Bài giảng Các nguồn tài chính - Sử Đình Hành

pdf 48 trang ngocly 2610
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Các nguồn tài chính - Sử Đình Hành", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_cac_nguon_tai_chinh_su_dinh_hanh.pdf

Nội dung text: Bài giảng Các nguồn tài chính - Sử Đình Hành

  1. CAÙC NGUOÀN TAØI CHÍNH PGS.TS. SÖÛ ÑÌNH THAØNH KHOA TATAIØI CHÍNH NHA Ø NÖÔNÖÔCÙC 2/7/2009 1
  2. Noäi dung nghieân cöùu 1. VOÁN VAØ CAÙC MOÂ HÌNH TAÊNG TRÖÔÛNG 2. PHAÂN TÍCH CAÙC NGUOÀN TAØI TRÔÏ 2/7/2009 2
  3. CAÙC MOÂ HÌNH TAÊNG TRÖÔÛNG Moâ hình Harrod-Domar ΔY=ΔK/ICOR Trong ñoù: + ΔY: Tyû leä taêng tröôûng kinh teá + ΔK: Tyûleä ñaàu tö so vôùi saûn löônï g (()I/Y) + ICOR: Tyû leä gia taêng tö baûn - ñaàu ra ( saûn löôïïgng) Moâ hình naøy nhaán maïnh vai troø cuûa voán. Söï taêng tröôûng phuï thuoäc nhieàu vaøo ñaàu tö thieát bò môùi (ICOR). 2/7/2009 3
  4. CAÙC MOÂ HÌNH TAÊNG TRÖÔÛNG Moâ hình Robest Solow vaø Eduard Demison (Nguoàn goác cuûa söï taêng tröôûng kinh teá) Y= f (K, L, T, A) Trong ñoù: Y: Saûn phaåm quoác daân. K: Tö baûn. L: Lao ñoäng. T: Tai Taøi nguyenguyenân(ña ( ñatátñai) ñai). A: Hieäu quaû söû duïng caùc yeáu toá ñaàu vaøo. 2/7/2009 4
  5. CAÙC MOÂ HÌNH TAÊNG TRÖÔÛNG Lyù thuyeát Samuelson (Caùi voønggq luaån quaån – viciuos circle vaø cuù huyygùt töø beân ngoaøi) TieTietát kieäm – ñaàu tö thathapáp Tích luõy voán TNBQ thaáp thaáp Naêng suaááát thaáp 2/7/2009 5
  6. CAÙC MOÂ HÌNH TAÊNG TRÖÔÛNG Lyyyù thuyeát hai khoaûng caùch (Hollis B.Chenery ) Trong neàn kinh teá môû, ta coù phöông trình: Y = (C + G) + (Iggp + Ip) + (X - M ) (1) Trong ñoù: Y laø Toång thu nhaäp. C+ G : TieTieuâudu dungøng cua cuûa khu vöcvöïc tö nhan nhaân(C)va (C) vaø chi tieâu cuûa chính phuû (G). Ig + Ip : Ñaàu tö cuûa chính phuû (Ig) vaø ñaàu tö cucuaûa tö nhan nhaân(Ip) (Ip). X: Giaù trò haøng hoùa xuaát khaåu M: Giaù trò haøng hoùa nhaäp khaåu 2/7/2009 6
  7. CAÙC MOÂ HÌNH TAÊNG TRÖÔÛNG Lyù thuyeát hai khoaûng caùch: Neáu phaân tích toång thu nhaäp cuûa neàn kinh teá theo yeáu toá thu nhaäp cuûa töøng khu vöïc, ta coù: Y = Tggp + (C + Sp) (2) Vôùi Tg laø thu nhaäp cuûa chính phuû vaø Sp laø tieát kieäm cuûa khu vöïc tö nhaân. Töø (1) va ø (2) ta co: coù: (X – M) = (Tg – G – Ig) + (Sp – Ip) Thay Tg – G = Sg (tieát kieäm cuûa chính phuû) ⇔ (Ig - Sg ) + (Ip - Sp ) = (M – X) (3) 2 khoaûng caùch: Ñaàu tö vöôït quaù tieát kieäm Nhaäp khakhauåu nhienhieuàuhônxua hôn xuatátkha khauåu 2/7/2009 7
  8. CAÙC MOÂ HÌNH TAÊNG TRÖÔÛNG Lyù thuyeát hai khoaûng caùch: Neáu coù söï gia taêng nhu caàu ñaàu tö (Ip, Ig) vöôït quaù möùc tieát kieäm trong nöôùc (Sp, Sg), ñeå caân baèng caùn cacanân kinh teáte vó moâ thì coù theå thöcthöïc hieän bieän phaphapùp laø: Gia taêng thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoangoaiøi ñeå lalapáp vavaoøo loã hohongûng thiếu hụt. 2/7/2009 8
  9. 2/7/2009 9
  10. 2/7/2009 10
  11. CAÙC NGUOÀN TAØI TRÔÏ Daãn nhaäp Nguo àn ta øi trôï bao go àm: Tie át kie äm trong m öô ùc va øvo án n öô ùc ngoa øi Trong ñoù: ƒ DI : Ñaàu tö trong nöôùc ƒ NFDI: Ñaàu tö tröctröïc tietiepáp nöônöôcùc ngoangoaiøi rorongøng ( Input – ouput) ƒ DS: Tieát kieäm trong nöôùc ƒ NFR: NguoNguonàn tataiøi chính phi ñañauàu tö tröctröïc tietiepáp nöônöôcùc ngoaøi ( Non –FDI financial resource), bao goàm voán coå phaàn tö nhaân, nôï tö nhaân, caùc khoûa taøi trôï song ppghöông vaø ña ppghöông ƒ CIR: Thay ñoåi trong döï tröõ quoácteá 2/7/2009 11
  12. KEÂNH HUY ÑOÄNG VOÁN TRONG NÖÔÙC Ñaëc ñieåm: Thåheå hieän söùc maïnh noäi löïc cuûamoätquoác gia; oån ñònh, beàn vöõng, giaûm thieåu ñöôïc ruruiûi ro vaø haäu quaû xaxauáu ñoñoiái vôvôiùi nenenàn kinh teá do nhöõng taùc ñoäng töø beân ngoaøi. Nguoàn voán trong nöôùc chuû yeáu ñöôïc hình thaønh töø caùc nguoàn tieát kieäm trong neàn kinh teá (ngaân saùch, doanh nghieäp, caùc hoä gia ñình ). DS = GS + ES + HS 2/7/2009 12
  13. 2/7/2009 13
  14. 2/7/2009 14
  15. TIEÁT KIEÄM CUÛA NSNN PhaPhanàn tietietát kieäm hình thathanhønh nenenân nguoàn voán ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc vaø ñöôcñöôïc xaxacùc ñònh babangèng chechenhânh leäch döông giöõa toång caùc khoaûn thu NSNN vôvôiùi totongång chi thöôthöôngøng xuyexuyenân. GS = f ( T , C ) 2/7/2009 15
  16. TIEÁT KIEÄM CUÛA NSNN Cô cheáche hình thathanhønh tietietát kieäm: ƒ Taêng thueá hoaëc ƒ CéCaétgiûiaûmchi tieâu thøhöôøng xuyeân Caàn nghieân cöùu: Vieäc gia taêng tieát kieäm cuûa NSNN coù ñaåy luøi hoaøn toaøn tieát kieäm cuûa doanh nghieäp vaø daân cö hay khoâng?. 2/7/2009 16
  17. TIEÁT KIEÄM CUÛA NSNN Coù coâng trình nghieân cöùu ñaõ khaúng ñòònh: Neáu tieát kieäm cuûa nhaø nöôùc ôû caùc nöôùc phaùt trieån taêng theâm 1 USD thì tieát kieäm cuûa khu vöïc tö nhaân giaûm ít nhaát 50 cent . Coù Coâng trình nghieân cöùu khaùc ñaõ keát luaän: ÔÛ caùc neànkinhteá ñang phaùt trieåncöù1 USD taêng theâm trong tieát kieäm cuûa ngaân saùch nhôø cacatét giagiamûm chi tieâu thì chæ lalamøm giagiamûm 16 -50 cent trong tieát kieäm khu vöïc tö nhaân; coøn neáu 1 USD tatangêng thethemâm trong tietietát kieäm nganganân sasachùch laø do2/7/2009 taêng thueá thì tieát kieäm khu vöïc tö nhaân17 laïi giaûm töø 48 -65 cent
  18. TIEÁT KIEÄM CUÛA NSNN Khi tietietát kieäm chính phuû khokhongâng ñuû tataiøi trôï cho ñaàu tö, thì chính phuû ñi vay nôï trong vaø ngoaøi nöôùc => nôï coâng gia taêng. => Taïoracheønlaánkinhteá(Crowds out of economics) ƒ Cheønlaánñaàutötrongnöôùc(Crowdsout): Gia taêng laõi suaát => haïn cheá ñaàu tö khu vöïc tö. ƒ Cheøn laán xuaát khaåu: Laõi suaát gia taêng, ñàñoàng tie ànnoäi täteä lâleângiùiaù => lølaømgiûiaûm kim 2/7/2009 ngaïch xuaát khaåu trong nöôùc. 18
  19. TIEÁT KIEÄM CUÛA NSNN Vaán ñeà ñaët ra: ƒ => Kieåm soaùt quy moâ nôï coâng ƒ => Giôùi haïn quy moâ ñaàu tö coâng ƒ => Giaùm saùt vaø ñaùnh giaù hieäu quaû ñaàutö coâng Theá nhöng thaùch thöùc: => Xaùc laäp vai troø cuûa chính phuû? => Caûi caùch theå cheá => Ñaàutö coâng vaø tham nhuõng? 2/7/2009 19
  20. TIEÁT KIEÄM CUÛA DN Laø soá laõi roøng coù ñöôïc töø keát quaû kinh doanh. Ñaây laø nguoàn tie át kie ämcôbûbaûn ñåñeå caùc dhdoanh nghie äp taïo voán taùi ñaàu tö . Qui moâ tietietát kieäm cucuaûa doanh nghieäp phuï thuoäc vavaoøo cacacùc yeáu toá tröïc tieáp nhö: ES = f (C , I ,T ) Trong ñoù: ƒ C: chi phí ƒ I: Thu nhaäp ƒ T: Thueá 2/7/2009 20
  21. NGUOÀN TIEÁT KIEÄM CUÛA DN Ñeå gia taêng tieát kieäm, yeâu caàu caùc doanh nghieäp khi ra quyeát ñònh ñàñaàu ttö caàncaânnhéhaéc: ƒ Tính PV cuûa doøng thu nhaäp vaø chi phí kyø voïng ƒ Neáu NPV> 0 thì seõ ñaàu tö Söï ñaàu tö cuûa doanh nghieäp coøn tuøy thuoäc vaøo moâi tröôøng ñaàu tö: ƒ Khaû naêng tieáp caän caùc nguoàn voán ƒ CùCaùc høhhaønh vi haïn cháheá caïnh tranh ƒ Chính saùch ñieàu haønh kinh teá ( nhaát quaùn hay khoâng nhaát quaùn) ƒ Tham nhuõng ƒ Laïm phaùt ƒ Tyû giaù hohoiái ñoañoaiùi 2/7/2009 21
  22. TIEÁT KIEÄM CUÛA CAÙ NHAÂN Laøkhoaûn tteieàn coøn laïi cucuaûa ttuhu nhaäp sau khi ñaõ phaân phoái vaø söû duïng cho muïc ñích tieâu duøng. HS = f ( I , C , R ) Trong ñoù: ƒ HS: Tieát kieäm hoä gia ñình ƒ I: Thu nhaäp hoä gia ñình ƒ C: Tieâ u døduøng cuûacaùc hähoä giia ñìn h ƒ R: Laõi suaát 2/7/2009 22
  23. TIEÁT KIEÄM CUÛA CAÙ NHAÂN Söï chuyechuyenån hohoaùa nguonguonàn tietietát kieäm cucuaûa dadanân cö thaønh nguoàn voán ñaàu tö tuøy thuoäc vaøo: ƒ Söï ppathaùt tterieån ttòhò ttöôgröôøng taøi chính ƒ Caùc ñònh cheá taøi chính chuyeân nghieäp ƒ CaCacùc loailoaïi tataiøi sasanûn tataiøi chính ƒ Moâi tröôøng ñaàu tö vaø heä thoáng cô sôû haï tatangàng. 2/7/2009 23
  24. HUY ÑOÄNG VOÁN NÖÔÙC NGOAØI CaCacùc loailoaïi hình huy ñoäng vovonán nöônöôcùc ngoangoaiøi: ƒ Ñaàu tö tröïc tieáp (FDI) ƒ ÑaÑauàu tö giagianùn tietiepáp (PI) ƒ Vay vaø vieän trôï (ODA) 2/7/2009 24
  25. 2/7/2009 25
  26. HUY ÑOÄNG VOÁN NÖÔÙC NGOAØI Caàn ñaùnh giaù giaù trò caùc doøng voán nöôùc ngoaøi: ƒ Doøng tieàn lôïi ích: ƒ Cung caáp ngoaïi teä ƒ CaCacùc ngoaingoaïi tatacùc tích cöccöïc ƒ Doøng tieàn chi phí: ƒ Chenø laná ñauà tö ƒ Caùc ngoaïi taùc tieâu cöïc ƒ Nenà kin h táte huy ñäñoäng voná nöôùøc ngoai phaûi coù söï ñaùnh ñoåi giöõa lôïi ích vaø chi phí. Hieäu quaû huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi: Phucù lôilôïi xaõ häihoäi tanê g khi donø g tienà lôilôïi íhích lôùn hôn doøngtieànchiphí 2/7/2009 26
  27. Taét döï baùo caùc nguoàn voán nöôùc ngoaøi theo moâhìhHâ hình Harro d - Domar GDP ICOR EX, IM G-T I IF S FS ODA FDI NFDI
  28. ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI Lôïi ích FDI: ƒ Gia taêng toång ñaàu tö ôû nöôùc nhaän voán. ƒ Gia taêng hieäu quaû hôn nguoàn ñaàu tö trong nöôùc. ƒ Taùc ñoäng lan toûa laøm taêng hieäu quaû ñaàu tö: ƒ Chuyeån giao coâng ngheä ƒ Caûi thieäncôsôûhaï taàng ƒ Gaây aùp löïc caûi thieän caùc theå cheá => Caùc nöôùc taêng cöôøng caûi thieän moâi tröôøng ñàñaàutö=> caïnh tranh 2/7/2009Ñoàng thôøi toái thieåu hoùa chi phí cuûa FDI? 28
  29. HUY ÑOÄNG QUA THÒ TRÖÔØNG VOÁN Thò tröôøng chöùng khoaùn môû cöûa tieáp nhaänsöïï ñaàu tö voán cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi thoâng qua giao dòch chöùng khoaùn (ñaàu tö giaùn tieáp). 2/7/2009 29
  30. HUY ÑOÄNG QUA THÒ TRÖÔØNG VOÁN Xu höôhöôngùng phat phaùttrie trien:ån: Ñoäng löïc töø phía nhaø ñaàu tö : ƒ Kyø vongvoïng lôilôïi nhuaän cao hôn ƒ Ña daïng hoùa ñaàu tö Vai troø taêng leân cuûa caùc nhaø ñaàu tö coù toå chöùc: Ngaân haøng, caùc quyõ ñaàu tö , quyõ baûo hieåm TøToaøncaàu hùhoùathò tröôøng taøi chín h: Töï do hoùa taøi khoaûn voán, bao goàm môû cöûa thò tröôøng coå phieáu. 2/7/2009 Chi phí vaø lôïi ích cuûa hình thöùc naøy?30
  31. HUY ÑOÄNG QUA THÒ TRÖÔØNG VOÁN LôiLôïi í ch : ƒ Giaûm chi phí voán. ƒ TùlûithiähátlthâTaïo aùp löïc caûi thieän chaát löôïng thoâng tin vaø hieäu quaû cuûa thò tröôøng chöùng khoakhoan:ùn: ƒ Cô cheá thoâng tin ƒ Dòch vu ï ke á toatoanùn ƒ Dòch vuï moâi giôùi vaø kinh doanh chöchöngùng khoan khoaùn 2/7/2009 31
  32. HUY ÑOÄNG QUA THÒ TRÖÔØNG VOÁN Nhöõnggë maët ha ïn cheá ƒ Hieäu öùng tieâu cöïc: ƒ Vaán ñeà thoângggg tin khoâng caân xöùng . ƒ Vaán ñeà ngöôøi chuû vaø ngöôøi thöïc hieän trong coâng ty/ chi phoái quyeàn quaûn lyù ƒ Hieän töôïng laây nhieãm lieân quoác gia ƒ Chaán ñoäng ôû moät nöôùc aûnh höôûng ñeán nöôùc khaùc ƒ Thaùo chaïy cuûa caùc nhaø ñaàu tö. 2/7/2009 32
  33. EME: Nhöõng neàn kinh teá Chaâu aâu môùi noåi LA: Nhöõng neàn chaâu Myõ La tinh A/ME: Nhöõng neàn kinh teá Trung ñoâng 2/7/2009 33
  34. VAY NÔÏ NÖÔÙC NGOAØI Thöïïäc hieän döôùi caùc hình thöùc: p haùt haønh CK quoác teá vaø vay thöông maïi. Möùc ñoä vay nôï leä thuoäc tín nhieäm quoác gia. Ñaùnh giaù tín duïng quoác gia treân 4 chæ tieâu toång hôïp: ƒ Caùn caân thanh toaùn ƒ Tình hình phaùt trieån kinh teá ƒ Nôï nöôùc ngoaøi ƒ Tình hình taøi khoùa cuûa chính phuû 2/7/2009 34
  35. VAY NÔÏ NÖÔÙC NGOAØI Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù: ƒ Caùn caân thanh toaùn ƒ XuaXuatátkha khauåu / GDP (%) ƒ Caùn caân taøi khoaûn vaõng lai / GDP (%) ƒ Vay nôï rorongøng / XuaXuatátkha khauåu(%) (%) ƒ Döï tröõ ngoaïi teä / Nhaäp khaåu (thaùng) ƒ FDI rong roøng / GDP (%) 2/7/2009 35
  36. VAY NÔÏ NÖÔÙC NGOAØI ƒ Tình hình kinh te á ƒ GDP ñaàu ngöôøi ƒ TieTietát kieäm / GDP (%) ƒ Ñaàu tö / GDP (%) ƒ GDP thö thöcïc (%) ƒ Thaát nghieäp ƒ CPI (%) ƒ Tín duïng noäi ñòa cho khu vöïc tö nhaân (%) 2/7/2009 36
  37. VAY NÔÏ NÖÔÙC NGOAØI ƒ Nôïïg nöôùc ngoaøi ƒ Toång nôï nöôùc ngoaøi / Xuaát khaåu (%). ƒ Nôï tö nhanhanân/Xua / Xuatátkha khauåu(%). (%) . ƒ Nôï roøng cuûa khu vöïc coâng / Xuaát khaåu (()%). ƒ Thanh toaùn laõi vay / Xuaát khaåu (%). ƒ Tình hình tataiøikho khoaùacu cuaûachínhphu chính phuû ƒ Quy moâ thu chi ngaân saùch/ GDP. ƒ ThaThamâmhutnga huït nganânsa sach/GDPùch/GDP 2/7/2009 ƒ Nôï coâng/GDP 37
  38. External Debt Thresholds Viet Nam Debt Ratios Threshold (2005) NPV of debt -to-exports 150% 36% NPV of debt-to-revenue excl 250% 95% grants Debt service-to-exports 15% 2% Debt service-to-revenue excl grants 10% 6% 2/7/2009 38
  39. Moody's S&P Fitch Definition Aaa AAA AAA Prime, Maximum Safety Aa1 AA+ AA+ Aa2 AA AA High Grade High Quality Aa3 AA- AA- A1 A+ A+ A2 A A Upper Medium Grade A3 A- A- Baa1 BBB+ BBB+ Baa2 BBB BBB Lower Medium Grade Baa3 BBB- BBB- Ba1 BB+ BB+ Ba2 BB BB Non-Investment Grade VNam Ba3 BB- BB- B1 B+ B+ B2 B B Highly Speculative B3 B- B- Caa1 CCC+ CCC Caa2 CCC+ - In Poor Standing Caa3 CCC- - Ca CC CC Extremely Speculative C C C May be in Default - - DDD DD Default -DD 2/7/2009 39
  40. Xeáp haïng caùc nöôùc Asean Moody's S&P Fitch Rating Outlook Rating Outlook Rating Outlook China A2 stable A- positive A- positive HKHong Kong A1 stbltable AA-stbltable AA-stbltable Indonesia B2 positive B+ positive BB- positive Korea A3 stable A stable A stable Malaysia A3 stable A- stable A- stable Philippines B1 negative BB- negative BB negative Singapore Aaa stable AAA stable AAA stable Thailand Baa1 stable BBB+ stable BBB+ stable 2/7/2009 40
  41. Policy Dependent Thresholds Thresholds Assessment of Institutional Strength and Quality of Policies (in percen t) Poor Medium Strong CPIA≤2.9 2.9<CPIA<3.6 CPIA≥3.6 NPV of debt-to-GDP 30% 45% 60% NPV of debt-to-exports 100% 200% 300% NPV of debt -to-revenue excl grants 200% 275% 350% Debt service-to-GDP 15% 25% 35% Debt service-to-revenue excl grants 20% 30% 40% Countryyy Policy and Institutional Assessment ( ()CPIA) 2/7/2009 41
  42. VOÁN ODA Nguoàn voán ODA raát caàn thieát trong söï phaùt trieån cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån ( Moâ hình Harrod-Domar, Lyù thuyeát Samueson, Moâ hình hai khoaûng caùch) ODA bao gogomàmca cacùc khoan khoaûn chuyen chuyeångiaosongph giao song phương vaø ña phöông: ƒ Khoaûn khoâng hoaøn laïi. ƒ Khoaû n vay öu ñ aõi . ƒ Trôï caáp nhaân ñaïo. ƒ Tieàn boài thöôøng. Moät döï aùn taøi trôï ñeå ñöôïc coi laø hoã trôï ODA thì yeáu toá khoâng hoaøn laïi ít nhaát laø 25%. 2/7/2009 42
  43. VOÁN ODA Coù 4ye4 yeuáuto toá quyequyetátñònhkhoa ñònh khoanûnkho khongâng hoan hoaøn laïi: ƒ Thôøi gian traû nôï. ƒ Thôøi gian aân haïn. ƒ Laõi suaát khoaûn nôï. ƒ Tyû leä chiechietátkha khaáu. Taát caû bieåu hieän qua coâng thöùc: T P GE F t = − ∑ t t =1 (1 + k ) 2/7/2009 43
  44. VAY ODA Trong ñoù: ƒ GE: Yeáu toá khoâng hoaøn laïi ƒ F: Giaù trò danh nghóa cuûa ODA ƒ T : ThôThôiøigiantra gian traû nôï ƒ Pt Toång khoaûn tieàn goác vaø laõi phaûi traû vaøo naêm thöù t ƒ K : Tyyäû leä chieát khaáu Yeáu toá khoâng hoaøn laïi seõ cao khi: ƒ LiLaõi suaá t th háaáp. ƒ Tyû leä chieát khaáu cao. ƒ Thôøi gian traû nôï daøi 2/7/2009 44
  45. VAY ODA Coù 3 vaán ñeà tranh luaän veà ñaùnh giaù taùc ñoäng: Tính baát phaân ñònh (fungibility): Vieän trôï khoâng gaây ra söï taêng tröôûng nhö mong muoán, khokhongâng lalamøm tatangêng phuphucùc lôilôïi. Vì vieän trôï nhanhamèm vavaoøo ñuñungùng choã maø ngay caû neáu khoâng coù vieän trôï thì nöôùc chuû nhaø cuõng vaãn phaûi ñaàu tö vaøo ñoù. Söï thoaùi lilui ñàñaàu tö trong nöùöôùc (Crow ding out of domestic saving): Vieäntrôï laøm giaûm tieát kieämtrong nöôùc Gaây hieän töôïng giaûm giaù ngoaïi teä 2/7/2009 45
  46. Soá lieäu naêm 2003 2/7/2009 46
  47. Soá lieäu naêm 2003 2/7/2009 47
  48. Soá lieäu naêm 2005 Tham khaûo 2/7/2009 48