Bài giảng Chính sách công - Chương: Chính sách công trong quản lý nhà nước

Nội dung text: Bài giảng Chính sách công - Chương: Chính sách công trong quản lý nhà nước

1. CHÍNH SÁCH CÔNG TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
2. NỘI DUNG I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHÍNH SÁCH CÔNG II. CHU TRÌNH CHÍNH SÁCH CÔNG III. PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH CÔNG
3. I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHÍNH SÁCH CÔNG 1- Khái niệm, đặc điểm và phân loại chính sách công
4. 1.1.Sự tồn tại của chính sách trong thực tế n Chính sách (công) tồn tại khách quan để duy trì sự phát triển không ngừng của nền kinh tế-xã hội một quốc gia n Ở các nước tư bản: chính sách công thể hiện vai trò (mức độ) của nhà nước trong việc dùng các công cụ chính sách để can thiệp vào thị trường n Ở các quốc gia đang chuyển đổi: sự thay đổi không đoán trước của chính sách công n Ở các nền kinh tế tập trung: Chính sách công để điều hành trực tiếp. Thí dụ: Chính sách kinh tế mới n Việt Nam: Hiến pháp 1992
5. - Các quan niệm khác nhau về chính sách công: William Jenkin: “CSC là một tập hợp các quyết định có liên quan lẫn nhau của một nhà chính trị hay một nhóm nhà chính trị gắn liền với việc lựa chọn các mục tiêu và các giải pháp để đạt được các mục tiêu đó” Thomas Dye: “CSC là cái mà chính phủ lựa chọn làm hay không làm” B. Guy Peter: “CSC là toàn bộ các hoạt động của Nhà nước có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến cuộc sống của mọi công dân”.
6. Chính sách “tư” Chính sách Chính sách công
7. 1.2. Khái niệm, đặc điểm: n Chính sách công là tập hợp các quyết định của Nhà nước để giải quyết một vấn đề chung đang đặt ra trong đời sống kinh tế - xã hội theo mục tiêu xác định, phù hợp với thể chế chính trị và điều kiện kinh tế - xã hội trong mỗi thời kỳ.
8. Đặc điểm: - Chủ thể: Nhà nước (ĐCS?) - Mục đích: giải quyết một vấn đề đang đặt ra trong đời sống kinh tế - xã hội theo những mục tiêu xác định
9. - Dạng thể hiện: § Vaên baûn quy phaïm phaùp luaät: §Nghò ñònh, Quyeát ñònh, Chæ thò §Cô cheá, Quy cheá §Chieán löôïc, Chöông trình, Ñeà aùn 9
10. - Tính chất: n Tính quyền lực nhà nước n Tính giai cấp: Mang tính ý chí của Nhà nước. n Tính lệ thuộc pháp luật n Tính định hướng để đưa ra các quyết định cụ thể n Tính sáng tạo, linh hoạt trong triển khai n Luôn vận động và phát triển
11. - Phân loại CSC • Theo lĩnh vực hoạt động: CS kinh tế, CS văn hóa, CS xã hội, quốc phòng, an ninh, kinh tế, y tế, tài chính,v.v • Theo chủ thể ban hành: CS của Trung ương, CS của địa phương. • Theo thời gian tồn tại chính sách: CS ngắn hạn, CS trung hạn, CS dài hạn. • Theo phạm vi quan hệ: CS đối nội, CS đối ngoại
12. Mục tiêu của chính sách nhằm: Phát huy được những thế mạnh, tận dụng cơ hội để tạo ra được những nguồn lực mới, Giảm thiểu rủi ro, thách thức, Đạt được mục tiêu tối đa với nguồn lực tối thiểu; Giải quyết những vấn đề từ thực tiễn của nền kinh tế, cuộc sống xã hội và các lĩnh vực khác của cộng đồng Tạo cơ sở, khuyến khích sự phát triển, tăng trưởng bền vững, giảm thiểu những tác động ngoài ý muốn 12
13. 2. Vai trò của CSC n Đối với Nhà nước: Công cụ QL n Đối với sự lãnh đạo của Đảng: n Đối với xã hội: CS có những vai trò chủ yếu như:
14. 3- Các tiêu chí của một CSC tốt n Hướng tới mục tiêu phát triển chung n Tạo ra động lực mạnh n Phù hợp với tình hình thực tế n Có tính khả thi cao n Mang lại hiệu quả cho đời sống xã hội n Đảm bảo tính hợp lý
15. II- Chu trình chính sách n 1- Khái niệm: n Chu trình chính sách là vòng luân chuyển các bước từ khởi sự chính sách đến khi xác định được hiệu quả của chính sách trong đời sống xã hội
16. 2- Sơ đồ chu trình chính sách Hoạch định Xác định Chính sách Thực thi VĐCS chính sách Phát hiện Duy trì mâu thuẫn chính sách Đánh giá 16 Chính sách
17. 3- Một số lưu ý trong chu trình chính sách Xác định vấn đề chính sách: S¸ng kiÕn chÝnh s¸ch ®Õn tõ ®©u ? Tù b¶n th©n c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc; Tõ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong n­íc cã liªn quan ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò ®ßi hái nhµ n­íc ph¶i quan t©m gi¶i quyÕt; Tõ c¸c diÔn ®µn, héi nghÞ, héi th¶o trong vµ ngoµi n­íc vÒ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi; Tõ ngay b¶n th©n c¸c chÝnh s¸ch ®· cã, cÇn gia t¨ng, thay ®æi, bæ sung; Tõ søc Ðp bªn ngoµi. 6/14/2021 CVC - chinh sach cong 17
18. Nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh vÊn ®Ò chÝnh s¸ch C«ng chøc trong bé m¸y qu¶n lý Ng­êi ®øng nhµ n­íc ®Çu trong §¶ng cÇm BMNN quyÒn Lùa chän vÊn ®Ò chÝnh s¸ch §éi ngò c«ng Nhãm lîi Ých, chøc cao cÊp, c«ng d©n ®¶ng thiÓu sè, bé tr­ëng ®èi lËp 6/14/2021 CVC - chinh sach cong 18
19. Môc tiªu chÝnh s¸ch c«ng/ c¸c tiªu chÝ 6/14/2021 CVC - chinh sach cong 19
20. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch 1. Xu thÕ toµn cÇu ho¸. Sù ¶nh h­ëng®Õn chÝnh s¸ch kh«ng chØ chÝnh phñ, mµ cña c¸c tæ chøc phi chÝnh vµ nhiÒu lo¹i tæ chøc kh¸c. 2. C¸c vÊn ®Ò mµ chÝnh s¸ch ®Ò cËp ®Õn mang tÝnh liªn ngµnh. Nã kh«ng n»m trong quy m« cña mét bé. 3. Trë ng¹i vÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh vµ ®ßi hái chÝnh phñ ph¶i suy nghÜ lùa chän vÊn ®Ò ®Ó gi¶i quyÕt theo nguyªn t¾c qu¶n lý khu vùc t­ (chi phÝ - hiÖu qña). 4. TÝnh chÝnh trÞ ®ang cã xu h­ínggia t¨ng, vai trß cña c¸c nhµ ph©n tÝch chÝnh s¸ch, c¸c nhµ t­ vÊn gi¶m. 5. Vai trß cña c«ng chøc trong ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch 6. Sù tham gia ngµy cµng réng lín cña x· héi c«ng d©n. 6/14/2021 CVC - chinh sach cong 20
21. T¹i sao chÝnh s¸ch thÊt b¹i hay kh«ng thµnh c«ng. YÕu kÐm trong qu¶n lý thùc hiÖn chÝnh s¸ch ; YÕu kÐm, kh«ng hiÖu lùc cña c«ng cô chÝnh s¸ch; ChÞu nhiÒu ¸p lùc vÒ chÝnh trÞ; ThÞ tr­êng biÕn ®éng, kh«ng lµnh m¹nh; Phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo bªn ngoµi. M©u thuÉn cña c¸c môc tiªu chÝnh s¸ch. Kh¸c 6/14/2021 CVC - chinh sach cong 21
22. III. PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH CÔNG 1. Khái niệm và vai trò của PTCSC 2. Nội dung và quy trình của PTCSC 3. Một số phương pháp PTCSC
23. 1. Khái niệm và vai trò của PTCSC a- Khái niệm: n PTCSC là hoạt động nhằm luận giải về mục tiêu chính sách, nội dung chính sách, chu trình thực hiện chính sách và các mối quan hệ của chính sách, qua đó tìm ra biện pháp sửa đổi, bổ sung hoàn thiện và tổ chức thực hiện chính sách hiệu quả.
24. b. Vai trò của PTCSC • PTCSC là khâu khởi đầu và xuyên suốt trong chu trình chính sách • PTCSC giúp đảm bảo các tiêu chuẩn của chính sách trước khi đưa vào thực hiện • PTCSC giúp xem xét tính hệ thống của chính sách • PTCSC làm cơ sở để điều chỉnh chính sách cho phù hợp với môi trường • PTCSC giúp đánh giá tính hiệu quả của chính sách
25. 2- NỘI DUNG, QUY TRÌNH PTCSC
26. a. Nội dung PTCSC n PT lựa chọn VĐCS n PT hoạch định CS n PT tính hệ thống của CS n PT tình hình triển khai thực hiện CS n PT duy trì CS n PT hiệu quả thực thi CS
27. b- Quy trình PTCSC n Xác định mục đích, yêu cầu PTCSC n Chuẩn bị cho công tác PT n Tiến hành PTCSC n Sử dụng kết quả PTCS
28. Tiến hành PTCSC n Đánh giá khái quát về nội dung phân tích n PT các yếu tố cấu thành của nội dung PT n PT các nhân tố ảnh hưởng đến chính sách. n Kết luận về công tác PT n Đề xuất các biện pháp tăng cường, hoặc hoàn thiện nội dung PT. n Kiểm định và điều chỉnh kết quả phân tích n Lập báo cáo phân tích.
29. Sử dụng kết quả phân tích n Kết quả PT được lập thành văn bản n Kết quả phân tích được sử dụng để làm căn cứ điều chỉnh bổ sung chính sách, đánh giá hiệu quả chính sách hoặc để kiểm chứng các hoạt động quản lý nhà nước. n Việc sử dụng, bảo quản kết quả phân tích theo quy định của Nhà nước. n Trong quá trình bảo quản nếu phát hiện có sai lệch thì phải điều chỉnh.
30. 3- Một số phương pháp PTCSC
31. a- Căn cứ lựa chọn PP PTCSC n Mục đích của việc PTCSC n Đối tượng phân tích là yếu tố nào trong quy trình chính sách? n Giới hạn thời gian cho phép n Quan điểm và kiến thức chuyên môn mà người phân tích CS được đào tạo n Tính phức tạp và đa dạng của vấn đề CS n Nguồn tài chính n Nguồn thông tin đã có
32. b- Một số phương pháp phân tích n Phương pháp phân tích theo mô hình • Phương pháp đồ thị • Phương pháp bảng biểu n Phương pháp phân tích chi phí-lợi ích n Phương pháp phân tích quyết định n Phương pháp phân tích hệ thống