Bài giảng Thị trường tài chính - Chương 3: Thị trường vốn - Bùi Ngọc Toản

Nội dung text: Bài giảng Thị trường tài chính - Chương 3: Thị trường vốn - Bùi Ngọc Toản

1. NỘI DUNG CHÍNH  Khái niệm, đặc điểm và cấu trúc của thị trường vốn;  Các cơng cụ trên thị trường vốn;  Chủ thể hoạt động trên thị trường vốn. Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường ĐH CN Tp.HCM Mail: buitoan.hui@gmail.com Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Website: Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 2 Khái niệm Phân loại thị trường vốn Thị trường vốn (cịn gọi là thị trường vốn dài hạn) Thị trường chứng khốn: giao dịch mua bán các là: giấy tờ trung hạn, dài hạn (cĩ thời gian trên một  Một bộ phận của thị trường tài chính năm).  Gồm những cơng cụ vay nợ trung và dài hạn > 01 năm và các chứng khốn (cổ phiếu, trái phiếu Thị trường tín dụng thuê mua: cung cấp các tín chính phủ, trái phiếu cơng ty, trái phiếu chính dụng trung và dài hạn cho các doanh nghiệp qua quyền địa phương, các hợp đồng vay thế chấp) được mua bán. hình thức tài trợ cho thuê tài sản. Chứng khĩan của thị trường vốn cĩ tính thanh Thị trường thế chấp: cung cấp tín dụng trung và khoản kém hơn so với các lọai chứng khốn ngắn dài hạn cho doanh nghiệp với điều kiện phải cĩ tài hạn và rủi ro lớn hơn so với chứng khĩan ngắn hạn do thời gian dài hơn và giá cả của chúng biến sản thế chấp. động nhiếu. Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản
2. Các cơng cụ trên thị trường vốn Các cơng cụ trên thị trường vốn  Cổ phiếu (chứng khốn vốn); Cổ phiếu (chứng khốn vốn)  Trái phiếu (chứng khốn nợ); Khái niệm:  Một số các cơng cụ khác. Là một loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu vốn của cổ đơng góp vào công ty và quyền được hưởng một khoản cổ tức theo định kỳ. Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Các cơng cụ trên thị trường vốn Các cơng cụ trên thị trường vốn Cổ phiếu (chứng khốn vốn) Cổ phiếu (chứng khốn vốn)  Phân loại:  Phân loại: . Căn cứ vào hình thức: . Căn cứ vào hình thức, cổ phiếu cĩ hai loại: o Cổ phiếu ghi danh o Cổ phiếu ghi danh: là cổ phiếu cĩ ghi tên người sở hữu o Cổ phiếu vơ danh trên tờ cổ phiếu. Cổ phiếu này cĩ nhược điểm là việc . Căn cứ vào quyền lợi được hưởng: chuyển nhượng phức tạp, phải đăng ký tại cơ quan phát o Cổ phiếu ưu đãi hành và phải được Hội đồng Quản trị của cơng ty cho o Cổ phiếu thường phép. . Căn cứ vào phương thức góp vốn: o Cổ phiếu vơ danh: là cổ phiếu khơng ghi tên người sở o Cổ phiếu hiện kim hữu. Cổ phiếu này được tự do chuyển nhượng mà khơng o Cổ phiếu hiện vật cần thủ tục pháp lý. Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản
3. Các cơng cụ trên thị trường vốn Các cơng cụ trên thị trường vốn Cổ phiếu (chứng khốn vốn) o Cổ phiếu ưu đãi Phân loại: • Là một chứng khốn lai tạp cĩ những đặc điểm vừa giống cổ phiếu thường, vừa giống trái phiếu. . Căn cứ vào quyền lợi được hưởng, cổ phiếu • Đĩ là một giấy chứng nhận cổ đơng được ưu tiên so cĩ hai loại: với cổ đơng thường về mặt tài chính hoặc một số o Cổ phiếu ưu đãi mặt khác nhưng bị hạn chế về quyền hạn đối với cơng ty gĩp vốn, như: người giữ cổ phiếu ưu đãi o Cổ phiếu thường khơng được tham gia ứng cử bầu cử vào hội đồng quản trị hoặc ban kiểm sốt cơng ty, nhưng lại được ưu tiên chia cổ tức trước cổ đơng thường, ưu tiên được hồn lại vốn trước cổ đơng thường khi thanh lý tài sản trong trường hợp cơng ty bị phá sản Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Các cơng cụ trên thị trường vốn Các cơng cụ trên thị trường vốn o Cổ phiếu ưu đãi oCổ phiếu ưu đãi • Đặc điểm chính: • Các loại Cổ phiếu ưu đãi: Mức cổ tức cố định và được ghi rõ trên cổ phiếu lúc phát hành;  Cổ phiếu ưu đãi về cổ tức; Thu nhập của cổ đông không phụ thuộc vào chính  Cổ phiếu ưu đãi hồn lại; sách chia lãi hàng năm của công ty;  Cổ phiếu ưu đãi chuyển đổi thành cổ phiếu Được chia cổ tức trước loại cổ phiếu thường; thường; Trường hợp cơng ty bị thanh lý tài sản, nhà đầu tư  Cổ phiếu ưu đãi khác theo điều lệ cơng ty; sẽ được hồn lại vốn theo trình tự: chủ nợ  cổ đơng sở hữu CPƯĐ  cổ đơng sở hữu CPT;  Cổ phiếu ưu đãi về quyền biểu quyết. Khơng cĩ ngày đáo hạn. Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản
4. Các cơng cụ trên thị trường vốn Các cơng cụ trên thị trường vốn o Cổ phiếu thường Cổ phiếu (chứng khốn vốn) • Khái niệm Phân loại:  Là loại chứng khốn vốn hay chứng chỉ chứng . Căn cứ vào phương thức góp vốn: nhận đầu tư; o Cổ phiếu hiện kim: giành cho những cổ đông góp Cổ tức được trả hằng năm theo lợi nhuận (kết quả vốn bằng tiền; hoạt động SXKD) của doanh nghiệp; Giá trị cổ phiếu tương ứng với giá trị sở hữu doanh o Cổ phiếu hiện vật: giành cho những cổ đông góp nghiệp; vốn bằng tài sản như máy móc, thiết bị, nhà Cổ phiếu được hồn vốn sau cùng; xưởng Trên thị trường giá của cổ phiếu thường biến động nhiều hơn so với cổ phiếu ưu đãi và trái phiếu. Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Các cơng cụ trên thị trường vốn Các cơng cụ trên thị trường vốn Trái phiếu (chứng khốn nợ) Trái phiếu (chứng khốn nợ) . Khái niệm: . Phân loại: Là một loại chứng khoán xác nhận một khoản vốn cho vay và quyền được hưởng mức thu nhập theo định kỳ, o Trái phiếu Nhà nước, trái phiếu Kho bạc; người mua trái phiếu là chủ nợ của đơn vị phát hành và o Trái phiếu doanh nghiệp; sẽ được hoàn lại vốn khi đến kỳ hạn. Hay: o Trái phiếu do chính quyền địa phương; Trái phiếu là một hợp đồng nợ dài hạn được ký kết giữa chủ thể phát hành (chính phủ, chính quyền địa phương hay doanh nghiệp) và người cho vay, đảm bảo một sự chi trả lợi tức định kỳ và hồn lại vốn gốc cho người cầm trái phiếu ở thời điểm đáo hạn. Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản
5. Các cơng cụ trên thị trường vốn Các cơng cụ trên thị trường vốn o Trái phiếu Nhà nước o Trái phiếu Nhà nước • Hình ảnh trái phiếu: • Hình ảnh trái phiếu: Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Các cơng cụ trên thị trường vốn Các cơng cụ trên thị trường vốn o Trái phiếu Nhà nước o Trái phiếu doanh nghiệp: • Do NSNN phát hành với mục đích bù đắp những • Do các công ty hoặc các xí nghiệp đang hoạt khoản chi của NSNN; động phát hành với mục đích bổ sung vốn kinh • Là chứng thư xác nhận khoản nợ của Nhà nước. doanh; • Là loại chứng khoán có lợi tức cố định; • Người sở hữu trái phiếu chỉ là chủ nợ của công ty nên không được tham dự và can thiệp vào hoạt động của công ty; • Đầu tư vào trái phiếu vẫn có mức độ an toàn cao hơn so với đầu tư vào cổ phiếu; Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản
6. Các cơng cụ trên thị trường vốn Chủ thể họat động trên thị trường vốn o Trái phiếu do chính quyền địa phương phát hành  Chủ thể phát hành chứng khoán • Mục đích hỗ trợ cho ngân sách địa phương;  Người đầu tư • Loại trái phiếu này hiện nay ở nước ta chưa phát  Người môi giới chứng khoán triển.  Người kinh doanh chứng khoán  Người tổ chức thị trường  Người điều hòa thị trường Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Chủ thể họat động trên thị trường vốn Chủ thể họat động trên thị trường vốn  Chủ thể phát hành chứng khoán  Người đầu tư  Đây là những chủ thể có nhu cầu về vốn đầu tư  Là những người có vốn nhàn rỗi và được Nhà nước cho phép phát hành chứng  Mua chứng khoán trên thị trường để kiếm lời khoán để huy động vốn;  Đại diện cho nguồn cung ứng chứng khoán vào  Là pháp nhân kinh tế và các thể nhân. lưu thông và đó là các công ty, xí nghiệp, các tổ chức tài chính và Nhà nước. Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản
7. Chủ thể họat động trên thị trường vốn Chủ thể họat động trên thị trường vốn  Người môi giới chứng khoán:  Người môi giới chứng khoán: Có vị trí quan trọng nhất định đối với sự tồn tại và Hoạt động môi giới: chỉ nhận lệnh mua phát triển của thị trường chứng khoán; hoặc bán hộ chứng khoán cho khách hàng  Có thể hoạt động với tư cách là thể nhân hay pháp để hưởng hoa hồng  không được mua nhân (công ty môi giới); bán chứng khoán cho chính mình nhằm Phải được Nhà nước cấp giấy phép và phải hội đủ các điều kiện mà qui chế về nghề môi giới theo luật đảm bảo tính khách quan trong nghề môi chứng khoán và giao dịch chứng khoán ban hành. giới. Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Chủ thể họat động trên thị trường vốn Chủ thể họat động trên thị trường vốn  Người kinh doanh chứng khoán:  Người tổ chức thị trường: Mua bán chứng khoán cho bản thân nhằm kiếm  Là ban điều hành của Sở giao dịch giữ nhiệm lợi nhuận. vụ tổ chức các khâu hoạt động trên thị trường;  Là người chuyển tải những luật lệ của Nhà nước vào thực tiễn quản lý thị trường. Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản
8. Chủ thể họat động trên thị trường vốn CÂU HỎI ƠN TẬP 1, Phân biệt điểm giống và khác nhau giữa trái phiếu  Người điều hòa thị tr ường: Nhà nước và trái phiếu doanh nghiệp?  Là cơ quan được Nhà nước thành lập như: ủy 2, Bạn hãy trình bày những cơng cụ tài chính được ban điều hành thị trường chứng khoán, hội đồng giao dịch trên thị trường vốn? chứng khoán quốc gia 3, Lãi suất thị trường tăng thì giá trái phiếu biến động  Giữ nhiệm vụ ban hành các luật lệ, tổ chức như thế nào? giám sát hoạt động giao dịch và mua bán chứng 4, Theo pháp luật Việt Nam, các tổ chức được phép khoán trên thị trường. phát hành trái phiếu là những tổ chức nào? 5, Đại bộ phận trái phiếu ở Việt Nam hiện nay là do ai phát hành? Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Bài giảng mơn: Thị trường tài chính Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 31