Hướng dẫn môn học Vật lý đại cương 1 (Cơ – Nhiệt – Điện)

Nội dung text: Hướng dẫn môn học Vật lý đại cương 1 (Cơ – Nhiệt – Điện)

1. TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC COÂNG NGHIEÄP TP HCM KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HƯỚNG DẪN MÔN HỌC VAÄT LYÙ ÑAÏI CÖÔNG 1 (CÔ – NHIEÄT – ÑIEÄN) TỔ VẬT LÝ BIÊN SỌAN THÁNG 3 NĂM 2006
2. LỜI NÓI ĐẦU Tài liệu này giúp sinh viên có những thông tin cần biết về môn học Vật Lý Đại Cương 1 (tên gọi cũ: Vật Lý A1,2) của trường ĐHCN TPHCM, để từ đó chuẩn bị cho mình một tâm lý tốt, một phương pháp học tập hiệu quả. Trong tài liệu sẽ trình bày: 1. Mục tiêu môn học. Nêu rõ những kiến thức mà sinh viên phải đạt được sau khi học xong môn học này. Những kiến thức này sẽ được “đo” trong các bài thi và tiểu luận của sinh viên. 2. Hình thức thi, kiểm tra, đánh giá. Sinh viên cần nắm rõ cách thức thi, cấu trúc đề thi, thời gian thi, cách tính điểm, để chuẩn bị làm cho tốt. 3. Các tài liệu cần dùng cho môn học. Sinh viên phải tự mua hoặc mượn của thư viện để có nguồn tư liệu học tập, nghiên cứu. 4. Phương pháp dạy – học. Phần này sẽ nêu một số đặc điểm của môn học. Trên cơ sở đó đưa ra cách dạy – học của môn học, nhằm định hướng chủ động nghiên cứu cho sinh viên. 5. Ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm. Là tập hợp các dạng câu hỏi thi trắc nghiệm, được biên soạn theo nội dung của từng chương. 6. Ngân hàng các đề tài tiểu luận. Là tập hợp các dạng đề tài tiểu luận môn học. Trong mỗi đề tài đều nói rõ mục đích, yêu cầu và bố cục của đề tài để sinh viên theo đó mà thực hiện. Mỗi nhóm sinh viên phải làm một đề tài tiểu luận môn học trong số các đề tài của ngân hàng này. Khi bắt đầu môn học, sinh viên cần đọc kĩ các thông tin trong tài này. Trong quá trình học tập, nghiên cứu, nếu có điều gì thắc mắc, hãy trao đổi trực tiếp với giáo viên trực tiếp đứng lớp hoặc gởi các yêu cầu về Bộ môn Vật Lý, khoa Khoa Học Cơ Bản, các em sẽ được giải đáp thỏa đáng. Chúc các em học tập, nghiên cứu đạt kết quả tốt! Tháng 3 năm 2006 Bộ môn Vật Lý
3. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 1 – MỤC TIÊU MÔN HỌC Sau khi học xong môn học này, sinh viên phải có được các kiến thức và kĩ năng sau đây: • Về kiến thức: phải trình bày được chính xác các khái niệm, định luật, nguyên lý và những thuyết vật lý quan trọng về các sự vật hiện tượng, các quá trình vật lý thuộc lĩnh vực Cơ, Nhiệt, Điện thường gặp trong tự nhiên, trong khoa học, kĩ thuật và đời sống. • Về kĩ năng: - Biết thu lượm, xử lí thông tin từ các quan sát, thí nghiệm, từ các tài liệu, giáo trình. - Biết vận dụng các định luật, nguyên lí, thuyết vật lí để giải thích các hiện tượng quan sát được, giải thích nguyên tắc họat động của một số thiết bị, máy móc và giải được các bài toán về Cơ, Nhiệt, Điện. - Có khả năng phán đoán qui luật của các hiện tượng quan sát được. 2 – HÌNH THỨC THI, KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ Trong quá trình học, sinh viên phải làm tiểu luận môn học, thi giữa môn học và thi kết thúc môn học. a) Tiểu luận môn học: • Ngay khi bắt đầu môn học, mỗi lớp được chia thành nhiều nhóm , mỗi nhóm từ 5 đến 10 sinh viên và mỗi nhóm nhận một đề tài nghiên cứu. Nội dung các đề tài nằm trong khôn khổ nội dung môn học, các ứng dụng trong khoa học, kĩ thuật và đời sống. Mục đích của phần này là rèn kĩ năng tự học, tự nghiên cứu và kĩ năng trình bày báo cáo khoa học. • Mỗi đề tài gồm 2 phần chính: phần tổng quan và phần thực hành. Phần tổng quan là phần hệ thống lí thuyết cần thiết phục vụ cho đề tài; phần thực hành là phần vận dụng lí thuyết đó để giải các bài tập hoặc giải thích qui luật của sự vật hiện tượng. Mỗi phần đều đã vạch rõ nhiệm vụ mà sinh viên phải làm và sẽ được cán bộ giảng dạy hướng dẫn chi tiết trong quá trình thực hiện. Mỗi nhóm sinh viên phải báo cáo kết quả nghiên cứu của minh trong các buổi seminar tại lớp. • Điểm của đề tài là x1 phải lớn hơn 5. Nếu không sẽ phải làm lại đề tài trước khi kết thúc môn học. Nếu làm lại vẫn không đạt, nhóm sinh viên đó buộc phải học lại môn học. Cách tính điểm đề tài như sau: 1
4. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 - Điểm hình thức trình bày tiểu luận trên giấy A4: 1 - Điểm cho phần tổng quan: 3 - Điểm cho phần thực hành: 3 - Điểm cho phần báo cáo seminar: 1 - Điểm trả lời các câu hỏi thảo luận: 2 • Hình thức trình bày tiểu luận môn học: TRANG BÌA: - Trường ĐHCN TPHCM - Tiểu luận môn học VLĐC1 - Tên đề tài: . - Giáo viên hướng dẫn: - Nhóm thực hiện: . Lớp: • A • B • C (danh sách sinh viên trong nhóm) • D • E TRANG 1: Nhận xét đánh giá của giáo viên hướng dẫn - Nhận xét chung - Điểm cho từng SV: Trưởng nhóm phân công công việc cho các thành viên trong nhóm. Giáo viên sẽ căn cứ vào kết quả phần đóng góp đó và phần trả lời câu hỏi thảo luận để cho điểm từng cá nhân. SV Nhiệm vụ Điểm A B C D E TRANG 2: Lời mở đầu - Giới thiệu tên đề tài - Nêu mục đích đề tài TRANG 3: Tổng quan - Hệ thống lý thuyết cần thiết. 2
5. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 TRANG tiếp theo: Thực hành - SV vận dụng lý thuyết, giải quyết các vấn đề cụ thể. - Phần này thể hiện sự sáng tạo của SV và là thước đo sự lĩnh hội tri thức của SV. TRANG tiếp theo: Kết luận - Khẳng định những vấn đề đã làm. TRANG tiếp theo: Tài liệu tham khảo TRANG tiếp theo: Mục lục b) Thi giữa môn học: Sau khi học được 20 tiết, sinh viên phải thi giữa kì, lấy điểm x2. • Hình thức thi: trắc nghiệm 100%. • Nội dung thi: giới hạn trong chương 1, 2, 3. • Cấu trúc đề thi: 10 câu tương tự trong ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm. • Thời gian thi: 45’. Mỗi phòng thi có ít nhất 6 đề độc lập. • Nếu x2 < 5 thì phải thi lại. Và nếu thi lại vẫn không đạt thì giáo viên đứng lớp căn cứ vào thái độ học tập trong lớp để xét vớt. Nếu không vớt được thì cấm thi kết thúc môn và sinh viên đó phải học lại môn học từ đầu (cho dù điểm tiểu luận môn học là 10 cũng bỏ luôn!). c) Thi kết thúc môn học: Sau khi đạt tiểu luận môn học và thi giữa môn, sinh viên được thi kết thúc môn, lấy điểm x3. • Hình thức thi: trắc nghiệm 100%. • Nội dung thi: giới hạn từ chương 4 trở về sau. Những chương nào đọc thêm thì không thi; những chương nào sinh viên phải tự đọc thì vẫn thi. • Cấu trúc đề thi: 15 câu tương tự trong ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm và các ví dụ, bài tập trong giáo trình. • Thời gian thi: 60’. Mỗi phòng thi có ít nhất 6 đề độc lập. • Nếu x3 < 5 thì phải thi lại. Và nếu thi lại vẫn không đạt thì sinh viên đó phải học lại môn học từ đầu (cho dù x1 = 10 = x2 cũng bỏ luôn!). Như vậy, để đạt môn học này, điểm x1, x2 và x3 không thể nhỏ hơn 5. Điểm trung bình môn học (ĐTBMH) của sinh viên được tính như sau: 3
6. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 ĐTBMH = 40x1 + 20x2 + 40x3 3 - CÁC TÀI LIỆU CẦN DÙNG CHO MÔN HỌC a) Các tài liệu buộc phải có: - Giáo trình vật lý đại cương tập 1 của trường ĐHCN TPHCM – tác giả (chủ biên): Đỗ Quốc Huy, Nguyễn Hữu Thọ. - Hướng dẫn môn học vật lý đại cương 1 – Bộ môn Vật lý biên soạn. b) Các tài liệu tham khảo: - Bài tập vật lý đại cương – tác giả Nguyễn Hữu Thọ. - Giáo trình vật lý đại cương tập 1, 2 – tác giả Lương Duyên Bình. - Bài tập vật lý đại cương – tác giả Lương Duyên Bình. - Cơ sở vật lý tập 1, 2, 4, 5 – David Halliday, Robert Resnick, Jearl Walker (bản dịch). - Tuyển tập các bài tập vật lý đại cương – Irôđôp (bản dịch) - Và các tài liệu khác về Vật Lý Đại Cương. 4 – PHƯƠNG PHÁP DẠY – HỌC a) Đặc điểm của môn học: • Vật Lý Đại Cương là bộ môn khoa học cơ bản, nó hệ thống chính xác, chặt chẽ, logic những khái niệm, định luật, nguyên lý và những thuyết cơ bản của Khoa Học Vật Lý. Những tri thức mà vật lý đại cương trình bày là rất phổ biến trong tự nhiên, trong khoa học, kĩ thuật và đời sống. Vì vậy, những tri thức đó mang dáng dấp của vật lý phổ thông mà chung ta đã được học qua. • Những tri thức của vật lí đại cương được trình bày thông qua ngôn ngữ toán học, nên rất chặt chẽ, chính xác (so với vật lý phổ thông). • Khối lượng kiến thức của môn học thì rất lớn, trong khi thời gian học do nhà trường qui định lại rất nhỏ (45 tiết). • Vật lý nói chung và vật lý đại cương nói riêng có vai trò đặc biệt quan trọng trong khoa học, kĩ thuật và đời sống. Nguyên tắc họat động và cấu tạo của tất các các thiết bị, dụng cụ, máy móc dùng trong khoa học, kĩ thuật và đời sống đều ứng dụng từ các nguyên lí, định luật của Vật Lí Học. Kiến 4
7. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 thức vật lý đại cương là nền tảng của các môn khoa học về tự nhiên và kĩ thuật khác. b) Phân bố nội dung môn học: STT Teân chöông Soá tieát Ghi chuù (LT,BT) 0 Môû ñaàu 1(1,0) Töï ñoïc 1 Ñoäng hoïc chaát ñieåm 5(3,2) 2 Ñoäng löïc hoïc 6(4,2) 3 Ñoäng löïc hoïc vaät raén 3(2,1) 4 Coâng vaø naêng löôïng 6(3,3) 5 Thuyeát töông ñoái Ñoïc theâm 6 Chaát löu Ñoïc theâm 7 Thuyeát ñoäng hoïc phaân töû vaø chaát Ñoïc theâm khí lí töôûng 8 Caùc nguyeân lí nhieät ñoäng hoïc Ñoïc theâm Seminar laàn 1 (3 tieát) 9 Điện trường tĩnh 6(4,2) 10 Vaät daãn trong ñieän tröôøng tónh Tự đọc 11 Chaát ñieän moâi Ñoïc theâm 12 Caùc ñònh luaät cô baûn veà doøng Töï ñoïc ñieän khoâng ñoåi 13 Từ trường tĩnh 6(4,2) Caûm öùng ñieän töø 3(2,1) 5
8. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 14 Vaät lieäu töø Ñoïc theâm 15 Điện từ trường biến thiên 3(3,0) Seminar laàn 2 (3 tieát) Coäng: 26 tieát LT + 13 tieát BT + 6 tieát seminar = 45 tieát c) Phương pháp dạy – học Vật lý đại cương: Quan điểm xuyên suốt quá trình dạy – học: Lấy người học làm trung tâm; phát huy tính tự học, tự nghiên cứu, tự sáng tạo của người học. Do đó để quá trình dạy – học đạt hiệu quả cao, sinh viên phải: • Tự nghiên cứu giáo trình trước khi lên lớp nghe giảng. Như đã nói ở trên, vật lý đại cương rất gần với vật lý phổ thông, nên việc tự nghiên cứu giáo trình cũng thuận lợi. Các bạn sinh viên có thể hiểu 50% kiến thức, phần nào chưa hiểu rõ, hãy đánh dấu để hỏi giáo viên đứng lớp. Để việc tự nghiên cứu đạt hiệu quả cao, các bạn cần có kiến thức toán vững vàng, cần đọc đi đọc lại nhiều lần các khái niệm, định luật vật lý và các ví dụ mẫu để hiểu nội dung của nó. • Hệ thống lại các công thức, các khái niệm, định luật và các đặc điểm của chúng khi lên lớp. Khai thác thêm các ví dụ minh họa, các câu hỏi trắc nghiệm. • Tổ chức tự thảo luận, trao đổi lẫn nhau theo hình thức nhóm học tập. Các ý kiến nào chưa rõ, chưa thống nhất, hãy hỏi giáo viên đứng lớp. • Nên lập ra các bảng, biểu và những ghi chú để hệ thống hóa những kiến thức. Việc làm này rất cần thiết, giúp các bạn có bức tranh toàn cục về kiến thức. Nó giúp ích rất nhiều trong việc chọn nhanh đáp án của các câu hỏi trắc nghiệm. 5 – NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM §1 – ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM 1.1 Chuyển động naøo sau ñaây ñöôïc coi laø chuyeån ñoäng cuûa chaát ñieåm? a) OÂ toâ ñi vaøo garage. b) Xe löûa töø Saøi Goøn ñeán Nha Trang. c) Con saâu boø treân laù khoai lang. 6
9. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 d) Traùi Đaát quay quanh truïc cuûa noù. 1.2 Muoán bieát vò trí cuûa vaät ôû thôøi ñieåm naøo ñoù ta döïa vaøo: a) Phöông trình chuyeån ñoäng; b) Phöông trình quõi ñaïo; c) Ñoàng thôøi caû a vaø b d) Hoaëc a, hoaëc b. ⎪⎧x = 4e 2t 1.3 Chất điểm chuyển động trong mặt phẳng Oxy với phöông trình: (SI) . ⎨ −2t ⎩⎪y = 5e Qũi đạo của chất điểm là: a) Đöôøng sin b) Hyberbol c) Elíp d) Đöôøng troøn 1.4 Chất điểm chuyển động trong mặt phẳng Oxy với phöông trình: ⎧x = 5 −10cosωt ⎨ (SI) . Qũi đạo của chất điểm là: ⎩y = 5cos 2ωt a) Đöôøng sin b) Hyberbol c) đParabol d) Đöôøng troøn 1.5 Vò trí cuûa chaát ñieåm chuyeån ñoäng trong maët phaúng Oxy ñöôïc xaùc ñònh bôûi vectô → → → baùn kính: r = 4sin t. i + 4sin t. j (SI). Quõi ñaïo cuûa noù laø: a) Ñöôøng thaúng b) Elíp c) Ñöôøng troøn d) Ñöôøng sin 1.6 Vò trí cuûa chaát ñieåm chuyeån ñoäng trong maët phaúng Oxy ñöôïc xaùc ñònh bôûi vectô → → → baùn kính: r = 4sin(ωt + ϕ1 ). i + 3sin(ωt + ϕ2 ). j . Quõi ñaïo cuûa noù laø: a) Ñöôøng troøn, neáu ϕ1 = ϕ2 + k2π b) Parabol, neáu ϕ1 = ϕ2 + kπ/2 c) Ñöôøng thaúng, neáu ϕ1 = ϕ2 + kπ d) Hyperbol, neáu ϕ1 = ϕ2 1.7 Vò trí cuûa chaát ñieåm chuyeån ñoäng trong maët phaúng Oxy ñöôïc xaùc ñònh bôûi vectô → → → baùn kính: r = 4sin(ωt + ϕ). i + 5cos(ωt + ϕ). j (SI). Quõi ñaïo cuûa noù laø: b) Ñöôøng thaúng b) Elíp c) Ñöôøng troøn d) Parabol 1.8 Chaát ñieåm chuyeån ñoäng dọc theo trục Ox vôùi phöông trình: x = –12t + 3t2 + 2t3 , với t ≥ 0 và các đơn vị đo trong heä SI. Xaùc ñònh vò trí maø chaát ñieåm döøng. a) x = 1m b) x = – 2m c) x = – 7m d) x = 0m 1.9 Chaát ñieåm chuyeån ñoäng dọc theo trục Ox vôùi phöông trình: x = 6t – 4,5t2 + t3 với t ≥ 0 và các đơn vị đo trong heä SI. Xaùc ñònh thời điểm maø chaát ñieåm döøng. a) t = 0s b) t = 2,25s c) t = 0s và t = 2,25s d) t =1s và t = 2s 1.10 Chaát ñieåm chuyeån ñoäng dọc theo trục Ox vôùi phöông trình: x = 10 + 6t2 – 4t3 (heä SI); t ≥ 0. Giai ñoạn ñaàu, vaät chuyeån ñoäng nhanh daàn theo chieàu döông vaø ñaït vaän toác cöïc ñaïi laø: 7
10. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 a) 0,5m/s b) 3m/s2 c) 2m/s d) 3m/s 1.11 Moät oâtoâ döï ñònh chuyeån ñoäng töø A ñeán B vôùi vaän toác 30km/h. Nhöng sau khi ñi ñöôïc 1/3 ñoaïn ñöôøng, xe bò cheát maùy. Taøi xeá phaûi döøng 30 phuùt ñeå söûa xe, sau ñoù ñi tieáp vôùi vaän toác 40km/h vaø ñeán B ñuùng giôø qui ñònh. Tính vaän toác trung bình treân quaõng ñöôøng AB. a) 35km/h b) 36km/h c) 38km/h d) 30 km/h 1.12 Moät canoâ xuoâi doøng töø beán A ñeán beán B vôùi vaän toác v1 = 30km/h; roài ngöôïc doøng töø B veà A vôùi vaän toác v2 = 20km/h. Tính vaän toác trung bình treân loä trình ñi – veà cuûa canoâ. a) 25 km/h b) 26km/h c) 24km/h d) 0 km/h 1.13 Hai oâ toâ cuøng khôûi haønh töø A ñeán B. Xe I ñi nöûa ñöôøng ñaàu vôùi vaän toác khoâng ñoåi laø v1, nöûa ñöôøng sau vôùi vaän toác v2. Xe II ñi nöûa thôøi gian ñaàu vôùi vaän toác v1, nöûa thôøi gian sau vôùi vaän toác v2. Hoûi xe naøo tôùi B tröôùc? a) Xe I b) Xe II c) Xe I, neáu v1 > v2 d) Xe I, neáu v1 < v2 1.14 Moät oâtoâ chuyeån ñoäng töø A, qua caùc ñieåm B, C roài ñeán D. Ñoaïn AB daøi 50km, ñöôøng khoù ñi neân xe chaïy vôùi toác ñoä 20km/h. Ñoaïn BC xe chaïy vôùi toác ñoä 80 km/h, sau 3h30’ thì tôùi C. Taïi C xe nghæ 50 phút roài ñi tieáp ñeán D vôùi vaän toác 30km/h. Tính vaän toác trung bình treân toaøn boä quaõng ñöôøng töø A ñeán D, bieát CD = 3AB. a) 33,3km/h b) 41,7km/h c) 31,1km/h d) 43,6km/h 1.15 Caùc phaùt bieåu sau ñaây, phaùt bieåu naøo chæ vaän toác töùc thôøi: a) OÂtoâ chuyeån ñoäng töø A ñeán B vôùi vaän toác 40km/h. b) Vaän ñoäng vieân chaïm ñích vôùi vaän toác 10m/s. c) Xe maùy đi vôùi vaän toác 30km/h trong thôøi gian 2 giôø thì ñeán TPHCM. d) Vaän toác ngöôøi ñi boä laø 5 km/h. 1.16 Choïn phaùt bieåu ñuùng: a) Vaän toác cuûa chaát ñieåm coù giaù trò baèng quaõng ñöôøng noù ñi ñöôïc trong moät ñôn vò thôøi gian. b) Ñaïi löôïng ñaëc tröng cho söï nhanh chaäm cuûa chuyeån ñoäng taïi töøng ñieåm treân quõi ñaïo laø vaän toác töùc thôøi. c) Vectô vaän toác laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho phöông, chieàu vaø söï nhanh chaäm cuûa chuyeån ñoäng. d) Caû a, b, c ñeàu ñuùng. → 1.17 Vectô gia toác a cuûa chaát ñieåm chuyeån ñoäng treân quõi ñaïo cong baát kyø naøo cuõng coù ñaëc ñieåm: → a) Vuoâng goùc vôùi vectô vaän toác v . 8
11. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 → b) Cuøng phöông vôùi vectô vaän toác v . c) Naèm treân tieáp tuyeán cuûa quó ñaïo. d) a, b, c ñeàu sai. 1.18 Trong chuyeån ñoäng thaúng, ta coù: → a) Vectô gia toác a luoân khoâng ñoåi. → b) Vectô vaän toác v luoân khoâng ñoåi. → → c) Vectô gia toác a luoân cuøng phương vôùi vectô vaän toác v d) a, b, c ñeàu sai. 1.19 Vectô vaän toác laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho: a) Söï nhanh chaäm cuûa chuyeån ñoäng. b) Söï bieán ñoåi toïa ñoä cuûa chaát ñieåm. c) Söï bieán ñoåi ñoä daøi cuûa quaõng ñöôøng theo thôøi gian. d) Phöông, chieàu vaø ñoä nhanh, chaäm cuûa chuyeån ñoäng. 1.20 Vectô gia toác cuûa chaát ñieåm coù ñaëc ñieåm: a) Cuøng phöông, chieàu vôùi vectô vaän toác. b) Cuøng phöông, chieàu vôùi hôïp löïc taùc duïng leân chaát ñieåm. c) Cuøng chieàu vôùi chieàu chuyeån ñoäng cuûa chaát ñieåm. d) a, b, c ñeàu sai. 1.21 Trong chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu, vectô gia toác coù ñaëc ñieåm: a) Khoâng ñoåi caû veà phöông , chieàu và ñoä lôùn. b) Khoâng ñoåi veà ñoä lôùn. c) Luoân cuøng phöông, chieàu vôùi vectô vaän toác. d) a, b, c ñeàu đúng. 1.22 Một chất điểm chuyển động với độ lớn của vectơ vận tốc không đổi và gia tốc pháp tuyến không đổi thì đó là chuyển động: a) Tròn đều b) Tròn biến đổi đều c) Tròn d) Caû a,b,c ñeàu sai. 1.23 Chaát ñieåm M chuyeån ñoäng treân ñöôøng troøn baùn kính R = 2m vôùi phöông trình: s = 3t2 + t (heä SI). Trong ñoù s laø ñoä daøi cung OM, O laø ñieåm goác treân ñöôøng troøn. Tính vaän toác goùc vaø gia toác goùc cuûa chaát ñieåm luùc t = 0,5s. a) 4 rad/s ; 6 rad/s2 b) 2 rad/s ; 2 rad/s2 c) 2 rad/s ; 3 rad/s2 d) 3 rad/s; 2 rad/s2 1.24 Chaát ñieåm M chuyeån ñoäng treân ñöôøng troøn baùn kính R = 0,5m vôùi phöông trình: s = 3t3 + t (heä SI). Trong ñoù s laø ñoä daøi cung OM, O laø ñieåm goác treân ñöôøng troøn. Tính gia toác tieáp tuyeán, gia toác phaùp tuyeán cuûa chaát ñieåm luùc t = 2s. a) 26 m/s2 ; 18 m/s2 b) 36 m/s2 ; 74 m/s2 9
12. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 c) 74 m/s2 ; 36 m/s2 d) Moät ñaùp soá khaùc 1.25 Chaát ñieåm M chuyeån ñoäng treân ñöôøng troøn baùn kính R = 2m vôùi phöông trình: s = 3t2 + t (heä SI). Trong ñoù s laø ñoä daøi cung OM, O laø ñieåm goác treân ñöôøng troøn. Tính vaän toác trung bình cuûa chaát ñieåm vaø goùc maø noù ñaõ quay ñöôïc sau thôøi gian t = 1s (keå töø luùc t = 0). a) 4 m/s ; 2 rad b) 5 m/s ; 2 rad c) 4 m/s ; 4 rad d) Moät ñaùp soá khaùc 1.26 Chaát ñieåm M chuyeån ñoäng treân ñöôøng troøn baùn kính R = 2m vôùi phöông trình: s = 3t2 + t (heä SI).Trong ñoù s laø ñoä daøi cung OM, O laø ñieåm goác treân ñöôøng troøn. Tính ñoä lôùn cuûa vectô gia toác taïi thôøi ñieån t = 1s. a) 5 m/s2 b) 10 m/s2 c) 15 m/s2 d) 25,2 m/s2 1.27 Chaát ñieåm M chuyeån ñoäng treân ñöôøng troøn baùn kính R = 2m vôùi phöông trình: s = 3t2 + t (heä SI). Trong ñoù s laø ñoä daøi cung OM, O laø ñieåm goác treân ñöôøng troøn. Tính thôøi gian ñeå chaát ñieåm quay heát moät voøng (laáy π = 3,14) a) 1,2 s b) 2,2 s c) 3,2 s d) 1,9 s → 1.28 Trong chuyeån ñoäng troøn, ta coù moái lieân heä giöõa caùc vectô vaän toác daøi v , → → vaän toác goùc ω vaø baùn kính R nhö sau: → → → → → → a) ω = R x v b) v = ω x R → → → c) R = v x ω d) a, b, c ñeàu ñuùng → 1.29 Trong chuyeån ñoäng troøn, ta coù moái lieân heä giöõa caùc vectô baùn kính R , gia → → toác goùc β vaø gia toác tieáp tuyeán a t nhö sau: → → → → → → a) a t = β x R b) R = a t x β → → → c) β = R x a t d) a, b, c ñeàu ñuùng 1.30 Moïât moâ-tô baét ñaàu khôûi ñoäng nhanh daàn ñeàu, sau 2 giaây ñaït toác ñoä oån ñònh laø 300 voøng/phuùt. Tính gia toác goùc vaø goùc quay cuûa moâ-tô trong thôøi gian ñoù. a) 10π rad/s2 ; 10π rad b) 5π rad/s2 ; 10π rad c) 10π rad/s2 ; 150 voøng d) moät ñaùp soá khaùc 1.31 Moïât chaát ñieåm chuyeån ñoäng troøn ñeàu treân ñöôøng troøn baùn kính R = 20 cm. Sau 5 giaây noù quay ñöôïc 20 voøng. Tính chu kyø quay, vaän toác goùc vaø vaän toác daøi cuûa noù. a) 0,25s ;8π rad/s ; 160π m/s b) 0,25s ; 8π s- 1 ; 160π cm/s c) 4s ; 8π s- 1 ; 160 cm/s d) moät ñaùp soá khaùc 10
13. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 1.32 OÂ toâ chuyeån ñoäng thaúng, nhanh daàn ñeàu, laàn löôït ñi qua A, B vôùi vaän toác vA = 1m/s ; vB = 9 m/s. Vaäy vaän toác trung bình treân quaõng ñöôøng AB laø: a) 5m/s b) 4 m/s c) 6m/s d) moät ñaùp soá khaùc 1.33 OÂ toâ baét ñaàu chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu. Neáu trong giaây ñaàu noù ñi ñöôïc 3m thì giaây tieáp theo noù seõ ñi ñöôïc: a) 6 m b) 9 m c) 10 m d) moät ñaùp soá khaùc 1.34 Töø ñoä cao 20m so vôùi maët ñaát, ngöôøi ta neùm ñöùng moät vaät A vôùi vaän toác vo, ñoàng thôùi thaû rôi töï do vaät B. Boû qua söùc caûn khoâng khí. Tính vo ñeå vaät A rôi xuoáng ñaát chaäm hôn 1 giaây so vôùi vaät B. Laáy g=10m/s2 a) 8,3 m/s b) 9 m/s c) 10 m/s d) 5 m/s 1.35 Chọn phaùt bieåu ñuùng veà chuyeån ñoäng cuûa vieân ñaïn sau khi ra khoûi noøng suùng (boû qua söùc caûn khoâng khí) a) Taàm xa cuûa ñaïn seõ lôùn nhaát neáu noøng suùng naèm ngang. b) Taàm xa cuûa ñaïn seõ lôùn nhaát neáu noøng suùng nghieâng goùc 60o so vôùi phöông ngang. c) Neáu muïc tieâu (ôû maët ñaát) naèm trong taàm baén thì coù 2 goùc ngaém ñeå truùng ñích. d) a, b, c đều sai. 1.36 Trong chuyeån ñoäng troøn, quan heä naøo sau ñaâu laø ñuùng? → → → → → → a) v= ω x R b) a t = β x R → d2x → d2 y → d2z → c) a = . i + . j + .k d) a, b, c đều đúng dt 2 dt 2 dt 2 1.37 Trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu, ñoä lôùn cuûa vectô gia toác ñöôïc tính bôûi coâng thöùc: 2 2 2 ⎛ d 2 x ⎞ ⎛ d 2 y ⎞ ⎛ d 2 z ⎞ a) a = ⎜ ⎟ + ⎜ ⎟ + ⎜ ⎟ c) a = a 2 + a 2 ⎜ 2 ⎟ ⎜ 2 ⎟ ⎜ 2 ⎟ n t ⎝ dt ⎠ ⎝ dt ⎠ ⎝ dt ⎠ v 2 c) a = d) Caû a, b, c ñeàu ñuùng. R 1.38 Moät baùnh maøi ñang quay vôùi vaän toác 300 voøng/phuùt thì bò ngaét ñieän vaø noù quay chaäm daàn ñeàu. Sau ñoù moät phuùt, vaän toác coøn 180voøng/phuùt. Tính gia toác goùc vaø soá voøng noù ñaõ quay trong thôøi gian ñoù. π π a) rad/s2 ; 120 voøng b) rad/s2 ; 240 voøng 5 5 π π c) rad/s2 ; 240 voøng d) rad/s2 ; 180 voøng 15 15 11
14. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 1.39 Moät chaát ñieåm quay xung quanh moät ñieåm coá ñònh sao cho goùc quay phuï thuoäc thôøi gian theo qui luaät: θ = 0,2t2 (rad). Haõy xaùc ñònh gia toác toaøn phaàn a cuûa noù luùc t = 2,5 (s), bieát raèng luùc ñoù noù coù vaän toác daøi laø 0,65 (m/s). a) 0,7 m/s2 b) 0,9 m/s2 c) 1,2 m/s2 d) 1,5 m/s2 1.40 Moät chaát ñieåm chuyeån ñoäng troøn quanh moät ñieåm coá ñònh sao cho goùc θ maø ω − ω chaát ñieåm quay ñöôïc laø haøm cuûa vaän toác goùc ω theo qui luaät: θ = o vôùi α ωo vaø α laø nhöõng haèng soá döông. Luùc t = 0, vaän toác goùc ω = ωo. Haõy tìm θ vaø ω ôû thôøi ñieåm t baát kyø. ω ω a) θ = ω e−αt ; ω = o ( 1− e−αt ) b) ω = ω e−αt ; θ = o ( 1− e−αt ) o α o α 2 c) θ = ωot + αt d) moät ñaùp soá khaùc. 1.41 Trong nguyeân töû Hydro, electron chuyeån ñoäng ñeàu theo quõi ñaïo troøn coù baùn kính R =5.10- 9m, vôùi vaän toác 2,2.108 cm/s. Tìm taàn soá cuûa electron. a) 7.1015 Hz; 7.10 14 Hz c) 7.1013 Hz d) 7.1012 Hz 1.42 Moät ñoàng hoà coù kim giôø daøi 3cm, kim phuùt daøi 4cm. Goïi ωP , ωg vaø vp , vg laø vaän toác goùc vaø vaän toác daøi cuûa ñaàu kim phuùt vaø kim giôø. Choïn phaùt bieåu ñuùng: a) ωp = 12ωg ; vp = 16 vg c) ωp = 12ωg ; vg = 16vp b) ωg = 12ωp ; vp = 16vg d) a, b, c ñeàu sai 1.43 Moät ñoàng hoà coù kim phuùt vaø kim giôø. Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø ñuùng: a) Trong noät ngaøy ñeâm (24h), kim giôø vaø kim phuùt gaëp (truøng) nhau 12 laàn b) Trong noät ngaøy ñeâm (24h), kim giôø vaø kim phuùt gaëp (truøng) nhau 24 laàn c) Trong noät ngaøy ñeâm (24h), kim giôø vaø kim phuùt gaëp (truøng) nhau 23 laàn d) Trong noät ngaøy ñeâm (24h), kim giôø vaø kim phuùt gaëp (truøng) nhau 22 laàn 1.44 Traùi ñaát quay quanh truïc cuûa noù vôùi chu kyø T = 24 giôø. Baùn kính traùi ñaát laø R = 6400km. Tính vaät toác daøi cuûa moät ñieåm ôû vó ñoä 60o treân maët ñaát a) 234 m/s b) 467 m/s c) 404 m/s d) 508 m/s 1.45 Chất điểm chuyển động tròn nhanh dần. Hình nào sau đây mô tả đúng? → → ω → → ω β v → → ω a t → → a t → v β Hình a Hình b Hình c Hình d 12
15. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 1.46 Chất điểm chuyển động tròn chậm dần. Hình nào sau đây mô tả đúng? → → ω ω → → → β → ω a t a t → → v β Hình a Hình b Hình c Hình d 1.47 Moät oâtoâ chuyeån ñoäng thaúng thì gaëp moät chöôùng ngaïi vaät. Taøi xeá haõm xe, keå töø 4 ñoù vaän toác cuûa xe bieán ñoåi theo qui luaät: v = 20 – t2 (m/s). Xaùc ñònh quaõng 45 ñöôøng xe ñi cho ñeán khi döøng. a) 100 m b) 150 m c) 200 m d) moät ñaùp soá khaùc. 1.48 Moät oâtoâ chuyeån ñoäng thaúng thì gaëp moät chöôùng ngaïi vaät. Taøi xeá haõm xe, keå töø 4 ñoù vaän toác cuûa xe bieán ñoåi theo qui luaät: v = 20 – t2 (m/s). Xaùc ñònh vaän 45 toác trung bình treân ñoaïn ñöôøng xe ñi keå töø luùc baét ñaàu haõm ñeán khi döøng. a) 13,3 m/s b) 15m/s c) 17,3 m/s d) 20m/s 1.49 Neáu boû qua söùc caûn khoâng khí thì: a) Moät caùi loâng chim vaø moät hoøn bi saét ñeàu rôi nhanh nhö nhau. b) Hoøn bi saét luoân rôi nhanh hôi loâng chim. c) Caùi loâng chim rôi nhanh hôn hoøn bi saét, vì noù nheï hôn. d) Thôøi gian rôi cuûa hoøn bi saét tuøy thuoäc vaøo kích thöôùc cuûa hoøn bi. 1.50 Moät vieân ñaïn ñöôïc baén leân vôùi vaän toác ñaàu noøng laø 800m/s theo phöông hôïp vôùi maët phaúng ngang moät goùc 30o. Xaùc ñònh taàm xa vaø ñoä cao cöïc ñaïi maø vieân ñaïn ñaït ñöôïc. Laáy g = 10 m/s2 a) 46000 m; 2000m b) 55400 m; 8000 m c) 60000 m; 6000 m d) 65000 m; 7000 m 1.51 Một vật thả rơi tự do không vật tốc đầu từ độ cao h. Trong giây cuối nó đi được 15m. Tính độ cao h. a) 15 m b) 20 m c) 25 m d) 30 m 13
16. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 §2 – ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM 2.1 Thang maùy chuyeån ñoäng ñi leân, coù ñoà thò vaän toác nhö hình veõ. Khoái v (m/s) löôïng cuûa thang maùy laø 400kg. Haõy xaùc ñònh löïc caêng lôùn nhaát cuûa daây 5 caùp treo thang maùy trong quaù trình chuyeån ñoäng khoâng taûi. Neáu löïc caêng daây ñöôïc pheùp laø 10000N thì troïng 0 2 6 8 t (s) taûi cuûa thang maùy laø bao nhieâu? Hình 2.1 a) 1400N ; 600kg b) 2200N ; 800kg c) 5000N ; 300kg d) 5000N; 400 kg 2.2 Thang maùy chuyeån ñoäng với ñoà thò vaän toác nhö hình 2.1. Khoái löôïng cuûa thang maùy laø 400kg. Haõy xaùc ñònh löïc caêng nhoû nhaát cuûa daây caùp treo thang maùy vaø vaän toác trung bình cuûa thang maùy trong quaù trình chuyeån ñoäng khoâng taûi. a) 4000N ; 2,5m/s b) 3000N; 2,5m/s → c) 3000N ; 2,75m/s d) 3000N; 3,75 m/s F m 2.3 Vaät m ñöôïc keùo tröôït treân maët saøn naèm ngang nhö hình ) α 2.2. Giaû söû ñoä lôùn cuûa löïc khoâng ñoåi, tính goùc α ñeå gia toác lôùn nhaát. Bieát raèng heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët saøn laø 0,577. Hình 2.2 a) 0o b) 20o c) 30o d) 45o 2.4 Vaät m = 10 kg ñöôïc keùo tröôït treân maët saøn ngang baèng löïc F = 20N, hôïp vôùi phöông ngang moät goùc α = 30o (hình 2.2). Heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët saøn laø 0,1. Tính gia toác cuûa vaät. a) 2 m/s2 b) 1,13 m/s2 c) 1 m/s2 d) 0,83 m/s2 2.5 Vaät m = 10 kg ñöôïc keùo tröôït treân maët saøn ngang baèng löïc F = 20N, hôïp vôùi phöông ngang moät goùc α = 30o (hình 2.2). Heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët saøn laø 0,1. Tính lực ma sát. a) 10N b) 9N c) 8,3N 20N 2.6 Vaät m = 20 kg ñöôïc keùo tröôït treân maët saøn ngang như hình 2.2. Biết α = 30o , heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët saøn laø 0,1. Tính đlực kéo nhỏ nhất để vật bắt đầu trượt. a) 10N b) 20N c) 9N d) 16,6N 2.7 Vaät m = 20 kg ñöôïc keùo tröôït treân maët saøn ngang như hình 2.2. Biết α = 30o , heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët saøn laø 0,1. Tính đlực kéo để vật trượt với gia tốc 0,5m/s2. 14
17. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 a) 10N b) 20N c) 16,6N d) 17,2N → 2.8 Vaät khoái löôïng m bò ñaåy bôûi löïc F vaø tröôït treân saøn ngang nhö hình 2.3. Heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët ) ngang laø µ. Tính gia toác cuûa vaät. α → F Fcos α − µmg Hình 2.3 a) a = c) a = F m m Fcos α F(cos α − µsin α) − µmg b) a = d) a = m m → 2.9 Vaät khoái löôïng m bò ñaåy bôûi löïc F vaø tröôït treân saøn ngang nhö hình 2.3. Heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët ngang laø µ. Tính lực ma sát. a) Fms = µmg b) Fms = µmgcosα c) Fms = µmgsinα d) a,b,c đều sai → 2.10 Vaät khoái löôïng m bò ñaåy bôûi löïc F nhö hình 2.3. Heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët ngang laø µ. Tính giá trị nhỏ nhất của lực để vaät bắt đầu trượt. a) F = mg b) F = µmg c) F = µmgcosα d) a,b,c đều sai 2.11 Vaät coù khoái löôïng m chuyeån ñoäng treân maët saøn → → → F2 ngang nhôø moät löïc ñaåy F1 vaø löïc keùo F2 nhö hình 2.4. Bieát F = F = F; heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët 1 2 α saøn laø µ. Tính gia toác cuûa vaät. Fcos α a) a = 2 c) a = 0 ) α m Hình 2.4 → 2Fcos α − µmg F b) a = d) a, b, c ñeàu sai 1 m → 2.12 Vaät coù khoái löôïng m chuyeån ñoäng treân maët saøn ngang nhôø moät löïc ñaåy F1 → vaø löïc keùo F2 nhö hình 2.4. Bieát F1 = F2 = F. Tính áp lực Q mà vaät tác dụng vào sàn. a) Q = mg b) Q = mgcosα c) Q = mgsinα d) a,b,c đều sai 2.13 Hai vieân gaïch coù khoái m2 löôïng m1 vaø m2 ñöôïc ñaåy m1 tröôït ñeàu treân maët saøn nhö hình 2.5. Bieát heä soá giöõa caùc vieân gaïch vôùi (1) (2) Hình 2.5 maët saøn ñeàu baèng µ. Löïc ñaåy trong hai tröôøng hôïp laø F1 vaø F2. Ta luôn coù: 15
18. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 a) F1 > F2 b) F1 = F2 c) F1 Fms2 b) Fms1 = Fms2 c) Fms1 < Fms2 d) a,b,c đều sai 2.15 Moät xe taûi A khoái löôïng 3 taán, keùo moät xe taûi B khoái löôïng 2 taán baèng moät daây nhẹ. Heä soá ma saùt giöõa caùc baùnh xe vôùi maët ñöôøng laø 0,2. Tính löïc phaùt ñoäng cuûa xe A vaø löïc keùo xe B để chúng chuyeån ñoäng ñeàu. a) 1000 N; 400N b) 104 N; 4000N c) 2.104N; 5000N d) a,b,c đều sai 2.16 Moät oâtoâ khoái löôïng 1 taán, chuyeån ñoäng ñeàu vôùi vaän toác 72 km/h, leân moät caùi caàu voàng coù baùn kính cong 100 m. Tính áp lực của xe lên cầu taïi ñænh caàu. a) 6000N b) 5000N c) 3000N d) 10000N 2.17 Cho cô heä nhö hình 2.6. Biết m1 = 3kg; m2 = 2kg; α = 30o. Boû qua m1 ma saùt, khoái löôïng daây m vaø roøng roïc; coi daây 2 khoâng giaõn. Laáy g = 10 Hình 2.6 2 m/s . Xaùc ñònh gia toác α ( vaø chieàu chuyeån ñoäng cuûa m2 2 2 a) m2 ñi leân; a = 0,5 m/s b) m2 ñi xuoáng; a = 0,5m/s 2 2 c) m2 ñi leân ; a = 1m/s d) m2 ñi xuoáng ; a = 1m/s o 2.18 Cho cô heä nhö hình 2.6. Biết m1 = 6kg; m2 = 6kg; α = 30 . Boû qua khoái löôïng daây vaø roøng roïc; coi daây khoâng giaõn. Laáy g = 10 m/s2. Tính heä soá ma saùt µ giöõa vaät m1 vôùi maët nghieâng ñeå heä ñöùng yeân. → → a) µ = tgα = 0,364 R N 3 b) µ ≥ → 3 f ms c) µ ≥ 0,7 d) Heä luoân ñöùng yeân vôùi moïi giaù trò µ (vì m1 = m2) 2.19 Vật ñaët treân mặt phẳng nghieâng → α ( như hình 2.7. Goïi troïng löïc taùc duïng P → leân vật laø P thì phaûn löïc tröïc ñoái Hình 2.7 16
19. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 → cuûa P (theo ñònh luaät III Newton) laø: → a) Phaûn löïc liên kết R cuûa mặt nghiêng. → b) Phaûn löïc phaùp tuyeán N cuûa mặt nghiêng. c) Löïc ma saùt. → d) Löïc P' ñaët taïi taâm Traùi ñaát do vật huùt traùi ñaát (löïc naøy khoâng biểu diễn được treân hình). 2.20 Vật khối lượng m, trượt treân mặt phẳng nghieâng như hình 2.7. Hệ số ma sát trượt giữa vật và mặt nghiêng là µ. Tính lực ma sát trượt. a) Fms = µmg b) Fms = µmgcosα c) Fms = µmgsinα d) a,b,c đều sai 2.21 Vật khối lượng m, ñaët treân mặt phẳng nghieâng như hình 2.7. Tính phản lực pháp tuyến N của mặt nghiêng. a) N = mg b) N = mgcosα c) N = mgsinα d) a,b,c đều sai 2.22 Vật khối lượng m, đứng yên treân mặt phẳng nghieâng như hình 2.7. Tính phản lực liên kết R của mặt nghiêng. 2 2 a) R = mg b) R = N + Fms c) a,b đều đúng d) a,b đều sai 2.23 Chieác oâtoâ chaïy thaúng ñeàu leân doác coù goùc nghieâng α so vôùi phöông ngang. Kí hieäu Fk laø löïc phaùt ñoäng cuûa ñoäng cô, m laø khoái löôïng oâtoâ, g laø gia toác trong tröôøng vaø µ laø heä soá ma saùt giöõa oâtoâ vaø maët ñöôøng thì: a) Fk = mg (sinα + µcosα) c) Fk > mg(sinα + µcosα) b) Fk = mg(sinα - µcosα) d) Fk < mg(sinα - µcosα) 2.24 Chieác oâtoâ chaïy thaúng ñeàu leân doác coù goùc nghieâng α so vôùi phöông thaúng ñöùng. Kí hieäu Fk laø löïc phaùt ñoäng cuûa ñoäng cô, m laø khoái löôïng oâtoâ, g laø gia toác trong tröôøng vaø µ laø heä soá ma saùt giöõa oâtoâ vaø maët ñöôøng thì: a) Fk = mg (sinα + µcosα) c) Fk = mg(cosα + µsin α) b) Fk = mg(sinα - µcosα) d) Fk = mg(cosαα - µsinα) 2.25 OÂtoâ xuoáng doác nghieâng goùc α = 30o so vôùi phöông ngang. Heä soá ma saùt giöõa oâtoâ laø maët ñöôøng laø µ = 0,3. Muoán xe chaïy thaúng ñeàu thì: a) Löïc phaùt ñoäng cuûa ñoäng cô laø Fk = mg(µcosα - sinα) b) Löïc haõm cuûa thaéng (phanh) laø Fh = mg(sinα - µcosα) c) Khoâng caàn löïc phaùt ñoäng , cuõng khoâng caàn haõm, töï xe chaïy thaúng ñeàu. d) a, b, c ñeàu sai 17
20. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 2.26 Trong moät voøng troøn naèm trong maët phaúng A thaúng ñöùng, ngöôøi ta ñaët caùc maùng nghieâng AB, AC, AD nhö hình 2.8. Thaû laàn löôït moät hoøn bi nhoû cho noù tröôït khoâng ma saùt doïc theo caùc maùng. So saùnh thôøi gian chuyeån ñoäng cuûa hoøn bi B treân caùc máng. a) tAB = tAC = tAD b) tAB < tAC < tAD c) tAB < tAD < tAC d) tAC < tAD < tAB D 2.27 Choïn phaùt bieåu ñuùng: C a) Khi vaät chuyeån ñoäng chæ döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc thì quyõ ñaïo cuûa noù luoân naèm trong Hình 2.8 moät maët phaúng coá ñònh. b) Quõi ñaïo cuûa haønh tinh chuyeån ñoäng quanh maët trôøi laø moät ñöôøng Elip c) Nguyeân nhaân chính cuûa hieän töôïng thuyû trieàu treân traùi ñaát laø do söùc huùt cuûa maët traêng. d) a, b, c ñeàu ñuùng. 2.28 Quaû boùng naëng 300g ñaäp vaøo töôøng theo höôùng hôïp vôùi töôøng moät goùc 30o vôùi vaän toác 10 m/s roài naûy ra theo phương đối xứng với phương đập vào qua pháp tuyến của tường. Tính xung löôïng cuûa löïc maø töôøng đã taùc duïng vaøo boùng. a) 6N b) 6 kgm/s c) 3 Nm d) 3 kgm/s 2.29 Quaû boùng naëng 500g ñaäp vaøo töôøng theo höôùng hôïp vôùi töôøng moät goùc 30o vôùi vaän toác 10 m/s roài naûy ra theo phương đối xứng với phương đập vào qua pháp tuyến của tường. Thời gian bóng tiếp xúc với tường là 0,05s. Phát biểu nào sau đây là đúng? a) Độ biến thiên động lượng của bóng là 5kgm/s. b) Lực trung bình do tường tác dụng vào bóng là 100N. c) a, b đều đúng. d) a, b đều sai. 2.30 Moät ngöôøi ñöùng treân canoâ ñang löôùt vôùi toác ñoä 10 km/h nhaûy xuoáng nöôùc vôùi vaän toác 15 km/h theo höôùng vuoâng goùc vôùi hướng chuyển động của canoâ. Biết khoái löôïng ngöôøi vaø canô laø baèng nhau. Tính vaän toác cuûa canô ngay sau ñoù a) 15 km/h b) 20 km/h c) 25 km/h d) 10 km/h 2.31 Moät toa xe chôû ñaày caùt ñang ñöùng treân ñöôøng ray naèm ngang. Toaøn boä toa xe coù khoái löôïng 0,5 taán. Moät vieân ñaïn khoái löôïng 5 kg bay vôùi vaän toác v = 100 m/s ñeán caém vaøo caùt theo höôùng hôïp vôùi phöông ngang moät goùc α = 36o töø phiaù sau. Tính vaän toác cuûa toa xe ngay sau ñoù. a) 0,6 m/s b) 0,8 m/s c) 1m/s d) 1,2 m/s 18
21. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 2.32 Khaåu phaùo coù khoái löôïng M = 450 kg, nhaû ñaïn theo phöông hôïp vôùi phöông ngang goùc α = 60o. Ñaïn coù khoái löôïng m = 10kg, rôøi noøng vôùi vaän toác v = 450 m/s. Khi baén, phaùo bò giaät luøi veà phía sau vôùi vaän toác bao nhieâu? (Coi neàn ñaát tuyeät ñoái cöùng). a) 10 m/s b) 5m/s c) 3m/s d) 2m/s 2.33 Khaåu phaùo coù khoái löôïng M = 450 kg, nhaû ñaïn theo phöông ngang. Ñaïn coù khoái löôïng m = 5kg, rôøi noøng vôùi vaän toác v = 450 m/s. Sau khi baén, suùng giaät luøi moät ñoaïn 45 cm. Tính löïc caûn trung bình cuûa maët ñöôøng. a) 10000 N b) 11000 N c) 12000 N d) 12500 N 2.34 Moät chaát ñieåm khoái löôïng m = 5 kg chuyeån ñoäng troøn ñeàu vôùi chu kyø 10 giaây, baùn kính quõi ñaïo laø 2m. Tính moâmen ñoäng löôïng cuûa chaát ñieåm a) 10 kgm2/s b) 12,5 kgm2/s c) 15 kgm2/s d) 17,5kgm2/s 2.35 Moät con laéc loø xo naèm ngang treân moät maâm quay (ñóa quay). Loø xo nheï coù ñoä cöùng k = 9N/cm, chieàu daøi töï nhieân 20cm, moät ñaàu gaén coá ñònh taïi taâm cuûa maâm quay, ñaàu kia cuûa loø xo gaén vaät m = 500gï. Khi vaät ñang naèm caân baèng, ngöôøi ta quay maâm thì thaáy loø xo giaõn theâm 5 cm. Tính vaän toác quay cuûa maâm. Laáy π2 = 10 a) 280 voøng/phuùt b) 250 voøng/phuùt c) 200 voøng/ phuùt d) 180 voøng/phuùt 2.36 Moät vaät khoái löôïng m m = 5 kg, ñöùng yeân ôû ñænh moät maët nêm, nghiêng một goùc α = 300 so vôùi phöông ngang như hình 2.9. Cho nêm chuyeån → Hình 2.9 α ñoäng sang trái vôùi gia toác a o ( 2 ao = 0,2 m/s . Tính löïc quaùn tính taùc duïng leân vaät. a) 10 N b) 1 N c) 5 N d) 0,5 N 2.37 Một vaät khoái löôïng m ñöùng yeân treân maët nêm nghieâng một goùc α so vôùi phöông ngang như hùnh 2.9. Heä soá ma saùt trượt giữa vật và nêm laø µ. Cho nêm chuyeån ñoäng sang trái vôùi gia toác ao. Tìm löïc ma saùt taùc duïng vaøo vaät. Bieát vaät vaãn ñöùng yeân treân maët nêm khi nêm chuyeån ñoäng. a) Fms = mgsinα b) Fms = m(ao + gsinα) c) Fms = m(ao cosα + gsinα) d) a, b, c ñeàu sai 19
22. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 2.38 Một vaät khoái löôïng m ñöùng yeân treân maët nêm nghieâng một goùc α so vôùi phöông ngang như hùnh 2.9. Cho nêm chuyeån ñoäng sang trái vôùi gia toác ao.Tìm aùp löïc cuûa vaät leân maët nghieâng. a) Q = mgcosα b) Q = mgcosα + mao c) Q = mgcosα – mao sin α d) Q = mgcosα – mao cosα 2.39 Moät vaät khoái löôïng m ñöùng yeân treân maët nêm nghieâng một goùc α so vôùi phöông ngang như hùnh 2.9. Heä soá ma saùt trượt giữa vật và nêm laø µ. Cho nêm chuyeån ñoäng sang trái vôùi gia toác ao. Tìm giaù trò nhoû nhaát cuûa ao ñeå vaät baét ñaàu tröôït xuoáng chaân maët nghieâng. a) ao = gsinα b) ao = g(sinα +µcosα) µcosα − sin α c) ao = g(µcosα - sinα) d) ao = g cosα + µsin α 2.40 Moät caùi pheãu hình noùn quay quanh truïc cuûa r m noù vôùi vaän toác goùc ω như hình 2.10. Beân trong pheãu coù moät hoøn bi coù theå tröôït khoâng ma saùt treân thaønh cuûa pheãu. Hoøn bi seõ naèm caân baèng ôû vò trí caùch truïc pheãu moät khoaûng r baèng bao nhieâu? g g α a) r = c) r = tgα ω2 ω2 g b) r = 2 cot gα d) a, b, c ñeàu sai ω Hình 2.10 2.41 Moät caùi pheãu hình noùn quay quanh truïc cuûa noù vôùi vaän toác goùc ω như hình 2.10. Beân trong pheãu coù moät hoøn bi coù theå tröôït khoâng ma saùt treân thaønh cuûa pheãu. Hoøn bi naèm caân baèng ôû vò trí caùch truïc pheãu moät khoaûng r = 40 cm. Tính vaän goùc cuûa pheãu, bieát α = 45o. a) ω = 10 ra/s b) ω = 5 rad/s c) ω = 4 rad/ s d) ω = 2 rad/s 2.42 Moät chaát ñieåm khoái löôïng m = 200g chuyeån ñoäng chaäm daàn treân ñöôøng naèm ngang vôùi vaän toác bieán ñoåi theo qui luaät v = 30 – 0,4t2 (SI). Tính löïc haõm taùc duïng vaøo vaät luùc t = 10 giaây. a) 1 N b) 1,2 N c) 1,6 N d) 2N 2.43 Moät chaát ñieåm khối lượng m = 5kg chuyeån ñoäng treân ñöôøng thaúng vôùi ñoà thò vaän toác nhö hình 2.11. Tính đđộ lớn của hợp lực tác dụng vào vật keå töø luùc t = 0 ñeán luùc t = 2,5s. a) 60N b) 100N c) 40N d) 50N 20
23. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 2.44 Moät chaát ñieåm khối lượng m = 5kg chuyeån ñoäng treân ñöôøng thaúng vôùi ñoà thò vaän toác nhö hình 2.11. Tính đđộ lớn của hợp lực tác dụng vào vật keå töø luùc t = 2,5s ñeán luùc t = 5s. a) 50N b) 60N v (m/s) c) 40N d) 100N 2.45 Moät chaát ñieåm khối lượng 3 m = 5kg chuyeån ñoäng treân ñöôøng thaúng vôùi ñoà thò vaän toác nhö hình 2.11. Tính đđộ biến 1 6,2 7 0 t (s) thiên động lượng của vật keå töø 2,5 5 luùc t = 0 ñeán luùc t = 5s. – 2 a) 0 kgm/s b) 10kgm/s Hình 2.11 c) 15kgm/s d) 25kgm/s 2.46 Moät chaát ñieåm khối lượng m = 5kg chuyeån ñoäng treân ñöôøng thaúng vôùi ñoà thò vaän toác nhö hình 2.11. Tính đxung lượng của các ngoại lực tác dụng vào vật keå töø luùc t = 2,5s ñeán luùc t = 5s. a) 0 kgm/s b) 10kgm/s c) 15kgm/s d) 25kgm/s 2.47 Baén vieân ñaïn khoái löôïng m = 100g theo phöông ngang ñeán caém vaøo khuùc goã khoái löôïng m = 1 kg đang naèm treân maët phaúng ngang, nhaün boùng. Keát quaû, khuùc goã chuyeån ñoäng vôùi vaän toác 25cm/s. Vaäy: a) Ñoäng löôïng cuûa heä laø: 0,275 kgm/s. b) Vaän toác cuûa ñaïn tröôùc khi caém vaøo goã laø 2,75 m/s. c) a, b ñeàu ñuùng. d) a, b ñeàu sai. 2.48 Coi Trái Đất như một chất điểm khi xét chuyển động của nó quanh Mặt Trời. Tính mômen động lượng của Trái đất, biết: chu kì quay T = 365 ngày, khối lượng Trái Đất m = 6.1024kg và bán kính quĩ đạo R = 1,5.1011m. a) 2,7.1040kgm2/s b) 2,8.1043kgm2/s c) 3,3.1038kgm2/s d) a,b,c đều sai 2.49 Chất điểm khối lượng m = 0,5kg chuyển động tròn với vận tốc 5 vòng/s. Tính mômen động lượng, biết bán kính qũi đạo là 20cm. a) 10 kgm2/s b) 20 kgm2/s c) 0,628kgm2/s d) 62,8kgm2/s → → → 2.50 Mômen động lượng của một chất điểm có biểu thức: L = a + b t 2 , trong đó → → a và b là các vectơ không đổi và vuông góc nhau. Tính mômen ngoại lực tác dụng lên chất điểm tại thời điểm mà vectơ mômen động lượng tạo với vectơmômen ngoại lực một góc 450. a) ab b) 2 ab c) a / b d) b / a 21
24. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 §3 – ĐỘNG LỰC HỌC VẬT RẮN 3.1 Cho tam giaùc ñeàu ABC, caïnh a. Ñaët taïi caùc ñænh A, B, C caùc chaát ñieåm coù khoái löôïng baèng nhau vaø baèng m. Ñaët theâm moät chaát ñieåm coù khoái löôïng 3m taïi A. Xaùc ñònh vò trí khoái taâm cuûa heä. a) G laø troïng taâm ∆ABC. a 3 b) G naèm treân trung tuyeán qua ñænh A, caùch A laø . 6 a 3 c) G naèm treân trung tuyeán qua ñænh A, caùch A laø . 3 d) Moät ñaùp soá khaùc 3.2 Cho tam giaùc ñeàu ABC, caïnh a. Ñaët taïi caùc ñænh A, B, C caùc chaát ñieåm coù khoái löôïng baèng nhau vaø baèng m. Ñaët theâm moät chaát ñieåm coù khoái löôïng 3m taïi A. tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay ñi qua khoái taâm vaø vuoâng goùc vôùi maët phaúng (ABC). 3 a) I = 3ma2 b) I = ma2 c) I = 2ma2 d) a,b c đều sai 2 3.3 Cho tam giaùc ñeàu ABC, caïnh a. Ñaët taïi caùc ñænh A, B, C caùc chaát ñieåm coù khoái löôïng baèng nhau vaø baèng m. Ñaët theâm moät chaát ñieåm coù khoái löôïng 3m taïi A. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay ñi qua khoái taâm vaø đi qua A. 3 a) I = 3ma2 b) I = ma2 c) I = 2ma2 d) I = ½ ma2 2 3.4 Moät chong choùng phaúng coù 3 caùnh hình thoi ñeàu nhau, cạnh a (hình 3.1). Tìm vò trí khoái taâm cuûa moãi caùnh chong choùng: a) Naèm tại trục quay O cuûa chong choùng. O b) Giao ñieåm hai ñöôøng cheùo cuûa moãi caùnh. c) Naèm treân ñöôøng cheùo ñi qua O vaø caùch O moät ñoaïn a. d) a, b, c ñeàu sai Hình 3.1 3.5 Moät chong choùng phaúng coù 3 caùnh hình thoi ñeàu nhau, caïnh a vaø goùc nhoïn α = 60o (hình 3.1). Khoái löôïng cuûa chong choùng laø m phaân boá ñeàu treân caùc caùnh. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay O cuûa chong choùng. 22
25. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 3 3 3 a) I = ma2 b) I = ma2 c) I = ma2 d) a, b, c ñeàu sai 2 4 8 3.6 Cho thöôùc deït ñoàng chaát, hình chöõ T, khoái b löôïng m phaân boá ñeàu (hình 3.2). Xaùc ñònh vò trí cuûa khoái taâm cuûa thöôùc. a a) Naèm treân truïc ñoái xöùng cuûa thöôùc, caùch a + b chaân thöôùc moät ñoaïn: h = 2 b) Naèm treân truïc ñoái xöùng cuûa thöôùc, caùch b a + b chaân thöôùc moät ñoaïn: h = 3 c) Naèm treân truïc ñoái xöùng cuûa thöôùc, caùch a a + 3b chaân thöôùc moät ñoaïn: h = 4 Hình 3.2 d) a,b,c đều sai. 3.7 Cho thöôùc deït ñoàng chaát, hình chöõ T, khoái löôïng m phaân boá ñeàu (hình 3.2). Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay ∆ ñi qua khoái taâm vaø vuoâng goùc vôùi maët phaúng hình veõ. 1 1 1 1 a) I = mb 2 + m(a + b) 2 b) I = mb 2 + m(a + b) 2 6 8 12 16 1 1 c) I = m(a 2 + b 2 ) + m(a + b) 2 d) Moät ñaùp soá khaùc. 12 16 3.8 Xaùc ñònh vò trí khoái taâm cuûa hình quaït ñoàng chaát, khoái löôïng m phaân boá ñeàu, baùn kính R vaø goùc ôû ñænh laø 2αo. a) Treân phaân giaùc cuûa goùc ôû ñænh, caùch taâm moät ñoaïn x = 0,5R R sin α b) Treân phaân giaùc cuûa goùc ôû ñænh, caùch taâm moät ñoaïn x = o 2 2R sin α c) Treân phaân giaùc cuûa goùc ôû ñænh, caùch taâm moät ñoaïn x = o 3 2R sin α d) Treân phaân giaùc cuûa goùc ôû ñænh, caùch taâm moät ñoaïn x = o 3αo 3.9 Moät sôïi daây kim loaïi maûnh, ñoàng chaát, khoái löôïng m ñöôïc uoán thaønh cung troøn baùn kính R vôùi goùc ở tâm 2αo. Tìm vò trí khoái taâm của sợi dây. a) Treân phaân giaùc cuûa goùc ôû ñænh, caùch taâm moät ñoaïn x = 0,5R 23
26. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 R sin α b) Treân phaân giaùc cuûa goùc ôû ñænh, caùch taâm moät ñoaïn x = o 2 R sin α c) Treân phaân giaùc cuûa goùc ôû ñænh, caùch taâm moät ñoaïn x = o 2αo R sin α d) Treân phaân giaùc cuûa goùc ôû ñænh, caùch taâm moät ñoaïn x = o α o 3.10 Moät quaû caàu ñaëc, taâm O, baùn kính R = 14 cm, ñoàng chaát, khoái löôïng phaân boá ñeàu, bò khoeùt moät loã hoång cuõng coù daïng hình caàu, baùn kính r = 7cm (hình 3.3). Tìm vò trí khoái taâm cuûa hình caàu sau khi bò khoeùt, bieát taâm O’ cuûa loã caùch O một đọan d = 7cm. a) Naèm trong đọan OO’, caùch O một đoạn 0,5 cm. b) Naèm trong đọan OO’, caùch O một đoạn 1 cm. c) Naèm ngoài đọan OO’, caùch O một đoạn 0,5 cm. O O’ d) Naèm ngoài đọan OO’, caùch O một đoạn 1 cm. 3.11 Moät quaû caàu ñaëc, taâm O, baùn kính R, ñoàng chaát, khoái löôïng m phaân boá ñeàu, bò khoeùt moät loã hoång cuõng coù daïng hình caàu, baùn kính r = R/2 (hình 3.3). Taâm O’ cuûa loã caùch Hình 3.3 O một đọan d = R/2. Tính mômen quán tính cuûa phần còn lại đối với trục quay chứa O và O’. 2 3 31 a) I = mR 2 b) I = mR 2 c) I = mR 2 d) a,b,c đều sai 5 2 70 3.12 Moät quaû caàu ñaëc, taâm O, baùn kính R, ñoàng chaát, khoái löôïng m phaân boá ñeàu, bò khoeùt moät loã hoång cuõng coù daïng hình caàu, baùn kính r = R/2 (hình 3.3). Taâm O’ cuûa loã caùch O một đọan d = R/2. Tính mômen quán tính cuûa phần còn lại đối với trục quay chứa O và vuông góc với OO’. 2 57 31 a) I = mR 2 b) I = mR 2 c) I = mR 2 d) a,b,c đều sai 5 160 70 3.13 Moät ñóa troøn moûng, taâm O, baùn kính R = 6 cm, ñoàng chaát, khoái löôïng phaân boá ñeàu, bò khoeùt moät loã hoång cuõng coù daïng hình troøn, tâm O’, baùn kính r = 3cm (hình 3.3). Tìm vò trí khoái taâm cuûa ñaõ troøn sau khi bò khoeùt, bieát taâm O’ cuûa loã caùch O một đọan d = 3cm. a) Naèm trên trục OO’, ngoài đọan OO’, caùch O laø 0,5 cm. b) Naèm trên trục OO’, ngoài đọan OO’, caùch O laø 1 cm. c) Naèm trên đọan OO’, caùch O laø 0,5 cm. d) Naèm trên đọan OO’, caùch O laø 1 cm. 24
27. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 3.14 Moät ñóa troøn ñoàng chaát, khoái löôïng phaân boá ñeàu, baùn kính R, bò khoeùt moät loã hình troøn, baùn kính r = R/2. Taâm cuûa loã thuûng caùch taâm cuûa ñóa laø R/2 (hình 3.3). Khoái löôïng cuûa phaàn coøn laïi laø m. Tính moâmen quaùn tính cuûa phần còn lại ñoái vôùi truïc quay ñi qua taâm ñóa vaø vuoâng goùc vôùi maët phaúng ñóa. 2 1 13 3 a) mR 2 b) mR 2 c) mR 2 d) mR 2 3 8 24 2 3.15 Moät ñóa troøn ñoàng chaát, khoái löôïng phaân boá ñeàu, baùn kính R, bò khoeùt moät loã hình troøn, baùn kính r = R/2. Taâm cuûa loã thuûng caùch taâm cuûa ñóa laø R/2 (hình 3.3). Khoái löôïng cuûa phaàn coøn laïi laø m. Tính moâmen quaùn tính cuûa phần còn lại ñoái vôùi truïc quay ñi qua O và O’. 15 1 13 5 a) mR 2 b) mR 2 c) mR 2 d) mR 2 64 4 24 16 3.16 Moät voøng kim loaïi baùn kính R, khoái löôïng m phaân boá ñeàu. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay chứa đường kính voøng daây. 1 1 3 a) mR2 b) mR2 c) mR2 d) mR2 2 4 2 3.17 Moät voøng kim loaïi baùn kính R, khoái löôïng m phaân boá ñeàu. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay vuông góc với mặt phẳng voøng daây tại một điểm trên vòng dây. 1 3 a) mR2 b) mR2 c) 2mR2 d) mR2 2 2 3.18 Moät voøng kim loaïi baùn kính R, khoái löôïng m phaân boá ñeàu. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay chứa đường tiếp tuyến của voøng daây. 5 1 3 a) mR2 b) mR2 c) mR2 d) mR2 4 4 2 3.19 Moät khối hình noùn ñaëc ñoàng chaát, khoái löôïng m phaân boá ñeàu, baùn kính ñaùy laø R. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc cuûa hình noùn. 1 2 3 a) mR2 b) mR2 c) mR2 d) mR2 2 5 10 3.20 Moät khối hình noùn ñaëc ñoàng chaát, khoái löôïng m phaân boá ñeàu, có đường cao h. Xác định khối tâm của hình nón. a) Trên trục của hình nón, cách mặt đáy một đọan d = h/2 b) Trên trục của hình nón, cách mặt đáy một đọan d = h/4 c) Trên trục của hình nón, cách mặt đáy một đọan d = h/3 d) a,b,c đều sai. 25
28. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 3.21 Coù 4 chaát ñieåm khoái löôïng baèng nhau vaø baèng m, ñaët taïi 4 ñænh cuûa hình vuoâng ABCD, caïnh a. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay ñi qua moät ñænh hình vuoâng vaø vuoâng goùc vôùi maët phẳng hình vuoâng. a) 4ma2 b) 3ma2 c) 2 ma2 d) ma2 3.22 Coù 4 chaát ñieåm khoái löôïng baèng nhau vaø baèng m, ñaët taïi 4 ñænh cuûa hình vuoâng ABCD, caïnh a. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay ñi qua tâm hình vuoâng vaø vuoâng goùc vôùi maët phẳng hình vuoâng. a) 4ma2 b) 3ma2 c) 2 ma2 d) ma2 3.23 Coù 4 chaát ñieåm khoái löôïng baèng nhau vaø baèng m, ñaët taïi 4 ñænh cuûa hình vuoâng ABCD, caïnh a. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay chứa một đường chéo hình vuoâng. a) 4ma2 b) 3ma2 c) 2 ma2 d) ma2 3.24 Boán haït gioáng nhau, moãi haït coù khoái löôïng 0,5kg ñaët ôû các ñænh moät hình vuoâng caïnh 2m vaø ñöôïc giöõ coá ñònh ôû ñoù baèng boán thanh khoâng khoái löôïng, caùc thanh naøy chính laø caïnh hình vuoâng. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi caùc truïc quay: ∆1 ñi qua taâm hình vuoâng vaø vuoâng goùc vôùi maët phaúng hình vuoâng; ∆2 ñi qua trung ñieåm cuûa hai caïnh ñoái dieän; ∆3 chöùa moät ñöôøng cheùo cuûa hình vuoâng. a) 1 kgm2 ; 2 kgm2 ; 4 kgm2 b) 2 kgm2 ; 2 kgm2 ; 4 kgm2 c) 4 kgm2 ; 2 kgm2 ; 1 kgm2 d) 4 kgm2; 2 kgm2 ; 2 kgm2 3.25 Caùnh cöûa phaúng, hình chöõ nhaät, khoái löôïng m phaân boá ñeàu, chieàu roäng laø a, coù theå quay quanh caùc baûn leà gaén doïc theo meùp chieàu daøi cuûa caùch cöûa. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay naøy. 1 1 2 a) ma2 b) ma 2 c) ma 2 d) ma 2 2 3 3 3.26 Caùnh cöûa phaúng, hình chöõ nhaät, khoái löôïng m phaân boá ñeàu, chieàu roäng laø a, chiều dài b. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay vuông góc mặt phẳng hình chữ nhật tại tâm hình chữ nhật. 1 5 1 a) m(a 2 + b 2 ) b) m(a 2 + b 2 ) c) m(a 2 + b 2 ) d) a,b,c đều sai 12 12 3 3.27 Coù boán haït, khoái löôïng laø 50g, 25g, 50g vaø 30g; laàn löôït ñaët trong maët phaúng Oxy taïi caùc ñieåm A(2; 2); B(0; 4); C(- 3; - 3) ; D(-2; 4), (ñôn vò ño toaï ñoä laø cm). Tính moâmen quaùn trính cuûa heä ñoái vôùi truïc Ox; Oy. – 4 2 – 4 2 a) Ix = 1,53.10 kg.m ; Iy = 0,77.10 kg.m – 4 2 – 4 2 b) Ix = 0,77.10 kg.m ; Iy = 1,53.10 kg.m 26
29. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 – 4 2 c) Ix = Iy = 1,73.10 kg.m d) Moät ñaùp soá khaùc. 3.28 Moät vaät raén ñöôïc taïo thaønh töø ba thanh maûnh, gioáng nhau, moãi thanh coù khoái löôïng m, chieàu daøi l vaø gaén vôùi nhau thaønh hình chöõ H. Tính moâmen quaùn tính ñoái vôùi truïc quay ñi qua moät trong hai chaân cuûa chöõ H. 4 2 2 1 2 1 2 a) I = ml b) I = m c) I = ml d) I = ml 3 l 2 4 3.29 Hai ñóa moûng gioáng nhau, moãi caùi coù khoái löôïng m vaø baùn kính R ñöôïc gaén tieáp xuùc ngoaøi vôùi nhau, taïo thaønh moät coá theå quay quanh truïc ∆ vuoâng goùc vôùi maët phaúng hai ñóa vaø ñi qua taâm cuûa moät trong hai ñóa. Tính moâmen quaùn tính cuûa heä ñoái vôùi ∆. a) I = mR2 b) I = 2mR2 c) I = 5mR2 d) 4mR2 3.30 Moät sôïi daây nheï, khoâng co giaõn, vaét qua roøng roïc coù daïng ñiaõ troøn đồng nhất, khoái löôïng m = 800g. Hai ñaàu daây buoäc chaët hai vaät nhỏ khối lượng m1 = 2,6kg vaø m2 = 1kg, biết dây không trượt trên ròng rọc. Tính gia toác cuûa caùc vaät. Bỏ qua ma sát ở trục ròng rọc, laáy g = 10 m/s2. a) 4 m/s2 b) 4,4 m/s2 c) 3,8 m/s2 d) 2,2 m/s2 3.31 Moät sôïi daây nheï, khoâng co giaõn, vaét qua roøng roïc coù daïng ñiaõ troøn đồng nhất, khoái löôïng m = 800g. Hai ñaàu daây buoäc chaët hai vaät nhỏ khối lượng m1 = 2,6 kg vaø m2 = 1 kg, biết dây không trượt trên ròng rọc. Tính söùc caêng daây treo vaät m1 2 và m2. Bỏ qua ma sát ở trục ròng rọc, laáy g = 10 m/s . a) T1 = 15,6N; T2 = 14 N b) T1 = T2 = 14 N c) T1 = 14 N ; T2 = 6 N d) T1 = T2 = 6 N 3.32 Moät voâ laêng hình ñóa troøn coù khoái löôïng m = 10 kg, baùn kính R = 20 cm, ñang quay vôùi vaän toác 240 voøng/phuùt thì bò haõm đều laïi. Voâ laêng döøng laïi sau 20 giaây. Tính độ lớn của moâmen haõm. a) 0,13 Nm b) 0,50 Nm c) 0,25 Nm d) 1 Nm 3.33 Moät quaû caàu roãng, baùn kính R = 1m, chịu tác dụng bởi moâmen quay 960Nm và nó quay với gia toác goùc 6 rad/s2, quanh moät truïc ñi qua taâm quaû caàu. Tính khoái löôïng quaû caàu. a) 160 kg b) 200 kg c) 240 kg d) a, b, c đều sai. 3.34 Moät caùi roøng roïc hình ñóa coù khoái löôïng 500g, baùn kính R = 10cm, chòu taùc duïng moät löïc tieáp tuyeán vôùi mép đĩa, có ñoä lôùn bieán thieân theo thôøi gian: F = 0,5t + 0,3t2 (SI). Luùc ñaàu roøng roïc ôû traïng thaøi nghæ (khoâng quay). Tính vaän toác goùc cuûa noù sau ñoù 4 giaây? 27
30. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 a) 416 rad/s b) 232 rad/s c) 164 rad/s d) moät ñaùp soá khaùc 3.35 Hai roøng roïc gioáng heät nhau. Moät caùi giöõ coá ñònh, coøn caùi thöù II tieáp xuùc ngoaøi vaø laên khoâng tröôït xung quanh chu vi cuûa roøng roïc coá ñònh. Hoûi khi roøng roïc II trôû veà ñuùng ñieåm xuaát phaùt ban ñaàu thì noù ñaõ quay xung quanh taâm cuûa mình ñöôïc maáy voøng? a) 1 voøng b) 2 voøng c) 3 voøng d) a, b, c đều sai. 3.36 Cho cô heä nhö hình 3.4. Bieát roøng roïc coù daïng ñóa troøn đồng nhất, khoái löôïng m. Boû qua ma saùt giöõa vaät m2 vaø maët ngang và ma sát ở trục ròng rọc. Tính gia toác cuûa heä. Coi daây rất nhẹ, khoâng co giaõn vaø khoâng tröôït treân roøng roïc. m a) a = g 1 m1 + m 2 m2 m b) a = g 1 m1 + m 2 + m m c) a = g 1 Hình 3.4 1 m1 m + m + m 1 2 2 d) Moät ñaùp soá khaùc → → → → 3.37 Chaát ñieåm ôû vò trí M coù baùn kinh vectô r = x. i + y. j + z.k , chòu taùc duïng → → → → → bôûi löïc F = Fx . i + Fy . j + Fz .k . Xaùc ñònh vectô moâmen löïc M → → → → a) M = xFx . i + yFy . j + zFz .k → → → → b) M = (yFz − zFy ). i + (zFx − xFz ). j + (xFy − yFx ).k → → → → c) M = yzFx . i + xzFy . j + xyFz .k d) Moät ñaùp soá khaùc 3.38 Treân moät hình truï roãng, khoái löôïng m vaø baùn kính R, coù quaán moät sôïi daây chæ raát nheï, khoâng co giaõn. Ñaàu ra cuûa sôïi chæ buoäc chaët vaøo ñieåm coá ñònh. Thaû nheï cho hình truï laên tự do xuoáng dưới (hình 3.5). Tính gia toác cuûa hình truï vaø löïc caêng daây. 1 1 a) a = g; T = mg b) a = g; T = mg Hình 3.5 2 2 28
31. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 1 c) a = g; T = mg d) moät ñaùp soá khaùc. 2 3.39 Moät caùi thang döïa vaøo töôøng, nghieâng moät goùc α so vôùi maët saøn ngang. Heä soá ma saùt giöõa thang vaø töôøng laø µ1 = 0,4; giöõa thang vaø maët saøn laø µ2 = 0,5. Khoái taâm cuûa thang ôû trung ñieåm chieàu daøi thang. Tìm giaù trò nhoû nhaát cuûa α ñeå thang khoâng bò tröôït. a) 39o b) 30o c) 25o d) 20o → 3.40 Moät cuoän chæ ñaët treân baøn ngang. Ngöôøi ta keùo ñaàu daây chæ baèng moät löïc F coù höôùng nhö hình 3.6. Hoûi cuoän chỉ seõ chuyeån ñoäng theo chieàu naøo? a) Sang traùi. b) Sang phaûi. → F c) Quay troøn traïi choã. d) Tuyø theo khoái löôïng, noù coù theå sang phải, sang traùi hoaëc quay tại chỗ. B 3.41 Moät baùnh xe ñaïp laên khoâng tröôït treân A ñöôøng naèm ngang. Ngöôøi quan saùt ñöùng treân ñöôøng seõ thaáy ñaàu van xe chuyeån Hình 3.6 ñoäng theo qũi đạo: a) troøn. b) thaúng. c) elíp. d) xycloid. 3.42 Một chi tieát maùy goàm hai voâ laêng R gheùp ñoàng truïc nhö hình 3.7. Khoái löôïng vaät A, B laø m1, m2; voâ laêng r lôùn laø m3 vaø voâ laêng nhoû laø m4. Khoái löôïng daây treo khoâng ñaùng keå, daây khoâng giaõn. Ban ñaàu heä ñang ôû traïng thaùi nghæ, thaû cho vaät A ñi xuoáng. Tính vaän toác cuûa A khi noù ñi ñöôïc moät ñoaïn h. B A m R 2 − m rR a) v = 1 2 .2gh 2 2 Hình 3.7 m1R + m 2 r m R 2 + m rR b) v = 1 2 .2gh 1 1 m R 2 + m r 2 + m R 2 + m r 2 1 2 2 3 2 4 29
32. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 m R 2 − m rR c) v = 1 2 .2gh 1 1 m R 2 + m r 2 + m R 2 + m r 2 1 2 2 3 2 4 d) Moät ñaùp soá khaùc 3.43 Cho cô heä nhö hình 3.8. Daây raát nheï, khoâng co giaõn, moät ñaàu noái vôùi truïc cuûa con laên hình trụ đồng nhất, khoái löôïng m2 , ñaàu kia noái vôùi vaät m1. Roøng roïc coù daïng ñóa, khoái löôïng m, baùn kính R. Bieát con laên lăn khoâng tröôït treân maët saøn vaø heä soá ma saùt laên giöõa con laên vaø maët saøn laø f (thứ nguyên là mét). Luùc ñaàu cô heä ñöùng yeân. Tính vaän toác cuûa m1 khi noù ñi xuoáng moät ñoaïn h. m1 − m 2 a) v = .2gh m2 m1 + m 2 + m f m1 − m 2 b) v = R .2gh m1 + m 2 + m Hình 3.8 m f 1 m1 − m 2 c) v = R .g m1 + m 2 + m d) Moät ñaùp soá khaùc 3.44 Baùnh xe daïng ñóa tròn đồng nhất, baùn kính R, khoái löôïng m ñöùng tröôùc moät baäc theàm coù chieàu cao h. Phaûi ñaët vaøo truïc cuûa baùnh xe moät löïc nhoû nhaát laø bao nhieâu ñeå noù coù theå leân ñöôïc theàm? Boû qua ma saùt cản lăn. h(2R − h) a) F ≥ mg R − h h(R − h) → b) F ≥ mg F R − h c) F ≥ mg d) Moät ñaùp soá khaùc. 3.45 Moät baøn troøn baùn kính R = 1m naèm Hình 3.9 ngang, quay theo quaùn tính quanh truïc thaúng ñöùng ñi qua taâm cuûa baøn troøn vôùi vaän toác 1 voøng/giaây. Moät ngöôøi coù khoái löôïng m = 70 kg ñöùng ôû meùp baøn. Hoûi baøn seõ quay vôùi vaän toác bao nhieâu khi ngöôøi naøy dôøi vaøo taâm baøn? Cho moâmen quaùn tính cuûa baøn laø I = 130 kgm2; moâmen quaùn tính cuûa ngöôøi ñöôïc tính nhö ñoái vôùi chaát ñieåm. a) 1 voøng/giaây b) 1,5 voøng/giaây c) 2 voøng/giaây d) 3 voøng/giaây 30
33. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 3.46 Moät thanh mảnh ñoàng chaát, daøi 1m, khoái löôïng 3 kg coù theå quay quanh truïc ∆ ñi qua khoái taâm vaø vuoâng goùc vôùi thanh. Taùc duïng vaøo ñaàu thanh moät löïc F = 10N → theo höôùng hôïp vôùi thanh moät goùc 60o ( F naèm trong maët phaúng vuoâng goùc vôùi truïc quay), trong thôøi gian 2 giaây. Tính vaän toác goùc maø thanh ñaït ñöôïc. Boû qua moâmen caûn. a) 30,5 rad/s b) 32,6 rad/s c) 34,6 rad/s d) 38,6 rad/s 3.47 Moät voâ laêng hình ñóa troøn đồng nhất, khoái löôïng m, baùn kính R ñang quay vôùi vaän toác goùc ωo thì bò haõm ñeàu vaø döøng laïi sau t giaây. Tính moâmen cuûa löïc haõm. mR 2ω m 2 R 2ω mR 2ω R 2ω a) o b) o c) o d) o 2t 2t 2t 2 2mt 3.48 Moät khoái truï ñaëc đồng nhất, khoái löôïng m = 2 kg laên → khoâng tröôït treân maët phaúng ngang döôùi taùc duïng cuûa F löïc keùo F = 6N, ñaët taïi taâm khoái truï nhö hình 3.10. Tính gia toác cuûa khoái truï. Hình 10 a) 3 m/s2 b) 2 m/s2 c) 1,5 m/s2 d) 4,5 m/s2 3.49 Moät voâ laêng ñang quay vôùi vaän toác goùc ωo thì bò haõm dừng lại bôûi moät löïc coù moâmen hãm tỉ leä vôùi caên baäc hai cuûa vaän toác goùc cuûa voâ laêng. Tính vaän toác goùc trung bình cuûa voâ laêng trong suoát thôøi gian haõm. ω ω ω a) ω = o b) ω = o c) ω = o d) a, b, c ñeàu sai tb 2 tb 3 tb 4 3.50 Bánh mài hình đĩa đồng nhất, khối lượng m = 500g, bán kính R = 20cm đang quay với vận tốc 480vòng/phút thì bị hãm đều lại. Tính mômen hãn để bánh mài quay thêm 100 vòng nữa thì dừng. a) 1Nm b) 0,1Nm c) 10Nm d) a,b,c đều sai §4 – CÔNG VÀ NĂNG LƯỢNG 4.1 Moät ñaàu maùy xe löûa coù khoái löôïng m baét ñaàu chuyeån ñoäng vôùi vaän toác bieán ñoåi theo qui luaät v = k s vôùi k laø haèng soá vaø s laø quaõng ñöôøng noù ñi ñöôïc. Tính toång coâng cuûa caùc ngoaïi löïc taùc duïng leân ñaàu maùy xe löûa trong trong thôøi gian t giaây keå töø khi noù baét ñaàu chuyeån ñoäng. mk 2s mk 4 t 2 mk 2 t 2 mk 4 t 2 a) b) c) d) 2 8 4 2 4.2 Moät vaät nhoû khoái löôïng m = 2 kg ñang naèm yeân treân maët phaúng ngang thì nhaän ñöôïc vaän toác vo = 5 m/s. Tính coâng suaát trung bình cuûa löïc ma saùt trong suoát thời 31
34. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 gian vaät chuyeån ñoäng, neáu heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët ngang laø µ = 0,2. Laáy g = 10m/s2. a) – 10W b) 10W c) – 20W d) 20W 4.3 Tính coâng caàn thieát ñeå neùn moät loø xo moät ñoaïn x = 10cm, bieát raèng ñeå neùn ñöôïc 1cm caàn toán moät coâng laø 1J. a) 5J b) 10J c) 20 J d) 100J 4.4 Ñoäng cô oâtoâ ñaït ñöôïc coâng suaát 120kW, vaän toác cuûa oâ toâ laø 60km/h. Tính löïc phaùt ñoäng cuûa oâtoâ khi ñoù. a) 2000N b) 3600N c) 7200N d) 9000 N 4.5 Moät con ngöïa keùo moät caùi xe khối löôïng 400kg leân moät caùi doác coù goùc nghieâng α = 15o. Bieát heä soá ma saùt giöõa xe vaø maët ñöôøng laø µ = 0,02. Tính coâng do con ngöïa sinh ra treân ñoaïn ñöôøng doác daøi 200m, neáu xe chuyeån ñoäng thaúng ñeàu. Lấy g = 10m/s2. a) 16 kJ b) 15,5 kJ c) 222 kJ d) 207 kJ 4.6 Moät oâ toâ baét ñaàu chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu trên đường ngang, sau khi ñi ñöôïc 100m thì vaän toác ñaït 72 km/h. Tính coâng cuûa ñoäng cô oâtoâ sinh ra trong thôøi gian ñoù. Bieát khoái löôïng oâtoâ laø 1800kg vaø heä soá ma saùt giöõa xe vaø maët ñöôøng laø 0,05. a) 400 kJ b) 450 kJ c) 90 kJ d) 360 kJ 4.7 Thaû vaät m = 200g tröôït khoâng ma saùt theo maùng nghieâng goùc α = 30o so vôùi phöông ngang. Tính ñoä bieán thieân ñoäng naêng cuûa vaät khi noù tröôït xuoáng ñöôïc moät ñoaïn s = 2 m. Laáy g = 10m/s2. a) 200 J b) 400 J c) 2 J d) 4J 4.8 Xe taêng khoái löôïng 20 taán chaïy thaúng ñeàu vôùi vaän toác 36 km/h trên đường ngang, heä soá ma saùt µ = 0,06. Coâng suaát cuûa ñoäng cô xe tăng sinh ra là: a) 120 kW b) 2 MW c) 4320kW d) 0W 4.9 Tính coâng cuûa löïc ma saùt đã thực hiện khi vieân gaïch coù khoái löôïng m = 500g tröôït ñeàu xuoáng doác daøi 10m, nghieâng 30o so vôùi phöông ngang. a) – 50 J b) – 43,3 J c) – 25J d) – 20 J 4.10 Moät coã maùy chuyeån ñoäng ñeàu treân ñoaïn ñöôøng s = 10m, naèm ngang nhôø moät o löïc keùo vaø moät löïc ñaåy. Löïc keùo coù ñoä lôùn F1 = 200N vaø cheách leân moät goùc 45 so vôùi höôùng chuyeån ñoäng. Löïc ñaåy coù ñoä lôùn 320N vaø chuùc xuoáng moät goùc 60o so vôùi höôùng chuyeån ñoäng. Ta coù: a) Coâng cuûa löïc keùo laø 1360 J c) Coâng cuûa löïc ma saùt: 2560J b) Coâng cuûa löïc ñaåy laø 1600 J d) caû a, b, c ñeàu ñuùng. 4.11 Caàn truïc naâng vaät m = 100 kg töø maët ñaát leân cao theo phöông thaúng ñöùng. Trong 10 giaây ñaàu tieân, vaät chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu vôùi gia toác 0,8 m/s2. 32
35. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 Sau ñoù vaät chuyeån ñoäng chaäm daàn ñeàu theâm 10 giaây nöõa roài döøng laïi. Tính coâng do caàn truïc thöïc hieän trong suốt quá trình đó. a) 80 kJ b) 25 kJ c) 86,2 kJ d) 20kJ 4.12 Caàn truïc naâng vaät coù khoái löôïng 1 taán leân cao 10 m trong thôøi gian 30 giaây. Tính coâng suaát trung bình cuûa ñoäng cô caàn truïc, bieát hieäu suaát cuûa ñoäng cô laø 60% a) 5 kW b) 4,6 kW c) 5,6 kW d) 6 kW 4.13 Traïm thuûy ñieän nhoû hoaït ñoäng nhôø thaùc nöôøc cao 5m, löu löôïng 20 m3/ giaây. Coâng suaát do nhaø maùy ñieän phaùt ra 800kW. Tính hieäu suaát cuûa traïm thuyû ñieän. a) 50% b) 60% c) 70% d) 80% 4.14 Xe chaïy treân maët ñöôøng naèm ngang vôùi vaän toác 60km/h. Ñeán quaõng ñöôøng doác, löïc caûn taêng gaáp 3 laàn nhöng môû “ga” toái ña cuõng chæ taêng coâng suaát ñoäng cô leân ñöôïc 1,5 laàn. Tính vaän toác cuûa xe treân ñöôøng doác. a) 30 km/h b) 36 km/h c) 40 km/h 50 km/h 4.15 Moät haït chuyeån ñoäng theo quõi ñaïo phaúng töø ñieåm (1) coù vectô baùn kính → → → → → → r1 = i + 2 j (m) ñeán vò trí (2) coù r2 = 2 i − 3 j (m) döôùi taùc duïng cuûa löïc → → → F = 3 i + 4 j (N). Tính coâng cuûa löïc treân ñoaïn ñöôøng ñoù. a) – 17 J b) 17 J c) – 15 J d) 0 J c b 4.16 Theá naêng cuûa moät haït trong tröôøng theá coù daïng Wt = − vôùi c vaø b laø r 2 r haèng soá dương, r laø khoaûng caùch töø haït ñeán taâm tröôøng. Xaùc ñònh giaù trò ro öùng vôùi vò trí caân baèng cuûa haït. Ñoù coù phaûi caân baèng beàn khoâng? 2c 2c a) r = ; khoâng beàn b) r = ; beàn o b o b b b c) r = ; khoâng beàn d) r = ; beàn o 2c o 2c c b 4.17 Theá naêng cuûa moät haït trong tröôøng theá coù daïng Wt = − vôùi c vaø b laø r 2 r haèng soá dương, r laø khoaûng caùch töø haït ñeán taâm tröôøng. Xaùc ñònh giaù trò lôùn nhaát cuûa löïc huùt taùc duïng vaøo vaät. 27b3 27b 2 b3 b 2 a) Fmax = b) Fmax = c) Fmax = d) Fmax = c 2 c3 27c 2 27c3 33
36. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 100 1000 4.18 Theá naêng cuûa moät haït trong tröôøng theá coù daïng Wt = − , với r laø r 2 r khoaûng caùch töø haït ñeán taâm tröôøng. Tính coâng cuûa löïc theá laøm di chuyeån vaät töø vò trí r1 = 0,2m ñeán vò trí r2 = 0,8m. a) -1400J b) 1600J c) 1800J d) 2000J → 4.19 Vaät khoái löôïng m bò ñaåy bôûi löïc F vaø tröôït treân saøn ngang nhö hình 4.1. Heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët ngang laø µ. Tính coâng suaát trung bình cuûa löïc ñaåy khi vaät ñi ñöôïc ñoaïn ñöôøng S. F [Fcos α − µ(mg + Fsin α)]S. cos α a) p = ) α 2m → Hình 4.1 F FScosα .cosα F b) p = 2m c) p = FScos α d) p = F.S 4.20 Duøng moät sôïi daây khoâng co giaõn, khoâng khoái löôïng, chieàu daøi l = 50 cm ñeå treo moät hoøn bi saét nhoû. Luùc ñaàu hoøn bi ñöùng yeân taïi vò trí caân baèng. Hoûi phaûi truyeàn cho hoøn bi moät vaän toác ñaàu toái thieåu bao nhieâu theo phöông ngang ñeå noù coù theå chuyeån ñoäng troøn trong maët phaúng thaúng ñöùng? a) vomin = 4gl = 4,47 m/s b) vomin = 5gl = 5 m/s c) vomin = 6m/s d) vomin 2gl = 2,34 m/s 4.21 Moät con laéc ñôn coù khoái löôïng 2 kg ñöôïc keùo leäch khoûi phöông thaúng ñöùng moät goùc 90o roài thaû nheï cho dao ñoäng. Tính löïc caêng daây khi noù ñi qua vò trí caân baèng. Laáy g = 10 m/s2 a) 20 N b) 40 N c) 60 N d) 80 N → → → 4.22 Moät chaát ñieåm chòu taùc duïng cuûa löïc theá F = 5x i − 10y j . Theá naêng U(x,y) cuûa chaát ñieåm trong tröôøng lực naøy coù daïng naøo trong caùc hàm döôùi ñaây? a) U(x,y) = 5y2 + 2,5x2 + 50 b) U(x,y) = 5y2 – 2,5x2 – 20 c) U(x,y) = - 5y2 - 2,5 x2 + 20 d) U(x,y) = - 5y2 + 2,5x2 + 30 4.23 Ñóa caân loø xo coù khoái löôïng m = 25g. Moät vaät khoái löôïng m’ = 75g rôi töï do xuoáng ñóa caân töø ñoä cao h = 20cm so vôùi maët ñóa caân. Coi va chaïm laø hoaøn toaøn khoâng ñaøn hoài. Tính vaän toác cuûa ñóa caân ngay sau va chaïm. Laáy g = 10m/s2 . a) 2m/s b) 1,5 m/s c) 1 m/s d) 0,5 m/s 34
37. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 4.24 Ngöôøi ta treo moät vaät coù troïng löôïng 100N vaøo ñaàu moät sôïi daây nheï, khoâng co giaõn roài keùo leäch vaät khoûi phöông thaúng ñöùng moät goùc α vaø thaû cho vaät dao ñoäng. Tính goùc α lôùn nhaát ñeå daây khoâng bò ñöùt, neáu daây chæ chòu ñöôïc löïc caêng lôùn nhaát laø 200N. a) 30o b) 45o c) 60o d) 90o 4.25 Ngöôøi ta duøng moät buùa maùy coù troïng löôïng 900N ñeå ñoùng moät caùi coïc coù troïng löôïng 300N vaøo ñaát. Moãi laàn ñoùng, coïc luùn saâu theâm moät ñoaïn 20cm. Tính löïc caûn trung bình cuûa ñaát, bieát buùa rôi töø ñoä cao 5m so vôùi ñaàu coïc. Coi va chaïm giöõa buùa vaø coïc laø hoaøn toaøn khoâng ñaøn hoài. a) 12000N b) 15000N c) 16900N d) 20000N 4.26 Ñóa caân loø xo coù khoái löôïng m = 250g. Moät vaät khoái löôïng m’ = 750g rôi töï do xuoáng ñóa caân töø ñoä cao h = 20cm so vôùi maët ñóa caân. Coi va chaïm laø hoaøn toaøn khoâng ñaøn hoài. Tính phaàn cô naêng mất mát trong quaù trình va chaïm. Laáy g = 10m/s2 a) 0,375 J b) 0,125 J c) 0,15 J d) 0,1 J 4.27 Moät vaät nhoû coù khoái löôïng m = 0,2kg naèm yeân ôû ñieåm O treân maët phaúng naèm ngang. Ngöôøi ta truyeàn cho noù vaän toác ban ñaàu vo = 2 m/s. Heä soá ma saùt giöõa vaät vaø maët saøn laø µ = 0,1. Haõy tính coâng suaát trung bình cuûa löïc ma saùt trong suoát quaù trình chuyeån ñoäng cuûa vaät. a) - 0,1 W b) - 0,2 W c) - 0,3 W d) - 0,4W 4.28 Moät quûa caàu chuyeån ñoäng vôùi vaän toác v1 = 4 m/s va chaïm xuyeân taâm vôùi moät quûa caàu khaùc cuøng khoái löôïng, ñang ñöùng yeân. Bieát sau va chaïm 2 quaû caàu dính vaøo nhau vaø phaàn cô naêng maát maùt laø 12J. Tính khoái löôïng caùc quûa caàu. a) 3 kg b) 2,5 kg c) 2 kg d) 1,5 kg 4.29 Bao caùt ñöôïc treo baèng moät sôïi daây dài. Moät vieân ñaïn bay vôùi vaän toác v = 500 m/s theo phöông ngang ñeán caém vaøo bao caùt. Bieát khoái löôïng bao caùt laø M = 20 kg, vieân ñaïn laø m = 100 g. Tính ñoä cao h lôùn nhaát maø bao caùt ñöôïc naâng leân. Laáy g = 10 m/s2. a) 31 cm b) 36 cm c) 40 cm d) 50cm → → → 4.30 Moät haït coù khoái löôïng m1 = 1g ñang chuyeån ñoäng vôùi vaän toác v1 = i − 3 j (m/s) ñeán va chaïm meàm vôùi moät haït khaùc coù khoái löôïng m2 = 2g ñang chuyeån → → → ñoäng vôùi vaän toác v 2 = 4 i − 6 j (m/s). Xaùc ñònh vectô vaän toác cuûa 2 haït sau va chaïm. 35
38. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 → → → → → → a) v = 3 i − 5 j b) v = 9 i −15 j → → → → → → c) v = 10 i −10 j d) v = 5 i − 9 j 4.31 Quaû boùng khoái löôïng 1kg chuyeån ñoäng vôùi vaän toác 10 m/s ñeán ñaäp vaøo böùc töôøng roài naûy ra vôùi vaän toác 8 m/s. Tính nhieät löôïng toûa ra trong va cham ñoù. a) 2 J b) 12 J c) 18 J d) 20 J 4.32 Moät vaät khoái löôïng m1 chuyeån ñoäng ñeán va chaïm vaøo vaät m2 = 1 kg ñang ñöùng yeân. Bieát raèng sau va chaïm, vaät m1 ñaõ truyeàn cho m2 36% ñoäng naêng ban ñaàu cuûa mình. Coi va chaïm laø ñaøn hoài. Tính m1 1 a) 9 kg b) 5 kg c) kg d) a hoặc c 9 4.33 Moät vaät khoái löôïng m ñöôïc neùm thaúng ñöùng töø ñoä cao h xuoáng maët ñaát meàm vôùi vaän toác ñaàu vo. Vaät luùn saâu vaøo ñaát moät ñoaïn döôøng S. Tính löïc caûn trung bình cuûa ñaát taùc duïng leân vaät. mv 2 mv 2 + mgh a) F = o b) F = o c 2S c 2S mv 2 1 ⎛ mv 2 ⎞ c) F = o +mgh d) F = ⎜ o + mg(h + S)⎟ c c ⎜ ⎟ 2S S ⎝ 2 ⎠ 4.34 Moät loø xo khi bò neùn 7,5 cm thì döï tröõ theá naêng 9 J. Tính heä soá ñaøn hoài cuûa loø xo. a) 32 N/m b) 320 N/m c) 3200 N/m d) moät ñaùp soá khaùc 4.35 Moät vaät coù khoái löôïng 100g rôi töï do töø ñoä cao 50cm xuoáng ñaàu moät loø xo thaúng ñöùng coù heä soá ñaøn hoài k = 80 N/m. Boû qua moïi ma saùt, laáy g = 10m/s2. Tính ñoä neùn toái ña cuûa loø xo. a) 12,5 cm b) 10cm c) 6cm d) a, b, c ñeàu sai 4.36 Thaùc Trò An cao 50m, löu löôïng cuûa nöôùc ñoå xuoáng khoaûng 6000 m3 moãi phuùt. Haõy öôùc tính coâng suaát ñieän cung caáp bôûi nhaø maùy ñieän Trò An, bieát raèng chæ coù 5 % theá naêng cuûa nöôùc ñöôïc chuyeån thaønh ñieän naêng (hieäu suaát 5%) a)100 MW b) 50 MW c) 2,5 MW d) 150 MW 4.37 Baùnh maøi cuûa maùy maøi hình ñóa, khoái löôïng 1kg, baùn kính R = 20cm ñang quay vôùi vaän toác 480 voøng/phuùt thì bò haõm dừng laïi bôûi löïc coù moâmen khoâng ñoåi. Tính coâng cuûa löïc haõm. a) – 5,12 J b) – 4,12 J c) – 2304 J d) – 25,6 J 36
39. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 4.38 Moät thanh ñoàng chaát, chieàu daøi l = 30 cm, ñang ôû vò trí thaúng ñöùng thì bò ñoå xuoáng. Tính vaän toác daøi cuûa ñænh thanh khi noù chaïm ñaát. a) 3 m/s b) 2,45 m/s c) 2 m/s d) 1,5 m/s 4.39 Moät baùnh xe hình ñóa đồng nhất, baùn kính 50cm, khoái löôïng m = 25kg quay quanh truïc vôùi vaän toác goùc ω = 2 voøng/giaây. Tính ñoäng naêng cuûa baùnh xe. a) 250 J b) 500 J c) 125 J d) 100 J 4.40 Moät hình truï ñaëc, ñoàng chaát baùn kính R = 5 cm baét ñaàu laên khoâng tröôït treân maët phaúng nghieâng xuoáng doác. Luùc ñaàu, hình truï ôû ñoä cao h = 4,8 m so vôùi maët phaúng ngang ôû chaân doác. Haõy tìm vaän toác cuûa khoái taâm khi noù laên heát doác (boû qua ma saùt laên). Laáy g = 10 m/s2. a) 4 m/s b) 6m/s c) 8 m/s d) 9.8 m/s 4.41 Moät oâ toâ coù khoái löôïng toång coäng laø 1 taán. Ñang chuyeån ñoäng vôùi vaän toác 72 km/h. OÂ toâ coù 6 baùnh xe (coi nhö hình truï ñaëc), khoái löôïng moãi baùnh laø 20kg. Tính ñoäng naêng quay cuûa moãi baùnh xe vaø ñoäng naêng toaøn phaàn cuûa oâtoâ. a) 4 kJ; 200 kJ b) 4 kJ; 204 kJ c) 2 kJ; 200 kJ d) 2kJ; 212 kJ 4.42 Caùc ñoäng cô ñoát trong phaûi coù moät kì neùn khí vaø kì noå khí môùi sinh coâng cung caáp naêng löôïng ra beân ngoaøi. Vaäy ôû kì neùn, piston laáy naêng löôïng ôû ñaâu ñeå neùn khí? a) Töø quaùn tính cuûa piston b) Töø quaùn tính cuûa xe c) Töø quán tính của voâ laêng (baùnh ñaø) d) Moät yù kieán khaùc. 4.43 Baùnh maøi cuûa maùy maøi hình ñóa, khoái löôïng 1kg, baùn kính R = 20cm ñang quay vôùi vaän toác 480 voøng/phuùt thì bò haõm laïi bôûi löïc coù moâmen khoâng ñoåi vaø döøng laïi sau ñoù 20s. Tính ñoä bieán thieân ñoäng naêng cuûa baùnh maøi. a) 12,8 J b) - 12,8 J c) - 25,6 J d) 25,6 J 4.44 Moät ñóa troøn đồng nhất khoái löôïng m, laên khoâng tröôït treân saøn ngang. Tính ñoäng naêng cuûa ñóa. 1 3 3 a) mv 2 b) mv2 c) mv 2 d) mv 2 2 2 4 4.45 Baùnh maøi cuûa maùy maøi hình ñóa, khoái löôïng 1kg, baùn kính R = 20cm ñang quay vôùi vaän toác 480 voøng/phuùt. Tính coâng suaát cuûa löïc haõm ñeå baùnh maøi döøng laïi sau 5 giaây. a) – 25,6 W b) – 5,12 W c) –10,24 W d) 5,12 W 4.46 Moät thanh ñoàng chaát, chieàu daøi l = 30 cm, ñang ôû vò trí thaúng ñöùng thì bò ñoå xuoáng. Tìm ñieåm M treân thanh, coù ñoä cao h, sao cho vaän toác chaïm ñaát cuûa noù ñuùng baèng vaän toác chaïm ñaát cuûa moät vaät rôi töï do töø vò trí ban ñaàu cuûa M. 37
40. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 a) h = 10 cm b) h = 15 cm c) h = 20 cm d) h = 25 cm 4.47 Moät hình truï ñaëc, ñoàng chaát baùn kính R = 4 cm baét ñaàu laên khoâng tröôït treân maët phaúng nghieâng xuoáng doác. Luùc ñaàu, taâm hình truï ôû ñoä cao h = 2,74m so vôùi maët phaúng ngang ôû chaân doác. Haõy tìm vaän toác goùc cuaû hình truï khi noù laên heát doác. Boû qua söï maát maùt cô naêng, laáy g = 10m/s2, bieát noù laên khoâng tröôït. a) 150 rad/s b) 260 rad/s c) 300 rad/s d) 200 rad/s 4.48 Moät baùnh ñaø duøng ñeå döï tröõ naêng löôïng cho moät ñoäng cô ñoát trong. Baùnh ñaø coù khoái löôïng laø 50 kg, baùn kính 40cm; noù quay vôùi vaän toác 300 voøng/ phuùt. Tính phaàn cô naêng döõ tröõ ôû baùnh ñaø. Coi baùnh ñaø nhö moät hình truï ñaëc. a) 2000 J b) 1000 J c) 500 J d) 4000 J 4.49 Moät baùnh xe khoái löôïng 10,0 kg phaân boá chuû yeáu ôû vaønh baùnh xe, baùn kính 50cm. Baùnh xe quay vôùi vaän toác 180 voøng/phuùt. Ñeå haõm baùnh xe döøng laïi trong 10 giaây, thì coâng suaát trung bình cuûa löïc haõm laø bao nhieâu? a) 45 W b) – 45 W c) – 450 W d) – 4,5 W 4.50 Moät baùnh xe ñaïp khoái löôïng 10,0 kg phaân boá chuû yeáu ôû vaønh baùnh xe, baùn kính 50cm. Baùnh xe quay vôùi vaän toác 180 voøng/phuùt. Ñeå haõm baùnh xe döøng laïi, caàn toán moät coâng bao nhieâu? a) 75 J b) 45 J c) 450 J d) 750 J 4.51 Moät thanh ñoàng chaát, chieàu daøi l = 30 cm, ñang ôû vò trí thaúng ñöùng thì bò ñoå xuoáng. Tìm vaän toác cuûa ñieåm ñaàu cuûa thanh ngay tröôùc khi chaïm ñaát. a) 10 m/s b) 3m/s c) 2,45 m/s d) 6m/s 4.52 Moät ñóa hình truï khoái löôïng m = 2 kg, laên khoâng tröôït treân maët phaúng ngang vôùi vaän toác 4 m/s. Tính ñoäng naêng cuûa noù. a) 16 J b) 4 J c) 24 J d) 12 J 4.53 Moät thanh theùp daøi 2m, khoái löôïng 6 kg, moãi ñaàu coù gaén moät quaû caàu nhoû khoái löôïng 1 kg. Thanh quay trong maët phaúng ngang quanh moät truïc ñi qua khoái taâm vaø vuoâng goùc vôùi thanh vôùi vaän toác 60 voøng/giaây. Tính ñoäng naêng cuûa thanh. a) 80 J b) 40 J c) 20 J d) 160 J 4.54 Moät tam giaùc caân ABC , caïnh beân AB = AC = 50cm, caïnh ñaùy BC = 60cm. Ñaët taïi A, B, C caùc quaû caåu nhoû, khoái löôïng töông öùng laø 400g, 800g, 800g. Phaûi toán moät coâng bao nhieâu ñeå ñöa heä töø traïng thaùi nghæ ñeán toác toä quay laø 5 rad/s quanh moät truïc ñi qua trung ñieåm M cuûa BC vaø vuoâng goùc vôùi maët phaúng (ABC)? 38
41. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 a) 2,6 J b) 1,5 J c) 2 J d) Moät ñaùp soá khaùc 4.55 Moät caùi ñóa troøn khoái löôïng 4 kg, ñang laên khoâng tröôït treân moät maët baøn naèm ngang vôùi vaän toác 2 m/s. Tính ñoäng naêng cuûa ñóa. a) 20 J b) 12 J c) 10 J d) 8 J 4.56 Moät caùi ñóa troøn khoái löôïng m baùn kính R ñang laên khoâng tröôït treân moät maët baøn naèm ngang vôùi vaän toác v. Ñoäng naêng tònh tieán cuûa khoái taâm chieám bao nhieâu phaàn traêm ñoäng naêng cuûa ñóa? a) 47% b) 57% c) 67% d) 77% 4.57 Moät caùi oáng hình truï roãng, thaønh moûng laên khoâng tröôït treân maët saøn ngang. Tính tæ soá giöõa ñoäng naêng tònh tieán vaø ñoäng naêng toaøn phaàn cuûa noù. a) 70% b) 60% c) 50% d) Moät ñaùp soá khaùc 4.58 Moät caùi voøng saét, khoái löôïng 10 kg, ñang laên khoâng tröôït treân saøn ngang. Vaän toác cuûa khoái taâm laø 2 m/s. Caàn phaûi toán moät coâng bao nhieâu ñeå laøm cho noù döøng laïi: a) 10 J b) 20 J c) 30 J d) 40 J 4.59 Moät quaû caàu nhỏ, ñaëc, ñoàng chaát, khoái löôïng m, laên khoâng tröôït töø ñænh moät caùi doác coù chieàu cao h. Tìm vaän toác khoái taâm cuûa noù taïi chaân doác. 3 10 a) v = gh b) v = 2gh c) v = gh d) v = gh 2 7 4.60 Moät quaït maùy quay vôùi vaän toác 300 voøng/phuùt. Khi ngaét ñieän quaït quay chaäm daàn ñeàu vaø sau khi quay ñöôïc 75 voøng thì döøng laïi. Bieát coâng caûn AC = – 5 J. Tính moâmen quaùn tính cuûa quaït ñoái vôùi truïc quay cuûa noù. a) 0,1 kgm2 b) 0,01 kgm2 c) 0,2 kgm2 d) 0,02 kgm2 4.61 Moät quaït maùy quay vôùi vaän toác 300 voøng/phuùt. Khi ngaét ñieän quaït quay chaäm daàn ñeàu vaø sau khi quay ñöôïc 50 voøng thì döøng laïi. Bieát coâng caûn AC = – 5 J. Tính moâmen cuûa löïc caûn ñoái vôùi truïc quay. a) 0,0157 Nm b) 0,157 Nm c) 0,0314 Nm d) 0,314Nm 4.62 Tính ñoäng naêng toaøn phaàn cuûa moät xe chuyeån ñoäng vôùi vaän toác v. Xe goàm 4 baùnh gioáng nhau, moãi baùnh coù khoái löôïng m coi nhö hình truï ñaëc. Khoái löôïng cuûa xe khoâng keå 4 baùnh xe laø M. 1 1 a) (M + m)v 2 b) (M + 2m)v 2 2 2 1 1 c) (M + 4m)v 2 d) (M + 6m)v 2 2 2 39
42. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 4.63 Tính ñoäng naêng toaøn phaàn cuûa moät xe chuyeån ñoäng vôùi vaän toác 36 km/h. Xe goàm 4 baùnh gioáng nhau, moãi baùnh coù khoái löôïng 10 coi nhö hình truï ñaëc. Khoái löôïng cuûa xe khoâng keå 4 baùnh xe laø 1 taán. a) 53 kJ b) 50 kJ c) 52 kJ d) 50,5 kJ §5 – ĐIỆN TRƯỜNG TĨNH 5.1 Hai quaû caàu nhoû, gioáng heät nhau, tích ñieän q1 = 2µC; q2 = -4µC, ñaët caùch nhau moät khoaûng r thì huùt nhau moät löïc F1 = 8N. Neáu cho chuùng chaïm nhau roài ñöa veà vò trí cuõ thì chuùng: a) khoâng töông taùc vôùi nhau nöõa, vì khi tieáp xuùc, hai quaû caàu maát heát ñieän tích. b) huùt nhau moät löïc F2 = 1N. c) ñaåy nhau moät löïc F2 = 1N. d) töông taùc vôùi nhau moät löïc F2 ≠ 1N. 5.2 Hai quaû caàu nhoû, gioáng heät nhau, tích ñieän q1 , q2 , ñaët caùch nhau moät khoaûng r thì huùt nhau moät löïc F1 . Neáu cho chuùng chaïm nhau roài ñöa veà vò trí cuõ thì chuùng ñaåy nhau moät löïc F2 = 9F1/16. Tính tæ soá ñieän tích q1/q2 cuûa hai quaû caàu. a) –1/4 b) – 4 c) a, b đều đúng d) a, b đều sai 5.3 Hai quaû caàu nhoû, gioáng heät nhau, tích ñieän cuøng daáu q1 ≠ q2 , ñaët caùch nhau moät khoaûng r thì ñaåy nhau moät löïc F1. Neáu cho chuùng chaïm nhau roài ñöa veà vò trí cuõ thì: a) chuùng huùt nhau moät löïc F2 > F1 b) chuùng ñaåy nhau moät löïc F2 F1 d) chöa ñuû döõ kieän ñeå keát luaän löïc töông taùc taêng leân hay giaûm ñi . 5.4 Hai ñieän tích ñieåm cuøng daáu q1 = 4q2 ñaët taïi A vaø B caùch nhau moät khoaûng r. Ñaët ñieän tích ñieåm Q treân ñoaïn AB, caùch B moät khoaûng r / 3. Xác định chiều của löïc taùc duïng leân Q. a) Höôùng veà A b) Höôùng veà B c) F = 0 d) Hướng veà A hay veà B tuøy theo Q cuøng daáu hay traùi daáu vôùi q. 5.5 Hai ñieän tích ñieåm trái dấu q1 = – 4q2, ñaët taïi A vaø B caùch nhau moät khoaûng r. Ñaët ñieän tích ñieåm Q treân ñoaïn AB, caùch B moät khoaûng r/4. Xác định chiều của löïc taùc duïng leân Q. a) Höôùng veà A b) Höôùng veà B c) Hướng veà A hay veà B tuøy theo Q cuøng daáu hay traùi daáu vôùi q1 d) Hướng veà A hay veà B tuøy theo Q trái daáu hay cùng daáu vôùi q1 40
43. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 5.6 Ñieän tích ñieåm Q gaây ra ñieän tröôøng taïi A vaø B coù cöôøng ñoä EA = 100 V/m; EB = 1600V/m. Tính cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi trung ñieåm M cuûa AB, bieát Q – B – A thaúng haøng. a) 850V/m b) 256V/m c) 750 V/m d) chöa ñuû döõ kieän ñeå tính 5.7 Hai ñieåm A vaø B caùch nhau moät khoaûng r trong khoâng khí. Ngöôøi ta laàn löôït ñaët taïi A caùc ñieän tích traùi daáu q1 vaø q2 thì thaáy cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi B laø E1 = 100V/m vaø E2 = 80V/m. Neáu ñaët ñoàng thôøi taïi A hai ñieän tích treân thì cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi B seõ laø: a) 20 V/m b) 90V/m c) 180V/m d) 10 V/m 5.8 Hai quaû caàu nhoû gioáng heät nhau, tích ñieän traùi daáu, ñaët taïi A vaø B. Moãi quaû caàu gaây ra taïi trung ñieåm M cuaû AB moät ñieän tröôøng coù cöôøng ñoä laø E1 = 150V/m vaø E2 = 200V/m. Neáu cho 2 quaû caàu tieáp xuùc nhau roài ñöa veà vò trí cuõ thì cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi M laø: a) 350 V/m b) 175V/m c) 50V/m d) 0 V/m 5.9 Hai ñieän tích ñieåm cuøng daáu q1 = q2 = q, ñaët taïi A vaø B caùch nhau moät khoaûng 2a. Xeùt ñieåm M treân trung tröïc cuaû AB,caùch ñöôøng thaúng AB moät khoaûng x. Cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi M ñaït cöïc ñaïi khi: a 2 a) x = 0 b) x = a c) x = d) x = a 2 2 5.10 Hai quaû caàu nhoû gioáng heät nhau, tích ñieän cuøng daáu, ñaët taïi A vaø B. Moãi quaû caàu gaây ra taïi trung ñieåm M cuaû AB moät ñieän tröôøng coù cöôøng ñoä laø E1 = 300V/m vaø E2 = 200V/m. Neáu cho 2 quaû caàu tieáp xuùc nhau roài ñöa veà vò trí cuõ thì cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi M laø: a) 500 V/m b) 250V/m c) 100V/m d) 0 V/m 5.11 Löïc töông taùc giöõa 2 ñieän tích ñieåm seõ thay ñoåi theá naøo neáu ta cho ñoä lôùn cuûa moãi ñieän tích ñieåm ñoù taêng gaáp ñoâi, ñoàng thôøi khoaûng caùch göõa chuùng cuõng taêng gaáp ñoâi? a) Taêng gaáp ñoâi b) Giaûm moät nöûa c) Khoâng ñoåi d) Taêng gaáp 4 laàn 5.12 Löïc töông taùc giöõa 2 quaû caàu tích ñieän seõ thay ñoåi theá naøo neáu ta taêng ñoä lôùn ñieän tích cuûa moãi quaû caàu leân gaáp ñoâi, ñoàng thôøi giaûm khoaûng caùch giöõa 2 taâm cuûa chuùng coøn moät nöûa? a) Taêng gaáp ñoâi b) Giaûm moät nöûa c) Khoâng ñoåi d) Taêng gaáp 16 laàn 5.13 Hai quûa caàu nhoû gioáng heät nhau, tích ñieän Q1 = + 2µC, Q2 = - 6µC, ñaët caùch nhau moät khoaûng r trong khoâng khí thì huùt nhau moät löïc F1 = 12N. Cho chuùng chaïm nhau roài ñöa veà vò trí cuõ thì: a) ñieän tích cuûa chuùng laø: Q1’ = Q2’ = - 2µC b) Chuùng huùt nhau: F2 = 4N c) khoaûng caùch giữa chúng là r = 3.103 m d) coù 2 caâu ñuùng 41
44. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 5.14 Coù 2 ñieän tích ñieåm q1 , q2 baèng nhau nhöng traùi daáu. Ñaët ñieän tích q1 q2 A B ñieåm Q 0 treân ñöôøng thaúng CD thì löïc taùc duïng leân Q coù chieàu: a) veà phía C, neáu Q ñaët treân ñoaïn C – q1 b) veà phiaù D, neáu Q ñaët treân ñoaïn q2 – D c) veà phiaù q2 , neáu Q ñaët treân ñoaïn q1 – q2 d) coù 1 caâu sai trong các câu a,b,c. 5.16 Hai ñieän tích ñieåm q = q 0 treân ñöôøng 1 2 M N thaúng MN thì löïc taùc duïng leân Q coù – – chieàu: a) veà phía M, neáu Q ñaët treân ñoaïn M – q1 b) veà phiaù N, neáu Q ñaët treân ñoaïn q2 – N c) a, b ñeàu ñuùng d) a, b ñeàu sai q1 q2 5.17 Hai ñieän tích ñieåm q1 = q2 > 0. X Y Ñaët ñieän tích ñieåm Q < 0 treân ñöôøng + + thaúng XY thì löïc taùc duïng leân Q coù chieàu: a) veà phía X, neáu Q ñaët treân ñoaïn X – q1 b) veà phiaù Y, neáu Q ñaët treân ñoaïn q2 – Y c) a, b ñeàu ñuùng d) a, b ñeàu sai 5.18 Trong tröôøng tónh ñieän, ta coù: a) Vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng luoân höôùng theo chieàu giaûm theá. b) Vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng naèm treân tieáp tuyeán cuûa ñöôøng söùc ñieän tröôøng. c) Maët ñaúng theá vuoâng goùc vôùi ñöôøng söùc. d) a, b, c ñeàu ñuùng. 42
45. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 5.19 Hai hoøn bi saét coù baùn kính R2 = 2R1 tích ñieän döông nhö nhau Q1 = Q2. Goïi S1, S2 vaø σ1 , σ2 laø dieän tích beà maët vaø maät ñoä ñieän tích maët cuûa chuùng. Ta coù: a) S2 = 4S1 b) σ1 = 4σ2 c) a, b ñeàu ñuùng d) a, b ñeàu sai 5.20 Choïn phaùt bieåu ñuùng nhaát: a) Hoøn bi saét naèm treân baøn goã khoâ, sau khi ñöôïc tích ñieän thì ñieän tích phaân boà ñeàu trong theå tích hoøn bi b) Neáu moät vaät tích ñieän ñang caân baèng tónh ñieän maø coù ñieän tích phaân boá trong theå tích cuûa vaät thì chaéc chaén noù khoâng phaûi laø kim loaïi. c) Moät laù theùp hình luïc giaùc ñeàu ñöôïc tích ñieän, thì ñieän tích seõ phaân boá ñeàu treân beà maët laù theùp. d) a, b, c đều đúng. 5.21 Tích ñieän Q < 0 cho moät quûa taï hình caàu baèng theùp, taâm O, baùn kính R, thì: a) Ñieän tích khoâng phaân boá trong loøng quûa taï. b) ÔÛ trong loøng quûa taï, cöôøng ñoä ñieän tröôøng trieät tieâu. c) Ñieän tích phaân boá ñeàu treân beà maët quaû taï d) Caû a, b, c ñeàu ñuùng. 5.22 Ñaët noài nhoâm ñöïng côm nguoäi (ñaäy naép kín) vào ñieän tröôøng tĩnh, thì: a) Khoâng coù ñieän tröôøng trong côm. b) Khoâng coù ñieän tröôøng trong nhoâm. c) Ñieän theá ôû nhoâm cao hôn ôû côm. d) có 1 câu sai trong các câu a, b, c. 5.23 Neáu ta tích ñieän cho böùc töôïng Tôn Ngộ Không baèng ñoàng, thì ñieän tích seõ phaân boá: a) ñeàu treân beà maët böùc töôïng. b) ñeàu trong theå tích böùc töôïng. c) khoâng ñeàu treân beà maët böùc töôïng. d) caû trong theå tích laãn beà maët. 5.24 Ba ñieän tích ñieåm baèng nhau vaø baèng q ñaët taïi ba ñænh cuûa tam giaùc ñeàu ABC caïnh a. Phaûi haët theâm ñieän tích thöù tö Q baúng bao nhieâu, ôû vò trí naøo ñeå heä ñieän tích caân baèng? a) Q = q, taïi troïng taâm ∆ABC b) Q = – q, taïi toïng taâm ∆ABC q c) Q = − , taïi troïng taâm ∆ABC d) Q < 0 tuyø yù, taïi troïng taâm ∆ABC. 3 5.25 Ñieän tích ñieåm Q gaây ra xung quanh noù ñieän theá bieán ñoåi theo qui luaät V = kQ/r. Xeùt 2 ñieåm M vaø N, ngöôøi ta ño ñöôïc ñieän theá VM = 500V; VN = 300V. Tính ñieän theá taïi trung ñieåm I cuûa MN. Bieát Q – M – N thaúng haøng. a) 400 V b) 375V c) 350V d) 450 V 43
46. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 5.26 Hai quûa caàu nhoû gioáng heät nhau, tích ñieän Q1 vaø Q2 ñaët taïi A vaø B, laàn löôït gaây ra taïi trung ñieåm M cuûa AB caùc ñieän theá V1 = 100V; V2 = 300V (goác ñieän theá ôû voâ cuøng). Neáu cho 2 quaû caàu tieáp xuùc nhau, roài ñöa veà vò trí cuõ thì ñieän theá toång coäng taïi M baây giôø laø: a) 200 V b) 250 V c) 400V d) Moät ñaùp soá khaùc 5.27 Ñieän tích Q 0, ñieåm M caùch Q moät khoaûng r. Keát luaän naøo sau ñaây laø ñuùng nhaát: a) Ñieän tích Q caøng lôùn thì cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi M caøng lôùn. b) Ñieän tích Q caøng lôùn thì ñieän theá taïi M caøng lôùn c) Ñieän tích Q caøng lôùn thì theá naêng cuûa ñieän tích Q trong ñieän tröôøng ngoaøi caøng lôùn d) a, b, c ñeàu ñuùng 5.29 Trong khoâng gian coù ñieän tröôøng bieán ñoåi lieân tuïc thì: a) Ñieåm coù ñieän theá ñaït cöïc ñaïi thì taïi ñoù cöôøng ñoä ñieän tröôøng baèng khoâng b) Ñieåm coù ñieän theá ñaït cöïc tieåu thì taïi ñoù cöôøng ñoä ñieän tröôøng baèng khoâng c) Vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng höôùng töø nôi coù ñieän theá cao ñeán nôi coù ñieän theá thaáp d) a, b, c ñeàu ñuùng 5.30 Hai quaû caàu kim loaïi roãng, ñoàng taâm O, baùn kính R1 R b) ⎜ ⎟ a) VM = 0 n 1 2 VM = ⎜ − ⎟ nếu R1 ≤ r ≤ R2 ε ⎝ r R 2 ⎠ c) a, b đều đúng d) a, b đều sai 5.31 Bieát ñieän theá gaây bôûi moät ñieän tích ñieåm Q coù bieåu thöùc V = kQ/r. Tính ñieän theá do moät voøng daây troøn baùn kính a = 4cm, tích ñieän ñeàu vôùi ñieän tích toång coäng laø Q = 4.10 – 8 C, gaây ra taïi taâm voøng daây. a) 900V b) – 900V c) 9000V d) moät ñaùp soá khaùc 44
47. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 – 6 5.32 Hai ñieän tích ñieåm Q1 = 2.10 C, Q2 = – 1µC ñaët caùch nhau 10cm trong khoâng khí. Tính coâng cuûa löïc ñieän tröôøng khi ñieän tích Q2 dòch chuyeån treân ñöôøng thaúng noái 2 ñieän tích ñoù, ra xa theâm 90cm. a) – 0,162J b) 0,162J c) 1,62J d) –1,62J 5.33 Trong khoâng gian coù ñieän tröôøng thì: a) Vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng luoân höôùng theo chieàu taêng theá. b) Vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng luoân höôùng theo chieàu giaûm theá. c) Vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng luoân vuoâng goùc vôùi ñöôøng söùc cuûa ñieän tröôøng. d) Vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng luoân tieáp xuùc vôùi ñöôøng söùc cuûa ñieän tröôøng vaø höôùng theo chieàu giaûm theá. 5.34 Trong khoâng gian coù ñieän tröôøng thì: a) Löu thoâng cuûa vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng doïc theo ñöôøng cong kín baát kyø luoân baèng hieäu ñieän theá giöõa hai ñieåm A, B treân ñöôøng cong ñoù. b) Thoâng löôïng ñieän caûm ΦD gôûi qua moät maët (S) baát kyø luoân baèng toång ñieän tích chöùa trong maët kín ñoù. c) a, b ñeàu ñuùng. d) a, b ñeàu sai. 5.35 Hai ñieän tích ñieåm q1 vaø q2 cuøng ñoä lôùn vaø traùi daáu. Choïn goác ñieän theá ôû voâ cuøng. Chọn phaùt bieåu ñuùng về điện thế V và cường độ điện trường E: a) E = 0 ôû ñoaïn (A – q ) 1 q q b) E = 0 ôû ñoaïn (q – q ) 1 2 1 2 A B c) V = 0 ôû ñoaïn (q2 – B) + – d) V = 0 ôû ñoaïn (q1 – q2 ) 5.36 Hai ñieän tích ñieåm q1 vaø q2 cuøng ñoä lôùn vaø cuøng daáu. Choïn goác ñieän theá ôû voâ cuøng. Chọn phaùt bieåu ñuùng về điện thế V và cường độ điện trường E: a) V = 0 ôû ñoaïn (q1 – q2) b) E = 0 ôû ñoaïn (A – q ) q1 q2 1 A c) E = 0 ôû ñoaïn (q – q ) B 1 2 - - d) Coù 2 caâu ñuùng 5.37 Khoái caàu taâm O, baùn kính R, tích ñieän ñeàu vôùi tieän tích toång coäng laø Q > 0. Ñieän tröôøng do khoái caàu gaây ra coù cöôøng ñoä E vaø ñieän theá V phaân boá nhö sau: a) Beân ngoøai khoái caàu, V giaûm khi ra xa khoái caàu b) Taïi taâm O: E = 0 c) Taïi moïi vò trí, E tæ leä vôùi baùn kính khoaûng caùch r d) Coù 2 caâu ñuùng trong a, b, c. 5.38 Khoái caàu taâm O, baùn kính R, tích ñieän ñeàu vôùi tieän tích toång coäng laø Q < 0. Ñieän tröôøng do khoái caàu gaây ra coù cöôøng ñoä E vaø ñieän theá V phaân boá nhö sau: 45
48. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 a) Beân ngoøai khoái caàu, V giaûm khi ra xa khoái caàu. c) Taïi taâm O: E = Emax b) Taïi moïi vò trí, E tæ leä vôùi baùn kính khoaûng caùch r d) Taát caû a, b, c ñeàu sai 5.39 Ñieän tích Q > 0 phaân boá ñeàu treân maët phaúng roäng. Xeùt ôû saùt maët phaúng, ñieän tröôøng coù ñaëc ñieåm: a) Laø ñieän tröôøng ñeàu b) Taïi moïi ñieåm, vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng luoân höôùng vuoâng goùc vaøo maët phaúng c) Taïi moïi ñieåm, ñieän theá ñeàu baèng nhau d) coù 1 keát luaän sai 5.40 Tích ñieän Q > 0 cho quaû taï baèng theùp hình caàu taâm O, baùn kính R, ñaët trong chaân khoâng. Keát luaän naøo veà cöôøng ñoä ñieän tröôøng E vaø ñieän theá V sau ñaây laø ñuùng: a) Trong loøng quaû taï V = const c) Beân ngoaøi quaû taï (r > R): E = kQ/ r2 b) Trong loøng quaû taï: E = 0 d) caû a, b, c ñeàu ñuùng 5.41 Ñieän tích Q 0 phaân boá ñeàu treân sôïi daây thaúng, daøi. Ñieän tröôøng xung quanh sôïi daây coù ñaëc ñieåm: a) Laø ñieän tröôøng ñeàu. b) Caøng xa sôïi daây, ñieän theá caøng giaûm c) Maët ñaúng theá laø caùc maët truï maø sôïi daây laø truïc. d) Coù moät phaùt bieåu sai 5.43 Ñieän tích Q 0 phaân boá ñeàu treân voøng daây troøn, taâm O, baùn kính R. Choïn V(∞) = 0. Ta coù: a) Taïi taâm voøng daây, cöôøng ñoä ñieän tröôøng laø lôùn nhaát 46
49. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 b) Taïi taâm voøng daây, cöôøng ñoä ñieän tröôøng trieät tieâu c) Taïi taâm voøng daây, V = 0 d) Coù hai phaùt bieåu ñuùng. 5.45 Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø ñuùng nhaát? a) Khi moät proton chuyeån ñoäng trong ñieän tröôøng khoâng ñeàu, thì löïc ñieän tröôøng taùc duïng leân noù laø khoâng ñoåi b) Nôi naøo ñieän theá cao thì nôi ñoù ñieän tröôøng maïnh vaø ngöôïc laïi c) Ñieän thoâng ΦE = gôûi qua maët kín S coù giaù trò baèng toång ñieän tích chöùa trong maët kín ñoù d) Khi electron chuyeån ñoäng töø nôi coù ñieän theá cao ñeán nôi coù ñieän theá thaáp thì löïc ñieän tröôøng sinh coâng aâm 5.46 Xeùt 2 ñieåm A, B trong ñieän tröôøng ñöôïc moâ taû nhö hình veõ. Ta coù: a) EA VB c) Neáu ñieän tích q 0 di chuyeån töø A ñeán B thì A * coâng cuûa * L löïc ñieän tröôøng laø coâng caûn d) Treân ñöôøng cong L noái A vôùi B, ta coù: → → V − V = E d > 0 A B ∫ l (AB) 5.48 Voøng daây tích ñieän aâm ñöôïc thaû rôi trong → ñieän tröôøng nhö hình beân. Nhaät xeùt: E a) Giaù trò tuyeät ñoái cuûa ñieän thoâng gôûi qua voøng daây giaûm daàn. b) Löïc ñieän tröôøng taùc duïng leân voøng daây taêng daàn c) Coâng cuûa löïc ñieän tröôøng mang daáu aâm d) Löïc ñieän tröôøng taùc duïng leân voøng daây laø löïc caûn 47
50. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 5.49 Voøng daây tích ñieän döông ñöôïc thaû rôi trong ñieän tröôøng nhö hình beân. Nhaät xeùt: a) Giaù trò tuyeät ñoái cuûa ñieän thoâng gôûi qua voøng daây giaûm daàn. b) Löïc ñieän tröôøng taùc duïng leân voøng daây taêng daàn c) Coâng cuûa löïc ñieän tröôøng mang daáâu döông → d) Coù hai phaùt bieåu ñuùng trong a, b, c. E 5.50 Trong không gian có điện trường biến thiên liên tục, meänh ñeà naøo sau ñaây laø ñuùng? a) Neáu ñieän theá baèng khoâng taïi moät ñieåm (hay moät mieàn) naøo ñoù thì cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi ñieåm (hay mieàn) ñoù cuõng baèng khoâng. b) Neáu cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi moät ñieåm (hay moät mieàn) naøo ñoù baèng khoâng thì ñieän theá cuõng baèng khoâng taïi ñieåm (hay mieàn) ñoù. c) a, b ñeàu ñuùng. d) a, b ñeàu sai. §6 – VẬT DẪN, TỤ ĐIỆN, ĐIỆN TRỞ 6.1 Tuï ñieän phaúng khoâng khí, dieän tích moãi baûn laø S, khoaûng caùch giöõa 2 baûn laø d. Ngöôøi ta ñöa vaøo giöõa 2 baûn moät taám ñieän moâi coù heä soá ñieän moâi ε, beà daøy a < d, ñoàng daïng vaø cuøng dieän tích vôùi 2 baûn. Ñieän dung cuûa tuï baây giôø: εε S εε S a) C = o b) C = o d d − a εε S εε S c) C = o d) C = o εd + (1− ε)a d + a 6.2 Moät tuï C = 5µF, gheùp vôùi tuï Co thì ñöôïc boä tuï coù ñieän dung 3µF. Tính Co vaø xaùc ñònh caùch gheùp. a) 4µF, gheùp noái tieáp b) 4µF, gheùp song song c) 7,5µF, gheùp noái tieáp d) moät ñaùp soá khaùc 6.3 Hai tuï C1 = 10µF, C2 = 20µF chiuï ñöôïc hieäu ñieän theá toái ña laø U1 = 150V, U2 = 200V. Neáu gheùp noái tieáp hai tuï naøy thì boä tuï coù theå chiuï ñöôïc hieäu ñieän theá toái ña laø: a) 350V b) 225V c) 150V d) 200 V 48
51. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 6.4 Moät ñoäng cô caàn moät tuï 5µF – 220V ñeå khôûi ñoäng. Treân thöïc teá, ngöôøi thôï chæ coù moät soá tuï loaïi 10µF – 22V. Hoûi phaûi caàn bao nhieâu tuï? Gheùp chuùng nhö theá naøo? a) 10 tuï, gheùp noái tieáp c) 50 tuï, gheùp thaønh 5 daõy //, moãi daõy 10 tuï b) 10 tuï, gheùp song song d) 50 tuï, gheùp 10 daõy //, moãi daõy 5 tuï 6.5 Coù 4 taám kim loaïi phaúng, ñoàng chaát, ñieän tích moãi taám laø S, ñaët song song, caùnh nhau moät khoaûng d trong khoâng khí. Tính ñieän dung cuûa heä hình 6.1 3ε S 2ε S a) C = o b) C = o + d 3d U _ 3ε S c) C = o d) Moät ñaùp soá khaùc 2d Hình 6.1 6.6 Coù 4 taám kim loaïi phaúng, ñoàng chaát, ñieän tích moãi taám laø S, ñaët song song, caùnh nhau moät khoaûng d trong khoâng khí (hình 3). Tính ñieän dung cuûa heä. 3ε S 2ε S a) C = o b) C = o + d 3d U _ 3ε S c) C = o d) Moät ñaùp soá khaùc 2d Hình 6.2 6.7 Tính ñieän dung cuûa tuï ñieän caàu coù baùn kính 2 baûn laø R1 = 15cm, R2 = 18cm, giöõa hai baûn coù chaát ñieän moâi coù heä soá ε = 5. a) 500pF b) 500nF c) 500µF d) 50µF 6.8 Moät tuï ñieän coù ñieän dung C1 = Co ñöôïc maéc vaøo nguoàn U = 20V. Ngaét tuï khoûi nguoàn roài noái hai baûn tuï vôùi hai baûn cuaû moät tuï khaùc, coù ñòeân dung C2 = 3Co. Tính hieäu ñieän theá giöõa 2 baûn tuï C1 sau khi noái, bieát raèng luùc ñaàu, tuï C2 khoâng tích ñieän. a) 5V b) 10V c) 20V d) 15 V 6.9 Moät tuï ñieän coù ñieän dung C1 = 2µF ñöôïc maéc vaøo nguoàn U = 20V . Ngaét tuï khoûi nguoàn roài noái hai baûn tuï vôùi hai baûn cuaû moät tuï khaùc, coù ñòeân dung C2 = 6µF. Tính ñieän tích cuûa tuï C1 sau khi noái, bieát raèng luùc ñaàu, tuï C2 khoâng tích ñieän. a) 5µC b) 10µC c) 20µC d) 15µC 6.10 Moät tuï ñieän coù ñieän dung C1 = 2µF ñöôïc maéc vaøo nguoàn U = 20V . Tính naêng löôïng cuûa tuï. a) 4 J b) 4 mJ c) 4 µJ d) 0,4 mJ 6.11 Moät tuï ñieän coù ñieän dung C1 = 6µF gheùp vôùi tuï C 2 thì ñöôïc Ctñ = 2,4µF. Keát luaän raèng: a) C1 gheùp // C2 b) C1 gheùp noái tieáp C2 c) C2 = 4µF d) b và c 6.12 Khi gheùp C1= 10µF vôùi tuï C2 thì ñöôïc Ctñ = 6µF. Vaäy: 49
52. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 a) C1 gheùp // C2 b) C1 gheùp noái tieáp C2 c) C2 = 15µF d) b và c 6.13 Tuï ñieän phaúng khoâng khí, dieän tích moãi baûn laø 100cm2, khoaûng caùch giöõa hai baûn laø 8,86mm, ñöôïc maéc vaøo nguoàn moät chieàu U = 17,72V. Cho haèng soá – 12 2 2 ñieän ε0=8,86.10 C /Nm . Phát biểu nào sau đây là đúng? a) Đieän dung của tụ điện C = 10 – 5 µF b) Cöôøng ñoä ñieän tröôøng trong loøng tuï điện laø E = 2000V/m c) Khi U taêng thì E cuõng taêng d) Caû a, b, c ñeàu ñuùng. 6.14 Ba ñieåm A, B, C naèm trong ñieän B tröôøng nhö hình 6.3. Bieát AB = 5cm, AC = 4cm, BC = 3cm vaø cöôøng ñoä ñieän → tröôøng E = 10V/m. Vaäy: E a) hieäu ñieän theá U = + 4 V BA A C b) hieäu ñieän theá UAC = - 0,4 V c) coâng cuûa löïc ñieän tröôøng thöïc hieän khi moät electron di chuyeån doïc theo Hình 6.3 - 17 ñöôøng ACB laø AACB = – 0,64.10 J d) hieäu ñieän theá UBC = 0 V 6.15 Ba ñieåm A, B, C naèm trong ñieän tröôøng nhö hình 6.4. Bieát AB = 5cm, AC B = 4cm, BC = 3cm vaø cöôøng ñoä ñieän → tröôøng E = 10V/m. Vaäy: E a) hieäu ñieän theá U = + 0,4 V BA A b) hieäu ñieän theá UAC = - 0,4 V C c) coâng cuûa löïc ñieän tröôøng thöïc hieän khi moät proton di chuyeån doïc theo Hình 6.4 - 19 ñöôøng ACB laø AACB = – 0,64.10 J d) Cả a, b, c đều ñuùng . 6.16 Hai tuï ñieän maéc noái tieáp, C1 > C2. Goïi ñieän tích moãi tuï laø C1 C2 Q1, Q2 vaø hieäu ñieän theá ôû moãi tuï laø U1, U2. Ta coù: a) U1 = U2 c) U1 C2. Goïi ñieän tích moãi tuï laø Q1, Q2 vaø hieäu ñieän theá ôû moãi tuï laø U1, U2. C2 Ta coù: a) U1 = U2 c) Q1 < Q2 b) Q1 = Q2 d) a, b,c đều sai 6.18 Tuï ñieän phaúng khoâng khí ñöôïc tích ñieän Q, roài ngaét khoûi nguoàn. Ta cho 2 baûn tuï rôøi xa nhau moät chuùt thì: 50
53. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 a) ñieän tích Q cuûa tuï khoâng ñoåi. b) hieäu ñieän theá giöõa 2 baûn tuï khoâng ñoåi. c) hieäu ñieän theá giöõa 2 baûn tuï taêng. d) a, c ñuùng. 6.19 Tuï ñieän phaúng khoâng khí ñöôïc maéc coá ñònh vôùi aécqui. Ta cho 2 baûn tuï tieán laïi gaàn nhau moät chuùt thì: a) cöôøng ñoä ñieän tröôøng trong loøng tuï taêng. b) ñieän tích Q cuûa tuï khoâng ñoåi. c) hieäu ñieän theá giöõa 2 baûn tuï khoâng ñoåi. d) coù 1 caâu sai trong 3 câu a,b,c. 6.20 Tuï ñieän phaúng khoâng khí ñöôïc tích ñieän Q roài ngaét khoûi nguoàn. Ta laáp ñaày loøng tuï moät chaát ñieän moâi ε = 3, thì: a) cöôøng ñoä ñieän tröôøng trong loøng tuï giaûm. b) ñieän tích Q cuûa tuï giaûm. c) ñieän dung cuûa tuï giảm 3 laàn. d) a, b, c đều đúng. 6.21 Ñieän dung cuûa heä hai vaät daãn phuï thuoäc vaøo: a) Ñieän tích cuûa chuùng b) Hieäu ñieän theá giöõa chuùng c) Ñieän tröôøng giöõa chuùng d) a, b, c ñeàu sai 6.22 Tích ñieän Q < 0 cho moät quaû taï hình caàu ñoàng chaát, baèng kim loaïi thì: a) ÔÛ trong loøng quaû taï khoâng coù ñieän tích b) Trong loøng quaû taï cöôøng ñoä ñieän tröôøng baèng khoâng. c) Ñieän tích aâm phaân boá ñeàu treân beà maët quaû taï. d) Caû a, b, c ñeàu ñuùng. → 6.23 Ñaët moät hoäp kim loaïi kín vaøo ñieän tröôøng có E höôùng sang phaûi, thì: a) Taát caû caùc electron töï do cuûa hoäp kim loaïi taäp trung heát veà maët beân traùi. b) Trong hoäp kín cöôøng ñoä ñieän tröôøng baèng khoâng. c) Ñieän theá taïi ñieåm beân trong hoäp luoân nhoû hôn ñieän theá taïi moät ñieåm treân maët hoäp. d) Caû a, b, c ñeàu ñuùng. 6.24 Trong khoâng gian coù ñieän tröôøng thì: a) Caùc ñöôøng söùc coù theå caét nhau. b) Caùc maët ñaúng theá coù theå giao nhau. c) Ñieän tích thöû chuyeån ñoäng doïc theo ñöôøng söùc thì coâng cuûa löïc ñieän thöôøng seõ baèng khoâng. d) Caû a, b, c ñeàu sai. 6.25 Choïn phaùt bieåu ñuùng: a) Ñieän tröôøng giöõa 2 baûn tuï ñieän phaúng laø ñieän tröôøng ñeàu. b) Ñieän tröôøng giöõa 2 baûn tuï ñieän caàu laø ñieän tröôøng ñeàu. c) Ñieän tröôøng giöõa 2 baûn tuï ñieän truï laø ñieän tröôøng ñeàu. d) Caû a, b, c ñeàu ñuùng. 51
54. Hướng dẫn môn học Vật Lý Đại Cương 1 6.26 Coù 5 ñieän trôû gioáng nhau, moãi ñieän trôû coù giaù trò 10 Ω, gheùp thaønh maïch caàu. Tính ñieän trôû cuûa maïch caàu ñoù. a) 5Ω b)10Ω c)20Ω d) 7,5 Ω Ro Rx 6.27 Hình 6.5 laø sô ñoà ño ñieän trôû baèng caàu G Wheatstone. Ro laø moät ñieän trôû maãu ñaõ A B bieát, Rx laø ñieän trôû caàn ño, AB laø moät C thanh kim loaïi ñoàng chaát, tieát ñieän ñeàu. Di E ,r chuyeån con chaïy C ñeán khi ñieän keá G chæ soá 0, ño chieàu daøi AC = 20cm; BC = 40cm. Tính Rx, bieát Ro = 10Ω. Hình 6.5 a) 5Ω b) 10Ω c) 20Ω d) moät ñaùp soá khaùc 6.28 Cho sô ñoà maïch ñieän nhö hình 6.6, moãi ñieän trôû D C coù giaù trò 30Ω. Tính ñieän trôû cuûa maïch, neáu doøng ñieän O vaøo A, ra B. a) 6Ω b) 16Ω c) 26Ω d) a,b,c đều sai B 6.29 Cho sô ñoà maïch ñieän nhö hình 6.6, moãi ñieän trôû A coù giaù trò 30Ω. Tính ñieän trôû cuûa maïch, neáu doøng ñieän Hình 6.6 vaøo A, ra O. a) 14Ω b) 24Ω c) 34Ω d) moät ñaùp soá khaùc. 6.30 Cho sô ñoà maïch ñieän nhö hình 6.6, moãi ñieän trôû coù giaù trò 30Ω. Tính ñieän trôû cuûa maïch, neáu doøng ñieän vaøo A, ra C. a) 40Ω b) 30 Ω c) 20Ω d) moät ñaùp soá khaùc. 6.31 Cho sô ñoà maïch ñieän nhö hình 6.7, moãi ñieän trôû D C coù giaù trò 10Ω. Tính ñieän trôû cuûa maïch, neáu doøng ñieän vaøo A, ra C. a) 5Ω b) 10 Ω c) 20Ω d) a,b,c đều sai 6.32 Cho sô ñoà maïch ñieän nhö hình 6.7, moãi ñieän trôû A B coù giaù trò 80Ω. Tính ñieän trôû cuûa maïch, neáu doøng ñieän Hình 6.7 vaøo A, ra B. a) 50Ω b) 40 Ω c) 20Ω d) moät ñaùp soá khaùc 6.33 Cho sô ñoà maïch ñieän nhö hình 6.7, moãi ñieän trôû coù giaù trò 20Ω. Tính ñieän trôû cuûa maïch, neáu doøng ñieän vaøo B, ra D. a) 50Ω b) 40 Ω c) 20Ω d) 10 Ω 52