Bài giảng Bể sàn sọ trước dò dịch não tủy ở mũi sau chấn thương - Phùng Văn Đức

Nội dung text: Bài giảng Bể sàn sọ trước dò dịch não tủy ở mũi sau chấn thương - Phùng Văn Đức

1. BỂ SÀN SỌ TRƯỚC DÒ DỊCH NÃO TỦY Ở MŨI SAU CHẤN THƯƠNG PHÙNG VĂN ĐỨC VÀ CỘNG SỰ TP HỒ CHÍ MINH
2. NHẬP ĐỀ Trong chấn thương sọ não hở có bể sàn sọ trước, rách màng cứng và dò dịch não tủy ở mũi, luôn luôn có nguy cơ nhiễm trùng trong hộp sọ. Viêm màng não mũ có thể được trì hoãn nhiều tháng hoặc nhiều năm. Khi dịch não tủy tự ngưng dò, không có gì bảo đảm màng cứng đã lành, nhiều bệnh nhân bị dò tái phát. Viêm màng não không phải ít gặp ở các trường hợp dò tạm thời
3. LÂM SÀNG Nhức đầu, thay đổi theo tư thế Dò dịch não tủy ở mũi Viêm màng não mũ, viêm màng não mũ tái phát
4. CHẨN ĐOÁN XÁC ĐỊNH Tìm đường trong dịch chảy ra ở mũi (30mg/100ml) X quang: - Có tụ khí trong hộp sọ - Có mức nước trong các xoang
5. Xét nghiệm xác định vị trí lỗ dò dịch não tủy Chất màu tiêm vào khoang dưới nhện: Phenolsulfonphtalein (PSP) X quang: - Chụp xương sọ - Chụp cắt lớp Chất phóng xạ tiêm vào khoang dưới nhện: RISA 99m Tc serum albumin Cộng hưởng từ (MRI)
6. ĐIỀU TRỊ 1. Áp lực nội sọ bình thường: - Bít lỗ dò trực tiếp: + Thấy được lỗ dò + Không thấy lỗ dò: tấn Gelfoam hoặc cân + cơ vào vùng xương sàng xoang xương bướm.
7. ĐIỀU TRỊ 2. Áp lực nội sọ tăng: - Dò dịch ít: Não nước (Hydrocephalus) + Thông (L.P.Shunt) Bít lỗ dò trực tiếp một tuần sau + Không thông (V.P.Shunt) } - Dò dịch nhiều: bít lỗ dò trực tiếp
8. Tràn dịch não thất cần được quan tâm khi dò dịch não tủy xuất hiện một thời gian sau chấn thương hoặc dò dịch não tủy tái phát Chúng tôi có một trường hợp mổ bít lỗ dò ở nơi rách màng cứng và dẫn lưu não thất - ổ bụng Một trường hợp hợp khác đã điều trị lành bệnh bằng cách dẫn lưu dịch não tủy vùng thắt lưng vào ổ bụng
9. BỆNH ÁN 1 Trần - H - TH - , nam, 25 tuổi Tai nạn giao thông 25/12/2003: Bể lõm xoang trán (P) Mổ cấp cứu nâng sọ Ngày 02/02/2004: Mổ lần 2 vì dò dịch não tủy ở mũi, tụ khí trong não trán (P) + Bít sàn sọ bể với mỡ bụng Sau mỗ: lành bệnh
10. BỆNH ÁN 2 Lê - C - T - , nam, 17 tuổi Tai nạn giao thông hai tuần trước: Vào viện: + Nhức đầu + Dò dịch não tủy ở mũi (P) CT: bể sọ trán (P) và sàn sọ trước (P) + tụ khí trong sọ Mổ (08/01/2004): Mở nấp sọ trán (P), (T) nạo sạch + đấp mỡ bụng ở lỗ bể sàn sọ Sau mỗ: lành bệnh
11. KẾT LUẬN Trong trường hợp viêm màng não mũ tái phát do hay không do “Meningococci” gây ra, cần hỏi kỹ bệnh sử tìm một chấn thương sọ não cũ gây dò dịch não tủy. Gãy xương mặt cần được điều trị sớm. Nhiều trường hợp dò dịch não tủy tự ngưng sau khi xương mặt được nắn. Biến chứng trong sọ thường gặp là tụ khí ở khoang dưới nhện, trong não. Tụ khí trong não là nguồn gốc của áp-xe não. Tụ mũ dưới màng cứng làbiến đổi xấu vì phù não nặng.
12. Dị dịch não tủy kéo dài, tái phát hoặc quá nhiều sau chấn thương sọ não, là nhũng chỉ định mổ bít lỗ dị Ngoại trừ hai tử vong, các trường hợp khác (31/37) đều lành bệnh bằng đường mổ ở trán, mở nắp xương sọ, khâu hoặc ghép vết rách màng cứng.