Tiểu luận Chính sách công tác quản lý và đổi mới giáo dục trong phương pháp giảng dạy

pdf 28 trang ngocly 1990
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tiểu luận Chính sách công tác quản lý và đổi mới giáo dục trong phương pháp giảng dạy", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdftieu_luan_chinh_sach_cong_tac_quan_ly_va_doi_moi_giao_duc_tr.pdf

Nội dung text: Tiểu luận Chính sách công tác quản lý và đổi mới giáo dục trong phương pháp giảng dạy

  1. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - KHOA QUẢN LÝ GIÁO DỤC BỘ MÔN QUẢN LÝ GIÁO DỤC Tiểu luận môn học Đề tài: CHÍNH SÁCH CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ ĐỔI MỚI GIÁO DỤC TRONG PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY Tp.Hồ Chí Minh
  2. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Mụ c l ụ c. A. Phầ n m ở đ ầ u. B. Phầ n n ộ i dung. Chươ ng 1. khái quát tình hình chung. 1. khái niệ m giáo d ụ c. 2. Cơ s ở th ự c ti ễ n 2.1 Vai trò nhà nướ c và c ơ quan qu ả n lý giáo d ụ c. 2.2 Vai tròcác trườ ng. 2.3 Vai trò gia đình và xã hộ i. 2.4 Vai trò sinh viên. 3. Nhữ ng khó khăn. 3.1 Quả n lý giáo d ụ c. 3.2 Phươ ng pháp d ạ y h ọ c. 3.3 Độ i ngũ gi ả ng viên. 3.4 Sinh viên. 3.5 Trươ ng trình h ọ c. Chươ ng 2. Th ự c tr ạ ng. 1. Thành tự u chung. 1.1 Đầ u t ư cho giáo d ụ c. 1.2 Du họ c. 2. Nguyên nhân. 2.1 Cơ s ở v ậ t ch ấ t. 2.2 Quả n lý. 2.3 Phươ ng pháp đào t ạ o. 2.4 Độ i ngũ gi ả ng viên.
  3. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 2.5 Sinh viên. 2.6 Chươ ng trình h ọ c. 2.7 Nguyên nhân khác. Chươ ng 3. G ỉ ai pháp ki ế n ngh ị . 1.1 Cơ quan qu ả n lý. 1.2 Phươ ng pháp d ạ y. 1.3 Giả ng viên. 1.4 Sinh viên. 1.5 Hiệ n đ ạ i hóa giáo d ụ c. C kế t lu ậ n. D. Tài liệ u tham kh ả o. Chú thích các chữ vi ế t t ắ t. 1. GD: GIÁO DỤ C 2. QLGD : QUẢỤ N LÝ GIÁO D C 3. GDĐH : GIÁO DỤẠỌ C Đ I H C 4. SV : SINH VIÊN 5. CTKH : CÔNG TRÌNH KHOA HỌ C 6. NCKH : NGHIÊN CỨỌ U KHOA H C 7. CQQLGD : CƠẢỤ QUAN QU N LÝ GIÁO D C 8. CLĐT : CHẤ T L ƯỢ NG ĐÀO T Ạ O 9. NCS : NGHIÊN CỨ U SINH 10. CÔNG BỐỐẾ QU C T
  4. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - A l ời m ở đ ầ u. Để đ ư a đ ấ t n ướ c ta th ậ t s ự tr ở nên giàu m ạ nh và văn minh,trong xu th ế h ộ i nhậ p n ề n kinh t ế th ị tr ườ ng hi ệ n nay thì Đ ả ng,nhà n ướ c cùng nhân dân ta ph ả i xây dự ng cho mình m ộềựổểữạộ t ti m l c t ng th v ng m nh. M t trong nh ữế ng chi n lượ c đó là phát tri ể n và m ở r ộ ng h ệ th ố ng giáo d ụ c đào t ạ o,đ ặ t bi ệ t là GDĐH nhằ m b ồ i d ưỡ ng ngu ồ n nhân l ự c có trình đ ộ cho đ ấ t n ướ c. đúng nh ư Bác H ồ đã nói:”mộ t dân t ộ c d ố t là m ộ t dân t ộ c y ế u” t ư t ưở ng đó còn đ ượ c kh ẳ ng đnh ị qua các kỳ đạ i h ộ i đ ả ng toàn qu ố c cũng cho r ằ ng giáo d ụ c là qu ố c sách Hàng đ ầ u Đó là tấ t c ả nh ữ ng gì t ố t đ ẹ p mà Đ ả ng,nhà n ướ c và nhân dân ta đã t ừ ng tin tưở ng,kỳ v ọ ng vào GD s ẽ đem l ạ i. đ ặ c bi ệ t trong xu th ế phát tri ể n hi ệ n nay n ế u không có tri thứ c và khoa h ọ c chúng ta s ẽ b ị t ụ t h ậ u so v ớ i các n ướ c khác. Tuy nhiên khi nhữ ng l ợ i ích t ố t đ ẹ p ấ y v ẫ n đang còn là ướ c m ơ thì ng ườ i ta lạ i nhìn th ấ y nhi ề u h ơ n nh ữ ng b ấ t c ậ p, t ồ n t ạ i làm ả nh h ưở ng x ấ u t ớ i GD n ướ c ta hiệ n nay. N ế u không nói là r ơ i vào tình tr ạ ng b ế t ắ c thì cũng gi ố ng nh ư ”cành củ i gi ữ a dòng n ướ c xoáy”. N ế u nh ư tr ướ c đó hàng trăm nghìn thí sinh ngày đêm dùi mài kinh sử v ớ i hy v ọ ng đ ượ c b ướ c vào gi ả ng đ ườ ng đ ạ i h ọ c thì ngay sau đó lạ i c ả m th ấ y chán tr ườ ng v ớ i c ả nh h ọ c đ ạ i h ọ c hi ệ n nay. Có r ấ t nhi ề u sinh viên bỏ bê công vi ệ c chính là h ọ c t ậ p mà c ả m th ấ y h ứ ng thú v ớ i các trò ch ơ i game trên mạ ng. có nh ữ ng ng ườ i đ ủ t ỉ nh táo thì l ạ i boăn khoăn v ớ i câu h ỏ i: h ọ c xong ra trườ ng mình s ẽ làm gì? Câu h ỏ i đó không ch ỉ là n ỗ i lo l ắ ng c ủ a các sinh viên mà còn là lý do để em ch ọ n làm đ ề tài này. V ớ i mong mu ố n t ấ t c ả chúng ta(dù là sinh viên hay giả ng viên,c ơ quan QLGD )cùng b ắ t tay tháo g ỡ nh ữ ng th ắ c mắ c đó đ ư a GD vào th ự c t ế nh ằ m đem l ạ i hi ệ u qu ả t ố t nh ấ t. Hiệ n nay đang có m ộộốặữếệ t cu c đ i m t gi a th h GD cũ v ớếệớ i th h m i. Có mộ t s ự ch ứ ng minh âm th ầ m r ằ ng, trong giai đo ạ n cũ, n ề n GD c ủ a chúng ta t ố t hơ n, và nh ữ ng quan ch ứ c nhà n ướ c cũ ở l ứ a tu ổ i cao, vì không th ỏ a mãn v ớ i phong cách chính trị trong đ ờ i s ố ng GD bây gi ờ , nên kéo nhau ra m ở tr ườ ng
  5. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - tưấảữ .T t c nh ng chuy ệ n đó cũng m ớỉảếộ i ch gi i quy t m t cách t ạợữấ m b nh ng v n đềủ c a GD Vi ệ t Nam.L ố i thoát đ ểảếấề gi i quy t v n đ GD Vi ệ t Nam, là ph ảọ i h c nhữ ng kinh nghi ệ m m ở c ử a v ề kinh t ế nh ư cách đây 20 năm. Ph ả i có thái đ ộ củ a nh ữ ng ng ườ i nh ư T ổ ng bí th ư Đ ỗ M ườ i và Th ủ t ướ ng Võ Văn Ki ệ t đã th ể hiệ n v ớ i đ ầ u t ư n ướ c ngoài trong giai đo ạ n tr ướ c thì đ ấ t n ướ c m ớ i đ ổ i m ớ i đ ượ c. Vấ n đ ề c ầ n quan tâm v ớ i h ệ th ố ng GD n ướ c ta hi ệ n nay là r ấ t c ấ p thi ế t, không chỉ xét t ừ ng b ộ ph ậ n mà còn ph ả i xét m ộ t cách t ổ ng th ể . Do đó ở đây em chỉ d ừ ng l ạ i tìm hi ể u th ự c tr ạ ng GD đ ạ i h ọ c hi ệ n nay ở n ướ c ta. D ự a trên c ơ s ở là các phươ ng pháp lu ậ n nh ư t ổ ng h ợ p,đánh giá,lu ậ n ch ứ ng và m ộ t s ố ph ươ ng pháp khác; trong đó có sử d ụ ng ph ươ ng pháp lu ậ n tri ế t h ọ c duy v ậ t bi ệ n ch ứ ng để đánh giá. N ộ i dung bài vi ế t này chia làm ba ch ươ ng : ch ươ ng 1,ch ươ ng 2, chươ ng 3. Trướ c h ế t em xin chân thành c ả m ơ n th ầ y (cô) đã giúp đ ỡ em hoàn thành đề tài này.
  6. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - B phầ n n ộ i dung. Chươ ng 1. khái quát tình hình chung. 1. Khái niệ m giáo d ụ c. Giáo dụ c là quá trình đượ c t ổ ch ứ c có ý th ứ c, h ướ ng t ớ i m ụ c đích khơ i g ợ i hoặ c biế n đ ổ i nhậ n th ứ c, năng l ự c, tình c ả m, thái đ ộ c ủ a ngườ i d ạ y và ngườ i họ c theo hướ ng tích c ự c. Nghĩa là góp ph ầ n hoàn thi ệ n nhân cách ng ườ i h ọ c bằ ng nh ữ ng tác đ ộ ng có ý th ứ c t ừ bên ngoài, góp ph ầ n đáp ứ ng các nhu c ầ u tồ n t ạ i và phát tri ể n c ủ a con ng ườ i trong xã h ộ i đ ươ ng đ ạ i. 2. Cơ s ở lý lu ậ n. Vớ i v ị trí và vai trò nh ư ở trên thì GD qu ả là ni ề m hy v ọ ng l ớ n lao cho đ ấ t nướ c ta hi ệ n nay, v ớ i m ụ c tiêu công nghi ệ p hóa hi ệ n đ ạ i hóa đ ấ t n ướ c. chúng ta đi lên từ nghèo nàn l ạ c h ậ u có đ ượ c thành qu ả nh ư ngày nay có th ể nói là b ướ c phát triể n th ầ n kỳ. tuy nhiên ở b ấ t c ứ xã h ộ i nào , th ờ i đ ạ i nào và trên lĩnh v ự c nào nó cũng luôn tuồ n t ạ i hai m ặ t : m ặ tích c ự c mà xã h ộ i đó đã làm đ ượ c va nhữ ng h ạ n ch ế ch ư a làm đ ượ c . ở n ướ c ta cũng v ậ y vi ệ c phát tri ể n GD ngày càng hoàn thiệ n đòi h ỏ i phát huy th ế m ạ nh và kh ắ c ph ụ c khó khăn m ớ i đ ạ t k ế t quả cao. Phả i kh ẳ ng đ ị nh r ằ ng nh ữ ng gì chúng ta đã làm đ ượ c trong GD là r ấ t to l ớ n. vì lợ i ích “m ườ i năm tr ồ ng cây, trăm năm tr ồ ng ng ườ i” theo t ư t ưở ng H ồ Chí Minh vĩ đạ i mà s ự nghi ệ p GD ở n ướ c ta đã nh ậ n đ ượ c s ự quan tâm c ủ a toàn Đả ng, toàn dân, c ủ a đông đ ả o các sinh viên, gi ả ng viên và các t ầ ng l ớ p tri th ứ c. Xu thế toàn c ầ u hoá và h ộ i nh ậ p qu ố c t ế đang đòi h ỏ i GDĐH Vi ệ t Nam ph ả i nhanh chóng đổ i m ớ i cách qu ả n lý đ ể đ ả m b ả o và ngày càng nâng cao ch ấ t lượ ng đào t ạ o. Bài vi ế t này nêu t ổ ng quan v ề quan đi ể m ch ấ t l ượ ng trong
  7. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - GDĐH tạ i Vi ệ t Nam qua các giai đo ạ n, h ệ th ố ng và c ơ ch ế đ ả m b ả o ch ấ t l ượ ng GDĐH hiệ n nay, cùng các thành qu ả và các v ấ n đ ề c ầ n gi ả i quy ế t đ ể ti ế p t ụ c đẩ y m ạ nh tri ể n khai đ ả m b ả o ch ấ t l ượ ng GDĐH t ạ i Vi ệ t Nam. So vớ i các th ờ i kỳ tr ướ c, Giáo d ụ c đ ạ i h ọ c Vi ệ t Nam cho đ ế n gi ữ a th ậ p niên 1980 vẫ n c ơ b ả n là giáo d ụ c d ụ c tinh hoa.Vì v ậ y, trong giai đo ạ n này v ấ n đ ề chấ t l ượ ng giáo d ụ c đ ạ i h ọ c h ầ u nh ư không đ ượ c đ ặ t ra, trong m ộ t th ờ i gian dài, hệ th ố ng giáo d ụ c đ ạ i h ọ c Vi ệ t Nam đã quan ni ệ m qu ả n lý ch ấ t l ượ ng giáo d ụ c đồ ng nghĩa v ớ i vi ệ c ki ể m soát đ ầ u vào thông qua các kỳ thi tuy ể n mang tính cạ nh tranh cao đ ộ . Năm 1986 đánh d ấ u s ự b ắ t đ ầ u c ủ a công cu ộ c đ ổ i m ớ i giáo dụ c đ ạ i h ọ c t ạ i Vi ệ t Nam, trong đó m ộ t trong nh ữ ng m ụ c tiêu quan tr ọ ng c ủ a việ c đ ổ i m ớ i giáo d ụ c đ ạ i h ọ c t ạ i Vi ệ t Nam là tăng c ườ ng “kh ả năng cung ứ ng” củ a các c ơ s ở giáo d ụ c, m ở r ộ ng t ố i đa c ơ h ộ i ti ế p c ậ n cho ng ườ i h ọ c. Đ ể đ ạ t mụ c tiêu này, trong vòng g ầ n hai th ậ p niên k ể t ừ khi giáo d ụ c đ ạ i h ọ c Vi ệ t Nam bắ t đ ầ u đ ổ i m ớ i, r ấ t nhi ề u bi ệ n pháp đã đ ượ c th ự c hi ệ n đ ể đ ạ t đ ượ c m ụ c tiêu nói trên, mà kế t qu ả là s ố l ượ ng ng ườ i h ọ c cũng nh ư các c ơ s ở giáo d ụ c đ ạ i h ọ c củ a Vi ệ t Nam đã tăng lên m ộ t cách đ ộ t bi ế n. Nhìn chung hệ th ố ng GD n ướ c ta phát khá hoàn thi ệ n v ớ i đ ủ các lo ạ i hình:trườ ng công l ậ p, bán công, n ộ i trú, các h ọ c vi ệ n, trung tâm giáo d ụ c k ế t hợ p v ừ a h ọ c v ừ a làm. Các hình th ứ c đào t ạ o cũng phong phú t ừ chính quy, cao họ c, t ạ i ch ứ c, liên thông, đào t ạ o t ừ xa, du h ọ c. m ỗ i năm có hàng ch ụ c tr ườ ng đượ c xây d ự ng và nâng c ấ p thu hút hàng trăm nghìn SV theo h ọ c. 2.1 vai trò củ a nhà n ướ c và c ơ quan qu ả n lý giáo d ụ c . Trướ c h ế t ph ả i nói đ ế n vai trò c ủ a nhà n ướ c Trong nh ữ ng năm qua, đ ể thúc đẩ y giáo d ụ c và đào t ạ o, nâng cao ch ấ t l ượ ng d ạ y và h ọ c, Nhà n ướ c đã th ự c hiệ n xã h ộ i hóa đ ể huy đ ộ ng ti ề m năng c ủ a các thành ph ầ n kinh t ế cho giáo d ụ c và đào tạ o. Ngân sách Nhà n ướ c đ ầ u t ư cho giáo d ụ c và đào t ạ o đã tăng t ừ 15% năm 2000 lên 18% năm 2005 vớ i c ơ c ấ u tăng chi cho nh ữ ng nhi ệ m v ụ
  8. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - trọ ng tâm c ủ a ngành nh ư đ ổ i m ớ i ch ươ ng trình, b ồ i d ưỡ ng giáo viên, tăng c ườ ng giáo dụ c mi ề n núi. hàng lo ạ t các chính sách đ ượ c ban hành. C ụ th ể là, Triể n khai nghiêm túc trong toàn hệ th ố ng Ch ỉ th ị s ố 296/CT-TTg ngày 27/2/2010 c ủ a Thủ t ướ ng Chính ph ủ và Ch ươ ng trình hành đ ộ ng c ủ a B ộ v ề đ ổ i m ớ i qu ả n lý giáo dụ c đ ạ i h ọ c giai đo ạ n 2010-2012. Đ ế n h ế t ngày 15/8/2010 đã có 311 trườ ng đ ạ i h ọ c, cao đ ẳ ng báo cáo tình hình tri ể n khai th ự c hi ệ n Ch ỉ th ị 296 (đ ạ t tỷ l ệ 76,4%), trong đó, có 300 tr ườ ng (đ ạ t t ỷ l ệ 96,5% ) thành l ậ p Ban ch ỉ đ ạ o đổ i m ớ i công tác qu ả n lý giai đo ạ n 2010-2012; có 183 tr ườ ng (đ ạ t t ỷ l ệ 58,8%) xây dự ng và công b ố chu ẩ n đ ầ u ra ngành đào t ạ o; có 218 tr ườ ng (đ ạ t t ỷ l ệ 70,1%) tổ ch ứ c xây d ự ng, rà soát, b ổ sung các ch ỉ s ố trong chi ế n l ượ c phát tri ế n trườ ng giai đo ạ n 2011-2015, đ ị nh h ướ ng đ ế n 2020. Đặ c bi ệ t là các chính sách ưu đãi cho SV. Đ ố i v ớ i SV có hoàn c ả nh khó khăn thì có bi ệ n pháp h ỗ tr ợ v ề vố n (vay v ốễảọ n, mi n gi m h c phí), t ặọổốớữ ng h c b ng đ i v i nh ng SV có thành tích họ c t ậ p t ố t, l ự a ch ọ n nh ữ ng SV ư u tú g ử i đi đào t ạ o ở n ướ c ngoài Theo báo cáo củ a Ngân hàng Chính sách xã h ộ i, đ ế n h ế t tháng 6/2010, đã có 1.915.774 họ c sinh, sinh viên c ủ a 1.723.782 h ộ gia đình đ ượ c vay v ố n, v ớ i t ổ ng dư n ợ là 23.745,595 t ỷ đ ồ ng. Trong đó, 786.739 sinh viên đ ạ i h ọ c đ ượ c vay v ố n, dư n ợ 10.376,171 t ỷ đ ồ ng. T ừ ngày 26/8/2009, Th ủ t ướ ng Chính ph ủ đã quy ế t đị nh tăng m ứ c cho vay ư u đãi t ừ 800.000 đ/sinh viên/tháng lên 860.000đ/sinh viên/tháng 2.2 vai trò củ a các tr ườ ng Còn về b ả n thân các tr ườ ng đ ể thu hút SV đã liên t ụ c đ ổ i m ớ i trang thi ế t b ị dạ y và h ọ c, thay đ ổ i ph ươ ng pháp d ạ y, xây d ự ng các tr ươ ng trình chu ẩ n qu ố c tế , liên k ế t đào t ạ o v ớ i n ướ c ngoài, thuê gi ả ng viên n ướ c ngoài gi ỏ i v ề gi ả ng dạ y, tuy ể n ch ọ n đ ọ i ngũ gi ả ng viên có kinh nghi ệ m. đ ồ ng th ờ i triể n khai m ạ nh mẽ ch ủ tr ươ ng đào t ạ o nhân l ự c theo nhu c ầ u xã h ộ i. Năm h ọ c v ừ a qua, các trườ ng ĐH trong c ả n ướ c ti ế p t ụ c triể n khai tích c ự c các văn b ả n tho ả thu ậ n đã ký kế t v ớ i các các doanh nghi ệ p, các đ ị a ph ươ ng đ ể đào t ạ o nhân l ự c đáp ứ ng nhu cầ u c ủ a các doanh nghi ệ p, nh ư : T ậ p đoàn Than và khoáng s ả n Vi ệ t Nam, tậ p đoàn H ồ ng H ả i (Đài Loan), Intel, Campal Electrronic Company, t ậ p đoàn D ệ t
  9. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - May, các doanh nghiệ p đã h ỗ tr ợ kinh phí, trang b ị cho các tr ườ ng c ơ s ở v ậ t chấ t, trang thi ếịạềệ t b , t o đi u ki n cho sinh viên th ự c hành, th ựậếậ c t p và ti p nh n sinh viên sau tố t nghi ệ p v ề làm vi ệ c t ạ i doanh nghi ệ p 2.3 vai trò củ a gia đình và xã h ộ i . Đố i v ớ i gia đình và xã h ộ i cũng r ấ t quan tâm đ ế n đ ầ u t ư cho giào d ụ c. có nhiề u gia đình m ặ c dù hoàn c ả nh khó khăn v ẫ n c ố g ắ ng lo cho 2, th ậ m chi là ba ngườ i con đi h ọ c ĐH. Có nhi ề u t ổ ch ứ c, doanh nghi ệ p đã t ổ ch ứ c h ộ i ch ợ vi ệ c làm cho SV, tạ o đi ề u ki ệ n làm thêm cho SV 2.4 vai trò củ a sinh viên . Về b ả n thân SV, do đ ượ c s ự quan tâm c ủ a Đ ả ng, nhà n ướ c, gia đình và xã hộ i đã c ố g ắ ng h ọ c t ậ p t ố t và đ ạ t đ ượ c nhi ề u k ế t qu ả cao. M ớ i đây khi đ ượ c tin giáo sư Ngô B ả o Châu đã đ ạ t đ ượ c gi ả i th ưở ng toán h ọ c qu ố c t ế Fields nh ư mộ t hi ệ n t ượ ng làm vinh quang không ch ỉ cho đ ấ t n ướ c mà còn lá t ấ m g ươ ng cho các bạ n SV h ọ c t ậ p. có r ấ t nhi ề u SV đã đo ạ t gi ả i cao trong các kỳ thi olimpic quố c t ế ,chúng ta đã có b ố n thí sinh xu ấ t s ắ c đ ề u đo ạ t gi ả i Olimpic toán cũng như các cu ộ c thi Robocon v ừ a qua Vi ệ t Nam đ ạ t gi ả i nhì(năm 2010) 3. Nhữ ng khó khăn. Trên đây là nhữ ng thánh t ự u r ấ t đáng t ự hào c ủ chúng ta. Vì v ậ y đ ể nâng cao vị th ế GD Vi ệ t Nam trên tr ườ ng qu ố c t ế và nâng cao ch ấ t l ượ ng đào t ạ o, đòi hỏ i chúng ta không ch ỉ xem xét khía c ạ nh đã làm đ ượ c mà còn ph ả i dũng c ả m đố i di ệ n v ớ i nh ữ ng gì ch ư a làm đ ượ c vì đó là v ấ n đ ề quan tâm c ủ a toàn xã h ộ i hiệ n nay. N ế u nh ư m ộ t vài năm g ầ n đây, c ả n ướ c b ừ ng t ỉ nh v ớ i con s ố hàng trăm nghìn thí sinh trượ t đai h ọ c m ỗ i năm và phát hi ệ n nguyên nhân chính là k ế t quả c ủ a căn b ệ nh thành tích thì t ừ đó đ ế n nay chúng ta lai quá quen thu ộ c v ớ i nó. Hàng ngày chúng ta đã quá quen thuộ c khi đ ề c ậ p đ ế n các căn b ệ nh trong GD như“bệ nh thành tích”, “b ệ nh đ ố i phó”, “b ệ nh đ ấ u đá”, “b ệ nh thi ế u trung th ự c” đang tràn lan khắ p n ơ i, ở m ọ i ng ườ i k ể c ả th ầ y l ẫ n trò mà hi ệ n t ượ ng quay cóp
  10. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - đang hoành hành, trở thành qu ố c n ạ n. Đ ả ng và nhà n ướ c ta đã có ch ủ tr ươ ng rấ t đúng đ ắ n: “Giáo d ụ c là qu ố c sách hàng đ ầ u” và cũng đã có nh ữ ng bi ệ n pháp cụ th ể c ả i cách giáo d ụ c. T ạ i sao ngành giáo d ụ c v ẫ n loay hoay lúng túng, ch ư a đáp ứ ng yêu c ầ u ngày càng cao c ủ a xã h ộ i đ ố i v ớ i giáo d ụ c? T ạ i sao khi ta c ở i trói cho nông dân và cho các nhà doanh nghiệ p, thì nông nghi ệ p và doanh nghiệ p phát tri ể n? T ạ i sao chúng ta không c ở i trói cho giáo d ụ c đ ể giáo d ụ c phát triể n? n ế u nh ư m ộ t th ầ y thu ố c thì c ầ n ch ẩ n đoán đúng b ệ nh và cho đúng thu ố c, thuố c đ ắ ng giã t ậ t, b ệ nh n ặ ng đ ế n đâu cũng ch ữ a đ ượ c. Ph ả i th ẳ ng th ắ n nhìn vào sự th ậ t nh ữ ng căn b ệ nh tr ầ m kha c ủ a giáo d ụ c Vi ệ t Nam nói trên. Và ph ả i biế t tr ị t ậ n căn, m ớ i mong ch ấ t l ượ ng giáo d ụ c c ủ a Vi ệ t Nam đ ượ c c ả i thi ệ n. 3.1 Trong quả n lý giáo d ụ c. Thờ i đ ạ i hi ệ n nay, th ế k ỷ XXI, khoa h ọ c qu ả n tr ị , nh ấ t là qu ả n tr ị ch ấ t l ượ ng trở nên r ấ t h ệ tr ọ ng cho s ự phát tri ể n. Sau m ộ t th ờ i gian đ ổ i m ớ i, t ư t ưở ng bao cấ p, duy ý chí, qu ả n tr ị theo c ả m tính v ẫ n còn tàn d ư , khoa h ọ c qu ả n tr ị ch ấ t lượ ng ch ư a th ậ t s ự đi vào n ề n n ế p đ ờ i s ố ng qu ả n tr ị giáo d ụ c t ừ c ấ p B ộ xu ố ng đế n c ấ p c ơ s ở giáo d ụ c. N ế p s ố ng văn hóa ch ấ t l ượ ng ch ư a đ ượ c hình thành. Lãnh đạ o B ộ cũng nh ư c ấ p tr ườ ng v ẫ n ch ư a th ậ t s ự quan tâm đ ế n khuy ế n cáo củ a các chuyên gia và th ự c s ự ch ư a xây d ự ng đ ượ c m ộ t đ ộ i ngũ chuyên gia hùng hậ u có chuyên môn cao, có kh ả năng thuy ế t ph ụ c cao, nh ấ t là thích ứ ng vớ i hoàn c ả nh đ ổ i m ớ i, v ẫ n th ườ ng quy ế t đ ị nh theo c ả m tính ho ặ c do duy ý chí. Như t ạ i Thái Lan, đ ố i v ớ i các tr ườ ng công l ậ p thì lo qu ả n lý ch ặ t ch ẽ v ề tài chánh, chuyên môn thì để tr ườ ng hoàn toàn lo. Đ ố i v ớ i các đ ạ i h ọ c t ư , nhà n ướ c lạ i không qu ả n lý tài chánh, qu ả n lý nhân s ự lãnh đ ạ o, song l ạ i qu ả n lý r ấ t ch ặ t chẽ v ề chuyên môn. Khi mu ố n m ở m ộ t ngành m ớ i, nhà n ướ c quy đ ị nh c ứ 100 sinh viên thì phả i có 3 ti ế n sĩ, 3 th ạ c sĩ, 1 c ử nhân. T ấ t c ả các tr ườ ng đ ề u ph ả i tuân thủ , th ượ ng tôn lu ậ t pháp. Các khâu đị nh h ướ ng, m ụ c tiêu, k ế ho ạ ch, thanh tra, s ử d ụ ng, qu ả n lý nhân sự v ề ch ấ t l ượ ng đào t ạ o còn nhi ề u h ạ n ch ế , b ấ t c ậ p, thi ế u nh ấ t quán ổ n đnh. ị Tiêu chí chuyên môn, hiệ u qu ả ch ư a th ậ t s ự đ ượ c coi tr ọ ng.
  11. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 3.2 Phươ ng pháp d ạ y h ọ c Hầ u nh ư các gi ả ng viên ch ỉ quan tâm đ ế n truy ề n đ ạ t ki ế n th ứ c và ki ể m tra trí nhớ mà không quan tâm đ ế n rèn luy ệ n k ỹ năng và nhân cách chu ẩ n b ị vào đờ i, th ườ ng dùng ph ươ ng pháp thuy ế t gi ả ng là ch ủ y ế u, truy ề n th ụ ki ế n th ứ c mộ t cách th ụộ đ ng, có n ơạầọ i còn n n th y đ c trò ghi, có đ ổớạểừ i m i thì l i chuy n t "đọ c chép sang nhìn chép”,ch ư a h ướ ng d ẫ n sinh viên t ự h ọ c, t ự nghiên c ứ u hoặ c không có bi ệ n pháp c ụ th ể khuy ế n khích sinh viên t ự h ọ c, t ự nghiên c ứ u. Không lấ y sinh viên làm trung tâm trong quá trình d ạ y h ọ c. Khi gi ả ng viên áp dụ ng ph ươ ng pháp ch ủ đ ộ ng, l ạ i g ặ p quá nhi ề u khó khăn do h ạ n ch ế ph ươ ng tiệếịảạ n thi t b gi ng d y hay th ưệ vi n còn r ấạếặ t h n ch ho c sinh viên l ạấụ i r t th độ ng, có thói quen l ườ i suy nghĩ, không làm theo h ướ ng d ẫ n c ủ a gi ả ng viên. .Các trườ ng đ ạ i h ọ c v ẫ n ch ư a th ậ t s ự quan tâm đ ế n th ự c hành, th ự c t ậ p. Bài tậ p càng nhi ề u, k ỹ năng càng đ ượ c rèn luy ệ n, tính th ư c hành, th ự c ti ễ n càng cao. Ngay giáo trình cũng thiế u v ắ ng các bài t ậ p. Thi ế u h ẳ n m ộ t h ệ th ố ng tr ợ giả ng (gi ả ng viên) hay tr ợ giáo, kèm c ặ p (tutoring, sinh viên gi ỏ i đàn anh ph ụ trách, đượ c c ấ p ti ề n b ồ i d ưỡ ng t ượ ng tr ư ng t ừ ng gi ờ hay t ừ ng bu ổ i ph ụ vi ệ c). Các trườ ng đ ạ i h ọ c ở Vi ệ t Nam ch ư a quan tâm đ ế n ph ươ ng pháp h ọ c nhóm, các thư vi ệ n ch ư a b ố trí nh ữ ng phòng h ọ c nhóm, ch ư a có tr ườ ng nào b ố trí rấề t nhi u bàn gh ếểấứ đ cho b t c sinh viên lúc ch ưếờọ a đ n gi h c hay gi ờố tr ng đế n ng ồ i g ặ p g ỡ nhau. Các gi ả ng viên cũng không b ắ t bu ộ c nh ữ ng bài t ậ p làm theo nhóm, chấ m đi ể m theo nhóm. 3.3 Độ i ngũ gi ả ng viên. Nếọịế u h c v ti n sĩ là đi ềệẩ u ki n chu n có kh ả năng d ạạọ y đ i h c thì hi ệ n nay số l ượ ng gi ả ng viên có h ọ c v ị này còn quá th ấ p so v ớ i khu v ự c ASEAN cũng như các n ướ c phát tri ể n trên th ế gi ớ i. Dĩ nhiên cũng có các tr ườ ng h ợ p ngo ạ i l ệ chỉ có b ằ ng c ử nhân nh ư ng v ẫ n là ng ườ i gi ả ng viên đ ạ i h ọ c gi ỏ i, đ ầ u ngành,
  12. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - đượ c phong hàm giáo s ư hay phó giáo s ư . Đ ố i v ớ i các n ướ c trên th ế gi ớ i, ng ườ i có họ c v ị c ử nhân ch ỉ có th ể làm tr ợ gi ả ng mà không đ ượ c phép d ạ y lý thuy ế t. Điề u này ta ch ư a làm đ ượ c, rõ ràng đã ph ả n ánh ch ấ t l ượ ng y ế u kém c ủ a đ ộ i ngũ giả ng viên đ ạ i h ọ c ở Vi ệ t Nam. Độ i ngũ gi ả ng viên đ ạ i h ọ c t ạ i Vi ệ t Nam còn r ấ t y ế u kém v ề nghiên c ứ u sáng tạ o, hi ệ n ch ỉ mang tính đ ố i phó, mang tính phong trào, làm l ấ y l ệ , r ấ t ít ngườ i say mê nghiên c ứ u và giành nhi ề u th ờ i gian cho công tác nghiên c ứ u ngay cả nh ữ ng ng ườ i có kh ả năng nghiên c ứ u Các giả ng viên ph ả i lo ki ế m s ố ng, nên vi ệ c lo tròn trách nhi ệ m c ủ a m ộ t ngườ i gi ả ng viên bình th ườ ng đã là đi ề u r ấ t khó, ch ứ ch ư a th ể nghĩ t ớ i trách nhiệ m nghiên c ứ u hay đi xa h ơ n n ữ a là hoàn thành nhi ệ m v ụ xu ấ t s ắ c ngay nh ư nhữ ng ng ườ i có tinh th ầ n trách nhi ệ m cao nh ấ t. Hiệ n t ượ ng đ ấ u đá không nh ữ ng ph ổ bi ế n trong gi ớ i lãnh đ ạ o đ ể tranh quyề n l ự c mà ngay trong các cán b ộ gi ả ng viên bình th ườ ng đ ể tranh giành các danh hiệ u thi đua, đã t ạ o ra m ộ t môi tr ườ ng làm vi ệ c không đ ượ c lành m ạ nh, làm sao công tác giả ng d ạ y và nghiên c ứ u có th ự c ch ấ t. 3.4 Sinh viên Rấ t ít các SV ch ọ n h ọ c đ ượ c ngành h ọ c và tr ườ ng đ ạ i h ọ c thích h ợ p v ớ i s ở trườ ng và s ở thích đích th ự c c ủ a mình và tr ườ ng cũng không ch ọ n đ ượ c sinh viên mà mình muố n đào t ạ o. SV ch ỉ h ọ c đ ố i phó, c ố t l ấ y đi ể m, h ọ c cho qua, tr ở thành bệ nh thành tích, b ệ nh hình th ứ c, thi ế u th ự c ch ấ t ngay c ả SV khá gi ỏ i cũng sẵ n sàng quay cóp nh ấ t là đ ố i v ớ i nh ữ ng môn h ọ c khó nh ớ , l ạ i quá nhi ề u giờ h ọ c, mà không ph ả i ngành nào cũng nh ư nhau khi ế n SV không thích h ọ c. Theo PGS.TS Nguyễ n Công Khanh, m ỗ i SV l ớ n lên trong môi tr ườ ng văn hoá, xã hộ i khác nhau, hình thành nh ữ ng thói quen, cách suy nghĩ, các năng l ự c nhậ n th ứ c, h ứ ng thú cũng khác nhau. Đi ề u này t ạ o nên s ự đa d ạ ng và s ự phong
  13. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - phú về phong cách h ọộốọậ c, m t s SV h c t p tích c ựủộộố c, ch đ ng, m t s khác l ạ i tỏ ra th ụ đ ộ ng, thích im l ặ ng ng ồ i nghe h ơ n là tranh cãi. Có tớ i 64% SV ch ư a tìm đ ượ c ph ươ ng pháp h ọ c phù h ợ p v ớ i b ả n thân. Có 55,9% SV thườ ng suy ng ẫ m đ ể tìm ra các ph ươ ng pháp h ọ c phù h ợ p và hiệ u qu ả khi h ọ c các lo ạ i tài li ệ u khác tuỳ theo m ụ c đích và hoàn c ả nh c ụ th ể . Có 68,2% SV thườ ng suy nghĩ v ề cách h ọ c, cách th ứ c t ự qu ả n lí vi ệ c h ọ c củ a mình sao cho hi ệ u qu ả . Có 50,9% SV cho rằ ng mình t ự h ọ c hi ệ u qu ả nh ờ bi ế t k ế t h ợ p các ph ươ ng pháp họ c khác nhau phù h ợ p v ớ i nhi ệ m v ụ h ọ c t ậ p c ụ th ể . Như ng ch ỉ có 29,2% SV cho r ằ ng mình đã l ậ p th ờ i gian bi ể u h ọ c t ậ p và c ố gắ ng th ự c hi ệ n đúng th ờ i gian bi ể u; có 36% SV đ ượ c kh ả o sát cho r ằ ng mình đã tìm đượ c nh ữ ng ph ươ ng pháp h ọ c phù h ợ p v ớ i đ ặ c đi ể m nh ậ n th ứ c c ủ a cá nhân và tấ t nhiên 64% sinh viên còn l ạ i là m ơ h ồ v ề ph ươ ng pháp h ọ c. Về tinh th ầ n tích c ự c và năng đ ộ ng c ủ a sinh viên, ông Khanh cũng c ả m th ấ y rấ t đáng ti ế c khi có t ớ i 36,1% bi ể u l ộ phong cách h ọ c th ụ đ ộ ng: ng ạ i nêu th ắ c mắ c, ng ạ i nói ra ý t ưở ng riêng c ủ a mình trong các cu ộ c th ả o lu ậ n trên l ớ p; Có 22,9% SV chỉ thích giáo viên gi ả ng cho mình nghe h ơ n là ch ủ đ ộ ng h ỏ i, nêu thắ c m ắ c (ch ư a k ể 42,7% SV cũng có quan đi ể m g ầ n g ầ n nh ư v ậ y);
  14. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 41,1% cho rằ ng mình h ọ c ch ủ y ế u t ừ v ở ghi, giáo trình và ít có th ờ i gian tìm 31,4% số SV đ ượ c kh ả o sát cho r ằ ng các chi ế n l ượ c h ọ c c ủ a mình h ướ ng vào Hơ n 50% SV đ ượ c kh ả o sát không th ậ t t ự tin vào các năng l ự c/ kh ả năng họ c c ủ a mình. Hơ n 40% cho r ằ ng mình không có năng l ự c t ự h ọ c; Gầ n 70% SV cho r ằ ng mình không có năng l ự c t ự nghiên c ứ u; việ c n ắ m ki ế n th ứ c h ơ n là phát tri ể n các năng l ự c t ư Gầ n 55% SV đ ượ c h ỏ i cho r ằ ng mình không th ự c s ự h ứ ng thú h ọ c t ậ p. SV yế u nh ấ t ở các nhóm: Kĩ năng thuy ế t trình, kĩ năng s ử d ụ ng máy vi tính, kĩ năng viế t báo cáo tham lu ậ n, kĩ năng v ậ n d ụ ng vào th ự c t ế . SV mạ nh h ơ n ở các nhóm kĩ năng: Phân tích và gi ả i thích, gi ả i quy ế t v ấ n đề , nghe ghi và hi ể u bài gi ả ng. (PGS.TS Nguy ễ n Công Khanh). 3.5 Trươ ng trình đào t ạ o. Đị nh h ướ ng, m ụ c tiêu, ph ươ ng pháp d ạ y h ọ c và ph ươ ng th ứ c l ượ ng giá h ầ u như không th ấ y ghi trong ch ươ ng trình ho ặ c r ấ t s ơ sài, ph ả n ả nh s ự thi ế u chuyên môn trong việ c so ạ n các ch ươ ng trình d ạ y h ọ c, ch ư a đ ượ c thi ế t th ự c, đáp ứ ng đ ượ c nhu c ầ u c ủ a xã h ộ i trong th ờ i kỳ đ ổ i m ớ i, h ộ i nh ậ p vào th ế gi ớ i . Cấ u trúc ch ươ ng trình nhi ề u đi ể m ch ư a h ợ p lý, chi ế m quá nhi ề u th ờ i gian lên lớề p v lý thuy ếấờậấờạộ t, r t ít gi bài t p, r t ít gi ho t đ ng ngo ạ i khoá t ựọự h c, t nghiên cứ u. Nhi ề u n ộ i dung ch ươ ng trình l ạ c h ậ u hay n ặ ng n ề , không còn phù hợ p, t ạ o s ự chán n ả n cho sinh viên, khi ế n sinh viên không đi sâu vào ngành họ c, nh ấ t là năm đ ầ u tiên có quá ít môn c ủ a ngành h ọ c. 3.6 Cơ s ở v ậ t ch ấ t.
  15. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Cơởậấạọởệ s v t ch t đ i h c Vi t Nam k ểả c công l ậ p và dân l ậềấế p đ u r t y u kém, từ quy mô đ ế n ch ấ t l ượ ng, tính hi ệ u qu ả ph ụ c v ụ s ự gi ả ng d ạ y cũng nh ư họ c t ậ p, nghiên c ứ u , nh ấ t là các tr ườ ng đ ạ i h ọ c dân l ậ p thì h ầ u nh ư ch ư a có, bở i m ộ t vài tr ườ ng có r ồ i ch ỉ là t ạ m b ợ , ch ư a có th ể là quy mô hay ch ấ t l ượ ng củ a m ộ t tr ườ ng đ ạ i h ọ c, n ế u ch ư a mu ố n nói ch ư a đ ượ c là m ộ t tr ườ ng trung h ọ c phổ thông trung bình. Cũng có th ể ch ỉ ở Vi ệ t Nam m ớ i x ả y ra tình tr ạ ng c ơ s ở vậ t ch ấ t tr ườ ng đ ạ i h ọ c nh ư v ậ y. Chươ ng 2. Khái quát tình hình chung. 1. Nhữ ng thành t ự u. Trướ c h ế t là ho ạ t đ ộ ng NCKH và chuy ể n giao công ngh ệ đã góp ph ầ n tích cự c nâng cao ch ấ t l ượ ng đào t ạ o và phát tri ể n kinh t ế xã h ộ i đ ấ t n ướ c. Các đ ơ n vịựộộ tr c thu c B GD&ĐT đang tri ể n khai th ựệềộậấ c hi n 20 đ tài đ c l p c p Nhà nướ c, 34 nhi ệ m v ụ nghiên c ứ u thu ộ c các Ch ươ ng trình KH&CN tr ọ ng đi ể m c ấ p Nhà nướ c. Trong năm qua, các đ ơ n v ị cũng đã tri ể n khai th ự c hi ệ n 103 đ ề tài KH&CN trọ ng đi ể m c ấ p B ộ . Đã h ỗ tr ợ g ầ n 1.300 NCS thông qua các đề tài NCKH cấơởộ p c s có n i dung g ắớậ n v i lu n án ti ếừồ n sĩ t ngu n kinh phí s ự nghiệ p KHCN. Đã có h ơ n 960 bài báo và CTKH đăng trên các t ạ p chí qu ố c t ế , gầ n 4.100 bài báo, công trình đăng trên các t ạ p chí khoa h ọ c trong n ướ c Mộ t thành t ự u đáng k ể đ ế n là có r ấ t nhi ề u SV Vi ệ t Nam du h ọ c ở n ướ c ngoài và có rấ t nhi ề u ng ườ i t ố t nghi ệ p lo ạ i xu ấ t s ắ c, nhi ề u CTNC đ ượ c đánh giá rấ t cao đ ư a GD Vi ệ t Nam sánh ngang v ớ i th ế gi ớ i. theo th ố ng kê c ủ a h ộ i du h ọ c thì số SV Vi ệ t Nam du h ọ c t ạ i m ỹ đ ứ ng th ứ 9 th ế gi ớ i. d ướ i đây là th ố ng kê NCKH củ a m ộ t s ố n ướ c trong khu v ự c: Bứ c tranh NCKH c ủ a 11 n ướ c Đông Á (Hình 1) cho th ấ y không có b ấ t c ứ lý do nào để kh ướ c t ừ CBQT n ế u chúng ta mu ố n đ ấ t n ướ c sánh vai v ớ i các n ướ c tiên tiế n trong khu v ự c.
  16. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Hình 1 Tính trên mộ t tri ệ u dân, Singapore đ ứ ng đ ầ u khu v ự c v ề CBQT, g ấ p 170 l ầ n Việ t Nam. Theo sát sau Singapore là Đài Loan, Hàn Qu ố c, HongKong và Nh ậ t Bả n, năm n ướ c này t ạ o thành nhóm tiên ti ế n nh ấ t trong khu v ự c. D ướ i cùng tr ở lên là Indonesia, Philippines và Việ t Nam. Thái Lan, Trung Qu ố c và Malaysia thuộ c nhóm gi ữ a, nh ư ng v ẫ n v ượ t khá xa ba n ướ c v ừ a nêu trong nhóm cu ố i. Năm 2008, 65 triệ u dân Thái Lan công b ố 3904 công trình, trong khi đó Vi ệ t Nam đông dân hơ n (87 tri ệ u) nh ư ng ch ỉ m ớ i có 806 công trình. Thành tích CBQT củ a Vi ệ t Nam khá h ơ n Indonesia và Philippines, m ặ c dù thu nh ậ p bình quân c ủ a hai nướ c này cao h ơ n ta g ấ p hai l ầ n. H ơ n n ữ a, trong nhi ề u năm li ề n, Vi ệ t Nam vẫ n duy trì t ố c đ ộ tăng tr ưở ng cao v ề công b ố qu ố c t ế , 16%/năm, ngang v ớ i t ố c độ c ủ a Thái Lan và Malaysia.
  17. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 1.1 Đầ u t ư cho giáo d ụ c Giáo sư Đào Tr ọ ng Thi, giám đ ố c Đ ạ i h ọ c Qu ố c gia HN đ ư a ra m ộ t so sánh : tỷ l ệ đ ầ u t ư cho GD m ớ i đ ạ t 3 % GDP, trong khi t ỉ l ệ này ở Philippines là 4,2 %, ở Thái Lan là 5,4 % và ở Malaysia là 6,7 %. M ộ t cách so sánh khác : Chính phủ hi ệ n quy đ ị nh m ứ c tr ầ n thu h ọ c phí đ ố i v ớ i các tr ườ ng ĐH công l ậ p là 2.9 triệ u đ ồ ng/ năm/ SV, ch ỉ b ằ ng kho ả ng 20 - 25 % đ ị nh m ứ c chi phí đào t ạ o thườ ng xuyên cho m ộ t SV (đ ị nh m ứ c này ở hai ĐHQG là 9 360 000 đ ồ ng/ SV, các trườ ng ĐH công l ậ p khác vào kho ả ng 7 - 8,5 tri ệ u đ ồ ng). 1.2 Tình hình du họ c Giáo sư Ph ạ m Ph ụ , ĐH Qu ố c gia TPHCM đ ư a ra con s ố : VN hi ệ n nay đã có trên 20 000 SV đang du họ c t ự túc ở n ướ c ngoài, chi phí ướ c tính không d ướ i 200 triệ u USD/năm. Nhà n ướ c cũng đã có ch ươ ng trình h ọ c b ổ ng du h ọ c t ừ ngân sách quố c gia v ớ i t ổ ng kinh phí 1 000 t ỉ đ ồ ng trong 5 năm. 2. Nguyên nhân. Do tư t ưở ng, con ng ườ i, cách làm c ủ a th ờ i bao c ấ p, th ờ i chi ế n tranh không dễ gì m ộ t s ớ m m ộ t chi ề u có th ể thay đ ổ i ngay đ ượ c. Do đ ờ i s ố ng v ậ t ch ấ t c ủ a giả ng viên quá th ấ p, không ai s ố ng b ằ ng đ ồ ng l ươ ng, không ai có th ể toàn tâm toàn ý và đủ th ờ i gian hoàn thành trách nhi ệ m chuyên môn c ủ a h ọ Do từ lâu, quan ni ệ m, đ ị nh h ướ ng giáo d ụ c, m ụ c tiêu giáo d ụ c r ấ t m ơ h ồ , có thói quen lượ ng giá, đánh giá trong các h ệ th ố ng giáo d ụ c r ấ t sai l ầ m. Ít quan tâm đế nh ữ ng m ụ c tiêu v ề k ỹ năng, thái đ ộ , nhân cách chu ẩ n b ị vào đ ờ i, đáp ứng yêu c ầ u c ủ a xã h ộ i Đồ ng th ờ i do nhà n ướ c áp d ụ ng m ộ t h ệ th ố ng thi c ử , thi đ ấ u, thi đua h ế t s ứ c nặ ng n ề kh ắ p các c ấ p, kh ắ p các đ ố i t ượ ng, cán b ộ , th ầ y và trò cùng m ộ t s ố nguyên nhân khác tạ o ra tinh th ầ n khoa c ử , thi đ ấ u r ấ t n ặ ng n ề trong xã h ộ i, t ạ o
  18. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - áp lự c h ọ c sinh ph ả i h ọ c thêm, h ọ c t ủ đ ể đ ạ t k ế t qu ả tr ướ c m ắ t v ớ i b ấ t c ứ giá nào kể c ả ki ệ t s ứ c, quay cóp đ ư a t ớ i cách d ạ y đ ố i phó, h ọ c đ ố i 2.1 Cơ s ở v ậ t ch ấ t. Trang bị các phòng h ọ c, các th ư vi ệ n, phòng thí nghi ệ m ở các Đ ạ i h ọ c r ấ t yế u kém, v ừ a không c ậ p nh ậ t, v ừ a không có h ệ th ố ng. Vào m ạ ng các Tr ườ ng Đạ i h ọ c n ướ c ngoài, ch ư a nói các n ướ c Âu - M ỹ , ch ỉ riêng các Đ ạ i h ọ c l ớ n ở Nga, Trung Quố c - các n ướ c v ừ a chuy ể n t ừ c ơ ch ế bao c ấ p sang c ơ ch ế th ị trườ ng, h ọ cũng có nhi ề u th ư vi ệ n đi ệ n t ử nhi ề u kho d ữ li ệ u r ấ t phong phú cho Sinh viên, Giả ng viên s ử d ụ ng. Chúng ta không nên quên bài h ọ c v ề nông nghiệ p. T ừ m ộ t n ướ c thi ế u g ạ o, ch ỉ c ầ n thay đ ổ i chính sách h ợ p lý, chúng ta đã trở thành n ướ c xu ấ t kh ẩ u g ạ o hàng đ ầ u trên th ế gi ớ i. Nhà nướ c cũng nh ư xã h ộ i ch ư a th ậ t s ự quan tâm đ ế n vi ệ c xây d ự ng các trườ ng h ọ c, t ươ ng x ứ ng v ớ i ch ủ tr ươ ng GD là qu ố c sách hàng đ ầ u hay tinh th ầ n hiế u h ọ c c ủ a ng ườ i Vi ệ t Nam. Ch ư a quan tâm đ ế n c ơ s ở v ậ t ch ấ t ph ụ c v ụ phươ ng cách h ọ c t ậ p hi ệ n đ ạ i: h ọ c nhóm, ph ươ ng pháp d ạ y và h ọ c giao ti ế p 2.2 Quả n lý. Do tàn dưủơếả c a c ch qu n lý bao c ấơấ p, c c u nhân s ựấậ b t c p, ch ư a đáp ứng đ ượ c yêu c ầ u hi ệ u qu ả c ủ a th ờ i kỳ đ ổ i m ớ i. Do ch ứ c năng ch ồ ng chéo, l ẫ n lộ n, trách nhi ệ m không rõ ràng. Do thi ế u chuyên môn, thi ế u đào t ạ o, b ồ i d ưỡ ng khoa họ c k ỹ thu ậ t qu ả n tr ị m ớ i t ừ c ấ p B ộ đ ế n c ấ p tr ườ ng đ ạ i h ọ c. 2.3 Phươ ng pháp đào t ạ o. Do ả nh h ưở ng t ừ lâu c ủ a l ố i d ạ y h ọ c n ặ ng lý thuy ế t, mang tính kinh vi ệ n. Do ả nh h ưở ng t ừ lâu cách ki ể m tra, cách thi n ặ ng v ề ki ế n th ứ c, cách đánh giá về k ế t qu ả h ơ n v ề cách đánh giá quá trình h ọ c t ậ p. Cách đánh giá, cách thi nào sẽ có cách h ọ c đó. Do ả nh h ưở ng t ừ lâu l ố i giáo d ụ c đ ặ t n ặ ng v ề đi ể m s ố , đ ặ t nặ ng thành tích, không quan tâm đ ế n s ự h ứ ng thú và th ự c ti ễ n, trò lo h ọ c đ ố i phó để ki ế m đi ể m k ể c ả quay cóp tràn lan.
  19. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 2.4 Độ i ngũ giáo viên. Do lị ch s ử th ờ i bao c ấ p và th ờ i chi ế n tranh đ ể l ạ i. Tình tr ạ ng th ầ y không ra thầ y, trò không ra trò, tr ườ ng không ra tr ườ ng, l ớ p không ra l ớ p là chúng ta hi ể u đượ c và đành ch ấ p nh ậ n trong hoàn c ả nh l ị ch s ử đó, vì yêu c ầ u c ủ a đ ấ u tranh, mộ t m ấ t m ộ t còn, không th ể nào khác! Mà hi ệ n nay trong th ờ i kỳ đ ổ i m ớ i và h ộ i nhậ p v ớ i khu v ự c và th ế gi ớ i, yêu c ầ u hoàn toàn khác, cách làm ph ả i theo quy luậ t hoàn toàn khác, n ế u ta mu ố n t ồ n t ạ i và phát tri ể n. Do đờ i s ố ng v ậ t ch ấ t c ủ a gi ả ng viên quá th ấ p, không ai s ố ng b ằ ng đ ồ ng lươ ng, không ai có th ể toàn tâm toàn ý và đ ủ th ờ i gian hoàn thành trách nhi ệ m chuyên môn củọ a h . Không th ể đòi h ỏềơữơọọ i nhi u h n n a n i h vì h đã ch ịự u đ ng như th ế là quá phi th ườ ng, quá s ứ c ch ị u đ ự ng c ủ a h ọ r ồ i, nh ấ t là đ ố i v ớ i nh ữ ng ngườ i có kh ả năng và trách nhi ệ m cao! 2.5 Sinh viên. Do từ lâu, quan ni ệ m, đ ị nh h ướ ng giáo d ụ c, m ụ c tiêu giáo d ụ c r ấ t m ơ h ồ , có thói quen lượ ng giá, đánh giá, thi, ki ể m tra trong các h ệ th ố ng giáo d ụ c r ấ t sai lầỉ m, ch theo l ố i đánh giá k ếảằểố t qu b ng đi m s mà ch ỉềếứ v ki n th c, không đánh giá theo quá trình họ c t ậ p, ít quan tâm đ ế nh ữ ng m ụ c tiêu v ề k ỹ năng, thái độ , nhân cách chu ẩ n b ị vào đ ờ i, đáp ứ ng yêu c ầ u c ủ a xã h ộ i. Ngay cách đánh giá đạ o đ ứ c c ủ a sinh viên v ừ a m ớ i ban hành cũng n ặ ng v ề đi ể m s ố và không giao trách nhiệ m cho các gi ả ng viên đánh giá nh ậ n xét! Đồ ng th ờ i do nhà n ướ c áp d ụ ng m ộ t h ệ th ố ng thi c ử , thi đ ấ u, thi đua h ế t s ứ c nặ ng n ề kh ắ p các c ấ p, kh ắ p các đ ố i t ượ ng, cán b ộ , th ầ y và trò cùng m ộ t s ố nguyên nhân khác tạ o ra tinh th ầ n khoa c ử , thi đ ấ u r ấ t n ặ ng n ề trong xã h ộ i, t ạ o áp lự c h ọ c sinh ph ả i h ọ c thêm, h ọ c t ủ đ ể đ ạ t k ế t qu ả tr ướ c m ắ t v ớ i b ấ t c ứ giá nào kể c ả ki ệ t s ứ c, quay cóp đ ư a t ớ i cách d ạ y đ ố i phó, h ọ c đ ố i phó. Do giáo dụ c ph ổ thông ch ư a chu ẩ n b ị t ố t, h ướ ng d ẫ n rèn luy ệ n đ ể h ọ c sinh lự a ch ọ n ngành h ọ c, tr ườ ng h ọ c phù h ợ p và chu ẩ n b ị cách h ọ c ở đ ạ i h ọ c.
  20. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 2.6 Chươ ng trình đào t ạ o. Do chư a th ậ t m ạ nh d ạ n đ ổ i m ớ i, còn ả nh h ưở ng t ư duy giáo d ụ c th ờ i bao cấ p. Do ch ư a đ ả m b ả o nh ữ ng nguyên t ắ c v ề đ ị nh h ướ ng và m ụ c tiêu, t ừ đó, nộ i dung và ph ươ ng pháp gi ả ng d ạ y và cách th ứ c l ượ ng giá ph ả i th ể hi ệ n. Do Bộ và các tr ườ ng đ ạ i h ọ c ch ư a chu ẩ n b ị t ố t, xây d ự ng, đào t ạ o đ ộ i ngũ các chuyên gia soạ n ch ươ ng trình và tri ể n khai t ố t k ế ho ạ ch so ạ n ch ươ ng trình đào tạ o đ ạ i h ọ c. 2.7 nguyên nhân khác Trong lĩnh vự c GD&ĐT ở n ướ c ta đang x ả y ra m ộ t ngh ị ch lý: Là m ộ t n ướ c thuộ c lo ạ i nghèo nh ấ t th ế gi ớ i, chúng ta đang có hàng nghìn sinh viên t ự túc du họ c ở n ướ c ngoài. H ọ là nh ữ ng con nhà giàu có chăng? Ch ỉ đúng m ộ t ph ầ n. Có nhiề u b ậ c cha m ẹ đã và đang th ế ch ấ p nhà c ử a, vay ti ề n và s ố ng đ ạ m bạ c đ ể cho con đi du h ọ c. T ạ i sao? Vì h ọ có nhu c ầ u cho con h ọ c đ ạ i h ọ c và thự c t ế con cái h ọ có kh ả năng h ọ c đ ạ i h ọ c ở n ướ c ngoài. Nh ư ng ở ta, h ọ không đượ c ch ấ p nh ậ n. Cái quy trình đi du h ọ c c ủ a nhi ề u ng ườ i di ễ n ra nh ư sau: Thi đạ i h ọ c - trượ t - Thi lạ i - Thi lạ i tr ượ t - Đi du họ c Điề u đó cho th ấ y, đi du h ọốớọ c đ i v i h không ph ảựựọ i là s l a ch n mà là s ự bắ t bu ộ c. N ế u m ỗ i SV đi du h ọ c t ự túc ở n ướ c ngoài ph ả i chi m ỗ i năm 10.000 USD thì số ngo ạ i t ệ c ủ a đ ấ t n ướ c ta ch ả y ra ngoài hàng năm lên t ớ i hàng ch ụ c triệ u USD. S ố ti ề n đó th ậ t là đáng quý đ ố i v ớ i m ộ t n ướ c nghèo nh ư n ướ c ta. Nó có thể s ẽ cao h ơ n s ố ti ề n ngân sách mà nhà n ướ c chi cho ngành GD&ĐT. Chươ ng 3. G ỉ ai pháp và ki ế n ngh ị Đã ít lâu nay, khi bàn về giáo d ụ c ở n ướ c ta hi ệ n nay, hình nh ư nhi ề u ng ườ i thườ ng th ố ng nh ấ t v ớ i nhau: Thôi, không nên nói tình hình n ữ a, tình hình giáo dụ c, nh ữ ng căn b ệ nh c ủ a giáo d ụ c đang khi ế n c ả xã h ộ i không th ể yên tâm, thì ai cũng biế t và nh ậ n ra c ả r ồ i. V ấ n đ ề bây gi ờ là c ầ n tìm gi ả i pháp nào đ ể thay
  21. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - đổ i đ ượ c.Có thể nói r ằ ng nguyên nhân đ ầ u tiên, sai l ầ m đ ầ u tiên và bao trùm là ở chính v ấề n đ quan tr ọấơảấủ ng nh t, c b n nh t c a giáo d ụế c: ‘tri t ly giáo d ụ c’. Chúng ta đị nh xây d ự ng và th ự c hi ệ n n ề n giáo d ụ c này đ ể làm gì? Th ậ t v ậ y, đang có vấề n đ , có v ấềớở n đ l n ngay câu h ỏơảằề i c b n: b ng n n giáo d ụ c này, chúng ta muố n đào t ạ o nên nh ữ ng con ng ườ i nh ư th ế nào đây? Chúng ta đ ị nh đào tạ o nên nh ữ ng con ng ườ i t ự do, bi ế t suy nghĩ và có suy nghĩ đ ộ c l ậ p, t ừ đó là nhữ ng con ng ườ i sáng t ạ o, cho m ộ t xã h ộ i t ự do và sáng t ạ o, hay đào t ạ o nên nhữ ng con ng ườ i bi ế t ch ấ p hành, vâng l ờ i, ph ụ c tùng, h ế t s ứ c d ễ b ả o, cho m ộ t xã hộ i trong đó m ọ i s ự đ ề u đ ượ c ch ỉ huy t ậ p trung răm r ắ p, m ộ t xã h ộ i trong đó có ai đấ y, m ộ t l ự c l ượ ng hay m ộ t t ổ ch ứ c, m ộ t ng ườ i hay m ộ t s ố ng ườ i nào đ ấ y suy nghĩ sẵ n m ọ i đi ề u cho m ọ i ng ườ i và m ọ i ng ườ i c ứ th ế h ọ c thu ộ c lòng và làm theo. Trong mộ t bài vi ế t g ầ n đây, giáo s ư Hoàng Tu ỵ có nói: “Đ ể kh ắ c ph ụ c khó khăn hiệ n nay, ch ỉ có m ộ t l ố i thoát duy nh ấ t là hi ệ n đ ạ i hóa giáo d ụ c”. Tôi hoàn toàn đồ ng tình v ớ i ph ươ ng h ướ ng đó. Nh ư ng th ế nào là hi ệ n đ ạ i hóa giáo d ụ c, thế nào là m ộề t n n giáo d ụệạ c hi n đ i? Tôi nghĩ r ằộề ng m t n n giáo d ụệạ c hi n đ i trướ c h ế t là ở trong tính hi ệ n đ ạ i c ủ a tri ế t lý giáo d ụ c mà nó đeo đu ổ i, bi ế t và dám độ c l ậ p suy nghĩ, bi ế t cách t ự mình chi ế m lĩnh l ấ y ki ế n th ứ c, t ự mình đi khám phá ra chân lý, và từ đó làm ch ủ cu ộ c s ố ng c ủ a mình, c ủ a đ ấ t n ướ c Chấ t l ượ ng GDĐH tùy thu ộ c vào nh ữ ng y ế u t ố , th ứ t ự theo tình tr ạ ng th ự c tế y ế u kém n ổ i tr ộ i và trong t ầ m tay kh ả thi mà chúng ta c ầ n ph ả i ư u tiên gi ả i quyế t nh ư sau: - Quả n tr ị . - Phươ ng pháp d ạ y h ọ c và ph ươ ng ti ệ n d ạ y h ọ c. - Thầ y. - Trò. - Chươ ng trình. - Cơ s ở v ậ t ch ấ t c ủ a tr ườ ng.
  22. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - 1.1 Cơ quan qu ả n lý Đổ i m ớ i t ư t ưở ng, c ơ ch ế , cung cách qu ả n tr ị m ớ i, chuyên môn hóa, l ấ y hiệ u qu ả , đáp ứ ng yêu c ầ u xã h ộ i là m ụ c tiêu, tiêu chí hàng đ ầ u. Có kế ho ạ ch c ụ th ể xây d ự ng văn hóa ch ấ t l ượ ng vào t ừ ng tr ườ ng đ ạ i h ọ c. Mỗ i tr ườ ng đ ạ i h ọ c có m ộ t hi ệ u phó ph ụ trách v ề CLĐT, v ề ki ể m đ ị nh CLĐT. Bộ cũng nh ư m ỗ i tr ườ ng đ ạ i h ọ c nhanh chóng xây d ự ng đ ộ i ngũ chuyên gia GD, vớ i h ọ c v ị ti ế n sĩ v ề qu ả n tr ị GDĐH trong các lĩnh v ự c qu ả n tr ị h ọ c đ ườ ng, soạ n ch ươ ng trình, công tác sinh viên, t ư v ấ n sinh, ph ươ ng pháp d ạ y h ọ c 1.2 Phươ ng pháp d ạ y Đổ i m ớ i t ư t ưở ng giáo d ụ c, l ấ y SV làm trung tâm trong quá trình d ạ y h ọ c, phát huy tính tích cự c, tính ch ủ đ ộ ng t ự h ọ c trong h ọ c t ậ p và nghiên c ứ u đáp ứng nhu c ầ u c ủ a xã h ộ i. Quy chế chuyên môn, gi ả ng d ạ y đ ượ c quy đ ị nh r ấ t c ụ th ể : bu ộ c ph ả i đ ề cươ ng môn h ọ c r ấ t k ỹ càng và đ ề c ươ ng bài gi ả ng v ớ i nh ữ ng yêu c ầ u đ ổ i m ớ i cụ th ể , quy đ ị nh r ấ t rõ ràng các bi ệ n pháp qu ả n lý, giám sát chuyên môn quy trình triể n khai các đ ề c ươ ng môn h ọ c và đ ề c ươ ng bài gi ả ng đ ế n t ừ ng sinh viên. Xây dự ng nghiêm túc và có hi ệ u qu ả ch ế đ ộ tr ợ gi ả ng, tr ợ giáo Cấ u trúc ch ươ ng trình c ủ a t ừ ng môn h ọ c và giáo trình, đ ề c ươ ng bài gi ả ng phả i có các bài t ậ p. M ộ t bu ổ i h ọ c lý thuy ế t ph ả i đ ượ c b ố trí 1 bu ổ i bài t ậ p. Các trườ ng đ ạ i h ọ c ph ả i đ ẩ y m ạ nh k ế ho ạ ch h ọ c nhóm, lao đ ộ ng nhóm như là bi ệ n pháp qu ả n lý ch ấ t l ượ ng đào t ạ o t ừ d ướ i c ơ s ở SV lên trên, th ể hi ệ n quả n tr ị ch ấ t l ượ ng đ ồ ng b ộ (TQM) đ ể rèn luy ệ n sinh viên kh ả năng “leadership” và cách làm việ c theo “teamwork” mà Nh ậ t và các n ướ c phát tri ể n đang áp d ụ ng có hiệ u qu ả trong s ả n xu ấ t.
  23. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Xây dự ng th ư vi ệ n hi ệ n đ ạ i, đi ệ n t ử , truy c ậ p Internet, có c ả phòng h ọ c nhóm và phòng multimedia. Đổ i m ớ i cách đánh giá, ki ể m tra, đánh giá quá trình h ọ c t ậ p và đánh giá k ế t quả h ọ c t ậ p b ằ ng nhi ề u ph ươ ng pháp khác nhau t ừ tr ắ c nghi ệ m khách quan đế n lu ậ n đ ề , làm bài t ậ p nghiên c ứ u T ổ ch ứ c th ườ ng xuyên h ộ i th ả o đ ổ i m ớ i phươ ng pháp d ạ y h ọ c. Đẩ y m ạ nh k ế ho ạ ch cho đi tu nghi ệ p hay đào t ạ o các chuyên gia v ề phươ ng pháp d ạ y h ọ c hi ệ n đ ạ i. Tr ướ c m ắ t m ờ i các chuyên gia n ướ c ngoài đ ế n tậ p hu ấ n hay b ồ i d ưỡ ng v ề đ ổ i m ớ i ph ươ ng pháp d ạ y h ọ c. 1.3 Chấ t l ượ ng gi ả ng viên Cầả n ph i làm m ộộổớư t cu c đ i m i t duy tri ệể t đ trong giáo d ụặệ c đ c bi t trong chiế n l ượ c xây d ự ng đ ộ i ngũ ng ườ i th ầ y ở đ ạ i h ọ c, c ầ n có nh ữ ng ng ườ i có h ọ c vị ti ế n sĩ b ướ c đ ầ u bi ế t nghiên c ứ u, sáng t ạ o và phát huy t ố i đa m ặ t m ạ nh nghiên cứ u c ủ a h ọ đ ể góp ph ầ n xây d ự ng và phát tri ể n đ ấ t n ướ c. Cấ p bách có bi ệ n pháp t ứ c th ờ i đi tiên phong trong c ả i ti ế n ti ề n l ươ ng, b ằ ng cách tăng thu nhậổậụếừỹọ p b ng, t n d ng h t t qu h c phí, h ơả n c các c ơở s doanh nghiệ p qu ố c doanh làm ăn có lãi hay doanh thu d ị ch v ụ cao nh ư b ư u đi ệ n, đi ệ n lự c, ngân hàng. Vì khi ta đã coi giáo d ụ c là qu ố c sách hàng đ ầ u, s ả n xu ấ t ngu ồ n nhân lự c, thì chính sách b ổ ng l ộ c cũng ph ả i ư u tiên hàng đ ầ u. Nhanh chóng triể n khai k ế ho ạ ch xây d ự ng đ ộ i ngũ gi ả ng viên, m ỗ i tr ườ ng ít nhấ t 40% ti ế n sĩ, 45% th ạ c sĩ, 15% c ử nhân. M ỗ i tr ườ ng v ớ i s ự h ỗ tr ợ c ủ a nhà nướ c m ờ i các chuyên gia nghiên c ứ u, gi ả ng d ạ y đ ế n h ợ p tác, t ậ p hu ấ n c ủ a công tác đổ i m ớ i ph ươ ng pháp gi ả ng d ạ y và nghiên c ứ u. 1.4 Đố i v ớ i sinh viên SVĐH phả i đ ượ c khuy ế n khích kh ả năng sáng t ạ o. M ộ t k ế t qu ả nghiên c ứ u gầ n đây v ề tính sáng t ạ o c ủ a SV ở m ộ t tr ườ ng đ ạ i h ọ c l ớ n c ủ a VN cho bi ế t,
  24. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - trong mộ t m ẫ u đi ề u tra khá l ớ n g ồ m hàng ngàn SV, ch ỉ có kho ả ng 20% SV đ ạ t hoặ c v ượ t m ứ c sáng t ạ o trung bình c ủ a t ự gi ớ i. Nh ư v ậ y, có t ớ i 80% sinh viên có tính sáng tạ o th ấ p h ơ n m ứ c trung bình. Kh ả năng t ư duy đ ộ c l ậ p và sáng t ạ o củ a SV có th ể đ ượ c khuy ế n khích b ằ ng cách cho phép h ọ th ả o lu ậ n v ớ i nhau và thả o lu ậ n bình đ ẳ ng v ớ i giáo viên v ề nh ữ ng n ộ i dung quan tr ọ ng c ủ a môn h ọ c. SVĐH phả i có kh ả năng t ựọựọ h c. T h c là m ộẩ t nh m ch ấốầếủ t t i c n thi t c a mộ t công dân trong m ộ t xã h ộ i tri th ứ c. Ở th ờ i c ổ x ư a, khi tri th ứ c còn ch ư a đ ượ c sáng tạ o v ớ i t ố c đ ộ nhanh chóng nh ư hi ệ n nay, vua Thang đã t ự kh ắ c lên trên thành bồắảữậ n t m b y ch “nh t tân, nh ậ t tân, h ưậ u nh t tân" đ ểự t răn mình. R ồ i Lê nin cũng khuyên thanh niên phả i "h ọ c, h ọ c n ữ a, h ọ c mãi." Trong th ờ i đ ạ i c ủ a chúng ta và trong tươ ng lai, kh ả năng t ự h ọ c này còn tr ở nên c ấ p thi ế t h ơ n n ữ a khi kho tàng tri thứ c c ủ a nhân lo ạ i c ứ vài năm l ạ i đ ượ c nhân đôi. SV cầ n bi ế t công tác và làm vi ệ c theo nhóm. Câu chuy ệ n v ề "ng ườ i Trung Quố c x ấ u xí" phê phán m ộ t cách n ặ ng n ề tinh th ầ n h ẹ p hòi và b ấ t c ộ ng tác c ủ a ngườ i Trung Qu ố c. Th ế mà ai đã t ừ ng có d ị p h ọ c t ậ p hay sinh s ố ng ở n ướ c ngoài đề u nh ậ n th ấ y r ằ ng tính c ộ ng đ ồ ng và kh ả năng h ợ p tác c ủ a ng ườ i Trung Quố c luôn cao h ơ n ng ườ i VN chúng ta m ộ t b ậ c. Trong khi đó, yêu c ầ u phát tri ể n củ a m ỗ i cá nhân, c ộ ng đ ồ ng, và toàn xã h ộ i - đ ề u đòi h ỏ i m ỗ i cá nhân bi ế t h ợ p tác, nhiề u khi ph ả i th ỏ a hi ệ p, đ ể đ ạ t m ụ c đích chung. Làm việ c nhóm còn giúp SV nhát triể n k ỹ năng lãnh đ ạ o, m ộ t ph ẩ m ch ấ t v ố n r ấ t khan hi ế m và không th ề thiế u đ ượ c trong b ấ t kỳ m ộ t xã h ộ i hi ệ n đ ạ i nào. SV cầ n đ ượ c GD lòng t ự tr ọ ng. S ẽ là thi ế u sót n ế u không đ ề c ậ p t ớ i s ự c ầ n thiế t ph ả i GD đ ạ o đ ứ c cho SV. T ừ tr ướ c đ ế n nay, SV trong các tr ườ ng Đ ạ i h ọ c vẫ n đ ượ c GD đ ạ o đ ứ c b ằ ng các kh ẩ u hi ệ u mang n ặ ng tính hình th ứ c và phong trào. Thiế t nghĩ, ch ỉ c ầ n giáo d ụ c cho SV có lòng t ự tr ọ ng, bi ế t t ự hào v ớ i nh ữ ng gì mình làm đúng và biế t x ấ u h ổ v ớ i nh ữ ng gì mình làm sai thì cũng đã là đ ủ . Nế u th ế , SV s ẽ không quay cóp và không mua đi ể m. G ầ n đây SV c ủ a m ộ t s ố trườ ng đã m ạ nh d ạ n đ ư a ra m ộ t tuyên b ố chung trên di ễ n đàn SV c ủ a tr ườ ng rằ ng: "quay cóp là nh ụ c nhã". Khi SV đã nh ậ n th ứ c trong môi tr ườ ng h ọ c v ấ n,
  25. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - không có gì xấ u xa h ơ n là đánh c ắ p ki ế n th ứ c c ủ a ng ườ i khác r ồ i t ự nh ậ n là c ủ a mình thì đã có mộ t hy v ọ ng xây d ự ng đ ượ c m ộ t n ề n h ọ c v ấ n th ự c s ự . Như v ậ y, đ ể có nh ữ ng SV có đ ạ o đ ứ c, có lòng t ự tr ọ ng thì ngoài nhà tr ườ ng ra, gia đình và xã hộ i đóng m ộ t vai trò vô cùng quan tr ọ ng. Toàn xã h ộ i hãy trân trọ ng h ọ nh ư trân tr ọ ng nh ữ ng ch ủ nhân th ự c s ự c ủ a đ ấ t n ướ c. Khi ấ y, t ự b ả n thân họ s ẽ ý th ứ c đ ượ c nghĩa v ụ c ủ a mình đ ố i v ớ i c ộ ng đ ồ ng và dân t ộ c. 1.5 Hiệ n đ ạ i hóa giáo d ụ c Hiệ n đ ạ i hoá GDĐH th ự c ch ấ t là m ộ t cu ộ c cả i cách toàn di ệ n từ m ụ c tiêu, đế n n ộ i dung, ph ươ ng pháp và t ổ ch ứ c, qu ả n lý, đ ể h ướ ng t ớ i m ộ t n ề n đ ạ i h ọ c tươ ng đ ồ ng v ớ i th ế gi ớ i theo xu th ế chung đã nói ở trên. Nh ữ ng đ ặ c đi ể m ch ủ yế u c ủ a xu th ế đ ạ i h ọ c này là : - Nhấ n m ạ nh năng l ự c sáng t ạ o trong m ọ i khâu đào t ạ o; coi tr ọ ng NCKH ; - Bả o đ ả m cho m ọ i công dân quy ề n bình đ ẳ ng v ề c ơ h ộ i và thành công trong họ c v ấ n; - Tôn trọ ng phát tri ể n cá tính, m ở ra nhi ề u con đ ườ ng, nhi ề u h ướ ng, t ạ o nhiề u c ơ h ộ i l ự a ch ọ n cho th ế h ệ tr ẻ phát tri ể n tài năng; - Mở r ộ ng c ử a đ ạ i h ọ c cho s ố đông, r ồ i cho đ ạ i b ộ ph ậ n dân chúng; - Hế t s ứ c chú tr ọ ng tài năng, kh ắ c ph ụ c bình quân ch ủ nghĩa trong đào t ạ o và sử d ụ ng; - Phi tậ p trung hoá qu ả n lý, trao quy ề n t ự ch ủ r ộ ng rãi cho các đ ạ i h ọ c, xây dự ng h ệ th ố ng đ ạ i h ọ c h ộ i nh ậ p vào m ạ ng l ướ i đ ạ i h ọ c th ế gi ớ i. Nhưậệạ v y hi n đ i hoá giáo d ụạọ c đ i h c là vi ệớả c l n, ph i có k ếạ ho ch toàn diệ n, chu ẩ n b ị chu đáo, và ph ả i đ ượ c th ự c hi ệ n m ạ nh m ẽ , kiên quy ế t,theo nhữ ng b ướ c đi thích h ợ p.Tr ướ c m ắ t, đ ể t ạ o đi ề u k ị ên thu ậ n l ợ i cho toàn b ộ công
  26. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - cuộ c hi ệ n đ ạ i hoá,c ầ n m ạ nh m ẽ c ả i cách m ộ t s ố khâu then ch ố t tác độ ng đ ế n toàn bộệốạọưở h th ng đ i h c nh ng đó đang duy trì nh ữểảậ ng ki u qu n lý t p trung quan liêu cả n tr ở s ự phát tri ể n lành m ạ nh c ủ a giáo d ụ c đ ạ i h ọ c. Thứ nh ấ t là vi ệ c thi c ử, đặ c bi ệ t là thi tuy ể n sinh đ ạ i h ọ c. H ọ c thì ph ả i thi, đó là tấếưầạệớ t y u, nh ng c n đo n tuy t v i cách thi l ạậệ c h u hi n nay, chuy ểẳ n h n sang phươ ng th ứ c đào t ạ o theo tín ch ỉ và h ọ c ph ầ n đã đ ượ c áp d ụ ng ph ổ bi ế n ở các nướ c tiên ti ế n. Thứ hai là vi ệ c đào t ạ o th ạ c sĩ và ti ế n sĩ. Trên th ế gi ớ i không ở đâu đào t ạ o thạ c sĩ và ti ế n sĩ nhanh, nhi ề u, r ẻ , và ẩ u nh ư ở n ướ c ta. Có ng ườ i nghĩ r ằ ng c ứ phóng tay cấ p b ằ ng ti ế n sĩ là vô h ạ i, và càng nhi ề u t ấ m danh thi ế p mang các họ c v ị cao thì càng qu ả ng cáo t ố t, càng th ể hi ệ n trình đ ộ văn hoá, khoa h ọ c cao củ a đ ấ t n ướ c. Hoàn toàn sai l ầ m. Th ậ t đáng x ấ u h ổ khi đ ấ t n ướ c còn nghèo và lạậ c h u mà đã ra đ ờầưộ i g n nh m t công nghi ệ p đào t ạạớữợ o th c sĩ, v i nh ng ch luậ n văn, v ớềế i ngh vi t thuê lu ậ n văn, v ớủứủạụụệả i đ th th đo n ph c v vi c s n xuấ t ra nh ữ ng lu ậ n văn mà giá tr ị không h ơ n nh ữ ng m ả nh gi ấ y l ộ n. Xu hướ ng phát tri ể n các h ệ th ố ng Đ ạ i h ọ c - Cao đ ẳ ng trên th ế gi ớ i có tác độ ng r ấ t l ớ n đ ế n quá trình đ ổ i m ớ i h ệ th ố ng Đ ạ i h ọ c - Cao đ ẳ ng ở n ướ c ta. Các xu hướ ng d ễ dàng nh ậ n th ấ y bao g ồ m: đào t ạ o đ ạ i trà, tuy ể n sinh d ễ dàng và sàng lọ c ch ặ t ch ẽ trong quá trình đào t ạ o h ọ c su ố t đ ờ i, th ườ ng xuyên b ằ ng các hình thứ c đào t ạ o khác nhau, đào t ạ o liên ngành, k ế t h ợ p ch ứ c năng đào t ạ o v ớ i chứ c năng nghiên c ứ u khoa h ọ c và chuy ể n giao tri th ứ c công ngh ệ .
  27. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - C. Kế t lu ậ n Mộ t con thuy ề n c ứ mãi lênh đênh trên bi ể n c ả n ế u nó không bi ế t đâu là b ế n bờ c ầ n đ ế n. Cũng nh ư v ậ y, m ộ t n ề n giáo d ụ c s ẽ không có đ ị nh h ướ ng ho ặ c đi chệ ch h ướ ng n ế u nh ư nh ữ ng m ụ c tiêu c ủ a nó không đúng đ ắ n, rõ ràng, và nh ấ t quán. Trong bài viế t này,em mu ố n cung c ấ p m ộ t cách nhìn khác liên quan đ ế n mộ t s ố n ộ i dung tr ọ ng y ế u c ủ a giáo d ụ c đ ạ i h ọ c hi ệ n nay ở n ướ c ta. Hãy nhìn thẳ ng vào th ự c tr ạ ng y ế u kém c ủ a đ ạ i h ọ c Vi ệ t Nam, th ự c hi ệ n nhữ ng bi ệ n pháp trên t ừ ng b ướ c kh ắ c ph ụ c đ ượ c nh ữ ng y ế u kém c ủ a đ ạ i h ọ c, tứ c là đã làm m ộộ t cu c cách m ạ ng khoa h ọỹậụựệế c k thu t giáo d c, th c hi n chi n lượ c xây d ự ng s ự trung th ự c, chân th ậ t, nhân cách giáo d ụ c, chi ế n l ượ c chuyên môn hoá giáo dụ c, hi ệ n đ ạ i hoá giáo d ụ c đ ạ i h ọ c, xây d ự ng n ề n văn hoá giáo dụạọầ c đ i h c h u góp ph ầ n vào s ựệ nghi p công nghi ệ p hoá, hi ệạấ n đ i hoá đ t nướ c, h ộ i nh ậ p vào th ế gi ớ i, khi ế n n ướ c ta s ớ m tr ở thành m ộ t con r ồ ng châu Á. nế u đ ặ t giáo d ụ c trong b ố i c ả nh toàn c ầ u hóa, nhìn tình hình m ộ t cách khách quan và có trách nhiệ m, thì không th ể nh ắ m m ắ t tr ướ c s ự t ụ t h ậ u ngày càng xa củ a giáo d ụ c VN so v ớ i các n ướ c xung quanh, và so v ớ i yêu c ầ u phát triể n c ủ a xã h ộ i. Thự c t ế , đ ấ t n ướ c nghìn năm văn hi ế n này đang tr ả giá n ặ ng n ề cho s ự suy thoái trầ m tr ọ ng c ủ a giáo d ụ c kéo dài su ố t ba m ươ i năm qua. Giáo dụ c là m ộ t h ệ th ố ng ph ứ c t ạ p đ ượ c đ ặ c tr ư ng b ở i m ụ c tiêu, c ấ u trúc, tổ ch ứ c (bao g ồ m các ph ầ n t ử và các h ệ th ố ng con), ph ươ ng th ứ c v ậ n hành và hiệảạộếỗếốấề u qu ho t đ ng. N u m i y u t y đ u có quá nhi ềụặ u tr c tr c nghiêm tr ọ ng kéo dài hàng thậ p k ỷ mà không kh ắ c ph ụ c đ ượ c, khi ế n m ọ i s ự đi ề u ch ỉ nh c ụ c bộ theo c ơ ch ế ph ả n h ồ i đ ề u không c ứ u vãn n ổ i, thì tình tr ạ ng ấ y ph ả i đ ượ c xem là sự kh ủ ng ho ả ng toàn di ệ n.
  28. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - Tài liệ u tham kh ả o. 1. Nhữ ng nghiên c ứ u c ủ a PGS.TS.Nguy ễ n Công Khanh. 2. Cổ ng thong tin đi ệ n t ử chính ph ủ (gov.edu.vn). 3. Trên các weside: 3.1 Dân tri.com.vn 3.2 24h.com.vn 3.3 Ebooks.com.vn 3.4 Chung ta.com 3.5 Edu.com.vn Và nhiề u ngu ồ n khác.