Bài giảng Những nội dung cơ bản của cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội - Thạch Kim Hiếu

Nội dung text: Bài giảng Những nội dung cơ bản của cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội - Thạch Kim Hiếu

1. NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA CƯƠNG LĨNH XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI (bổ sung, phát triển năm 2011) GV: THẠCH KIM HIẾU KHOA XÂY DỰNG ĐẢNG TRƯỜNG CÁN BỘ TP. HỒ CHÍ MINH
2. NỘI DUNG A- MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG B- NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN TRONG CƯƠNG LĨNH (BỔ SUNG, PHÁT TRIỂN NĂM 2011)
3. A- MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG 1- VỀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI TỔNG KẾT, BỔ SUNG VÀ PHÁT TRIỂN CƯƠNG LĨNH NĂM 1991 2- VỀ MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU; TƯ TƯỞNG CHỈ ĐẠO VIỆC TỔNG KẾT, BỔ SUNG VÀ PHÁT TRIỂN CƯƠNG LĨNH NĂM 1991 3- VỀ TÊN GỌI VÀ KẾT CẤU CỦA CƯƠNG LĨNH
4. 1- VỀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI TỔNG KẾT, BỔ SUNG VÀ PHÁT TRIỂN CƯƠNG LĨNH NĂM 1991 Từ khi Cương lĩnh Nhiều vấn đề mới năm 1991 ra đời nảy sinh từng đến nay, tình hình bước được Đảng thế giới và trong nước đã có nhiều ta nhận thức và biến đổi to lớn và giải quyết có hiệu sâu sắc. quả Đồng thời Nhiều vấn đề cũng thấy rõ liên quan đến thêm những Cương lĩnh đã vấn đề mới có nhận thức đặt ra cần Nhận thức về mới, sâu sắc được giải đáp chủ nghĩa xã hơn hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng rõ hơn
5. 2- VỀ MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU; TƯ TƯỞNG CHỈ ĐẠO VIỆC TỔNG KẾT, BỔ SUNG VÀ PHÁT TRIỂN CƯƠNG LĨNH NĂM 1991 1.Mục đích, 2. Tư tưởng yêu cầu chỉ đạo
6. a. Về tên gọi của Cương lĩnh b. Về kết cấu của Cương lĩnh 3- VỀ TÊN GỌI VÀ KẾT CẤU CỦA CƯƠNG LĨNH
7. a. Về tên gọi của Cương lĩnh Kiên định con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội Với tên Cương lĩnh là: Cương lĩnh xây “Bổ sung, phát triển năm dựng đất nước 2011” để nói rõ Cương trong thời kỳ quá lĩnh năm 1991 được bổ độ lên chủ nghĩa xã sung, phát triển vào năm 2011 (tương tự như hội (bổ sung, phát “Hiến pháp nước Cộng triển năm 2011). hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2001)”).
8. b. Về kết cấu của Cương lĩnh Có 4 mục, 3 điểm bổ sung, phát triển sau: Bổ sung, phát triển Mục III Chuyển nội dung “Những định hướng lớn về “giáo dục và về chính sách kinh tế, xã ạ hội, quốc phòng - an ninh, đào t o”, “khoa đối ngoại” thành “Những học và công nghệ” định hướng lớn về phát ở phần kinh tế triển kinh tế, văn hoá, xã sang phần văn hội, quốc phòng, an ninh, hoá. đối ngoại” (thay từ “chính sách” bằng từ “phát triển” và thêm từ “văn hoá”). Đánh số thứ tự lại trong mỗi phần của Cương lĩnh cho dễ theo dõi hơn.
9. B- NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN TRONG CƯƠNG LĨNH (BỔ SUNG, PHÁT TRIỂN NĂM 2011) 1- QUÁ 3- NHỮNG ĐỊNH 4- HỆ THỐNG TRÌNH HƯỚNG LỚN VỀ 2- QUÁ ĐỘ CHÍNH TRỊ VÀ CÁCH LÊN CHỦ PHÁT TRIỂN MẠNG VÀ KINH TẾ, VĂN VAI TRÒ NGHĨA XÃ LÃNH ĐẠO NHỮNG BÀI HỘI Ở NƯỚC HOÁ, XÃ HỘI, QUỐC PHÒNG, CỦA ĐẢNG HỌC KINH TA AN NINH, ĐỐI NGHIỆM NGOẠI
10. 1- QUÁ TRÌNH CÁCH MẠNG VÀ NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM a.Về quá trình cách mạng Việt Nam b. Về những bài học kinh nghiệm lớn
11. a. Về quá trình cách mạng Việt Nam Một là, Cương lĩnh đã khẳng định những thắng lợi vĩ đại và những thành quả mà những thắng lợi vĩ đại đó mang lại. Hai là, Cương lĩnh đánh giá tổng quát sai lầm, khuyết điểm và nguyên nhân, thái độ của Đảng.
12. Một là, Cương lĩnh đã khẳng định những thắng lợi vĩ đại và những thành quả mà những thắng lợi vĩ đại đó mang lại. Đất nước ta đã ra khỏi tình trạng Nước ta từ một Nhân dân ta xứ thuộc địa nửa nước nghèo, kém phong kiến đã trở từ thân phận phát triển, đang đẩy mạnh công thành một quốc nô lệ đã trở nghiệp hoá, hiện gia độc lập, tự thành người đại hoá, có quan hệ do, phát triển làm chủ đất quốc tế rộng rãi, có theo con đường vị thế ngày càng xã hội chủ nghĩa nước, làm chủ quan trọng trong xã hội khu vực và trên thế giới.
13. Hai là, Cương lĩnh đánh giá tổng quát sai lầm, khuyết điểm và nguyên nhân, thái độ của Đảng. Trong lãnh đạo, Đảng có lúc cũng phạm sai lầm, khuyết điểm, có những sai lầm, khuyết điểm nghiêm trọng. Nguyên nhân ở đây là do giáo điều, chủ quan, duy ý chí, vi phạm quy luật khách quan. Đảng đã nghiêm túc tự phê bình, sửa chữa khuyết điểm, tự đổi mới, chỉnh đốn để tiếp tục đưa sự nghiệp cách mạng tiến lên.
14. b. Về những bài học kinh nghiệm lớn Bốn là, kết Năm là, sự Một là, nắm Ba Hai là, sự hợp sức lãnh đạo vững ngọn là, không nghiệp cách mạnh dân đúng đắn cờ độc lập ngừng mạng là của tộc với sức của Đảng là dân tộc và củng nhân mạnh thời nhân tố chủ nghĩa cố, tăng dân, do đại, sức hàng đầu xã hội cường nhân dân và mạnh trong quyết định đoàn kết vì nhân nước với thắng lợi dân sức mạnh của cách quốc tế. mạng Việt Nam
15. 2- QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở NƯỚC TA b. Về mô hình, a. Về bối cảnh mục tiêu, quốc tế phương hướng cơ bản
16. a. Về bối cảnh quốc tế Một là, về đặc điểm, xu thế chung. Hai là, nhận định, đánh giá về chủ nghĩa xã hội. Ba là, nhận định, đánh giá về chủ nghĩa tư bản. Bốn là, nhận định về các nước đang phát triển, kém phát triển. Năm là, nhận định về những vấn đề toàn cầu cấp bách liên quan đến vận mệnh loài người. Sáu là, nhận định về đặc điểm nổi bật trong giai đoạn hiện nay của thời đại.
17. Một là, về đặc điểm, xu thế chung. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Đông Nam Á phát triển năng động, nhưng cũng tiềm ẩn những nhân tố mất ổn định. Hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển là xu thế lớn; nhưng đấu tranh dân tộc, đấu tranh giai cấp, chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, xung đột sắc tộc, tôn giáo, chạy đua vũ trang, hoạt động can thiệp, lật đổ, khủng bố, tranh chấp lãnh thổ, biển, đảo, tài nguyên và cạnh tranh quyết liệt về lợi ích kinh tế tiếp tục diễn ra phức tạp. Các mâu thuẫn cơ bản trên thế giới biểu hiện dưới những hình thức và mức độ khác nhau vẫn tồn tại và phát triển Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, kinh tế tri thức và quá trình toàn cầu hoá diễn ra mạnh mẽ, tác động sâu sắc đến sự phát triển của nhiều nước.
18. Hai là, nhận định, đánh giá về chủ nghĩa xã hội. Trong quá trình hình thành và phát triển, Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa khác đã đạt những thành tựu to lớn về nhiều mặt, từng là chỗ dựa cho phong trào hoà bình và cách mạng thế giới, góp phần quan trọng vào cuộc đấu tranh vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ là một tổn thất lớn đối với phong tràocách mạng thế giới, nhưng một số nước theo con đường xã hội chủ nghĩa, trong đócó Việt Nam, vẫn kiên định mục tiêu, lý tưởng, tiến hànhcải cách, đổi mới, giành được những thành tựu to lớn, tiếp tục phát triển; phong tràocộng sản và công nhân quốc tế có những bước hồi phục.Ở đây có một vấn đề cần khẳng định: Sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu thực sự là một tổn thất lớn đối với phong tràocách mạng thế giới, vì thực tế Liên Xô đã từng là chỗ dựa quan trọng cho phong trào cách mạng thế giới, trong đó có nước ta; khi chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, chỗ dựa đó khôngcòn. Các nước theo con đường xã hội chủ nghĩa, phong trào cộng sản và cánh tả còn gặp nhiều khó khăn, các thế lực thù địch tiếp tục chống phá, tìm cách xoá bỏ chủ nghĩa xã hội.
19. Ba là, nhận định, đánh giá về chủ nghĩa tư bản. “Hiện tại, chủ nghĩa tư bản còn tiềm năng phát triển, nhưng về bản chất vẫn là một chế độ áp bức, bóc lột và bất công”. “khủng hoảng kinh tế, chính trị, xã hội vẫn tiếp tục xảy ra”.
20. Bốn là, nhận định về các nước đang phát triển, kém phát triển. Các nước đang phát triển, kém phát triển phải tiến hành cuộc đấu tranh rất khó khăn, phức tạp chống nghèo nàn, lạc hậu, chống mọi sự can thiệp, áp đặt và xâm lược để bảo vệ độc lập, chủ quyền quốc gia, dân tộc.
21. Năm là, nhận định về những vấn đề toàn cầu cấp bách liên quan đến vận mệnh loài người. Nhân dân thế giới đang đứng trước những vấn đề toàn cầu cấp bách có liên quan đến vận mệnh loài người. Đó là giữ gìn hoà bình, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, chống khủng bố, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu, hạn chế sự bùng nổ về dân số, phòng ngừa và đẩy lùi những dịch bệnh hiểm nghèo Việc giải quyết những vấn đề đó đòi hỏi sự hợp tác và tinh thần trách nhiệm cao của tất cả các quốc gia, dân tộc
22. Sáu là, nhận định về đặc điểm nổi bật trong giai đoạn hiện nay của thời đại. Đặc điểm nổi bật trong giai đoạn hiện nay của thời đại là các nước với chế độ xã hội và trình độ phát triển khác nhau cùng tồn tại, vừa hợp tác vừa đấu tranh, cạnh tranh gay gắt vì lợi ích quốc gia, dân tộc. Cuộc đấu tranh của nhân dân các nước vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ, phát triển và tiến bộ xã hội dù gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhưng sẽ có những bước tiến mới. Theo quy luật tiến hoá của lịch sử, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội.
23. Về mô hình b. Về mô hình, mục tiêu, phương hướng cơ bản Về các phương Về các hướng cơ bản mục tiêu
24. Về mô hình Một là, đi lên chủ nghĩa xã hội là khát vọng của nhân dân ta, là sự lựa chọn đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử. Hai là, xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta xây dựng là một xã hội Ba là, Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011) chỉ rõ 2 nội dung quan trọng
25. Cương lĩnh 2011 Cương lĩnh 1991 Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh Do nhân dân lao động làm chủ Do nhân dân làm chủ Có một nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu. Có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp Có nền văn hoá tiên tiến, đậm Có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà đà bản sắc dân tộc. bản sắc dân tộc Con người được giải phóng khỏi áp bức, bóc Con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh lột, bất công, làm theo năng lực, hưởng theo phúc, có điều kiện phát triển toàn diện lao động, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện cá nhân. Các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển Các dân tộc trong nước bình đẳng, đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau Có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân cùng tiến bộ. dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo Có quan hệ hữu nghị và hợp tác với nhân dân tất cả các nước trên thế giới. Có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới.
26. Ba là, Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011) chỉ rõ 2 nội dung quan trọng: Thứ hai, chỉ rõ những thuận Thứ nhất, nhất lợi cơ bản: thiết phải trải Có sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, có bản qua một thời kỳ lĩnh chính trị vững vàng và dày dạn kinh nghiệm lãnh quá độ lâu dài. đạo. Dân tộc ta là một dân tộc anh hùng, có ý chí vươn lên mãnh liệt Nhân dân ta có lòng yêu nước nồng nàn, có truyền thống đoàn kết và nhân ái, cần cù lao động và sáng tạo, luôn ủng hộ và tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng; Chúng ta đã từng bước xây dựng được những cơ sở vật chất - kỹ thuật rất quan trọng Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, sự hình thành và phát triển kinh tế tri thức cùng với quá trình toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế là một thời cơ để phát triển.
27. Về các mục tiêu Mục tiêu tổng quát khi kết thúc thời kỳ quá độ ở nước ta là xây dựng được về cơ bản nền tảng kinh tế của chủ nghĩa xã hội với kiến trúc thượng tầng về chính trị, tư tưởng, văn hoá phù hợp, tạo cơ sở để nước ta trở thành một nước xã hội chủ nghĩa ngày càng phồn vinh, hạnh phúc. Từ nay đến giữa thế kỷ XXI, toàn Đảng, toàn dân ta phải ra sức phấn đấu xây dựng nước ta trở thành một nước công nghiệp hiện đại, theo định hướng xã hội chủ nghĩa
28. Về các phương hướng cơ bản Bảy là, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã Tám là, xây dựng Đảng trong sạch, hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vững mạnh. vì nhân dân Sáu là, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ Năm là, thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, nghĩa, thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc, tự chủ, hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát tăng cường và mở rộng mặt trận dân triển; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế tộc thống nhất Ba là, xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng con người, Bốn là, bảo đảm vững chắc quốc phòng và nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội tiến bộ và công bằng xã hội Một là, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện Hai là, phát triển nền kinh tế thị trường định đại hoá đất nước gắn với phát triển kinh hướng xã hội chủ nghĩa. tế tri thức, bảo vệ tài nguyên, môi trường
29. Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011) đã bổ sung nội dung về việc nắm vững và giải quyết tốt các mối quan hệ lớn: Giữa đổi mới, ổn định Giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển và phát triển văn hoá, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội Giữa đổi mới kinh tế Giữa xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo và đổi mới chính trị vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa Giữa kinh tế thị trường và Giữa độc lập, tự chủ định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế Giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan Giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa lý, nhân dân làm chủ
30. 3- NHỮNG ĐỊNH HƯỚNG LỚN VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, VĂN HOÁ, XÃ HỘI, QUỐC PHÒNG, AN NINH, ĐỐI NGOẠI a.Những định hướng lớn về phát triển kinh tế b. Định hướng d. Định lớn về phát triển hướng văn hoá, về đối xã hội ngoại c. Về quốc phòng, an ninh
31. a. Những định hướng lớn về phát triển kinh tế Một là, định Hai là, định hướng về phát hướng về triển kinh tế phát triển thị trường các định hướng xã ngành, các hội chủ nghĩa. vùng.
32. Về khoa học và công Về giáo nghệ Về bảo dục và đào vệ môi tạo trường ề Về con V chính người sách xã hội b. Định hướng Về xây dựng Về văn lớn về một cộng hóa phát triển đồng xã hội văn hoá, văn minh xã hội
33. c. Về quốc phòng, an ninh Mục tiêu, nhiệm vụ của quốc phòng, an ninh là bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, giữ vững hoà bình, ổn định chính trị, bảo đảm an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội; chủ động ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu và hành động chống phá của các thế lực thù địch đối với sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta. Tăng cường quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước và toàn dân, trong đó Quân đội nhân dân và Công an nhân dân là lực lượng nòng cốt. Xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, kết hợp chặt chẽ với thế trận an ninh nhân dân vững chắc. Phát triển đường lối, nghệ thuật quân sự chiến tranh nhân dân và lý luận, khoa học an ninh nhân dân. Chủ động, tăng cường hợp tác quốc tế về quốc phòng, an ninh. Tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung thống nhất của Nhà nước đối với Quân đội nhân dân, Công an nhân dân và sự nghiệp quốc phòng - an ninh.
34. d. Định hướng về đối ngoại Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hợp tác và phát triển; đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; nâng cao vị thế của đất nước; vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa giàu mạnh; là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, góp phần vào sự nghiệp hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới. Hợp tác bình đẳng, cùng có lợi với tất cả các nước trên cơ sở những nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế. Trước sau như một ủng hộ các đảng cộng sản và công nhân, các phong trào tiến bộ xã hội trong cuộc đấu tranh vì những mục tiêu chung của thời đại; mở rộng quan hệ với các đảng cánh tả, đảng cầm quyền và những đảng khác trên cơ sở bảo đảm lợi ích quốc gia, giữ vững độc lập, tự chủ, vì hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. Tăng cường hiểu biết, tình hữu nghị và hợp tác giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước trên thế giới. Phấn đấu cùng các nước Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) xây dựng Đông Nam Á thành khu vực hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển phồn vinh.
35. 4- HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ VÀ VAI TRÒ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG a. Về dân chủ xã hội chủ nghĩa d. Về Đảng c. Về Mặt Cộng sản trận Tổ quốc Việt Nam b. Về Việt Nam, các Nhà đoàn thể nhân dân nước
36. a. Về dân chủ xã hội chủ nghĩa Dân chủ xã hội chủ nghĩa là bản chất của chế độ ta, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển đất nước. Xây dựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm dân chủ được thực hiện trong thực tế cuộc sống ở mỗi cấp, trên tất cả các lĩnh vực. Dân chủ gắn liền với kỷ luật, kỷ cương và phải được thể chế hoá bằng pháp luật, được pháp luật bảo đảm. Nhà nước tôn trọng và bảo đảm các quyền con người, quyền công dân; chăm lo hạnh phúc, sự phát triển tự do của mỗi người. Quyền và nghĩa vụ công dân do Hiến pháp và pháp luật quy định. Quyền của công dân không tách rời nghĩa vụ công dân. Nhân dân thực hiện quyền làm chủ thông qua hoạt động của Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và các hình thức dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện.
37. b. Về Nhà nước Nhà nước ta là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Quyền lực Nhà nước là thống nhất; có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp. Nhà nước ban hành pháp luật; tổ chức, quản lý xã hội bằng pháp luật và không ngừng tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa. Nhà nước phục vụ nhân dân, gắn bó mật thiết với nhân dân, thực hiện đầy đủ quyền dân chủ của nhân dân, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của nhân dân và chịu sự giám sát của nhân dân; có cơ chế và biện pháp kiểm soát, ngăn ngừa và trừng trị tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, vô trách nhiệm, lạm quyền, xâm phạm quyền dân chủ của công dân; giữ nghiêm kỷ cương xã hội, nghiêm trị mọi hành động xâm phạm lợi ích của Tổ quốc và của nhân dân. Tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước theo nguyên tắc tập trung dân chủ, có sự phân công, phân cấp, đồng thời bảo đảm sự chỉ đạo thống nhất của Trung ương.
38. c. Về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân có vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, chăm lo lợi ích của các đoàn viên, hội viên; thực hiện dân chủ và xây dựng xã hội lành mạnh; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước; giáo dục lý tưởng và đạo đức cách mạng, quyền và nghĩa vụ công dân, tăng cường mối liên hệ giữa nhân dân với Đảng, Nhà nước. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, các dân tộc, tôn giáo và người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là một bộ phận của hệ thống chính trị, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân. Đảng Cộng sản Việt Nam vừa là thành viên vừa là người lãnh đạo Mặt trận. Mặt trận hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động giữa các thành viên. Các đoàn thể nhân dân tuỳ theo tính chất, tôn chỉ và mục đích đã được xác định, vận động, giáo dục đoàn viên, hội viên chấp hành luật pháp, chính sách; chăm lo, bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên; giúp đoàn viên, hội viên nâng cao trình độ về mọi mặt và xây dựng cuộc sống mới; tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Đảng tôn trọng tính tự chủ, ủng hộ mọi hoạt động tự nguyện, tích cực, sáng tạo và chân thành lắng nghe ý kiến đóng góp của Mặt trận và các đoàn thể. Đảng, Nhà nước có cơ chế, chính sách, tạo điều kiện để Mặt trận và các đoàn thể nhân dân hoạt động có hiệu quả, thực hiện vai trò giám sát và phản biện xã hội.
39. d. Về Đảng Cộng sản Việt Nam Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc. Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản. Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại; là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi. Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Đảng lãnh đạo bằng cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách và chủ trương lớn; bằng công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận động, tổ chức, kiểm tra, giám sát và bằng hành động gương mẫu của đảng viên. Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ, giới thiệu những đảng viên ưu tú có đủ năng lực và phẩm chất vào hoạt động trong các cơ quan lãnh đạo của hệ thống chính trị. Đảng lãnh đạo thông qua tổ chức đảng và đảng viên hoạt động trong các tổ chức của hệ thống chính trị, tăng cường chế độ trách nhiệm cá nhân, nhất là người đứng đầu. Đảng thường xuyên nâng cao năng lực cầm quyền và hiệu quả lãnh đạo, đồng thời phát huy mạnh mẽ vai trò, tính chủ động, sáng tạo và trách nhiệm của các tổ chức khác trong hệ thống chính trị. Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, đồng thời là bộ phận của hệ thống ấy. Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, tôn trọng và phát hu y qu yền làm chủ của nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, chịu sự giám sát của nhân dân, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật. Để đảm đương được vai trò lãnh đạo, Đảng phải vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, ra sức nâng cao trình độ trí tuệ, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực lãnh đạo. Giữ vững truyền thống đoàn kết thống nhất trong Đảng, tăng cường dân chủ và kỷ luật trong hoạt động của Đảng. Thường xuyên tự phê bình và phê bình, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa cơ hội, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí và mọi hành động chia rẽ, bè phái. Đảng chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, có phẩm chất, năng lực, có sức chiến đấu cao theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; quan tâm bồi dưỡng, đào tạo lớp người kế tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.
40. Về lời hiệu triệu: Cương lĩnh của Đảng là ngọn cờ chiến đấu vì thắng lợi của sự nghiệp xây dựng đất nước Việt Nam từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội, định hướng cho mọi hoạt động của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và nhân dân ta trong những thập kỷ tới. Thực hiện thắng lợi Cương lĩnh này, nước nhà nhất định trở thành một nước xã hội chủ nghĩa phồn vinh, hạnh phúc. Đảng kêu gọi tất cả đảng viên của Đảng, toàn thể đồng bào Việt Nam ở trong nước và ở nước ngoài mang hết tinh thần và nghị lực phấn đấu thực hiện thắng lợi Cương lĩnh, vững bước đi tới tương lai.