Bài giảng Chuồng trại - Chuồng trại nuôi bò

Nội dung text: Bài giảng Chuồng trại - Chuồng trại nuôi bò

1. NỘI DUNG MÔN HỌC CHĂN NUÔI TRÂU BÒ Lợi nhuận Chuång tr¹i nu«i bß sinh sản năng suất sứckhoẻ • Yêu cầu chung về chuồng trại • Các kiểu bố trí chuồng quản lí sinh + thức ăn (2) + chuồng trại thông dụng sản (4, 5) + (3) • Yêu cầu về các chi tiết giống chuồng trại (1) • Vệ sinh chuồng trại • Các phương thức quản lý kỹ thuật trâu bò chăn nuôi 1 2 (6, 7, 8, 9) NHỮNG YÊU CẦU VÀ Những yêu cầu chung về NGUYÊN TẮC CƠ BẢN chuồng trai • Những yêu cầu và nguyễntắccơ bảnvề - T¹o cho tr©u bß ®−îc an toµn, tho¶i m¸i, dÔ chÞu khi ¨n uèng, ®i chuồng trại l¹i vµ nghØ ng¬i. - T¹o sù an toµn vµ thuËn tiÖn cho ng−êi ch¨n nu«i trong viÖc qu¶n • Các bộ phân cầncócủachuồng trại lý, ch¨m sãc, nu«i d−ìng ®µn tr©u bß. • Bố trí mặtbằng -T¹ora®−îc tiÓu khÝ hËu tèt cho tr©u bß, h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng t¸c ®éng xÊu cña thêi tiÕt khÝ hËu lªn c¬ thÓ chóng. • Vị trí xây dựng - §¶m b¶o vÖ sinh thó y vµ m«i tr−êng ®−îc tèt. • Yêu cầukỹ thuậtvề chuồng nuôi - §¶m b¶o liªn th«ng hîp lý gi÷a c¸c bé phËn trong toµn tr¹i (S¬ ®å). - TiÕt kiÖm chi phÝ x©y dùng vµ gi¶m thiÓu chi phÝ vËn hµnh s¶n xuÊt. - Sö dông ®−îc l©u dµi vµ æn ®Þnh. home3 4 Liªn th«ng gi÷a c¸c khu vùc trong tr¹i C¸c bé phËn cÇn cã cña chuång tr¹i bß s÷a tr©u bß Chuồng - HÖ thèng cung cÊp thøc ¨n: Kho chøa vµ dông cô chÕ vắtsữa biÕn thøc ¨n tinh vµ thøc ¨n th«, m¸y phèi trén vµ ph©n phèi thøc ¨n, lèi ®i cÊp ph¸t thøc ¨n vµ m¸ng ¨n. Chuồng Chuồng bò sữa bò tơ - HÖ thèng cÊp n−íc: Nguån n−íc, b¬m, bÓ chøa, ®−êng èng cÊp n−íc vµ m¸ng uèng. - HÖ thèng ch¨m sãc qu¶n lý bß: C¸c « chuång nhèt bß, s©n vËn ®éng, ®−êng ®i, thiÕt bÞ thó y, c¸c thiÕt bÞ nhËp vµ xuÊt b¸n bß. Chuồng Nơisản - HÖ thèng xö lý n−íc th¶i: R·nh tho¸t, hÖ thèng ao Thú y xuấtTA l¾ng, ao l−u vµ khu vùc sö dông n−íc th¶i. - HÖ thèng xö lý ph©n: ThiÕt bÞ thu dän vµ vËn chuyÓn ph©n, thiÕt bÞ ñ vµ khu vùc sö dông ph©n. - Khu vùc qu¶n lý/kinh doanh: V¨n phßng lµm viÖc, Hệ thống Bò CS cÇu c©n, n¬i ®ç xe vµ n¬i vui ch¬i gi¶i lao. chấtthải & đẻ < 5 < 6 1
2. Bè trÝ mÆt b»ng chuång tr¹i - Kh«ng nªn ®Ó ®−êng ®i, r·nh tho¸t, lèi ra vµo cña bß c¾t ngang nhau. - Kh«ng nªn lµm cæng ng¨n hay gãc hÑp trªn ®−êng vËn chuyÓn vµ ph©n ph¸t thøc ¨n. - Dµnh diÖn tÝch ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng quy m« chuång tr¹i theo tõng giai ®o¹n vÒ sau. - V¨n phßng vµ cÇu c©n cÇn bè trÝ vµo n¬i thuËn tiÖn ®Ó sao cho tÊt c¶ xe cé ra vµo ®Òu ph¶i qua chç nµy. - C¸c gi¶i ph¸p b¶o vÖ cÇn ®−îc thiÐt kÕ cÈn thËn, phï hîp víi t×nh h×nh an ninh cña tõng ®Þa ph−¬ng. 7 < 8 Vị trí xây dựng chuồng trại(1) Vị trí xây dựng chuồng trại(2) 1. Có đủ nướcchấtlượng tốt không? 6. Lợidụng địa hình? Không làm ngượclại. Cần có 300 - 600 lít nước/bò/ngày Việc đào dắp san lấprấttốnkém. Phảilợidụng độ dốclàmđường rãnh thoát nước. 2. Nền đất có làm chuồng trại được không? 7. Điềukiệnthờitiếtphổ biến: nhiệt độ tối đa-tối 3. Hướng và tốc độ gió tự nhiên? (cầnbiết để thiểu, lượng mưa, độ ẩm? định hướng chuồng và tính tốc độ thông gió tự nhiên). 8. Có đủ diện tích đất trồng cỏ không? 4. Thếđấtvàhướng mặttrời? (cầnbiết để 9. Có đủ diện tích đất để mở rộng quy mô không? làmmáichevàtrồng cây bóng mát) 10. Những vấn đề môi trường liên quan đếnquản 5. Khả năng tiếpcậngiaothông lý chấtthải 9 11. Những quy định của địaphương và an ninh?10 < Mét sè yªu cÇu kü thuËt chuång nu«i - Th«ng giã: -+¸ Métnh s¸ng: hÖ th«ng th«ng giã tèt sÏ: – Lo¹i trõ bôi, khÝ ®éc vµ mïi h«i thèi khái chuång. •KÕtcÊut- MËt ®é−êng nu«i vµ m¸i kÕt hîp víi h−íng chuång ph¶i ®¶m– Cung b¶o cÊpcã ®ñ ®ñ ¸nh kh«ng s¸ng khÝ tù s¹ch nhiªn trong trong chuång. chuång. • MËt ®é nu«i th−êng ®−îc tÝnh b»ng diÖn tÝch chuång •– ChÕ §iÒu ®é hoµ ¸nh ® s¸ng−îc nhiÖt trong ®é chuång vµ ®é phïÈm kh«ng hîp sÏ khÝ ¶nh chuång h−ëng b×nh qu©n cho mçi con. tèt tíinu«i. m«i tr−êng vÖ sinh thó y vµ trao ®æi chÊt cña gia •Cã¶nhh−ëng ®Õn søc s¶n xuÊt vµ søc khoÎ cña gia sóc. sóc+ NÕu còng thiÕt nh− kÕhiÖu tèt qu¶ th× ch¨n chuång nu«i métnãi chung. tÇng th−êng • §Ó ®¶m b¶o ®ñ ¸nh s¸ng trong chuång cÇn chó ý ®Õn • MËtchØ ®é cÇn nu«i th«ng cã ¶nh giã h− tùëng nhiªn lín ®Õn lµ ®ñ. tiÓu khÝ hËu chuång kho¶ng ®Êt trèng tr−íc chuång vµ c¸c c©y bãng m¸t nu«i v× ¶nh h−ëng ®Õn ®é Èm, mïi vµ bôi trong chuång. quanh+ Nh÷ng chuång. chuång x©y kÝn vµ cã trÇn thÊp th× • ThiÕt kÕ mËt ®é nu«i ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu, th•− Kho¶ngêng ph¶i c¸ch cã gi÷a hÖ thèngchuång qu¹t víi d·y th«ng chuång giã. (nhµ) bªn ®é lín cña gia sóc. ph¶i b»ng 1,5-2 lÇn chiÒu cao cña chuång. • Theo tiªu chuÈn cña n−íc ngoµi diÖn tÝch chuång nu«i • Nh÷ng chuång quay ra h−íng ®«ng-nam, tr−íc mÆt cho 1 ®¬n vÞ bß (500kg) dao ®éng trong ph¹m vi 9-25m2. chuång kh«ng cã nhµ cöa hay c©y cèi cao rËm che khuÊt11 12 sÏ nhËn®−îc nhiÒu ¸nh s¸ng cã lîi nhÊt. < 2
3. Kiểuchuồng hai dãy đối đầu Kiểuchuồng hai dãy 13 14 KiÓu chuång hai d·y (Israel) KiÓu chuång hai d·y (Israel) 15 16 KiÓu chuång hai d·y KiÓu chuång hai d·y (Tuyªn Quang) (Tuyªn Quang) 17 18 3
4. KiÓu chuång hai d·y Kiểuchuồng mộtdãy (Thanh Ho¸) 19 20 KiÓu chuång mộtd·y KiÓu chuång nhiÖt ®íi (L©m §ång) 21 22 home H−íng chuång • CÇn bè trÝ h−íng chuång phï hîp ®Ó tr¸nh m−a t¹t, giã lïa, ®¶m b¶o che n¾ng, tho¸ng m¸t vµ tho¸t n−íc tèt. • Ph¶i tuú theo ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai, ®Þa thÕ mµ chän h−íng chuång sao cho høng ®−îc giã m¸t vµ che ®−îc giã l¹nh mïa ®«ng (®Æc biÖt ®èi víi chuång bª con). • Th«ng th−êng nªn ®Ó chuång më (kh«ng t−êng) vÒ phÝa nam hoÆc ®«ng nam ®Ó ®¶m b¶o cã ¸nh s¸ng vµ th«ng tho¸ng tèt. 23 < 24 4
5. NÒn chuång • DiÖn tÝch nÒn chuång (chç ®øng) ph¶i theo ®óng tiªu chuÈn cho tõng lo¹i bß (4-8 m2/con). • NÒn chuång ph¶i cao h¬n mÆt ®Êt bªn ngoµi kho¶ng 40-50cm ®Ó n−íc m−a kh«ng thÓ trµn vµo chuång. • NÒn chuång cã thÓ ®−îc l¸t b»ng g¹ch hoÆc l¸ng bª t«ng. MÆt nÒn chuång kh«ng gå ghÒ, nh−ng còng kh«ng tr¬n tr−ît, cã ®é dèc hîp lý (1-3%), thoai tho¶i vÒ r·nh tho¸t n−íc ®Ó b¶o ®¶m tho¸t n−íc dÔ dµng khi déi röa. • Chç bß ®øng vµ n»m nghØ tèt nhÊt lµ tr¶i nÒn b»ng th¶m cao su hay c¸t ®Ó cho bß ®−îc tho¶i m¸i. 25 < 26 T−êng chuång M¸i chuång •T−êng chuång ®Ó tr¸nh m−a h¾t vµ ng¨n tr©u bß. • M¸i chuång che m−a n¾ng vµ •T−êngcã¶nhh−ëng lín ®Õn tiÓu khÝ hËu chuång nu«i. ®iÒu hoµ tiÓu khÝ hËu xung quanh Các kiểu mái chuồng •B×nhth−êng t−êng nªn më h−íng ®«ng-nam ®Ó høng c¬ thÓ gia sóc. giã m¸t vµ che t©y-b¾c ®Ó ch¾n giã l¹nh (®Æc biÖt n¬i bß ®Î vµ nu«i bª). • §é cao cña m¸i cÇn ph¶i tÝnh to¸n • §èi víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu cña miÒn Nam, cã thÓ kh«ng sao cho kh«ng bÞ m−a h¾t vµ giã cÇn x©y t−êng xung quanh chuång. l¹nh thæi vµo. •T−êng cã thÓ x©y b»ng g¹ch, ®¸, b»ng tÊm bª-t«ng (cã • M¸i che cã thÓ lîp ngãi hay tranh cét trô), b»ng gç hay mét sè vËt liÖu kh¸c tuú theo ®iÒu ®Ó gi÷ m¸t. M¸i t«n hay kiÖn cô thÓ. fibroxim¨ng rÊt nãng. •BÒ mÆtt−êng ph¶i ®¶m b¶o dÔ dµng quÐt röa tiªu ®éc khi cÇn thiÕt. • §èi víi nh÷ng chuång lín, khÈu • MÆt trong cña t−êng nªn quÐt v«i tr¾ng, võa ®¶m b¶o vÖ ®é m¸i réng th× cã thÓ ph¶i dïng sinh võa t¹o ra bÒ mÆt ph¶n chiÕu ¸nh s¸ng trong m¸i t«n, nh−ng cÇn lµm m¸i cao chuång tèt. < 27 vµ tho¸ng. 28 Ảnh hưởng củavậtliệulàmmái đếnhiệuquả chống nóng M¸ng ¨n Vậtliệu Vậtliệu Vậtliệu - CÇn ph¶i cã m¸ng ¨n trong chuång vµ dẫn nhiệtkém dẫn nhiệtcao dẫn nhiệtkém c¶ ngoµi s©n. + phủ nylon -M¸ng ¨n x©y b»ng g¹ch l¸ng bª t«ng. - C¸c gãc cña m¸ng ¨n ph¶i l−în trßn vµ tr¬n nh½n. - §¸y m¸ng cã lç tho¸t n−íc ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc röa m¸ng. - Thµnh m¸ng phÝa trong (phÝa bß ¨n) b¾t Nhiệt độ dướimái o o o 80 C 50 C 30 C buéc ph¶i thÊp h¬n thµnh m¸ng ngoµi. Bứcxạ dướimái (Kcal/m2/h) 760 535 420 Tôn, nhôm Gỗ, tranh, tre Chấtdẻo 29 30 5
6. Lối cung cấpthức ăn Khu vực nghỉ ngơi LốicấpTA Nền bê-tông • Trong ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i quy m« lín cã c¬ giíi ho¸ ph©n ph¸t thøc ¨n th× cã thÓ kh«ng cÇn lµm m¸ng ¨n. •Thøc¨n ®−îc cung cÊp däc theo lèi ®i phÝa tr−íc mçi d·y chuång trªn d¶i nÒn cao h¬n mÆt nÒn chuång (th−êng r¶i b¨ng th¶m nhùa) vµ cã gê cao phÝa trong ®Ó 31 32 < ng¨n thøc ¨n r¬i vµo trong chç ®øng cña con vËt M¸ng uèng 33 < 34 S©n, ®−êng, r∙nh Róng chuồng • CÇn cã s©n ch¬i vµ hµng rµo ®Ó bß cã thÓ vËn ®éng tù do. S©n l¸t b»ng g¹ch hoÆc ®æ bª t«ng. Cã thÓ trång c©y bãng m¸t trong khu vùc s©n ch¬i. Trong s©n ch¬i còng bè trÝ m¸ng ¨n vµ m¸ng uèng. •Cã®−êng ®i cho ¨n trong chuång, ®−îc bè trÝ tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn chuång tr¹i (vÞ trÝ, kiÓu • Trong chuång cÇn cã hÖ thèng rãng ®Ó ph©n chia vÞ trÝ vµ giíi h¹n ph¹m vi chuång ), ph−¬ng thøc ch¨n nu«i, ph−¬ng tiÖn vËn ®i l¹i cña mçi con bß. chuyÓn thøc ¨n. • Cãr·nhtho¸tn−íc, ph©n, n−íc tiÓu vµ bÓ chøa, ®−îc • Rãng cã thÓ lµm b»ng s¾t, gç hay tre. bè trÝ phÝa sau chuång. NÕu cã ®iÒu kiÖn, tèt nhÊt lµ • ChiÒu cao cña rãng ng¨n giøa 2 « th−êng kho¶ng 80-100cm, chiÒu dµi b»ng x©y bÓ biogas ®Ó s¶n xuÊt khÝ mªtan cho ®un nÊu, kÕt 2/3 chç n»m. hîp tiÖt trïng, n©ng cao chÊt l−îng ph©n vµ vÖ sinh • Ngoµi rãng ng¨n « cÇn cã rãng ng¨n phÝa tr−íc ngang tÇm vai ®Ó bß kh«ng m«i tr−êng. b−íc vµo m¸ng ¨n hay m¸ng uèng. < 35 36 • C¸c rãng ph¶i h¬i trßn c¹nh ®Ó tr¸nh cho con vËt bÞ x©y x¸t. 6
7. Róng chuồng Rãng thó y •Hệ thèng rãng can thiÖp thó y cÇn thiÕt cho qu¶n lý gia sóc khi cÇn phèi gièng, thiÕn, c¾t mãng, ®iÒu trÞ bÖnh tËt vµ can thiÖp s¶n khoa. • HÖ thèng nµy th−êng ®−îc lµm kÕt hîp thµnh mét phÇn < 37 38 cña hÖ thèng b·i qu©y ®Ó dån vµ cè ®Þnh bß Rãng cè ®Þnh bß ë n«ng hé < 39 40 home HÖ thèng qu©y dån bß 41 42 7
8. CÇu xuÊt nhËp bß Lèi dÉn ¤dånbß Rãng cè ®Þnh bß Khu bß chê 43 < 44 Sinh nhiệt ở bò sữa ở các mức sảnxuất khác nhau HÖ THèNG LμM M¸T CHO BÒ * Duy trì (bò cạnsữa) 14 Mcal/ngày * Duy trì + 10 Kg sữa 19 Mcal/ngày * Duy trì + 20 Kg sữa 24 Mcal/ngày * Duy trì + 30 Kg sữa 28 Mcal/ngày * Duy trì + 40 Kg sữa 33 Mcal/ngày * Duy trì + 50 Kg sữa 38 Mcal/ngày < 45 46 Phương thứcthảinhiệtcủabò Các phương pháp làm giảm stress nhiệt cho bò • Bức xạ nhiệt -phụ thuộc chủ yếu • Ngănbứcxạ mặttrời ( Slide 21 ) vào chênh lệch nhiệt độ và diện tích - Lán và mái che mát tiếp xúc - Cây bóng mát • Làm mát trựctiếp (cơ thể gia súc) Dẫn nhiệt -phụ thuộc chênh lệch • - Làm mát bằng quạt nhiệt độ và diện tích tiếp xúc - Phun nướclàmmátbò • Đối lưu - phụ thuộc tốc độ gió, - Phun nướckếthợp quạt thông gió chênh lệch nhiệt độ và diện tích tiếp • Làm mát gián tiếp (môi trường) xúc - Làm mát chuồng nuôi bằng cách tạosương mù • Bốc hơi nước -phụ thuộc độ ẩm -Máyđiều hoà nhiệt độ không khí chuồng nuôi không khí và diện tích tiếp xúc. 47 48 8
9. Ngănbứcxạ trựctiếp Lán và mái che mát củamặttrời 49 50 Mái che khu vựcchoăn Mái che di động 51 52 Mái che khu vựcmánguống Mái che khu vực nghỉ nơivàchoăn 53 54 9
10. Mái che khu vực nghỉ ngơicủabò 55 56 Cây bóng mát 57 58 Làm mát bằng quạt 59 @60 10
11. 61 62 63 64 @@ Phun nướckếthợp Phun nướclàmmátbò quạt thông gió Phun nướctrựctiếp lên cơ thể bò và dùng quạt thông gió để làm bốchơinướctừ da bò (thường dùng áp lực thấp) 65 66 11
12. Hệ thống làm mát bằng phun nướckết Nguyên tắclàmmátbằng phun nướckết hợpquạt thông gió hợp thông gió 1. Mộtchukỳ làm mát 95 phút) gồm 30 giây phun • Nướcbốchơitừ bề mặtcủacơ thể bò nước, sau đó là 4,5 phút quạt thông gió. (Để chuyển1 g nướcthànhhơicần 0,56 Kcal). 2. Mộtgiaiđoạn 30-45 phút làm mát (6-9 chu • Hệ thống làm mát này có hiệuquả cao trong kỳ/giai đoạn) có thể giúp bò duy trì thân nhiêt cảđiềukiệnkhíhậukhôcũng nhưẩm. bình thường ( > 39 0 C) trong 2-3 giờ. (Quạtlàmlưu thông nhiều không khí xung quanh cơ 3. 6 đến 10 “giai đoạnlàmmát”với 30 - 45 phút một trong 2-3 giờ/ngàylàcần thiết để giúp bò thể bò). cao sảngiữđược thân nhiệt bình thường trong mùa hè. 67 68 So sánh hiệuquả củaviệclàmmátbòbằng phun VỊ TRÍCÓTHỂ LÀM MÁT BẰNG VÒI PHUN nước hay kếthợp phun nướcvớiquạt thông gió ở NƯỚC VÀ QUẠT THÔNG GIÓ vùng cận nhiệt đới A) Khu vựcbòchờ vào vắtsữa (làm Phun nước Kếthợp Phun nướ+ c+ thônggió mát bắtbuộc) Mái che + Mái che + ĐC(máiche) ĐC(máiche) Phun nước + thông gió Phun nước hay Sữavắtsáng 12.3 12.6 12.8 13.7 (Kg) Sữavắtchiều 11.0 11.4 10.5 11.6 B) Dọctheolối cung cấpthức ăn (bò (Kg) làm mát tuỳ thích khi chúng đến ăn CỘNG 23.3 24.0 23.3 25.3 thức ăn) CHÊNH LỆCH +0.7 +2.0 Sources: Igono et al. 1975 . Misouri USA 69 70 Igono et al. 1976. Misouri USA Khu vựcbòchờ vào vắtsữa Trang thiếtbị • Tạoranhựng giọtnướclớn để làm ướt đẫmbòtậnda • Nướcphảibốchơitrướclầnphutiếptheo • Quạtthổi không khí chứanướcbốchơi. Vòi phun • Công suấtvòi: 500 lít/h. • Góc quay (360° hay 180 °) • Độ cao củavòitrên:2,2 m từ mặtnền. • Khoảng cách giữa các vòi cùng hàng : 1,5 m. • Khoảng cách hàng: 2 m. • Áp suấtnướctốithiểu: 3 atm. • Vị trí thích hợp •Hạnchế: DT: ít nhất 2 m2/bò Tăng lao động Quạt mái che cao Di chuyểncủabò • Đường kính: 24-28 inch Cóhệ thống thoát nước Khókhănvớibòcạnsữa • Tốc độ gió: > 2,5 m/s. @ • Trang thiếtbị Phảilàmkhôbầuvúkhivắts71 ữa • Tính đếntốc độ gió tự nhiên 72 12
13. Dọctheolối cung cấpthức ăn Khu vực nghỉ ngơi LốicấpTA Nền bê-tông • Vị trí thích hợp Nền bê-tông Hệ thông thoát nước • Trang thiếtbị 73 74 Trang thiếtbị Khởi động hệ thống làm mát bằng vòi Vòi phun phun nướcvàquạtdọclốicấpthức ăn • Lắp cao cách lưng bò 1,5m • Công suấtvòi: 120 lít/h. • Góc quay: 180°. • Khoảng cách giữa các vòi trong hàng: 1,5 m Hệ thống này chỉđượckhởi động khi bò • Áp suấtnướctốithiểu: 3 atm. lạigầnchỗ cung cấpthức ăn: -Khithức ănmới được cung cấp. Quạt Thức ăn - Sau khi vắtsữa. • Đường kính: 20-24 inch. Nềnbê-tông • Khoảng cách 2 quạt: 6m. - Sau khi làm mát trong khu vựcchờ vắt • Tốc độ gió tốithiểu 2.5 m/S. • Tính đếncả tốc độ gió tự nhiên . sữa. 75 76 77 78 13
14. Làm mát chuồng nuôi bằng cách Các yếutốảnh hưởng đếnhiệuquả tạosương mù làm mát bằng sương mù/áp suất cao • Nhiệt độ môi trường • Độ ẩm không khí: Mức độ làm lạnh không khí tỷ lệ nghịch với độ ẩm bên ngoài. Làm mát bằng cách bốchơi nướccóhiệuquả nhất trong điềukiệnkhíhậukhô. • Tốc độ thông khí: Để không khí mát không bị di chuyển đimất, cầncócáctấm rèm nylon để che kín chuồng • Địahìnhvàloạichuồng • Áp suất ống nước • Đường kính và đặc điểmcủa vòi phun nước -Dùng áp lực cao phun nước thành sương mù 79 80 - 1 g nướcbốchơilấy đi 0,56 Kcal Nhược điểmcủaviệclàmmátbằng sương mù Kếthợp phun nướctạosương mù và quạt để tăng bốchơinước xung quanh bò •Khóápdụng trong điềukiệncógió. •Kém hiệuquảđốivớichuồng thông thoáng (mất không khí mát). •Làm ẩm ướtvậtliệu trong chuồng •Gâybệnh đường hô hấp •Tăng độ ẩm xung quanh bò có thể làm cảntrở bốchơitoả nhiệtcủabò 81 82 Đường cong cho sữacủabòđượclàm mát và bò đốichứng 50 Bò đượclàmmát 45 Bò đốichứng 40 a(kg/ng) ữ ts 35 ấ 30 ng su ă N 25 20 1234567891011 Tháng vắtsữa 83 84 14
15. Ảnh hưởng của làm mát “trực tiếp” (phun nước lên cơ thể bò) và làm mát “gián tiếp” (tạo sương mù ) lên thân nhiệtc-ủa bò Tạo mù Phun nước Số bò 211 203 Nhiệt độ tối đa ở trựctràng( OC) 39.5 39.0 Nhịpthở (lần/phút) 87 72 Source: Bray et al. 1990 Florida USA. < 85 86 CÁC PHƯƠNG THỨC QUẢN LÝ TRÂU BÒ • Phương thứcnuôinhốt • Phương thứcchănthả • Kếthợp nuôi nhốtvới chănthả 87 home 88 Ph−¬ng thøc nu«i nhèt Nuôi nhốt • Cè ®Þnh trong chuång b»ng d©y xÝch kho¸ vßng cæ. ưu điểm: • Cung cÊp thøc ¨n tinh, b· bia, cñ qu¶ t¹i m¸ng ¨n cè ®Þnh (th−êng vµo thêi gian v¾t s÷a) • giảm thiểu cỏ thừa • Thøc¨n th«xanh(mïahÌthu) vµthøc¨n ñxanh(mïa • bò không dẫm chân lên thức ăn ®«ng xu©n) ®−îc ph©n phèi t¹i chuång. • Cá kh« th−êng cho ¨n t¹i chuång vµo ban ®ªm. • giảm thiểu lây ngoại kí sinh •N−íc ®−îc uèng tù do t¹i m¸ng dµnh riªng cho tõng con. trùng • Cho bß t¾m n¾ng vµ vËn ®éng tù do s©n vËn ®éng c¹nh nhược điểm: chuång kho¶ng 3 giê/ngµy. • đòi hỏi phải vận chuyển cỏ và cơ khí hoá việc cắt cỏ • không có phân lưu lại trên đồng cỏ • phân hàng ngày thảiratrênnềnchuồng 89 90 15
16. Ph−¬ng thøc ch¨n th¶ - Ph©n nhãm ®µn bß vµ ch¨n th¶ ngoµi ®ång cá lµ chÝnh. - Bß vÒ chuång vµo c¸c thêi gian nhÊt ®Þnh. - Bæ sung thøc ¨n tinh vµ th« (nÕu cÇn) t¹i chuång vµo thêi gian v¾t s÷a -N−íc uèng cung cÊp tù do ë chuång vµ ngoµi ®ång cá. - Cã c©y hay l¸n che m¸t cho bß nghØ ng¬i khi trêi n¾ng 91 92 93 94 KÕt hîp ch¨n th¶ vµ nu«i nhèt - KÕt hîp trong ngµy: + Bß ®−îc gÆm cá ngoµi ®ång cá tõ s¸ng ®Õn tr−a + Khi vÒ chuång mçi con ®−îc nhèt/cè ®Þnh riªng + Buæi chiÒu sau khi ¨n thøc ¨n tinh bß ®−îc bæ sung thªm cá t−¬i, thøc ¨n ñ xanh hoÆc cá kh«, r¬m kh« t¹i chuång - KÕt hîp theo mïa: + Mïa hÌ-thu nu«i theo ph−¬ng thøc ch¨n th¶ tù do lu©n phiªn + Mïa ®«ng-xu©n bß ®−îc chuyÓn vµo nu«i nhèt vµ bæ sung thøc ¨n t¹i chuång. 95 96 home 16