Tài liệu Pháp luật về khiếu nại và khiếu kiện hành chính - Diệp Thành Nguyên

Nội dung text: Tài liệu Pháp luật về khiếu nại và khiếu kiện hành chính - Diệp Thành Nguyên

1. TR ƯNG ðI H C C N TH Ơ KHOA LU T ___ TÀI LI U H ƯNG D N H C T P PHÁP LU T V KHI U N I VÀ KHI U KI N HÀNH CHÍNH 1. PH M VI VÀ ðI T ƯNG S D NG Giáo trình cĩ th dùng tham kh o cho ngành: Lu t
     Cĩ th dùng cho các tr ưng: đi h c Biên so n: Ths. Di p Thành Nguyên Các t khĩa: hành chính, t t ng, xét x , v án, án hành chính, ti n t t ng, Cn Thơ, tháng 5 n ăm 2012
2. PH N M ð U 1. Gi i thi u khái quát mơn h c Khi u n i là vi c cơng dân, c ơ quan, t ch c ho c cán b , cơng ch c theo th t c do pháp lut quy đ nh, đ ngh c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n xem xét l i quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính c a c ơ quan hành chính nhà n ưc, c a ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan hành chính nhà n ưc ho c quy t đ nh k lu t cán b , cơng ch c khi cĩ c ăn c cho r ng quy t đ nh ho c hành vi đĩ là trái pháp lu t, xâm ph m quy n, l i ích h p pháp ca mình. Cịn khi u ki n hành chính: Theo ngh ĩa h p khi u ki n hành chính đưc hi u là vi c cá nhân, c ơ quan, t ch c kh i ki n yêu c u tịa án b o v quy n và l i ích h p pháp c a mình khi b quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính xâm ph m. V i ngh ĩa này thì khái ni m khi u ki n hành chính đng nh t v i khái ni m kh i ki n hành chính. Theo ngh ĩa r ng khi u ki n hành chính là vi c cá nhân, c ơ quan, t ch c khi u n i đ n c ơ quan hành chính nhà n ưc cĩ th m quy n ho c kh i ki n t i Tịa án yêu c u b o v quy n và l i ích h p pháp c a mình khi b quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính xâm ph m. Trong quy n sách này, chúng ta s tìm hi u nh ng quy đ nh c a pháp lu t hi n hành v khi u n i, khi u hi n hành chính. 2. Mc tiêu mơn h c Mơn h c h ưng t i m c tiêu trang b cho sinh viên nh ng ki n th c c ơ b n nh t và thi t th c nh t v pháp lu t khi u n i, pháp lu t khi u hi n hành chính hi n hành. Qua nghiên c u mơn h c này, sinh viên s n m v ng trình t th t c khi u n i, trình t th t c gi i quy t khi u n i, th m quy n gi i quy t khi u n i. Bên c nh đĩ, sinh viên cũng n m v ng quy đnh pháp lu t hi n hành v đi t ưng thu c th m quy n xét x c a Tịa hành chính, th m quy n c a Tịa hành chính trong gi i quy t các v án hành chính, các nguyên t c c a Lu t t t ng hành chính v.v. . . 3. Yêu c u mơn h c ðây là mơn h c chuyên ngành, do đĩ yêu c u sinh viên tr ưc khi h c mơn này ph i hc xong và n m v ng ki n th c c a các h c ph n v Lý lu n chung v nhà n ưc và pháp lu t, Lu t Hi n pháp. 4. C u trúc mơn h c Mơn h c cĩ 2 ph n g m 15 ch ươ ng, c th : Ph n I: Pháp lu t v khi u n i • Ch ươ ng 1: M t s khái ni m và các nguyên t c khi u n i, gi i quy t khi u n i • Ch ươ ng 2: Khi u n i • Ch ươ ng 3: Gi i quy t khi u n i Ph n II: Pháp lu t v khi u ki n hành chính • Ch ươ ng 4: Mt s khái ni m và các nguyên t c c a Lu t t t ng hành chính Vi t Nam • Ch ươ ng 5: Th m quy n c a Tịa án trong gi i quy t án hành chính 2
3. • Ch ươ ng 6: Ng ưi ti n hành t t ng và ng ưi tham gia t t ng, các bi n pháp kh n c p tm th i • Ch ươ ng 7: Ch ng c , cp- t ng đ t- thơng báo v ăn b n t t ng, án phí và l phí tịa án • Ch ươ ng 8: Kh i ki n, th lý v án hành chính • Ch ươ ng 9: Chu n b xét x sơ th m v án hành chính • Ch ươ ng 10: Phiên tịa s ơ th m v án hành chính • Chươ ng 11: Th t c gi i quy t khi u ki n v danh sách c tri b u c đi bi u Quc h i, danh sách c tri b u c đi bi u h i đng nhân dân • Ch ươ ng 12: Th t c phúc th m v án hành chính • Ch ươ ng 13: Th t c xét l i các b n án và quy t đ nh hành chính đã cĩ hi u l c pháp lu t • Ch ươ ng 14: Th t c đc bi t xem xét l i quy t đ nh c a H i đ ng th m phán Tịa án nhân dân t i cao • Ch ươ ng 15: Th t c thi hành b n án, quy t đ nh c a Tồ án v v án hành chính. 3
4. PH N I: PHÁP LU T V KHI U N I CH ƯƠ NG 1: M T S KHÁI NI M VÀ CÁC NGUYÊN T C KHI U N I, GI I QUY T KHI U N I I- M T S KHÁI NI M Khi u n i là vi c cơng dân, c ơ quan, t ch c ho c cán b , cơng ch c theo th t c do pháp lu t quy đnh, đ ngh c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n xem xét l i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a c ơ quan hành chính nhà n ưc, c a ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan hành chính nhà n ưc ho c quy t đnh k lu t cán b , cơng ch c khi cĩ c ăn c cho r ng quy t đnh ho c hành vi đĩ là trái pháp lu t, xâm ph m quy n, l i ích h p pháp ca mình. Ng ưi khi u n i là cơng dân, c ơ quan, t ch c ho c cán b , cơng ch c th c hi n quy n khi u n i. Rút khi u n i là vi c ng ưi khi u n i đ ngh c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n ch m d t khi u n i c a mình. Cơ quan, t ch c cĩ quy n khi u n i là c ơ quan nhà n ưc, t ch c chính tr , t ch c chính tr - xã h i, t ch c xã h i, t ch c xã h i - ngh nghi p, t ch c kinh t , đơ n v v ũ trang nhân dân. Ng ưi b khi u n i là c ơ quan hành chính nhà n ưc ho c ng ưi cĩ th m quy n trong cơ quan hành chính nhà n ưc cĩ quy t đnh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i; c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n cĩ quy t đnh k lu t cán b , cơng ch c b khi u n i. Ng ưi gi i quy t khi u n i là c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i. Ng ưi cĩ quy n, ngh ĩa v liên quan là cá nhân, c ơ quan, t ch c mà khơng ph i là ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i nh ưng vi c gi i quy t khi u n i cĩ liên quan đn quy n, ngh ĩa v c a h . Quy t đnh hành chính là v ăn b n do c ơ quan hành chính nhà n ưc ho c ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan hành chính nhà n ưc ban hành đ quy t đnh v m t v n đ c th trong ho t đng qu n lý hành chính nhà n ưc đưc áp d ng m t l n đi v i m t ho c mt s đi t ưng c th . Hành vi hành chính là hành vi c a c ơ quan hành chính nhà n ưc, c a ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan hành chính nhà n ưc th c hi n ho c khơng th c hi n nhi m v , cơng v theo quy đnh c a pháp lu t. Quy t đnh k lu t là quy t đnh b ng v ăn b n c a ng ưi đng đu c ơ quan, t ch c đ áp d ng m t trong các hình th c k lu t đi v i cán b , cơng ch c thu c quy n qu n lý ca mình theo quy đnh c a pháp lu t v cán b , cơng ch c. Gi i quy t khi u n i là vi c th lý, xác minh, k t lu n và ra quy t đnh gi i quy t khi u n i. II- NGUYÊN T C KHI U N I VÀ GI I QUY T KHI U N I Vi c khi u n i và gi i quy t khi u n i ph i đưc th c hi n theo quy đnh c a pháp lu t; b o đm khách quan, cơng khai, dân ch và k p th i. III- CÁC HÀNH VI B NGHIÊM C M 4
5. 1. C n tr , gây phi n hà cho ng ưi th c hi n quy n khi u n i; đe do , tr thù, trù d p ng ưi khi u n i. 2. Thi u trách nhi m trong vi c gi i quy t khi u n i; khơng gi i quy t khi u n i; làm sai l ch các thơng tin, tài li u, h s ơ v vi c khi u n i; c ý gi i quy t khi u n i trái pháp lu t. 3. Ra quy t đnh gi i quy t khi u n i khơng b ng hình th c quy t đnh. 4. Bao che cho ng ưi b khi u n i; can thi p trái pháp lu t vào vi c gi i quy t khi u ni. 5. C tình khi u n i sai s th t; 6. Kích đng, xúi gi c, c ưng ép, d d , mua chu c, lơi kéo ng ưi khác t p trung đơng ng ưi khi u n i, gây r i an ninh tr t t cơng c ng. 7. L i d ng vi c khi u n i đ tuyên truy n ch ng Nhà n ưc, xâm ph m l i ích c a Nhà n ưc; xuyên t c, vu kh ng, đe d a, xúc ph m uy tín, danh d c a c ơ quan, t ch c, ng ưi cĩ trách nhi m gi i quy t khi u n i, ng ưi thi hành nhi m v , cơng v khác. 8. Vi ph m quy ch ti p cơng dân; 9. Vi ph m các quy đnh khác c a pháp lu t v khi u n i và gi i quy t khi u n i. IV- QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRI N PHÁP LU T V KHI U N I NƯC TA Mc dù Nhà n ưc s ơ khai m i ra đi cịn tr ăm cơng nghìn vi c và ph i lo ch ng thù trong gi c ngồi, nh ưng do th m nhu n quan đim v quy n con ng ưi, quy n dân ch , quy n h nh phúc c a ng ưi dân, Nhà n ưc Vi t Nam dân ch c ng hồ đã quan tâm sâu s c đn v n đ xem xét và gi i quy t khi u n i, t cáo c a cơng dân. Ngày 23 tháng 11 n ăm 1945, Ch t ch H Chí Minh đã ký S c l nh s 64/SL thành l p Ban Thanh tra đc bi t. Sc l nh s 138b-SL ngày 18/12/1949 c ũng v y, cùng v i nhi m v : “Xem xét thi hành ch tr ươ ng c a Chính ph ” là nhi m v : “thanh tra s khi u n i c a nhân dân”. Nh ng qui đnh nĩi trên nĩi lên s quan tâm c a H Ch t ch và Chính ph đi v i vi c gi i quy t khi u n i, t cáo c a cơng dân. Ngồi ra, Nhà n ưc ta cịn ban hành nhi u v ăn b n nh m t o ra c ơ ch đm b o quy n khi u n i, t cáo c a cơng dân và t o điu ki n thu n l i đ gii quy t t t các khi u ni, t cáo c a cơng dân. Trong Thơng t ư s 203 NV/VP ngày 25/5/1946 c a B tr ưng B Ni v v khi u t nĩi rõ: “Chính ph và các c ơ quan c a Chính ph thi t l p trên n n t ng dân ch , cĩ b n ph n đm b o cơng lý và vì th r t đ ý đn nguy n v ng c a dân chúng và sn lịng xem xét nh ng n i oan khu t trong dân gian”. Thơng t ư này h ưng d n cho cơng dân th t c g i đơ n, gi i thi u th m quy n c a các c ơ quan, th i h n đ gi i quy t khi u t . Thơng t ư s 436/TTg ngày 13/9/1958 c a Th tưng Chính ph qui đnh trách nhi m, quy n h n và t ch c c a c ơ quan chính quy n trong vi c gi i quy t các lo i đơ n th ư khi u n i, t cáo (g i t t là khi u t ) c a nhân dân. Thơng t ư xác đnh: “Nghiên c u và gi i quy t các vi c khi u n i và t giác c a nhân dân là m t trách nhi m quan tr ng c a t t c các c ơ quan nhà n ưc tr ưc nhân dân.” Ngày 1/1/1960, Ch t ch H Chí Minh đã ký S c l nh cơng b Hi n pháp m i c a Vi t Nam dân ch c ng hồ. Hi n pháp đã dành riêng m t điu qui đnh v quy n khi u n i, t cáo c a cơng dân và trách nhi m c a c ơ quan nhà n ưc ph i xem xét gi i quy t k p th i, nhanh chĩng các khi u n i, t cáo, b o v quy n l i cho ng ưi dân. ðiu 29 Hi n pháp n ăm 1959 qui đnh: “Cơng dân n ưc Vi t Nam dân ch c ng hồ cĩ quy n khi u n i, t cáo b t 5
6. c c ơ quan nhà n ưc nào v nh ng hành vi ph m pháp c a nhân viên c ơ quan nhà n ưc. Nh ng khi u n i và t cáo ph i đưc xem xét và gi i quy t nhanh chĩng. Ng ưi b thi t h i vì hành vi ph m pháp c a nhân viên c ơ quan nhà n ưc cĩ quy n đưc b i th ưng.” Ti p đĩ, Chính ph đã cĩ nhi u v ăn b n nh m c th hố Hi n pháp, b o đm cho cơng dân th c hi n đưc quy n khi u n i, t cáo mà Hi n pháp đã ghi nh n, đng th i qui đnh trách nhi m c a các c ơ quan nhà n ưc trong vi c ti p nh n và gi i quy t các khiu n i, t cáo c a cơng dân. Ngh quy t s 164/CP ngày 31/8/1970 c a H i đng Chính ph v vi c t ăng c ưng cơng tác thanh tra và ch n ch nh h th ng c ơ quan Thanh tra c a Nhà n ưc. Ngh đnh s 165/CP ngày 31/8/1970 c a H i đng Chính ph qui đnh nhim v , quy n h n c a U ban Thanh tra c a Chính ph . Thơng t ư s 60/UBTT ngày 22/5/1971 c a U ban Thanh tra c a Chính ph h ưng dn trách nhi m c a các ngành, các c p v gi i quy t đơ n th ư khi u n i, t cáo c a nhân dân. Sau khi n ưc nhà đưc th ng nht, Qu c h i đã ban hành Hi n pháp m i, Hi n pháp năm 1980. M t l n n a, quy n khi u n i, t cáo c a cơng dân đưc ghi nh n trong Hi n pháp 1980 và so v i ðiu 29 c a Hi n pháp n ăm 1959 thì qui đnh v quy n khi u n i, t cáo c a cơng dân t i ðiu 73 Hi n pháp n ăm 1980 c th h ơn, chi ti t h ơn. Sau khi Hi n pháp n ăm 1980 đưc ban hành, ngày 27/11/1981, H i đng Nhà n ưc đã ban hành Pháp l nh qui đnh vi c xét, gi i quy t khi u n i, t cáo c a cơng dân. Cĩ th nĩi, đây là v ăn b n pháp lý đu tiên qui đnh mt cách t p trung, đy đ và chi ti t v vi c ti p nh n và gi i quy t khi u n i, t cáo c a cơng dân. Pháp l nh n ăm 1981 g m nh ng qui đnh chung v quy n khi u n i, t cáo và th m quy n gi i quy t khi u n i, t cáo (Ch ươ ng I); vi c ti p nh n các khi u n i, t cáo (Ch ươ ng II); th m quy n và th i h n xét, gi i quy t khi u n i, t cáo (Ch ươ ng III); vi c qu n lý ki m tra cơng tác xét, gi i quy t khi u n i, t cáo (Ch ươ ng IV); vi c x lý vi ph m (Ch ươ ng V) và ðiu kho n cu i cùng (Ch ươ ng VI). Ngh đnh s 58/H ðBT ngày 29/3/1982 c a H i đng B tr ưng v vi c thi hành Pháp l nh đã qui đnh c th v th m quy n và trách nhi m c a cơng dân trong vi c khi u ni, t cáo Qua th c ti n h ơn 10 n ăm thi hành Pháp l nh qui đnh v vi c xét, gi i quy t khi u ni, t cáo c a cơng dân, Nhà n ưc ta quy t đnh ban hành Pháp l nh khi u n i, t cáo c a cơng dân n ăm 1991 thay th cho Pháp l nh n ăm 1981. Ngày 28/10/1995, Qu c h i n ưc C ng hồ xã h i ch ngh ĩa Vi t nam khố IX, k ỳ hp th X đã thơng qua Lu t s a đi, b sung m t s điu c a Lu t t ch c Tồ án nhân dân trong đĩ qui đnh v s hình thành t ch c và v ho t đng xét x hành chính. Ngày 21/5/1996, U ban th ưng v Qu c h i thơng qua Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính. ðây là nh ng v ăn b n pháp lý đu tiên r t quan tr ng đánh d u s ra đi c a c ơ ch tài phán hành chính Vi t Nam. ðây th c s là m t b ưc ti n đáng k trong quá trình xây d ng và hồn thi n b máy nhà n ưc pháp quy n xã h i ch ngh ĩa, m t bi u hi n rõ ràng, c th c a s đi m i trong nh n th c v quá trình dân ch hố xã h i và b o v các quy n dân s c a cơng dân. Tháng 12 n ăm 1998, Qu c h i đã thơng qua Lu t khi u n i, t cáo thay th cho Pháp lnh khi u n i t cáo c a cơng dân n ăm 1991. và nh ư v y c ơ ch gi i quy t khi u ki n hành 6
7. chính đưc th c hi n theo qui đnh c a các v ăn b n này đã cĩ nh ng k t qu nh t đnh, đng th i c ũng b c l nh ng v n đ khĩ kh ăn b t c p. Lu t khi u n i, t cáo n ăm 1998 đã qua hai l n s a đi, b sung vào các n ăm 2004 và 2005. Ngày 11/11/2011 Qu c h i đã thơng qua Lu t khi u n i. Lu t này cĩ hi u l c thi hành k t ngày 01 tháng 7 n ăm 2012. Tr ưc đĩ ngày 24/11/2010 Qu c h i đã thơng qua Lu t t t ng hành chính. Lu t này cĩ hi u l c thi hành k t ngày 01 tháng 7 n ăm 2011. Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính ngày 21 tháng 5 n ăm 1996, Pháp l nh s a đ i, b sung m t s điu c a Pháp lnh th t c gi i quy t các v án hành chính s 10/1998/PL-UBTVQH10 và s 29/2006/PL- UBTVQH11 h t hi u l c k t ngày Lu t này cĩ hi u l c. Câu h i 1) Trình bày các khái ni m: Khi u n i, Quy t đ nh hành chính, Hành vi hành chính? 2) Trình bày nguyên t c khi u n i và gi i quy t khi u n i? Hưng d n tr l i câu h i câu h i 1) Xem mc I ch ươ ng này. 2) Xem m c II ch ươ ng này. Tài li u tham kh o 1) Lu t khi u n i ngày 11/11/2011; 2) Quá trình hình thành và phát tri n pháp lu t v khi u n i, t cáo Vi t Nam - ðinh Văn Minh (Phĩ Vi n tr ưng Vi n Khoa h c Thanh tra) – bài vi t đă ng t i trang đin t c a Vin Khoa h c Thanh tra (truy c p: ngày 08 tháng 12 n ăm 2011). 7
8. CH ƯƠ NG 2: KHI U N I I- KHI U N I 1. Trình t khi u n i a) Khi cĩ c ăn c cho r ng quy t đnh hành chính, hành vi hành chính là trái pháp lu t, xâm ph m tr c ti p đn quy n, l i ích h p pháp c a mình thì ng ưi khi u n i khi u n i ln đu đn ng ưi đã ra quy t đnh hành chính ho c c ơ quan cĩ ng ưi cĩ hành vi hành chính ho c kh i ki n v án hành chính t i Tịa án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. Tr ưng h p ng ưi khi u n i khơng đng ý v i quy t đnh gi i quy t l n đu ho c quá th i h n quy đnh mà khi u n i khơng đưc gi i quy t thì cĩ quy n khi u n i l n hai đn Th tr ưng c p trên tr c ti p c a ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i l n đu ho c kh i ki n v án hành chính t i Tịa án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. Tr ưng h p ng ưi khi u n i khơng đng ý v i quy t đnh gi i quy t khi u n i l n hai ho c h t th i h n quy đnh mà khi u n i khơng đưc gi i quy t thì cĩ quy n kh i ki n v án hành chính t i Tịa án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. b) ði v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a B tr ưng, Th tr ưng c ơ quan ngang B , Th tr ưng c ơ quan thu c Chính ph (sau đây g i chung là B trưng) thì ng ưi khi u n i khi u n i đn B tr ưng ho c kh i ki n v án hành chính t i Tịa án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. Tr ưng h p ng ưi khi u n i khơng đng ý v i quy t đnh gi i quy t khi u n i c a B tr ưng ho c quá th i h n quy đnh mà khi u n i khơng đưc gi i quy t thì cĩ quy n kh i ki n v án hành chính t i Tồ án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. c) ði v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a Ch t ch y ban nhân dân tnh, thành ph tr c thu c Trung ươ ng (sau đây g i chung là c p t nh) thì ng ưi khi u n i khi u n i l n đu đn Ch t ch y ban nhân dân c p t nh ho c kh i ki n v án hành chính ti Tịa án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. Tr ưng h p ng ưi khi u n i khơng đng ý v i quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu c a Ch t ch y ban nhân dân c p t nh ho c h t th i h n quy đnh mà khi u n i khơng đưc gi i quy t thì cĩ quy n khi u n i l n hai đn B tr ưng qu n lý ngành, l ĩnh v c ho c kh i ki n v án hành chính t i Tịa án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. Tr ưng h p ng ưi khi u n i khơng đng ý v i quy t đnh gi i quy t l n hai c a B tr ưng ho c h t th i h n quy đnh mà khi u n i khơng đưc gi i quy t thì cĩ quy n kh i ki n v án hành chính t i Tịa án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. 2. Hình th c khi u n i Vi c khi u n i đưc th c hi n b ng đơ n khi u n i ho c khi u n i tr c ti p. Tr ưng h p khi u n i đưc th c hi n b ng đơ n thì trong đơ n khi u n i ph i ghi rõ ngày, tháng, n ăm khi u n i; tên, đa ch c a ng ưi khi u n i; tên, đa ch c a c ơ quan, t ch c, cá nhân b khi u n i; n i dung, lý do khi u n i, tài li u liên quan đn n i dung khi u ni và yêu c u gi i quy t c a ng ưi khi u n i. ðơ n khi u n i ph i do ng ưi khi u n i ký tên ho c đim ch . Tr ưng h p ng ưi khi u n i đn khi u n i tr c ti p thì ng ưi ti p nh n khi u n i hưng d n ng ưi khi u n i vi t đơ n khi u n i ho c ng ưi ti p nh n ghi l i vi c khi u n i bng v ăn b n và yêu c u ng ưi khi u n i ký ho c đim ch xác nh n vào v ăn b n, trong đĩ ghi rõ n i dung nh ư nêu đon trên. 8
9. Tr ưng h p nhi u ng ưi cùng khi u n i v m t n i dung thì th c hi n nh ư sau: a) Tr ưng h p nhi u ng ưi đn khi u n i tr c ti p thì c ơ quan cĩ th m quy n t ch c ti p và h ưng d n ng ưi khi u n i c đi di n đ trình bày n i dung khi u n i; ng ưi ti p nh n khi u n i ghi l i vi c khi u n i b ng v ăn b n, trong đĩ ghi rõ n i dung nh ư nêu đon trên. b) Tr ưng h p nhi u ng ưi khi u n i b ng đơ n thì trong đơ n ph i ghi rõ n i dung nh ư nêu đon trên, cĩ ch ký c a nh ng ng ưi khi u n i và ph i c ng ưi đi di n đ trình bày khi cĩ yêu c u c a ng ưi gi i quy t khi u n i; Tr ưng h p khi u n i đưc th c hi n thơng qua ng ưi đi di n thì ng ưi đi di n ph i là m t trong nh ng ng ưi khi u n i, cĩ gi y t ch ng minh tính h p pháp c a vi c đi di n và th c hi n khi u n i theo quy đnh c a Lu t khi u n i. 3. Th i hi u khi u n i Th i hi u khi u n i là 90 ngày, k t ngày nh n đưc quy t đnh hành chính ho c bi t đưc quy t đnh hành chính, hành vi hành chính. Tr ưng h p ng ưi khi u n i khơng th c hi n đưc quy n khiu n i theo đúng th i hi u vì m đau, thiên tai, đch h a, đi cơng tác, h c t p n ơi xa ho c vì nh ng tr ng i khách quan khác thì th i gian cĩ tr ng i đĩ khơng tính vào th i hi u khi u n i. 4. Rút khi u n i Ng ưi khi u n i cĩ th rút khi u n i t i b t c th i đim nào trong quá trình khi u ni và gi i quy t khi u n i; vi c rút khi u n i ph i đưc th c hi n b ng đơ n cĩ ch ký ho c đim ch c a ng ưi khi u n i; đơ n xin rút khi u n i ph i g i đn ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i. Ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i khi nh n đưc đơ n xin rút khi u n i thì đình ch vi c gi i quy t và thơng báo b ng v ăn b n cho ng ưi khi u n i v vi c đình ch gi i quy t khi u n i. 5. Các khi u n i khơng đưc th lý gi i quy t1 Khi u n i thu c m t trong các tr ưng h p sau đây khơng đưc th lý gi i quy t: 1. Quy t đnh hành chính, hành vi hành chính trong n i b c ơ quan nhà n ưc đ ch đo, t ch c th c hi n nhi m v , cơng v ; quy t đnh hành chính, hành vi hành chính trong ch đo điu hành c a c ơ quan hành chính c p trên v i c ơ quan hành chính c p d ưi; quy t đnh hành chính cĩ ch a đng các quy ph m pháp lu t do c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n ban hành theo trình t , th t c c a pháp lu t v ban hành v ăn b n quy ph m pháp lu t; quy t đnh hành chính, hành vi hành chính thu c ph m vi bí m t nhà n ưc trong các lĩnh v c qu c phịng, an ninh, ngo i giao theo danh m c do Chính ph quy đnh; 2. Quy t đnh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i khơng liên quan tr c ti p đn quy n, l i ích h p pháp c a ng ưi khi u n i; 3. Ng ưi khi u n i khơng cĩ n ăng l c hành vi dân s đy đ mà khơng cĩ ng ưi đi di n h p pháp; 4. Ng ưi đi di n khơng h p pháp th c hi n khi u n i; 5. ðơ n khi u n i khơng cĩ ch ký ho c đim ch c a ng ưi khi u n i; 6. Th i hi u, th i h n khi u n i đã h t mà khơng cĩ lý do chính đáng; 7. Khi u n i đã cĩ quy t đnh gi i quy t khi u n i l n hai; 1 ðiu 11 Lu t khi u n i n ăm 2011. 9
10. 8. Cĩ v ăn b n thơng báo đình ch vi c gi i quy t khi u n i mà sau 30 ngày ng ưi khi u n i khơng ti p t c khi u n i; 9. Vi c khi u n i đã đưc Tịa án th lý ho c đã đưc gi i quy t b ng b n án, quy t đnh c a Tồ án, tr quy t đnh đình ch gi i quy t v án hành chính c a Tịa án. II- QUY N, NGH ĨA V C A NG ƯI KHI U N I, NG ƯI B KHI U N I VÀ CA LU T S Ư, TR GIÚP VIÊN PHÁP LÝ 1. Quy n, ngh ĩa v c a ng ưi khiu n i 1.1. Ng ưi khi u n i cĩ các quy n sau đây: a) T mình khi u n i. Tr ưng h p ng ưi khi u n i là ng ưi ch ưa thành niên, ng ưi m t n ăng l c hành vi dân s thì ng ưi đi di n theo pháp lu t c a h th c hi n vi c khi u n i; Tr ưng h p ng ưi khi u n i m đau, già y u, cĩ nh ưc đim v th ch t ho c vì lý do khách quan khác mà khơng th t mình khi u n i thì đưc y quy n cho cha, m , v , ch ng, anh, ch , em ru t, con đã thành niên ho c ng ưi khác cĩ n ăng l c hành vi dân s đy đ đ th c hi n vi c khi u n i; b) Nh lu t s ư t ư v n v pháp lu t ho c y quy n cho lu t s ư khi u n i đ b o v quy n, l i ích h p pháp c a mình. Tr ưng h p ng ưi khi u n i là ng ưi đưc tr giúp pháp lý theo quy đnh c a pháp lu t thì đưc nh tr giúp viên pháp lý t ư v n v pháp lu t ho c y quy n cho tr giúp viên pháp lý khi u n i đ b o v quy n, l i ích h p pháp c a mình; c) Tham gia đi tho i ho c y quy n cho ng ưi đi di n h p pháp tham gia đi tho i; d) ðưc bi t, đc, sao ch p, sao chép, tài li u, ch ng c do ng ưi gi i quy t khi u ni thu th p đ gi i quy t khi u n i, tr thơng tin, tài li u thu c bí m t nhà n ưc; đ) Yêu c u cá nhân, c ơ quan, t ch c cĩ liên quan đang l ưu gi , qu n lý thơng tin, tài li u liên quan t i n i dung khi u n i cung c p thơng tin, tài li u đĩ cho mình trong th i h n 07 ngày, k t ngày cĩ yêu c u đ giao n p cho ng ưi gi i quy t khi u n i, tr thơng tin, tài li u thu c bí m t nhà n ưc; e) ðưc yêu c u ng ưi gi i quy t khi u n i áp d ng các bi n pháp kh n c p đ ng ăn ch n h u qu cĩ th x y ra do vic thi hành quy t đnh hành chính b khi u n i; g) ðư a ra ch ng c v vi c khi u n i và gi i trình ý ki n c a mình v ch ng c đĩ; h) Nh n v ăn b n tr l i v vi c th lý gi i quy t khi u n i, nh n quy t đnh gi i quy t khi u n i; i) ðưc khơi ph c quy n, li ích h p pháp đã b xâm ph m; đưc b i th ưng thi t hi theo quy đnh c a pháp lu t; k) Khi u n i l n hai ho c kh i ki n v án hành chính t i Tồ án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính; l) Rút khi u n i. 1.2. Ng ưi khi u n i cĩ các ngh ĩa v sau đây: a) Khi u n i đn đúng ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t; b) Trình bày trung th c s vi c, đư a ra ch ng c v tính đúng đn, h p lý c a vi c khi u n i; cung c p thơng tin, tài li u liên quan cho ng ưi gi i quy t khi u n i; ch u trách nhi m tr ưc pháp lu t v n i dung trình bày và vi c cung c p thơng tin, tài li u đĩ; 10
11. c) Ch p hành quy t đnh hành chính, hành vi hành chính mà mình khi u n i trong th i gian khi u n i, tr tr ưng h p quy t đnh, hành vi đĩ b t m đình ch thi hành theo quy đnh t i ðiu 35 c a Lu t khi u n i;2 d) Ch p hành nghiêm ch nh quy t đnh gi i quy t khi u n i đã cĩ hi u l c pháp lu t. 2. Quy n, ngh ĩa v c a ng ưi b khi u n i 2.1. Ng ưi b khi u n i cĩ các quy n sau đây: a) ðư a ra ch ng c v tính h p pháp c a quy t đnh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i; b) ðưc bi t, đc, sao ch p, sao chép các tài li u, ch ng c do ng ưi gi i quy t khi u n i thu th p đ gi i quy t khi u n i, tr thơng tin, tài li u thu c bí m t nhà nưc; c) Yêu c u cá nhân, c ơ quan, t ch c cĩ liên quan đang l ưu gi , qu n lý thơng tin, tài li u liên quan t i n i dung khi u n i cung c p thơng tin, tài li u đĩ cho mình trong th i h n 07 ngày, k t ngày cĩ yêu c u đ giao cho ng ưi gi i quy t khi u n i, tr thơng tin, tài li u thu c bí m t nhà n ưc; d) Nh n quyt đnh gi i quy t khi u n i l n hai. 2.2. Ng ưi b khi u n i cĩ các ngh ĩa v sau đây: a) Tham gia đi tho i ho c y quy n cho ng ưi đi di n h p pháp tham gia đi tho i; b) Ch p hành quy t đnh xác minh n i dung khi u n i c a c ơ quan, đơ n v cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i; c) Cung c p thơng tin, tài li u liên quan đn n i dung khi u n i, gi i trình v tính h p pháp, đúng đn c a quy t đnh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i khi ng ưi gi i quy t khi u n i ho c c ơ quan, đơ n v ki m tra, xác minh yêu c u trong th i h n 7 ngày, k t ngày cĩ yêu c u; d) Ch p hành nghiêm ch nh quy t đnh gi i quy t khi u n i đã cĩ hi u l c pháp lu t; đ) S a đi ho c h y b quy t đnh hành chính, ch m d t hành vi hành chính b khi u ni; e) B i th ưng, b i hồn thi t h i do quy t đnh hành chính, hành vi hành chính trái pháp lu t c a mình gây ra theo quy đnh c a pháp lu t v trách nhi m b i th ưng c a Nhà nưc. 3. Quy n, ngh ĩa v c a ng ưi gi i quy t khi u n i l n đu 3.1. Ng ưi gi i quy t khi u n i l n đu cĩ các quy n sau đây: a) Yêu c u ng ưi khi u n i, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan cung c p thơng tin, tài li u, ch ng c trong th i h n 07 ngày, k t ngày cĩ yêu c u đ làm c ơ s gi i quy t khi u n i; b) Quy t đnh áp d ng, h y b bi n pháp kh n c p theo quy đnh t i ðiu 35 c a Lu t khi u n i; 2 ðiu 35 c a Lu t khi u n i: Áp d ng bi n pháp kh n c p: Trong quá trình gi i quy t khi u n i, n u xét th y vi c thi hành quy t đnh hành chính b khi u n i s gây h u qu khĩ kh c ph c, thì ng ưi gi i quy t khi u n i ph i ra quy t đnh tm đình ch vi c thi hành quy t đnh đĩ. Th i h n t m đình ch khơng v ưt quá th i gian cịn l i c a th i h n gi i quy t. Quy t đnh t m đình ch ph i đưc g i cho ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i, ng ưi cĩ quy n, ngh ĩa v liên quan và nh ng ng ưi cĩ trách nhi m thi hành khác. Khi xét th y lý do c a vi c t m đình ch khơng cịn thì ph i h y b ngay quy t đnh t m đình ch đĩ. 11
12. 3.2. Ng ưi gi i quy t khi u n i l n đu cĩ các ngh ĩa v sau đây: a) Ti p nh n khi u n i và thơng báo b ng v ăn b n cho ng ưi khi u n i, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n chuy n khi u n i đn và c ơ quan thanh tra nhà n ưc cùng c p v vi c th lý gi i quy t khi u n i đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i; b) Gi i quy t khi u n i đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính khi ng ưi khi u n i yêu c u; c) T ch c đi tho i v i ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i và c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan; d) G i quy t đnh gi i quy t khi u n i cho ng ưi khi u n i và ch u trách nhi m tr ưc pháp lu t v vi c gi i quy t khi u n i c a mình; tr ưng h p khi u n i do c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n chuy n đn thì ph i thơng báo k t qu gi i quy t cho c ơ quan, t ch c, cá nhân đĩ theo quy đnh c a pháp lu t; đ) Cung c p thơng tin, tài li u, ch ng c liên quan đn n i dung khi u n i khi ng ưi khi u n i yêu c u; cung c p h s ơ gi i quy t khi u n i khi ng ưi gi i quy t khi u n i l n hai ho c Tịa án yêu c u. 3.3 . Ng ưi gi i quy t khi u n i l n đu gi i quy t b i th ưng, b i hồn thi t h i do quy t đnh hành chính, hành vi hành chính gây ra theo quy đnh c a pháp lu t v trách nhi m b i th ưng c a Nhà n ưc. 4. Quy n, ngh ĩa v c a ng ưi gi i quy t khi u n i l n hai 4.1. Ng ưi gi i quy t khi u n i l n hai cĩ các quy n sau đây: a) Yêu c u ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan cung c p thơng tin, tài li u, ch ng c trong th i h n 07 ngày, k t ngày cĩ yêu c u đ làm c ơ s gi i quy t khi u n i; b) Quy t đnh áp d ng, h y b bi n pháp kh n c p theo quy đnh t i ðiu 35 c a Lu t khi u n i; c) Tri u t p c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan tham gia đi tho i; d) Tr ưng c u giám đnh; đ) Tham kh o ý ki n c a H i đng t ư v n khi xét th y c n thi t. 4.2. Ng ưi gi i quy t khi u n i l n hai cĩ các ngh ĩa v sau đây: a) Ti p nh n, th lý, l p h s ơ v vi c khi u n i thu c th m quy n gi i quy t; b) Ki m tra, xác minh n i dung khi u n i; c) T ch c đi tho i v i ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i và c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan; d) Ra quy t đnh gi i quy t khi u n i và cơng b quy t đnh gi i quy t khi u n i; đ) Cung c p thơng tin, tài li u liên quan đn n i dung khi u n i khi ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i ho c Tịa án yêu c u. 5. Quy n, ngh ĩa v c a lu t s ư, tr giúp viên pháp lý 5.1. Lu t s ư, tr giúp viên pháp lý cĩ các quy n sau đây: a) Tham gia vào quá trình gi i quy t khi u n i theo đ ngh c a ng ưi khi u n i; b) Th c hi n các quy n, ngh ĩa v c a ng ưi khi u n i khi đưc y quy n; 12
13. c) Xác minh, thu th p ch ng c cĩ liên quan đn n i dung khi u n i theo yêu c u c a ng ưi khi u n i và cung c p ch ng c cho ng ưi gi i quy t khi u n i; d) Nghiên c u h s ơ v vi c, sao ch p, sao chép các tài li u, ch ng c cĩ liên quan đn n i dung khi u n i đ b o v quy n, l i ích h p pháp c a ng ưi khi u n i, tr thơng tin, tài li u thu c bí m t nhà n ưc. 5.2. Lu t s ư, tr giúp viên pháp lý tham gia gi i quy t khi u n i cĩ ngh ĩa v sau đây: a) Xu t trình th lu t s ư, th tr giúp viên pháp lý và quy t đnh phân cơng tr giúp pháp lý, gi y yêu c u giúp đ v pháp lu t ho c gi y y quy n c a ng ưi khi u n i; b) Th c hi n đúng n i dung, ph m vi mà ng ưi khi u n i đã y quy n. Câu h i 1) Trình t khi u n i đưc quy đ nh nh ư th nào? 2) Cho biêt hình th c khi u n i và th i hiu quy t khi u n i? Hưng d n tr l i câu h i câu h i 1) Xem m c 1 c a I ch ươ ng này. 2) Xem m c 2 và 3 c a I ch ươ ng này. Tài li u tham kh o 1) Lut khi u n i ngày 11/11/2011. 13
14. CH ƯƠ NG 3: GI I QUY T KHI U N I I- TH M QUY N GI I QUY T KHI U N I 1. Th m quy n c a Ch t ch y ban nhân dân xã, ph ưng, th tr n và Th tr ưng c ơ quan thu c y ban nhân dân huy n, qu n, th xã, thành ph thu c t nh Ch t ch y ban nhân dân xã, ph ưng, th tr n (sau đây g i chung là c p xã); Th tr ưng c ơ quan thu c y ban nhân dân huy n, qu n, th xã, thành ph tr c thu c t nh (sau đây g i chung là c p huy n) cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i l n đu đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a ng ưi cĩ trách nhi m do mình qu n lý tr c ti p. 2. Th m quy n c a Ch t ch y ban nhân dân c p huy n Gi i quy t khi u n i l n đu đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a mình. Gi i quy t khi u n i l n hai đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a Ch t ch y ban nhân dân c p xã, Th tr ưng c ơ quan thu c y ban nhân dân c p huy n đã gi i quy t l n đu nh ưng cịn khi u n i ho c khi u n i l n đu đã h t th i h n nh ưng ch ưa đưc gi i quy t. 3. Th m quy n c a Th tr ưng c ơ quan thu c s và c p t ươ ng đươ ng Th tr ưng c ơ quan thu c s và c p t ươ ng đươ ng cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i ln đu đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a cán b , cơng ch c do mình qu n lý tr c ti p. 4. Th m quy n c a Giám đc s và c p t ươ ng đươ ng Gi i quy t khi u n i l n đu đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a cán b , cơng ch c do mình qu n lý tr c ti p; Gi i quy t khi u n i l n hai đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a Th tr ưng c ơ quan thu c s và c p t ươ ng đươ ng đã gi i quy t l n đu nh ưng cịn khi u n i ho c khi u n i l n đu đã h t th i h n nh ưng ch ưa đưc gi i quy t. 5. Th m quy n c a Ch t ch y ban nhân dân c p t nh Gi i quy t khi u n i l n đu đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a mình. Gi i quy t khi u n i l n hai đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a Ch t ch y ban nhân dân c p huy n, Giám đc s và c p t ươ ng đươ ng đã gi i quy t l n đu nh ưng cịn khi u n i hoc khi u n i l n đu đã h t th i h n nh ưng ch ưa đưc gi i quy t. Gi i quy t tranh ch p v th m quy n gi i quy t khi u n i gi a các c ơ quan, đơ n v thu c ph m vi qu n lý c a mình. 6. Th m quy n c a Th tr ưng c ơ quan thu c b , thu c c ơ quan ngang b , thu c c ơ quan thu c Chính ph Th tr ưng c ơ quan thu c b , thu c c ơ quan ngang b , thu c c ơ quan thu c Chính ph (sau đây g i chung là Th tr ưng c ơ quan thu c b ) cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a cán b , cơng ch c do mình qu n lý tr c ti p. 7. Th m quy n c a B tr ưng Gi i quy t khi u n i l n đu đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a cán b , cơng ch c do mình qu n lý tr c ti p. 14
15. Gi i quy t khi u n i l n hai đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a Th tr ưng c ơ quan thu c b đã gi i quy t l n đu nh ưng cịn khi u n i ho c khi u n i l n đu đã h t th i h n nh ưng ch ưa đưc gi i quy t. Gi i quy t khi u n i l n hai đi v i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a Ch t ch y ban nhân dân c p t nh cĩ n i dung thu c th m quy n qu n lý nhà n ưc c a b , ngành đã gi i quy t l n đu nh ưng cịn khi u n i ho c khi u n i l n đu đã h t th i h n nh ưng ch ưa đưc gi i quy t. Gi i quy t tranh ch p v th m quy n gi i quy t khi u n i gi a các c ơ quan, đơ n v thu c ph m vi qu n lý c a mình. 8. Th m quy n c a T ng thanh tra Chính ph Giúp Th t ưng Chính ph theo dõi, ki m tra, đơn đc các b , c ơ quan ngang b , c ơ quan thu c Chính ph , y ban nhân dân các c p trong vi c ti p cơng dân, gi i quy t khi u ni, thi hành quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u l c pháp lu t. Tr ưng h p phát hi n cĩ hành vi vi ph m pháp lu t v khi u n i gây thi t h i đn l i ích c a Nhà n ưc, quy n, l i ích h p pháp c a cơng dân, c ơ quan, t ch c thì kin ngh Th tưng Chính ph ho c ki n ngh ng ưi cĩ th m quy n áp d ng bi n pháp c n thi t đ ch m dt vi ph m, xem xét trách nhi m, x lý đi v i ng ưi vi ph m. 9. Th m quy n c a Chánh thanh tra các c p Giúp th tr ưng c ơ quan qu n lý nhà n ưc cùng c p tin hành ki m tra, xác minh, k t lu n, ki n ngh vi c gi i quy t khi u n i thu c th m quy n c a Th tr ưng c ơ quan qu n lý nhà n ưc cùng c p khi đưc giao. Giúp th tr ưng c ơ quan qu n lý nhà n ưc cùng c p theo dõi, ki m tra, đơn đc các cơ quan thu c quy n qu n lý tr c ti p c a th tr ưng trong vi c ti p cơng dân, gi i quy t khi u n i, thi hành quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u l c pháp lu t. Tr ưng h p phát hi n hành vi vi ph m pháp lu t v khi u n i gây thi t h i đn l i ích c a Nhà n ưc, quy n, l i ích h p pháp c a cơng dân, c ơ quan, t ch c thì ki n ngh th tr ưng cơ quan qu n lý nhà n ưc cùng c p ho c ki n ngh ng ưi cĩ th m quy n áp d ng bi n pháp cn thi t đ ch m d t vi ph m, xem xét trách nhi m, x lý đi v i ng ưi vi ph m. 10. Th m quy n c a Th t ưng Chính ph - Lãnh đo cơng tác gi i quy t khi u n i c a các b , c ơ quan ngang b , c ơ quan thu c Chính ph , y ban nhân dân các c p. - X lý các ki n ngh c a T ng thanh tra Chính ph . - Ch đo, x lý tranh ch p v th m quy n gi i quy t khi u n i gi a các b , c ơ quan ngang b , c ơ quan thu c Chính ph , y ban nhân dân c p t nh. II- TRÌNH T , TH T C GI I QUY T KHI U N I L N ðU 1. Th lý gi i quy t khi u n i Trong th i h n 10 ngày, k t ngày nh n đưc khi u n i thu c th m quy n mà khơng thu c mt trong các tr ưng h p đưc quy đnh t i ðiu 11 c a Lu t khi u n i (ðiu 11. Các khi u n i khơng đưc th lý gi i quy t), ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i l n đu ph i th lý gi i quy t; thơng báo b ng v ăn b n cho ng ưi khi u n i, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n chuy n khi u n i đn và c ơ quan thanh tra nhà n ưc cùng c p bi t, tr ưng h p khơng th lý gi i quy t thì ph i nêu rõ lý do. 2. Th i h n gi i quy t khi u n i l n đu 15
16. Th i h n gi i quy t khi u n i l n đu khơng quá 30 ngày, k t ngày th lý; đi v i v vi c ph c t p thì th i h n gi i quy t cĩ th kéo dài h ơn nh ưng khơng quá 45 ngày, k t ngày th lý. vùng sâu, vùng xa đi l i khĩ kh ăn thì th i h n gi i quy t khi u n i khơng quá 45 ngày, k t ngày th lý; đi v i v vi c ph c t p thì th i h n gi i quy t cĩ th kéo dài h ơn nh ưng khơng quá 60 ngày, k t ngày th lý. 3. Xác minh n i dung khi u n i Trong th i h n quy đnh, ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i l n đu cĩ trách nhi m sau đây: - Ki m tra l i quy t đnh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a ng ưi cĩ trách nhi m do mình qu n lý tr c ti p, n u khi u n i đúng thì ra quy t đnh gi i quy t khi u ni ngay; - Tr ưng h p ch ưa cĩ c ơ s k t lu n n i dung khi u n i thì t mình ti n hành xác minh, k t lu n n i dung khi u n i ho c giao c ơ quan thanh tra nhà n ưc cùng c p ho c c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ trách nhi m (sau đây g i chung là ng ưi cĩ trách nhi m xác minh) xác minh n i dung khi u n i, ki n ngh gi i quy t khi u n i. Vi c xác minh ph i b o đm khách quan, chính xác, k p th i thơng qua các hình th c sau đây: a) Ki m tra, xác minh tr c ti p t i đa đim phát sinh khi u n i; b) Ki m tra, xác minh thơng qua các tài li u, ch ng c mà ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan cung c p; c) Các hình th c khác theo quy đnh c a pháp lu t. Ng ưi cĩ trách nhi m xác minh cĩ các quy n, ngh ĩa v sau đây: a) Yêu c u ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan cung c p thơng tin, tài li u và ch ng c v n i dung khi u n i; b) Yêu c u ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan gi i trình b ng v ăn b n v n i dung liên quan khi u n i; c) Tri u t p ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan; d) Tr ưng c u giám đnh; đ) Ti n hành các bi n pháp ki m tra, xác minh khác theo quy đnh c a pháp lu t; e) Báo cáo k t qu xác minh và ch u trách nhi m tr ưc pháp lu t v k t qu xác minh. Báo cáo k t qu xác minh g m các n i dung sau đây: a) ði t ưng xác minh; b) Th i gian ti n hành xác minh; c) Ng ưi ti n hành xác minh; d) N i dung xác minh; đ) K t qu xác minh; e) K t lu n và ki n ngh n i dung gi i quy t khi u n i. 4. T ch c đi tho i Trong quá trình gi i quy t khi u n i l n đu, n u yêu c u c a ng ưi khi u n i và k t qu xác minh n i dung khi u n i cịn khác nhau thì ng ưi gi i quy t khi u n i t ch c đi tho i v i ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i, ng ưi cĩ quy n và ngh ĩa v liên quan, c ơ 16
17. quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan đ làm rõ n i dung khi u n i, yêu c u c a ng ưi khi u ni và h ưng gi i quy t khi u n i; vi c đi tho i ph i ti n hành cơng khai, dân ch . Ng ưi gi i quy t khi u n i cĩ trách nhi m thơng báo b ng v ăn b n v i ng ưi khi u ni, ng ưi b khi u n i, ng ưi cĩ quy n và ngh ĩa v liên quan, c ơ quan, t ch c cĩ liên quan bi t th i gian, đa đim, n i dung vi c đi tho i. Khi đi tho i, ng ưi gi i quy t khi u n i ph i nêu rõ n i dung c n đi tho i, k t qu xác minh n i dung khi u n i; ng ưi tham gia đi tho i cĩ quy n trình bày ý ki n, đư a ra ch ng c liên quan đn khi u n i và yêu c u c a mình. Vi c đi tho i ph i đưc l p thành biên b n; biên b n ph i ghi rõ ý ki n c a nh ng ng ưi tham gia, k t qu đi tho i, cĩ ch ký ho c đim ch c a ng ưi tham gia; tr ưng h p ng ưi tham gia đi tho i khơng ký, đim ch xác nh n thì ph i ghi rõ lý do; biên b n này đưc l ưu vào h s ơ v vi c khi u n i. Kt qu đi tho i là m t trong các c ăn c đ gi i quy t khi u n i. 5. Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu Ng ưi gi i quy t khi u n i l n đu ph i ra quy t đnh gi i quy t khi u n i. Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu ph i cĩ các n i dung sau đây: a) Ngày, tháng, n ăm ra quy t đnh; b) Tên, đa ch ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i; c) N i dung khi u n i; d) K t qu xác minh n i dung khi u n i; đ) K t qu đi tho i (n u cĩ); e) C ăn c pháp lu t đ gi i quy t khi u n i; g) K t lu n n i dung khi u n i; h) Gi nguyên, s a đi, b sung ho c h y b m t ph n hay tồn b quy t đnh hành chính, ch m d t hành vi hành chính b khi u n i; gi i quy t các v n đ c th trong n i dung khi u n i; i) Vi c b i th ưng thi t h i cho ng ưi b khi u n i (n u cĩ); k) Quy n khi u n i l n hai, quy n kh i ki n v án hành chính t i Tịa án. Tr ưng h p nhi u ng ưi cùng khi u n i v m t n i dung thì ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i xem xét, k t lu n n i dung khi u n i và c ăn c vào k t lu n đĩ đ ra quy t đnh gi i quy t khi u n i cho t ng ng ưi ho c ra quy t đnh gi i quy t khi u n i kèm theo danh sách nh ng ng ưi khi u n i. 6. G i quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu Trong th i h n 03 ngày làm vi c, k t ngày cĩ quy t đnh gi i quy t khi u n i, ng ưi gi i quy t khi u n i l n đu cĩ trách nhi m g i quy t đnh gi i quy t khi u n i cho ng ưi khi u n i, th tr ưng c p trên tr c ti p c a ng ưi gi i quy t khi u n i ho c ng ưi cĩ th m quy n, ng ưi cĩ quy n, ngh ĩa v liên quan, c ơ quan, t ch c, cá nhân đã chuy n khi u ni đn và c ơ quan thanh tra nhà n ưc cùng c p. 7. Khi u n i l n hai ho c kh i ki n v án hành chính a) Trong th i h n 30 ngày, k t ngày h t th i h n gi i quy t khi u n i theo quy đnh ca Lu t khi u n i mà khi u n i l n đu khơng đưc gi i quy t ho c k t ngày nh n đưc quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu mà ng ưi khi u n i khơng đng ý thì cĩ quy n khi u ni đn ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i l n hai; đi v i vùng sâu, vùng xa đi l i khĩ kh ăn thì th i h n cĩ th kéo dài h ơn nh ưng khơng quá 45 ngày. 17
18. Tr ưng h p khi u n i l n hai thì ng ưi khi u n i ph i g i đơ n kèm theo quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu, các tài li u cĩ liên quan cho ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i l n hai. b) Ht th i h n gi i quy t khi u n i theo quy đnh c a Lu t khi u n i mà khi u n i ln đu khơng đưc gi i quy t ho c ng ưi khi u n i khơng đng ý v i quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu thì cĩ quy n kh i ki n v án hành chính t i Tịa án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. 8. H s ơ gi i quy t khi u n i Vi c gi i quy t khi u n i ph i đưc l p thành h s ơ. H s ơ gi i quy t khi u n i bao gm: a) ðơ n khi u n i ho c b n ghi l i khiu n i; b) Tài li u, ch ng c do các bên cung c p; c) Biên b n ki m tra, xác minh, k t lu n, k t qu giám đnh (n u cĩ); d) Biên b n t ch c đi tho i (n u cĩ); đ) Quy t đnh gi i quy t khi u n i; e) Các tài li u khác cĩ liên quan. H s ơ gi i quy t khi u n i ph i đưc đánh s trang theo th t tài li u và đưc l ưu gi theo quy đnh c a pháp lu t. Tr ưng h p ng ưi khi u n i kh i ki n v án hành chính t i Tịa án thì h s ơ đĩ ph i đưc chuy n cho Tịa án cĩ th m quy n gi i quy t khi cĩ yêu c u. 9. Áp d ng bi n pháp kh n c p Trong quá trình gi i quy t khi u n i, n u xét th y vi c thi hành quy t đnh hành chính b khi u n i s gây h u qu khĩ kh c ph c, thì ng ưi gi i quy t khi u n i ph i ra quy t đnh t m đình ch vi c thi hành quy t đnh đĩ. Th i h n t m đình ch khơng v ưt quá th i gian cịn l i c a th i h n gi i quy t. Quy t đnh t m đình ch ph i đưc g i cho ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i, ng ưi cĩ quy n, ngh ĩa v liên quan và nh ng ng ưi cĩ trách nhi m thi hành khác. Khi xét th y lý do c a vi c t m đình ch khơng cịn thì ph i h y b ngay quy t đnh t m đình ch đĩ. III- TRÌNH T , TH T C GI I QUY T KHI U N I L N HAI 1. Th lý gi i quy t khi u n i l n hai Trong th i h n 10 ngày, k t ngày nh n đưc đơ n khi u n i thu c th m quy n gi i quy t c a mình và khơng thu c m t trong các tr ưng h p quy đnh t i ðiu 11 c a Lu t khi u n i, ng ưi gi i quy t khi u n i l n hai ph i th lý gi i quy t và thơng báo b ng v ăn bn cho ng ưi khi u n i, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n đã chuy n khi u n i đn và c ơ quan thanh tra nhà n ưc cùng c p bi t; tr ưng h p khơng th lý gi i quy t thì ph i nêu rõ lý do. ði v i v vi c khi u n i ph c t p, n u th y c n thi t, ng ưi gi i quy t khi u n i l n hai thành l p H i đng t ư v n đ tham kh o ý ki n gi i quy t khi u ni. 2. Th i h n gi i quy t khi u n i l n hai Th i h n gi i quy t khi u n i l n hai khơng quá 45 ngày, k t ngày th lý; đi v i v vi c ph c t p thì th i h n gi i quy t khi u n i cĩ th kéo dài h ơn nh ưng khơng quá 60 ngày, k t ngày th lý. vùng sâu, vùng xa đi l i khĩ kh ăn thì th i h n gi i quy t khi u n i khơng quá 60 ngày, k t ngày th lý; đi v i v vi c ph c t p thì th i h n gi i quy t khi u n i cĩ th kéo dài h ơn, nh ưng khơng quá 70 ngày, k t ngày th lý. 18
19. 3. Xác minh n i dung khi u n i l n hai Ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i l n hai c ăn c vào n i dung, tính ch t c a vi c khi u n i, t mình ti n hành xác minh, k t lu n n i dung khi u n i ho c giao cho ng ưi cĩ trách nhi m xác minh n i dung khi u n i và ki n ngh gi i quy t khi u n i. 4. T ch c đi tho i l n hai Trong quá trình gi i quy t khi u n i l n hai, ng ưi gi i quy t khi u n i ti n hành đi tho i v i ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i, ng ưi cĩ quy n và ngh ĩa v liên quan, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan đ làm rõ n i dung khi u n i, yêu c u c a ng ưi khi u ni, h ưng gi i quy t khi u n i. 5. Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n hai Ng ưi gi i quy t khi u n i l n hai ph i ra quy t đnh gi i quy t khi u n i. Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n hai ph i cĩ các n i dung sau đây: a) Ngày, tháng, n ăm ra quy t đnh; b) Tên, đa ch c a ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i; c) N i dung khi u n i; d) K t qu gi i quy t khi u n i c a ng ưi gi i quy t khi u n i l n đu; đ) K t qu xác minh n i dung khi u n i; e) K t qu đi tho i; g) C ăn c pháp lu t đ gi i quy t khi u n i; h) K t lu n n i dung khi u n i là đúng, đúng m t ph n ho c sai tồn b . Tr ưng h p khi u n i là đúng ho c đúng m t ph n thì yêu c u ng ưi cĩ quy t đnh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i s a đi, h y b m t ph n hay tồn b quy t đnh hành chính, ch m dt hành vi hành chính b khi u n i. Tr ưng h p k t lu n n i dung khi u n i là sai tồn b thì yêu c u ng ưi khi u n i, ng ưi cĩ quy n, ngh ĩa v liên quan th c hi n nghiêm ch nh quy t đnh hành chính, hành vi hành chính; i) Vi c b i th ưng cho ng ưi b thi t h i (n u cĩ); k) Quy n kh i ki n v án hành chính t i Tồ án. 6. G i, cơng b quy t đnh gi i quy t khi u n i Trong th i h n 07 ngày, k t ngày cĩ quy t đnh gi i quy t khi u n i, ng ưi gi i quy t khi u n i l n hai ph i g i quy t đnh gi i quy t khi u n i cho ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i, ng ưi gi i quy t khi u n i l n đu, ng ưi cĩ quy n, ngh ĩa v liên quan, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n chuy n khi u n i đn. Ng ưi gi i quy t khi u n i l n hai l a ch n m t ho c m t s hình th c cơng khai sau đây: a) Cơng b t i cu c h p c ơ quan, t ch c n ơi ng ưi b khi u n i cơng tác; b) Niêm y t t i tr s làm vi c ho c n ơi ti p cơng dân c a c ơ quan, t ch c đã gi i quy t khi u n i; c) Thơng báo trên ph ươ ng ti n thơng tin đi chúng. 7. Kh i ki n v án hành chính Ht th i h n gi i quy t khi u n i ln hai mà khi u n i khơng đưc gi i quy t ho c ng ưi khi u n i khơng đng ý v i quy t đnh gi i quy t khi u n i l n hai thì cĩ quy n kh i ki n v án hành chính t i Tịa án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. 8. H s ơ gi i quy t khi u n i l n hai 19
20. Vi c gi i quy t khi u n i l n hai ph i đưc l p thành h s ơ theo quy đnh, kèm theo ý ki n b ng v ăn b n c a H i đng t ư v n (n u cĩ). IV- THI HÀNH QUY T ðNH GI I QUY T KHI U N I CĨ HI U L C PHÁP LU T 1. Quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u l c pháp lu t Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu cĩ hi u l c pháp lu t sau 30 ngày, k t ngày ban hành mà ng ưi khi u n i khơng khi u n i l n hai; đi v i vùng sâu, vùng xa đi l i khĩ kh ăn thì th i h n cĩ th kéo dài h ơn nh ưng khơng quá 45 ngày. Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n hai cĩ hi u l c pháp lu t sau 30 ngày, k t ngày ban hành; đi v i vùng sâu, vùng xa đi l i khĩ kh ăn thì th i h n cĩ th k o dài h ơn nh ưng khơng quá 45 ngày. Tr ưng h p ng ưi khi u n i khơng đng ý v i quy t đnh gi i quy t khi u n i thì cĩ quy n kh i ki n v án hành chính t i Tịa án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. Quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u l c pháp lu t cĩ hi u l c thi hành ngay. 2. Thi hành quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u l c pháp lu t Ng ưi gi i quy t khi u n i trong ph m vi nhi m v , quy n h n c a mình cĩ trách nhi m ch đo c ơ quan, t ch c, cá nhân thu c quy n qu n lý t ch c thi hành quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u l c pháp lu t; tr ưng h p c n thi t, yêu c u c ơ quan ch c n ăng cĩ bi n pháp đ b o đm vi c thi hành các quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u l c pháp lu t; t ch c thi hành ho c ch trì, ph i h p v i t ch c, c ơ quan h u quan th c hi n bi n pháp nh m khơi ph c quy n, l i ích h p pháp c a ng ưi khi u n i; ki n ngh c ơ quan, t ch c khác gi i quy t nh ng v n đ liên quan đn vi c thi hành quy t đnh gi i quy t khi u ni (n u cĩ). Khi quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u l c pháp lu t, ng ưi khi u n i, ng ưi cĩ quy n, ngh ĩa v liên quan cĩ trách nhi m sau đây: a) C ng tác v i c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n trong vi c khơi ph c quy n, li ích h p pháp c a mình đã b quy t đnh hành chính, hành vi hành chính trái pháp lu t xâm ph m; b) Ch p hành quy t đnh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i đã đưc c ơ quan cĩ th m quy n gi i quy t cơng nh n quy t đnh hành chính, hành vi hành chính đĩ đúng pháp lu t; c) Ch p hành quy t đnh x lý c a c ơ quan cĩ th m quy n đ thi hành quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u l c pháp lu t. Trong ph m vi nhi m v , quy n h n c a mình, c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ liên quan cĩ trách nhi m ch p hành các quy t đnh hành chính c a c ơ quan cĩ th m quy n đ thi hành quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u l c pháp lu t; ph i h p v i c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n trong vi c t ch c thi hành quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u lc pháp lu t khi đưc yêu c u. V- KHI U N I, GI I QUY T KHI U N I QUY T ðNH K LU T CÁN B , CƠNG CH C 1. Khi u n i quy t đnh k lu t Khi u n i quy t đnh k lu t là vi c cán b , cơng ch c theo th t c do pháp lut quy đnh đ ngh c ơ quan, t ch c, cá nhân cĩ th m quy n xem xét l i quy t đnh k lu t cán b , 20
21. cơng ch c khi cĩ c ăn c cho r ng quy t đnh đĩ là trái pháp lu t, xâm ph m tr c ti p đn quy n và l i ích h p pháp c a mình. 2. Th i hi u khi u n i Th i hi u khi u n i l n đu là 15 ngày, k t ngày cán b , cơng ch c nh n đưc quy t đnh k lu t. Th i hi u khi u n i l n hai là 10 ngày, k t ngày cán b , cơng ch c nh n đưc quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu; đi v i quy t đnh k lu t bu c thơi vi c thì th i hi u khi u n i l n hai là 30 ngày, k t ngày cán b , cơng ch c nh n đưc quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu. Tr ưng h p ng ưi khi u n i khơng th c hi n đưc quy n khi u n i theo đúng th i hi u vì m đau, thiên tai, đch h a, đi cơng tác, h c t p n ơi xa ho c vì nh ng tr ng i khách quan khác thì th i gian cĩ tr ng i đĩ khơng tính vào th i hi u khi u n i. 3. Hình th c khi u n i Vi c khi u n i ph i đưc th c hi n b ng đơ n. Trong đơ n khi u n i ph i ghi rõ ngày, tháng, n ăm; h , tên, đa ch c a ng ưi khi u n i; n i dung, lý do khi u n i, yêu c u c a ng ưi khi u n i và cĩ ch ký c a ng ưi khi u n i. ðơ n khi u n i l n đu ph i đưc g i đn ng ưi đã ra quy t đnh k lu t. ðơ n khi u n i l n hai đưc g i đn c ơ quan cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i l n hai. 4. Th i h n th lý và gi i quy t khi u n i Th i h n th lý và gi i quy t khi u n i l n đu, l n hai nh ư sau: Trong th i h n 10 ngày, k t ngày nh n đưc đơ n khi u n i, ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i ph i th lý đ gi i quy t và thơng báo cho ng ưi khi u n i bi t. Th i h n gi i quy t khi u n i khơng quá 30 ngày, k t ngày th lý; đi v i v vi c ph c t p thì th i h n gi i quy t khi u n i cĩ th kéo dài h ơn nh ưng khơng quá 45 ngày, k t ngày th lý. 5. Th m quy n gi i quy t khi u n i Ng ưi đng đu c ơ quan, t ch c cĩ th m quy n qu n lý cán b , cơng ch c theo phân c p cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i l n đu đi v i quy t đnh k lu t do mình ban hành. Ng ưi đng đu c ơ quan, t ch c c p trên tr c ti p c a c ơ quan, t ch c qu n lý cán b, cơng ch c cĩ th m quy n gi i quy t trong tr ưng h p cịn khi u n i ti p. B tr ưng B N i v cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i đi v i quy t đnh k lu t mà B tr ưng, Th tr ưng c ơ quan ngang B , Th tr ưng c ơ quan thu c Chính ph , Ch tch y ban nhân dân c p t nh đã gi i quy t l n đu nh ưng cịn khi u n i ho c khi u n i l n đu đã h t th i h n nh ưng ch ưa đưc gi i quy t. 6. Xác minh n i dung khi u n i Trong quá trình gi i quy t khi u n i, ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i cĩ trách nhi m sau đây: Tr c ti p ho c phân cơng ng ưi cĩ trách nhi m ki m tra l i quy t đnh k lu t cán b, cơng ch c b khi u n i, xem xét n i dung khi u n i. N u xét th y n i dung khi u n i đã rõ thì yêu c u H i đng k lu t cán b , cơng ch c xem xét đ đ ngh ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t. Tr ưng h p n i dung khi u n i ch ưa đưc xác đnh rõ thì t mình ho c giao ng ưi cĩ trách nhim xác minh, k t lu n n i dung khi u n i 21
22. Vi c xác minh n i dung khi u n i ph i l p thành v ăn b n, báo cáo ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i. Sau khi cĩ k t qu xác minh n i dung khi u n i thì yêu c u H i đng k lu t cán b , cơng ch c xem xét đ đ ngh ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u ni. 7. T ch c đi tho i Ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i, tr ưc khi ra quy t đnh gi i quy t khi u ni ph i t ch c đi tho i v i ng ưi khi u n i. Thành ph n tham gia đi tho i bao g m ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i ch trì, ng ưi khi u n i, ng ưi cĩ trách nhi m xác minh, nh ng ng ưi khác cĩ liên quan. Khi đi tho i, ng ưi gi i quy t khi u n i ph i nêu rõ n i dung c n đi tho i, k t qu xác minh n i dung khi u n i; ng ưi tham gia đi tho i cĩ quy n trình bày ý ki n, đư a ra ch ng c liên quan đn khi u n i và yêu c u c a mình. Vi c đi tho i ph i đưc l p thành biên b n; biên b n ph i ghi rõ ý ki n c a nh ng ng ưi tham gia, k t qu đi tho i, cĩ ch ký c a ng ưi tham gia; tr ưng h p ng ưi tham gia đi tho i khơng ký xác nh n thì ph i ghi rõ lý do; biên b n này đưc l ưu vào h s ơ gi i quy t khi u n i. Kt qu đi tho i là m t trong các c ăn c đ gi i quy t khi u n i. 8. Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu Ng ưi gi i quy t khi u n i l n đu ph i ra quy t đnh gi i quy t khi u n i b ng v ăn bn. Quy t đnh gi i quy t khi u n i ph i cĩ các n i dung sau đây: a) Ngày, tháng, n ăm ra quy t đnh; b) Tên, đa ch c a ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i; c) N i dung khi u n i; d) K t qu xác minh n i dung khi u n i; đ) K t qu đi tho i; e) C ăn c pháp lu t đ gi i quy t khi u n i; g) K t lu n n i dung khi u n i là đúng, đúng m t ph n ho c sai tồn b ; h) Gi nguyên, s a đi, b sung ho c h y b m t ph n hay tồn b quy t đnh k lu t b khi u n i; i) Vi c b i th ưng cho ng ưi b thi t h i (n u cĩ); k) Quy n khi u n i l n hai ho c quy n kh i ki n v án hành chính t i Tịa án đi v i quy t đnh k lu t bu c thơi vi c. Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu ph i đưc g i cho ng ưi khi u n i và c ơ quan, t ch c h u quan. 9. Gi i quy t khi u n i l n hai Ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i l n hai cĩ trách nhi m sau đây: - Yêu c u ng ưi ban hành quy t đnh k lu t cán b , cơng ch c b khi u n i báo cáo vi c xem xét k lu t và gi i quy t khiu n i c a ng ưi b k lu t. - T mình ho c giao cho ng ưi cĩ trách nhi m xác minh ti n hành xác minh, k t lu n ni dung khi u n i. Vi c xác minh n i dung khi u n i ph i l p thành v ăn b n và báo cáo ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i. - Ch trì t ch c đi tho i v i ng ưi khi u n i. Thành ph n tham gia đi tho i bao gm: a) Ng ưi khi u n i; 22
23. b) Ng ưi cĩ trách nhi m xác minh n i dung khi u n i; c) Ng ưi b khi u n i. 10. Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n hai Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n hai ph i cĩ nh ng n i dung sau đây: a) Ngày, tháng, n ăm ra quy t đnh; b) Tên, đa ch c a ng ưi khi u n i, ng ưi b khi u n i; c) N i dung khi u n i; d) K t qu xác minh; đ) K t qu đi tho i; e) C ăn c pháp lu t đ gi i quy t khi u n i; g) K t lu n v t ng v n đ c th trong n i dung khi u n i c a ng ưi b k lu t và vi c gi i quy t c a ng ưi gi i quy t khi u n i l n đu; h) Vi c b i th ưng cho ng ưi b thi t h i (n u cĩ); i) Quy n kh i ki n v án hành chính t i Tịa án đi v i quy t đnh k lu t bu c thơi vi c. Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n hai ph i đưc g i cho ng ưi khi u n i, ng ưi gi i quy t khi u n i l n đu, ng ưi cĩ quy n, ngh ĩa v liên quan trong th i h n 07 ngày, k t ngày ban hành. Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n hai c a B tr ưng, Th tr ưng c ơ quan ngang B, Th tr ưng c ơ quan thu c Chính ph , Ch t ch y ban nhân dân c p t nh ph i đưc g i cho T ng thanh tra Chính ph và B tr ưng B N i v . 11. Hi u l c c a quy t đnh gi i quy t khi u n i, kh i ki n v án hành chính Quy t đnh gi i quy t khi u n i quy t đnh k lu t cán b , cơng ch c cĩ hi u l c pháp lu t bao g m: a) Quy t đnh gi i quy t khi u n i l n đu cĩ hi u l c pháp lu t sau 30 ngày, k t ngày ban hành mà ng ưi khi u n i khơng khi u n i l n hai; b) Quy t đnh gii quy t khi u n i l n hai cĩ hi u l c pháp lu t sau 30 ngày, k t ngày ban hành. Quy t đnh gi i quy t khi u n i cĩ hi u l c pháp lu t cĩ hi u l c thi hành ngay. Tr ưng h p cơng ch c gi ch c v t T ng c c tr ưng và t ươ ng đươ ng tr xu ng b k lu t buc thơi vi c mà khơng đng ý v i quy t đnh gi i quy t khi u n i đi v i quy t đnh k lu t bu c thơi vi c ho c h t th i h n gi i quy t khi u n i l n đu, l n hai theo quy đnh mà khi u n i khơng đưc gi i quy t thì cĩ quy n kh i ki n v án hành chính t i Tịa án theo quy đnh c a Lu t t t ng hành chính. 12. Thi hành quy t đnh gi i quy t khi u n i đi v i quy t đnh k lu t cán b , cơng ch c cĩ hi u l c pháp lu t Khi quy t đnh gi i quy t khi u n i đi v i quy t đnh k lu t cán b , cơng ch c cĩ hi u l c pháp lu t thì ng ưi đng đu c ơ quan, t ch c, đơ n v n ơi cán b , cơng ch c làm vi c cĩ trách nhi m cơng b cơng khai quy t đnh gi i quy t đn tồn th cán b , cơng ch c ca c ơ quan, t ch c, đơ n v ; áp d ng các bi n pháp theo th m quy n ho c ph i h p v i các cơ quan, t ch c cĩ liên quan thi hành quy t đnh gi i quy t khi u n i đĩ; b i th ưng thi t hi theo quy đnh c a pháp lu t. 23
24. Câu h i 1) Trình bày th m quy n gi i quy t khi u n i? 2) Trình t , th t c gi i quy t khi u n i l n đ u? 3) Trình t , th tc gi i quy t khi u n i l n hai? Hưng d n tr l i câu h i câu h i 1) Xem m c I ch ươ ng này. 2) Xem m c II ch ươ ng này. 3) Xem m c III ch ươ ng này. Tài li u tham kh o 2) Lu t khi u n i ngày 11/11/2011. 24
25. PH N II: PHÁP LU T V KHI U KI N HÀNH CHÍNH Ch ươ ng 4: MT S KHÁI NI M VÀ CÁC NGUYÊN T C CA LU T T T NG HÀNH CHÍNH VI T NAM I- MT S KHÁI NI M 1. T t ng hành chính T t ng hành chính là tồn b ho t đng c a Tịa án, Vi n ki m sát, ng ưi ti n hành t t ng, ng ưi tham gia t t ng, c a cá nhân, c a c ơ quan Nhà n ưc và t ch c trong vi c gi i quy t v án hành chính, c ũng nh ư trình t do pháp lu t quy đnh đi v i vi c kh i ki n, th lý, gi i quy t v án hành chính và thi hành b n án, quy t đnh c a Tịa án v v án hành chính. 2. Lu t t t ng hành chính Lu t t t ng hành chính là m t ngành lu t trong h th ng pháp lu t c a n ưc ta, t ng hp các quy ph m pháp lu t điu ch nh các quan h t t ng hành chính phát sinh gi a Tịa án v i nh ng ng ưi tham gia t t ng, nh ng ng ưi ti n hành t t ng trong quá trình Tịa án gi i quy t v án hành chính nh m b o v các quy n và l i ích h p pháp c a cá nhân, c ơ quan và t ch c. Lu t t t ng hành chính quy đnh các hành vi t t ng c a Tịa án, Vi n ki m sát, bên kh i ki n, bên b ki n và nh ng ng ưi tham gia t t ng khác trong quá trình Tịa án gi i quy t v án hành chính nh m t o điu ki n thu n l i cho các c ơ quan ti n hành t t ng tìm ra s th t khách quan c a v án, trên c ơ s đĩ Tịa án cĩ th ti n hành vi c gi i quy t v án đưc đúng đn. Ð đt đưc điu đĩ, Th m phán và H i th m nhân dân trong cơng tác xét x khơng nh ng ph i n m v ng pháp lu t n i dung mà cịn ph i n m v ng pháp lu t t t ng hành chính. 3. V án hành chính V án hành chính là v án phát sinh t i Tịa hành chính cĩ th m quy n do cĩ cá nhân, cơ quan Nhà n ưc, t ch c kh i ki n ra tr ưc Tịa án yêu c u b o v quy n, l i ích h p pháp c a mình. 4. Quy t đ nh hành chính Quy t đ nh hành chính là v ăn bn do cơ quan hành chính nhà n ưc, c ơ quan, t ch c khác ho c ng ưi cĩ th m quy n trong các c ơ quan, t ch c đĩ ban hành, quy t đ nh v m t vn đ c th trong ho t đ ng qu n lý hành chính đưc áp d ng m t l n đ i v i m t ho c mt s đ i t ưng c th . 5. Hành vi hành chính Hành vi hành chính là hành vi c a c ơ quan hành chính nhà n ưc, cơ quan, t ch c khác ho c ca ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan, t ch c đĩ th c hi n ho c khơng th c hi n nhi m v , cơng v theo quy đ nh c a pháp lu t. 6. Quy t đ nh k lu t bu c thơi vi c 25
26. Quy t đ nh k lu t bu c thơi vi c là v ăn b n th hi n d ưi hình th c quy t đ nh c a ng ưi đ ng đ u c ơ quan, t ch c đ áp d ng hình th c k lu t bu c thơi vi c đ i v i cơng ch c thu c quy n qu n lý c a mình. 7. Quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính mang tính n i b c a c ơ quan, t ch c Quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính mang tính n i b c a c ơ quan, t ch c là nh ng quy t đ nh, hành vi qu n lý, ch đ o, điu hành ho t đ ng th c hi n ch c n ăng, nhi m v trong ph m vi c ơ quan, t ch c đĩ. 8. ðươ ng s ðươ ng s bao g m ng ưi kh i ki n, ng ưi b ki n, ng ưi cĩ quy n l i, ngh ĩa v liên quan. 9. Ng ưi kh i ki n Ng ưi kh i ki n là cá nhân, c ơ quan, t ch c kh i ki n v án hành chính đi v i quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính, quy t đ nh k lu t bu c thơi vi c, quy t đ nh gi i quy t khi u n i v quy t đ nh x lý v vi c c nh tranh, vi c l p danh sách c tri. 10. Ng ưi b ki n Ng ưi b ki n là cá nhân, c ơ quan, t ch c cĩ quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính, quy t đ nh k lu t bu c thơi vi c, quy t đ nh gi i quy t khi u n i v quy t đ nh x lý v vi c c nh tranh, l p danh sách c tri b kh i ki n. 11. Ng ưi cĩ quy n l i, ngh ĩa v liên quan Ng ưi cĩ quy n l i, ngh ĩa v liên quan là cá nhân, c ơ quan, t ch c tuy khơng kh i ki n, khơng b ki n, nh ưng vi c gi i quy t v án hành chính cĩ liên quan đn quy n l i, nghĩa v c a h nên h t mình ho c đươ ng s khác đ ngh và đưc Tồ án ch p nh n ho c đưc Tồ án đư a vào tham gia t t ng v i t ư cách là ng ưi cĩ quy n l i, ngh ĩa v liên quan. II- ðC ðIM, NHI M V, M C ðÍCH CA LU T T T NG HÀNH CHÍNH VI T NAM 1. Ðc đim Lu t t t ng hành chính Vi t Nam cĩ nh ng đc đim c ơ b n sau đây: - M t là, Lu t t t ng hành chính Vi t Nam quy đnh quá trình tài phán hành chính ph i tr i qua hai giai đon là: giai đon ti n t t ng và giai đon t t ng. Ðây là đim đc thù c a Lu t t t ng hành chính mà các ngành Lu t hình th c khác khơng cĩ . Giai đon ti n t t ng : đây là giai đon b t bu c ph i tr i qua đ cĩ th th c hi n đưc giai đon t t ng. Giai đon này đưc các c ơ quan Nhà n ưc, cán b , cơng ch c Nhà nưc th c hi n theo quy đnh c a pháp lu t khi u n i, t cáo nĩi riêng và pháp lu t hành chính nĩi chung và theo th t c hành chính, ch khơng ph i do Tịa án th c hi n b ng th 26
27. tc t t ng. Ði u này đã đưc quy đnh trong Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính và hi n t i là trong Lu t t t ng hành chính. 3 Giai đon t t ng: là giai đon tài phán do c ơ quan ti n hành t t ng cĩ th m quy n th c hi n theo quy đnh c a pháp lu t t t ng hành chính. - Hai là, t t ng hành chính Vi t Nam là t t ng vi t, ngh ĩa là các ch ng c mà các bên nêu ra trong t t ng hành chính ph i đưc th hi n b ng hình th c v ăn b n; các ch ng c này đưc trao đi cơng khai, t c là các đươ ng s cĩ quy n đưc đc, sao chép và xem các tài li u, ch ng c do đươ ng s khác cung c p. Quan h gi a các đươ ng s (ng ưi kh i ki n, ng ưi b ki n, ng ưi cĩ quy n l i, ngh ĩa v liên quan) trong v án hành chính là quan h bình đng theo quy đnh c a pháp lu t t t ng hành chính. 2 Nhi m v và m c đích c a Lu t t t ng hành chính Vi t Nam Cũng nh ư b t k ỳ m t ngành lu t nào khác, Lu t t t ng hành chính cĩ nh ng nhi m v, m c đích c th c a mình. 2.1. Nhi m v c a Lu t t t ng hành chính Các nhi m v c a Lu t t t ng hành chính Vi t Nam bao g m : - Quy đnh th m quy n c a Tịa án nhân dân trong vi c gi i quy t các v án hành chính; - Quy đnh thành ph n nh ng ng ưi ti n hành t t ng, nh ng ng ưi tham gia t t ng trong t ng giai đon c a t t ng hành chính; thành ph n h i đng xét x m i c p; - Quy đnh trình t , th t c kh i ki n và th lý v án hành chính; - Quy đnh trình t , th t c thu th p ch ng c trong v án hành chính; - Quy đnh trình t , th t c xét x s ơ th m, phúc th m, giám đc th m và tái th m v án hành chính; - Quy đnh th t c đc bi t xem xét l i quy t đnh c a H i đng th m phán Tịa án nhân dân t i cao; - Quy đnh trình t , th t c thi hành b n án, quy t đnh c a Tịa án đi v i các v án hành chính. 2.2. Mc đích c a Lu t t t ng hành chính Thơng qua vi c th c hi n các nhi m v c a mình, lu t t t ng hành chính Vi t Nam nh m h ưng t i các m c đích sau đây: - Bo v quy n, l i ích h p pháp c a cá nhân, c ơ quan Nhà n ưc, t ch c thơng qua vi c th c hi n ch c n ăng c a mình; - Bo đm cho vi c gi i quy t các v án hành chính đưc đúng đn, k p th i; 3 Theo Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính tr ưc đây thì t t c các lo i khi u ki n hành chính thu c th m quy n gi i quy t c a Tịa án đu b t bu c ph i tr i qua giai đon ti n t t ng. Hi n t i theo Lu t t t ng hành chính thì ch cĩ 2 lo i khi u ki n hành chính (1.Khi u ki n v danh sách c tri b u c đ i bi u Qu c h i, danh sách c tri b u c đi bi u H i đ ng nhân dân; và 2.Khi u ki n quy t đ nh gi i quy t khi u n i v quy t đ nh x lý v vi c c nh tranh) là bt bu c ph i tr i qua giai đon ti n t t ng, cịn các lo i khi u ki n hành chính cịn l i thì khơng nh t thi t ph i tr i qua giai đon ti n t t ng. 27
28. - Bo đm cho vi c thi hành các b n án, các quy t đnh đã cĩ hi u l c pháp lu t c a Tịa án v v án hành chính đưc nghiêm ch nh, cĩ hi u l c và hi u qu . III - CÁC NGUYÊN T C C A LU T T T NG HÀNH CHÍNH 1. Khái ni m các nguyên t c c a Lu t t t ng hành chính Vi t Nam 1.1. Khái ni m Nguyên t c c a pháp lu t là nh ng t ư t ưng pháp lý ch đo tồn b các quy ph m pháp lu t, các ch đnh pháp lu t c ũng nh ư h th ng các ngành lu t c th . Các nguyên t c c a Lu t t t ng hành chính Vi t Nam là nh ng t ư t ưng pháp lý ch đo, cĩ ý ngh ĩa quy t đnh đi v i tồn b h th ng các ch đnh t t ng và bi u th nh ng ni dung đc tr ưng nh t c a ngành lu t này. 1.2. Phân lo i các nguyên t c c a Lu t t t ng hành chính Vi t Nam Vi c phân lo i các nguyên t c c a Lu t t t ng hành chính thành t ng nhĩm ch cĩ tính ch t t ươ ng đi. B i vì, các nguyên t c c a Lu t t t ng hành chính đu cĩ vai trị ch đo tồn b h th ng các ch đnh c a Lu t t t ng hành chính và đu liên h m t thi t v i nhau. Căn c vào n i dung và ý ngh ĩa c a các nguyên t c, cĩ th chia chúng thành hai nhĩm nh ư sau : Nhĩm th nh t: nhĩm nguyên t c chung: Nhĩm th hai: nhĩm nguyên t c điu ch nh các ho t đng riêng bi t c a t t ng hành chính. 2. N i dung các nguyên t c c a Lu t t t ng hành chính Vi t Nam 2.1. Nhĩm nguyên t c chung 1) Nguyên t c bo đ m quy n b o v quy n và l i ích h p pháp c a đươ ng s 4 ðươ ng s t mình ho c cĩ th nh lu t s ư hay ng ưi khác b o v quy n và l i ích hp pháp c a mình. Tồ án cĩ trách nhi m b o đ m cho đươ ng s th c hi n quy n b o v quy n và l i ích h p pháp c a h . 2) Nguyên t c bình đng v quy n và ngh ĩa v trong t t ng hành chính 5 Mi cơng dân đ u bình đng tr ưc pháp lu t, tr ưc Tồ án khơng phân bi t dân t c, nam n , thành ph n xã h i, tín ng ưng, tơn giáo, trình đ v ăn hố, ngh nghi p. Mi c ơ quan, t ch c đ u bình đng khơng ph thu c vào hình th c t ch c, hình th c s h u và nh ng v n đ khác. Các đươ ng s bình đng v quy n và ngh ĩa v trong quá trình gi i quy t v án hành chính. Tồ án cĩ trách nhi m t o điu ki n đ h th c hi n các quy n và ngh ĩa v c a mình. 3) Nguyên t c v ti ng nĩi, ch vi t dùng trong t t ng hành chính 6 4 ðiu 11 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 5 ðiu 10 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 28
29. Ti ng nĩi và ch vi t dùng trong t t ng hành chính là ti ng Vi t. Ng ưi tham gia t t ng hành chính cĩ quy n dùng ti ng nĩi và ch vi t c a dân t c mình; trong tr ưng h p này, ph i cĩ ngưi phiên d ch. Nguyên t c này nĩi lên quy n bình đng gi a các dân t c và b o đm cho các đươ ng s thu c các dân t c cĩ điu ki n di n đt rõ ràng các yêu c u, đư a ra các ch ng c , lý l bng ti ng nĩi, ch vi t c a dân t c mình. Trên c ơ s đĩ, h th c hi n đưc đy đ các quy n và ngh ĩa v t t ng, b o v đưc quy n và l i ích h p pháp c a mình tr ưc Tịa án. 4) Nguyên t c th c hi n ch đ xét x cĩ H i th m nhân dân Hi th m nhân dân là nh ng ng ưi do c ơ quan quy n l c Nhà n ưc b u ho c c ra. Vi c tham gia c a H i th m nhân dân vào ho t đng xét x c a Tịa án là m t bi u hi n c a s ki m tra, giám sát c a nhân dân đi v i ho t đng c a c ơ quan Nhà n ưc. Nguyên t c này đưc quy đnh trong Hi n pháp, trong Lu t t ch c TAND và đưc c th hĩa t i Ði u 13 Lu t t t ng hành chính nh ư sau. Theo quy đnh c a pháp lu t thì khi xét x , H i th m ngang quy n v i Th m phán, đây là điu ki n quan tr ng đ H i th m nhân dân phát huy vai trị là ng ưi đi di n cho nhân dân tham gia cơng tác xét x c a Tịa án, đng th i b o đm cho ti ng nĩi c a ng ưi dân cĩ tính ch t quy t đnh trong cơng vi c xét x c a Tịa án. Ð th c hi n t t nguyên t c này, H i th m nhân dân c n nâng cao ý th c trách nhi m, nâng cao ki n th c pháp lu t, th c hi n đúng ch c n ăng, nhi m v c a mình theo quy đnh c a pháp lu t t t ng hành chính và các quy đnh pháp lu t liên quan. 5) Nguyên t c Tịa án xét x cơng khai 7 Vi c xét x v án hành chính đưc ti n hành cơng khai. Tr ưng h p c n gi bí m t nhà n ưc ho c gi bí m t c a đươ ng s theo yêu c u chính đáng c a h thì Tồ án xét x kín nh ưng ph i tuyên án cơng khai. Tịa án xét x cơng khai nên m i ng ưi đu cĩ quy n đn d phiên tịa. Ðĩ là điu ki n đ ng ưi dân tìm hi u pháp lu t, n m v ng pháp lu t, gĩp ph n đu tranh ch ng các hành vi vi ph m pháp lu t. Nguyên t c này b o đm cho ng ưi dân giám sát đưc ho t đng xét x c a Tịa án; đng th i t o điu ki n cho Tịa án cĩ th thơng qua ho t đng xét x th c hi n vi c truyên truy n, giáo d c pháp lu t. 6) Nguyên t c Tịa án xét x t p th và quy t đnh theo đa s Tịa án nhân dân xét x t p th và quy t đnh theo đa s . Yêu c u c a nguyên t c này là vi c xét x các v án các c p xét x ph i đưc ti n hành theo ch đ h i đng xét x , ch khơng do m t cá nhân th c hi n, b o đm vi c xét x đưc th n tr ng, khách quan và chính xác. Vi nguyên t c này, n u thành ph n H i đng xét x khơng đúng theo quy đnh c a pháp lu t là vi ph m nghiêm tr ng pháp lu t t t ng, và đĩ là c ăn c đ Tịa án c p trên h y bn án ho c quy t đnh c a H i đng xét x . 6 ðiu 22 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 7 ðiu 17 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 29
30. Hi đng xét x v án hành chính t ng c p xét x đưc quy đnh nh ư sau : - Thành ph n H i đ ng xét x s ơ th m8 Hi đ ng xét x s ơ th m g m m t Th m phán và hai H i th m nhân dân. Trong tr ưng h p đ c bi t, H i đ ng xét x s ơ th m cĩ th g m hai Th m phán và ba H i th m nhân dân. - Thành ph n H i đ ng xét x phúc th m9 Hi đ ng xét x phúc th m g m ba Th m phán. - Thành ph n H i đ ng giám đ c th m và tái th m10 1. H i đ ng giám đ c th m Tồ án c p t nh là y ban Th m phán Tồ án c p t nh; khi ti n hành giám đc th m b n án, quy t đ nh đã cĩ hi u l c pháp lu t thì ph i cĩ ít nh t hai ph n ba t ng s thành viên tham gia; Chánh án Tịa án c p t nh làm Ch t a phiên tịa giám đc th m. 2. H i đ ng giám đ c th m c a Tồ hành chính Tồ án nhân dân t i cao g m ba Th m phán Tồ án nhân dân t i cao; khi ti n hành giám đc th m bn án, quy t đ nh đã cĩ hi u l c pháp lu t thì ph i cĩ đ ba Th m phán tham gia; Chánh tồ Tịa hành chính Tịa án nhân dân t i cao phân cơng m t Th m phán làm Ch t a phiên tịa giám đc th m. 3. H i đ ng giám đ c th m Tồ án nhân dân t i cao là H i đ ng Th m phán Tồ án nhân dân t i cao; khi ti n hành giám đc th m b n án, quy t đ nh đã cĩ hi u l c pháp lu t thì ph i cĩ ít nh t hai ph n ba t ng s thành viên tham gia; Chánh án Tịa án nhân dân t i cao làm Ch t a phiên tịa giám đc th m. Hi đng xét x quy t đnh theo đa s , riêng quy t đnh c a H i đng Th m phán Tịa án nhân dân t i cao, U ban Th m phán Tịa án c p t nh ph i đưc quá n a t ng s thành viên bi u quy t tán thành. 7) Nguyên t c pháp ch xã h i ch ngh ĩa Nguyên t c pháp ch xã h i ch ngh ĩa là nguyên t c ch đ o, bao trùm nh t đưc th hi n trong t t c các ho t đ ng t t ng nĩi chung c ũng nh ư trong t t ng hành chính nĩi riêng. Nguyên t c này đưc th hi n trong t t c các giai đon c a t t ng hành chính, t nh ng quy đ nh chung cho đ n nh ng quy đ nh c th . Ðây là nguyên t c pháp lý c ơ b n nh t trong ho t đ ng c a các c ơ quan Nhà n ưc và cơng dân đưc quy đ nh t i Ði u 12 Hi n pháp 1992. Trong t t ng hành chính, nguyên t c này b o đm cho vi c gi i quy t các v án hành chính đúng pháp lu t và đươ c bi u hi n c th nh ư sau: - Bo đ m pháp ch xã h i ch ngh ĩa trong t t ng hành chính 11 Mi ho t đ ng t t ng hành chính c a ng ưi ti n hành t t ng, ng ưi tham gia t tng, c a cá nhân, cơ quan, t ch c cĩ liên quan ph i tuân theo các quy đ nh c a Lu t t tng hành chính. 8 ðiu 128 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 9 ðiu 192 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 10 ðiu 218 và ðiu 238 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 11 ðiu 4 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 30
31. - Bo đ m hi u l c c a b n án, quy t đ nh c a Tồ án 12 Bn án, quy t đ nh c a Tồ án v v án hành chính đã cĩ hi u l c pháp lu t ph i đưc thi hành và ph i đưc cá nhân, c ơ quan, t ch c tơn tr ng. Cá nhân, c ơ quan, t ch c cĩ ngh ĩa v ch p hành b n án, quy t đ nh c a Tồ án ph i nghiêm ch nh ch p hành. Trong ph m vi nhi m v , quy n h n c a mình, Tồ án, c ơ quan, t ch c đưc giao nhi m v cĩ liên quan đn vi c thi hành b n án, quy t đ nh c a Tồ án ph i nghiêm ch nh thi hành và ch u trách nhi m tr ưc pháp lu t v vi c th c hi n nhi m v đĩ. 8) Nguyên t c Th m phán và H i th m nhân dân xét x đ c l p và ch tuân theo pháp lu t13 Khi xét x v án hành chính, Th m phán và H i th m nhân dân đ c l p và ch tuân theo pháp lu t. Nghiêm c m m i hành vi can thi p, c n tr Th m phán, H i th m nhân dân th c hi n nhi m v . Nguyên t c khi xét x Th m phán và H i th m nhân dân đc l p và ch tuân theo pháp lu t khơng ch là m t nguyên tc c ơ b n đưc quy đnh trong Hi n pháp c a n ưc ta, mà cịn đưc quy đnh trong Hi n pháp c a nhi u n ưc trên th gi i. Tuy vi c quy đnh cĩ khác nhau v hình th c nh ưng v n i dung thì c ơ b n là gi ng nhau. Ví d : kho n 1 Ði u 97 Hi n pháp n ưc C ng hịa liên bang Ð c n ăm 1959 quy đnh: Th m phán xét x đc l p và ch tuân theo pháp lu t. Vi t Nam, nguyên t c này cĩ l ch s hình thành và phát tri n t lâu. Ði u 69 Hi n pháp n ăm 1946 n ưc ta đã quy đnh: Trong khi xét x , các viên th m phán ch tuân theo pháp lu t, các c ơ quan khác khơng đưc can thi p. Hi n pháp n ăm 1959 ra đi, nguyên t c này đưc ghi nh n m t cách rõ nét h ơn: Khi xét x , Tịa án nhân dân cĩ quy n đc l p và ch tuân theo pháp lu t (Ði u 100 Hi n pháp 1959 và Ði u 4 Lu t t ch c Tịa án nhân dân nam 1960). Ði u 131 Hi n pháp 1980 và Ði u 6 Lu t t ch c Tịa án nhân dân n ăm 1981 kh ng đnh c th h ơn nguyên t c này: Khi xét x , Th m phán và H i th m nhân dân đc l p và ch tuân theo pháp lu t. Nguyên t c khi xét x Th m phán và H i th m nhân dân đc l p và ch tuân theo pháp lu t đưc th hi n các m t: - Th nh t: khi xét x , Th m phán và H i th m khơng b ràng bu c b i k t lu n c a Vi n ki m sát; khơng b chi ph i b i ý ki n c a nhau. Th m phán, H i th m ph i ch u trách nhi m đi v i ý ki n c a mình v t ng v n đ c a v án. - Th hai: Th m phán và H i th m đc l p c ũng cĩ ngh ĩa là khơng m t c ơ quan, t ch c nào can thi p trái pháp lu t vào ho t đng xét x c a Th m phán và H i th m. S đc l p c a Th m phán và H i th m khi xét x ph i g n li n v i vi c tuân th pháp lu t. Ði u đĩ cĩ ngh ĩa là khi xét x , Th m phán và H i th m ph i c ăn c vào các quy đnh c a pháp lu t đ đư a ra ý ki n, quy t đnh c a mình v t ng v n đ c a v án hành chính, ch khơng đưc tùy ti n hay b ng c m tính. 12 ðiu 21 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 13 ðiu 14 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 31
32. Quy đnh này đưc ghi nh n trong Hi n pháp 1992 v a nh m m c đích b o v pháp ch xã h i ch ngh ĩa v a th hi n tính ch t đc l p, khơng ph thu c vào các c ơ quan, t ch c hay cá nhân nào trong ho t đng c a Tịa án nhân dân. Trong th c t cĩ th cĩ nh ng vi ph m đi v i nguyên t c đc l p xét x này. Song đĩ là nh ng vi ph m mang tính ch t cá nhân, t ư l i, h l i d ng danh ngh ĩa c ơ quan Ðng, c ơ quan Nhà n ưc, ho c s nh hưng c a mình nh m tác đng vào c ơ quan xét x , ép bu c c ơ quan xét x th c hi n theo yêu c u c a h . Ð đm b o nguyên t c khi xét x Th m phán và H i th m nhân dân đc l p và ch tuân theo pháp lu t Nhà n ưc nên quan tâm đm b o m t s điu ki n c n thi t nh ư: - Các Th m phán ph i đưc đào t o cĩ ch t l ưng v nghi p v xét x hành chính. - Pháp đin hĩa nh ng v ăn b n pháp lu t v n i dung đ t o điu ki n cho các Th m phán áp d ng lu t m t cách d dàng. - Tăng c ưng h ơn n a tính đc l p trong ho t đng xét x b ng cách c th hĩa trách nhi m cá nhân c a Th m phán và H i th m nhân dân. - Tng b ưc nghiên c u đ s a đi m t s th t c t t ng nĩi chung, và t t ng hành chính nĩi riêng nh m t o điu ki n cho H i đng xét x cĩ điu ki n ngh án khơng ch trên c ơ s nh ng ch ng c cĩ trong h s ơ, mà cịn c ăn c ch y u vào di n bi n ti phiên tịa. 2.2. Nhĩm các nguyên t c điu ch nh các ho t đ ng riêng bi t c a t t ng hành chính Nhĩm nguyên t c này bao g m các nguyên t c đc tr ưng c a ho t đng t t ng hành chính, bao g m các nguyên t c c ơ b n sau đây : 1) Nguyên t c ti n t t ng hành chính Ðây là nguyên t c đc thù nh t c a Lu t t t ng hành chính, là đim khác c ơ b n so vi các ngành lu t t t ng khác. Theo nguyên t c này, tr ưc khi kh i ki n v án hành chính ra Tịa án cĩ th m quy n, đươ ng s ph i khi u n i v i ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i l n đu theo quy đnh ca Lu t khi u n i t cáo. Theo Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính tr ưc đây thì t t c các lo i khi u ki n hành chính thu c th m quy n gi i quy t c a Tịa án đu b t bu c ph i tr i qua giai đon ti n t t ng. Hi n t i theo Lu t t t ng hành chính thì ch cĩ 2 lo i khi u ki n hành chính: 1.Khi u ki n v danh sách c tri b u c đi bi u Qu c h i, danh sách c tri b u c đi bi u H i đng nhân dân; và 2.Khi u ki n quy t đnh gi i quy t khi u n i v quy t đnh x lý v vi c c nh tranh là b t bu c ph i tr i qua giai đon ti n t t ng; cịn các lo i khi u ki n hành chính cịn li thì khơng nh t thi t ph i tr i qua giai đon ti n t t ng. Kho n 2 và kho n 3 ðiu 103 Lu t t t ng hành chính quy đnh: - Cá nhân, t ch c cĩ quy n kh i ki n v án hành chính đi v i quy t đ nh gi i quy t khi u n i v quy t đ nh x lý v vi c c nh tranh trong tr ưng h p khơng đ ng ý v i quy t đnh đĩ. - Cá nhân cĩ quy n kh i ki n v án hành chính v danh sách c tri b u c đ i bi u Qu c h i, danh sách c tri b u c đ i bi u H i đ ng nhân dân trong tr ưng h p đã khi u n i vi c ơ quan cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i, nh ưng h t th i h n gi i quy t theo quy đ nh 32
33. ca pháp lu t mà khi u n i khơng đưc gi i quy t ho c đã đưc gi i quy t, nh ưng khơng đng ý v i cách gi i quy t khi u n i. 2) Nguyên t c ngh ĩa v cung c p, thu th p ch ng c 14 ðươ ng s cĩ quy n và ngh ĩa v cung c p ch ng c cho Tồ án và ch ng minh yêu cu c a mình là cĩ c ăn c và h p pháp. Ng ưi kh i ki n cĩ ngh ĩa v cung c p b n sao quy t đ nh hành chính ho c quy t đnh k lu t bu c thơi vi c, quy t đ nh gi i quy t khi u n i v quy t đ nh x lý v vi c c nh tranh, b n sao quy t đ nh gi i quy t khi u n i (n u cĩ), cung c p các ch ng c khác đ b o v quy n, l i ích h p pháp c a mình; trưng h p khơng cung c p đưc thì ph i nêu rõ lý do. Ng ưi b ki n cĩ ngh ĩa v cung c p cho Tồ án h s ơ gi i quy t khi u n i (n u cĩ) và b n sao các v ăn b n, tài li u mà c ăn c vào đĩ đ ra quy t đ nh hành chính, quy t đ nh k lu t bu c thơi vi c, quy t đnh gi i quy t khi u n i v quy t đ nh x lý v vi c c nh tranh ho c cĩ hành vi hành chính. Ng ưi cĩ quy n l i, ngh ĩa v liên quan cĩ ngh ĩa v cung c p ch ng c đ b o v quy n, l i ích h p pháp c a mình. Tồ án ti n hành xác minh, thu th p ch ng c trong nh ng tr ưng h p do Lu t đ nh. Cá nhân, c ơ quan, t ch c trong ph m vi nhi m v , quy n h n c a mình cĩ trách nhi m cung c p đ y đ và đúng th i h n cho đươ ng s , Tồ án, Vi n ki m sát tài li u, ch ng c mà mình đang l ưu gi , qu n lý khi cĩ yêu c u c a đươ ng s , Tồ án, Vi n ki m sát; tr ưng h p khơng cung c p đưc thì ph i thơng báo b ng v ăn b n cho đươ ng s , Tồ án, Vi n ki m sát bi t và nêu rõ lý do c a vi c khơng cung c p đưc tài li u, ch ng c . 3) Nguyên t c đi tho i trong t t ng hành chính ðiu 12 Lu t t t ng hành chính quy đnh: Trong quá trình gi i quy t v án hành chính, Tồ án t o điu ki n đ các đươ ng s đi tho i v vi c gi i quy t v án. 4) Nguyên t c vi c kh i ki n v án hành chính khơng làm ng ưng hi u l c c a quy t đnh hành chính. Câu h i 1) Trình bày các nguyên t c c a Lu t t t ng hành chính? Hưng d n tr l i câu h i câu h i 1) Xem m c III ch ươ ng này. Tài li u tham kh o 1) Lu t T ch c Tồ án nhân dân n ăm 2002; 2) Lu t t t ng hành chính n ăm 2010 (cĩ hi u l c ngày 01/7/2011). 14 ðiu 8, 9 và 72 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 33
34. Ch ươ ng 5: TH M QUY N C A TỊA ÁN TRONG GI I QUY T ÁN HÀNH CHÍNH I- Ð I T ƯNG THU C TH M QUY N XÉT X C A TỊA HÀNH CHÍNH n ưc ta, các v ăn b n quy ph m pháp lu t khơng thu c đi t ưng xét x c a Tịa hành chính. Pháp lu t t t ng hành chính Vi t Nam quy đnh đi t ưng thu c th m quy n xét x c a Tịa hành chính là: quy t đnh hành chính cá bi t và hành vi hành chính. 1. Quy t đnh hành chính cá bi t Quy t đ nh hành chính là v ăn bn do cơ quan hành chính nhà n ưc, c ơ quan, t ch c khác ho c ng ưi cĩ th m quy n trong các c ơ quan, t ch c đĩ ban hành, quy t đ nh v m t vn đ c th trong ho t đ ng qu n lý hành chính đưc áp d ng m t l n đ i v i m t ho c mt s đ i t ưng c th . Các quy t đ nh hành chính cá bi t thu c đ i t ưng xét x c a Tịa án g m: 1. Quy t đ nh hành chính, tr các quy t đ nh hành chính thu c ph m vi bí m t nhà nưc trong các l ĩnh v c qu c phịng, an ninh, ngo i giao theo danh m c do Chính ph quy đnh và các quy t đ nh hành chính mang tính n i b c a c ơ quan, t ch c. 2. Danh sách c tri b u c đ i bi u Qu c h i, danh sách c tri b u c đ i bi u H i đng nhân dân. 3. Quy t đ nh k lu t bu c thơi vi c cơng ch c gi ch c v t T ng C c tr ưng và tươ ng đươ ng tr xu ng. 4. Khi u ki n quy t đ nh gi i quy t khi u n i v quy t đ nh x lý v vi c c nh tranh. Ch th ban hành quy t đ nh hành chính cá bi t thu c đ i t ưng xét x c a Tịa án g m: 1. B, c ơ quan ngang b , c ơ quan thu c Chính ph , V ăn phịng Ch t ch n ưc, V ăn phịng Qu c h i, Ki m tốn nhà n ưc, Tồ án nhân dân t i cao, Vi n ki m sát nhân dân t i cao và quy t đ nh hành chính ca ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan. 2. Cơ quan nhà n ưc c p t nh, c p huy n, c p xã. 3. Cơ quan đi di n ngo i giao c a n ưc C ng hồ xã h i ch ngh ĩa Vi t Nam nưc ngồi ho c c a ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan đĩ. 2. Hành vi hành chính Hành vi hành chính là hành vi c a c ơ quan hành chính nhà n ưc, cơ quan, t ch c khác ho c ca ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan, t ch c đĩ th c hi n ho c khơng th c hi n nhi m v , cơng v theo quy đnh c a pháp lu t. Các hành vi hành chính thu c đ i t ưng xét x c a Tịa án g m: Hành vi hành chính, tr các hành vi hành chính thu c ph m vi bí m t nhà n ưc trong các l ĩnh v c qu c phịng, 34
35. an ninh, ngo i giao theo danh m c do Chính ph quy đ nh và các hành vi hành chính mang tính n i b c a c ơ quan, t ch c. Ch th cĩ hành vi hành chính thu c đ i t ưng xét x c a Tịa án g m: 1. B , c ơ quan ngang b , c ơ quan thu c Chính ph , V ăn phịng Ch t ch n ưc, V ăn phịng Qu c h i, Ki m tốn nhà n ưc, Tồ án nhân dân t i cao, Vi n ki m sát nhân dân t i cao và quy t đ nh hành chính c a ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan. 2. C ơ quan nhà n ưc c p t nh, c p huy n, c p xã. 3. C ơ quan đi di n ngo i giao c a n ưc C ng hồ xã h i ch ngh ĩa Vi t Nam nưc ngồi ho c c a ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan đĩ. Hành vi hành chính cĩ th là vi c th c hi n ho c cĩ th là vi c khơng th c hi n cơng v theo quy đnh c a pháp lu t và khơng đưc th hi n b ng v ăn b n. Ví d : Hành vi hành chính là vi c th c hi n cơng v theo quy đnh c a pháp lu t nh ư: m t ng ưi theo quy đnh c a pháp lu t đưc giao nhi m v thi hành quy t đnh hành chính c a ng ưi cĩ th m quy n v vi c c ưng ch tháo d cơng trình ph c a m t gia đình do cĩ s l n chi m đt c a cơng, nh ưng khi thi hành cơng v ng ưi đĩ khơng nh ng tháo d cơng trình ph mà cịn cĩ hành vi phá b m t ph n c a ngơi nhà. Ví d : Hành vi hành chính là vi c khơng th c hi n cơng v theo quy đnh c a pháp lu t nh ư: m t c ơ quan ho c m t ng ưi theo quy đnh c a pháp lu t sau khi nh n đ h s ơ v vic xin c p gi y phép xây d ng nhà , m c dù h s ơ đã đy đ các tài li u c n thi t, th nh ưng quá th i h n do pháp lu t quy đnh, c ơ quan đĩ ho c ng ưi đĩ v n khơng c p gi y phép xây d ng nhà cho ng ưi xin phép. II- CÁC LO I KHI U KI N THU C TH M QUY N GI I QUY T C A TỊA ÁN Theo quy đnh c a pháp lu t n ưc ta thì Tịa án th c hi n th m quy n đc bi t c a Nhà n ưc là th m quy n xét x . Theo quy đnh t i Ði u 28 Lu t t t ng hành chính thì Tịa án cĩ th m quy n gi i quy t các lo i khi u ki n sau đây: 1. Khiu ki n quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính, tr các quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính thu c ph m vi bí m t nhà n ưc trong các l ĩnh v c qu c phịng, an ninh, ngo i giao theo danh m c do Chính ph quy đ nh và các quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính mang tính n i b c a c ơ quan, t ch c. 2. Khi u ki n v danh sách c tri b u c đ i bi u Qu c h i, danh sách c tri b u c đi bi u H i đ ng nhân dân. 3. Khi u ki n quy t đ nh k lu t bu c thơi vi c cơng ch c gi ch c v t T ng C c tr ưng và tươ ng đươ ng tr xu ng. 4. Khi u ki n quy t đ nh gi i quy t khi u n i v quy t đ nh x lý v vi c c nh tranh. III- TH M QUY N XÉT X S Ơ TH M V ÁN HÀNH CHÍNH C A TỊA ÁN NHÂN DÂN CÁC C P 35
36. 1. Th m quy n c a Tịa án nhân dân c p huy n15 Tồ án nhân dân huy n, qu n, th xã, thành ph thu c t nh (sau đây g i chung là Tồ án cp huy n) gi i quy t theo th t c s ơ th m nh ng khi u ki n sau đây: 1. Khi u ki n quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính c a c ơ quan nhà n ưc t cp huy n tr xu ng trên cùng ph m vi đ a gi i hành chính v i Tồ án ho c c a ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan nhà n ưc đĩ; 2. Khi u ki n quy t đ nh k lu t bu c thơi vi c c a ng ưi đ ng đ u c ơ quan, t ch c t c p huy n tr xu ng trên cùng ph m vi đ a gi i hành chính v i Tồ án đi v i cơng ch c thu c quy n qu n lý c a c ơ quan, t ch c đĩ; 3. Khi u ki n v danh sách c tri b u c đi bi u Qu c h i, danh sách c tri b u c đi bi u H i đng nhân dân c a c ơ quan l p danh sách c tri trên cùng ph m vi đa gi i hành chính v i Tồ án. 2. Th m quy n c a Tịa án nhân dân c p t nh 16 Tồ án nhân dân t nh, thành ph tr c thu c trung ươ ng (sau đây g i chung là Tồ án cp t nh) gi i quy t theo th t c s ơ th m nh ng khi u ki n sau đây: a) Khi u ki n quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính c a b , c ơ quan ngang b , cơ quan thu c Chính ph , V ăn phịng Ch t ch n ưc, V ăn phịng Qu c h i, Ki m tốn nhà nưc, Tồ án nhân dân t i cao, Vi n ki m sát nhân dân t i cao và quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính c a ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan đĩ mà ng ưi kh i ki n cĩ n ơi cư trú, n ơi làm vi c ho c tr s trên cùng ph m vi đ a gi i hành chính v i Tồ án; tr ưng hp ng ưi kh i ki n khơng cĩ n ơi c ư trú, n ơi làm vi c ho c tr s trên lãnh th Vi t Nam thì th m quy n gi i quy t thu c Tồ án n ơi c ơ quan, ng ưi cĩ th m quy n ra quy t đ nh hành chính, cĩ hành vi hành chính; b) Khi u ki n quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính c a c ơ quan thu c m t trong các c ơ quan nhà n ưc nêu trên và quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính c a ng ưi cĩ th m quy n trong các c ơ quan đĩ mà ng ưi kh i ki n cĩ n ơi c ư trú, n ơi làm vi c ho c tr s trên cùng ph m vi đ a gi i hành chính v i Tồ án; tr ưng h p ng ưi kh i ki n khơng cĩ nơi c ư trú, n ơi làm vi c ho c tr s trên lãnh th Vi t Nam thì th m quy n gi i quy t thu c Tồ án n ơi c ơ quan, ng ưi cĩ th m quy n ra quy t đ nh hành chính, cĩ hành vi hành chính; c) Khi u ki n quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính c a c ơ quan nhà n ưc c p tnh trên cùng ph m vi đ a gi i hành chính v i Tồ án và c a ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan nhà n ưc đĩ; d) Khi u ki n quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính c a c ơ quan đi di n ngo i giao c a n ưc C ng hồ xã h i ch ngh ĩa Vi t Nam n ưc ngồi ho c c a ng ưi cĩ th m quy n trong c ơ quan đĩ mà ng ưi kh i ki n cĩ n ơi c ư trú trên cùng ph m vi đ a gi i hành chính v i Tồ án. Tr ưng h p ng ưi kh i ki n khơng cĩ n ơi c ư trú t i Vi t Nam, thì Tồ án cĩ th m quy n là Tồ án nhân dân thành ph Hà N i ho c Tồ án nhân dân thành ph H Chí Minh; 15 ðiu 29 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 16 ðiu 30 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 36
37. đ) Khi u ki n quy t đ nh k lu t bu c thơi vi c c a ng ưi đ ng đ u c ơ quan, t ch c cp t nh, b , ngành trung ươ ng mà ng ưi kh i ki n cĩ n ơi làm vi c khi b k lu t trên cùng ph m vi đ a gi i hành chính v i Tồ án; e) Khi u ki n quy t đ nh gi i quy t khi u n i v quy t đ nh x lý v vi c c nh tranh mà ng ưi kh i ki n cĩ n ơi c ư trú, n ơi làm vi c ho c tr s trên cùng ph m vi đ a gi i hành chính v i Tồ án; g) Trong tr ưng h p c n thi t, Tồ án c p t nh cĩ th l y lên đ gi i quy t khi u ki n thu c th m quy n c a Tồ án c p huy n. IV - XÁC Ð NH TH M QUY N GI I QUY T CÁC V KI N HÀNH CHÍNH 1. Xác đnh th m quy n trong tr ưng h p v a cĩ đơn khi u n i, v a cĩ đơn kh i ki n17 Tr ưng h p ng ưi kh i ki n cĩ đơn kh i ki n v án hành chính t i Tồ án cĩ th m quy n, đ ng th i cĩ đơn khi u n i đ n ng ưi cĩ th m quy n gi i quy t khi u n i thì th m quy n gi i quy t theo s l a ch n c a ng ưi kh i ki n. 2. Xác đnh th m quy n th lý gi i quy t gi a các tịa án, gi a các tịa chuyên trách Tranh ch p v th m quy n gi i quy t v án hành chính gi a các Tồ án c p huy n trong cùng m t t nh, thành ph tr c thu c trung ươ ng do Chánh án Tồ án c p t nh gi i quy t. Tranh ch p v th m quy n gi i quy t v án hành chính gi a các Tồ án c p huy n thu c các t nh, thành ph tr c thu c trung ươ ng khác nhau ho c gi a các Tồ án c p t nh do Chánh án Tồ án nhân dân t i cao gi i quy t. Câu h i 1) ði t ưng thu c th m quy n xét x c a Tịa Hành chính? 2) Các lo i khi u ki n thu c th m quy n gi i quy t ca Tịa Hành chính? 3) Th m quy n xét x s ơ th m v án hành chính đưc quy đ nh nh ư th nào? Hưng d n tr l i câu h i câu h i 1) Xem m c I ch ươ ng này. 2) Xem m c II ch ươ ng này. 3) Xem m c III ch ươ ng này. Tài li u tham kh o 1) Lu t t t ng hành chính n ăm 2010; 2) Ngh quy t 02/2011/NQ-HðTP ngày 29/7/2011 c a H i đng th m phán Tịa án nhân dân t i cao v h ưng d n thi hành Lu t T t ng hành chính 2010. 17 ðiu 31 Lu t t t ng hành chính n ăm 2010. 37