Bài giảng Chăm sóc bệnh nhân thở máy - Đặng Thanh Tuấn

Nội dung text: Bài giảng Chăm sóc bệnh nhân thở máy - Đặng Thanh Tuấn

1. 30/5/2016 CHĂM SÓC BỆNH NHÂN THỞ MÁY BS. ĐẶNG THANH TUẤN KHOA HỒI SỨC NGOẠI MỤC TIÊU CHĂM SÓC Biết lắp ráp và cài đặt các thông số máy thở Biết cài đặt và xử trí các báo động căn bản Biết nhận định và xử trí các biến chứng thở máy Biết duy trì và thông đường thở hiệu quả Biết chăm sóc hỗ trợ: dinh dưỡng, VLTL Biết phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 1
2. 30/5/2016 BỆNH NHÂN THỞ MÁY Chế độ thở máy Thông đường phù hợp thở hiệu quả Vật lý trị liệu Dinh dưỡng qua sonde dạ dày Phòng chống nhiễm khuẩn bệnh viện dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 CHUẨN BỊ Rửa tay Chai sát trùng tay nhanh đầu giường Hệ thống oxy đầu giường Gắn lưu lượng kế Bình làm ẩm đổ nước cất Bóng giúp thở phù hợp tuổi BN: bóng có túi dự trữ, van PEEP (nếu cần) và dây nối bóng vào nguồn oxy Mask phù hợp (để cần thiết khi đặt lại NKQ) Máy pulse oximeter: sensor phù hợp dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 2
3. 30/5/2016 BỆNH NHÂN THỞ MÁY dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 CHUẨN BỊ BÓNG GIÚP THỞ dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 3
4. 30/5/2016 CHUẨN BỊ Hệ thống hút: Ống hút đàm 2 cỡ: hút mũi miệng và hút NKQ Chén chun, găng hấp, nước muối sinh lý vô trùng Đổ bình chứa dịch khi đã đầy 3/4 Nguồn hút trung tâm: chỉnh áp lực -100 mmHg Airway hoặc cây đè lưỡi có quấn gạc Giường bệnh: Sạch, gọn Vị trí các máy móc, dịch truyền thuận lợi dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Chuẩn bị dụng cụ hút đàm dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 4
5. 30/5/2016 ĐÁNH GIÁ BỆNH NHÂN LÂM SÀNG: mỗi ít nhất 2 giờ Tri giác: AVPU Sắc môi: hồng, tím Sinh hiệu: M, HA, To, NT SpO2 Xem NKQ: chiều dài, cố định, đàm Nhìn di động lồng ngực, nghe phế âm, ran phổi Cài đặt giới hạn báo động monitor dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 ĐÁNH GIÁ BỆNH NHÂN Thông khí có hiệu quả Di động lồng ngực: đều, phế âm đều 2 bên Co kéo (-) Môi hồng, SaO2 > 92% Mạch, HA ổn, chi ấm Nằm yên, tỉnh táo dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 5
6. 30/5/2016 ĐÁNH GIÁ BỆNH NHÂN CẬN LÂM SÀNG: Khí máu: Đầu tiên sau thở máy 30 ph – 1 giờ Ngày 1 – 2 lần hoặc hơn, tùy y lệnh XQ phổi: ngay sau đặt NKQ: vị trí NKQ, tổn thương phổi sau 24 – 48 giờ hoặc khi cần xác định TKMP, VP dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 ĐÁNH GIÁ MÁY THỞ Hoạt động máy thở: Hệ thống ống máy thở: rò rỉ, cố định Nước bình làm ấm & ẩm: nước cất vô trùng Nhiệt độ khí thở: 37 ± 0,5oC Bẫy nước: vị trí thấp nhất, đổ nước đọng khi > ½ bẫy nước dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 6
7. 30/5/2016 ĐÁNH GIÁ MÁY THỞ Các thông số thở máy phù hợp y lệnh Các giới hạn báo động: High Pressure = peak + 10 (< 40 cmH2O) Low Pressure = PEEP + 5 cmH2O High Minute volume = 120% VE Low Minute volume = 80% VE High Tidal volume = 120% VT Low Tidal volume = 80% VT FiO2 = ± 5% FiO2 cài đặt dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 An toàn BN trong thở máy Cài đặt thông số thở máy: BS chịu trách nhiệm các thông số ghi HSBA ĐD chịu trách nhiệm kiểm tra đúng thông số giữa HSBA và thực tế trên máy dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 7
8. 30/5/2016 Thông đường thở Tư thế: đầu cao 30o, ngữa đầu Giảm trào ngược gây VP hít, càng sớm càng tốt Xoay trở / 2 giờ Gối chống trào ngược dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Cố định ống NKQ Cách dán băng keo Ghi ID, chiều dài trên băng keo dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 8
9. 30/5/2016 Cố định ống NKQ Cố định ống NKQ dùng cần treo so với buộc vào drap cuộn dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Hút đàm qua NKQ Nguyên tắc: Đảm bảo kỹ thuật vô trùng Tránh gây thiếu oxy khi hút Chỉ định: Chỉ hút đàm khi có đàm Tiếng thở rồ rồ Đàm trong ống NKQ Báo động áp lực cao Phổi ran ứ đọng BN tím tái, SpO2  dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 9
10. 30/5/2016 Hút đàm qua NKQ Các điểm lưu ý: 2 ĐD: 1 chính – 1 phụ Dụng cụ vô trùng: ống hút, găng, chén chun, nước muối sinh lý, găng, ống tiêm 3cc Ống hút: < ½ đường kính trong NKQ dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Hút đàm qua NKQ Áp lực hút: trẻ nhỏ - 80 đến -100 mmHg trẻ lớn -100 đến -120 mmHg Các điểm lưu ý: Bóp bóng/máy thở FiO2 100% (↑ 20%) trước, trong và sau hút + SpO2 theo dõi liên tục Chiều sâu khi hút: không quá đầu ống NKQ 1cm Thời gian 1 lần hút: 10 giây (= nhịp thở ĐD) Không nhỏ NaCl vào NKQ dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 10
11. 30/5/2016 Hút đàm qua NKQ Có cần thường quy nhỏ nước muối sinh lý làm loãng đàm ? Bơm nước muối 0,9% làm loãng đàm có thể tăng nguy cơ nhiễm trùng và thiếu oxy máu khi hút đàm qua NKQ Khuyến cáo hiện tại: Không dùng nước muối khi hút đàm Nếu đàm đặc: thay ống hút đàm khác Nhỏ nước muối chỉ khi đàm quá đặc dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Hút đàm qua NKQ Hút đàm: chiều dài ống hút đưa vào ? Không quá đầu dưới ống NKQ Dán thước đo hút đàm lên giường bệnh Đánh dấu mức cần đo bằng viết aceton Mỗi lần hút phải đo chiều dài ống cần đưa vào dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 11
12. 30/5/2016 Hút đàm qua NKQ Nồng độ oxy bóp bóng giữa 2 lần hút: 100% ? Không oxy nồng độ cao: thiếu oxy máu khi hút Dùng oxy 100% cho sơ sinh (sinh non): ROP Khuyến cáo: dùng oxy giữa 2 lần hút cao hơn để oxy máu SpO2 > 90%, PaO2 > 60mmHg) FiO2 cao hơn FiO2 cài đặt 20% Chỉ dùng FiO2 100% khi: Trước hút BN bị thiếu oxy máu nặng, FiO2 > 60% BN cao áp phổi dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Hút đàm qua NKQ Giữa 2 đợt hút: bóp bóng bằng tay hay thở máy: Thở máy: giảm nguy cơ TKMP khi hút đàm Áp dụng khi: BN nằm yên, không chống máy BN có các thông số thở máy cao (FiO2, PEEP) Bóp bóng bằng tay: Phối hợp VLTL BN chống máy nhiều BN cao áp phổi cần tăng thông khí ĐD phải có kỹ thuật tốt dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 12
13. 30/5/2016 Vật lý trị liệu BN thở máy VLTL Nằm lâu  Phản xạ ho  Tiết đàm Hút đàm Ứ đọng đàm Tắc nghẽn  Thông khí Nhiễm trùng dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Vật lý trị liệu Thực hiện: do NV VLTL và ĐD chăm sóc Kỹ thuật VLTL hô hấp: KT rung KT giảm thông khí Hút đàm: lấy chất tiết ra ngoài VLTL vận động ngừa biến chứng do bất động Xoay trở mỗi 2 giờ: ngừa loét dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 13
14. 30/5/2016 Phối hợp trong VLTL hô hấp dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Dinh dưỡng Mục đích: cung cấp đủ NC nước, điện giải, E tăng sức đề kháng phục hồi sức cơ HH Những ngày đầu nuôi ăn TM: cân đối L:P:G Khi BN ổn: Nuôi ăn qua sonde DD: an toàn ít tốn kém dễ thực hiện dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 14
15. 30/5/2016 Dinh dưỡng qua sonde dạ dày Chế độ dinh dưỡng: Sữa CT1 ( 6 th): 0,65 kcal/ml Sữa DD: 1 kcal/ml Bột mặn 10% XLM: 1 kcal/ml Bột Enalaz 25% + 3% dầu ăn (1,5 kcal/ml) dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Dinh dưỡng qua sonde dạ dày Kiểm tra sonde DD: vị trí, lượng thức ăn dư Thức ăn sữa, bột XLM, nhỏ giọt chậm 1-2 giờ Nằm đầu cao 15-300C trong & sau ăn 1-2 giờ Tráng ống = nước chín Theo dõi tình trạng dung nạp: ói ọc, bụng chướng, tiêu chảy Thay sonde DD mỗi 5 ngày dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 15
16. 30/5/2016 Phòng ngừa nhiễm khuẩn BV Dụng cụ không Kỹ thuật ĐD không vô trùng đúng ng.tắc vô trùng NTBV / BN thở máy Nhiều thủ thuật Yếu tố cơ địa xâm lấn Môi trường dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Rửa tay Ít tốn kém, hiệu quả nhất Rửa tay: Trước/sau khi chăm sóc BN Sát trùng tay nhanh: cần làm thao tác cấp cứu dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 16
17. 30/5/2016 Trang bị cho rửa tay 3 giường bệnh 1 bồn rửa tay dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Vệ sinh răng miệng Bao gồm: Chải răng 2 lần/ngày Hút dịch trong miệng Lau miệng bằng nước chín Các loại dung dịch Chlorhexidine oral care, nước súc miệng tác dụng tốt hơn dùng nước muối sinh lý dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 17
18. 30/5/2016 Dụng cụ Vô trùng, sử dụng 1 lần: Ống NKQ, ống hút đàm Khử khuẩn dùng lại: Hấp ẩm (121oC), hấp plasma, sấy ozon dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Dụng cụ Nhân viên chuyên nghiệp về khử trùng dụng cụ sử dụng lại tại các khoa ICU, phòng khử trùng dụng cụ (rửa, sấy) đủ điều kiện Bảo quản dụng cụ, máy móc tại khoa dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 18
19. 30/5/2016 Khử trùng bóng giúp thở Trước khi ngâm: tháo rời Sau khi sấy ozon từng bộ phận dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Bảo quản dụng cụ dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 19
20. 30/5/2016 Nước đổ bình làm ẩm dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Đổ nước ứ đọng dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 20
21. 30/5/2016 Bộ dây máy thở Bộ dây máy thở Mỗi BN Hấp ẩm 121oC, 15 phút Thay mỗi tuần 2 lần, hoặc khi dơ (chất nôn, máu) Nước cất vô trùng đổ bình làm ẩm, hoặc truyền = dây truyền dịch Nhớ đổ nước tích tụ trong bẫy nước khi đầy ½ bẫy nước dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 Khử trùng bộ dây máy thở mỗi 72h dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 21
22. 30/5/2016 Vệ sinh khoa phòng dangthanhtuan65@gmail.com 03/2014 22