Bài giảng Kế toán ngân hàng - Chương VII: Kế toán nghiệp vụ ngoại tệ và thanh toán quốc tế

Nội dung text: Bài giảng Kế toán ngân hàng - Chương VII: Kế toán nghiệp vụ ngoại tệ và thanh toán quốc tế

1. 3/4/2016 Mục tiêu  Giải thích bản chất các nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ & thanh toán quốc tế; CHƯƠNG 7:  Nhận biết, định giá, ghi nhận và trình bày KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ các giao dịch ngoại tệ; NGOẠI TỆ & THANH  Trình bày quy trình các nghiệp vụ thanh TOÁN QUỐC TẾ toán quốc tế và xử lý kế toán các nghiệp vụ liên quan. 2 Nội dung 1. Khái quát về nghiệp vụ về ngoại tệ Khái quát về nghiệp vụ về ngoại tệ;  Huy động vốn bằng ngoại tệ;  Cho vay bằng ngoại tệ; Kế toán kinh doanh ngoại tệ;  Kinh doanh ngoại tệ; Kế toán dịch vụ thanh toán quốc tế;  Thanh toán quốc tế. Trình bày BCTC. 3 4 1
2. 3/4/2016 TOÅNG QUAN VEÀ KINH DOANH NGOAÏI TEÄ Kinh doanh ngoại tệ  THÀNH VIÊN THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ Kinh doanh  NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC; ngoại tệ  TỔ CHỨC TÍN DỤNG;  KHÁCH HÀNG. NV Phái  THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ sinh NV sơ cấp  LIÊN NGÂN HÀNG;  GIỮA NGÂN HÀNG & KHÁCH HÀNG. FORWARD SWAP OPTION FUTURE SPOT 5 6 CÁC PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN QUỐC TẾ 2. Kế toán kinh doanh ngoại tệ Nguyên tắc kế toán Thanh toán quốc tế Hạch toaùn caùc taøi khoaûn tieàn maët, TGNH, cho vay, tieát kieäm baèng ngoaïi teä hoaøn toaøn Thanh toán gioáng nhö haïch toaùn baèng VNÑ, chæ thay ñoåi Thanh toán Thanh toán chuyển nhờ thu L/C tiền soá hieäu taøi khoaûn. Rieâng ñoái vôùi nghieäp vuï kinh doanh ngoaïi teä thì NH phaûi thöïc hieän theo quy ñònh cuûa Thư Điện Trơn Kèm chứng từ NHNN. 7 8 2
3. 3/4/2016 2. Kế toán kinh doanh ngoại tệ Taøi khoaûn söû duïng Nguyên tắc kế toán TK 4711 Mua baùn ngoaïi teä kinh doanh  Kế toaùn Chi tieát: Theo nguyeân teä & VND;  Kế toaùn Toång hôïp: theo VND; SDÑK: Giaù trò ngoaïi teä mua  Xử lý nghiệp vụ kinh doanh ngoaïi teä: 2 buùt toaùn: vaøo ñeå kinh doanh coøn ñaàu kyø -Giaù trò ngoaïi teä Theo nguyeân teä (TK 4711); baùn ra trong kyø Giaù trò ngoaïi teä mua vaøo Theo VND (TK 4712). trong kyø  Caùc nghieäp vuï thu nhaäp, chi phí baèng ngoaïi teä: Ghi nhận ban đầu theo NT, cuối kỳ quy ñổi VND; Ghi nhận ban đầu theo VND. SDCK: Giaù trò ngoaïi teä mua  Lời: TK 721 vaøo ñeå kinh doanh coøn laïi  Lỗ: TK 821 cuoái kyø 9 10 Taøi khoaûn söû duïng Phương pháp kế toán TK 4712- Thanh toaùn mua baùn ngoaïi teä kinh doanh TK TH –NT (1031, TK TH –NT (1031, 4221, 1123 ) SDÑK: VND chi ra mua NTKD TK 4711 coøn ñaàu kyø 4221, 1123 ) (1a) Giaù trò ngoaïïi teä mua vaøo (2a) Giaù trò ngoaïïi teä baùn ra -VND chi ra trong kyø mua ngoaïi -VND thu veà do baùn ngoaïi teä teä trong kyø TK TH –VND -K/c laõi kinh doanh ngoaïi teä -K/c loã kinh doanh ngoaïi teä TK TH –VND TK 4712 (1011, 4211, 1113 ) -Ñieàu chænh cheânh leäch tyû giaù -Ñieàu chænh cheânh leäch tyû (1011, 4211, 1113 ) taêng giaùgiaûm (1b) Tieàn VND chi ra mua NT (2b) Tieàn VND thu töø baùn NT SDCK: VND chi ra mua NTKD coøn cuoái kyø 11 12 3
4. 3/4/2016 Xác định kết quả kinh doanh ngoại tệ Thuế GTGT và đánh giá Số TỷTỷ giá Kết quả Doanh SốSố Thuế Kết quả ThuếThuế suất kinh lượnglượnglượng muamua vào kinh = số bán x GTGT kinhkinh doanh x thuếsuất GTGT ngoạingoại tệ bìnhbình quân = doanh ngoại tệ phải ngoại tệ thuế tệ bán quân ngoại tệ ngoại tệ tệbán bán nộp GTGT Giá trị Giá trị ngoại tệ ngoại tệ + mua vào trong Tỷ giá đầu kỳ kỳ Điều chỉnh tỷ giá ngoại tệ: mua vào  Khoản mục tiền tệ; = bình quân Tỷ giá cuối kỳ; Số lượng Số lượng ngoại tệ + ngoại tệ mua Xử lý chênh lệch. đầu kỳ vào trong kỳ 14 13 Phương pháp kế toán TT NGÀY DIỄN GIẢI SLNT TỶ GIÁ TT SDDK 120.000 20.000 120.000 TK TK 83 TK721 TK TK 821 4531 1 05/05 BÁN USD CHO 80.000 20.010 40.000 4712 NH A (2a) (1a) (1 b) 2 10/05 MUA USD CỦA 30.000 20.080 70.000 KH B 3 15/05 BÁN USD CHO 20.000 20.170 50.000 TK631 KH C TK631 4 25/05 MUA USD CỦA 50.000 20.160 100.000 (3 (4 NHD ) ) Tỷ giá cuối kỳ 20.200 100.000 16 15 Định khoản các nghiệp vụ nêu trên & các nghiệp vụ liên quan vào cuối tháng 5 4
5. 3/4/2016 KT NGHIỆP VỤ KD VÀNG 3. Kế toán dịch vụ thanh toán quốc tế TÀI KHOẢN SỬ DỤNG Kế toán chuyển tiền  TK 1051 - Vàng tại đơn vị Kế toán nhờ thu  TK 4780 - Tiêu thụ vàng bạc, đá quý Kế toán tín dụng chứng từ  TK 1113 - Tiền gửi thanh toán tại NHNN  TK 722 – Thu nhập từ HĐKD vàng  TK 822 – Chi phí từ HĐKD vàng - Thanh toán mậu dịch  TK 83 - Chi nộp thuế - Thanh toán phi mậu dịch  TK 4531 – Thuế GTGT đâu ra  TK 632 - Chênh lệch đánh giá lại vàng bạc, đá quý 18 17 Kế toán dịch vụ chuyển tiền Tài khoản sử dụng Quy trình  TK - Tieàn maët ngoaïi teä (1031) NGAÂN HAØNG NGAÂN HAØNG TK - Tieàn göûi khaùch haøng baèng ngoaïi teä (4221) CHUYEÅN TIEÀN (3)  TRAÛ TIEÀN  TK -Tieàn göûi taïi NH nöôùc ngoaøi (1331) – TK Nostro  Caùc TK Thanh toaùn voán ( 519 ) (2) TK -Thu nhaäp phí (711 hay 712) (4)   TK - Thueá GTGT phaûi noäp (4531)  Caùc TK mua, baùn ngoaïi teä (4711, 4712) TK Chuy n ti n ph i tr b ng ngo i t (455) NGÖÔØI  ể ề ả ả ằ ạ ệ NGÖÔØI CHUYEÅN TIEÀN (1) THUÏ HÖÔÛNG  19 20 5
6. 3/4/2016 Kế toán Chuyển tiền đi Chuyeån tieàn ñi nöôùc ngoaøi 519- chuyeån tieàn 1031-TMNT KH noäp ngoaïi teä caàn chuyeån: Hoaëc 1331 TGNHNN Hoaëc 4221 TGNT ~ Soá ngoaïi teä KH chuyeån ñi: Nôï TK 1031, TK 4221 KH noäp tieàn chuyeån ñi TK T/hôïp 1031, 1011 Coù “TKTG taïi Ngaân haøng nöôùc ngoaøi” 1331 hoặc 712 TN dòch vuï Coù TK – TTV (519) ~ KH noäp phí chuyeån tieàn: - Neáu KH khoâng coù saün NT Nôï TK 1011, TK 4211 4531Thueá GTGT Phí dòch vuï thì caàn thöïc hieän nghieäp vuï Coù TK - Thu nhaäp dòch vuï (711) mua baùn NT(neáu ñöôïc cho pheùp); Coù TK - Thueá GTGT phaûi noäp (4531) - Keá toaùn seõ söû duïng TK 471. 21 22 Thí dụ Kế toán Chuyển tiền đến  Khaùch haøng A caàn chuyeån 100.000 USD ra nöôùc ngoaøi;  Soá ngoaïi teä nhaän ñöôïc töø NH nöôùc ngoaøi: Nôï TK – 1331, TK- TTV (519)  Ngaân haøng thu phí chuyeån tieàn 0,11% (ñaõ bao goàm thueá GTGT); Coù TK 4221 hoaëc Coù TK - Chuyeån tieàn ph i traû baèng NT” (455)  Caùc tình huoáng: ả Traû tieàn cho KH:  1. KH A noäp toaøn boä baèng ngoaïi teä (USD).  Nôï TK Chuyeån tieàn phaøi traû baèng ngoaïi teä (455)  2. KH A chæ coù VND (TK tieàn göûi taïi NH). Coù TK Thích hôïp  Cho bieát: ~ TG nieâm yeát: USD/VND = 20.580/82; ~ TG BQ LNH (USD): 20.570 23 24 6
7. 3/4/2016 Nhaän chuyeån tieàn töø nöôùc ngoaøi Thí dụ Ngaân haøng nhaän ñieän chuyeån 100.000 USD töø nöôùc 1031-TMNT 519- chuyeån tieàn  TK 455 chuyeån tieàn phaûi traû Hoaëc 4221 TGNT Hoaëc 1331 TGNHNN ngoaøi traû cho KH A. Caùc tình huoáng: KH nhaän tieàn Nhaän ñieän chuyeån tieàn   KH A lónh TM ngoaïi teä (USD), NH thu phí chöa 712 TN dòch vuï TK 455 chuyeån tieàn phaûi traû coù thueá GTGT = 2.2 USD.  KH A môû soå tieát kieäm kyø haïn 6 thaùng baèng VND (TK tieàn göûi taïi NH). 4531Thueá GTGT Phí dòch vuï  Cho bieát: ~ TG NH yeát: USD/VND= 20.580/82; ~ TGBQLNH(USD): 20.560 25 26 NHỜ THU – ĐỊNH NGHĨA HÌNH THỨC Là phương thức thanh toán mà nhà  Nhờ thu trơn (clean collection): Bên bán giao hàng & gửi chứng từ trực tiếp cho bên mua xuất khẩu: để nhận hàng. Sau đó bên bán lập Hối Phiếu Sau khi giao hàng hay cung cấp dịch gửi NH nhờ thu hộ bên mua dựa trên Hối vụ ủy thác cho NH phục vụ mình nhờ Phiếu.  Nhờ thu kèm chứng từ (documentary thu hộ tiền nhà nhập khẩu trên cơ sở collection): Bên bán giao hàng cho bên mua. hối phiếu và chứng từ hàng hóa liên Sau đó lập Hối Phiếu & chứng từ gửi NH quan. nhờ thu hộ tiền bên mua. Khi bên mua chấp nhận thanh toán thì NH mới giao chứng từ cho bên mua đi nhận hàng. 7
8. 3/4/2016 Taïi NH Nhaäp khaåu Tài khoản sử dụng 519- chuyeån tieàn 4221 TGNT hoaëc Hoaëc 1331 TGNHNN 2xx1 Vay NT Caùc TK ngoaøi baûng: KH thanh toaùn ST nhôø thu  TK 9122 “Chöùng töø coù giaù trò ngoaïi teä nhaän giöõ hoä, thu hoä”; 711 TN dòch vuï TK T/hôïp 1031, 1011  TK 9123 “Chöùng töø coù giaù trò ngoaïi teä göûi ñi nöôùc ngoaøi nhôø thu”; 4531Thueá GTGT  TK 9124 “Chöùng töø coù giaù trò ngoaïi teä do Phí dòch vuï nöớc ngoaøi göûi ñeán ñôïi thanh toaùn”. ~ Khi nhaän chứng từ từ NH nước ngoài: Nhaäp TK 9124 ~ Khi KH thanh toaùn : Xuaát TK 9124 29 30 Taïi NH Xuaát khaåu 519- chuyeån tieàn Ví D 4221 TGNT Hoaëc 1331 TGNHNN ụ  Ngaøy 1/10 Cty A nhôø thu boä chöùng töø trò giaù 100.000 USD, phí phaûi traû laø 100 USD (ñaõ bao NH nước ngoaøi thanh toaùn ST nhôø thu goàm 10% thueá GTGT), tyû giaù 20.000ñ/USD. 711 TN dòch vuï TK T/hôïp 1031, 1011  Ngaøy 2/10: ngaân haøng chuyeån boä chöùng töø cho NH nöôùc ngoaøi ñeå nhôø thu.  Ngaøy 5/10: Nhaän ñöôïc ñieän chuyeån tieàn töø NH 4531Thueá GTGT Phí dòch vuï nöôùc ngoaøi.  Tình huoáng: Cty A baùn laïi soá NT nhaän ñöôïc cho NH vôùi tyû giaù: 20.700ñ/USD. ~ Khi nhaän Chứng từ töø KH chuyeån ñi nhôø thu: Nhaäp TK 9123; ~ Khi nhaän tieàn thanh toaùn : Xuaát TK 9123. 31 32 8
9. 3/4/2016 Tín duïng thö – Letter of Credit (L/C) Kế toán dịch vụ L/C Laø moät söï thoûa thuaän trong ñoù NH phaùt haønh thö tín duïng theo y/c cuûa KH mình Quy trình NGAÂN HAØNG (4) NGAÂN HAØNG XUAÁT KHAÅU (nhaø nhaäp khaåu) ñeå traû tieàn cho ngöôøi NHAÄP KHAÅU (8) baùn (nhaø xuaát khaåu) hoaëc traû cho baát (9) kyø ngöôøi naøo theo leänh cuûa ngöôøi ñöôïc thanh toaùn, hoaëc chieát khaáu hoái phieáu do (5) (2) (10) ngöôøi ñöôïc thanh toaùn phaùt haønh khi caùc (3) (7) (1) chöùng töø ñöôïc xuaát trình ñaày ñuû theo quy NGÖÔØI NHAÄP NGÖÔØI XUAÁT ñònh. KHAÅU KHAÅU (6) 33 34 Taïi NH phuïc vuï nhaø Nhaäp khaåu Tài khoản sử dụng  Các TK trong Bảng: 519- chuyeån tieàn Hoaëc 1331 TGNHNN 428 Kyù quyõ môû L/C 4221 TGNT  TK 428 - Ký quỹ bằng ngoại tệ;  TK 2141 – Cho vay ngắn hạn bằng ngoại tệ; (1) Kyù quyõ môû L/C  TK 222 – Chiếc khấu chứng từ có giá; (3) Thanh toaùn L/C 712 TN dòch vu  TK 717 – Thu phí nghiệp vụ chiết khấu. Hoaëc 711 TK T/hôïp 1031, 1011  Caùc TK ngoaøi baûng:  TK 925 “Cam kết trong nghiệp vụ L/C”;  TK 9122 “Chöùng töø coù giaù trò ngoaïi teä nhaän giöõ hoä, thu hoä”; 4531Thueá GTGT (2) Thu Phí dòch vu  TK 9123 “Chöùng töø coù giaù trò ngoaïi teä göûi ñi nöôùc Môû L/Cï ngoaøi nhôø thu”;  TK 9124 “Chöùng töø coù giaù trò ngoaïi teä do nöớc ngoaøi göûi ñeán ñôïi thanh toaùn”. ~ Nhaäp TK 925 “Cam keát thanh toaùn L/C khi môû”; 35 ~ Xuaát TK 925“Cam keát thanh toaùn L/C khi thanh toaùn”. 36 9
10. 3/4/2016 Taïi NH phuïc vuï nhaø Xuaát khaåu VÍ DỤ 1 – Tại NH nhaø NK Ngaøy 1/10, NH ñoàng yù yeâu caàu môû L/C cuûa Cty 519- chuyeån tieàn  4221 TGNT Hoaëc 1331 TGNHNN Mai Anh, giaù trò 100.000 USD: KH phaûi kyù quyõ 20% giaù trò L/C baèng NT; (1) Nhaän tieàn thanh toaùn  do nhaø nhaäp khaåu traû  KH noäp phí môû L/C baèng VND (1% giaù trò 711 TN dòch vu TK T/hôïp 1031, 1011 L/C).  SDTK 4211 – Cty A: 50tr VND  SDTK 4221 - Cty A: 20K USD 4531Thueá GTGT (2) Thu Phí dòch vu Ngaøy 1/11: Thanh toaùn L/C: Thanh toaùn   SDTK 4221 - Cty A: 80K USD  NH yeát tyû giaù USD/VND: 20.795 37 38 VÍ DỤ 2 - Taïi NH nhaø NK VÍ DỤ 3 – Taïi NH nhaø NK Ngaøy 1/10 NH ñoàng yù yeâu caàu môû L/C cuûa Cty L c  ộ  Ngaøy 1/10 NH ñoàng yù yeâu caàu môû L/C cuûa Cty , An, giaù trò 100.000 USD: Huøng Cöôøng giaù trò 100.000 USD: KH phaûi kyù quyõ 20% giaù trò L/C baèng NT;   KH phaûi kyù quyõ 20% giaù trò L/C baèng NT;  KH noäp phí môû L/C baèng VND (1% giaù trò L/C).  KH noäp phí môû L/C baèng VND (1% giaù trò  SDTK 4211 – Cty A: 21.000.000 VND. L/C). SDTK 4221 - Cty A: 20K USD.   SDTK 4221 - Cty A: 20K USD.  Ngaøy 1/11: Thanh toaùn L/C:  SDTK 4211 – Cty A: 21tr VND  SDTK 4221 - Cty A: 50K USD  Ngaøy 1/11: Thanh toaùn L/C:  NH ñoàng yù cho vay tín duïng soá tieàn thieáu, goác & laõi traû haøng thaùng  SDTK 4211 - Cty A: 2 tỷ VND NH yeát tyû giaù USD/VND: 20.795  NH yeát tyû giaù USD/VND: 20.795  39 40 10
11. 3/4/2016 Ví dụ 4 - Tại NH nhà XK Ví dụ 5 - Tại NH nhà XK  Ngaøy 1/12/N, Cty Nam Vieät noäp boä chöùng töø  Ngaøy 1/12/N, Cty Vieät AÙ noäp boä chöùng töø HH ñeå HH ñeå ñöôïc thanh toaùn L/C giaù trò 100.000 ñöôïc thanh toaùn L/C giaù trò 100.000 USD. USD.  Ngaøy 2/12/N NH chuyeån boä chöùng töø cho NH nhaäp khaåu.  Ngaøy 2/12/N NH chuyeån boä chöùng töø cho NH nhaäp khaåu.  Tình huoáng: Khi chæ coøn 1 tuaàn nöõa laø L/C ñeán haïn thanh toaùn, khaùch haøng muoán chieát khaáu  Ngaøy 5/12/N nhaän tieàn thanh toaùn L/C töø L/C: NH chaáp nhaän chieát khaáu vôùi laõi suaát c/k laø NH nöôùc ngoaøi. 1%/thaùng, hoa hoàng phí chöa coù thueá GTGT laø 2% giaù trò L/C.  Tình huoáng: L/C traû chaäm (thanh toaùn vaøo 5/2/N+1), laõi suaát traû chaäm laø 1%/thaùng. ~ Bieát raèng: KH coù ñuû tieàn maët ñeå thanh toaùn hoa hoàng phí. Tyû giaù laø 1USD = 20K VNÑ. 41 42 11