “Tôi không mu n nóng gi n” thì không tích c c b ng “tôi mu n luôn luôn d u dàng.” Trong các ví d trên ây, m i câu có hai v . V u tiên là v tiêu c c vì dùng th ph nh (“không”) và nh ng ch tiêu c c, t c là ch ch n “cái ta không mu n” (nghèo, béo, nóng gi n). Ng c l i, v sau c a m i câu r t tích c c vì dùng th xác nh (“mu n”) và nh ng ch tích t c, t c là ch ch n “cái ta mu n” (giàu, thon th , d u dàng). N u b n c t b o mình “tôi không mu n béo” có th là b n s còn béo r t lâu, vì ti m th c b n c b nh i vào ch “béo”, t ó ti m th c c ho t ng theo l i “béo”, làm cho b n không h ng hái và ngh l c i h ng “thon”. “Không mu n nghèo” hay “không mu n nóng gi n” c ng th . Ch nào ta nh i vào ti m th c (béo, nghèo, nóng gi n), thì ti m th c c theo h ng ó mà làm. Vì v y, t t c m i suy t , m i ch dùng trong cách suy ngh , m i nh lu t v n ph m trong nh ng câu nói âm th m trong u mình, u ph i tích c c. Th xác nh là th tích cc nh t, ví d th ng xuyên nh t là “Tôi mu n ” Và ch nào xác nh cái ta mu n là ch tích c c nh t, ví d , giàu, thon th , d u dàng. Khi ti m th c nh n các ch này th ng xuyên, ti m th c c theo h ng ó mà i, và t nhiên là ta s th y h ng hái vui s ng i theo h ng ó. III. T duy tích c c còn i xa h ơn n a và cho r ng t ơ ng lai v n còn r t y u so v i hi n ti, vì hi n t i th ng là nh ng gì ta s mó c. Vì v y, “tôi mu n giàu” (t ơ ng lai) v n ch a tích c c, ta ph i ngh r ng “tôi ang giàu” (hi n t i) thì m i m nh m . “C x nh m t bà hoàng, và ng i ta s c x v i b n nh m t bà hoàng.” Có ngh a là, c ngh rng mình là ng i ã thành công, n nói i ng suy t nh ng i ã thành công, r i t nhiên cu c i s mang n thành công cho mình. iu này m i nói ra nghe có v h ơi l lùng. Tuy nhiên, trong th c t nó l i c c k hi u qu . Ví d : Thay vì ng i c sách qu n lý c i hy v ng “s ” thành nhà lãnh o gi i, ngày hôm nay b n c ng ra m i g i b n bè t ch c m t CLB gì ó, ơ ng nhiên bn thành ng i lãnh o “hôm nay” c a nhóm (dù trên th c t ch c danh ó là gì, k c ch c danh “ch y l ng x ng chuy n”). Vi c t t trên vai mình gánh n ng ng i xây dng nhóm s bi n b n thành m t lãnh o tài ba m t ngày nào ó, mà n u có c sách 50 n m thì c ng không làm c. ây ta th y ti n trình t p luyên ã qua m t b c nh y v t r t l n. T vi c t p trung t tng tích c c v “tôi mu n ” trong t ơ ng lai, ta i t duy thành “tôi ang ” trong hi n t i, và “tôi ang ” t nhiên thúc y ta n hành ng ngay. T t duy n hành ông là m t b c nh y, xem ra r t gi n d v i m t s ng i, nh ng i v i nhi u ng i, ó là b c nh y mà c i h , cho n khi nh m m t, h v n không dám làm. Nu b n có lòng tin nh ch b ng m t h t c i, b n có th b o ng n núi này di i n ơi khác, và nó s d i i. B n nghe câu này có quen thu c không? B n có tin vào chính mình, dù v i lòng tin ch b ng m t h t c i không? Chúc các b n m t ngày vui v ! Tr ần Đình Hoành 20
  21. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Mn, Hoành Stumble It! © copyright TDH 2009 Licensed for non-commercial use ng trong: m | Th : ch c c, yêu i Khen Posted on Tháng Hai 17, 2009 by tdhoanh Chào các b n, i v i ng i Vi t chúng ta thì có l nh ng ngôn t c s d ng t n ti n nh t, t n ti n n m c keo ki t, là nh ng l i khen. Rõ là “L i nói không m t ti n mua, t do mà nói mi n ng có khen.” n s làm th y cô b n m c chi c áo p, m i m mi ng “Tr i, hôm nay Vân p quá” là m y quí v cùng phòng ã b t u nheo nheo m t “Hmm coi b b t u th câu.” V nhà m i khen th ng con trai ch a h t m t câu, bà ch ã “Anh c làm h con. Th ơ ng cho roi cho v t, ghét cho ng t cho bùi. C nh v y con cái nó lên ng i trên u.” (Quí v ơi, quý v có ghét thì xin cho m t h p sô-cô-la, nh t là lo i made in Switzerland. Mình h a là s không leo lên u quí v ). tr ng thì d c n b t tai h ơn là c m t li khen. i làm, mình làm vi c gi i n m c v n phòng c a mình m i vi c trôi ch y, ch ng có xì-cng-an gì bao gi , thì ch ng ai thèm ý. H ơi có ai ó phàn nàn b y b , thì c n c nhào vô d a. Nu m i ngày, t ng s t ta nói trong ngày chia ra úng 50% khen và 50% chê, thì ó ã là qu n lí và giáo d c “n a mùa.” N u chê 75% và khen 25%, ó là qu n lí và giáo d c bng stress. N u khen 75% và chê 25%, ó là qu n lí và giáo d c b ng m ch nha. Trong vn hóa “th ơ ng cho roi cho v t” c a ta, t ng l i khen lên n m c n a mùa là ã khó kh n l m r i, nói chi là m ch nha. B n có mu n ông hàng xóm mang cái roi mây bóng lng n ét th ng tay m y cái vào mông b n, r i m mi ng c i huy nh hu ch, khoe chi c r ng vàng l p lóe, “Tôi yêu ch l m ch ơi ,” không? Th thì t i sao b n l i tin r ng bn có th em th thu t ó áp d ng cho con cái, thân nhân, b n bè? Tr ần Đình Hoành 21
  22. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Khuy n khích em Mà mình c ng không hi u truy n th ng “th ơ ng cho roi cho v t” này n t âu. M t ln, ã lâu l m r i, trong m t bu i cà-phê àm trong m t quán nh u—ây là s th c, vào quán nh u nh ng g i cà-phê—mt ng i b n c a mình lý gi i: “Tôi ngh có l ó là t vn hóa Ph t giáo. Làm nh v y t p cho tr con bi t d p cái tôi c a mình xu ng.” Mình tr l i ngay là mình không th y Ph t giáo có “mùi” ó, ch ng nói là có “r ”. Ph t h c r t coi tr ng nhân cách c a m i cá nhân và d y ng i ta r ng “m i ng i chúng ta, k c nh ng ng i xem ra t h i nh t, u có Ph t tánh trong lòng, u là Ph t-ang- thành, và nh t nh là m t ngày nào ó—ki p này ho c m t ki p sau nào ó–s c o thành Ph t.” Lý thuy t vô ngã c a nhà Ph t d y chúng ta ng ch p vào cái ngã c a mình, ng kiêu c ng h m h nh, ch không nói là ph i coi th ng, chà p và ánh p nó. H ơn n a, giáo d c nhà Ph t là t giáo d c, t gi i thoát, ch không ph i do ng i khác c m cây p. Theo mình ngh , ch c ch n là khi m y chú ba bên Trung qu c sang ô h ti n nhân ta my ngàn n m v tr c, n u các chú thông minh m t tí (và d nhiên là các chú r t thông minh), ch c ch n là các chú ph i tay thì qu t roi vào dân b n x , mi ng thì “Ng ái l a. Ng ái l a.” n th i các anh Phú-lang-sa thì nh t thi t ph i là tay thì b t tai mi ng thì “je t’aime.” Nh t nh ph i là nh v y, vì b n ch t chính tr c a ô h và nô l hóa ph i là nh th . Và n u ngày nay ta v n còn yêu quí ph ơ ng pháp v a bt tai v a “I love you” này thì ó ph i là h i ch ng Stockholm. Có l là không c n nói nhi u thì chúng ta ai c ng bi t t m quan tr ng c a tính t tr ng trong vi c phát tri n n ng l c ho t ng và kh n ng sáng t o c a con ng i. “T tr ng” là t tôn tr ng mình. T c là mình ph i th y mình có cái gì ó áng tôn tr ng. Mà làm sao th y c cái gì áng tôn tr ng trong mình khi mình c b phê phán, roi v t, h ng ngày? Cách thông th ng nh t chúng ta th y c cái hay c a mình là nh ng i khác v ch ra: “Tr i, m t ch p quá”, “chi c áo này h p v i ch quá”, “ch thông minh quá c ”, “ch gi i ngo i giao quá.” Dù là ng i l n hay là tr em, r t khó phát tri n tánh t tr ng khi t i ngày ch c nghe n cái y u c a mình mà ch ng th y ai nói mình có im nào hay c . Tr ần Đình Hoành 22
  23. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Khuy n khích D nhiên là l i ta khen làm cho ng i c khen tích c c và yêu i h ơn. Nh ng i v i nh ng ng i th c t p t duy tích c c, l i khen l i còn quan tr ng nhi u h ơn n a, vì li khen t ng ng i khác nh h ng tr c ti p n t duy c a chính ta . Th nh t, l i ta khen ng i khác s cho chính ta bi t r ng ta t tin. B i vì ch có ng i t tin m i khen ng i khác, ng i không t tin thì ghen ghét và th ng b i móc cái y u c a ng i khác. Th hai, ch có ng i tích c c trong t duy m i th y c nhi u cái hay cái p c a ng i khác mà khen. N u không t duy tích c c thì không th th y cái gì hay p c. Th ba, khen ng i khác t c là nâng ng i ta lên, mà nâng ng i khác lên ơ ng nhiên có ngh a là gi m ta xu ng. Ngh a là, ch có ng i khiêm t n trong lòng m i hay khen ng i khác. Thi u khiêm t n thì r t khó mà khen. Th t , càng yêu nhi u ng i chung quanh, ta càng th y nhi u iu hay p c a h và càng mu n tán d ơ ng h b ng li. Các c p tình nhân u nh th . ó là b n tính con ng i. Vì v y n u ta ít khen, hãy t h i: “Th c s là mình có yêu ai chung quanh mình không ây?” Vì v y , tr c khi l i khen tác ng nh là m t ph ơ ng cách giáo d c và qu n lí i v i ng i khác, ngay lúc còn d ng t t ng trong u ta, tr c khi nói ra, l i khen dành cho ng i khác ã là ph ơ ng thu c th n di u cho chính ta và là th c o cho chính ta. Khen ng i nh ng th c ra là luy n t p tâm mình. trên, chúng ta có nói n giáo d c và qu n lí m ch nha v i 75% khen và 25% chê, nh ng ó ch là m c th p. n m c qu n lí tuy t nh thì ch còn 100% khen, và ch ng còn tí nào chê h t. Ví d : Ng i c ng s c a mình h ơi y u v qu n lí th i gian, mình có th nói: “Em r t hay, r t analytical, gi i communication, gi i quy t m i v n r t nhanh chóng và chính xác. N u em qu n lí th i gian hay h ơn m t tí, làm cho vi c s d ng th i gian có hi u qu h ơn, thì n ng xu t c a em s còn t ng thêm c r t nhi u.” Ta v n có th khen trong khi giúp ng i c ng s th y c khuy t im c a h . Trong t duy tích c c, chê là tiêu c c, không c n dùng n, không nên dùng n. H ơn na, ây là m t im quan tr ng khác mà ng i t duy tích c c c n l u ý: Chê th ng là ph n ánh tính tiêu c c c a ng i nói. N u ta chê, mà không bi t dùng l i khen vch ra khuy t im, thì, m t là, kh n ng s d ng l i nói c a ta còn y u, hai là, ta còn rt tiêu c c trong t duy. (Tuy nhiên qu n lí là m t ngh thu t. Trong tr ng h p nào ó, vi m t ng i nào ó, có th là chê th ng m t, thì ng i ó m i “nh p tâm” lúc ó. Nh ng ây là ngo i l , mà ã là ngo i l thì có ngh a là ch nên có m t n m m t l n). Tr ần Đình Hoành 23
  24. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com k t thúc, chúng ta có th làm m t tr c nghi m v chi u sâu c a v n m t tí. N u b n ã t ng c u nguy n v i Chúa, v i Ph t, v i tr i t, v i b t k ai ó, b n c u nguy n i khái nh th này, “Ngài là ng toàn n ng, bi t t t c m i iu, y lòng yêu th ơ ng i vi chúng con. Xin ngài cho chúng con c bình an, qua c c ơn kh ng ho ng tài chánh toàn c u này nhanh chóng,” hay là nh th này, “Thôi i ông ơi. Ông làm n ki u gì mà th gi i c tùm lum m i chuy n l n x n h ng ngày. Dz y mà còn ng i ch m ch trên ó”? Các ng t i cao không c n c khen mà ta v n c khen. Ta khen các ngài là vì các ngài cn nghe, hay vì ta c n t lòng tôn kính? Ta khen m i ng i vì m i ng i c n nghe, hay ta c n t lòng quan tâm và quí m n h ? Chúc các b n m t ngày vui v . Mn, Hoành TB: Oops! Quên nh c các b n àn ông: Hôm nay ã khen “your house” câu nào ch a? . Stumble It! © Copyright 2009, TDH Licensed for non-commercial use ng trong: K n ng giao ti p, m | Th : Giao ti p, ch c c, yêu i T duy tích c c là gì ? Posted on Tháng Hai 20, 2009 by tdhoanh Chào các b n, T duy tích c c là gì? T duy tích c c khác v i m t vài lo i t duy khác nh th nào? Ti sao ta l i c n t duy tích c c? “T duy” th ng có ngh a là suy ngh , và nói n suy ngh là ta th ng có n t ng r ng ó là m t ho t ng c a não b m t lúc nào ó. Th c ra, t “t duy” ây rông rãi h ơn, và có ngh a là m t thái s ng, m t cái nhìn v cu c i và s s ng, t ơ ng t nh t duy trong c m t “thay i t duy.” T duy tích c c chính là “s ng tích c c” hay “thái tích cc.” “Tích c c” có ngh a là không tiêu c c , là (1) khi nhìn m i s , m i v t, m i v n ta luôn luôn th y cái hay, cái p, cái t t; Tr ần Đình Hoành 24
  25. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com (2) n u th y cái x u ta có kh n ng bi n cái x u thành cái t t; và (3) luôn luôn h ng n hành ng làm m i s t t h ơn. Ví d : (1) B n A. c a mình th t n ng ng và có lòng t t v i m i ng i, (2) ch h ơi keo ki t m t tí, nh ng nh v y thì, n u b n làm th qu cho nhóm mình, ch c ch n là qu ch ng bao gi thi u h t, và (3) c làm t thi n hoài thì ch c ch n là b n s t t bi t cách “phung phí” ti n cho ng i nghèo kh . c im c a t duy tích c c là (1) t p trung cái nhìn và t t ng vào cái t t, n u th y cái x u c ng ph i tìm cho ra cái t t trong cái x u t p trung t t ng vào ó, và (2) dùng cái t t nh là ng l c thúc y mình s ng và làm vi c, i n m c ích cu i cùng là làm cho cu c i t t p h ơn. Cu c i ây là cu c i c a chính mình, và là cu c i c a th gi i mình s ng. T c là, cái t t v a là ng l c thúc y mình s ng, v a là mc tiêu t i h u c a cu c s ng. Thông th ng ng i ta th ng phân chia th gi i thành hai nhóm ng i—tích c c và tiêu cc. Nh ng ó ch là cách nói t t cho thu n ti n; th c ra ai c ng v a tích c c v a tiêu cc, ch là khuynh h ng nào m nh h ơn mà thôi. H ơn n a, thông th ng ta hay có thói quen tích c c hay tiêu c c tùy theo tr i m a n ng và tùy theo i t ng suy t ng là ng i yêu hay ông hàng xóm khó ch u. Ta th c t p t duy tích c c ta luôn luôn tích c c–nh ng ngày n ng p c ng nh nh ng ngày ng p l t, khi d o ph v i ng i yêu c ng nh khi b ng xe–i v i t t c mi ng i–bn thân hay ch th , thánh nhân hay t . Bay! Và ta c n “th c t p” vì tâm tính không d gì thay i c. Tâm tính c a m i ng i là mt b máy tâm sinh lý c bi t, c nh th mà vui bu n yêu ghét. Không ph i mu n i Tr ần Đình Hoành 25
  26. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com tâm tính là có th làm xong trong m t ngày, m t tu n. N u c ơ th c n c t p luy n m i ngày, khá lên m i ngày m t tí, vài ba n m m i c nh v n ng viên, thì tâm tính c ng th , c ng ph i c rèn luy n m i ngày, không, m i phút giây ta s ng. Và ph i kiên nh n mt th i gian thì m i có c k t qu “trông th y”. Nh ng t i sao ta ph i suy t tích c c? Tr i sinh sao v y không c sao? Tr c h t, tâm tính c a ta không ph i do tr i sinh. Các y u t di truy n có d ph n m t tí, nh là sinh ra thì có hai tay hai chân, nh ng có ai en Judo hay m t c ơ th èo t b nh ho n là do ta. Trí l c và tâm l c c ng th , tr i sinh ra có tâm trí, tích c c hay tiêu c c là do ta. Và th c ra thì ch ng ai b t ta ph i tích c c hay tiêu c c c , s ng cách nào là s thích cá nhân và t do l a ch n c a m i ng i. N u ta mu n làm th sinh trói gà không ch t, t i ngày th ơ ng mây khóc gió, nh các nho s trong S , thì c ng c. Nh ng n u ta mu n m nh m t th ch t n tinh th n, s ng nh h i âu c i gió trên nh ng l n sóng i d ơ ng, thì ta ph i t duy tích c c. Ch là v n l a ch n. Mt trong nhng câu h i ta hay g p khi nói n t duy tích c c là: “ ôi khi ta c ng c n ph i phê phán ch . Critial thinking c ng c n v y.” Critical thinking, t m d ch là t duy phê phán, là m t ph ơ ng th c suy ngh r t c chú tr ng ngày nay. Th c ra critical v a có ngh a là phê phán, v a có ngh a là nghiêm tr ng. ây là cách suy ngh t tr ng tâm vào nghi v n—ánh d u h i t t c các ti n , các k t lu n, các d ki n, các ph ơ ng pháp làm vi c, trong m t v n , cho n khi ta th a mãn v i chính xác c a t t c các iu này và i n m t k t lu n chính xác. Và n u nói n nghi v n và phê phán t c là nói n vi c ph i mang cái x u (và cái t t) ra m x . Mà nói n cái x u là có ng i ngh r ng nh v y có v không tích c c. Chúng ta s nói n critical thinking chi tit h ơn trong m t d p khác. T i ây chúng ta ch cn nh c r ng, critical thinking (t duy phê phán) và positive thinking (t duy tích c c) u c n thi t và có th i ôi v i nhau. Positive thinking là m t thái s ng, h ơn là m t ph ơ ng th c suy ngh . Critical thinking là m t ph ơ ng th c suy ngh . Ta có th dùng critical thinking v i m t thái tích c c, ho c v i m t thái tiêu c c. Ví d , i di n v i các v n giáo d c, ta có th dùng critical thinking mang ra m t s các v n nh ch ơ ng trình h c ch a khoa h c và th c ti n, ph ơ ng pháp gi ng d y còn t ch ơ ng, l ơ ng giáo viên còn th p, h c c còn thi u th n, v.v N u là ng i tiêu cc thì ta s ng i ó nh n nhó phàn nàn: “Nhà n c ta t i, dân ta t i. Ch m h t.” Nh ng nu là ng i tích c c thì ta s nhìn vào các y u t tích c c nh v n hóa Vi t kính tr ng th y cô, kinh t qu c gia phát tri n khá trong th p niên qua, m t s các công ty vi n thông (Internet) là công ty nhà n c, liên h qu c t t t, ng i Vi t n c ngoài ông, tính n m t k ho ch v n d ng t t c s c m nh n y vào vi c c i cách giáo d c. Critical thinking là m t ph ơ ng pháp phân tích tìm hi u m t v n th t k . Positivie thinking là m t thái tích c c ta có trong khi làm công vi c phân tích tìm hi u ó. C hai i ôi v i nhau r t t t. Tr ần Đình Hoành 26
  27. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com T duy tích c c là ch ng, dùng thái c a mình t o ra th gi i c a mình. Th gi i ca mình là c ơ th và u óc c a mình, gia ình mình, b n bè mình, nh ng công vi c mình làm, nh ng ng i mình giao ti p h ng ngày. Mình ch ng tích c c bi n th gi i ó và nh ng ng i trong th gi i ó tr thành vui v h ơn và tích c c h ơn m t tí. Thay vì c s ng theo l i ph n ng—gp ng i vui thì vui, g p ng i cau có thì cau có— tc là làm cho th gi i c a mình chao o t ng phút t ng gi , thì mình ch ng gi th gi i c a mình an vui tích c c luôn luôn. iu này, trên ph ơ ng di n tri t lý, có th g i là duy tâm, t c là dùng tâm th c c a mình qu n lí mình và môi tr ng s ng c a mình ó, các b n a. Chúc các b n m t ngày vui v . Mn, Hoành Stumble It! © Copyright 2009, TDH Licensed for non-commercial use ng trong: K n ng giao ti p, m | Th : Giao ti p, lu n lý h c, ch cc, yêu i Lu t H p Dn Posted on Tháng Ba 1, 2009 by tdhoanh Chào các b n, T ngàn x a con ng i ã khám phá ra “trâu tìm trâu, ng a tìm ng a,” “n i nào vung ny,” “lòng tin b ng h t c i d i c núi non,” và nh ng câu “th n chú” ng n g n l p i lp l i v i lòng thành s làm cho s vi c x y ra theo ý mình mu n. Ngày nay c th gi i ph ơ ng tây ang nói n các iu này, nh ng v i m t t m i h ơn—Lu t H p D n (law of attraction). Mt cách v n t t, lu t h p d n nói r ng b t c t t ng gì ta có c ng u h p d n các nng l c t ơ ng t trong v tr t o nên s vi c theo t t ng ó. Ví d : “Tôi s có ti n,” n u c ngh và tin nh th t d ng ta s có ti n. “Tôi s p,” c ngh nh th thì ta s thành p ra. • D nhiên nói n “lòng tin” hay “th n chú,” thì v n có m t n n t ng r t khoa h c. Nu ta c tin là ta có ti n thì ra s r t h ng hái lao vào các vi c làm ti n. Càng làm, càng nhi u kinh nghi m, càng gi i, càng thành l n. ây ch là chuy n hi n nhiên. Ho c, chàng nào tin là mình p trai thì th ng hay ý n cách n m c h ơn và t tin h ơn v i các cô. Mà các cô thì thích àn ông n m c t t và t tin. R t cu c s l ng các cô b n chàng có Tr ần Đình Hoành 27
  28. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com là ch ng minh hùng h n nh t là chàng p trai. Lòng tin làm cho mình có t tin và t p trung t t ng, do ó a n thành công. V n r t gi n d . • Tuy nhiên lu t h p d n còn có khía c nh “siêu nhiên” c a nó. ó là, s c m nh c a t tng h p d n các n ng l c trong v tr th c hi n ý mu n c a t t ng. T ơ ng t nh nhà Ph t nói, m t ti ng kh y móng tay có th mang âm ba rung ng n vô l ng th gi i. Nh v y ngh a là sao? N ng l c gì trong v tr l i c ng h ng v i n ng l c c a t tng c a ta n m c ó? Chúng ta s không i vào lãnh v c tâm lý ngo i c m mà ta không s c ch ng minh, t c là “vô l ng th gi i.” Thay vì v y, ta s ch kh o sát lu t h p d n trong th gi i cá nhân ca m i ng i chúng ta, th y c tính cách khoa h c c a nó, và s d ng nó m t cách hi u qu . Th gi i cá nhân c a m i ng i chúng ta là chính mình, gia ình, b n bè, nh ng ng i làm cùng s , nh ng ng i mình giao ti p h ng ngày, nh ng ng i mình không giao ti p nh ng h có ti p xúc v i t t ng c a mình—nh nh ng ng i c iu gì mình vi t trên Internet. Hp d n nhau c c • Danh t u tiên ta phi gi i thích là “t t ng.” T “t t ng” (idea) trong lu t h p dn có th làm cho r t nhi u ng i hi u l m r ng ó là m t ho t ng c a ý th c, nh “suy ngh ” hay “suy t .” Nh ng trong lu t h p d n, “t t ng” có ngh a là m t ho t ng ca tâm th c—gm ý th c, ti m th c và c các c m giác nh vui bu n yêu ghét. Nói chung, t t ng là t t c nh ng gì x y ra trong tâm ta. Mà nói n tâm, là chúng ta u bi t ti m th c l n lao và m nh m h ơn ý th c ngàn l n, cho nên khi hi u t “t t ng” trong lu t h p d n nh là m t hành ng suy ngh c a ý th c mà thôi, là ta ã làm m t sc m nh c a lu t h p d n i c tr m, c nghìn l n. Ví d : N u mi ng ta l m b m “tôi s có ti n” (t c là ý th c), nh ng trong thâm tâm ta không tin là iu này s thành s th c (t c là ti m th c). Mà ti m th c thì m nh h ơn ý th c c nghìn l n, cho nên ơ ng nhiên Tr ần Đình Hoành 28
  29. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com là ta s s ng theo h ng “tôi s không có ti n,” và vì v y m t t tin trong vi c ki m ti n. Th thì lu t h p d n v n úng, nh ng “th n chú” c a ta thì sai. • Vì ti m th c r t khó cho ta “th y,” ta c n ph i tìm cách “th y” ti m th c qua nh ng cái khác—lòng tin, và c m giác. Lòng tin iu khi n m t ph n r t l n s “suy ngh ” c a ti m th c, và c m giác th ng là h u qu c a ti m th c, cho nên ta qu n lý ti m th c b ng qu n lý lòng tin và c m giác—lòng tin ph i th t m nh m , cho n n i ta luôn luôn c m th y r t là h ng hái, ch c n. Khi ta nói “tôi s có ti n” v i m t lòng tin m nh m và m t cm giác h ng hái, ch c n, thì lúc ó “t t ng” c a ta m i t m g i là chân th t và m nh m. Vì v y, thay vì nói “ý th c” và “ti m th c,” r t m ơ h và khó hi u, chúng ta ch c n quan tâm n 3 iu: (1) s suy ngh , (2) lòng tin, và (3) c m giác. Suy ngh n iu gì, nh “tôi s xu ng cân,” thì suy ngh v i m t lòng tin v ng ch i và m t c m giác h ng hái. Lúc ó t t ng m i th c s có s c m nh chuy n hóa i s ng ta và th gi i c a ta. • Nói n ây có l chúng ta ã m ng t ng c lu t h p d n ho t ng nh th nào: Nu ta c nói “tôi có ti n” v i m t lòng tin m nh m và m t thái h ng hái, thì ti m th c “tôi s có ti n” s b t y ch huy tác phong và cách s ng c a ta. T nhiên là ta s bt u h ng say nghiên c u vi c ki m ti n, nói chuy n ki m ti n v i b n bè, siêng n ng i tìm vi c làm, h vi c gì có th ki m ra ti n ta u h ng hái làm. Nhng ng i nh v y, i xin vi c âu, các ông ch u mê. Ng i nào mu n làm th ơ ng m i gì c ng mu n tìm partner nh v y. Không giàu sao c? • Nh v y ta th y t t ng c a ta ã chuy n hóa c i ta, và ít nh t là i s ng c a nh ng ng i làm vi c chung. Và n u có b n bè thân nhân nào ó, nghe ta nói và tin vào cách s ng c a ta, h làm theo và thành công, ó c ng là do t t ng c a ta ã ph n nào chuy n hóa cu c i h . Và n u m t t báo nào ó nh ta vi t m t bài v kinh nghi m ca mình, nh ng c gi nào nh ó mà chuy n hóa i s ng c a h , m t ph n c ng là do t t ng c a ta. ó chính là t t ng c a ta có n ng l c chuy n hóa th gi i c a ta. Và n u uy tín c a b n càng cao trong xã h i, thì th gi i c a b n càng l n, nh h ng chuy n hóa c a b n trên hành tinh này càng nhi u. R t th c ti n và khoa h c. • Lu t h p d n là lu t t nhiên, nh là tr ng l c, r t trung tính. Lu t h p d n úng v i t t c m i ng i, không c n bi t nam n , l n bé, giàu nghèo, và quan tr ng nh t là, không cn bi t t t x u. Ng i l ơ ng thi n tin ch c ch n là mình s giàu, s giàu nh làm n lơ ng thi n. Ng i có máu n c p, tin m t cách s t á là mình s giàu, thì s giàu nh n c p. Vì v y, chúng ta th y trong xã h i, b t k ai, t t hay x u, c ng có th “thành công.” Tr ần Đình Hoành 29
  30. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Vn h p d n nhau c Th thì có gì khác bi t gi a ng i x u và ng i t t ây? Th a, có lu t nhân qu (law of causation). Ch này nghe nh xu t thân t Ph t giáo, nh ng th c ra c th gi i ã dùng nó c tri u n m nay, vì ánh ng i thì s có h u qu là b ng i ánh l i, ai c ng ph i th y. N u làm n l ơ ng thi n thì có nhi u b n và không có k thù, cho nên có xác su t r t cao là thành công s v i mình r t lâu. May ra thì có th h ng c tu i già h nh phúc. Nu i n c p, thì có nhi u k thù quá, l i c các bác công an chi u c c bi t, nên xác su t h ng c “thành công” lâu ngày ch c là ch h ơn zero m t n c nh , và xác su t c ng d a c t thì suýt soát 100%. S khác bi t gi a t t và x u là ch ó—mt bên thì nhi u b n nên s ng lâu, m t bên thì nhi u thù nên ch t y u. • Lu t h p d n là lu t c a t t ng, mà ngôn ng là m t ph n r t l n c a t t ng, cho nên ngôn ng r t quan tr ng trong lu t h p d n. Chúng ta ã nói qua iu này trong bài “S c m nh c a t t ng.” Trong ngôn ng c a con ng i, th ph nh có nh h ng r t yu trong tâm th c. Ví d : “Tôi không yêu ai” thì nh t nh n c c. Nó ch ng có ngh a lý gì h t, nó ch có ngh a là tôi không yêu ai, và không ch c là tôi có ghét ai không. Nghe chán phèo. Hay “tôi không ch ng anh,” ch ng ngh a lý gì c , v y anh có ng h tôi không? Vì v y khi ta nói m t câu ph nh “tôi không mu n béo,” ti m th c c a ta không “th m” cái y u t c a ch “không” ph nh, mà l i th m cái m nh m c a ch “béo” xác nh. Cho nên ti m th c c h ng ta s ng theo h ng “béo.” Vì v y, các chuyên gia v t duy tích c c (c ng nh các lu t s chuyên v tranh t ng tr c tòa) luôn luôn d y ng i ta nói và vi t th xác nh: “Tôi mu n g y” (không ph i là “tôi không mu n béo”), hay “tôi mu n giàu” (không ph i là “tôi không mu n nghèo”). • M t s các chuyên gia còn có cách trình bày th này: Lu t h p d n không bi t v n ph m , ch bi t các t mà thôi. N u câu b n nói mà có ch “yêu,” không c n bi t ó là ph nh hay xác nh, thì lu t h p d n c d n ta i theo h ng “yêu.” Các b n có nghe các ph n ln tu i k chuy n i c a h không: “H i ó tui ghét ng g n ch t, th y m t là w o ng khác. Nh t nh là không thèm th ơ ng. R t cu c c ng l y ng.” Tóm l i “tôi yêu anh Tín” hay “tôi không yêu anh Tín,” i v i lu t h p d n thì nh nhau, và c hai ch có ngh a là “yêu” và “anh Tín.” T ơ ng t nh v y, “tôi không thích béo” và “tôi thich béo” u ch có ngh a là “tôi” và “béo.” Vì v y, ta luôn luôn ph i suy ngh (và nói chuy n Tr ần Đình Hoành 30
  31. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com cng nh vi t lách) theo th xác nh. Và d nhiên là ch nên dùng các t tích c c. (T tích c c là t nói n cái ta mu n, ta thích. N u b n thích g y, thì “g y” là t tích c c và “béo” là t tiêu c c. Ng c l i n u b n thích béo, thì “g y” l i là t tiêu c c và “béo” là t tích c c). nh cao h p d n • D nhiên là ai trong chúng ta c ng bi t nh h ng c a lu t l p i l p l i (law of repetition). Các giáo ch c u r t gi i lu t này. D y m t iu nh ng c l p i l p l i hng tr m l n, b ng h ng tr m cách khác nhau (bi t r i, kh l m, nói mãi!), nh v y thì hc trò m i nh p tâm c. Cho nên, theo lu t h p d n, n u b n mu n iu gì thì so n mt câu th n chú ng n, nh “tôi s có ti n,” r i c th m l p i l i câu ó trong u, thì lu t h p d n s có tác d ng m nh m . (Nh c th m thôi, l m nh m ngoài mi ng ch c là s b ng i nhà cho nh p vi n ). • Và m t quy lu t ngôn ng khác n a là hi n t i thì luôn luôn luôn m nh h ơn t ơ ng lai. Hãy so sánh “anh yêu em” và “anh s yêu em” xem câu nào m nh h ơn. Nh ng iu ta c mu n ơ ng nhiên là thu c v t ơ ng lai, ví d “tôi mu n có ti n.” Th thì ta gi i quy t cái y u c a t ơ ng lai th nào? Th a, có 2 ph ơ ng cách. Th nh t, n u vi c gì có th bi n nó thành hi n t i, thì ph i suy ngh theo cách hi n t i. Ví d : Thay vì “tôi s có t tin” thì ta ph i nói “Tôi có t tin,” vì ch ng lý do gì ta không th nói “tôi có t tin ngay bây gi ” mà ph i i n sang n m. Th hai, ôi khi ta c m th y nh t nh không th nói thì hi n t i m t cách y tin t ng c, ví d, n u trong túi không có m t ng xu, thì nói “tôi s có ti n” d tin h ơn là “tôi có ti n.” Trong tr ng h p ó c nói “tôi s ” nh ng ph i bu c t ơ ng lai vào hi n t i, ngay trong lúc này, ngay ây. T c là, hi n th i tôi ang ng i ây nói chuy n v i b n ca tôi, tôi bi t là tôi mu n có ti n và “tôi s có ti n,” nh ng cái “s ” ó có th t c hay không c ng là do tôi s ng trong hi n t i có th t hay không—tơ ng lai ch là m t chu i nh ng ngày c a hi n t i. Hi n t i tôi ang nói chuy n v i b n tôi, tôi s nói chuy n r t th c, tôi s l ng nghe r t k , s m r ng u óc và con tim nghe, tôi s chia s th t Tr ần Đình Hoành 31
  32. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com tình, tôi s dùng m i giây ng h m t cách t n tình. S ng ngay phút này, ngay t i ây, mt cách t n tình, dù là mình ang làm b t k vi c gì, thì ó là cách n i hi n t i có th t vào m t t ơ ng lai s n th t. • Cu i cùng, có b n h i lu t h p d n này t âu t i? D nhiên là nghe qua ta c ng th y lu t h p d n là qui lu t tâm lý t nhiên. Con ng i h p d n nhau vì s c m nh bên trong ca mình. Và các chuyên gia v tâm lý và truy n thông (communication) ã nói n nhi u th p k (n u không nói là hàng nghìn n m nay). (Ch có ph n tâm lý ngo i c m– nng l ng c a tâm th c làm chuy n ng n ng l ng c a v tr –thì mình xin c phép mi n bàn, vì ch a n m ch c). G n ây m t vài cu n sách bán ch y ã y danh t “lu t hp d n” thành r t ph thông. Theo mình ngh , lu t h p d n c di n gi ng ngày nay chính là “t duy tích c c” phát xu t t các gi ng s thiên chúa giáo khi x a—lòng tin bng h t c i d i c núi non–trình bày l i m t cách khoa h c h ơn b ng các khái ni m Ph t giáo ang r t th nh hành trong gi i trí th c Âu M ngày nay. Chúc các b n m t ngày vui! Mn, Hoành Stumble It! © Copyright 2009, TDH Licensed for non-commercial use ng trong: K n ng giao ti p, m | Th : Giao ti p, ch c c, yêu i Nh ng gi t n c hôm nay Posted on Tháng Ba 4, 2009 by tdhoanh Chào các b n, Chúng ta th ng mong mu n làm c iu gì ó to tát óng góp cho i, làm cho cu c i c a chính mình có ý ngh a h ơn, và làm cho th gi i này c t t p h ơn. Và ta hy v ng r ng m t ngày nào ó ta s có ki n th c và n ng l c làm c iu ó. Nh ng, ta l i th ng không bi t r ng “ngày nào ó” là ngày hôm nay, “ki n th c và n ng lc s có” là ki n th c và n ng l c ã có ngày hôm nay, và “ iu gì to tát ó” là nh ng iu r t nh ta ang làm hôm nay. Bn có bi t iu gì phân bi t ngh s b c th y và ng i m i t p s không? Th a, chi ti t. Ai trong chúng ta c ng có th hát m t b n nh c úng n t, nghe trong các ti c sinh nh t nhà c ng r t hay. S khác bi t gi a ta và các ca s hàng u không ph i là nh ng dòng nh c, hay ngay c n t nh c, mà là m t ít luy n láy ch này, m t tí nh n m nh ch kia, Tr ần Đình Hoành 32
  33. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com mt tí dài h ơn ch n . T t c nh ng cái “m t tí” ó làm cho ca s hàng u là ca s hàng u. Vi t v n c ng th , ai l i vi t không c? Nh ng ch này thêm m t d u ph y, ch kia b t m t d u ch m, ch n b t i ch m t t , làm cho l i c a nhà v n khác v i bài lu n c a h c trò. Võ sinh m i ai xanh v n có th i m t bài quy n thu n th c mà ng i ngoài th y không khác võ s , nh ng nh ch này m t tí, m nh ch kia m t tí, ch m ch n m t tí, nhanh ch kia m t tí, s cho các võ gia bi t ai là s ph , ai là t . Trong t t c m i ngh thu t, m i ngh nghi p, m i k n ng, s khác bi t gi a th y và trò luôn luôn nm trong các iu nh bé, ngoài ra thì không còn khác bi t nào khác. Cho nên n u ta i n ng l c làm c iu to tát, iu to tát ó không bao gi t i, vì th c ra không có iu to tát, mà ch có nh ng iu nh c ng l i mà thôi. i d ơ ng không t nó mà có c, i d ơ ng ch là các gi t n c t l i mà thành. Th thì, cái to tát ca i ta, i d ơ ng c a i ta, t âu mà n, n t lúc nào? D nhiên là ai trong chúng ta c ng bi t câu tr l i, “ i d ơ ng c a ta n t nh ng gi t n c, c a hôm nay.” Gi t n c Vy, nh ng gi t n c hôm nay là gì? Và ta ang làm gì tích t chúng? Ngay u bài, ta nói ta mu n làm i s ng mình có ý ngh a h ơn và th gi i t t p hơn? Th gi i là m t t r t tr u t ng. R t khó ta Thanh Hóa và làm cho th gi i Nam Phi t t p h ơn. Cho nên t t c nh ng t tr u t ng ta nói n hàng ngày, ta ph i bi t c th hóa chúng. Hãy i “th gi i” thành “th gi i c a tôi.” Th gi i c a tôi là chính tôi và nh ng ng i tôi thân quen và giao ti p h ng ngày. Ta ang làm gì h ng ngày làm th gi i c a ta t t p h ơn? D quá, c mang nh ng bông hoa nh c m cùng kh p th gi i c a ta h ng ngày, thì th gi i c a ta s t t p h ng ngày, ph i không? R t gi n d! Nh ng nh ng bông hoa nh ó là gì? , hãy óc sáng t o c a b n t tìm câu tr l i. Sáng t o không có gi i h n, sáng t o là cánh h i âu có th lao sâu vào lòng bi n hay v ơ n qua các t ng tr i. Nh ng ch a c n n sáng t o, ch c n m c tù mù là ai c ng ã bi t câu tr l i: Nh ng óa hoa nh là nh ng n c i v i ông ch quán ph quen, nh ng cái gt u chào em bé hàng xóm, nh ng h i han u ngày v i v con trong nhà, nh ng câu Tr ần Đình Hoành 33
  34. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com cám ơn v i cô tính ti n trong ti m t p hóa, nh ng lá th cám ơn ch hai ba ch trong m t di n àn trên m ng, m t truy n vui k cho các b n, m t b c nh d th ơ ng g i n b n bè. ây th c s là nh ng chuy n r t t nhiên, r t nh , n n i nhi u ng i trong chúng ta quên b ng i, ho c n u có nh thì c ng cho ó là chuy n không áng k . À, n u cho r ng chúng không áng k và ta không c n ph i chú tâm vào ó, t c là ta ch a có c cái nhìn s c bén c a ngh s b c th y. M Tê-rê-sa nói, “Hãy trung thành v i nh ng iu nh bé, vì ó là n ơi ch a ng s c m nh c a b n.” Bây gi mình trình bày m t vài ví d chúng ta th y nh và l n. N u sáng nào b n cng làm m t vi c r t nh là g i in tho i n nàng và “Chúc em m t ngày t t p” r i cúp máy, v y thì ó là chuy n nh hay chuy n l n? N u b n còn ch a bi t câu tr l i, thì hi nàng i. N u ngày nào trên ng i b n tr ng, i ngang quán cà phê, b n c ng m c a, ló u vào, v y tay chào ông b n là ch quán, r i i ti p, thì ó là chuy n nh hay l n i v i ông ta v y? À, mình k cho các b n nghe m t chuy n r t nh nhé. H ơn m t n m tr c ây, lúc m mình còn m n ng (tr c khi qua i). Ngày n mình a m vào b nh vi n, và m t l n i thang máy, trong ó ch có mình và m t ng i àn bà kho ng h ơn 40. Ch này ang c t gi y gì ó và khóc. Rõ ràng là ch ta c ng không nh ho c không bi t là mình ang ng bên c nh. Mình ngh , “Ch c là t gi y ó liên h n ung th hay AIDS c a ch hay ai ó trong nhà,” và mình ngh ti p, “Th t là ch này ang au kh vô cùng, mình ph i làm cái gì ó an i ch y.” Mình i n khi thang máy ng ng và m c a, mình t bàn tay mình r t nh trên cánh tay c a ch y và nói: “Dù là chuy n gì ó, ch c ng s OK. Th ng cùng ch .” (Whatever that is, you will be OK. God is with you). ây ch là m t câu nói r t hàng ngày M , ch có ch m tay ng i l là không nên—nh ng l i rt c n thi t an i–vì v y mình ph i i c a m m i làm. Ch y nhìn mình, và ch trong vòng 2 giây ng h , khuôn m t ch y bi n i t c c k au kh sang m t n ci (còn m n c m t) tràn y bình an h nh phúc. Mình ch a bao gi th y c m t khuôn m t bi n i nhanh n nh th , k c trong xi-nê. Th t là l lùng! Kho ng n a ti ng sau, mình l i g p ch trong hành lang b nh vi n, ch m m c i g t u chào mình và gơ ng m t lúc này r t hân hoan. Câu chuy n này d y cho mình m t iu r t rõ: Dù m t c ch r t nh , r t d làm, ôi khi c ng có th xóa tan m t c ơn giông kh ng khi p trong lòng ai ó, ch trong m t tích t c. Tr ần Đình Hoành 34
  35. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Ch là hoa c thôi Vì v y, n u b n ch suy ngh m t tí v nh ng gì b n có th dùng nh nh ng bông hoa nh mang c m y th gi i c a b n h ng ngày, b n có th làm cho th gi i ó t t p h ơn hng ngày. Và ch ng m y ch c nh ng ng i trong th gi i c a b n u s công nh n rng b n là ng i “trang trí n i th t” cho th gi i riêng c a h h ng ngày, vì b n là m t ph n c a th gi i riêng c a h . N u trong th gi i c a b n có 100 ng i, thì b n ã là “chuyên viên trang trí n i th t” cho 101 th gi i riêng. Trong th i i @, n u b n “nói chuy n” th ng xuyên v i 2 nghìn ng i trong các di n àn, b n ang làm p cho 2K1 th gi i riêng. N u m t th gi i riêng có kho ng 100 ng i, hay 2K ng i, b n c nhân lên tìm s ng i. Hi u ng c p s nhân r t kinh kh ng. Nh ng hành ng r t nh làm th ng xuyên hàng ngày, v i m t t m lòng khiêm t n, gi n d và u ái, có nh ng nh h ng r t l n trong th gi i này. “Mt ti ng kh y móng tay có th mang âm ba rung ng n vô l ng th gi i.” Câu này c a Ph t gia r t sâu sc. Hãy xem m i th gi i là m t trái tim con ng i. nh h ng dây chuy n c a m t n ci nh trong ngày, có th lan t tim này sang tim kia, bi t âu có th kéo dài n vô lng th i gian và vô l ng con tim. Các b n c tâm câu ó, r i chiêm nghi m nó trong cu c s ng, b n s th y m c sâu th m c a nó. ng ngh n i d ơ ng. Ta không th làm ra bi n. i d ơ ng t n t i. Không ai iu khi n c i d ơ ng. Nh ng b n có th làm ra nh ng gi t n c hàng ngày t o i d ơ ng. H a s Van Gogh nói, “Nh ng iu v i t o ra b i nh ng iu nh bé gom li.” Napoleon Hill, tác gi quy n “Think and grow rich” (Suy ngh và làm giàu), cha ca truy n th ng v n h c “thành công cá nhân” ngày nay, nói, “N u b n không làm c nh ng vi c v i, thì làm nh ng vi c nh bé m t cách v i.” T c là sao? T c là g t u mm c i chào ng i hàng xóm và tin r ng, m t cách huy n di u nào ó, n c i nh bé ca mình v n có m t n ng l ng âm th m rung ng n vô l ng th gi i, vô l ng con tim. Cu i cùng, mình xin t ng các b n ba ch r t th nh hành trên th gi i ngày nay, t Tr ần Đình Hoành 35
  36. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com kinh t h c, n tri t lý, n tôn giáo, n t t c m i tr ng phái tâm linh l n nh : “Small is beautiful—nh thì p.” Chúc các b n m t ngày vui v . Mn, Hoành Stumble It! © Copyright 2009, TDH Licensed for non-commercial use ng trong: K n ng giao ti p, m | Th : Giao ti p, Giáo d c, ch c c, yêu i Tích c c hay tiêu c c? Yêu hay thù ? Posted on Tháng Ba 23, 2009 by tdhoanh Chào các b n, Mt l m l i l n v suy t ng chúng ta hay v p ph i m i khi th y ai ó h ng say làm vi c gì, là k t lu n ngay, “Anh y r t tích c c.” Nh ng, m t ng i r t h ng say chém gi t, ó cng là tích c c sao ? Thù h n c ng là ng n l a am mê thúc y con ng i h ng say ho t ng trong vi c tr thù và p , nh tình yêu thúc y con ng i yêu th ơ ng và xây d ng. L m l i l n c a chúng ta là l m l n n ng l c v i tích c c. C tích c c l n tiêu c c, c tình yêu l n thù h n, u t o ra n ng l c. Cu c u tranh gi a nng l c tích c c và n ng l c tiêu c c là cái mà, trong m i n n v n hoá c a con ng i, chúng ta g i là cu c u tranh gi a thi n và ác, gi a ánh sáng và bóng t i. Nh ng, b n ng v i gi ơ tay s m “Tôi phe thi n.” (Bi t r i kh l m nói mãi ) N u t cho im, thì Tr ần Đình Hoành 36
  37. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com tt c th gi i ch có m t phe thôi, các b n –mi ng i chúng ta u dõng d c tuyên b , rt thành th t, “Tôi ơ ng nhiên là thu c phe thi n.” Nh ng r t ti c, s th t là th gi i có bi t bao nhiêu ng i gây bao au kh và phi n não h ng ngày. M i ng i ã thu c v phe ta h t r i, phe ch âu ra v y kìa? Nu ta bi t c là ta vô minh, thì ta âu còn vô minh n a. B n ch t c a “không ánh sáng” là làm cho chúng ta không th y c gì, k c không th y c chính mình. V n hào Alexander Solzhenitsyn nói, “ c chi ch có nh ng ng i gian ác âu ó qu quy t làm nh ng vi c gian ác, và ta ch c n l t h ra kh i ám chúng ta và tiêu di t h . Ti c thay, l n ranh phân chia thi n ác c t ngang m i trái tim con ng i, và ai là ng i s n sàng tiêu di t con tim c a chính mình?” Ng i nào vô t i, hãy ném viên á u tiên! Bi vì thi n và ác ã có s n trong trái tim con ng i, ng t ng r ng khi ta h ng say làm gì ó t c là ta ang tích c c. Tích c c là tình yêu. Thù h n là tiêu c c. H ng say ho t ng vì thù h n v n là tiêu c c, dù là h ng say tiêu c c. H ng say ch i b i, h ng say phá, h ng say ch trích, h ng say p ng i ta xu ng, ó là nh ng h ng say tiêu c c, dù xem ra r t nóng, r t nhi u n ng l c. Martin Luther King nói, “H n thù khi n i s ng tê li t, tình yêu gi i phóng. H n thù tung r i b i i s ng, tình yêu em n hài hòa. H n thù ph en cu c i, tình yêu r i sáng.” Nh ng, n u ta không là ng i ã hi u và làm ch c con tim c a mình, ta s không phân bi t c tình yêu và thù h n trong tim. N u có ng i c p ng ang c p m t thi u n , và ta ra tay hào hi p ánh h n c u nàng, thì trong lòng ta ang có tình yêu hay thù h n? N u ta vì yêu nhóm nông dân b m t quan ch c tham nh ng c hi p mà “t n công” v quan ó b ng m i cách, thì ó là tình yêu hay thù h n? ây là câu h i h t s c ch quan, và th c s là ch có mình b n hi u c qu tim c a bn. Không ai có th tr l i cho b n c –bn ang vì tình yêu hay thù h n trong lòng? N u bn không ch c, thì mình chia s v i b n m t ph ơ ng cách nh n bi t gi n d . Nh ng cách nào i n a thì chính xác c a nó tùy vào m t iu ki n duy nh t—ta có th t s th t s Tr ần Đình Hoành 37
  38. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com th t s thành th t thành th t thành th t v i chính lòng ta không. Sai m t ly i m t d m. Ch c n ta có m t thoáng thi u thành th t v i chính mình, m i o l ng s sai i c d m. Ph ơ ng cách ó là: Hãy l ng nghe nh ng câu chính ta nói . Các câu nói c a b n là nói v ng i mình yêu, hay nói v ng i mình ghét? “Ch b nh v y c c quá, em giúp ch môt tay” hay “Tên này i gian i ác, tôi ph i ánh nó m t tr n m i c.” D nhiên là mt hai l n thì không th quy t oán c, nh ng n u b n l y t ng s câu trong m t ngày hay trong môt tu n (k c nh ng câu nói th m trong u) và so sánh, b n s có khái ni m khá rõ ràng là mình vì tình yêu (tích c c) hay vì thù h n (tiêu c c). N u b n tính ra 50/50, thì b n ng ngay chính gi a. Ng i tích c c h ng th y s có t s tình yêu/thù hn b ng 100/0. Nu b n là ng i tích c c th c s , t s c a b n ph i r t g n 100/0. Và b n có th làm c iu ó, vì Mahatma Gandhi nói, “Hãy ghét t i l i, nh ng yêu ng i l m l i.” Chúng ta l i r t hay ghét ng i l m l i và yêu làm l i. D nhiên, ã không là thánh thì ai cng l m l i khi này khi khác. Nh ng t i thi u là ý chí trong tâm t ng, ta có ghét t i l i và yêu ng i l m l i không? Tr ần Đình Hoành 38
  39. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com ây là chuy n t nhiên trong b n tánh con ng i, ch ch ng ph i là gì phi th ng ho c không t ng nh nhi u ng i l m t ng—b m ghét nh ng iu sai con cái làm, nh ng vn luôn th ơ ng yêu con cái. ó là b n tánh con ng i t nhiên. R t nhi u ng i trong chúng ta ã l c kh i b n tánh yêu th ơ ng c a mình quá lâu, cho nên th ng hay thù ghét ng i mình cho là l m l i, trong khi mình v n c yêu làm l i ó—ai h ng say u t tham nh ng trong khi mình v n nh n ti n hay chi ti n d i g m bàn th ng xuyên? Lord Bryon, thi s nc Anh, nói, “Thù h n là iên r c a con tim.” Nhà Ph t nói sân h n là m t trong ba c—tham, sân, si—làm cho ng i ta m t ánh sáng. Ng i th c s tích cc không th có thù h n; hành ng tích c c không th t trên c n b n thù h n. ng vi nhìn vào các hành ng nóng b ng c a mình bên ngoài mà t ng r ng mình tích c c. Ng i tích c c, v i con tim tràn y yêu th ơ ng, ôi khi có th chuy n xoay th gi i v i ch m t n c i và m t con tim thanh l ng. Chúc các b n m t ngày vui v . Mn, Hoành © Copyright 2009, TDH Licensed for non-commercial use ng trong: m | Th : Giáo d c, ch c c T duy tích c c–“Thu c v” cu c i Posted on Tháng Ba 24, 2009 by tdhoanh Chào các b n, Ti ng Anh có t “sense of belonging”, d ch ra ti ng Vi t là “c m giác thu c v ”, nh là “Anh c m th y anh thu c v quê h ơ ng này.” C m-giác-thu c-v là m t c m giác ch quan, nhìn t góc c a ng i ch c m giác. Nh v y ngh a là, n u nàng nói “Em thu c Tr ần Đình Hoành 39
  40. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com v anh,” thì ó là c m-giác-thu c-v c a ng i ang yêu. Nh ng n u chàng nói, “Em thu c v anh,” thì ó không ph i là c m-giác-thu c-v, mà là tuyên b quy n s h u th i i kh ng long . Sense of belonging r t c n thi t cho h nh phúc và t duy tích c c c a ta. M t kh o sát ca Reg Williams , giáo s y tá và tâm lý t i i h c Michigan (bang Michigan, M ) cho th y, các b nh nhân b nh tr m u t có sense of belonging cao mau lành b nh h ơn các b nh nhân có sense of belonging th p. Các kh o sát khác c ng cho th y cô ơ n là m t trong nh ng nguyên nhân chính c a b nh tr m u t. Và d nhiên là ai trong chúng ta c ng bi t là tr em không có, ho c không g n g i, ai trong gia ình th ng d “chán i,” “h n i” và ph m pháp. Các nh n xét này liên h tr c ti p n vi c th c hành t duy tích c c. T t c các o gia và chuyên gia v t duy tích c c u l p i l p l i, ngày này qua tháng n , là ta ph i yêu ng i, yêu loài v t, yêu i, yêu th gi i. Nh ng cái “yêu” này chính là nh ng c m-giác- thu c-v, các b n . Tôi ch có th yêu c tr ng này n u tôi c m th y tôi thu c v tr ng này—ây là tr ng c a tôi, ây là các th y cô b n bè c a tôi. N u tôi c m th y tôi “l c chu ng” trong tr ng này, ây là nh ng tháng ngày chán n n và tù t i, ây là tr ng c a “chúng nó” và th y cô c a “chúng nó,” ch ng n nh p gì v i tôi c , thì t t nhiên là tôi không th nào yêu tr ng, tích c c v tr ng, và tích c c v i chính mình trong khuôn viên tr ng c. Tơ ng t nh v y, ta s không th nào tích c c c v i i trong “khuôn viên”c a i, nu ta không có c m giác là ta thu c v cu c i, n u ta cho r ng ta b ném vào cu c i này nh m t nhà tù l n l nh lùng, vô m c ích. Nh ng làm th nào ta có c c m giác thu c v cu c i? Tr ần Đình Hoành 40
  41. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com À, câu h i này tr c ti p liên h n câu h i c n b n nh t c a t t c m i tri t thuy t, m i tôn giáo, m i truy n th ng tâm linh: Ta t âu mà n? n làm gì? Và ta s i âu? Nh ng câu h i t i h u ó, b n s ph i t nghiên c u tìm câu tr l i. T i ây chúng ta ch nói n ph ơ ng di n th c hành giúp chúng ta t ng c c m-giác-thu c-v, và do ó, tng c t duy tích c c. Dù là truy n th ng tâm linh hay tri t lý nào, gi i thích nh th nào, thì trên ph ơng di n th c hành, t t c u ph i dùng m t ph ơ ng pháp gi n d –ó là “quan tâm”, hay còn g i là “ ý.” Và ta th c t p “ ý” t ng b c m t, t trong nhà i ra ngoài, nh sau. • N u ta mu n có c m giác ta thu c v gia ình c a ta, cách duy nh t là ý n gia ình, hay nói chính xác h ơn là ý n m i ng i trong gia ình—Ai ang làm gì? âu,? Vui bu n ra sao? Ta c n chào h i th ng xuyên—nu i s m v khuya, ch ng th y ai ngo i tr cái g ng c a mình, thì khó cho mình có c m t ng thu c v gia ình. • Bên ngoài gia ình, i v i b n bè và ng i thân quen c ng v y, ý n h m t tí, h i han h v công vi c, gia ình, vui bu n, khó kh n, thay vì g p nhau hàng ngày làm vi c vi nhau mà trong 5 n m ch nói chuy n công vi c. • B c cao h ơn c a ý là i v i ng i không quen bi t. Thông th ng, ta không bao gi ý n ng i không quen bi t, cho nên ta có th i ngang qua hàng nghìn ng i trong m t ngày, nh ng ch ng bao gi ý n ai. V y thì, nay ta th c t p nhìn nh ng ng i ngoài ng k h ơn m t tí (d nhiên không ph i ch các cô m c mini, mà là m i ng i ), nh t là nh ng ng i lao ng, nh ng ng i buôn thúng bán b ng, và th ơ ng h h ơn m t tí vì ta may m n h ơn. Nhìn m i ng i chung quanh k h ơn m t tí và th y ta là anh ch em c a h và h là anh ch em c a ta. Dù là không quen bi t nhau, ta có th hi u c nh ng khó kh n, lo l ng, vui bu n c a h , vì i s ng c a h , trên c n b n, ch ng khác i s ng c a ta bao nhiêu. • Nhìn ánh n ng, nhìn hàng cây , nhìn hoa c k h ơn m t tí, t n h ng cái p thiên nhiên, và cám ơn cu c i ã cho ta bao nhiêu cái p. • Nhìn nh ng con thú ta g p, chó mèo chim chóc, và thán ph c cái p và b n tính t nhiên trong tr ng c a chúng—ít ra là chúng không nói d i–và cám ơn cu c i ã cho th Tr ần Đình Hoành 41
  42. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com gi i này nh ng ng i b n nh th . • Cu i tu n, a gia ình v vùng quê i “dã ngo i”, v a thanh th n u óc, v a t n hng v p thiên nhiên, v a th y t n c và cu c i p n th nào. Nói chung là ta ch ng c n ph i làm gì thêm, ngo i tr “th y” cu c i tr c m t v i bao thân thi n p và g n g i c a nó. T ó ta s g n g i, yêu th ơ ng và tích c c h ơn v i cu c i. B ng không, ta v n có th nhìn cu c i hàng ngày, nh ng v n không th y cu c i, ho c ch th y v i h n h c và tuy t v ng—Ôi, i vô m c ích, vô ngh a lý, vô tình yêu! i là d i trá x o quy t! i là sa m c l a b ng mênh mông! Th c s , i là m t b c tranh huy n di u—có th là thiên àng, có th là h a ng c, có th là ng c xanh t ơ i, có th là bi n cát r c l a, có th là nh ng em bé c i khúc khích, có th là oàn qu d g m g i có th hi n ra tr c m t ta v i muôn nghìn hình thái khác nhau. Và ng i c m cây a th n có th hô thiên bi n v n hóa ó, ch ng ai khác h ơn là tâm ta c . Chúc các b n m t ngày vui. Mn, Hoành Bài liên h : “Thu c v ” nhóm nào? , “Thu c v ” th gi i. © Copyright 2009, TDH Licensed for non-commercial use ng trong: m | Th : Giáo d c, ch c c, yêu i Các ph n bi n ch ng t duy tích cc Posted on Tháng T 10, 2009 by tdhoanh Tr ần Đình Hoành 42
  43. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Chào các b n, Nhi u khi nói n t duy tích c c v i ai, ta có th nh n m t ph n ng ch ng i, ôi khi ch ng i r t d d i, r ng ta không th c t , không hi u nh ng khó kh n kh n kh ca cu c i, r ng ta lý thuy t, r ng ta ngây th ơ. À, nh ng ng i ph n ng nh th có hai v n : Th nh t, h ch a hi u t duy tích c c là gì. Th hai, r t có th h là ng i tiêu c c, và ch có th th y m i s , k c t duy tích cc, qua l ng kính tiêu c c. • N u gi a ng có t ng á ch n ngang, ó là khó kh n, ai l i không th y? K c ng i mù—ng vào ó m t cái r m là bi t ngay. Và t t c m i ng i u th y c “th c t ” ó. Ng i tiêu c c thì th y t ng á quá l n, không có cách nào v t qua; thôi thì b cu c, i ng khác. Ng i tích c c thì th y tng á r t l n, nh ng dù l n cách nào thì c ng có cách di chuy n nó sang m t tí—bng cách ào ng và òn b y b y nó l n i, ho c ào ng vòng mình i quanh t ng á. Ai c ng th y “th c t ”, ch là hai “th c t ” khác nhau cho hai lo i ng i khác nhau i di n cùng m t khó kh n. • N u nói v kh n kh thì ai b m t vi c, không có ti n tr ti n nhà ti n n, c ng ph i th y cái kh ó. Ng i tiêu c c thì th y ó là b n ch t c a cu c i, th y r ng s mình là s con r n, th y r ng i ch là y a. Ng i tích c c thì th y ó là chuy n bình th ng– ã s ng i thì có khi có vi c t t, có khi th t nghi p, và th t nghiêp túng ti n ch là “m t th thách n a” mình chi n th ng, b công d d i h ơn tìm vi c. • Có ng i l i cho r ng i có vui bu n yêu gi n. T duy tích c c t c là bóp méo cu c i, là làm cho cu c i m t h t thi v v i nh ng b m t khác nhau c a nó. Ý này nghe ra rt hay, nh ng v n là l m l n v b n ch t c a cu c i. Th t tình–h n ái bi l c d c—ây là “b n ch t c a cu c i” hay là “cái nhìn c a tâm ta v cu c i” v y? N u hôm nay tr i m a, b n nhìn m a và r t bu n (vì lý do gì ó, thi Tr ần Đình Hoành 43
  44. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com hng ch ng h n), thì b n ch t tr i m a là bu n hay sao? ó là m a bu n hay b n bu n? Nu có ng i làm b n gi n d vì lý do gì ó, nói d i v b n ch ng h n, thì ó là vì cu c i có nhi u gi n d , hay ch vì b n ch a iu khi n c tâm mình n m c tuy t di u? Có th nói b n ch t c a cu c i là có ng i nói d i ch ng b n, gi n d hay không là do bn, ch không ph i b n ch t c a cu c i. Nu b ng i yêu b , ơ ng nhiên ai l i không bu n? Nói là ng i tích c c không bu n khi b ph tình thì hóa ra là chàng ta nh rôbô sao? Nh ng ng i tiêu c c, khi th t tình thì u ng r u ch i ng i và ch i i. Ng i tích c c thì “M i qu tim là m t cánh chim t do. Nàng ã i r i, bu n th t y, nh ng t t h ơn là c u xin th ng cho nàng nhi u bình an và h nh phúc, vì nàng v n là con c a th ng dù là i v i mình hay v i th ng ct t nào y.” • Có ng i l i nói ng i t duy tích c c không phán oán, lúc nào c ng th y m i s là tt, cho nên không có kh n ng th y cái x u c a s v t. ây l i c ng là m t hi u l m l n v t duy tích c c. N u m t quan ch c tham nh ng, làm sao ó là chuy n t t c. Th c ra, chính nh ng ng i tiêu c c m i nói tham nh ng là chuy n “d nhiên”, là chuy n “ch p nh n c”, là chuy n c a “ng i hi u i.” Không m t ng i tích c c nào ch p nh n tham nh ng là OK d i b t c lý do và lý lu n nào! Và khác v i ng i tiêu c c ch p nh n cái x u nh là chuy n ơ ng nhiên c a cu c i, ng i tích c c s tích c c tìm ra cách ch n ng cái x u càng nhi u càng t t. Thay vì ch p nh n “th c t ” r ng “tham nh ng là b n ch t c a cu c i” và, do ó, ng lõa v i tham nh ng, ng i tích c c s th y r ng trên “th c t ” tham nh ng l ng hành vì không có nhi u ng i tích c c ng lên ch ng i tham nh ng, t cáo tham nh ng, làm nh ng công vi c ch n ng tham nh ng. • M t hi u l m th ng th y khác là tích c c hay tiêu c c là b n ch t c a t ng ng i. iu ó hoàn toàn sai. Tích c c và tiêu c c có s n trong m i ng i chúng ta. Khi ta gi n d hay s hãi, thì n ng l c tiêu c c s tr i d y làm ta suy ngh và hành ng tiêu c c. Khi ta bình t nh, vui v và yêu th ơ ng, n ng l c tích c c chi n th ng và làm ta suy ngh và hành ng tích c c. Con ng i chúng ta th ng bình t nh hay yêu m n khi m i s chung Tr ần Đình Hoành 44
  45. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com quanh u t t, cho nên r t d tích c c khi ang có công vi c t t, ti n t t và ng i yêu tt. Ch khi g p khó kh n, thì lo l ng và bu n gi n m i có c ơ h i tr i d y và t o c ơ h i cho nh ng n ng l c tiêu c c chi m h u con tim và kh i óc c a ta. Lúc ó, chính là lúc ta ph i chi n u v i chính mình, ph i bi t cách làm cho con tim c a mình bình t nh và y yêu ái tr l i các n ng l c tích c c tr v , h u ta có th suy t và hành ng trong chi u h ng tích c c. Tóm l i, t duy tích c c là cu c chi n u tri n miên t th ng và t ch . ó không ph i là b n ch t th ng tr c c a con ng i, không ph i là m t chuy n du hành ch có nng trong gió mát và không sóng gió. ó là ánh sáng c a ng n èn trong tim, th ng xuyên b e d a b i chính nh ng bão t trong tim. Chúc các b n m t ngày vui v . Mn, Hoành © Copyright 2009, TDH www.dotchuoinon.com Licensed for non-commercial use Nn t ng c a t duy tích cc Posted on Tháng T 10, 2009 by tdhoanh Chào các b n, Chúng ta u bi t t duy tích c c không ph i ch là m t công th c lý lu n, nh là tam on lu n trong lu n lý h c, mà là m t thái s ng, m t thái tích c c v chính mình, v con ng i, v cu c i. Nh ng khi h c t duy tích c c thì ta luôn luôn h c nh là h c mt công th c suy ngh —hãy nhìn n a ly n c nh y n a ly, thay vì c n n a ly. Th thì, ph i ch ng t duy tích c c ch là m t k thu t tâm lý “t l a d i mình” (self- Tr ần Đình Hoành 45
  46. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com deceiving)? T t c m i s , c nhìn v i màu h ng, th y th gi i màu h ng, thay vì các màu khác? À, ây là m t câu h i r t khó tr l i, n u chúng ta ch tin vào, và s ng b ng, th gi i ta th y c b ng m t, nghe c b ng tai, và s c b ng tay. N u ta tin r ng ta ch là k t qu tình c c a ph i h p sinh lý gi a b m , s ng m y m ơ i n m trên i, r i ch t, và ht, thì ch c là không th nào ta có th t duy tích c c c trong cu c i y m i v n ph c t p n y. Theo mình, ó là m t t duy c c k tiêu c c và là n n t ng c a m i hành ng tiêu c c trên i. Trong l ch s th gi i c n i, chúng ta có th k n Stalin và Polpot nh là hai tên tu i l n i theo tr ng phái suy t ng ó—con ng i ch là nh ng con v t dành gi t nhau và c n ph i c tri t tiêu hay k lu t s t b ng nh ng hình ph t kinh kh ng. Tuy nhiên, khi kh o sát nh ng v th y v t duy tích c c c a th gi i—Gandhi, t Lai Lt Ma, Norman Vincent Peale (ông t c a khoa h c t duy tích c c), Nelson Mandela— thì ta th y nh ng ng i n y u có m t i s ng tâm linh r t m nh, và u nhìn th gi i ta s ng nh là c xây trên m t n n t ng tâm linh v ng ch c, dù n n t ng ó là Th ng , hay ông Tr i, hay “the One”. Và d nhiên, kinh nghi m s ng c a riêng ta óng vai trò quan tr ng h ơn t t c , trong vi c tìm hi u c n b n c a t duy tích c c. Làm th nào b n có th th t s vui v v i m t ng i va m i gây t n th ơ ng cho b n, n n b n không có lòng tin vào nhân qu (tôi b qua cho anh ta, Tr i s b qua cho tôi), hay vào ng nh t (anh ta và tôi th c ra c ng ch là m t trong l ng nh t c a v tr ), hay vào Chúa (Chúa mu n tôi yêu anh ta, dù anh ta nói xu tôi)? N u ta không tin vào iu gì sâu xa h ơn th gi i v t lý, thì theo ý mình cách h p lý lu n nh t ph n ng l i hành vi gây t n th ơ ng c a m t ng i là gây t n th ơ ng l i cho h n. T duy tích c c d y chúng ta suy t và hành ng sâu xa h ơn là n mi ng tr mi ng. T duy tích c c òi h i chúng ta tin vào m t t ơ ng lai sáng s a, vào m t công lý vô hình, vào m t lý l tích c c xuyên m i th gi i h u hình. Tr ần Đình Hoành 46
  47. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com Tôi có th tích c c và yêu m n anh ta dù là anh y ã gây th ơ ng tích và thi t h i cho tôi, bi vì th ng ã sinh ra t t c chúng ta trong hình nh cao p c a ngài, và th ng mu n tôi yêu tt c m i ng i, k c k thù. Tôi có th t bi h x v i t t c m i ng i, k c ph ng tr m c p, vì h v i tôi có liên h ch t ch v i nhau, vì t t c chúng ta u ch là nh ng c ơn sóng phù du c a m t i d ơ ng “S Th t”, và i d ng ó c ng chính là “Cái Tâm” nguyên th y c a m i ng i chúng ta và là “b n tính” nguyên th y c a v tr . Tôi có th tha th và nhân ái v i t t c m i ng i, k c nh ng ng i x u xa gian ác, vì Tr i sinh ra t t c chúng ta v i “nhân chi s ơ tánh b n thi n”, và n u tôi tha th và nhân ái vi ng i, Tr i s tha th và nhân ái v i tôi. Mình ã suy ngh nhi u n m v v n này, và trong truy n th ng giáo d c th t c (secular education) trên th gi i, chúng ta không mu n nói gì ngoài th gi i v t lý m t th y tai nghe. Nh ng iu xa h ơn là m t th y tai nghe, nh ng iu liên h n kinh nghi m n i tâm sâu xa không minh ch ng c b ng các máy o khoa h c, chúng ta g t b ra kh i h c ng. Vì v y, nhi u n m nói v t duy tích c c, mình c ng mu n tránh, không mu n nói n chi u kích tâm linh. Tuy nhiên, kinh nghi m c a chính mình, c ng nh các th o lu n mình có v i các lãnh o kinh t chính tr c a nhi u qu c gia trên th gi i, cho th y r t rõ là con ng i chúng ta không th th c s t duy tích c c n u không ng trên m t n n t ng tâm linh r t v ng, Tr ần Đình Hoành 47
  48. Tư duy tích c ực dotchuoinon.com có m t lòng tin r t v ng vào b n tánh thi n m nguyên th y c a con ng i, và vào tình yêu bao la c a th ng hay t bi h x c a “b n lai di n m c” c a con ng i. Chúng ta có th nói láp nháp và vi t láp nháp v t duy tích c c, có th nghe r t hay và rt xôm t . Nh ng khi ph i i di n v i nh ng khó kh n, nh ng b t công, nh ng au kh , nh ng áp l c quá s c ch u ng c a con ng i, khi mà ta ch là m t con th b è di c m t qu núi Thái S ơn, lúc ó t t c lý lu n và suy t ng v t duy tích c c u không giúp c gì c . Lúc ó ch có m t khiêm t n th t s và m t lòng tin th t s , nói, “L y chúa, chúa là ng ch n d t con, con không h lo l ng chi”, hay “Nam mô A- di-à Ph t, con trong tay ng i, con không s hãi chi.” Ngu n su i tâm linh ó, chính là c i ngu n th t s c a t duy tích c c, c i ngu n c a s c m nh n i tâm vô ch, có th cho con ng i t m th ng c a ta làm c nh ng chuy n phi th ng. Ngoài ra, t t c nh ng k thu t t duy tích c c không t c n b n trên chi u sâu tâm linh, có th cho ta tích c c c m t tí, khá h ơn là tiêu c c hoàn toàn, nh ng ch n m t m c hi h t nào ó mà thôi. Khi kh au tr thành quá l n, khi s c ch u ng c a con ng i ã ki t, ch có su i ngu n tâm linh m i cho ta s c m nh m m c i b c vào lò l a, phi th ng nh ng i i trên n c. Ngay c trong i s ng th ng ngày, ch có su i ngu n tâm linh m i cho chúng ta m t t duy tích c c d u dàng, không v k , không t trên danh l i, không bao gi ng ng, thay vì lo i “t duy tích c c” c a ng i háo th ng, háo danh, háo l i. Lo i “t duy tích c c” v k này, m i nhìn bên ngoài thì nh là tích c c, vì nó làm cho ng i ta xông xáo có v r t tích c c, nh ng nó ã có m m h y di t t bên trong, vì v k thì ch có th tích c c c vi m t ng i–tôi–và tiêu c c v i t t c nh ng ai và t t c nh ng gì c n bánh xe l n c a “tôi.” Chúc các b n cu i tu n vui v tho i mái ! Mn, Hoành © Copyright 2009, TDH www.dotchuoinon.com Licensed for non-commercial use Tích c c n m c nào ? Posted on Tháng T 13, 2009 by tdhoanh Tr ần Đình Hoành 48