›
›

Bài giảng Dược lý thú y - Chương 3: Thuốc tác động lên hệ thần kinh (Tiếp theo) - Võ Thị Trà An

pdf 37 trang ngocly 190
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Dược lý thú y - Chương 3: Thuốc tác động lên hệ thần kinh (Tiếp theo) - Võ Thị Trà An", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_duoc_ly_thu_y_chuong_3_thuoc_tac_dong_len_he_than.pdf

Nội dung text: Bài giảng Dược lý thú y - Chương 3: Thuốc tác động lên hệ thần kinh (Tiếp theo) - Võ Thị Trà An

  1. ị oa ọ ọ oa 1. THU C C CH H TH N KINH TRUNG Ư NG 1.1. Thu c mê 1.2. Thu c an th n, thu c ng , thu c ch ng co gi t 1.3. Thu c gi m au, h s t, ch ng viêm ( CH Ư NG KHÁNG VIÊM) 2. THU C KÍCH THÍCH H TH N KINH TRUNG Ư NG 3. THU C TÁC Ð NG TRÊN DÂY TH N KINH NGO I BIÊN 4. THU C TÁC D NG LÊN H TH N KINH T TR 4.1. Thu c kích thích dây th n kinh giao c m 4.2. Thu c li t giao c m 4.4. Thu c kích thích phó giao c m 4.5. Thu c li t phó giao c m
  2. a
  3.  Ch t dn truy n th n kinh kích thích: acetylcholin, epineprine, glutamate  Ch t dn truy n th n kinh c ch : dopamin, GABA, serotonin  Synapse th n kinh – c: luôn là sinapse hưng ph n  Synapse th n kinh – th n kinh: có c hưng ph n & c ch  synapse hưng ph n: tính th m ca màng sau synapse i vi Na + tng: kh cc, o cc, phát sinh dòng in ti p theo màng sau synapse  synapse c ch : tính th m ca màng sau synapse i vi Cl -, K+ tng: siêu cc, in cc c ch màng sau synapse, không dn truy n ư c
  4. Đọ c thêm o o
  5. NIKETHAMIDE (CORAMIN)   i ia  i a NIKETHAMIDE (CORAMIN)  
  6. CAFEIN  Li u dùng, ư ng c p Trâu, bò: 1-4 g/con /l n (PO/ SC x 2 l n/ ngày) Heo: 0.3-1.5 g /con /l n Chó: 50-250 mg con /l n Ng a: 0.5 g /con /l n  Ch ng ch nh: - Trong tr ư ng h p cao huy t áp -Bnh viêm th n c p trong cao huy t áp. -Cn th n khi dùng trên ng a có mang. STRYCHNINE   e →  → 
  7.  oo o oo o 
  8. STRYCHNINE - Là ch t ion hóa h p thu nhanh và hoàn toàn ti ru t non; phân b nhi u trong máu, gan th n; chuy n hóa t i gan; th i qua n ư c ti u - Li u dùng: 0,1mg/kg, SC dung d ch 0,1-1% PO, r ư u mã ti n 0,24-0,25% Gia súc PO (t i a) SC (t i a) Bò 150 mg 150 mg Heo, dê, c u 5 mg 5 mg Chó 1 mg 1 mg Mèo 0,5 mg 0,5 mg Ng a 100 mg 100 mg STRYCHNINE  LD 50 vi chó, trâu, bò, ng a, heo là 0.5 mg/kg; mèo 2mg/kg, chim ít m n c m nh t  Ng c do c du i h at ng quá m c so v i c co thú co gi t ki u gi t rung ch t do ng t và ki t s c Gi ải độ c:  Lo i b ch t c: than ho t tính 2-3mg/kg; gây nôn vi H 2O2 (1-2ml/kg, PO) ho c apomorphin (chó: 0.03mg/kg, IV); súc ru t (MgSO 4, 250mg/kg, PO  Dùng thu c i kháng ( c ch th n kinh= thu c mê): pentobarpital, IV; an th n: diazepam, xylazine  Tr hô h p nhân t o, n i yên t nh  Acid hóa n ư c ti u (b t và th i ion alkaloid): amonium chloride (100 mg/kg, PO); truy n d ch (5% manitol trong 0,9% mu i sinh lí)
  9. 1. THU C C CH H TH N KINH TRUNG Ư NG 1.1. Thu c mê 1.2. Thu c an th n, thu c ng , thu c ch ng co gi t 1.3. Thu c gi m au, h s t, ch ng viêm ( CH Ư NG KHÁNG VIÊM) 2. THU C KÍCH THÍCH H TH N KINH TRUNG Ư NG 3. THU C TÁC Ð NG TRÊN DÂY TH N KINH NGO I BIÊN 4. THU C TÁC D NG LÊN H TH N KINH T TR 4.1. Thu c kích thích dây th n kinh giao c m 4.2. Thu c li t giao c m 4.4. Thu c kích thích phó giao c m 4.5. Thu c li t phó giao c m aa
  10. THU C TÊ - LOCAL ANESTHETICS  o o  → → o ooo → Cocaine hydrochloride  Nh m t ng a, chó chu n b khám m t ho c gi i ph u. Dùng dung d ch 3 – 5 % nh th ng vào m t, 2 – 5 gi t  Gây tê màng nhày mi, thanh qu n, khoang mi ng thú l n ho c thú nh b ng cách nh mi, b m vào mi ng  Không dùng gây tê th m ho c màng c ng ty s ng
  11. o oo o o The Examiner. Procaine hydrochloride  S d ng r ng rãi do c tính th p, hi u qu tc thì nh ưng th i gian gây tê ng n kt hp v i các thu c co m ch (adrenaline), ho c thu c trì ho n h p thu kéo dài th i gian gây tê  Áp d ng lâm sàng: - Ít dùng gây tê b m t do hi u qu kém h n cocaine, butacaine. - Gây tê th m: gi i ph u ngo i biên, thi n thú c (dd 2%, thú nh ; 4% thú l n) - Gây tê màng c ng t y s ng, dung d ch 2%.
  12. Procaine hydrochloride = Novocaine Lidocaine  Tác d ng nhanh và m nh h n 2 l n so v i procaine cùng n ng  Gây tê t i ch : dd 0,5% thú nh ; 1% thú l n  Gây tê màng c ng t y s ng: dd 1 – 2% thú nh ; 2 – 3% thú l n  Nên dùng chung v i adrenaline 1/100.000 kéo dài th i gian gây tê, gi m c tính o
  13. Lidocaine = Xylocaine  Ðc tính: tiêm quá nhi u mà không k t hp v i adrenaline thu c h p thu quá nhanh suy y u h th n kinh trung ư ng bu n ng , co rút c , h huy t áp, ói m a o ooo ooAA
  14. Xác nh v trí l th t lưng thiêng trên chó    o   o
  15. aa o 1. THU C C CH H TH N KINH TRUNG Ư NG 1.1. Thu c mê 1.2. Thu c an th n, thu c ng , thu c ch ng co gi t 1.3. Thu c gi m au, h s t, ch ng viêm ( CH Ư NG KHÁNG VIÊM) 2. THU C KÍCH THÍCH H TH N KINH TRUNG Ư NG 3. THU C TÁC Ð NG TRÊN DÂY TH N KINH NGO I BIÊN 4. THU C TÁC D NG LÊN H TH N KINH T TR 4.1. Thu c kích thích dây th n kinh giao c m 4.2. Thu c li t giao c m 4.4. Thu c kích thích phó giao c m 4.5. Thu c li t phó giao c m
  16. aa
  17. H TH N KINH TH C V T     → →  H TH N KINH TH C V T aa a →→→ a →→→ a E E a E
  18. i i i ii i i i i i i i i a a i 1. THU C C CH H TH N KINH TRUNG Ư NG 1.1. Thu c mê 1.2. Thu c an th n, thu c ng , thu c ch ng co gi t 1.3. Thu c gi m au, h s t, ch ng viêm ( CH Ư NG KHÁNG VIÊM) 2. THU C KÍCH THÍCH H TH N KINH TRUNG Ư NG 3. THU C TÁC Ð NG TRÊN DÂY TH N KINH NGO I BIÊN 4. THU C TÁC D NG LÊN H TH N KINH T TR 4.1. Thu c kích thích dây th n kinh giao c m 4.2. Thu c li t giao c m 4.4. Thu c kích thích phó giao c m 4.5. Thu c li t phó giao c m
  19. Tác dụng kích thích receptor hệ giao cảm a a a a a a Adrenaline (ch t ch vn βββ, ααα receptor)  Tác dng lên tim mch: tim p nhanh, co bóp mnh, cung lư ng máu tng, tng huy t áp. co mch máu ngo i biên nh ưng dãn mch ni tng.  Tác dng lên hô hp: dãn khí qu n, co mch máu niêm mc khí qu n  Tác dng lên tiêu hóa : gi m nhu ng ru t  Tác dng lên s chuy n hóa: tng nng glucose huy t.
  20. a Adrenaline Áp dng lâm sàng • Kéo dài th i gian gây tê (co mch), ph i hp vi t l 9 ph n thu c tê vi 1 ph n dung dch adrenalin 1/10.000 trong tr ư ng hp gây tê th m • Cm máu ti ch : phun màng nhày mi/ mô (dd 1/20.000 thú nh , 1/10.000 thú ln) • Ch ng shock trong ph n ng quá mn tc kh c: SC, dd 1/1.000 : 0,5 ml / heo • Ch ng ng ng tim : dd 1/1.000 chích th ng vào tim: t 0,5 – 1 ml / thú. a Adrenaline Li u dùng • SC, IM (dd 1/10.000) Ng a, bò : 20 – 80 ml Cu, heo : 10 – 30 ml Chó, mèo : 1 – 5 ml 1 • IV (dd 1/10.000) li u = /5 n ½ IM Ðc tính - Tai bi n tim m ch (t ng nh p tim, huy t áp) - Ho i t ch tiêm n u dùng dd 1/1.000 (co mch kéo dài t i vùng tiêm)
  21. Thu ốc kích thích ch ọn lọc α1 receptor  oo o  Thu ốc kích thích ch ọn lọc β1 receptor  o o
  22. Thu ốc kích thích ch ọn lọc β2 receptor α1 α2 β1 β2 Salbutamol - - + +++ Terbutaline - - + +++ Clenbuterol - - + +++ • • Ng ư i dùng ma túy t ng h p có th gi t ng ư i vì o giác  aa o  oo o oo o  o → o oo ooooo oo
  23. Thu ốc ức ch ế giao cảm o α o o α o Aoo β Receptor cholinergic (phó giao cảm)  oo o o a  o oo o 
  24. a  Trên h tiêu hóa: tng nhu ng ru t, t ng tr ư ng l c d dày, kích thích t ng bài th i n ư c b t  Trên t cung: co bóp c t cung  Trên c ph qu n: co c , làm gi m ư ng thông khí ng d ng lâm sàng • au b ng do ngh n ru t (colic), li t ru t, ch ư ng h i (tympany): Dùng li u nh 1 - 2 mg, PO, c 30 phút l p li, sau khi ã cho u ng thu c x • Tr li t d c : Dùng 1 li u duy nh t 4 mg / 500 kg th tr ng, PO, có th gây c do ó nên chia làm 2 l n trong 30 - 60 phút. • T ng s n d ch b nh viêm t cung heo (không dùng trên thú mang thai): 2 mg / nái / l n, SC • Gây ói m a chó trong t ư ng h p n ph i ch t c: 0,25 - 1 ml dung d ch 1%, PO
  25. a PILOCARPIN NITRATE Tác dng • Kích thích bài ti t nư c bt, m hôi • Kích thích tng tr ư ng lc d dày - ru t • Dùng tr bnh chu ng hi, không tiêu, li t d c, tc d lá sách. • Dùng tr tng nhãn áp (glaucoma) Li u dùng: SC • Ng a: 100 - 200 mg • Bò: 200 - 400 mg • Heo: 2 - 50 mg • Chó: 5 - 20 mg • Mèo: 1 - 3 mg Ðc tính - Gây khó th do co c khí qu n - Gây ng ng tim - Tiêu ch y - au bng d di Gi i c: thu c i kháng atropin (tng li u nh ) Bethanechol  o o  o
  26. i i i ii i i i i i i i i a a i a Atropin sulphate  Thu c nhóm hyoscyamin, là alkaloid t Atropa belladona (cà c dư c, thiên tiên t)  Bt tr ng tan d trong nư c, tư ng k ch t ki m, tanin, th y ngân  Tác ng phong b receptor muscaric M1, M2 không ti p thu ư c ch t dn truy n th n kinh phó giao cm (acetylcholin) phong b phó giao cm  Tác dng dư c lí: gi m ti t dch (m hôi, nư c bt, dch v), dãn ph qu n, gi m co th t ư ng tiêu hóa, tng nh p tim, gi m th i nư c ti u, dãn ng t và c nh
  27. Cà c d ư c  Atropa belladona: o o o oo o  o o o  o o a Atropin sulphate Áp d ng lâm sàng: - Ch ng shock, d ng, phù ph i (gi m co th t khí ph qu n) - Ch ng tr y tim (t ng nh p tim, dãn m ch máu da) -Cm tiêu ch y (ch ng co th t c tr n) - Ti n mê (c ch bài ti t n ư c b t; ch t nh y khí qu n) - Gi i c pilocarpin, ch t kích thích giao c m (c ch giao c m); arecoline; dipterex; morphine; chloroform; các lo i thu c tr sâu nhóm phospho h u c
  28. a Atropin sulphate  Li u dùng - Ti n gây mê : 0,05 - 0,1mg / kg, SC - c ch bài ti t, ch ng co th t c tr n và các mc ích khác (SC) Ng a: 10 - 80 mg Trâu bò: 30-100 mg Heo: 10 - 30 mg Chó: 1 mg  Ng c: khô mi ng, khát n ư c, khó nu t, táo bón, tim p nhanh, th nhanh, s t, r i lo n vn ng, run c , co gi t, suy y u hô h p, ch t  Gi i c: thu c gây ói, r a d dày, than ho t tính (ng c ư ng tiêu hóa); physostigmine/ morphin; thu c mê (n u co gi t) Hôn mê vì ăn l ẩu hoa loa kèn vàng  o ooo  o  o ooo
  29. Ergotamin (Gynofort)  o  o    ooo o   A
  30. Thu c gi i c thay i s ph n c a ch t c  ee → e eeeee  ee eeee eee  eee eee eeee  Thu c gi i c cn tr t i v trí tác ng ca ch t c  e  e ee e eee e  e  eeee eeee e
  31. NG C VÀ Gi I C oo o Ao o o o o o o oo o o O o o NG C VÀ Gi I C o o o o O o o A o o o o O oo o o o
  32. NG C VÀ Gi I C o A o o O oo o o oo o O O A O A
  33. o
  34. NG C VÀ Gi I C O o o o o o o Aoo o oO oO o O
  35. Cu bé 10 tu i suýt ch t vì sn lu c  aaa a aa  o oo o aa a aa a
  36. Uống s ữa gi ải độ c ?