›
›

Bài giảng Tổng quan Tài chính – Tiền tệ - Sử Đình Thành

pdf 42 trang ngocly 3240
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Tổng quan Tài chính – Tiền tệ - Sử Đình Thành", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_tong_quan_tai_chinh_tien_te_su_dinh_thanh.pdf

Nội dung text: Bài giảng Tổng quan Tài chính – Tiền tệ - Sử Đình Thành

  1. TOTONGÅNG QUAN TAØI CHÍNH – TIEÀN TEÄ PGS.TS. SÖÛ ÑÌNH THAØNH KHOA TATAIØI CHÍNH NHA Ø NÖÔNÖÔCÙC 2/7/2009 1
  2. NOÄI D UN G NG HIEÂN CÖ CÖUÙU 1. GiôGiôiùi thieäu totongång quan 2. Heä thoáng hoùa caùc lyù thuyeát taøi chính – tietienàn teä 3. Thöïc tieãn phaùt trieån lónh vöïc taøi chính – tiàieànteäôû Vieät Nam 4. Hoäi nhaäp & toaøn caàu taøi chính 2/7/2009 2
  3. GIÔÙI THIEÄU TOÅNG QUAN 1. TieTiepáp caän phamphaïm truø tataiøi chính 2. Tieáp caän phaïm truø tieàn teä 3. MáiMoái quan heä 2/7/2009 3
  4. Phaïm truø tieàn teä CaCacùc nhaø kinh teá ñònh nghóa tieienàn (Money) nhö laø babatát cöù nhöõng gì noùi chung ñöôïc chaáp nhaän trong thanh toaùn haagøng hooaùa vaø dòch vuï hoaëc ttahanh toaùn cacacùc khoaûn nôï (Mishkin, 2007): tieàn giaáy, tieàn kim khí, seùc, chöùng chæ tieát kieäm „ Khaùi nieäm treân ñöôïc tieáp caän treân khía caïnh cung tieàn. Ñònh nghóa tieàn cuûa caùc nhaø kinh teá ñöôïc hieåu theo nghóa roäng hôn => Xuaát hieän khaùi nieäm tính loûng/tính thanh khoaûn cuûa tieàn teä. 2/7/2009 4
  5. Phaïm truø tieàn teä TieTienàn teä coù cacacùc chöchöcùc nanangêng: ƒ Phöông tieän trao ñoåi ƒ Ñôn vò tính toatoanùn ƒ Caát tröõ giaù trò ƒ Thanh toatoanùn cacacùc khoakhoanûn nôï =>Phöông tieän trao ñoåi laø chöùc naêng giuùp ñeå phaphanân bieät tietienàn coù tính lolongûng cao vôvôiùi cacacùc tataiøi sasanûn taøi chính (coå phieáu, traùi phieáu ) 2/7/2009 5
  6. Phaïm truø tieàn teä Ño löôlöôngøng khokhoiái tietienàn (tính lolong)ûng): „ M0:Khoáitieàncôsôû(doNHTWcung ööng)ùng) „ M1:M0+ tieàn gôûi phaùt haønh seùc „ M2: M1+ tie àngôûi coù meähänh giùiaù nhûhoû „ M3:M2+ tieàn gôûi coù meänh giaù lôùn Töø M1 -> M3 tính loûng tieàn teä giaûm daàn; vaø caùc NHTM tham gia vaøo quaù trình taïo ra caùc thaønh phaàn cuûa khoái tieàn. 2/7/2009 6
  7. Phaïm truø taøi chính Khoa hochoïc taaiøi chính laø khoa hochoïc nghienghienân cöcöuùu quaûn lyù caùc nguoàn löïc ñaõ ñöôïc tieàn teä hoùa. Taøi chính ttuoächuoäc lónh vöcvöïc ppahaân ppohoái => coù tteheå nhaän thöùc taøi chính qua caùc hoaït ñoäng: ƒ Quaûn lyùnguoàn voán ((yhuy ñoäägng voán, löïa choïn caáu truùc voán ) ƒ Quaûn lyù taøi saûn (Xaây döïïgng vaø quaûn lyù danh muïc ñaàu tö, ñònh giaù taøi saûn, quaûn trò ruûi ro ) 2/7/2009 7
  8. Phaïm truø taøi chính Financial resource Financial resource Finance 2/7/2009 8
  9. Phaïm truø taøi chính DöaDöïa vavaoøo lyù thuyethuyetát troø chôi (Game theory) vaø thiethietát laäp theå cheá (Mechanism Design), caùc hoaït ñoäng tataiøi chính ñöôcñöôïc hình thathanhønh tretrenân cô sôû töông tatacùc cucuaûa caùc yeáu toá: „ NgöôNgöôiøi chôi ( Players). „ Giaù trò gia taêng (Added values ). „ Quy taéc (Rules); chieán thuaät (Tacties). „ Phamï vi ((p)Scope). „2/7/2009=> 5 yeáu toá ñoù hôïp thaønh PARTS 9
  10. Phaïm truø taøi chính CaCanên cöù vavaoøo chuû theå tham gia, hoathoaït ñoäng cucuaûa tataiøi chính ñöôïc phaân taùch thaønh: „ TaTaiøi chính chính phuû (ta(taiøi chính cocong)âng). „ Taøi chính coâng ty. „ Taøi chính – ngaân haøng (goïi taét laø khu vöïc taøi chính). „ Taøi chính caù nhaân. 2/7/2009 10
  11. Moái quan heä tieàn teä vaø taøi chính ƒ Tieàn -> qua hoaït ñoäng cuûa taøi chính: Tích tuï/ taäp trung => nguoàn taøi chính (naêng löïc taøi chính) => taøi trôï caùc döïï aùn ñaàu tö. ƒ Caùc nguoàn löïc tieàm naêng phaûi traûi quaù trình tietienàn teä hohoaùa => nguonguonàn tataiøi chính. 2/7/2009 11
  12. Moái quan heä tieàn teä vaø taøi chính Caùc hoaït ñoäng taøi chính laøm taêng ( giaûm) giaù trò tietienàn teä cucuaûa cacacùc nhaø ñañauàu tö, chuû theå quaquanûn lyù tataiøi chính CùCaùc n høñàhaø ñaàu tö $$ CaCacùcco congâng ty $ $ $ $ Chöùc naêng taøi chính $ $ Saûn xuaát saûn phaåm Thò tröôøng taøi chính 2/7/2009 12
  13. HEÄ THOÁNG CAÙC LYÙ THUYEÁT TAØI CHÍNH - TIEÀN TEÄ 1Ly1. Lyù thuyethuyetátta taiøi chính cong coâng 2. Lyù thuyeát lieân quan ñeán taøi chính coâng ty. 3. Lyù thuyeát tieàn teä 2/7/2009 13
  14. Lyù thuyeát taøi chính coâng TaTaiøi chính cocongâng coù vai troø: „ Khaéc phuïc thaát baïi thò tröôøng „ Taùi phaân phoái thu nhaäp xaõ hoäi Chính saùch taøi khoùa laø coâng cuï oån ñònh kinh teá vó moâ/chu kyø kinh teá => taùc ñoäng vaøo taøi chính coâng ty, khu vöïc taøi chính vaø taøi chính caù nhaân. 2/7/2009 14
  15. Lyù thuyeát taøi chính coâng Khoa hochoïc tataiøi chính cocongâng nghienghienân cöcöuùu: chính sasachùch söû duïng coâng cuï thueá vaø chi tieâu taùc ñoäng vaøo nenenàn kinh teá. „ Lyù thuyeát chi tieâu coâng (cung caáp haøng hoùa coâng, phaphanân boå totoiái öu nguonguonàn löclöïc ). „ Lyù thuyeát ñaùnh thueá. „ LùLyù tháhuyeátquaûntrò coâng (Lyù tháhuyeát BûBaûng ñie åm caân baèng - Balance Scorecard, 1992 ). 2/7/2009 15
  16. Lyù thuyeát taøi chính coâng NgaNgayøy cacangøng coù söï giao thoa veà cacacùc yù töôtöôngûng giögiöaõa lyù thuyeát trong lónh vöïc taøi chính coâng (vó moâ) vaø lyù thuyethuyetát trong lónh vöcvöïc cocongâng ty, nganganân haøng Coù theå minh hoahoïa qua lyù thuyethuyetát BaBangûng ñieñiemåm cacanân baèng – coâng trình vó ñaïi nhaát cuûa Kaplan 2/7/2009 16
  17. Lyù thuyeát taøi chính coâng 2/7/2009 17
  18. Caùc lyù thuyeát taøi chính coâng ty Söï tietienán hohoaùa lyù thuyethuyetát lielienân quan ñeñenán tataiøi chính coâng ty ñöôïc chia thaønh 3 nhoùm: ƒ Lyù thuyethuyetát cuõ (Old finance). ƒ Lyù thuyeát hieän ñaïi (Modern finance). ƒ Lyù thuyethuyetát mômôiùi (new finance). 2/7/2009 18
  19. Caùc lyù thuyeát taøi chính coâng ty Lyù thuyethuyetát cuõ (Old finance): ƒ Chuû ñeà (Theme): Phaân tích baûng baùo caùo taøi chính vaø babanûn chachatát cucuaûa cocongâng cuï nôï tataiøi chính ƒ Moâ hình (Paradigms): ƒ Phaân tích baûng baùo caùo taøi chính (Graham & Dodd, 1951) ƒ Ñaùnh gia luaät phaùp lieân quan ñeán saùt nhaäp vaø mua lailaïi cocongâng ty cucungõng nhö quaquanûn trò phaù sasanûn vaø tataiùi cô cacauáu (Dewing, 1953). ƒ Neàn taûng: Keá toaùn vaø phaùp luaät. 2/7/2009 19
  20. Caùc lyù thuyeát taøi chính coâng ty Lyù thuyethuyetát hieän ñaiñaïi (Modern finance): ƒ Chuû ñeà (Theme): Ñònh giaù döïa vaøo haønh vi kinh teá hôïp lyù ƒ Moâ hình (Paradigms): ƒ Toái öu hoùa danh muïc ñaàu tö (Harry Markowits, 1952, 1956). ƒ Lyù thuyeát khoâng thích hôïp (Modigliani & Merton, 1958). ƒ MâMoâ hìn h ñòn h giùiaù tøitaøi saûnvoán (CAPM) (Bill Sharpe, Foln Lintner & Jan Mossin). ƒ Lyù thuyeát thò tröôøng hieäu quaû (Eugene Fama, 1970) ƒ Neàn taûng: Kinh teá hoïc taøi chính 2/7/2009 20
  21. Caùc lyù thuyeát taøi chính coâng ty Lyù thuyethuyetát mômôiùi (New finance): ƒ Chuû ñeà (Theme): Thò tröôøng khoâng hieäu quaû ƒ Moâ hình (Paradigms): ƒ Laõi suaát kyø voïng (Haugen) ƒ Ruûi ro (Chen, Roll &Ross - Arbitrage ppgricing theory, 1986). ƒ Moâ hình haønh vi (Kahneman & Tversky, 1940) ƒ NàNeàntaûng: Tho áng kâkeâ, kinh teá löôïng vaø taâm lùlyù 2/7/2009 21
  22. Lyù thuyeát tieàn teä ƒ Lyù thuyethuyetát cacauàu tietienàn teä ƒ Thuyết ñònh löôïng (Fisher -1911) ƒ Thuyeát öu thích tính loûng (Keynes – 1936) ƒ Thuyeát ñònh löôïng hieän ñaïi cuûa Friedman (1956 ) ƒ MoâhìnhISLMphoái hôïp chính saùch taøi khoùa & chính saùch tieàn teä (Keyess) ƒ Lyù thuyeát tieàn teä vaø laïm phaùt 2/7/2009 22
  23. THÖÏC TIEÃN ÔÛ VIEÄT NAM ƒ TaTaiøi chính cocongâng ƒ Taøi chính coâng ty ƒ TaTaiøi chính – nganganân hahangøng 2/7/2009 23
  24. Taøi chính coâng NhöNhöngõng thay ñoñoiåi vaø phaphatùt trietrienån: ƒ Phaân bieät khu vöïc coâng vaø khu vöïc tö ƒ Luaät nganganân sasachùch nhaø nöônöôcùc (1996, 2002) ƒ Caûi caùch heä thoáng thueá (1990, 1997, 2002, 2009) ƒ Xaõ hoäi hoùa caùc dòch vuï coâng vaø trao quyequyenàn töï chuû tataiøi chính (2001, 2003 .) ƒ Thay ñoåi quaûn trò coâng, chi tieâu coâng (2002, 2008 ) 2/7/2009 24
  25. Taøi chính coâng ty NhöNhöngõng thay ñoñoiåi vaø phaphatùt trietrienån: ƒ Chủ tröông phaùt trieån neàn kinh teá ña ttahaønh ppahaàn (1986). ƒ Cổ phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc (1990). ƒ Luaät doanh nghieäp (2005). ƒ Luaät ñañauàu tö (2005). 2/7/2009 25
  26. Taøi chính – ngaân haøng NhöNhöngõng thay ñoñoiåi vaø phaphatùt trietrienån: ƒ Luaät NHNN, Luaät caùc toå chöùc tín duïng (1990, 1998, 2004). ƒ Luaät chöùng khoaùn (1998, 2007). ƒ PhaPhatùt trietrienån heä thothongáng tataiøi chính vaø thathanhønh laäp thò thò tröôøng voán (2000). ƒ Luật kinh doanh bảo hiểm (2000). ƒ Luaät Bảohiểm xaõ hoäi (2007). 2/7/2009 26
  27. HOÄI NHAÄP & TOAØN CAÀU HOÙA TAØI CHÍNH „ Trình töø: Hoäi nhaäp -> toaøn caàu „ Hoäi nhaäp khu vöïc -> hoäi nhaäp toaøn caàu (toaøn caàu hoùa) „ Toaøn caàu hoùa taøi chính xuaát hieän trong nhöõng naêm 70 gaén lieàn boái caûnh: „ Thöông maïi toaøn caàu phaùt trieån, bieåu hieän: ƒ Quy moâ thöông maïi taêng nhanh. ƒ Giaù trò NXK ñoùng goùp vaøo GDP cuûa caùc neàn kinh teá raát lôùn (>50%). 2/7/2009 27
  28. Hoäi nhaäp & Toaøn caàu hoùa 2/7/2009 28
  29. Trade (% GDP) 2/7/2009 20 25 30 35 40 45 50 1981 Thöông maïi taêng nhanh ôûcaùcnöôùcñang phaùt trieån 1983 1985 1987 1989 Developed Developing 1991 1993 1995 29 1997
  30. Hoäi nhaäp & Toaøn caàu hoùa Nhöõng thay ñoåi (()tt): ƒ Caùc coâng ty ña quoác gia phaùt trieån. ƒ Caùc nhaø ñaàu tö quoác teá phaùt trieån ƒ Söï suïp ñoå cheá ñoä taøi chính BrettonWoods ƒ Caùc coâng cuï taøi chính quoác teá phaùt trieån Nhö vaäy, toaøn caàu taøi chính laø moät nhaùnh cuûa toaøn caàu kinh teá. Toaøn caàu hoùa laøm cho thò tröôøng taøi chính cuûa 1 quoác gia ngaøy caøng hoäi nhaäp vaøo maïng löôùi thò tröôøng taøi chính cuûa theá giôùi. 2/7/2009 30
  31. . Toaøn caàu kinh teá ToaToanønca cauàusa sanûnxua xuatát ToaToanønca cauàuta taiøi chính Phaân phoái nguoàn löclöïc phuø hôphôïp lô lôiïi the á ChuyeChuyenånta taiûinguo nguonàn caïnh tranh cuûa voán giöõa caùc momoiãiquo quocácgia gia quoác gia Coï xaùt giöõa toaøàøihíhøøn caàu taøi chính vaø 2/7/2009 toaøn caàu saûn xuaát 31
  32. Hoäi nhaäp & Toaøn caàu hoùa Cô hoäi: ƒ Ngöôøi ñi vay hoaøn toaøn khoâng bò giôùi haïn, hoï coù theå tìm kiekiemám vovonán tretrenân thò tröôtröôngøng tataiøi chính cuûa quoác gia khaùc. ƒ Ngöôøi ñaàu tö khoâng bò giôùi hanï ñeå tìm kieám cô hoäi ñaàu tö treân thò tröôøng taøi chính ôû caùc quoác gia khaùc. ƒ Caùc ñònh cheá taøi chính tìm kieám ñeå coù maët treân thò tröôøng toaøn caàu, muïc ñích: (1) môû roäng phamphaïm vi hoathoaït ñoäng vaø (2) thu huhutùt nhienhieuàu 2/7/2009 khaùch haøng. 32
  33. Hoäi nhaäp & Toaøn caàu hoùa 2/7/2009 33
  34. Hoäi nhaäp & Toaøn caàu hoùa 2/7/2009 34
  35. Nôùi loûng caùc ñieàu tieát cuûa nhaø nöôùc Töø nhönhöngõng nam naêm80xua 80, xuatát hieän xu höông höôùng laø nhaø nöônöôcùc nôùi loûng caùc quy ñònh veà taøi chính: ƒ Giaûm vaø mieãn tröø thueá (tax heaven). ƒ Thöïc hieän caùc chöông trình tö nhaân hoùa. ƒ Coi troïng caùc saùng kieán thò tröôøng, phaùt huy vai troø hieäp hoää)i). ƒ Nôùi loûng nhöõng giôùi haïn giao dòch taøi chính. Ngöôïc laïi: Taêng cöôøng giaùm saùt, baûo veä quyeàn cuûa caùc nhaø ñaàu tö ( khaéc phuïc thoâng tin baát caân xöùng, baûo hieåm tín duïïgng). 2/7/2009 35
  36. ÑoÑoiåimô môiùi quaquanûntròta trò taiøi chính ƒ Phaùt trieån coâng ngheä quaûn lyù taøi saûn, danh muïc ñaàu tö ƒ Ñoåi môùi quaûn trò ruûi ro vaø chi phí. ƒ Ñoåi môùi phöông phaùp ñònh giaù taøi saûn. ƒ Ñoåi môùi ppghöông thöùc giao dòch ngoaiï teä (caùc nghieäp vuï hoaùn chuyeån ngoaïi teä phaùt trieån). ƒ Ñoåi môùi phöông phaùp Marketing 2/7/2009 36
  37. Thò tröôøng taøi chính môùi noåi 2/7/2009 37
  38. Thò tröôøng taøi chính môùi noåi Trong nhöõng naêm 80, chuùng ta chöùng kieán söï phaùt trieån maïnh meõ thò tröôøng taøi chính cuûa nhöõng quoác gia coâng nghieäp môùi (Ñoâng Nam AÙ vaø Chaâ u Myõ La tin h). ƒ Caùc quoác gia naøy coù toác ñoä taêng tröôûng cao, thu huhutùt nhienhieuàu nhaø ñañauàu tö quoquocác teá. ƒ Thò tröôøng chöùng khoaùn haáp daãn ñoái vôùi cacacùc nhaø ñañauàu tö quoquocác teá. 2/7/2009 38
  39. Thò tröôøng taøi chính môùi noåi Hình anh aûnh tratraiùingöôc: ngöôïc: ƒ Khuûng hoaûng taøi chính Mexico (1994). ƒ KhuKhungûng hoahoangûng tataiøi chính Thailand (1997). ƒ Khuûng hoaûng Argentina (2002). 2/7/2009 39
  40. Aûnh höôûng khuûng hoaûng taøi chính 1980s 43 1990s 66 2/7/2009 40
  41. Thò tröôøng taøi chính môùi noåi NhöNhöngõng khoù khakhanên lielienân quan ñeñenánña ñauàutötrongthò tö trong thò tröôøng môùi noåi: ƒ Chuaån möïc keá toaùn coøn keùm. ƒ Trình ñoä quaûn lyù doanh nghieäp yeáu keùm. ƒ Chi phí thu thaäp thoâng tin cao (thoâng tin phaân taùn, haøng raøo ngoân ngöõ ). ƒ Ruûi ro chính trò. ƒ Ruûûûi ro tyû giaù ho ái ñoaùi. ƒ Kieåm soaùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi ( giôùi haïn ñaàu tö nöônöôcùc ngoangoai)øi). 2/7/2009ƒ Chi phí giao dòch taøi chính cao. 41
  42. Thò tröôøng taøi chính môùi noåi 2/7/2009 42