Bài giảng Tín dụng và ngân hàng

pdf 24 trang ngocly 2400
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Tín dụng và ngân hàng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_tin_dung_va_ngan_hang.pdf

Nội dung text: Bài giảng Tín dụng và ngân hàng

  1. I- TÍN DỤ NG II- NGÂN HÀNG
  2. 1- Khái niệ m tín d ụ ng Thế nào là tín Tín dụ ng là khái ni ệ m th ể hi ệ n m ố i quan h ệ giữ a ng ườ i cho vayd ụvà ng? ng ườ i vay. Trong quan hệ này,ng ườ i cho vay có nhi ệ m v ụ chuy ể n giao quyề n s ử d ụ ng ti ề n ho ặ c hàng hóa cho vay cho ngườ i đi vay trong m ộ t th ờ i gian nh ấ t đị nh.Ng ườ i đi vay có nghĩa v ụ tr ả s ố ti ề n hoặ c giá tr ị hàng hóa đã vay khi đ ế n h ạ n tr ả nợ có kèm ho ặ c không kèm theo m ộ t kho ả n lãi.
  3. TínPhân dụ lo ngạ icó tín v d ị ụtrí ng: quan tr ọ ng đ ố i v ớ i việ c tích t ụ , t ậ n d ụ ng các ngu ồ n v ố n MTheoụ c đíchthờ i sh ử ạ nd ụ ng v ố n: tạ m th ờ i nhàn r ỗ i đ ể phát tri ể n kinh •Tín•Tín d ụdụ ng ng s ảng n ắxu n ấh t ạ và n l ư u thông hàng doanh hóa•Tín dụ ng trung h ạ n •Tín•Tín d ụdụ ng ng trong dài h tiêu ạ n dùng ChĐốủ i tht ượ ể trong ng tín quan d ụ ng: h ệ tín d ụ ng: •Tín•Tín d dụụ ng ng hàng v ố n hóac ố đ ị nh •Tín•Tín d dụụ ng ng th v ươ ố n ngl ư um đ ạ ộ i ng •Tín dụ ng nhà n ướ c
  4. Có thể hi ể u Tín d ụ ng là vi ệ c s ử d ụ ng vố n, tài s ả n c ủ a ng ườ i khác b ằ ng uy tín, tín nhiệ m c ủ a ng ườ i s ử d ụ ng.
  5. ĐSựế nra khi đ ờ iph c ủ ươ a tín ng dth ụ ứ ng: c s ả n xu ấ t t ư b ả n ch ủ nghĩa ra đờCó i, các sự tquan ồ n t ạ h i ệvà tín phát d ụ tri ng ể m n ớc ủ i acó s ảđi n ềxu u ấki t ệhàng n đ ể hóa. phát triCóể n. nhu Tín cdầ ụ u ng vay b ằ v ng ố n hi đ ệ ể n bù v ậ đ t ắđã p snh ự ườthi ế ng u chh ụ ỗ t tcho ạ m tín dthụờ ng i b ằ ng hi ệ n kim, tín d ụ ng n ặ ng lãi phi kinh t ế đã nhườ ng ch ỗ cho các lo ạ i hình tín d ụ ng khác ư u vi ệ t hơ n nh ư tín d ụ ng ngân hàng, tín d ụ ng nhà n ướ c
  6. TínhBả n chch ấấ t t c quan ủ a Tín tr ọd ng ụ ng: c ủ a Tín d ụ ng: BảTín n ch d ấụ t ng c ủ atr ướtín cd ụh ng ế t đch ượ ỉ clà hi s ể ự u chuytheo ểhai n giaokhía cquy ạ nh ề n sửTín d ụ d ngụ ngm ộlà t hs ốệ thti ề ố n ng (hi quan ệ n kim)h ệ kinh ho ặ t cế tàiphát s ả sinh n (hi gi ệ ữ n a vngậườ t) t i ừ đi ch vay ủ th và ể ng này ườ sang i cho ch vay, ủ th nh ể ờ khác quan ch h ứ ệ không ấ y mà làmvốềệượậộừủể n thayti n đtổ iđ quy c ề nv s ởn đh ữ ng u chúng. t ch th này sang ch ủ thểTín khác dụ ngđ ể baos ử dgi ụ ờng cũng cho cáccó thnhu ờ i ch ầ ạ u n khácvà ph nhau ả i đ trong ượ c “hoànnề n kinh trả t ”. ế xã h ộ i. TínGiá d trụị ng c ủ đ a ượ tín c coi d ụ nglà m không ộ t s ố v nh ố n, ữ ng làm đ ượb ằ ng c b hi ả ệo n t ồv nậ t màhoặ còn c b ằ đ ngượ hi c ệnâng n kim cao v ậnh n ờ đ ộl ợ ng i t ứ theo c tín nguyên d ụ ng. t ắ c hoàn trả , đã đáp ứ ng cho các nhu c ầ u c ủ a các ch ủ th ể tín dụ ng.
  7. TÍN DỤ NG TH ƯƠ NG MIẠ CÁC HÌNH THỨ C TÍN TÍN DỤ NG NHÀ N ƯỚ C DỤ NG TÍN DỤ NG NGÂN HÀNG
  8. Tín dụ ng th ươ ng m ạ i là hình th ứ c tín d ụ ng gi ữ a các nhà tư b ả n tr ự c ti ế p kinh doanh, mua bán ch ị u hàng hóa vớ i nhau.
  9. b) Tín dụ ng nhà n ướ c Công Tín c ụd hoụ ng ạ t đNhà ộ ng cn ủ ướ a tín c dlà ụ ngquan Nhà hn ệ ướ tín c: d ụ ng giTínữ a d ụm ng ộ t Nhà bên n là ướ Nhà c ho ạn t ướ đ ộ ng c (bao b ằ ng g côngồ m Chính c ụ phtruyủề n thTrung ố ng và phươ ổ bi ng, ế n c ủ chính a nó là trái quy phi ề ế n u đ ị a phươ ng ) v ớ i các đ ơ n v ị và cá nhân trong xã hộ i, trong đó ch ủ y ế u là Nhà n ướ c đứ ng ra huy đ ộ ng v ố n c ủ a các t ổ ch ứ c và cá nhân bằ ng cách phát hành trái phi ế u đ ể sử d ụ ng nh ằ m m ụ c đích chung củ a toàn xã hộ i.
  10. 3- Hình thứ c ho ạ t đ ộ ng b) Tín dụ ng nhà n ướ c Phân loạ i trái phi ế u: Xét theo cách tính và trả lãi cho trái phi ế u Trái phiế u Coupon (Coupon Bond) Trái phiế u Trái phiế u chiế t kh ấ u (Discount Bond) Trái phiế u tr ả lãi vào cu ố i kỳ
  11. 3- Hình thứ c ho ạ t đ ộ ng b) Tín dụ ng nhà n ướ c Xét theo tính chấ t chuy ể n nh ượ ng Trái phiế u vô danh Trái phiế u Trái phiế u ký danh
  12. 3- Hình thứ c ho ạ t đ ộ ng b) Tín dụ ng nhà n ướ c Ưu nhượ c đi ể m c ủ a tín d ụ ng nhà n ướ c: ƯNhuượ đi ể c mđi ể: m: DuyRủ i rotrì làho vạỡ t đn ộ ợ ng c ủ th a ườnhà ng n ngày ướ c, cdo ủ atính nhà toánn ướ c;k ỹ nhu cầGóp u vay ph vàầ n s ửxây d ụ d ng ự ng v ố c n ơ vay s ở vkhông ậ t ch ấ hi t ệhi u ệ qu n đ ả ạ ; i; GópKhó khănphầ n trongvào nghĩa việ c huyv ụ quđ ộ ố ng c t ếv ố , n,vì khiquan th ịh ệtr ườngày ng càngchứ ng phát khoán triể ch n, ư đôi a th khi ự c snhà ự phát n ướ tri c ểkhông n. th ể t ừ ch ố i nghĩa vụ cho vay đ ố i v ớ i n ướ c ngoài; Tạ o đi ề u ki ệ n phát tri ể n tín d ụ ng ngân hàng.
  13. 3- Hình thứ c ho ạ t đ ộ ng c) Tín dụ ng ngân hàng Tín dụ ng ngân hàng ph ả n ánh quan h ệ vay m ượ n vố n ti ế n t ệ gi ữ a các ngân hàng v ớ i các ch ủ th ể kinh tế khác nhau trong n ề n kinh t ế ( các doanh nghi ệ p, các cá nhân, các tổ ch ứ c xã h ộ i và các c ơ quan nhà nướ c các c ấ p ).
  14. 3- Hình thứ c ho ạ t đ ộ ng c) Tín dụ ng ngân hàng ƯuƯ điuể nh m:ượ c đi ể m c ủ a tín d ụ ng ngân hàng: Về kh ố i l ượ ng tín d ụ ng: có kh ả năng cung ứ ng nh ữ ng khoả n v ố n l ớ n đáp ứ ng đ ầ y đ ủ nhu c ầ u vay c ủ a khách hàng. Về th ờ i h ạ n tín d ụ ng: tín d ụ ng ngân hàng l ạ i có th ể “ đi vay ngắ n h ạ n đ ể cho vay dài h ạ n” chình nh ơ kh ả năng chuyể n hóa th ờ i h ạ n này mà ngân hàng cò th ể t ạ o đi ề u ki ệ n cho nhu cầ u c ủ a ng ườ i tích lũy và ng ườ i đ ầ u t ư đ ượ c đáp ứng phù h ợ p. Về ph ạ m vi tín d ụ ng: Tín d ụ ng ngân hàng có ph ạ n vi huy độ ng v ố n cũng nh ư cho vay r ấ t l ớ n, lien quan đ ế n các ch ủ thể và các lĩnh v ự c khác nhau trong n ề n kinh t ế . B ở i v ậ y, nó thích hợ p cho nhi ề u đ ố i t ượ ng xin vay cũng nh ư cho vay.
  15. 3- Hình thứ c ho ạ t đ ộ ng c) Tín dụ ng ngân hàng Nhượ c đi ể m: Có độ r ủ i ro cao. H ạ n ch ế này cũng g ắ n li ề n v ớ i ư u điể m c ủ a tín d ụ ng ngân hàng, do vi ệ c ngân hàng có thể vay v ớốềớơ i s ti n l n h n nhi ề u so v ớốốự i s v n t có hoặ c có s ự chuy ể n hóa th ờ i h ạ n và ph ạ m vi tín dụ ng r ấ t r ộ ng. Nh ữ ng kh ả năng v ề thu h ồ i v ố n vay hoặ c đ ầ u t ư vào d ự án có l ợ i nhu ậ n th ấ p có nguyên nhân cơ b ả n là s ự l ự a ch ọ n đ ố i ngh ị ch hay r ủ i ro v ế đạ o đ ứ c.
  16. NgânKhiD ầ xã hàng n h dộ ầ i n,b ắ phát ngân t ngu tri ồ hàng ể n n, t ừ th m là ươ ộ n t ng ơcông i gim ữạ vi i tiệ phát ề c nr ấ cho t tri đ ểơ n, n nh gi ữ nhu ả ng n làcầ uging ữvườ ề các ti i có ề đ n ồtingày ềv n ậ t càngquý chol ớ n, nh t ứ ữ c ng là ngphát ườ isinh ch ủ nhu s ở hc ữầ u nó,vay tránhtiề n ngày gây mcàngấ t mát.l ớ n trong Đ ổ i l ạxã i, h ng ộ i. ườ Khi i ch n ủ ắ m s ở trong h ữ u phtayả i m trộ ả t cho l ượ ng ườ ti ề i n,gi ữ nh m ữ ộ ng t kho ng ả ườ n iti ề gi n ữ công. ti ề n n ả y ra mộ t nhu c ầ u cho vay s ố ti ề n đó, vì l ượ ng ti ề n trong tay họ không ph ả i bao gi ờ cũng b ị đòi trong cùng m ộ t thờ i gian, t ứ c là có đ ộ chênh l ệ ch l ượ ng ti ề n c ầ n g ử i và lượ ng ti ề n c ầ n rút c ủ a ng ườ i ch ủ s ỡ h ữ u. T ừ đó phát sinh nghiệ p v ụ đ ầ u tiên nh ư ng c ơ b ả n nh ấ t c ủ a ngân hàng nói chung, đó là huy độ ng v ố n và cho vay vố n.
  17. a) Ngân hàng trung ươ ng Giai đoạ n Ngân hàng th ươ ng m ạ i phát tri ể n tr ở thành ngân hàngNgân phát hàng hành. trung ươ ng ra đ ờ i di ễ n bi ế n qua hai giai Khđoởạ i n:th ủ y m ộ t ngân hàng th ươ ng m ạ i nào đó chi ế m m ộ t v ị trí quan trọ ng trong h ệ th ố ng ngân hàng r ồ i đ ượ c nhà n ướ c giao phó nghiệ p v ụ phát hành ti ề n và tr ở thành ngân hàng phát hành.  Giai đoạ n bi ế n ngân hàng phát hành thành ngân hàng trung ương thông qua vi ệ c nhà n ướ c qu ố c h ữ u hóa ngân hàng. Việ c qu ố c h ữ u hóa ngân hàng phát hành đã bi ế n ngân hàng phát hành thành sở h ữ u nhà n ướ c và nhà n ướ c đã n ắ m trong tay trọ n v ẹ n b ộ máy kinh t ế quan tr ọ ng này đ ể nh ờ đó có th ể điề u ti ế t các ho ạ t đ ộ ng kinh t ế vĩ mô.
  18. b) Hệ th ố ng ngân hàng trung gian Ngân hàng trung gian là mộ t đ ơ n v ị kinh doanh có Ngân hàng thươ ng m ạ i giấ y phép c ủ a chính quy ề n (có t ư cách pháp nhân). Hoạ t đ ộ ng chính là kinh doanh ti ề n t ệ b ằ ng vi ệ c Ngân hàng phát triể n nhậNgân n các hàngkho ả n ti ề n g ử i có tr ả lãi đ ể thu hút v ố n nhàntrung rỗ i rgain ồ i dùng chính nh ữ ng kho ả n ti ề n đó đ ể Ngân hàng chính sách cho vay lạ i đ ố i v ớ i n ề n kinh t ế . Ngân hàng đầ u t ư Các tổ ch ứ c tín d ụ ng h ợ p tác
  19. Ngân hàng đầ u t ư : CácNgân tổ hàng ch ứ cphátth tínươ d ngtri ụể ngm n ạ h: i ợ : p tác: -Ngân Hoạ hàng t đ ộ ng chính ở lĩnh sách: v ự c ch ứ ng khoán và các d ị ch v ụ -N Làgân Huy t ổhàng đchộ ng ứ cth cáctínươ ngd ngu ụ ngm ồ ạ thu n i là v ộ ố clo n sạ trungở i hngân ữ u vàt ậhàng p dài th ể hgiao ạho n ặ d cd ướ ịc ch ổ i liên- Là quan ngân đ ế hàng n phát củ hành, a nhà b n ả ướ o lãnh c, ho ch ạ tứ ng đ ộ ngkhoán. không vì phhìnhtrựầ c n, thti ếứ đ p ượ c vnh ớ c iậ thànhcác n ti ề công n lg ậ ử p i,phát ty, theo xí hànhnghi nguyên ệ ch p ứt tổ ng ắ cch t ừ t ứ ự ccó nguykinh giá ệvàt ế n -m ụ Hình c đích th ứl ợ c i nhu s ở ậ h ữ n. u có th ể là nhà n ướ c, c ổ ph ầ n bvayvàằ ngcá v ố vnhân n.ố n góp bằ c ng ủ a cách các thànhnh ậ n viên.ti ề n g ử i, ti ề n ti ế t ki ệ m ho- Tàiặ c cá trợ nhân v ố n chovà ch các ị u s đ ự ố iqu t ượ ả n nglý chínhv ề nghi sách ệ p vvì ụ mc ủ ụ a c -r ồHo Đ i ầsạ ử u t dđ t ư ụ ộ ng ng trung sch ố ủ v và ốy ế n udàiđó là đ hcho ể ạ ncho các d ướ vay, thành i hình chi viên ế th t kh ứ vay c ấ cu, ấnh pcung ằ tín m Ủđíchy ban xã hchộ ứ i ngvà phátkhoán tri qu ể n ố ckinh gia. t ế . mdcấụụ p ng, c các tiêu góp ph tv ươ ươ ố n ng ng mua ti tr ệ ợ nc ổ nhauthanh ph ầ n. pháttoán trivà ểcung n s ả ứn ng xu d ấ ị t ch kinh v ụ doanh-ngân Tậ p hàng trungvà đ ờcho v i ốs ố ncác ng.cho đ ốnh i t ữ ượ ng ng khu nói v ựtrên. c kinh t ế thi ế t y ế u có tính chấ t quy ế t đ ị nh đ ế n s ự phát tri ể n kinh t ế xã hộ i c ủ a qu ố c gia
  20. Vai trò - Là công cụ quan tr ọ ng thúc đ ẩ y s ự phát tri ể n c ủ a sả n xu ấ t l ư u thông hàng hóa. - Là công cụ th ự c hi ệ n chính sách ti ề n t ệ c ủ a ngân hàng trung ươ ng.
  21. a) Chứ c năng c ủ a ngân hàng trung ươ ng Hai chứ c năng chính: Chứ c năng c ủ a ngân hàng Qu ố c gia đ ượ c th ể hi ệ n ở các nhiệ m v ụ sau: Ngân hàng phát hành tiề n. Ngân hàng củ a các ngân hàng. Ngân hàng củ a Chính ph ủ . Chứ c năng qu ả n lý vĩ mô v ề ti ề n t ệ , tín d ụ ng và ho ạ t độ ng ngân hàng Xây dự ng và th ự c hi ệ n chính sách ti ề n t ệ Qu ố c gia. Thanh tra, giám sát hoạ t đ ộ ng c ủ a h ệ th ố ng ngân hàng
  22. 3- Chứ c năng c ủ a ngân hàng b) Chứ c năng c ủ a ngân hàng trung gian Hai chứ c năng c ơ b ả n: Trung gian giữ a ngân hàng nhà n ướ c v ớ i n ề n kinh t ế Trung gian tài chính