Bài giảng Sinh lý thần kinh thực vật - Nguyễn Trung Kiên

Nội dung text: Bài giảng Sinh lý thần kinh thực vật - Nguyễn Trung Kiên

1. SINH LÝ THẦN KINH THỰC VẬT NGUYỄN TRUNG KIÊN
2. Tổ chức của hệ thần kinh ◼ Phân chia theo giải phẫu: ⚫ Thần kinh trung ương: não và tủy sống ⚫ Thân kinh ngoại biên: 12 đôi dây thần kinh sọ và 32 đôi dây thần kinh tủy ◼ Phân chia theo chức năng: ⚫ Thần kinh động vật ⚫ Thần kinh thực vật
3. Nội dung bài ◼ Tổ chức hệ thần kinh thực vật ⚫ Hệ giao cảm và phó giao cảm ⚫ Hệ cholinergic và hệ adrenergic ◼ Tác dụng của hệ thần kinh thực vật ◼ Điều hòa hoạt động hệ thần kinh thực vật
4. 1. Tổ chức hệ thần kinh thực vật ◼ Hệ giao cảm và hệ phó giao cảm ◼ Hệ cholinergic và hệ adrenergic
5. 1.1. Hệ giao cảm và phó giao cảm Phó giao cảm Giao cảm Tuyến lệ Động mạch cảnh Đồng tử Tuyến lệ Đồng tử Tuyến dưới hàm Hạch mi Tuyến dưới lưỡi Hạch bướm Các tuyến nước bọt khẩu cái Hạch dưới hàm Tuyến mang tai Hạch tai Tim Hạch cổ Tim Phổi Dạ dày Phổi Hạch tạng Tụy Ruột non Dạ dày Gan Tụy Ruột non Hạch Tuyến thượng thận mạc treo Hạch Góc hạ vị Đại tràng Gan đại tràng Đại tràng Bàng quang Chuỗi hạch Bàng quang giao cảm Thần kinh cạnh sống tạng Tuyến sinh dục Tuyến sinh dục
6. ◼ Hệ giao cảm ◼ Hệ phó giao cảm ⚫ Trung tâm nằm ⚫ Trung tâm nằm liên tục không liên tục ⚫ Hạch gần trung ⚫ Hạch gần tạng, tâm, xa tạng xa trung tâm ⚫ Sợi tiền hạch ⚫ Sợi tiền hạch ngắn, sợi hậu dài, sợi hậu hạch dài hạch ngắn ⚫ Một sợi tiền tiền ⚫ Một sợi tiền hạch - 20 sợi hạch - một sợi hậu hạch hậu hạch
7. 1.2. Hệ cholinergic và hệ adrenergic ◼ Chất truyền đạt thần kinh: ⚫ Acetylcholin ⚫ Noradrenalin
8. Hệ cholinergic Hệ adrenergic ◼ Sợi bài tiết ◼ Sợi bài tiết acetylcholin noradrenalin ⚫ Sợi tiền hạch giao ⚫ Sợi hậu hạch giao cảm và phó giao cảm. cảm. ⚫ Tủy thượng thận ⚫ Sợi hậu hạch phó giao cảm. ⚫ Sợi hậu hạch giao cảm đến chi phối cho tuyến mồ hôi, cơ dựng lông, một số mạch máu.
9. Hệ cholinergic Hệ adrenergic ◼ Acetylcholin ◼ Noradrenalin ⚫ Tổng hợp: ⚫ Tổng hợp: Acetylcholin tranferase Tyrosin→DOPA→Dopamin→Nora Acetyl-CoA+Cholin Acetylcholin Tủy thượng thận: 80% adrenalin ⚫ Thời gian tác dụng ⚫ Thời gian tác dụng vài giây. vài giây ⚫ Phân hủy: ⚫ Bất hoạt: Cholinesterase ◼ Tái nhập cúc tận Acetylcholin Acetat + cholin cùng ◼ Khuếch tán vào dịch kẽ. ◼ Bị enzym phân giải
10. Hệ cholinergic Hệ adrenergic ◼ Receptor: 2 loại ◼ Receptor: 2 loại ⚫ Muscarinic (M): ⚫ : 1, 2. tb đáp ứng. ⚫ : 1, 2. ⚫ Nicotinic (N): N1: tb hậu hạch N2: tb cơ vân
11. 2. Tác dụng của hệ thần kinh thực vật ◼ Điều hòa hoạt động của các tạng ◼ Nhìn chung giao cảm làm tăng, phó giao cảm làm giảm hoạt động trừ hệ tiêu hóa ◼ Bảng tác dụng
12. 3. Điều hòa hoạt động ◼ Nhiều vùng của hành não, cầu não, trung não có tác dụng điều hòa hệ thần kinh thực vật như: trung tâm vận mạch, hô hấp nằm ở hành não. ◼ Vùng hypothalamus và vỏ não cũng có ảnh hưởng lên hầu hết các trung tâm điều hòa thần kinh thực vật ở phần dưới trung não.