Module bồi dưỡng thường xuyên Tiểu học - Module TH 9: Hướng dẫn, tư vấn cho học sinh Tiểu học - Bùi Phương Nga

Nội dung text: Module bồi dưỡng thường xuyên Tiểu học - Module TH 9: Hướng dẫn, tư vấn cho học sinh Tiểu học - Bùi Phương Nga

1. BÙI PHƯƠNG NGA MODULE TH 9 h−íng dÉn, T− vÊn cho häc sinh tiÓu häc | 9
2. A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN Hc sinh tiu hc là nhng ngi ang trong giai on liên tc phát trin và thay i v th cht, tâm lí và quan h xã hi trong s tng tác vi th gii ngày càng a dng, vi nhng c hi m rng nhng cng y ri ro, cám d. Ngoài nhu cu hc tp vn hoá, tip thu nhng kin thc khoa hc, hc sinh tiu hc cng có nhu cu chm sóc v mt tâm lí, c trang b nhng k nng sng sng an toàn, bit khc phc nhng khó khn trong hc tp và cuc sng. Vic chm sóc sc kho tinh thn mt cách toàn din cho hc sinh ngay t cp Tiu hc bên cnh vic trang b kin thc là yêu cu hàng u i vi gia ình, nhà trng và xã hi. Thc t trong các nhà trng Vit Nam hin nay là cha có mt i ng các nhà t vn v tâm lí — xã hi cho hc sinh. Bi vy, cùng vi tác ng ca chính sách giáo dc, chng trình giáo dc, c s vt cht ca nhà trng thì cht lng giáo dc ph thuc phn ln vào trình chuyên môn, trình nghip v s phm và nng lc tr giúp, t vn tâm lí cho hc sinh ca giáo viên. Trong nhng nm va qua h thng các trng s phm ào to giáo viên các cp cha áp ng c yêu cu t vn tâm lí cho hc sinh. Tài liu này nhm hng dn, h tr giáo viên tiu hc t bi dng tip cn vi công tác t vn hc sinh tiu hc. ây là mt trong nhng ni dung cn thit ã c B Giáo dc và ào to khng nh trong công tác bi dng thng xuyên, phát trin ngh nghip ca các giáo viên tiu hc. Module “T vn cho hc sinh tiu hc” là mt module t hc có hng dn. Các ni dung hc tp c thit k theo mt cu trúc thng nht ngi hc d dàng tip cn. Các hot ng trong tng vn dn dt ngi hc i t nhng kinh nghim ã có n tip thu nhng cái mi bng cách t nghiên cu các thông tin c cung cp trong phn Ph lc và trao i, tho lun vi ng nghip. Nhng câu hi, bài tp và thông tin phn hi c cung cp xuyên sut trong tài liu nhm giúp ngi hc t nhn thy nhng tin b ca mình trong quá trình bi dng thng xuyên. Nhng bài tp phát trin k nng giúp ngi hc áp dng nhng iu ã hc vào thc t công tác t vn cho hc sinh tiu hc cng nh công tác ch nhim. 10 | MODULE TH 9
3. B. MỤC TIÊU TÀI LIỆU 1. MỤC TIÊU CHUNG Bc u trang b cho giáo viên tiu hc mt s kin thc và k nng t vn h có th vn dng trong hot ng dy hc, giáo dc và tr giúp tâm lí cho hc sinh tiu hc. 2. MỤC TIÊU CỤ THỂ 2.1. Kiến thức — Xác nh c c im nhn thc, mt s nét nhân cách, nhu cu và khó khn ca hc sinh tiu hc. — Phân bit c khái nim t vn và hng dn; xác nh c mc tiêu, nhim v, các k nng và hình thc t vn cho hc sinh tiu hc. 2.2. Kĩ năng — T rèn luyn mt s k nng t vn c bn nh: k nng lng nghe tích cc, k nng hi, k nng phn hi, k nng thu cm. — Hình thành nng lc t vn cá nhân và t vn nhóm cho hc sinh tiu hc. 2.3. Thái độ — Có nhn thc úng n v tm quan trng ca vic rèn luyn nâng cao nng lc t vn cho hc sinh ca ngi giáo viên tiu hc. — Tôn trng các thân ch (hc sinh) khi t vn cho các em. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 11
4. C. NỘI DUNG TT Ni dung Thi gian 1 Hc sinh tiu hc và s cn thit nâng cao nng lc t vn cho giáo viên tiu hc 3 tit 2 T vn hc ng 4 tit 3 Mt s k nng t vn c bn cho hc sinh tiu hc 4 tit 4 T vn cá nhân và t vn nhóm 4 tit Tng cng 15 tit Nội dung 1 HỌC SINH TIỂU HỌC VÀ SỰ CẦN THIẾT NÂNG CAO NĂNG LỰC TƯ VẤN CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC (3 tiết) Hoạt động 1. Tìm hiểu đặc điểm nhận thức và một số nét nhân cách của học sinh tiểu học Là giáo viên tiu hc, mi chúng ta không ch làm nhim v hng dn, ging dy cho hc sinh, mà còn phi thng xuyên “t vn” giúp các em vt qua nhng khó khn ca mình. Mun làm tt c nhng công vic ó chúng ta cn phi có hiu bit nht nh v c im nhn thc, nhân cách và nhng khó khn v hc tp và tâm lí ca hc sinh tiu hc. Hot ng này òi hi trc ht mi ngi phi làm vic c lp vi nhng bài tp di ây. Sau ó, mi ngi có th chia s kt qu vi các bn ng nghip trong nhóm và i chiu vi áp án mc Thông tin phn hi cho hot ng 1. Bài tp 1. Da vào hiu bit ca bn (có th tham kho Mc 1. Mt s c im tâm lí nhn thc thuc Mc I. Hc sinh tiu hc trong Ni dung I phn E. Ph lc trang 40) hoàn thành bng 1 di ây. 12 | MODULE TH 9
5. Bảng 1. Đặc điểm nhận thức của học sinh tiểu học u cp (lp 1, lp 2) Cui cp (lp 4, lp 5) Nhn thc cm tính: Tri giác Nhn thc lí tính: T duy Ngôn ng Chú ý Trí nh Bài tp 2. Hãy in các t cho trc trong khung vào ch trng trong on vn nói v c im hình thành nhân cách ca hc sinh tiu hc di ây. tính ang hình thành, tính chnh th và hn nhiên, tính tim n “Nhìn chung vic hình thành nhân cách ca hc sinh tiu hc mang nhng c im c bn sau: Nhân cách ca các em lúc này mang , trong quá trình phát trin hc sinh luôn bc l nhng nhn thc, t tng, tình cm, ý ngh ca mình mt cách vô t, hn nhiên, tht thà và ngay thng; nhân cách ca các em lúc này còn mang , nhng nng lc, t cht ca các em còn cha c bc l rõ rt, nu có c tác ng thích ng chúng s bc l và phát trin; và c bit nhân cách ca các em còn mang , vic hình thành nhân cách không th din ra mt sm mt chiu, vi hc sinh tiu hc còn ang trong quá trình phát trin toàn din v mi mt, vì th mà nhân cách ca các em s c hoàn thin dn cùng vi tin trình phát trin ca mình”. Bài tp 3. Hãy trình bày mt s nét nhân cách ca hc sinh lp bn ang dy theo gi ý sau: TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 13
6. — Tính cách: — Hng thú: — c m (lí tng): — Xúc cm — tình cm: Hãy i chiu vi các thông tin di ây tng thêm hiu bit v vn này. THÔNG TIN PHẢN HỒI áp án bài tp 1: Bng 1. c im tâm lí nhn thc ca hc sinh tiu hc u cp (lp 1, lp 2) Cui cp (lp 4, lp 5) Nhn thc — i th, ít chi tit. — Mang tính xúc cm, thích cm tính : — Mang tính không n nh. quan sát các hin tng, s vt Tri giác có màu sc sc s, hp dn. — Gn vi hành ng trc quan. — Mang tính mc ích (bit lp k hoch hc tp, làm các bài tp t d n khó, ). 14 | MODULE TH 9
7. u cp (lp 1, lp 2) Cui cp (lp 4, lp 5) Nhn thc lí tính: T duy — T duy trc quan hành ng — Các phm cht t duy chuyn chim u th. dn t c th sang tru tng. — Bc u bit khái quát hoá. Ngôn ng — Có ngôn ng nói thành tho. — Ngôn ng vit ã thành tho — Xut hin ngôn ng vit. và bt u hoàn thin v mt ng pháp, chính t và ng âm. Chú ý — Chú ý không ch nh chim — Chú ý có ch nh phát trin u th hn chú ý có ch nh. dn và chim u th, ã có s — Chú ý có ch nh còn yu, n lc v ý chí trong hot ng kh nng kim soát, iu khin hc tp nh hc thuc mt bài chú ý còn hn ch. th, mt công thc toán hay mt bài hát dài Trí nh — Ghi nh máy móc phát trin — Ghi nh có ý ngha và ghi nh tng i tt và chim u th t ng c tng cng. Ghi hn so vi ghi nh có ý ngha. nh có ch nh ã phát trin. áp án bài tp 2: “Nhìn chung vic hình thành nhân cách ca hc sinh tiu hc mang nhng c im c bn sau: Nhân cách ca các em lúc này mang tính chnh th và hn nhiên , trong quá trình phát trin hc sinh luôn bc l nhng nhn thc, t tng, tình cm, ý ngh ca mình mt cách vô t, hn nhiên, tht thà và ngay thng; nhân cách ca các em lúc này còn mang tính tim n , nhng nng lc, t cht ca các em còn cha c bc l rõ rt, nu có c tác ng thích ng chúng s bc l và phát trin; và c bit nhân cách ca các em còn mang tính ang hình thành , vic hình thành nhân cách không th din ra mt sm mt chiu, vi hc sinh tiu hc còn ang trong quá trình phát trin toàn din v mi mt, vì th mà nhân cách ca các em s c hoàn thin dn cùng vi tin trình phát trin ca mình”. Bài tp 3. Không có áp án (Bn có th tham kho mt s nét nhân cách ni bt ca hc sinh tiu hc ni dung I, phn E, ph lc trang 40). TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 15
8. Hoạt động 2. Tìm hiểu nhu cầu và một số khó khăn trong học tập của học sinh tiểu học Giáo dc con ngi mun thành công cn c tip cn theo nhu cu ca ngi hc. Nu các em c áp ng các nhu cu s to cho hc sinh iu kin thun li phát trin. Lm dng hoc ngc ãi i vi hc sinh s to cn tr nghiêm trng cho kh nng tho mãn các nhu cu cng nh s phát trin ca hc sinh. Trong hot ng này chúng ta cn làm sáng t nhng nhu cu cn bn ca hc sinh la tui tiu hc cng nh nhng khó khn thách thc thng gp ca các em. Làm vic cá nhân. Bài tp 1. Bn hãy vit ra suy ngh ca mình tr li nhng câu hi sau: — Hc sinh tiu hc cng là con ngi, các em u có nhng nhu cu bn thân. Theo bn, ó là nhng nhu cu gì? — Hiu bit v nhu cu ca con ngi theo thang nhu cu ca Maslow có th em li li ích gì trong công tác t vn tâm lí cho hc sinh tiu hc ca giáo viên? 16 | MODULE TH 9
9. Bài tp 2. Qua kinh nghim dy hc và làm công tác ch nhim, theo bn, hc sinh tiu hc thng gp nhng khó khn gì? Nêu ít nht mt ví d c th. Bn hãy c nhng thông tin di ây tng thêm hiu bit v nhng khó khn trong hc tp ca hc sinh tiu hc. THÔNG TIN PHẢN HỒI Gi ý tr li bài tp 1: Câu 1. Các nhu cu ca hc sinh tiu hc 1. Nhu cu sinh lí: cn c n no, mc m, ng yên, c vn ng (nhu cu bc thp nht, ti thiu ca con ngi tn ti). 2. Nhu cu giao lu tình cm: c ngi khác yêu thng, c yêu thng ngi khác; nhu cu hoà nhp cng ng: cm thy mình gn bó vi mt tp th, là thành viên ca mt tp th, không sng l loi n chic. 3. Nhu cu an toàn: cm thy cuc sng không b e do, không nhng v vt cht mà c v mt tinh thn và các mi quan h xã hi. 4. Nhu cu t khng nh bn thân c din t bi tình cm riêng, c hot ng phát huy tim lc v nhiu mt, có mt cng v, mt vai trò trong xã hi (nhu cu bc cao nht). (Bn có th tìm hiu thêm v thang nhu cu ca Maslow trong ni dung I phn E, ph lc, trang 40). Câu 2. Bit c các th bc v nhu cu con ngi (theo Maslow) giúp ngi t vn xác nh c nhu cu hin ti ca hc sinh tiu hc th bc nào và các em cn t vn gì. T ó, giáo viên xây dng chin lc giúp cho các em. Mi cá nhân trong quá trình tn ti và phát trin ca mình u tri qua mc phát trin nhu cu khác nhau, i t thp n cao. S không áp ng ca mt bc thang nhu cu nào cng có nh hng mt cân bng trong quá trình phát trin, hoàn thin nhân cách ca cá nhân. ó cng là nguyên nhân gây ra khó khn tâm lí cho ngi c t vn. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 17
10. Bài tp 2. Không có áp án (Bn có th tham kho mt s khó khn v hc tp và tâm lí ca hc sinh tiu hc ni dung I, phn E, ph lc trang 40). Hoạt động 3. Sự cần thiết phải nâng cao năng lực tư vấn cho giáo viên tiểu học Trong hot ng này, tt nht là bn hãy làm vic theo cp hoc theo nhóm cùng nhau tho lun các câu hi sau khi c thông tin di ây. “Ngày 7/4/2005, trong mt cuc hp ánh giá mô hình t vn tâm lí hc ng ti 19 trng THCS TP. H Chí Minh có ý kin ã phát biu: “Mi thy cô là mt nhà t vn”, ó là phng châm ca mt s trng. T vn viên là mt ngi bit tôn trng, lng nghe và giúp “thân ch” ca mình t lc gii quyt khó khn. Nguyên tc này có th và phi áp dng trong mi hot ng giáo dc ” (theo báo Ph n TP. H Chí Minh). Câu 1. Theo bn, trong nhà trng tiu hc hin nay, mi giáo viên ã nng lc tr thành mt nhà t vn cho hc sinh ca mình cha? Ti sao? Câu 2. Theo bn, phm cht mong mun ca nhà t vn cho hc sinh tiu hc là gì? 18 | MODULE TH 9
11. Câu 3. Hãy a ra nhng lí do nêu lên s cn thit phi nâng cao nng lc t vn ca giáo viên cho hc sinh tiu hc. THÔNG TIN PHẢN HỒI Gi ý tr li câu hi 1: Câu tr li này không có úng hay sai, tu theo góc nhìn và s lp lun ca mi ngi vì trong thc t, có ngi cha c ào to ngh t vn mt cách khoa hc, nhng h vn áp ng c yêu cu i vi ngi làm công tác tr giúp hc ng, do mt mt h có mt s t cht nht nh, mt khác do h có quá trình t hc hi, tích ly kinh nghim sng. Nhng theo chúng tôi, trong nhà trng tiu hc hin nay, các giáo viên cha nng lc tr thành mt nhà t vn tâm lí. t vn có hiu qu cho hc sinh, ngi giáo viên ngoài vic có hiu bit v c im tâm lí hc sinh còn cn c rèn luyn các k nng c bn ca nhà t vn nh k nng thit lp mi quan h, k nng lng nghe, k nng thu cm, k nng hi chuyn, k nng s dng trc nghim h tr ánh giá, Lu ý: Hoa Kì, mt ngi mun tr thành nhà t vn hc ng phi c hc các chng trình chuyên sâu riêng, có bng thc s và có 3 nm kinh nghim làm vic c giám sát ti các c s. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 19
12. Gi ý tr li câu hi 2: làm vic vi hc sinh tiu hc, thì nhà t vn trc tiên phi yêu ngh, có s hiu bit sâu sc v i tng hc sinh tiu hc, tôn trng và gi bí mt và có các k nng c bn cn thit ca nhà t vn. Câu 3. Bn có th i chiu câu tr li ca nhóm bn vi mc II, ni dung I, phn E, ph lc trang 40. Nội dung 2 TƯ VẤN HỌC ĐƯỜNG (4 tiết) Hoạt động 1. Tìm hiểu một số khái niệm Hãy da vào kinh nghim cá nhân làm các bài tp sau, chúng s giúp bn trình bày c khái nim v t vn và hng dn, ng thi gii thích c mi quan h gia t vn và hng dn trong công tác giáo dc. Bài tp 1. c các ví d di ây và cho bit trng hp nào là t vn, trng hp nào là hng dn. Gii thích ti sao? Ví d 1. Có mt hc sinh mi chuyn n, em ó cha quen vi n np sinh hot ca lp. Giáo viên ch nhim lp ã lp k hoch giúp em ó trong mt thi gian ngn nht có th thích ng c vi môi trng hc tp mi. Ví d 2. Gn ây cô giáo ch nhim lp 5B phát hin em Hoa, mt hc sinh hin lành, chm hc có thái lo lng, bun ru, có hôm ngh hc không có lí do. Cô giáo ã gp riêng Hoa vài ln, qua nhng câu hi gi m, ân cn, Hoa ã nói cho cô giáo bit lí do khin em ngh hc và lo lng: Hoa ã b my hc sinh ln hn trng cp 2 trêu chc. Có hôm trên ng i hc, trông thy my hc sinh ó t xa, em ã tránh mt bng cách quay v nhà. Sau khi c Hoa chia s, cô giáo và Hoa ã cùng tho lun v các cách khc phc hin tng em b các bn hc sinh ln bt nt. Sau khi cân nhc, so sánh mt li và bt li ca mi cách, Hoa ã chn gii pháp t mình i mt vi my bn hc sinh nói trên và nói rõ, nu các bn còn trêu chc em mt ln na, em s bo vi cô giáo ca các bn ó và nói vi b m mình b m Hoa gp b m ca các bn. Vn c gii quyt, Hoa tr nên vui v và t tin hn. 20 | MODULE TH 9
13. Ví d 3. Cô giáo lp 4A trng là ngi bit khá rõ nng lc, s thích và phong cách hc tp ca hc sinh trong lp. Vì vy, cô ã a ra c nhng li khuyên, nhng bài tp phù hp vi các nhóm i tng hc sinh, nh vy, hc sinh ca cô ã có nhiu tin b và t c thành tích hc tp cao so vi các hc sinh lp 4 khác. Bài tp 2: 2.1. Bn hiu hng dn là gì? T vn là gì? 2.2. Hãy lit kê t hai n ba hot ng bn ã thc hin trong công tác dy hc và ch nhim mang thuc tính ca: a. Hot ng hng dn. b. Hot ng t vn. 2.3. Qua hot ng hng dn, t vn mà bn ã thc hin, kt hp vi hiu bit v khái nim hng dn và t vn trong giáo dc, theo bn hng dn và t vn có quan h vi nhau nh th nào? — Làm vic cá nhân. — Làm vic nhóm: + Các cá nhân trao i kt qu bài tp s 1 và s 2. + Phát hin nhng quan im khác nhau v t vn, hng dn da trên kt qu ca bài tp 1 và 2 ca mi cá nhân. Nêu nhng nhn xét v các quan im ó. THÔNG TIN PHẢN HỒI Gi ý tr li bài tp 1: Ví d Loi hot ng Gii thích Trong ví d 1, giáo viên ã hng dn , giúp em ó 1 Hng dn iu chnh nn np sinh hot ca mình thích nghi c vi môi trng hc tp mi. Trong ví d 2, giáo viên ã thc hin s tng tác vi Hoa qua nhiu ln tip xúc nói chuyn. Thông qua 2 T vn k nng trao i chia s và tâm tình ca cô giáo, Hoa ã nhn ra vn ca mình, em ã t la chn gii pháp thc hin gii quyt vn ca chính mình. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 21
14. Ví d Loi hot ng Gii thích Trong ví d 3, giáo viên ã thc hin tt nhim v hng dn hc sinh hc tp. c bit giáo viên ã s 3 Hng dn dng tt chin lc dy hc phân hoá giúp các nhóm i tng hc sinh có trình , s thích khác nhau cùng tin b. Bài tp 2: 2.1. Bn có th a ra các nh ngha v t vn và hng dn theo cách hiu ca mình và i chiu vi thông tin trong Mc I. Mt s khái nim thuc Ni dung 2 mc E. Ph lc (trang 44). 2.2. Không có áp án chung. 2.3. Xem thông tin cho Ni dung 2. Mc 2.3. Mi quan h gia hng dn và t vn phn E. Ph lc (trang 46). Có th tóm tt nh sau: Hng dn và t vn là quá trình c s dng gii quyt các vn ca cuc sng, u óng vai trò quan trng giúp vic hc ca hc sinh tr nên thành công. S khác bit c bn là trong cách tip cn. — Hng dn (Guidance) là mt quá trình liên tc. Các hot ng hng dn mang tính c th, có k hoch và phát trin m bo hiu qu chng trình. Hng dn là quá trình hc tp, là giáo dc, nhng không phi tt c giáo dc là hng dn. — T vn (Counseling) hay còn c gi là tham vn: ó là vic ngi t vn (NTV) s dng nhng phng pháp tâm lí giúp ngi c t vn (NTV) la chn gii pháp tt nht cho mt vn thông qua quá trình lng nghe và t câu hi. iu quan trng cn lu ý là NTV không c a ra ý kin ch quan ca mình mà ch giúp NTV nhìn vn nh nó vn có. Giúp h t gii quyt vn ca mình. Nói cách khác, t vn là mt ngh giúp ngi khác giúp chính h. Hoạt động 2. Tìm hiểu về hoạt động tư vấn học đường (tham vấn học đường) Hot ng này giúp các bn có hiu bit v hot ng t vn trong trng hc mt s nc trên th gii và mt s trng ph thông Vit Nam t ó xut c mc tiêu, nhim v và ni dung t vn cho hc sinh tiu hc ti trng ca bn. 22 | MODULE TH 9
15. Bài tp 1. Hãy c Mc II. T vn hc ng mt s nc trên th gii và mt s trng ph thông Vit Nam thuc Ni dung 2. T vn hc ng phn E. Ph lc (trang 48) kt hp vi các ngun thông tin khác mà bn su tm c (nu có) tr li các câu hi di ây. Câu 1. Theo bn, t vn hc ng là gì? Câu 2. Nhà t vn hc ng vi kh nng ngh nghip ca mình có th giúp nhà trng gii quyt nhng vn gì? Bài tp 2. Hãy c Mc 1. Mc tiêu t vn cho hc sinh tiu hc trong mc III, thuc Ni dung 2. T vn hc ng phn E. Ph lc (trang 49) làm bài tp này. Câu 1. Hãy xut mc tiêu t vn cho hc sinh tiu hc trng bn. Câu 2. Hãy khoanh vào câu tr li phù hp vi ý kin ca bn. Khi có hc sinh (ngi c t vn: NTV) tìm n bn vi vai trò là nhà t vn (NTV), theo bn ai là ngi xác nh mc tiêu t vn? A. ó chính là trách nhim ca NTV. B. ó chính là trách nhim ca NTV. C. ó là s hp tác gia NTV và NTV. Gii thích v s la chn ca bn Bài tp 3. Nghiên cu mc 2. Nhim v ca t vn, trong mc III, thuc Ni dung 2. T vn hc ng phn E. Ph lc (trang 49) làm bài tp này. Trên c s hiu bit v nhim v ca NTV, theo bn NTV nên và không nên làm nhng vic nào trong bng di ây. Gii thích ti sao và vit vào di ây: Không Vic làm ca NTV Nên Gii thích lí do nên 1. Lng nghe, tôn trng, chp nhn thái ca NTV. 2. a ra li khuyên hay ch cho NTV cách gii quyt vn . TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 23
16. Không Vic làm ca NTV Nên Gii thích lí do nên 3. Cht vn NTV khai thác thông tin, c gng làm cho vn ca NTV sáng t. 4. Trò chuyn vi NTV và nhng ngi có liên quan (nu cn) thu thp thông tin, sàng lc các nguyn vng, nhu cu ca NTV; cung cp thông tin gim thiu nhng quan nim lch lc, nhng suy ngh không úng ca NTV. 5. Ch tp trung vào vn khó khn ca NTV mà không ý nhiu n con ngi to ra khó khn ó. 6. Cùng NTV phân tích nhng khó khn, tìm ra nhng gii pháp thay th; sàng lc hu qu ca mi quyt nh c a ra và s thay th các gii pháp. 7. Khuyn khích NTV thc hin các k hoch h ra. Trang b cho NTV các k nng sng phù hp có th thích nghi vi hành vi hay iu kin mi. 8. Thuyt phc, áp t ý kin lên NTV. Bài tp 4. c thông tin tham kho v nhng ni dung có th t vn cho hc sinh tiu hc, trên c s thc tin nhu cu ca hc sinh trng bn, bn hãy xut các ni dung có th t vn cho hc sinh trng bn. THÔNG TIN PHẢN HỒI Gi ý tr li bài tp 1: Câu 1. Bn có th a ra nh ngha v t vn hc ng theo quan nim ca bn hoc có th tham kho các nh ngha v t vn hc ng ca mt s nc trong Ni dung 2. T vn hc ng phn E. Ph lc (trang 44) . ng thi bn cng có th tham kho thêm nh ngha di ây. 24 | MODULE TH 9
17. “T vn hc ng là tt c nhng hot ng liên quan n công tác tr giúp gia nhà t vn hc ng vi hc sinh, sinh viên, ph huynh hc sinh, nhm mc ích giúp hc sinh có iu kin, c hi phát trin tt nht, hay giúp ph huynh có cách nhìn nhn, dy d, qun lí con em mình trong hot ng hc tp, vui chi gii trí, mt cách khoa hc, hiu qu nht” ( tài nghiên cu: Nghiên cu các mô hình tham vn hc ng trên th gii và xut mô hình Vit Nam. Mã s: Q.TTPN.08.02. Trung tâm nghiên cu v ph n, trang 18). Câu 2. Nhà t vn hc ng s dng nhng kin thc tâm lí hc và các k nng t vn có th giúp nhà trng gii quyt các vn sau: — H tr hc sinh gii quyt nhng khó khn trong vic phát trin nhân cách, nng lc và k nng hc tp, nh hng ngh nghip, li sng kho mnh, các mi quan h liên nhân cách và nhng ri lon cm xúc và nhân cách. — H tr ph huynh trong vic quan tâm, chm sóc và giáo dc con cái, phát trin mi quan h vi nhà trng mt cách tích cc, phát hin nhng khó khn ca con cái và phi hp vi nhà trng trong vic giáo dc. — H tr giáo viên và nhng thành viên khác ca nhà trng trong vic giao tip và tip cn vi hc sinh, kp thi phát hin nhng nhu cu và vn cn s can thip ca nhà t vn. — H tr nhà trng trong vic hoch nh các chin lc giáo dc toàn din cho hc sinh, cách thc phi hp vi ph huynh trong vic giáo dc, cách thc t chc các hot ng nhm phát trin và ngn nga các hành vi nguy c trong trng hc ca hc sinh. — Phi hp vi các t chc liên quan trong vic h tr và can thip trong trng hp hc sinh có nhng vn liên quan n nhng hot ng bên ngoài nh các vn pháp lut, các vn v bnh tâm lí Lu gi h s nhng hc sinh có vn v tâm lí có th s dng trong nhng trng hp cn thit sau này. Gi ý tr li bài tp 2: Câu 1. Không có áp án. Câu 2. áp án: A. Mc tiêu t vn cho hc sinh tiu hc luôn c xác nh t nhu cu ca chính các em — NTV và NTV cn nm rõ nhu cu t vn ca NTV. Vi TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 25
18. mt s trng hp, n thun các em ch mong mun c gii to bt cm xúc tiêu cc. Vì vy, vic lng nghe các em và s dng k nng thu cm (xem Ni dung 3. Mt s k nng t vn c bn mc E. Ph lc, trang 50) là NTV thy c tôn trng, c chp nhn là . Nhng vi mt s trng hp khác, mc tiêu t vn không n gin ch là gii to cm xúc, nhn bit vn ca mình, hay bit cách i phó mà các em cn thay i hành vi. Do ó, NTV phi dành nhiu thi gian và cân nhc các phng pháp tip cn giúp NTV t c c bn mc tiêu t vn ca h. Gi ý tr li bài tp 3: Không Vic làm ca NTV Nên Gii thích lí do nên 1. Lng nghe, tôn trng, Làm th giãn, gii to cm xúc ca chp nhn thái ca X NTV; giúp NTV hc cách bc l NTV. cm xúc tiêu cc và t ch hành vi. Có th giúp NTV gii thoát c s i mt vi cng thng tm thi nhng khin NTV không nhn ra 2. a ra li khuyên hay vn ca mình mt cách rõ ràng. ch cho NTV cách gii X V lâu dài NTV khó có kh nng quyt vn . ng u vi vn ca mình, dn tr nên không chu trách nhim v bn thân và hành ng ca mình mà l thuc vào NTV. Làm nh vy, vô tình NTV ã bc l s không chp nhn, không hài lòng 3. Cht vn NTV khai v vn và con ngi ca NTV. thác thông tin, c gng S cht vn có th còn gây ra thái X làm cho vn ca e do làm tng lo lng, s hãi cho NTV sáng t. NTV. Có th làm cho NTV co mình li, dn n s phòng v và tin trình t vn s b dng li. 4. Trò chuyn vi NTV Giúp NTV nhn din c vn X và nhng ngi có liên , ci thin c nhng suy ngh 26 | MODULE TH 9
19. Không Vic làm ca NTV Nên Gii thích lí do nên quan (n u cn) thu tiêu cc không hp lí, chu trách thp thông tin, sàng lc nhim trc vn ca mình, các nguyn vng, nhu nhn bit tim nng cng nh hn cu ca NTV; cung cp ch ca mình. thông tin gim thiu nhng quan nim lch lc, nhng suy ngh không úng ca NTV. Vic làm này ging nh bác s ch tp trung cha triu chng c th ca bnh nhân. Bng mt s tác ng, triu chng có th tm thi 5. Ch tp trung vào vn lng xung nhng nguyên nhân khó khn ca NTV gây ra nó vn còn y và khi có mà không ý nhiu n X iu kin nó li tái phát. Nh vy con ngi to ra khó NTV s không giúp c cho NTV khn ó. có c hi t khám phá bn thân mình, h không ý thc c con ngi mình có liên quan nh th nào n vn khó khn ó. Ln sau h li l thuc vào s giúp . 6. Cùng NTV phân tích nhng khó khn, tìm ra Giúp NTV t tìm ra c các gii nhng gii pháp thay th; pháp hiu qu, a ra các quyt X sàng lc hu qu ca mi nh hành ng c th và bit cách quyt nh c a ra và qun lí vn . s thay th các gii pháp. 7. Khuyn khích NTV thc hin các k hoch h Giúp NTV có k hoch thay i ra. Trang b cho NTV hành vi; giúp h ánh giá c X các k nng sng phù hp nhng thay i trong nhn thc và có th thích nghi vi hành vi. hành vi hay iu kin mi. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 27
20. Không Vic làm ca NTV Nên Gii thích lí do nên Khi NTV có xu hng thuyt phc NTV s tin tng vào quan im và kinh nghim ca bn thân, nên 8. Thuyt phc, áp t ý d ph nhn hay b qua quyt nh X kin lên NTV. ca NTV. Nguyên tc o c là NTV không c a ra li thuyt phc NTV làm theo ý mun, quan im ch quan ca mình. Bài tp 4. Không có áp án. Nội dung 3 MỘT SỐ KĨ NĂNG TƯ VẤN CƠ BẢN (4 tiết) Hoạt động 1. Tìm hiểu lí thuyết về một số kĩ năng tư vấn cơ bản Hot ng này giúp bn có hiu bit v mt s k nng t vn c bn nh k nng lng nghe tích cc, k nng hi, k nng phn hi, k nng thu cm. ây là hành trang quan trng trong bc u phn u tr thành NTV hc ng. Sn phm ca bn trong hot ng này s là mt “bc tranh tng th” ca riêng bn hoc nhóm bn mô t v k nng lng nghe tích cc. Các bc tin hành trong hot ng này: Bc 1. Bn hãy c tht k Ni dung 3. Mt s k nng t vn c bn trong phn E. Ph lc (trang 50) và gch di nhng cm t ch cht trong mi mc. Bc 2. Hãy chun b giy A4 hoc A3 và các bút màu “ghi li mt cách sáng to” phn lí thuyt v “mt s k nng t vn” bn va nghiên cu. Bc 3. V “s t duy” xây dng mt “bc tranh tng th” mô t v k nng lng nghe tích cc. Lu ý: Hot ng này bn có th làm vic cá nhân hoc theo cp hay nhóm. THÔNG TIN PHẢN HỒI Hng dn lp s t duy v “Mt s k nng t vn c bn” 28 | MODULE TH 9
21. Bc 1. v trí trung tâm s v mt hình nh th hin NTV ang trò chuyn vi NTV (là hc sinh) hay vit cm t “Mt s k nng t vn c bn”. Bc 2. T hình nh hay cm t nêu trên trung tâm s c phát trin bng các nhánh chính ni vi các cm t hay hình nh cp 1. Ví d các cm t cp 1 trong s t duy này là: “K nng lng nghe tích cc”, “K nng t câu hi”, “K nng phn hi”, “K nng thu hiu”. Bc 3. T các cm t hay hình nh cp 1 li c phát trin thành các nhánh ph dn n các cm t hay hình nh cp 2, cp 3, Hình thc th hin: — Mi t, cm t/nh/ý nên ng c lp và c nm trên mt nhánh. Các nhánh chính cn c tô m, các nhánh cp 2, cp 3 mnh dn. — To ra mt kiu s riêng cho mình (kiu ng k, màu sc, ). B trí thông tin u quanh hình nh trung tâm. — T cm t/hình nh trung tâm to i các nhánh nên s dng các màu sc khác nhau. Màu sc ca các nhánh chính c duy trì ti các nhánh ph. — Nên dùng các ng k cong thay vì các ng thng vì các ng cong c t chc rõ ràng s thu hút c s chú ý ca mt hn rt nhiu. Hoạt động 2. Thực hành một số kĩ năng tư vấn cơ bản Bài tp 1. Hãy c k ví d v mt cuc trò chuyn ca NTV vi hc sinh cha thành niên vi phm pháp lut (trong cun K nng tham vn cho ngi cha thành niên vi phm pháp lut ca GS.TS. Trn Th Minh c) và da vào nhng hiu bit v mt s k nng t vn c bn ã tìm hiu hot ng 1. Bn hãy t mình là NTV bình lun và a ra cách ng x v ngôn ng không li và có li qua ví d này. — NTV: Chúng ta s bt u trò chuyn v m em. M em là ngi nh th nào? (Bình lun: ) — NTV: M em nm nay 42 tui, m em ít nói, có l vì b em hay nói nhiu, b hay say ru và chi m em, còn m thì hin. Em nh nht cái ln i làm ng v m nht c 50.000 ai ánh ri, m cho em luôn. Có v m cng chiu em. M rt mun em c hc hành thoát khi TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 29
22. c cc nh m, nhng nhà em cng nghèo lm, có cao cng ch có tin i hc. Hôm nào c im cao em ch mun v nhà tht nhanh khoe m em ngay, em bit là m em s vui lm. (a ra nhng ngôn ng không li và bng li chng t NTV ang lng nghe tích cc: ) — NTV: Có l em rt quý m em, vì khi em làm cho m vui em cng thy mình vui và em cho rng m em s sng tt hn nu em ngoan, hc hành tt. iu gì làm em hài lòng nht v m mình? (Bình lun: ) — NTV: M hin và không bao gi ánh em. Còn b em thì hay ánh em làm em chán nn chng thit hc gì na. Em rt mun hc hành chm ch m em vui nhng t ln không thi c vào cp 3, em b hc luôn theo chúng bn h, t ó trong gia ình em xy ra lm chuyn, vì em mà m em kh — NTV: Ý em là gì khi nói vì em mà m em kh? (Bình lun: ) — NTV: Là em nói em i theo chúng bn n trm in thoi chi in t ri b bt. Công an gi m em lên bt kí vào nhiu t giy và np pht. T ó lúc nào b cng chi m em, cho rng m nuông chiu em nên mi làm em h hng, nhng không phi là vy, khi em vào trng thì nghe m nói b ã b nhà i luôn. T khi vào ây b cng cha lên thm em ln nào, mà cng ti em c thôi. — NTV: Sau tt c nhng gì em chia s, cô có cm nhn rng câu chuyn ca em gn lin vi ni nh m và em ang ân hn vì cho rng vic hc hành chnh mng và theo chúng bn ly trm ã làm nh hng n tình cm ca b vi m. Ch có nhng ngi con tht s có tình yêu thng cha m mi có ni lòng day dt nh th. (Bình lun: ) Bài tâp 2. Da vào ví d mu trên, bn hãy cùng vi thành viên trong nhóm la chn mt tình hung thc trong lp ca mình thc hành mt s k nng t vn c bn bng cách: — Xây dng kch bn. — Phân vai óng th, ln lt hai ngi là mt cp. Các thành viên khác quan sát, da vào các k nng t vn c bn góp ý cho nhau. 30 | MODULE TH 9
23. THÔNG TIN PHẢN HỒI Bài tp 1. Gi ý bình lun din bin ca ví d v mt cuc trò chuyn ca NTV vi hc sinh cha thành niên vi phm pháp lut. — NTV: Chúng ta s bt u trò chuyn v m em. M em là ngi nh th nào? (Bình lun: NTV t mt câu hi bao quát nht). — NTV: M em nm nay 42 tui, m em ít nói, có l vì b em hay nói nhiu, b hay say ru và chi m em, còn m thì hin. Em nh nht cái ln i làm ng v m nht c 50.000 ai ánh ri, m cho em luôn. Có v m cng chiu em. M rt mun em c hc hành thoát khi c cc nh m, nhng nhà em cng nghèo lm, có cao cng ch có tin i hc. Hôm nào c im cao em ch mun v nhà tht nhanh khoe m em ngay, em bit là m em s vui lm. (Bình lun: Khi NTV nói NTV bày t nhng tín hiu áp ng ti thiu nh gt u, nói “”, tc và ging nói phù hp vi s bày t ca NTV; NTV nhn mnh iu mà NTV ang nói n bng cách áp ng nh “, cô cng thy nh vy!” khi NTV nói “có v m cng chiu em”) — NTV: Có l em rt quý m em, vì khi em làm cho m vui em cng thy mình vui và em cho rng m em s sng tt hn nu em ngoan, hc hành tt. iu gì làm em hài lòng nht v m mình? (Bình lun: NTV phn hi tp trung vào thái ca NTV vi m và NTV hiu là ã c lng nghe tt. NTV tip tc a câu hi khích l — khám phá nhng s kin, ý tng, khuyn khích NTV tip tc nói v m.) — NTV: M hin và không bao gi ánh em. Còn b em thì hay ánh em làm em chán nn chng thit hc gì na. Em rt mun hc hành chm ch m em vui nhng t ln không thi c vào cp 3, em b hc luôn theo chúng bn h, t ó trong gia ình em xy ra lm chuyn, vì em mà m em kh — NTV: Ý em là gì khi nói vì em mà m em kh? (Bình lun: NTV lu ý iu mp m, không rõ ràng trong câu nói ca NTV) — NTV: Là em nói em i theo chúng bn n trm in thoi chi in t ri b bt. Công an gi m em lên bt kí vào nhiu t giy và np pht. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 31
24. T ó lúc nào b cng chi m em, cho rng m nuông chiu em nên mi làm em h hng, nhng không phi là vy, khi em vào trng thì nghe m nói b ã b nhà i luôn. T khi vào ây b cng cha lên thm em ln nào, mà cng ti em c thôi. — NTV: Sau tt c nhng gì em chia s, cô có cm nhn rng câu chuyn ca em gn lin vi ni nh m và em ang ân hn vì cho rng vic hc hành chnh mng và theo chúng bn ly trm ã làm nh hng n tình cm ca b vi m. Ch có nhng ngi con tht s có tình yêu thng cha m mi có ni lòng day dt nh th. (Bình lun: NTV tóm lc câu chuyn dng thu cm, nhn mnh vn chính ca NTV.) Bài tâp 2. Không có áp án. Nội dung 4 TƯ VẤN CÁ NHÂN VÀ TƯ VẤN NHÓM CHO HỌC SINH TIỂU HỌC (4 tiết) Hoạt động 1. Tìm hiểu về tư vấn cá nhân Các câu hi và bài tp trong hot ng này nhm giúp bn cng c nhng hiu bit v khái nim t vn ã c tìm hiu Ni dung 2. T vn hc ng và các kin thc, k nng ã thu c trong Ni dung 3. Mt s k nng t vn c bn. Bài tp 1. Làm vic cá nhân Bn hãy nghiên cu Mc I. T vn cá nhân thuc Ni dung 4 trong phn E. Ph lc (trang 55), kt hp vi nhng kin thc và k nng ã hc c trong các hot ng Ni dung 3, theo bn t c các yêu cu trong mi bc ca quy trình t vn cá nhân, NTV cn áp dng nhng k nng c bn nào? Bài tp 2. Làm vic theo nhóm La chn mt tình hung thc trong lp ca mình thc hành ít nht 2 trong 5 bc ca quy trình t vn cá nhân bng cách: — Xây dng kch bn. 32 | MODULE TH 9
25. — Phân vai óng th, ln lt hai ngi là mt cp. Các thành viên khác quan sát, da vào nhng k nng c bn cn áp dng cho mi bc ca quy trình t vn cá nhân góp ý cho nhau. THÔNG TIN PHẢN HỒI Bài tp 1: Gi ý tr li: 1. Nhng k nng cn có ca NTV trong bc tip cn ban u là nhóm các k nng giao tip, trong ó c bit lu ý: — Các k nng ng x, xây dng mi quan h tin cy ln nhau bng ngôn ng nói và ngôn ng không li, bng cm nhn, s thông cm và khuyn khích. — K nng lng nghe tích cc, k nng la chn, gi m, k nng h tr khuyn khích NTV k chuyn ca h mt cách ci m. 2. Trong bc tp hp khai thác thông tin, NTV cn xác nh rõ ràng các th mnh, tim nng, mt tích cc ca NTV. ây là bc quan trng, vì vy NTV nu ch thông qua ngôn ng khô cng thng khó có tác dng khai thác thông tin t các em. c bit la tui tiu hc, kh nng din t ca các em còn yu hoc có em do quá phin mun hay b ri lon cm xúc, các em không có vn t din t vn ca mình. Trong nhng trng hp nh vy, NTV cn s dng các hình thc khác nh k chuyn, trò chi, óng vai hoc v tranh. Vi các hình thc nêu trên có th giúp NTV tip cn vi NTV d dàng hn. Ví d: — Yêu cu NTV v nhà, v gia ình, t ó NTV dn dn trò chuyn, gi m NTV gii thích ý tng ca mình qua hình v. — Nên nh rng khi có phng tin và trò chi thích hp, hc sinh có th bc l câu chuyn ca mình. — Qua k chuyn, hc sinh làm sáng t v s kin. Bc l rõ tâm trng, tin sâu vào quá trình t vn. — Quá trình t vn có th làm cho NTV xáo trn v tâm lí, x s không n nh, khó phân bit, khó biu l cm xúc ca mình hoc khó t ch vic kim ch xung ng hoc phân tán chú ý. — Nên dùng các câu gin d, d hiu, tránh các khái nim tru tng. Có NTV hi: “Em hãy nói rõ tâm trng và cm xúc ca em khi s vic y xy TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 33
26. ra(!)”. Hc sinh tiu hc hiu sao c “cm xúc tâm trng ”. NTV có th dùng li l n gin hn. Ví d: Khi s vic xy ra em thy th nào? Ngoài nhng iu trên, trong bc 2, còn cn chú ý vn dng các k nng thu thp thông tin, các câu hi gi m, h thng hoá li s kin, phn ánh tình cm. 3. Nhng k nng cn có ca NTV trong bc xác nh mc tiêu cn t là: — K nng t k hoch hành ng. — Các câu hi gi m, h thng hoá li mc tiêu, ni dung ca các vn , phn ánh tình cm. 4. Nhng k nng cn có ca NTV trong bc tìm kim gii pháp là các k nng: — Gii quyt vn . — Tìm kim và xác nh các phng án ti u. — Vn dng các k nng sng khác. — Xác nh h thng h tr Lu ý: NTV cn hiu rng, NTV có nhng cách quyt nh riêng. iu NTV cho rng úng, có khi li tr thành sai i vi NTV. Nhìn chung, NTV lng nghe và NTV dn dt tìm kim vn , hãy luôn luôn thông cm vi NTV. ây là mt giai on mt nhiu thi gian nht, giúp NTV hình dung ra c cái gì s n nu h làm theo cách a, b, c, n. Khi làm vic vi hc sinh tiu hc, NTV cn giúp các em chia nhng vn phc tp thành tng bc nh có th thc hin c. Giúp các em có vin cnh v tng lai và hình dung c kt qu v mt tinh thn ca các gii pháp s thc hin. Làm nh vy có th a li kt qu cho quá trình t vn. 5. Nhng k nng cn có ca NTV trong bc theo dõi, xem xét li quá trình thc hin gii pháp là các k nng: — Cng c và ng h nhng thay i ã làm c. — Xác nh li mc tiêu nu không phù hp. — Giúp các em nm c các k nng cn thit. — Chun b kt thúc ca t vn. Bài tp 2. Không có áp án 34 | MODULE TH 9
27. Hoạt động 2. Tìm hiểu về tư vấn nhóm Bài tp 1. Làm vic cá nhân Bn hãy nghiên cu Mc II.1. T vn nhóm là gì? và Mc II.2. Mc ích Mc II. T vn nhóm thuc Ni dung 4 trong phn E. Ph lc (trang 56, 57) làm bài tp này. Hãy in các cm t thích hp vào ch trng trong on vn di ây cho phù hp. T vn nhóm là mt . mà các vn ca c cp n trong phm vi Nó là mt bin pháp giúp , tác ng n cuc sng ca cùng mt lúc. T vn nhóm là mt liu pháp rt tt, giúp cho các em . ca mình bng cách nói ra nhng iu bn khon, trn tr. T vn nhóm luôn luôn phc v cho làm th nào ó giúp các ca nhóm vt qua khó khn ca h bng s h tr ca các . khác. Bài tp 2: — Bn hãy nghiên cu Mc II.3. Các giai on ca t vn nhóm Mc II. T vn nhóm thuc Ni dung 4 trong phn E. Ph lc (trang 57), kt hp vi nhng kin thc và k nng ã hc c trong các hot ng Ni dung 3, theo bn thc hin tt mi bc ca các giai on t vn nhóm, NTV cn áp dng nhng k nng nào? Bài tp 3. Thc hành k nng t vn nhóm theo các bc sau: Bc 1. Chun b La chn tình hung, xây dng kch bn. Lu ý trong kch bn cn có các mc sau: — t mc tiêu cn t cho tng phiên làm vic vi nhóm; nhng ln t vn sau nên xem xét các mc tiêu t ra t ln gp g trc. — D kin s lng các thành viên óng vai hc sinh (t 6 n 12 ngi). Có th chia theo gii tu theo ch c la chn. — B trí phòng hp phù hp vi không khí ci m, tin cy ln nhau (có th v s b trí ch ngi, khong không gian trng m bo t chc các trò chi, ); chun b vn phòng phm, tranh nh, nu cn. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 35
28. Bc 2. Thc hành Ln lt thay nhau óng vai NTV (mi giáo viên ch thc hành mt bc trong s các giai on t vn nhóm), nhng thành viên khác óng vai hc sinh. THÔNG TIN PHẢN HỒI Bài tp 1: T vn nhóm là mt hình thc mà các vn ca cá nhân c cp n trong phm vi nhóm. Nó là mt bin pháp giúp , tác ng n cuc sng ca nhiu em cùng mt lúc. T vn nhóm là mt liu pháp rt tt, giúp cho các em bc l nhng cm xúc ca mình bng cách nói ra nhng iu bn khon, trn tr. T vn nhóm luôn luôn phc v cho mc tiêu làm th nào ó giúp các thành viên ca nhóm vt qua khó khn ca h bng s h tr ca các thành viên khác. Bài tp 2: 1. Mt s k nng t vn nhóm giai on hình thành — NTV có th bt u bng nhng trò chi “ phá bng ” có liên quan n ni dung ca bui giao lu hoc thông qua hot ng t gii thiu to nên không khí gn gi, thoi mái, gây quan h thân mt gia các thành viên, thu hp khong cách. NTV gi ý mi ngi t gii thiu mình, càng nói rõ (không phi nói nhiu) càng tt. Trong trng hp các em t ánh giá kht khe v mình, NTV có th phát huy tính hài hc. Ví d: Có em t gii thiu rng: “ cá tính ca tôi là hay cc cn, cáu bn ”, NTV nói : “ nhng cha n ni thành Giám c công ti mm tôm phi không ?”. — có th to không khí ci m, tin tng, thoi mái, NTV ch nh mt nhóm trng iu khin. NTV khéo giúp nhóm trng, không nôn nóng làm thay, các em chia s vi bn, h tr cho các em t x lí các vn và nhng thách thc t ra cho h. Trong trng hp các em gp phi vn t nh không th chia s vi nhóm, NTV s làm vic riêng vi em ó. 2. Mt s k nng t vn nhóm giai on xung t Trong t vn nhóm, có th gp nhng trng hp quy phá, ch nho, ph báng ln nhau, không chp nhn s phn hi, b nhóm Khi ó, 36 | MODULE TH 9
29. NTV cn khéo ng x ly li không khí hoà du, nh hng vn , hng vào ni dung cn thit. Khi gp mt trng hp “phá ám”, nu cn, NTV khuyn khích nhóm “i mt” vi s tht, khi gi các em thy nh hng ca hành vi thái ó nh th nào? Và các em nên hay không nên có thái y? NTV cng có th dùng thông ip không li iu khin các em thay i hành vi. 3. Mt s k nng t vn nhóm giai on hoà hp — Hot ng t vn có th din ra theo hng gi m, có th là i thoi cùng nhau, NTV iu khin th nào ó các em trong nhóm có s h tr khuyn khích, phn hi cm xúc. Thng i vi la tui hc sinh tiu hc, các em có th bc l nhng li l chân thc, có nhng phn hi, hoc ý kin xut rt c th, thng thn hn ngi ln. NTV không óng vai trò giáo viên, không xut hin nh ngi chc trng, quyn cao, lên mt k b trên, rao ging mà nh ngi ng hành vi các em. — Tt c mi iu, vic làm các em nói ra u có th c chp nhn nh thc t vn có mà không b phê phán ánh giá v o c. Nhng thông tin trong t vn cn c NTV gi kín. — NTV phi nm chc nhng thông tin ca nhóm hc sinh c t vn, thúc y nhng mt tích cc ca các thành viên. NTV cn tránh “nhng vt thng không th hàn gn”. Phi giúp các em t ch sau khi ã hi tng, bc l cm xúc — không c các em qun trí thêm. 4. Mt s k nng t vn nhóm giai on thc hin — Khuyn khích mi ngi th hin ni tâm. — Chn oán, ánh giá mc tin b ca nhóm và cá nhân. — Phát huy nhng kt qu ca các thành viên h to ra nhng nh hng tt i vi nhng bn có cùng hoàn cnh. 5. Mt s k nng t vn nhóm giai on kt thúc NTV trc khi kt thúc cn cm n các em vì ã chia s cùng nhau, khuyn khích h vì ã dng cm nói lên nhng vn khó nói và bc xúc ca h, và ch ra rng cm xúc ca các em ang tri qua là bình thng và có th hiu c. Bài tp 3. Không có áp án. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 37
30. D. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ TOÀN BỘ MODULE Bài tp 1. La chn úng/sai c các phát biu di ây, theo bn ý kin nào úng, ý kin nào sai? Hãy ánh du x vào ct phù hp vi ý kin ca bn. Phát biu úng Sai 1. T vn là quá trình lng nghe, trao i và giúp , cùng phân tích din tin ca s vic xy ra, cùng bàn bc, phân tích cách x lí khác nhau giúp NTV thêm nhn thc, ngh lc và sc mnh tin tng t chn quyt nh và gii pháp hành ng thích hp cho hoàn cnh ca h. 2. T vn là cho li khuyên, ging gii vn da vào kinh nghim cá nhân và chun mc xã hi giúp NTV thay i hành vi cha tt thành hành vi tt ging nh giáo viên giáo dc, dy d hc sinh, hoc ging nh cha m dy bo con em mình. 3. NTV luôn luôn ghi nh rng, thay i ci thin trng thái tâm lí tiêu cc, thay i ng u tt hn vi cuc sng là trách nhim ca NTV. NTV h tr và hng dn NTV to ra nhng thay i tích cc, nhng s la chn cui cùng nm chính NTV. 4. Thu cm có ngha là s ng cm ca NTV vi NTV. 5. Thu cm có ngha là s thông cm, tôn trng, chp nhn và hiu bit iu NTV ang tri nghim. Bài tp 2. Bài tp v mt s k nng t vn c bn 1. Mt hc sinh n nh bn t vn, em ó t ra lúng túng, nói không có u, có uôi. Bn có th nói gì vi em ó và/hoc a ra câu hi nào? 2. Sau khi mt hc sinh k li câu chuyn em ã b bn khác do nt, trn lt nhiu ln vi thái lo lng, bt an. Bn có th nói gì vi em ó và/hoc a ra nhng câu hi nào? 38 | MODULE TH 9
31. 3. Sau khi c hc sinh nói rõ lí do em mun xin i lp vì mt s bn trong lp hay trêu chc, ch giu mình, bn có th nói gì vi em ó và/hoc a ra nhng câu hi nào? Bài tp 3. T ánh giá Bn lng nghe nh th nào? Hãy khoanh tròn vào ô tng ng vi mi câu hi di ây. Luôn Thng Thnh Rt ít Ni dung luôn xuyên thong khi 1. Mi ngi cn phi nhc li thông 1 2 3 4 tin cho tôi. 2. Tôi ch h nói xong ý ca h mi 4 3 2 1 nói cho h nghe ý kin ca mình. 3. Mi ngi nói vi tôi là tôi là ngi 4 3 2 1 bit nghe chuyn. 4. Tôi thy khó nghe mt ngi nào ó 1 2 3 4 mà tôi bt ng ý kin vi h. 5. Tôi thy không có vn gì khi tp 4 3 2 1 trung lng nghe ngi khác nói chuyn. 6. Tôi gi v lng nghe nhng không 1 2 3 4 chú ý ti h nói gì. 7. Mi khi có ai ó nói chuyn vi tôi, tôi b công vic ang làm tp trung 4 3 2 1 chú ý ti h. 8. Khi có iu gì ó quan trng, ngi ta không nói vi tôi mà vit giy a 1 2 3 4 cho tôi xem. 9. Khi nghe ngi khác nói chuyn tôi d b ãng trí vì có ting nhc hay nhìn 1 2 3 4 thy ai ó. 10. Tôi thng là ngi nói nhiu 1 2 3 4 trong cuc nói chuyn. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 39
32. T ánh giá: — T 30 im tr lên: Nghe tt. — T 20 n 29 im: Nghe trung bình. — T 10 n 19 im: Nghe yu. E. PHỤ LỤC Nội dung 1 HỌC SINH TIỂU HỌC VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO NĂNG LỰC TƯ VẤN CỦA GIÁO VIÊN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC I. HỌC SINH TIỂU HỌC 1. Một số đặc điểm tâm lí nhận thức Tri giác: Tri giác ca hc sinh tiu hc mang tính i th, ít i vào chi tit và mang tính không n nh: u tui tiu hc, tri giác thng gn vi hành ng trc quan, n cui tui tiu hc, tri giác bt u mang tính xúc cm, các em thích quan sát các s vt, hin tng có màu sc sc s, hp dn, tri giác ca hc sinh ã mang tính mc ích, có phng hng rõ ràng — tri giác có ch nh (các em bit lp k hoch hc tp, bit sp xp công vic nhà, bit làm các bài tp t d n khó ). T duy: Tính cht trc quan, c th chuyn dn sang tính cht tru tng. Hot ng tru tng hoá và khái quát hoá. Hot ng phán oán, suy lun phát trin. Ngôn ng: Ng âm: Ngôn ng nói ã thành tho, tuy nhiên vn còn mt s t phát âm cha úng. Ng pháp: ã hoàn chnh hn mu giáo nhng vn còn vit câu ct, cha bit t câu. T ng: Trong sáng, giàu hình nh, tuy nhiên cách dùng t cha hp lí. Chú ý: Do yêu cu hot ng hc tp là phi tp trung nên chú ý có ch nh phát trin (chú ý không ch nh vn chim u th). Phân phi chú ý còn hn ch (tp vit, quên t th ngi). Di chuyn chú ý ca hc sinh 40 | MODULE TH 9
33. nhanh hn ngi ln do có kh nng hng phn và c ch rt linh hot (d dàng chuyn i, tu mc hp dn mà quên nhim v hc tp). Trí nh: Loi trí nh trc quan hình tng chim u th hn trí nh lôgic tru tng. Giai on lp 1, 2, ghi nh máy móc phát trin tng i tt và chim u th hn so vi ghi nh có ý ngha. Nhiu hc sinh cha bit t chc vic ghi nh có ý ngha, cha bit da vào các im ta ghi nh, cha bit cách khái quát hoá hay xây dng dàn bài ghi nh tài liu. Giai on lp 4, 5, ghi nh có ý ngha và ghi nh tru tng c tng cng. Ghi nh có ch nh ã phát trin. Tuy nhiên, hiu qu ca vic ghi nh có ch nh còn ph thuc vào nhiu yu t nh mc tích cc tp trung trí tu ca các em, sc hp dn ca ni dung tài liu, yu t tâm lí tình cm hay hng thú ca các em 2. Một số nét nhân cách nổi bật Tính cách: Tính cách ang dn c hình thành, c bit trong môi trng nhà trng còn mi l, hc sinh có th nhút nhát, rt rè, cng có th sôi ni, mnh dn Sau 5 nm hc, "tính cách hc ng" mi dn n nh và bn vng hc sinh. Biu hin rõ nht là tính xung ng (hành ng ngay). S iu chnh ý chí vi hành vi còn yu (do tính hiu ng). ã có thái i vi mi ngi xung quanh và i vi bn thân, bit ánh giá bn thân nhng còn phi da vào ý kin ngi khác. Hng thú: Bc u hng n hng thú nhn thc và hc tp. Lí tng: Tn ti di dng c m nhng cha bn vng. Ví d: M c tr thành ho s, Xúc cm — tình cm: Tình cm là c tính c bn, các em sng bng tình cm (các xúc cm bt u phát trin cao hn mu giáo nhng cha bn vng). Tình cm o c phát trin khá mnh, trong ó tình cm gia ình gi vai trò quan trng trong i sng ca hc sinh. 3. Nhu cầu của con người Theo nhà tâm lí hc M Abraham Maslow, con ngi ai cng nh ai khi sinh ra, u ging nhau v mt sinh hc, trn tri, yu t nhng im kt thúc ca con ngi li không ging nhau. Có nhiu yu t và các bin c khin cho mi ngi có thân phn không ging nhau. Mt trong nhng TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 41
34. yu t cn c chú ý là trong quá trình phát trin, mc áp ng nhu cu có liên quan n s phát trin ca cá nhân. H thng cp bc nhu cu ca Maslow thng c th hin di dng mt hình kim t tháp, các nhu cu bc thp (nhu cu tn ti) thì xp phía di, trong khi nhng nhu cu cho s phát trin, s hoàn thin cá nhân c coi là quan trng hn, giá tr hn, chúng c xp các thang bc trên cao ca kim t tháp. Nhu c ầu phát triển Tự nhận thức được h ết khả năng của mình nhân cách để đóng góp cho xã hội Nhu c ầu được tôn trọng Tự trọng và được người khác và sự quan tâm của xã hội tôn trọng Nhu c ầu được trở thành một thành Nhu c ầu giao lưu tình cảm viên của cộng đồng Nhu c ầu thi ết yếu đ ể che chở như Nhu cầu an toàn không bị xâm hại, tai nạn Nhu c ầu thi ết yếu đ ể sống: nơi ở, thức Nhu c ầu vật chất để tồn tại ăn, nước uống, không khí, . S “Các bc thang nhu cu” ca Maslow 4. Một số khó khăn về học tập và tâm lí của học sinh tiểu học Khó khn v hc tp: Hc c, hc vit, hc chính t, hc toán; hc sinh cng có th b ri lon ngôn ng hoc có khó khn trong các hot ng tâm vn ng Khó khn vi môi trng hc tp trng: Ch ngi không d chu, thoi mái, không nhìn rõ ch vit trên bng, không nghe rõ li nói ca giáo viên, không ghi nh kp li dn dò ca giáo viên nên không thc hin úng yêu cu, thiu hoc ánh mt dng c hc tp nhng không bit báo vi cha m, Khó khn v hành vi ng x: Hc sinh có vn v hành vi ng x, chng hn trong lp các em không bao gi ngi yên, hay gây g vi bn, các em thiu tp trung chú ý, không chu tham gia các hot ng ca lp, hoc thm chí có nhng hc sinh “chng nói chng rng” gì c. Tt c các thông tin này u quan trng vì s là cn c nh hng cho vic can thip tâm lí i vi hc sinh. 42 | MODULE TH 9
35. Khó khn trong quan h vi bn bè: Không bit làm quen vi bn nên l loi không có bn chi cùng, b bn ty chay, e dè, th ng nên b bn ln lt Khó khn do kì vng ca cha m: Nghiên cu ca Vin Tâm lí hc Vit Nam vi 270 ph huynh có con ang hc lp 3 và lp 4 ti mt s trng tiu hc Hà Ni cho thy, vic kì vng quá ln vào các em ã gây ra mt s hiu ng tiêu cc nh to ra sc ép v hc tp. Ngay t khi hc mu giáo các em ã phi hc quá nhiu môn nh: hc v, hc nhc, hc ch Vic hc trc chng trình hin nay ang tr thành ph bin i vi mt s hc sinh các thành ph ln. Dp hè thay vì ngh ngi thì li là dp chy ua i vi các em bi lch hc kín mít mà b m ã xp sn. II. SỰ CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO NĂNG LỰC TƯ VẤN CỦA GIÁO VIÊN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC Vit Nam hin nay cha hình thành c mt phân ngành tâm lí hc ng chính thc, cha ào to c nhiu các nhà t vn hc ng chuyên nghip, mô hình t vn trong nhà trng cha c xác nh c th, thng nht; trong khi ó nhng vn tâm lí hc ng vn tn ti khách quan, hin din hàng ngày trong cuc sng gia ình, nhà trng và xã hi, vì vy, vic nâng cao nng lc t vn ca giáo viên cho hc sinh tiu hc nói riêng và hc sinh các cp nói chung là quan trng và cn thit vi mong mun: — Hc sinh có th tìm n giáo viên c t vn vi bt kì khó khn nào liên quan n vn hc tp, tâm lí và các vn khác xung quanh cuc sng ca hc sinh. — Giáo viên c tng cng kh nng giao tip và tip cn vi hc sinh, kp thi phát hin nhng nhu cu và nhng vn cn c can thip t vn. — Giáo viên có kh nng h tr hc sinh gii quyt nhng khó khn trong vic phát trin nhân cách, nng lc và k nng hc tp, li sng kho mnh, nh hng ngh nghip, H tr ph huynh trong vic chm sóc và giáo dc con cái, phát trin mi quan h vi nhà trng mt cách tích cc, phát hin nhng khó khn ca con cái và phi hp vi nhà trng trong vic giáo dc. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 43
36. Nội dung 2 TƯ VẤN HỌC ĐƯỜNG (School counseling còn được dịch là Tham vấn học đường) I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM 1. Tư vấn là gì? Có nhiu nh ngha v t vn (thut ng “t vn” trong tài liu này c hiu nh thut ng “tham vn” trong mt s tài liu khác — c dch t thut ng ting Anh là “counseling”), di ây là mt s nh ngha c s dng trong tài liu này. Thut ng “t vn” c hiu là s “óng góp ý kin v nhng vn c hi n, nhng không có quyn quyt nh”, Hoàng Phê, T in ting Vit, NXB à Nng, 2000. — T vn là mt quá trình tng tác gia nhà t vn vi NTV. Thông qua k nng trao i chia s và tâm tình, NTV hiu và chp nhn thc t ca mình, t tìm ly tim nng bn thân gii quyt vn ca chính mình (Trn Th Minh c, Bàn v thut ng t vn, Tp chí i hc và Giáo dc chuyên nghip, 2000). — Theo Mielke J. (1999), yu t tâm lí là ng c rõ rt thúc y con ngi tìm n t vn. Do ó khái nim t vn nói n s tr giúp tâm lí, ch không n thun là s hi áp v thông tin, kin thc (theo Tài liu v công tác tham vn, Hà Ni, UNICEF Vit Nam, 2002). — P.K. Onner cho rng t vn là quá trình, vì vy òi hi nhà t vn phi dành thi gian nht nh và s dng các k nng mt cách thun thc giúp i tng tìm hiu xác nh vn và trin khai các gii pháp trong iu kin cho phép. — T vn là khoa hc thc tin nhm giúp NTV vt qua khó khn ca h, ci thin tình hung nng n mà NTV ang gánh chu, cha tr nhng ri nhiu tâm lí, phòng nga nhng hành vi sai lch có th xy ra. — T vn là “ngh tr giúp ” cho ngi khác h t giúp bn thân. 2. Hướng dẫn là gì? Thut ng “hng dn” c hiu là: — Hành ng hoc chc nng hng dn, lãnh o, ch o. 44 | MODULE TH 9
37. — T vn hoc t vn v các vn giáo dc, dy ngh hoc tâm lí. (Theo T in ting Anh 1986 @ Harper Collins, xut bn nm 1998, 2000, 2003, 2005, 2006, 2007, 2009). Hng dn là quá trình tác ng có ch nh ca ngi hng dn n quá trình phát trin t nhiên ca i tng c hng dn/giúp nhm làm cho ngi ó hiu, chp nhn và s dng c nhng nng lc, kh nng và nhng mi quan tâm ca mình trong vic t n các mc tiêu phi thc hin (mc tiêu do ngi c hng dn t t ra, hoc c t ra t bên ngoài nhng ngi c hng dn phi t c). bình din xã hi, hng dn có th c xem nh mt chng trình trong s nhng dch v tr giúp con ngi da trên nhu cu ca mi cá nhân. Nó giúp cho ngi ta hiu v môi trng xung quanh mình, v nh hng ca nhng yu t môi trng n mi cá nhân và v nhng c im riêng ca môi trng. Hot ng hng dn c thit lp giúp mi ngi iu chnh theo môi trng ca cá nhân, phát trin kh nng t ra nhng mc tiêu thit thc cho bn thân h, và hoàn thin k hoch tng th ca ngi ó. Vi t cách là mt quá trình, hot ng hng dn không phi là mt vic làm n gin mà bao gm hàng lot các hành ng và các bc tin hành tng dn hng theo mt mc ích. Trong lnh vc giáo dc tng c s giáo dc, s hng dn, vi t cách là mt kin to giáo dc, òi hi phi có nhng ngi có nhiu kinh nghim (cán b qun lí c s giáo dc, giáo viên có kinh nghim) giúp cho mi ngi khác (ng nghip, hc sinh) t hiu c mình, bit chp nhn mình và bit sng mt cách có ích trong môi trng hot ng ca mình. iu ó cng giúp cho nhng ngi c hng dn có nhng kinh nghim sng, kinh nghim hot ng và kinh nghim v các mi quan h xã hi mà h tham gia. Tóm li, hng dn là mt thut ng khái quát c áp dng cho các chng trình hot ng và các dch v ca nhà trng nhm giúp hc sinh lp ra và thc hin nhng k hoch thích hp, giúp h có c s iu chnh hp lí trong cuc sng. S hng dn trong giáo dc thng c xác nh theo ba hot ng chính, ó là s hng dn v giáo dc (theo ngha rng ca thut ng giáo dc), v ngh nghip và v ng x gia cá nhân và xã hi. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 45
38. Hng dn v giáo dc (ngha rng): Hng dn v giáo dc liên quan n vic cung cp s giúp cho các hc sinh trong nhng la chn ca h và iu chnh theo chng trình ging dy ca nhà trng và cuc sng trng hc nói chung. Bi vy, hng dn hc tp là ch yu nht trong hot ng hng dn giáo dc. Hng dn v ngh nghip: Hng dn v ngh nghip bao gm hng dn cho giáo viên (ng nghip) và hng dn cho hc sinh. Khi giáo viên là i tng c hng dn/giúp , ni dung s hng dn tp trung giúp giáo viên gii quyt c nhng vng mc, khó khn trong quá trình lao ng ngh nghip ca h (dy hc và giáo dc hc sinh). i vi hc sinh (c bit hc sinh THPT), hng dn v ngh nghip có ni hàm là quá trình hng nghip. Hng nghip là quá trình giúp các cá nhân la chn c hi, chun b và bc vào ngh cng nh tin b trong ngh nghip. Hng dn ng x cá nhân và cng ng: Hng dn ng x cá nhân và cng ng là quá trình giúp mt cá nhân v cách c x có quan tâm n ngi khác. Trc ht, hng dn ng x cá nhân và cng ng giúp cho mi ngi hiu c bn thân mình, cách sng cùng vi mi ngi, cách x s và phép xã giao, các hot ng lúc rnh ri, các k nng xã hi, gia ình và các mi quan h gia ình và hiu bit v vai trò ca nam gii và ca n gii. 3. Quan hệ giữa tư vấn và hướng dẫn trong trường học T hiu bit v các thut ng “hng dn” và “t vn” có th rút ra mi quan h gia hng dn và t vn: Hng dn và t vn có quan h mt thit vi nhau vì cùng thc hin mc ích to ra mt c hi cho mt ngi nào ó thy c nhiu la chn có th và sau ó giúp ngi ó có c s la chn sáng sut. S khác bit c bn là trong cách tip cn. Hng dn và t vn thng có quan h vi hoàn cnh và iu kin môi trng. Hng dn là quá trình mang tính trc tip, thng din ra ti thi im xác nh mà ó cn có mt s chn la Trong khi ó, t vn là quá trình mang tính khái quát hn, không b hn ch v c không gian và thi gian. T vn c hiu là s giúp vi s quan tâm n mi mt ca mt la chn tim tàng, ngay c trc khi la chn ó c a ra, thm chí c khi mt la chn cn phi sa i, cng c hoc t b (không a ra li khuyên, nng v cung cp thông tin t gii quyt 46 | MODULE TH 9
39. vn ). Hot ng t vn tp trung vào giúp cá nhân hoc nhóm ng u vi nhng khó khn trong vic t quyt, tính c lp Nhng lu ý c a ra nhm làm rõ nhng s trng, nhng k nng, nhng im mnh và nhng tim nng cá nhân ca mt ngi liên quan n s phát trin vai trò cá nhân. Phng thc t vn c da nhiu vào vic nhn mnh nhng t liu rõ ràng hin có (t liu sn có trong nhn thc ca cá nhân). II. TƯ VẤN HỌC ĐƯỜNG Ở MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI VÀ MỘT SỐ TRƯỜNG PHỔ THÔNG VIỆT NAM 1. Tư vấn học đường ở một số nước trên thế giới * Ti M: Theo Hip hi T vn trong trng hc M (ASCA, 1990): “T vn hc ng là công vic giúp tt c các hc sinh trong hc tp, trong quan h xã hi, trong công vic, trong vic nâng cao nng lc cá nhân và giúp h tr thành ngi có trách nhim và hu ích. Nhà t vn trong trng hc tr giúp hình thành và t chc tt c nhng chng trình này, cng nh cung cp các hot ng can thip t vn thích hp”. T vn trng tiu hc: NTV trng quan sát hc sinh trong hot ng hc tp và vui chi. Hi ý vi giáo viên và cha m hc sinh ánh giá im mnh, các vn ca hc sinh, hoc các nhu cu c bit. Cùng vi giáo viên và cán b qun lí m bo chng trình ging dy phù hp vi vic hc tp và các nhu cu phát trin ca hc sinh. Các nhà t vn trng tiu hc t vn ngh và hc tp ít hn so vi các nhà t vn trng trung hc. * Ti Pháp: Chc nng và nhim v ca nhà tâm lí hc ng c lut pháp quy nh, vi các hot ng bao gm: Phòng nga các khó khn hc ng; Trin khai và ánh giá công tác h tr tâm lí, chm sóc sc kho tinh thn cho hc sinh; Cùng nhà trng xây dng các k hoch s phm và h tr thc hin; H tr hoà nhp cho hc sinh tàn tt. * Ti Singapore: Các nhà t vn hc ng làm vic trc tip vi nhng ngi qun lí nhà trng thit k các dch v t vn hc ng cho hc sinh, ng thi trc tip t vn, tr liu cá nhân, nhóm, gia ình cho hc sinh có khó khn tâm lí và c nhân viên trong trng. Các nhà t vn cng m nhim vic thit k chng trình và tp hun cho giáo viên, hc sinh v s phát trin tâm lí, xã hi và nhân cách con ngi, v các vn sc kho tâm thn, thit k và trin khai các chng trình áp ng các nhu cu xã hi và tình cm ca hc sinh. ng thi NTV cng thc TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 47
40. hin nhim v hng nghip. T vn hc ng c thc hin trong các trng t tiu hc n cp THPT vi các mc tiêu, chin lc khác nhau, phù hp vi tng tui. Mc tiêu chung ca hot ng t vn là gii to nhng chng ngi, khó khn ca hc sinh trong vic hc tp, giúp quan h tt hn vi bn bè, thy cô, i phó vn ca bn thân, phát huy ti a kh nng hc tp và gim nh nhng cng thng trong thi kì chuyn tip ca tui thanh thiu niên. * Lu ý: mt s nc, t vn trng hc do các chuyên gia giáo dc m nhn (ví d, Botswana, Trung Quc, Phn Lan, Israel, Malta, Nigeria, Romania, ài Loan, Th Nh Kì, Hoa Kì). Trong trng hp khác, t vn trng hc c thc hin bi các giáo viên dy ngay trong lp hc hoc các giáo viên trong trng làm nhim v kiêm nhim (ví d nh n , Nht Bn, Mexico, Hàn Quc, Zambia). 2. Tư vấn học đường ở một số trường phổ thông Việt Nam Vit Nam, t vn hc ng còn khá mi m. Hin nay ti mt s trng THPT, THCS hay Tiu hc ã có phòng t vn và i tng c t vn ch yu là hc sinh. Tuy nhiên, mt s trng nh trng THPT inh Tiên Hoàng (Hà Ni), trng THPT Nguyn Tt Thành (Hà Ni) i tng c t vn m rng n ph huynh và giáo viên. Mc ích t vn ca các trng cng không hoàn toàn ging nhau. Ví d: Mc ích t vn ca trng THPT inh Tiên Hoàng là : — Tìm hiu c im tâm lí ca hc sinh, c bit là nhng hc sinh có khó khn hc ng (khó khn trong hc tp, trong quan h bn bè, thy cô và cán b nhà trng, trong vic thích nghi vi ni quy nhà trng ); — To ra mt môi trng hc sinh bc l bn thân, chia s khó khn, bn khon thc mc, suy ngh; — Cung cp cho hc sinh mt s k nng, thông tin và phng pháp ng u vi các tình hung trong cuc sng nói chung và trong nhà trng nói riêng nhm giúp hc sinh vt qua v mt tâm lí trong hc tp; — Cung cp thông tin v tâm lí hc sinh giáo viên, gia ình hc sinh hiu hc sinh hn, t ó a ra phng pháp giáo dc thích hp; — Rút ra nhng trng hp in hình phc v cho nghiên cu khoa hc. Mc ích t vn ca trng THPT Trn Nhân Tông là: — T vn hng nghip cho hc sinh, phng pháp hc tp; 48 | MODULE TH 9
41. — T vn tình cm; — Giúp thy cô qun lí lp, qun lí hc sinh; — Tham gia hot ng ngoi khoá: T chc các hot ng giáo dc hng nghip; sc kho sinh sn; k nng sng III. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC 1. Mục tiêu tư vấn cho học sinh tiểu học Mc tiêu t vn cho hc sinh tiu hc luôn c xác nh t nhu cu ca các em. Di ây là mt s mc tiêu t vn các cp t thp n cao: — Giúp hc sinh gim bt các cm giác tiêu cc. — Giúp hc sinh tng thêm hiu bit v bn thân và hoàn cnh ca các em. — Giúp hc sinh a ra các quyt nh lành mnh, hiu qu. — Hng dn hc sinh thi hành các quyt nh mà các em ã la chn. 2. Nhiệm vụ tư vấn cho học sinh tiểu học * Nhim v chung nht ca t vn là: — Xác nh vn và nguyên nhân gây ra. — Chn oán, ánh giá, phân loi vn . * Nhim v c th ca t vn là: — Làm th giãn cm xúc ca NTV. — Giúp NTV nhn din vn , ci thin nhng suy ngh tiêu cc không hp lí. — Giúp NTV a ra các quyt nh u tiên. — Giúp NTV a ra các quyt nh thay i hành vi. 3. Nội dung hoạt động tư vấn ở trường tiểu học Hot ng t vn trng tiu hc khác vi trng trung hc, trong ó, t vn trng tiu hc quan tâm n sc kho tâm thn khi phát trin chin lc. Các mc ích ca nhà t vn vi hc sinh tiu hc là giúp các em phát trin nhn thc lành mnh, tin vào chính mình, tin vào nng lc ca mình. Nhìn chung ni dung hot ng t vn trong các trng tiu hc trên th gii nhn mnh n hot ng “phòng, chng các nguy c có th xy ra vi hc sinh” và chú trng n vic can thip sm. Di ây TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 49
42. là tng hp thông tin v ni dung hot ng t vn ti mt s trng tiu hc ca M. — Quan sát hot ng hc tp ca hc sinh trong lp và trong các hot ng khác trng. Tho lun vi giáo viên, cha m hc sinh ánh giá im mnh cng nh vn khó khn, nhu cu c bit ca hc sinh. — Xác nh và can thip sm các nguy c, loi b các rào cn i vi vic hc tp, phát trin kin thc, k nng, thái i vi hc sinh các em có th phát trin nhân cách lành mnh nh là nn tng cho s thành công tng lai. — H tr hc tp, bao gm c nghiên cu, t chc và k nng làm bài thi. — Giáo dc các k nng sng nh các k nng t mc tiêu, ra quyt nh, t nhn thc, giao tip, quan h vi bn cùng la, các chin lc ng phó vi nhng nguy c b xâm hi, lm dng và các k nng xã hi khác nh gii quyt vn , gii quyt xung t. Nội dung 3 MỘT SỐ KĨ NĂNG TƯ VẤN CƠ BẢN I. KĨ NĂNG LẮNG NGHE TÍCH CỰC 1. Lắng nghe tích cực là gì? Lng nghe tích cc là không ch nghe bng tai, trí tu mà nghe bng c trái tim. S lng nghe th hin vic tp trung vào các t ng NTV nói ra mà không cn xem xét các mi quan h khác, nghe mà không gi ý, không khuyên, không hi vn và phn hi bng nhng t ng khách quan. 2. Các bước lắng nghe tích cực NTV t mt câu hi chung NTV trò chuyn. Trong khi NTV trò chuyn, NTV thc hin các bc sau: — Hoà nhp nhng biu hin phi ngôn ng ca mình vi nhng biu cm c th ca NTV (th hin s tng hp trong ánh mt, ging nói, tc nói, dáng v, t th ). — S dng nhng câu tr li áp ng ti thiu ( tránh làm ngt quãng dòng thông tin ca NTV). — Nhn mnh im chính trong câu nói ca NTV (thnh thong cht li mt vài t ng chính giúp thân ch gi mch thông tin). 50 | MODULE TH 9
43. — S dng s phn hi (khi nghe cn phn hi thân ch bit là NTV ang tp trung vào NTV, cn a ra nhng phn hi soi sáng). — t câu hi ngn gn (khuyn khích thân ch tip tc câu chuyn). — Lu ý iu thiu sót (khi nhn thy thông tin ca NTV cha rõ ràng trong câu nói ca NTV, cn hi li, hoc bình lun NTV sáng rõ hn v thông tin ó). — Tóm tt các ý c bn (tp trung chính vào thái cm xúc ca thân ch, bày t s thu cm trong thông tin tóm tt). 3. Tác dụng của lắng nghe tích cực trong tư vấn — Lng nghe tích cc giúp NTV i vào ni tâm ca NTV. — Khi c lng nghe tích cc, NTV s cm thy: + Mun tip tc chia s, do ó h nói nhiu hn, chia s cm giác ca mình nhiu hn. iu này làm cho quá trình t vn c din ra theo ý mun ca NTV. + Gii to và gii phóng c bn thân khi s kim ch ca ngi khác, khi s t v “eo mt n”. + Có trách nhim và t lp lun vi vn ca mình. + Có ngi thông cm, hiu mình, t ó có th t tìm ra gii pháp cho vn ca mình. II. KĨ NĂNG HỎI 1. Hỏi là gì? Hi là cách thc trong ó ngi hi mun khai thác thông tin t ngi c hi nhm mc ích nào ó. Trong t vn, hi không ch khai thác nhng thông tin b ni liên quan n s kin ca NTV, mà qua ó làm toát lên nhng thông tin n cha ng sau s kin ó. 2. Đặt câu hỏi hiệu quả Trong t vn, mt câu hi t ra cho NTV phi bao hàm hai khía cnh là k thut t câu hi và ni dung hi. K thut t câu hi: Câu hi có k thut th hin ngi hi ã làm ch c các dng câu hi, a ra nhng câu hi thu thp c nhiu thông tin, câu hi khai thác c khía cnh cm xúc, nhn thc và hành vi ca NTV, câu hi t ra khách quan, logic vi cách nhìn ca TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 51
44. NTV và dng câu hi m — câu hi có t hi: Nh th nào? Cái gì? Bao gi? âu? Ai? Ni dung hi: Ni dung hi th hin tính mc ích và úng vào trng tâm vn ca NTV. a ra c câu hi có hiu qu, NTV phi tr li c câu hi sau trc khi t câu hi cho NTV: — Khi nào nên hi? — Câu hi này s em li mc ích gì? — Câu hi này có làm xáo trn ni tâm ca NTV không? — NTV có ý thc c hu qu ca câu hi mà mình a ra không? — Câu hi th hin nh th nào thì tt hn? — Vì sao li phi a ra câu hi này? — NTV liu có ý thc c câu hi này a ra s dn ti lc hng vn ca NTV? 3. Tác dụng của kĩ năng hỏi trong tư vấn Hi là công c chính thu thp thông tin ca NTV, nu a ra c câu hi hiu qu, NTV không ch làm cho NTV nói ra nhng iu mình mun bit, mà còn giúp h nói ra nhng iu ã b quên i trong quá kh, giúp h ý thc tt hn v s kin hin ti. III. KĨ NĂNG PHẢN HỒI 1. Phản hồi là gì? Phn hi là nói li bng t ng ca mình hoc nhc li li ca NTV mt cách cô ng nhng s kin hay cm xúc, hoc làm sáng t iu NTV cm thy và t c s tán thành ca NTV. Trong t vn, phn hi t c mt s khách quan khi NTV ch n gin nói li nhng iu mình quan sát và nghe thy liên quan n s kin và cm xúc ca NTV mà không gn vi s suy lun, ánh giá v vn ca NTV và con ngi ca NTV. 2. Cách phản hồi và các loại phản hồi phn hi t hiu qu, câu phn hi thng kèm theo các mnh u câu nh: Dng nh , Có v nh , Hình nh , Tôi cm thy , Có th 52 | MODULE TH 9
45. Có nhiu loi phn hi nh phn hi lp li, phn hi cm xúc, phn hi soi sáng. Phn hi lp li: NTV s dng t ng n gin tóm lc li câu chuyn vi s sp xp nhng im chính trong ó. Cách phn hi này thng thiu s thu hiu. Loi phn hi này không c ánh giá cao; thng c thc hin khi bt u tip cn vi NTV, khi NTV còn thiu hiu bit v NTV. Phn hi cm xúc: Phn hi cm xúc th hin nhng gì NTV nhìn thy, nghe thy, a ra nhng kt lun hoc gi thit t mt cm xúc, mt tình hung do NTV bc l. Qua quan sát và lng nghe câu chuyn ca NTV, NTV phi gi tên c loi cm xúc, tình cm NTV va bày t theo cách làm cho NTV cm thy d chu, phù hp vi s din t ca NTV. Ví d: * giúp NTV nhn thc li cm xúc mà h va bc l, NTV nói: — Có v nh em không cm thy hài lòng. — Dng nh em có v không vui. * giúp NTV làm sáng t nguyên nhân gây ra cm xúc, NTV nói: — Dng nh em cm thy lo s mi khi nhn c im kém. — Có v nh sp n kì thi là em li b m. Phn hi soi sáng: NTV lôi lên b mt ý thc nhng cm nhn vô thc ca NTV và làm sáng t chúng dng “cao cp” hn hoc da trên quan sát nhng du hiu ngm n, không li nh: s la chn t, mt ting th dài, mt s ngp ngng, mt thoáng ni gin trong cái nhìn, mt ging nói yu nhng quyt lit hn các du hiu này cha t lên ngng ý thc ca NTV. Ví d: * giúp NTV tp trung vào cm xúc ngm n, cha t n mc nhn bit, NTV nói: — Em nói s vic ã qua ri, iu ó không còn quan trng vi em na, nhng em ã nói rt nhiu v ch này. Hình nh em vn ang gin các bn gây ra vic ó. — Có v nh em ang cm thy rt cô n, vì bn thân nht ca em ã làm em tht vng. * ng viên an i, giúp NTV nhìn nhn theo chiu hng tích cc (mà không a ra nhn xét mang tính ánh giá), NTV nói: — Em ã c gng rt nhiu trong kì thi va qua, kt qu nh th nào ôi khi li nm ngoài ý mun ca mình. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 53
46. 3. Tác dụng của kĩ năng phản hồi — Phn hi giúp NTV nhn ra iu mình hiu là không sai, không suy din. Trong trng hp nu NTV hiu cha úng, NTV s gii thích NTV hiu úng nhng gì NTV bày t. — Phn hi ca NTV còn giúp NTV: + Cm thy có ngi lng nghe và hiu mình. + Cm thy c khích l, c tôn trng. + Ý thc tt hn iu h va nói. + Có trách nhim vi bn thân mình. IV. KĨ NĂNG THẤU CẢM 1. Thấu cảm là gì? Thu cm (thu hiu) là cm nhn iu mà NTV ang cm nhn. ó là kh nng hiu bng cm xúc cng nh bng t duy th gii bên trong ca NTV. 2. Luyện kĩ năng thấu cảm — t mình vào hoàn cnh ca NTV cm nhn v iu h ang cm thy, cm nhn nó “nh th ca mình” — ây là yêu cu v s tôn trng, chp nhn con ngi ca NTV. — Nhc li cm xúc mà NTV nói và nguyên nhân dn n cm xúc ó. — Nói rng iu h ang cm thy là úng trong hoàn cnh ca h. — Làm cho NTV thy h có giá tr trong hoàn cnh ca h (t mc thu cm cao). * Lu ý: Tránh s dng khi nói li thu cm: — Không a ra li khuyên (hãy, nên) hoc bo h làm gì, làm th nào theo kiu giáo dc chung chung. — Không a kinh nghim cá nhân ca mình vào câu nói thu cm. — Không ng v mt phía nào ó — NTV hay các nhân vt trong câu chuyn ca h bênh hoc chê h. — Không ging o c xã hi, hay bình lun vn , con ngi NTV, — Không t câu hi. 54 | MODULE TH 9
47. 3. Tác dụng của kĩ năng thấu cảm — Khi NTV bày t li nói thu cm giúp thân ch vi i ni lòng, do cm thy có ngi hiu mình. — S bày t ca NTV t c mc sâu sc v nhng iu NTV nói ti khi ch ra nhng giá tr tích cc ca NTV và là NTV thy mình có giá tr. iu này hng NTV n thay i hành vi và tình trng thc t ca h. — Khi NTV bày t thu cm mt cách công thc, máy móc, cng iu, không t nhiên, không kèm vi thái tôn trng NTV thì hiu qu tác ng có th s b ngc li. Nội dung 4 TƯ VẤN CÁ NHÂN VÀ TƯ VẤN NHÓM I. TƯ VẤN CÁ NHÂN 1. Đặc điểm tư vấn cá nhân cho học sinh tiểu học Trong xã hi, khi các cá nhân có nhu cu c giúp h s tìm n các trung tâm t vn c tr giúp. Tuy nhiên, t vn hc ng li không phi nh vy. c bit vi hc sinh tiu hc, các em nhiu khi cng không nhn ra c vn ca mình. Ví d, gn ây trên internet có nêu trng hp mt hc sinh lp 3 b m k ánh bm tím, ch c phát hin khi m ca em n thm. Vì vy, các giáo viên, trong vai trò ca nhà t vn cn quan tâm phát hin vn ca hc sinh mình và ch ng t k hoch tip cn, trao i trò chuyn vi các em, cùng các em tìm ra phng án tháo g khó khn. Lu ý: Quá trình t vn cho các em cng cn c gi kín, và có th không c tit l cho cha m, ngoi tr tình trng khn cp. 2. Quy trình tư vấn cá nhân Thông thng, t vn cá nhân có th thc hin theo 5 bc: Tip cn ban u; Tp hp khai thác thông tin; Xác nh mc tiêu cn t; Tìm kim các gii pháp và cui cùng là Theo dõi, xem xét li các gii pháp. Di ây là phn tóm tt các yêu cu cn t mi bc. 2.1. Tiếp cận ban đầu — Xây dng mt s hp tác gia NTV và NTV, giúp h có cm giác thoi mái, tin cy NTV. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 55
48. — Gii thích vi NTV v nhng gì s xy ra trong cuc t vn, to iu kin cho cuc nói chuyn tp trung và din ra theo d kin. — Nói vi NTV v vic m bo tính riêng t và nguyên tc bo mt gi kín chuyn ca các bn. 2.2. Tập hợp khai thác thông tin — Xác nh phm vi vn tránh mt thì gi vi nhng ch không có mc ích. — Tìm hiu nhng nhân t, s kin và nh hng ca nó i vi hành vi, suy ngh, tình cm ca NTV. — Khai thác thông tin xem ng sau vn còn có nhng mi quan h nào khác dính dáng liên quan n vn ca NTV. 2.3. Xác định mục tiêu cần đạt — Xác nh rõ ý ca NTV mun ci thin hoàn cnh hin ti ca h nh th nào? — Vai trò là ngi bn ng hành vi NTV ca NTV rt cn thit. 2.4. Tìm kiếm giải pháp — Giúp NTV tìm ra kt qu mt k hoch kh thi t mc tiêu do h ra. — Giúp NTV xây dng, s dng các k nng có quan h n vic thay i hành vi và t lo cho bn thân. — Giúp NTV trong vic a ra các quyt nh. — Xác nh nhng khó khn trong khi thc hin các quyt nh. 2.5. Theo dõi, xem xét lại quá trình thực hiện giải pháp — NTV không c phép kt thúc mi quan h t vn khi cha giúp c NTV vch ra mc tiêu c th cn t c và nhng công vic c th cn làm. — Khi gp b tc, NTV có th “ hn gp li ”. II. TƯ VẤN NHÓM 1. Tư vấn nhóm là gì? T vn nhóm là t chc và tp hp mt s các em có hoàn cnh tng ng các em trao i cùng nhau nhng vn suy ngh, nhng cm 56 | MODULE TH 9
49. xúc, nhng tri nghim ca các em di hình thc trao i tâm s, không n ào nhng thông cm chia s, ci m. Tuy nhiên, cng có th thc hin vi c lp. 2. Mục đích T vn nhóm giúp hc sinh hiu vì sao các em li hành ng nh vy. Suy ngh, cm xúc ca các em ã tác ng lên hành vi ca các em nh th nào. Làm th nào tháo g vt qua nhng ri ro, nhng h qu xu do nhng hành vi ó gây ra. Qua ó, hiu thái , tính cách ca các em. ng thi cng xem xét nhng din bin qua tác ng ca nhóm và phn ng ca các thành viên trong nhóm. 3. Các giai đoạn của tư vấn nhóm T vn nhóm da trên mô hình t vn 5 giai on, song không nht thit phi theo trình t máy móc. 3.1. Giai đoạn hình thành Giai on này, hc sinh mi bit nhau nhng cha thân, cha quen, cha thoi mái, còn ngng nghu, gi ý, NTV giúp h làm quen, thu hp khong cách. 3.2. Giai đoạn xung đột Giai on này phát trin nhng mâu thun do cách nhìn, s suy ngh khác nhau, có s khng nh mình, thách thc ngi khác. Do ó có th ôi khi ny sinh nhng u tranh xung t gia các thành viên, tu theo ý ngh, cm xúc và s cnh tranh gia các thành viên. 3.3. Giai đoạn hoà hợp H hiu nhau hn và chia s nhng bc xúc, các em bt i cm giác cô n, có ch da tinh thn ngi cùng chung hoàn cnh. 3.4. Giai đoạn thực hiện Các thành viên bt u có s s chia thông cm và ny sinh lòng tin nhau cng nh vi NTV. Tin bn thân, mong mun vn dng các kinh nghim ã hc c, thái ca các thành viên th hin ra v ngoài bt suy t, bc xúc, cm giác thoi mái, trò chuyn t nhiên, hng ti nhng vin cnh tt p. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 57
50. 3.5. Giai đoạn kết thúc Khi kt thúc phi chia tay nhau. NTV có th lp quyn s ghi nh, mi trang do mt ngi vit. Sau ó gi cho các thành viên mi ngi u có quyn c ngi khác nh và mình nh ngi khác. F. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. GS.TS. Trn Th Minh c. Giáo trình tham vn tâm lí. NXB i hc Quc gia Hà Ni, 2011. 2. ThS. Nguyn Th Hng Phng. Tham vn hc ng và thc trng nhu cu tham vn ca hc sinh trung hc ph thông (trang 43 — 51, K yu Hi tho khoa hc quc t: Nhu cu, nh hng và ào to tâm lí hc ng ti Vit Nam. Hà Ni 3 — 4/8/2009). 3. TS. Nguyn Th Minh Hng, CN Nguyn Th Nga. Lo âu hc ng hc sinh lp 1 (trang 90 — 94 K yu Hi tho khoa hc quc t: Nhu cu, nh hng và ào to tâm lí hc ng ti Vit Nam. Hà Ni 3 — 4/8/2009). 4. TS. Ngô Th Thu Dung. Nhu cu tham vn hc ng và xut ni dung t vn hc ng cho thanh thiu niên trong trng hc (trang 100 — 106 K yu Hi tho khoa hc quc t: Nhu cu, nh hng và ào to tâm lí hc ng ti Vit Nam. Hà Ni 3 — 4/8/2009). 5. V Ngc Hà. Thc trng khó khn tâm lí ca hc sinh u lp 1 qua ánh giá ca hc sinh, giáo viên và ph huynh (trang 143 — 151 K yu Hi tho khoa hc quc t: Nhu cu, nh hng và ào to tâm lí hc ng ti Vit Nam. Hà Ni 3 — 4/8/2009). 6. K yu Hi tho khoa hc quc t. Nhu cu, nh hng và ào to tâm lí hc ng ti Vit Nam. Hà Ni 3 — 4/8/2009. 7. TS. Lã Th Thu Thu. Mc kì vng ca cha m i vi con cái la tui tiu hc (trang 232 — 237 K yu Hi tho khoa hc quc t: Nhu cu, nh hng và ào to tâm lí hc ng ti Vit Nam. Hà Ni 3 — 4/8/2009). 8. TS. Trn Th Thu Hng. Mt s k thut ánh giá trong tâm lí hc hc ng: kinh nghim ca Canada (trang 370 — 378 K yu Hi tho khoa 58 | MODULE TH 9
51. hc quc t: Nhu cu, nh hng và ào to tâm lí hc ng ti Vit Nam. Hà Ni 3 — 4/8/2009). 9. ThS. Võ Th Tng Vy. Thc trng công tác tham vn hc ng và nhng kin ngh xut (trang 386 — 391 K yu Hi tho khoa hc quc t: Nhu cu, nh hng và ào to tâm lí hc ng ti Vit Nam. Hà Ni 3 — 4/8/2009). 10. J.P. Orliaguet. Trng i hc Tng hp Mandès France, Giám c Trung tâm ào to các nhà tâm lí hc ng. Tâm lí hc ng và các hot ng s phm. 11. Lapan, RT, Gysbers, NC, & Kayson, MA. Missouri trng t vn li ích tt c các sinh viên. Jefferson City, MO: Missouri, S Giáo dc Tiu hc và Trung hc, 2007. 12. Webb, L., Brigman, G., & Campbell, C. Linking school counselors and student success: A replication of the student success skills approach targeting the academic and social competence of students. Professional School Counseling, 2005. 13. Baggerly, J., Parker, M. Child — centered group play therapy with african american boys at the elementary school level. Journal of Counseling and Development, 2005. 14. Henry, J., Coker, JK, & McNab, W. The school counselor: An essential partner in today's coordinated school health climate. Guidance & Counseling, 2005. TƯ VẤN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC | 59
52. 60 | MODULE TH 10