Module Giáo dục thường xuyên 14: Lập kế hoạch dạy học theo hướng dạy học tích cực - Nguyễn Bích Liên

Nội dung text: Module Giáo dục thường xuyên 14: Lập kế hoạch dạy học theo hướng dạy học tích cực - Nguyễn Bích Liên

1. NGUYỄN BÍCH LIÊN – NGUYỄN THỊ HƯƠNG LAN Module GDTX 14: Lp k hoch dy hc theo hng dy hc tích cc ModulE GDTX 14 LËP KÕ HO¹ CH D¹Y HäC THEO H¦íNG D¹Y HäC TÝCH CùC LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 37
2. A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN Ni dung chng trình giáo dc c th hin c th và y nht trong các bài hc và hot ng giáo dc, do vy ging dy tt ni dung giáo dc, giáo viên phi chun b k k hoch dy hc hay còn gi là thit k giáo án. K hoch dy hc là bn thit k s phm cho mt bài hc, trong ó th hin ni dung và phng pháp dy hc, mc tiêu, ý s phm ca giáo viên. K hoch dy hc là sn phm s phm c áo ca giáo viên, qua k hoch dy hc có th nhn bit c trình khoa hc, kinh nghim s phm và ý thc ngh nghip ca giáo viên. K hoch dy hc là công c giáo viên lên lp. S thành bi ca gi dy ph thuc rt nhiu vào vic chun b k hoch dy hc ca giáo viên, cho nên "có k hoch dy hc tt là thành công ca mt na gi dy". Tuy nhiên, thc trng vic lp k hoch dy hc ca i ng giáo viên ging dy các trung tâm giáo dc thng xuyên, i ng giáo viên/hng dn viên ging dy các chuyên trung tâm hc tp cng ng hin nay còn nhiu hn ch. Vic lp k hoch dy hc theo hng dy hc tích cc vn cha c mt s giáo viên chú trng. Mt s giáo viên cha bit cách xác nh mc tiêu bài dy, mc tiêu bài dy là kt qu mà hc viên phi t c sau khi hc xong bài dy ch không phi là mc tiêu vit cho giáo viên. Mt s giáo viên khi xác nh mc tiêu bài dy cha bám sát vào chun kin thc, k nng trong chng trình nên có nhng mc tiêu quá nng so vi trình ca hc viên Mt s giáo viên cha bit cách xác nh ni dung và cu trúc bài dy, cha bit cách xác nh ngun gc thông tin phc v cho hot ng dy hc. Mt s giáo viên cha bit cách la chn phng pháp dy hc theo hng dy hc tích cc Vì vy, vic hng dn giáo viên lp k hoch dy hc theo hng dy hc tích cc là ht sc cn thit. Module này s giúp giáo viên bit cách lp k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc tích cc. Module này có nhng ni dung chính sau: 1. Khái nim chung v lp k hoch dy hc theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc. 2. Cu trúc ca k hoch dy hc mt bài hc. 3. Các bc lp k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc. 38 | MODULE GDTX 14
3. B. MỤC TIÊU TÀI LIỆU Sau khi hc xong module này, anh/ch cn t c các yêu cu sau: 1. Nêu c khái nim chung v lp k hoch dy hc theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc. 2. Nêu c cu trúc ca k hoch dy hc mt bài hc. 3. Trình bày c các bc lp k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc. 4. Thit k c k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc. C. CÁC HOẠT ĐỘNG Module này gm bn hot ng sau: 1. Tìm hiu khái nim chung v lp k hoch dy hc theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc. 2. Tìm hiu cu trúc k hoch dy hc mt bài hc. 3. Tìm hiu các bc lp k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc. 4. Thc hành thit k k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc. Phân tích, ánh giá mt s k hoch dy hc ã thit k và xut cách iu chnh. Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm chung về lập kế hoạch dạy học theo hướng dạy học phát huy tính tích cực của người học 1. Thông tin nguồn Bt kì mt bài hc nào cng cn thi gian chun b, ngay c khi sách giáo khoa hay tài liu ca bài hc ngày hôm ó ã có sn thì thi gian lp k hoch dy hc cng vn óng mt vai trò rt quan trng trong vic ng dng nhng ngun tài liu y vào bài ging mt cách khoa hc. Lp k hoch dy hc có mt vai trò c bit quan trng bi nó giúp giáo viên qun lí thi gian dành cho mi n v bài hc c tt hn. Quan trng hn, lp k hoch dy hc có tác dng vch ra rõ ràng n v bài hc cn c chú trng — phn trng tâm mà hc viên bt buc phi bit — t ó giáo viên s d dàng hn trong vic iu chnh khung thi gian, tng gim ni dung ging dy phòng các trng hp thiu, tha thi gian LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 39
4. Mt k hoch dy hc tt cung cp cho giáo viên mt hng i rõ ràng. Nó nh mt thi khoá biu và bn dn ng cho hng i ca mt tit hc vy. K hoch dy hc cung cp cho giáo viên mt ngun tham kho. K hoch dy hc ch ra ni dung ca bài hc và giúp m bo trt t khoa hc ca thông tin, a ra k nng hc tp c s dng trong gi và các phng tin h tr cn thit theo yêu cu. Vic cung cp thông tin theo mt trt t khoa hc s giúp hc viên hiu và nh nhng thông tin ó mt cách khoa hc. Lp k hoch dy hc theo hng dy hc tích cc giúp cho gi hc phát huy c tính tích cc, t giác, ch ng, sáng to ca c giáo viên và hc viên nhm nâng cao tri thc, bi dng nng lc hp tác, nng lc vn dng tri thc vào thc tin, bi dng phng pháp t hc, tác ng tích cc n t tng, tình cm, em li hng thú hc tp cho ngi hc. Dy và hc tích cc òi hi vai trò ca ngi giáo viên là ngi thit k, t chc, hng dn các hot ng c lp hoc theo nhóm nh hc viên t lc chim lnh ni dung hc tp, ch ng t các mc tiêu kin thc, k nng, thái theo yêu cu ca chng trình. Trc kia, theo mô hình dy hc th ng thì giáo viên thông báo, ging gii kin thc, truyn th mt chiu, s dng phng pháp dy hc thuyt trình là chính, giáo viên c thoi còn hc viên th ng tip thu bng cách ghi nh máy móc, hc thuc lòng. i mi phng pháp dy hc theo hng tích cc hoá hot ng nhn thc ca hc viên òi hi hc viên phi t tìm kim, khám phá kin thc di s t chc, hng dn ca giáo viên thông qua vic phi hp các phng pháp dy hc truyn thng vi các phng pháp dy hc tích cc, s dng các phng tin dy hc hin i có ng dng công ngh thông tin. Chính vì vy, cách lp k hoch dy hc theo hng i mi phng pháp dy hc cng có nhiu i mi: Phng pháp truyn thng i mi theo hng tích cc 1. Xác nh mc tiêu 1. Xác nh mc tiêu — Mc tiêu ging dy. — Mc tiêu hc tp. — Mc tiêu chung. — Mc tiêu phát trin. — Mc tiêu mong mun t ti. — Mc tiêu phân hoá. — Mc tiêu kh thi, cn c ánh giá. 40 | MODULE GDTX 14
5. Phng pháp truyn thng i mi theo hng tích cc 2. Son ni dung 2. Son ni dung — Tp trung vào hot ng ca giáo viên. — Tp trung vào hot ng ca hc viên. — Hot ng dy → Hot ng hc. — Hot ng hc → Hot ng dy. — Thông tin t giáo viên → hc viên. — Giáo viên ↔ hc viên → Kin thc + Phng pháp. — Hc viên ↔ hc viên. 3. Trên lp 3. Trên lp — Giáo viên hot ng là chính. — Hc viên hot ng là chính. — Giáo viên thuyt trình, ging gii. — Hc viên thc hin các công vic c — Hc viên th ng nghe, ghi. lp/ theo nhóm. — Giáo viên t chc, hng dn các hot ng ca hc viên. 2. Nhiệm vụ Anh/ch nghiên cu nhng thông tin h tr trên tìm hiu v k hoch dy hc theo hng dy hc tích cc. 3. Đánh giá Sau khi tìm hiu v k hoch dy hc theo hng dy hc tích cc và bng kinh nghim thc t ging dy ca bn thân, anh /ch hãy tr li các câu hi sau: a. K hoch dy hc là gì? b. K hoch dy hc khác vi giáo án truyn thng nh th nào? c. Yêu cu ca mt k hoch dy hc theo hng dy hc tích cc là gì? 4. Thông tin phản hồi cho hoạt động 1 Sau khi hoàn thành phn tr li ca mình, anh/ch có th so sánh vi nhng thông tin phn hi di ây: a) K hoch dy hc (hay còn gi là thit k giáo án) là k hoch (hay giáo án) ca mt tit hc th hin tinh thn c bn ca chng trình môn hc, th hin c mi liên h hu c gia mc tiêu, ni dung, phng pháp và kt qu, gi là 4 thành t c bn ca bài hc. LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 41
6. b) K hoch dy hc khác vi giáo án truyn thng: Giáo án truyn thng K hoch dy hc 1. Xác nh mc tiêu 1. Xác nh mc tiêu — Mc tiêu ging dy. — Mc tiêu hc tp. — Mc tiêu chung. — Mc tiêu phát trin. — Mc tiêu mong mun t ti. — Mc tiêu phân hoá. — Mc tiêu kh thi, cn c ánh giá. 2. Son giáo án 2. Son giáo án — Tp trung vào hot ng ca giáo — Tp trung vào hot ng ca hc viên. viên. — Hot ng hc → Hot ng dy. — Hot ng dy → Hot ng hc. — Giáo viên ↔ hc viên → Kin thc + — Thông tin t giáo viên → hc viên. Phng pháp. — Hc viên ↔ hc viên. 3. Trên lp 3. Trên lp — Giáo viên hot ng là chính. — Hc viên hot ng là chính. — Giáo viên thuyt trình, ging gii. — Hc viên thc hin các công vic c — Hc viên th ng nghe, ghi. lp/ theo nhóm. — Giáo viên t chc, hng dn các hot ng ca hc viên. Tóm li, lp k hoch dy hc là xây dng k hoch dy hc cho mt bài hc c th, th hin mi quan h tng tác gia giáo viên vi hc viên, gia hc viên vi hc viên nhm giúp hc viên t c nhng mc tiêu ca bài hc. c) Yêu cu ca mt k hoch dy hc theo hng dy hc tích cc: — Th hin c mc tiêu ca chng trình. — Chú ý n s phát huy tính tích cc ca hc viên. — Th hin c cng ca ni dung bài ging. — Th hin c vic t chc hot ng ca hc viên trong gi hc. — Phi s dng d dàng khi lên lp. — Phi mang tính cht m. 42 | MODULE GDTX 14
7. Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu trúc của kế hoạch dạy học một bài học 1. Thông tin nguồn Cu trúc ca k hoch dy hc mt bài hc là s phân chia tit hc v mt lí lun dy hc thành các giai on, các bc ni tip nhau, gn bó vi nhau thành mt chnh th. Trong thc t, k hoch dy hc mt bài hc c chia thành nhiu bc, mi bc thc hin mt mc tiêu nhn thc nht nh ca quá trình dy hc. Tt c các bc ó c sp xp theo mt trình t logic nht nh nhm thc hin mc tiêu t ra ca tit hc. Vì vy, cu trúc ca k hoch dy hc mt bài hc là mi liên h có quy lut, s tng quan và trình t hp lí ca các bc cu thành. Cu trúc bên trong ca k hoch dy hc mt bài hc th hin bng nhng giai on hot ng nhn thc ca hc viên nhm t c các mc tiêu ca bài hc. Cu trúc bên ngoài và bên trong ca s nhn thc c liên h mt thit vi nhau và thng nht trong mt h thng toàn vn ca k hoch dy hc mt bài hc. Trong k hoch dy hc mt bài hc, các phn cu trúc ca nó liên quan cht ch và thng nht vi nhau th hin mi liên h mc tiêu, ni dung, phng pháp và hình thc dy hc. Ni dung bài hc bao gm ni dung ch o, ni dung h tr. Giáo viên cn c vào sách giáo khoa, sách hng dn dy hc mà lp k hoch dy hc mt bài hc, trong ó cn cht li nhng kin thc c bn và logic trình bày trên lp. Cn c vào mc tiêu, ni dung dy hc mà giáo viên la chn phng pháp và phng tin dy hc thích hp. T thc tin dy hc, có th có các bc trong cu trúc ca k hoch dy hc mt bài hc nh sau: — T chc lp hc. — Kim tra bài làm nhà. — Nêu vn nghiên cu và chun b tip thu kin thc, k nng mi. — Lnh hi kin thc, k nng. — Kim tra s b vic nm vng kin thc, k nng mi. — Khái quát hoá, h thng hoá kin thc. — Vn dng kin thc mi, có s kim tra, t kim tra mc vn dng kin thc. LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 43
8. — Tng kt bài hc. — Hng dn hc nhà. T các bc trên, có th chia cu trúc ca k hoch dy hc mt bài hc thành 4 giai on: — Giai on 1: Gii thiu ôn tp, cng c kin thc c và gii thiu ni dung mi. — Giai on 2: Gii thích và gii thiu cho bài hin ti. — Giai on 3: Hc viên tham gia góp ý kin thông qua các hot ng. — Giai on 4: Giai on tng kt. 2. Nhiệm vụ Anh/ch nghiên cu nhng thông tin h tr trên tìm hiu v cu trúc ca k hoch dy hc mt bài hc. 3. Đánh giá Sau khi tìm hiu v cu trúc ca k hoch dy hc mt bài hc và bng kinh nghim thc t ging dy ca bn thân, anh /ch hãy tr li các câu hi sau: a) Cu trúc ca k hoch dy hc mt bài hc là gì? b) Cu trúc chính bao gm my giai on? Tên các giai on? 4. Thông tin phản hồi cho hoạt động 2 Sau khi hoàn thành phn tr li ca mình, anh/ch có th so sánh vi nhng thông tin phn hi di ây: a) Cu trúc ca k hoch dy hc mt bài hc là s phân chia tit hc v mt lí lun dy hc thành các giai on, các bc ni tip nhau, gn bó vi nhau thành mt chnh th. b) Cu trúc chính ca k hoch dy hc mt bài hc bao gm bn giai on: — Giai on 1: Gii thiu ôn tp, cng c kin thc c và gii thiu ni dung mi. — Giai on 2: Gii thích và gii thiu cho bài hin ti. — Giai on 3: Hc viên tham gia góp ý kin thông qua các hot ng. — Giai on 4: Giai on tng kt. 44 | MODULE GDTX 14
9. Hoạt động 3: Tìm hiểu các bước lập kế hoạch dạy học một bài học cụ thể theo hướng dạy học phát huy tính tích cực của người học 1. Thông tin nguồn Các bc lp k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc: Bc 1: Xác nh mc tiêu ca bài hc — Mc tiêu ca bài hc là ích t ra cho hc viên cn t c sau khi hc xong bài ó. — Mc tiêu ca bài hc ch o toàn b ni dung, phng pháp dy — hc, ni dung và phng pháp ánh giá (h thng câu hi và bài tp). — Mc tiêu ca bài hc gm 3 thành t: Kin thc, k nng và thái . — Khi xác nh c mc tiêu, cn chú ý ti nhng kin thc và c bit là các k nng, thái n cha trong ni dung ca bài. — Mc tiêu c th hin bng các ng t có th lng hoá c. — Trong mc tiêu nêu rõ sau khi hc phn ó hc viên bit cách tin hành các hot ng có c kin thc mi nào? K nng mi nào? Có thái tích cc gì? — Các bài son thuc mi dng bài có th có nhng mc tiêu chung ging nhau, ch khác nhau i tng c th. Bc 2: Chun b thit b dy hc Chun b thit b dy hc cn thit nh: dùng dy hc, dng c hoá cht, các bng ph hoc phiu hc tp có ghi các bài tp, các câu hi hoc các nhim v yêu cu hc viên thc hin tìm tòi, phát hin kin thc mi. Cn ghi rõ s lng các dùng hc tp cn có và th t s dng hoc thc hin nó. Cn ch rõ nhim v ca giáo viên, nhim v ca tng cá nhân hoc tng nhóm hc viên trong vic chun b này. Bc 3: Xác nh phng pháp dy hc ch yu — nh hng phng pháp dy hc chính c áp dng trong bài dy. — Ngoài phng pháp chính thì i vi tng hot ng c th ca bài hc giáo viên có th a ra các phng pháp khác cho phù hp vi c thù. — Nhm xác nh úng phng pháp dy hc áp dng thì giáo viên cn phi cn c vào: LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 45
10. + Chn phng pháp có kh nng cao nht vi vic thc hin mc tiêu dy hc. + Tng thích vi ni dung. + Da vào hng thú, thói quen, kinh nghim ca hc viên. + Phù hp vi nng lc, iu kin, th mnh ca giáo viên. + Phù hp vi iu kin c s vt cht: lp hc, phòng máy, trang thit b dy hc. + Phù hp vi qu thi gian thc t. Bc 4: Thit k các hot ng ca giáo viên và hc viên trên lp Có th chia ra mt s hot ng ni tip nhau. Mi hot ng nhm thc hin mt mc tiêu c th ca bài hc. Trong mi hot ng ó có th gm các hot ng c bn khác nhau thc hin mc tiêu t ra. Các hot ng này c sp xp theo th t và logic hp lí, d kin thi gian c th. Hot ng ca giáo viên và hc viên trong mt tit hc c chia theo quá trình ca tit hc, có th c phân thành: — Hot ng khi ng: Hot ng này có th là m u, có th là nêu mc tiêu ca bài hc, có th là kim tra bài c nêu vn ca bài mi, có th là k mt câu chuyn có liên quan n ni dung ca bài mi — Tip sau hot ng khi ng là các hot ng nhm t c mc tiêu ca bài hc v kin thc, k nng bao gm: + Hot ng chim lnh kin thc mi. + Hot ng cng c. + Hot ng hình thành k nng. — Cui cùng là hot ng kt thúc tit hc bao gm: Hot ng ánh giá. Vic thit k các hot ng ca giáo viên và hc viên có th c trình bày theo mt s hình thc: — Mt ct: H thng các hot ng c trình bày theo th t tuyn tính t trên xung di. — Hai ct: Mt ct ghi hot ng ca giáo viên, mt ct ghi hot ng ca hc viên. — Ba ct: Mt ct ghi hot ng ca giáo viên, mt ct ghi hot ng ca hc viên, mt ct ghi ni dung vit lên bng. — v.v 46 | MODULE GDTX 14
11. Bc 5: Ra bài tp hc viên t ánh giá và vn dng kin thc Câu hi và bài tp hc viên t ánh giá và vn dng kin thc sau mi tit hc cn m bo c mt s yêu cu sau: — Bám sát vi mc tiêu ã t ra. — m bo kim tra, ánh giá c nhng kin thc và k nng c bn ca tit hc. — Kim tra c nhiu hc viên. — m bo thi gian. Bc 6: Ra bài tp và dn dò chun b cho bài sau Giáo viên ra bài tp v nhà cho hc viên làm và dn dò hc viên cn chun b nhng gì cho bài sau. 2. Nhiệm vụ Anh/ch nghiên cu nhng thông tin h tr trên tìm hiu v các bc lp k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc. 3. Đánh giá Sau khi tìm hiu v các bc lp k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc và bng kinh nghim thc t ging dy ca bn thân, anh /ch hãy tr li các câu hi sau: a) Có các kiu bài hc nào? b) Lp k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc gm các bc nh th nào? Nêu tên các bc. c) Khi lp k hoch dy hc mt bài hc c th, giáo viên cn cn c vào âu? d) xây dng k hoch dy hc, yêu cu giáo viên cn phi làm gì? e) Mc tiêu ca bài hc là gì? Mc tiêu ca bài hc gm các thành t nào? Phân tích các thành t ó? 4. Thông tin phản hồi cho hoạt động 3 Sau khi hoàn thành phn tr li ca mình, anh/ch có th so sánh vi nhng thông tin phn hi di ây: a) Cn c vào mc ích lí lun dy hc, bài hc có th phân chia thành bn kiu — Bài hc nghiên cu tài liu mi. LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 47
12. — Bài hc hoàn thin và vn dng kin thc. — Bài hc khái quát và h thng hoá kin thc. — Bài hc kim tra ánh giá kin thc. b) Lp k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc gm 6 bc Bc 1: Xác nh mc tiêu ca bài hc. Bc 2: Chun b thit b dy hc. Bc 3: Xác nh phng pháp dy hc ch yu. Bc 4: Thit k các hot ng ca giáo viên và hc viên trên lp. Bc 5: Ra bài tp hc viên t ánh giá và vn dng kin thc. Bc 6: Ra bài tp và dn dò chun b cho bài sau. c) Khi lp k hoch dy hc mt bài hc c th, giáo viên cn cn c vào — Phân phi chng chng trình, chun kin thc k nng, sách giáo viên và tài liu tham kho. — iu kin c s vt cht: lp hc, phòng máy, trang thit b dy hc. — c im ni dung bài hc, tit hc. — Trình tip thu ca hc viên. d) xây dng k hoch dy hc, yêu cu giáo viên cn phi — c chng trình môn hc, thy c v trí ca bài hc trong toàn b chng trình môn hc và da vào ó xây dng k hoch dy hc theo quy nh. — Nghiên cu sách giáo khoa, sách hng dn dy hc, hiu rõ ý s phm ca các tác gi biên son sách giáo khoa, sách hng dn dy hc có th b sung chin thut riêng cho mình. — c các sách tham kho, sách hng dn dy hc m rng, ào sâu kin thc, c sách bài tp la chn các bài tp vào gi dy. — Su tm, la chn tài liu, s liu, s kin thc t, các ví d c th minh ha cho bài ging. — Chun b y các thit b, dùng dy hc, tranh nh minh ha, trình din thí nghim hay hng dn thc hành. e) Xác nh mc tiêu ca bài hc Mc tiêu ca bài hc là ích t ra cho hc viên cn t c sau khi hc bài ó. 48 | MODULE GDTX 14
13. * Mc tiêu ca bài hc ch o toàn b ni dung, phng pháp dy hc, ni dung và phng pháp ánh giá (h thng câu hi và bài tp). * Mc tiêu ca bài hc gm ba thành t: kin thc, k nng và thái . — Khi xác nh c mc tiêu, cn chú ý ti nhng kin thc và c bit là các k nng, thái n cha trong ni dung ca bài. — Mc tiêu c th hin bng các ng t có th lng hoá c vi ba mc : bit — hiu — vn dng. * V kin thc c bn: kin thc trng tâm mà hc viên phi nm vng trong tit hc, nhng kin thc cn tái hin có c s dng trong bài hc. * V k nng — k xo: ó là nhng k nng c bn, các thao tác t duy cn rèn. * Mc tiêu phát trin: — Phát trin nng lc nhn thc. — Phát trin nng lc hành ng. * Mc tiêu giáo dc: hình thành th gii quan, thái , hành vi. * Sau ây là mt s ng t thng c s dng biu t các yêu cu v kin thc, k nng và thái các mc khác nhau: — Yêu cu v kin thc: mc nhn bit: Nêu lên, trình bày, phát biu, k li, lit kê, nhn bit, ch ra, mô t, nh ngha, gi tên mc thông hiu: Xác nh, so sánh, phân bit, phát hin, phân tích, tóm tt, ánh giá, cho ví d mc vn dng: Gii thích, chng minh, liên h, vn dng, xây dng, gii quyt — Yêu cu v k nng: Lp/vit/tính/v/o, thc hin, bit cách t chc, thu nhp, làm thí nghim, phân loi — Yêu cu v thái : Tuân th, tán thành, ng ý, ng h, hng ng, chp nhn, bo v, hp tác Hoạt động 4: Thực hành thiết kế kế hoạch dạy học một bài học cụ thể theo hướng dạy học phát huy tính tích cực của người học 1. Thông tin nguồn Mt s ví d v k hoch dy hc ã thit k: * Ví d 1: K hoch dy hc bài "Gia ình" trong Tài liu Xoá mù ch môn T nhiên — Xã hi, lp 2. LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 49
14. GIA ÌNH I. Mc tiêu Hc xong bài này, hc viên có th: — Chia s c thc trng phân công các công vic nhà cho mi thành viên trong gia ình và trong cng ng. — Xác nh c các thành viên trong gia ình cn cùng nhau chia s công vic nhà. — Bit cách phân công hp lí các công vic nhà cho mi thành viên trong gia ình. — Nêu lên c các th h trong mt gia ình và các mi quan h h hàng ni, ngoi. — Phân bit c các th h trong gia ình. — V c s mi quan h h hàng ni, ngoi. II. Thit b dy hc Giáo viên chun b: — Phóng to hình v bánh xe thi gian trong 24 ting (trang 27 Tài liu hc Xoá mù ch môn T nhiên — Xã hi, lp 2 ) lên giy A0. — Phóng to s mi quan h h hàng ni, ngoi (trang 29 Tài liu hc Xoá mù ch môn T nhiên — Xã hi, lp 2 ) lên giy A0. III. Phng pháp dy hc — Thuyt trình. — Tho lun chung c lp. — Tho lun nhóm. IV. Thit k các hot ng dy hc (theo hình thc mt ct) M bài : Ngày nay, thng trong mi gia ình có rt nhiu ngi cùng chung sng. cuc sng gia ình hoà thun, hnh phúc, mi ngi trong gia ình cn cùng nhau chia s công vic nhà. Bài hc hôm nay chúng ta s cùng nhau trao i v vn này. Hot ng 1: Tho lun v s phân công hp lí các công vic nhà cho mi thành viên trong gia ình * Cách tin hành: — Giáo viên treo hình v bánh xe thi gian trong 24 ting (trang 27 Tài liu hc Xoá mù ch môn T nhiên — Xã hi, lp 2) ã c phóng to lên, yêu 50 | MODULE GDTX 14
15. cu hc viên quan sát và t v vào giy hai hình v bánh xe thi gian trong 24 ting. Mt hình v bánh xe thi gian trong 24 ting ca v (hoc m hoc con gái), mt hình v bánh xe thi gian trong 24 ting ca chng (hoc b, hoc con trai). — Giáo viên mi mt vài hc viên lên trình bày hai hình v ca mình và chia s thêm thc trng phân công các công vic nhà cho mi thành viên trong gia ình mình, yêu cu c lp lng nghe. — Giáo viên t chc tho lun chung c lp các câu hi sau: + Trong gia ình, mt bên là v (hoc m hoc con gái), mt bên là chng (hoc b, hoc con trai), bên nào làm vic nhà nhiu hn? + Ti sao trong các gia ình ngi v hoc con gái vn làm vic nhà nhiu hn ngi chng hoc con trai? + Trong gia ình, ngi chng hoc con trai có nên chia s công vic nhà nh nu nng, chm sóc con cái, chm ngi m, git gi vi v hoc con gái không? Ti sao? + Nhng lúc ngh ngi mi ngi trong gia ình thng làm gì? * Kt lun: — Cn phân công hp lí các công vic nhà cho mi thành viên trong gia ình. — Sau nhng ngày làm vic vt v, mi gia ình nên có nhng cách ngh ngi nh: hp mt, thm hi ngi thân, tham quan, mua sm Hot ng 2: Tìm hiu v các th h trong mt gia ình và các mi quan h h hàng ni, ngoi * Cách tin hành: — Giáo viên mi mt vài hc viên tr li câu hi: Hãy k nhng ngi cùng chung sng trong gia ình mình? — Giáo viên ghi tt c ý kin lên bng và nhn xét: Thng có nhng ngi thuc các la tui khác nhau cùng chung sng trong mt gia ình nh: ông bà, cha m, con cái. ó là nhng th h khác nhau. — Giáo viên t chc cho hc viên làm bài tp s 1 (trang 28, 29 Tài liu hc Xoá mù ch môn T nhiên — Xã hi, lp 2 ) theo tng cp. — Giáo viên mi i din mt vài cp lên trình bày, mi nhng hc viên khác nhn xét úng, sai và giáo viên a ra áp án úng. — Giáo viên treo s mi quan h h hàng ni, ngoi (trang 29 Tài liu hc Xoá mù ch môn T nhiên — Xã hi, lp 2) ã c phóng to lên, yêu cu hc viên quan sát tr li câu hi: Trong s trên Quang có LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 51
16. th ly Hng làm v và Thu có th ly Dng làm chng c không? Ti sao? — Giáo viên yêu cu hc viên da vào s trên v s gia ình và h hàng ca mình. * Kt lun: — Gia ình mt th h là gia ình có v và chng cùng chung sng. — Gia ình hai th h là gia ình có b, m và các con cùng chung sng. — Gia ình ba th h là gia ình có ông, bà, b m và các con cùng chung sng. — Theo Lut Hôn nhân và Gia ình Vit Nam, các anh ch em trong h hàng ni, ngoi không th kt hôn vi nhau c. VI. Tng kt cui bài — Giáo viên nhc li tm quan trng ca vic phân công hp lí các công vic nhà cho mi thành viên trong gia ình. — ng viên hc viên v nhà thc hin phân công các công vic nhà cho mi thành viên trong gia ình mình. * Ví d 2: K hoch dy hc bài "Mt s cht dinh dng có trong thc n và vai trò ca chúng i vi c th" trong Tài liu Giáo dc tip tc sau khi bit ch môn Khoa hc, lp 4: MT S CHT DINH DNG CÓ TRONG THC N VÀ VAI TRÒ CA CHÚNG I VI C TH I. Mc tiêu Hc xong bài này, hc viên có th: — Sp xp c các thc n hng ngày vào nhóm thc n có ngun gc ng vt hoc nhóm thc n có ngun gc thc vt. — Phân loi c thc n da vào lng các cht dinh dng cha trong mi loi thc n. — K c tên nhng thc n có cha nhiu cht m, cht bt ng, cht béo, các vi-ta-min, cht khoáng, cht x. — Nêu c vai trò ca cht m, cht bt ng, cht béo, các vi-ta-min, cht khoáng, cht x và nc i vi c th. II. Thit b dy hc Giáo viên chun b: 1. Hình v trang 7 (Tài liu hc Giáo dc tip tc sau khi bit ch môn Khoa hc, lp 4) 52 | MODULE GDTX 14
17. 2. Các mnh giy màu khác nhau có dán sn bng dính hai mt mt sau ( phát cho hc viên). 3. Phiu hc tp: ánh du nhân (X) vào ct ngun gc thc vt hay ng vt tng ng vi mi loi thc n, ung. Ngun gc Tên thc n, ung Thc vt ng vt Rau mùng ti Rau ci Su hào Lc Sa ti Nc cam Trng Cá Cm Tôm Tht ln Tht gà III. Phng pháp dy hc — Thuyt trình. — Tho lun nhóm. IV. Thit k các hot ng dy hc (Theo hình thc mt ct) M bài: Trong mi thc n u cha nhiu cht dinh dng cn cho c th sng, tn ti và phát trin. ó là các cht dinh dng nào và chúng có vai trò gì? Bài hc hôm nay chúng ta s cùng nhau trao i v vn này. Hot ng 1: Tp phân loi thc n * Cách tin hành: — Giáo viên yêu cu hc viên quan sát hình v trang 7 và phát cho mi cp hc viên mt phiu bài tp, yêu cu tho lun theo cp các câu hi sau: LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 53
18. + K tên nhng gì c v trong hình v trang 7. + Hoàn thành phiu hc tp. + K tên các cht dinh dng cha trong mi loi thc n mà bn bit? — Sau khi các cp hc viên làm xong, giáo viên gi mt vài cp lên trình bày, gi mt vài cp khác nhn xét. Cui cùng giáo viên b sung, hoàn chnh. — Giáo viên thông báo thêm: Mi loi thc n có th cha nhiu loi cht dinh dng khác nhau. Vì vy nó có th c xp vào nhiu nhóm thc n khác nhau. Ví d: trng cha nhiu cht m, cht khoáng; lòng trng cha nhiu vi-ta-min. * Kt lun: Ngi ta có th phân loi thc n theo các cách sau — Phân loi theo ngun gc: Ngi ta chia thc n thành 2 loi: thc n ng vt và thc n thc vt. — Phân loi thc n da vào lng các cht dinh dng cha trong mi loi thc n: ngi ta có th chia thc n thành 4 nhóm: + Nhóm thc n cha nhiu cht bt ng. + Nhóm thc n cha nhiu cht m. + Nhóm thc n cha nhiu cht béo. + Nhóm thc n cha nhiu vi-ta-min và cht khoáng. Ngoài ra trong nhiu loi th n còn cha cht x và nc. Hot ng 2: Tìm hiu vai trò ca các cht dinh dng i vi c th * Cách tin hành: — Giáo viên k lên bng 6 ct: cht m, cht bt ng, cht béo, các vi-ta-min, cht khoáng, cht x. — Giáo viên phát cho mi hc viên 6 mnh giy có màu khác nhau có dán sn bng dính mt sau, yêu cu mi hc viên ghi tên 6 thc n ln lt có cha cht m, cht bt ng, cht béo, các vi-ta-min, cht khoáng, cht x vào 6 mnh giy. — Giáo viên gi ln lt hc viên lên bng dán 6 mnh giy ca mình vào các ct. — Giáo viên gi mt hc viên lên c các mnh giy dán các ct, giáo viên cùng các hc viên khác nhn xét và iu chnh li cho úng. — Giáo viên tip tc chia lp làm 6 nhóm, yêu cu các nhóm tho lun nh sau: + Nhóm 1: Tho lun v vai trò ca cht bt ng. + Nhóm 2: Tho lun v vai trò ca cht m. 54 | MODULE GDTX 14
19. + Nhóm 3: Tho lun v vai trò ca cht béo. + Nhóm 4: Tho lun v vai trò ca vi-ta-min. + Nhóm 5: Tho lun v vai trò ca cht khoáng. + Nhóm 6: Tho lun v vai trò ca cht x và nc. — Sau khi các nhóm tho lun xong, giáo viên mi ln lt i din ca các nhóm lên trình bày, mi các nhóm khác góp ý. Cui cùng giáo viên b sung, hoàn chnh và a thêm nhng ví d v c th s b bnh nu thiu vi-ta-min và cht khoáng. * Kt lun: — Cht bt ng là ngun cung cp nng lng cn thit cho mi hot ng và duy trì nhit ca c th. — Cht m tham gia xây dng và i mi c th: Làm cho c th ln lên, thay th nhng t bào già b hu hoi và tiêu mòn trong hot ng sng. — Cht béo rt giàu nng lng và giúp c th hp th các vi-ta-min A, D, E, K. — Vi-ta-min là nhng cht không tham gia trc tip vào vic xây dng c th (nh cht m) hay cung cp nng lng cho c th hot ng (nh cht bt ng) nhng chúng li rt cn cho hot ng sng ca c th. Nu thiu vi-ta-min c th s b bnh. — Mt s cht khoáng nh st, can-xi tham gia vào vic xây dng c th. Mt s cht khoáng khác c th ch cn mt lng nh to ra các men thúc y và iu khin các hot ng sng. Nu thiu các cht khoáng c th s b bnh. — Cht x không có giá tr dinh dng nhng rt cn thit m bo hot ng bình thng ca b máy tiêu hoá qua vic to thành phân, giúp c th thi c các cht cn bã ra ngoài. — Hàng ngày, chúng ta cn ung khong 2 lít nc. Nc chim 2/3 trng lng c th. Nc còn giúp cho vic thi các cht tha, cht c hi ra khi c th. Vì vy, hng ngày chúng ta cn ung nc. V. Tng kt cui bài — Giáo viên yêu cu hc viên làm phn thc hành trang 9 (Tài liu hc Giáo dc tip tc sau khi bit ch môn Khoa hc 4). — Sau khi hc viên làm xong, giáo viên mi mt s hc viên trình bày kt qu trc lp, mi mt s hc viên khác nhn xét, b sung. — Giáo viên a ra áp án úng. LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 55
20. * Ví d 3: K hoch dy hc bài "Luyn vit" trong Tài liu hc Xoá mù ch môn Ting Vit lp 2. LUYN VIT I. Mc tiêu — Bit vit hoa các ch cái u on, u câu. — Bit vit nhng vn c trình bày theo s th t. — Bit vit hoa tên các thôn xóm, bn, làng, xã, huyn, tnh. II. Thit b dy hc Cho giáo viên — Bng ph vit sn bài chính t theo quy nh hng dn cha bài. — Chun b phn màu hoc bút màu làm bài tp 2. Cho hc viên — Tài liu hc. — Giy nháp. III. Phng pháp dy hc — T chc cho hc viên tìm hiu ni dung và các t khó, d nhm ln trong bài chính t. — T chc tho lun v các trng hp vit hoa trong bài tp 2. — T chc hc viên rà soát li chính t. IV. T chc hot ng dy hc A. Ôn bài c Hot ng 1: Ôn bài s 22 Hãy vit hoa cho úng chính t và sp xp theo th t bng ch cái danh sách sau: a. ngô thanh vân b. trn hoà bình c. ng nht minh — Hc viên vit vào giy nháp. — Mt hc viên vit danh sách trên lên bng. — Hc viên khác nhn xét. — Hc viên sa cha (nu sai) theo hng dn ca giáo viên và chép vào v. áp án: a. Trn Hoà Bình; b. ng Nht Minh; c. Ngô Thanh Vân. 56 | MODULE GDTX 14
21. B. Hc bài mi Hot ng 2: Vit chính t 2.1. Hc viên nghe giáo viên c bài chính t Quyn ca ph n on t Theo Công c quc t n ht bài. Ging c ca giáo viên to, rõ ràng, phát âm úng các t trong bài. Hc viên nghe, theo dõi tài liu. 2.2. Hc viên tìm hiu ni dung bài chính t và nhn xét v chính t. — Hc viên nêu ni dung ca on: sáu quyn c bn ca ngi ph n theo Công c quc t. — Hc viên nêu nhn xét bài chính t (giáo viên hi hc viên tr li, giáo viên tr li nhng thc mc v chính t ca hc viên). Bài chính t có by câu, kt thúc câu 1 là du hai chm, các câu còn li kt thúc bng du chm. Bt u ca mi câu là s th t, sau s th t u phi vit hoa ch cái u. 2.3. Hc viên tìm các t ng khó c, khó vit (hoc giáo viên chn) Hc viên nghe giáo viên c nhng t ng khó vit; giáo viên vit các t ó lên bng hc viên quan sát và nhn xét. 2.4. Hc viên vit chính t Hc vit nghe giáo viên nghe giáo viên c và vit bài chính t vào v. 2.5. Hc viên va nghe giáo viên c li bài chính t va soát li và sa li (hc viên có th i v cho nhau soát li) Hot ng 3: Luyn vit hoa — Hc viên c yêu cu ca bài. — Hc viên trao i v cách vit hoa tên thôn xóm, bn làng, xã, huyn, tnh. — Hc viên làm bài tp trên giy nháp. — 2 — 3 hc viên vit bài tp lên bng. — 2 — 3 hc viên nhn xét bài tp, giáo viên sa cha li cho úng. — Hc viên vit bài tp vào v: a. xã Hoà Bình b. làng Phong Phú c. phum Cà Tum d. xã Bình Minh e. huyn Châu Giang g. tnh ng Tháp LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 57
22. V. Tng kt cui bài — Hc viên vit hoa tên các thành viên trong gia ình mình theo trt t ch cái. — Hc viên chun b bài mi: + Bài chính t: Ch trông em. + Nhim v: c trc bài chính t. * Ví d 4: K hoch dy hc bài “ng Cng sn Vit Nam ra i” trong Tài liu hc Giáo dc tip tc sau khi bit ch môn Lch s và a lí lp 5. NG CNG SN VIT NAM RA I I. Mc tiêu Hc xong bài này, hc viên nhn thc c: — Bi cnh lch s dn n s thành lp ng Cng sn Vit Nam. — Vai trò ca lãnh t Nguyn Ái Quc trong quá trình thành lp ng. — Ý ngha lch s ca vic thành lp ng. — Tình cm và lòng bit n i vi lãnh t Nguyn Ái Quc, có nim tin vào vai trò lãnh o ca ng trong công cuc xây dng và bo v t nc. II. Thit b dy hc Giáo viên chun b: — Chân dung lãnh t Nguyn Ái Quc. — Phiu hc tp. III. Phng pháp dy hc — Thuyt trình. — Làm vic cá nhân. — Làm vic theo nhóm. IV. Thit k các hot ng M bài Giáo viên có th t vn bng nhiu cách tu theo s sáng to ca mình hoc tham kho ý sau: Nh chúng ta ã bit, ngày 3/2/1930 là ngày thành lp ng Cng sn Vit Nam. Vy, ng ta c ra i trong hoàn cnh nào, âu và ai là ngi gi vai trò quan trng trong vic thành lp ng? Ni dung bài hc hôm nay s giúp chúng ta tìm hiu nhng vn này. 58 | MODULE GDTX 14
23. Bài mi 1. Hoàn cnh lch s dn n s thành lp ng Cng sn Vit Nam Hot ng 1 (làm vic c lp) Sau khi mi mt hc viên c on u trong tài liu (“T gia nm 1929 mi làm c”), giáo viên gii thiu: Sau khi tìm ra con ng cu nc theo ch ngha Mác — Lênin, lãnh t Nguyn Ái Quc ã tích cc hot ng, truyn bá ch ngha Mác — Lênin v nc, thúc y s phát trin ca phong trào cách mng Vit Nam. T nm 1926 tr i, phong trào cách mng nc ta phát trin mnh m. T tháng 6 n tháng 9-1929, Vit Nam ln lt ra i ba t chc cng sn (ông Dng Cng sn ng, An Nam Cng sn ng và ông Dng Cng sn liên oàn). Các t chc này ã lãnh o phong trào u tranh chng thc dân Pháp, giúp nhau trong mt s cuc u tranh nhng cha to c sc mnh chung. Hot ng 2 (làm vic cá nhân) Giáo viên nêu câu hi c lp suy ngh và tr li các câu hi sau (hoc ghi vào phiu hc tp): — S xut hin ba t chc cng sn nc ta t gia nm 1929 nói lên iu gì? (Là biu hin ca s chia r trong hàng ng nhng ngi cng sn; tình trng y s không có li cho phong trào chung.) — Thc t trên ã t ra yêu cu gì? (Cn phi sm hp nht các t chc cng sn thành mt ng duy nht; vic này òi hi phi có mt lãnh t uy tín mi làm c.) — Ai là ngi có th m ng vic ó? (Ch có Nguyn Ái Quc mi làm c vic này vì Ngi là mt chin s cng sn có hiu bit sâu sc v lí lun và thc tin cách mng, có uy tín trong phong trào cách mng quc t, c nhng ngi yêu nc Vit Nam ngng m.) 2. Hi ngh thành lp ng Cng sn Vit Nam Hot ng 3 (làm vic theo nhóm) Giáo viên cho hc viên làm vic theo nhóm (t 3 n 4 nhóm), cùng c Tài liu tìm hiu nhng nét c bn v Hi ngh thành lp ng Cng sn Vit Nam theo các câu hi gi ý sau: — Hi ngh thành lp ng c din ra âu? Vào thi gian nào? LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 59
24. — Hi ngh din ra trong hoàn cnh nào? Do ai ch trì? — Hi ngh ã quyt nh nhng vn gì? Giáo viên yêu cu i din tng nhóm trình bày nhng nét c bn v Hi ngh thành lp ng Cng sn Vit Nam; các nhóm khác lng nghe b sung ý kin cho hoàn chnh. Hot ng 4 Giáo viên hng dn hc viên quan sát bc nh lãnh t Nguyn Ái Quc (nm 1930) và gii thiu tip: “Bc chân dung lãnh t Nguyn Ái Quc c chp vào nm 1930. Trong nh, mái tóc Ngi ct cao, ôi mt sáng, nét mt nghiêm ngh. Thi gian này Nguyn Ái Quc ang hot ng Xiêm (Thái Lan) ri tr v Hng Kông triu tp i biu các t chc cng sn bàn vic thng nht lc lng vào u nm 1930. Ngày 3/2/1930, ng Cng sn Vit Nam ra i nh uy tín và tài t chc, vn ng ca lãnh t Nguyn Ái Quc.” 3. Ý ngha ca vic thành lp ng Hot ng 5 (làm vic c lp) Giáo viên nêu câu hi hc viên suy ngh và phát biu ý kin v ý ngha ca vic thành lp ng: — S thng nht các t chc cng sn thành mt ng duy nht — ng Cng sn Vit Nam, ã áp ng c yêu cu gì ca cách mng Vit Nam? (Tng thêm sc mnh cho ng, a cuc u tranh ca nhân dân ta theo con ng úng n). — T khi ng Cng sn Vit Nam ra i, cách mng Vit Nam phát trin th nào? (Cách mng Vit Nam giành c nhiu thng li v vang) Kt thúc bài, giáo viên cn cht li nhng ni dung chính hc viên ghi nh và nm vng kin thc. V. Hng dn bài tp 1. Giáo viên yêu cu hc viên hc k bài tr li úng nhng câu hi nêu trong Tài liu. 2. Khuyn khích mi hc viên t liên h v công n ca ng i vi a phng và gia ình mình (nu có). 60 | MODULE GDTX 14
25. 3. c trc bài 4 — “Cuc Tng khi ngha Hà Ni” chun b cho gi hc sau. * Ví d 5: K hoch dy hc bài "Nguyên nhân và hu qu ca tht hc tr em" trong Tài liu áp ng yêu cu ngi hc. NGUYÊN NHÂN VÀ HU QU CA THT HC TR EM I. Mc tiêu Hc xong chuyên này, ngi hc có th: — Nêu lên c thc trng tht hc (không c i hc hoc phi b hc) ca tr em Vit Nam nói chung và a phng nói riêng. — Phân tích c các nguyên nhân và hu qu ca tr em không c i hc hoc phi b hc hin nay. — Nêu lên c nhng tm gng in hình v vic khc phc khó khn cho tr em i hc, không tr em b hc và nêu lên c nhng ví d in hình v hu qu ca vic không cho tr em i hc hoc bt tr em phi b hc a phng — xut c các gii pháp ngn nga tình trng b hc và vn ng tr em tr li trng. — Nêu lên c mt s quy nh pháp lut v quyn c i hc ca tr em. — Xây dng k hoch c th giúp tr em có nguy c b hc quay tr li trng a phng. — Tuyên truyn nâng cao nhn thc cho mi ngi trong gia ình và cng ng v vai trò và s cn thit ca giáo dc i vi tng lai ca tr em và s cn thit phi to iu kin cho tr em i hc, không tr em b hc. II. Chun b thit b dy hc — Phn, bng. — Giy A0, bút d. — Mt s tranh nh, hoc mt s thông tin, câu chuyn, bài báo hoc bng video nói v nhng tm gng in hình khc phc khó khn cho tr em i hc, không tr em b hc hoc nói v hu qu ca tr em không c i hc hoc phi b hc. — Bn phô tô "Ni dung cn ghi nh" phát cho hc viên. III. Phng pháp dy hc — Tho lun nhóm. — Tho lun chung c lp. LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 61
26. IV. Thit k các hot ng Ni dung 1: Thc trng tht hc ca tr em Vit Nam nói chung và a phng nói riêng Hot ng 1: Tho lun nhóm v thc trng tht hc ca tr em — Giáo viên chia lp thành các nhóm nh theo tng thôn/xóm. Yêu cu các nhóm tho lun v thc trng tht hc (không c i hc hoc phi b hc) ca tr em a phng. — Giáo viên hng dn các nhóm tho lun và trình bày kt qu tho lun ca nhóm. Các nhóm khác nghe và b sung hoc trao i thêm. — Giáo viên tng kt và cung cp thêm thc trng tr em không c i hc hoc phi b hc ca c nc có trong tài liu hoc su tm c. Ni dung 2: Nguyên nhân và hu qu ca tr em không c i hc hoc phi b hc Hot ng 2: Tho lun nhóm v nguyên nhân và hu qu ca tr em không c i hc hoc phi b hc — Giáo viên chia lp thành các nhóm nh. Yêu cu các nhóm tho lun v nguyên nhân và hu qu ca tr em không c i hc hoc phi b hc di dng s cây. Phn r cây ghi tt c các nguyên nhân (có bao nhiêu r là by nhiêu nguyên nhân), phn tán lá cây ghi tt c các hu qu (có bao nhiêu tán lá cây là by nhiêu hu qu). — Giáo viên hng dn các nhóm tho lun và trình bày kt qu tho lun ca nhóm. Các nhóm khác nghe và b sung hoc trao i thêm. — Giáo viên tóm tt các nguyên nhân và hu qu ca tr em không c i hc hoc phi b hc mà các nhóm ã phát hin và b sung thêm thông tin có trong tài liu hoc su tm c. Hot ng 3: Trao i v nhng tm gng in hình khc phc khó khn cho tr em i hc, không tr em b hc và nhng ví d in hình v hu qu ca vic không cho tr em i hc hoc bt tr em phi b hc — Giáo viên t chc cho hc viên k v nhng tm gng in hình khc phc khó khn cho tr em i hc, không tr em b hc hoc nhng ví d in hình v hu qu ca vic không cho tr em i hc hoc bt tr em phi b hc mà hc viên bit a phng hoc qua ài, báo, ti vi — Giáo viên cho c lp quan sát mt s tranh nh, hoc nghe mt s thông tin, câu chuyn, bài báo hoc xem bng video nói v nhng tm gng 62 | MODULE GDTX 14
27. in hình khc phc khó khn cho tr em i hc, không tr em b hc hoc nói v hu qu ca tr em không c i hc hoc phi b hc. — Giáo viên cng c thêm v nguyên nhân và hu qu ca tr em không c i hc hoc phi b hc. Ni dung 3: Các gii pháp ngn nga tình trng b hc và vn ng tr em tr li trng Hot ng 4: Tho lun nhóm v các gii pháp ngn nga tình trng b hc và vn ng tr em tr li trng — Giáo viên chia lp thành bn nhóm. Yêu cu các nhóm tho lun câu hi sau: + Nhóm 1: ngn nga tình trng b hc và vn ng tr em tr li trng, chính quyn a phng cn phi làm gì? + Nhóm 2: tr em không phi b hc, cha m hc sinh cn phi làm gì? + Nhóm 3: hn ch hc sinh b hc, nhà trng và giáo viên cn phi làm gì? + Nhóm 4: c i hc, tr em cn phi làm gì? — Giáo viên tóm tt các gii pháp ngn nga tình trng b hc và vn ng tr em tr li trng mà các nhóm ã phát hin và b sung thêm thông tin có trong tài liu hoc su tm c. Ni dung 4: Mt s quy nh pháp lut v quyn c i hc ca tr em Hot ng 5: Tho lun chung c lp v mt s quy nh pháp lut v quyn c i hc ca tr em — Giáo viên yêu cu hc viên c tài liu tìm hiu v mt s quy nh pháp lut v quyn c i hc ca tr em. — Giáo viên t chc tho lun chung c lp. — Giáo viên tóm tt, kt lun: mt s quy nh pháp lut v quyn c i hc ca tr em c quy nh trong Công c Quc t v Quyn tr em, trong Lut bo v chm sóc và giáo dc tr em Vit Nam; trong Lut ph cp giáo dc tiu hc và trong Lut Giáo dc. Nu ai vi phm quyn hc tp ca tr em s b pháp lut x lí. Hot ng 6: Tho lun nhóm v k hoch hành ng tip theo — Giáo viên chia lp thành các nhóm nh theo tng thôn/xóm. Yêu cu các nhóm tho lun xây dng k hoch hành ng c th giúp tr em b LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 63
28. hc và có nguy c b hc quay tr li trng hoc k hoch tuyên truyn nâng cao nhn thc cho mi ngi trong gia ình và cng ng v vai trò, s cn thit ca giáo dc i vi tng lai ca tr em và s cn thit phi to iu kin cho tr em i hc, không tr em b hc. — Giáo viên hng dn các nhóm tho lun và trình bày kt qu tho lun ca nhóm. Các nhóm khác nghe và b sung hoc trao i thêm. — Giáo viên tóm tt, kt lun: Hc tp là quyn li và ngha v ca tr em. Nhà trng, gia ình và xã hi cn phi có nhng bin pháp c th ngn nga tình trng b hc và vn ng tr em tr li trng. 2. Nhiệm vụ Anh/ch nghiên cu mt s ví d v k hoch dy hc ã thit k trên tìm hiu v k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc. 3. Đánh giá Sau khi tìm hiu v k hoch dy hc mt bài hc c th theo hng dy hc phát huy tính tích cc ca ngi hc và bng kinh nghim thc t ging dy ca bn thân, anh/ch hãy phân tích, ánh giá và xut cách iu chnh. 4. Thông tin phản hồi cho hoạt động 4 Mt s gi ý anh/ch phân tích, ánh giá: — Xác nh mc tiêu ca bài hc ã y cha? — Xác nh các thit b dy hc nh th nào? — Thit k các hot ng dy hc ã hp lí cha? — Vic s dng phi hp các phng pháp dy hc nh th nào? — Vic ra bài tp t ánh giá và vn dng kin thc ã t yêu cu mc tiêu bài hc t ra cha? 64 | MODULE GDTX 14
29. D. CÂU HỎI TỰ ĐÁNH GIÁ A. Câu hỏi trắc nghiệm khách quan Anh/ch hãy: — Ghi du + vào nhng câu anh/ch ng ý. — Ghi du — vào nhng câu anh/ch không ng ý. — trng nu anh/ch còn lng l. 1. Quan nim nào di ây v k hoch dy hc mt bài hc phù hp vi phng pháp dy hc tích cc: a) K hoch dy hc là bn thit k các hot ng ca giáo viên.
    b) K hoch dy hc là bn thit k các hot ng ca hc viên.
    c) Phi hp a và b, trên c s a mà thit k b.
    d) Phi hp a và b, trên c s thit k b mà xác nh a.
    2. lp k hoch dy hc mt bài hc có hiu qu cn: a) Xác nh úng mc tiêu ca bài hc.
    b) Chun b y thit b dy hc.
    c) Xây dng các hot ng dy hc.
    d) Xây dng các câu hi và phiu hc tp thích hp cho mi
    hot ng. e) C 4 ý trên.
    3. Dy hc theo phng pháp tích cc cn chú ý nht n mt nào trong mc tiêu: a) Phát trin nng lc nhn thc.
    b) Kin thc.
    c) T tng.
    d) Khai thác hp lí gia dy kin thc và dy phng pháp
    suy ngh và hành ng. B. Câu hỏi tự luận Anh/ch hãy trình bày ý kin v s khác nhau gia giáo án truyn thng và k hoch dy hc mt bài hc. LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 65
30. C. Bài tập phát triển kĩ năng Anh/ch hãy lp k hoch dy hc mt bài hc c th. THÔNG TIN PHẢN HỒI CHO CÂU HỎI TỰ ĐÁNH GIÁ Sau khi hoàn thành phn tr li ca mình, anh/ch có th so sánh vi nhng thông tin phn hi di ây: A. Câu hi trc nghim khách quan 1. Phng án d. 2. Phng án e. 3. Phng án d. B. Câu hi t lun S khác nhau gia giáo án truyn thng và k hoch dy hc mt bài hc: anh/ch hãy xem li thông tin phn hi cho hot ng 1. 66 | MODULE GDTX 14
31. E. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Thái Duy Tuyên, Nhng vn c bn giáo dc hc hin i , Nhà xut bn Giáo dc, 1999. 2. Phm Vit Vng, Giáo dc hc , Nhà xut bn i hc S phm, 2010. 3. Nguyn Cng — Nguyn Mnh Dung — Nguyn Th Su, Phng pháp dy hc Hoá hc, Tp 1 , Nhà xut bn Giáo dc, 2000. 4. oàn Qunh (ch biên), Tài liu bi dng giáo viên, B Giáo dc và ào to, Hà Ni, 2006. 5. Phm Trung Thanh, Rèn luyn nghip v s phm thng xuyên , Nhà xut bn i hc S phm, 2003. 6. B Giáo dc và ào to — V Giáo dc Trung hc, Tài liu bi dng thng xuyên cho giáo viên THCS chu kì III (2004-2007) môn Hoá hc, Quyn 1 , Nhà xut bn Giáo dc. 7. Tài liu hc Xoá mù ch môn T nhiên — Xã hi lp 2. 8. Tài liu hc Xoá mù ch môn Ting Vit lp 2. 9. Tài liu hc Giáo dc tip tc sau khi bit ch môn Khoa hc 4. 10. Tài liu hc Giáo dc tip tc sau khi bit ch môn Lch s và a lí lp 5. 11. Trung tâm Nghiên cu Giáo dc không chính quy, Tài liu áp ng yêu cu ngi hc. LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC | 67
32. 68 | MODULE GDTX 14