›
›

Bài giảng Thông tin và hệ thống thông tin quản lý giáo dục - Ngô Quang Sơn

ppt 49 trang ngocly 3440
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Thông tin và hệ thống thông tin quản lý giáo dục - Ngô Quang Sơn", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pptbai_giang_thong_tin_va_he_thong_thong_tin_quan_ly_giao_duc_n.ppt

Nội dung text: Bài giảng Thông tin và hệ thống thông tin quản lý giáo dục - Ngô Quang Sơn

  1. THÔNG TIN VÀ HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ GIÁO DỤC (EMIS) PGS. TS Ngô Quang Sơn Viện trưởng, Viện Dân tộc (Nghiên cứu Chiến lược và Chính sách Dân tộc) ỦY BAN DÂN TỘC CHÍNH PHỦ Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 1
  2. ◼ Xin chào tất cả các Thầy, Cô. ◼ Chúng ta sẽ làm việc với nhau 1,5 ngày cho môn này ◼ Chúng ta sẽ cùng nhau chia sẻ nội dung của môn học theo PHƯƠNG PHÁP CÙNG THAM GIA. ◼ Với môn học này Tôi sẽ đáp ứng: DẠY HỌC THEO NHU CẦU Wednesday, June 9, 2021 HỆ THỐNG THỤNG TIN QLGD 2
  3. ◼ Tiếp theo đây, tôi sẽ nói câu gì ? Wednesday, June 9, 2021 HỆ THỐNG THỤNG TIN QLGD 3
  4. ◼ Các Thầy, Cô chờ đợi, mong muốn gì ở môn học này và ở bản thân tôi ? Wednesday, June 9, 2021 HỆ THỐNG THỤNG TIN QLGD 4
  5. 1. Một số khái niệm về thông tin 2. Hệ thống thông tin và thông tin quản lý 3. Truyền thông trong quản lý 4. Hệ thống thông tin quản lý giáo dục Wednesday, June 9, 2021 HỆ THỐNG THỤNG TIN QLGD 5
  6. TRẮC NGHIỆM 1. Đồng chí cho biết vị trí của thông tin trong các chức năng quản lý : - Đầu tiên - Trung tâm - Cuối cùng 2. Đồng chí cho biết vai trò của thông tin trong quản lý (phương án đúng nhất) : - Để làm báo cáo và lưưu trữ cho các hoạt động sau này - Để phục vụ cho công tác dạy - học của nhà trưường - Để phục vụ cho các quyết định quản lý 3. Người ta nói : Thông tin là nguồn lực của tổ chức Đồng chí đồng ý với ý kiến đó ? Vì sao Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 6
  7. 4. Theo đồng chí, thông tin trong quản lý giáo dục thưường đưược xuất phát từ những luồng nào ? 5. Đồng chí hãy kể một số loại thông tin (bộ phận thông tin - hệ con) mà đồng chí thưường sử dụng phục vụ cho hoạt động quản lý giáo dục của mình. Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 7
  8. 1. Một số khái niệm về thông tin 1. Khái niệm thông tin, công nghệ thông tin va truyền thông 2. Các đặc trưng cơ bản của thông tin 3. Đo số lưượng và giá trị thông tin 4. Tổ chức các quá trình thông tin Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 8
  9. 1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ THÔNG TIN 1.1. Khái niệm thông tin, công nghệ thông tin va truyền thông 1.1.1. Khái niệm thông tin Tất cả những gì có thể giúp cho con ngưười hiểu đúng về đối tưưThôngợng mà tin họ có quan thể đưtâmược đến hiểu đều là đư nộiược dung gọi nhữnglà thông trao tin.đổi giữa hệ thống và môi trưường đưược sử dụng nhằm mục đích điều khiển hoạt động của hệ thống đó. Thông tin đưược coi là những tín hiệu mới đưược thu nhận, đưược hiểu và đưược đánh giá là có ích cho việc ra các quyếtWednesday, Juneđịnh 9, 2021 quản lý. Hệ thống thông tin QLGD 9
  10. 1.1.2. Khái niệm công nghệ thông tin (IT) Năm 1996 1) Công nghệ thông tin là công nghệ ứng dụng cho việc xử lí thông tin. 2) Công nghệ thông tin là thuật ngữ bao gồm tất cả những dạng công nghệ đưược dùng để xây dựng, sắp xếp, biến đổi và sử dụng thông tin trong các hình thức đa dạng của nó. Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 10
  11. 1.1.3. Khái niệm công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) Năm 2000 1) Là một tổ hợp từ đưược dùng để mô tả phạm vi các công nghệ thu thập, sắp xếp, khôi phục, xử lí, phân tích và truyền thông tin. 2) ICT (ICTs, năm 2003) là công nghệ đòi hỏi cho các quá trình thông tin. Cụ thể là việc sử dụng các máy tính điện tử và các phần mềm để lưưu giữ, sắp xếp, bảo mật, truyền dẫn và khôi phục các thông tin bất cứ đâu, bất cứ lúc nào. Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 11
  12. 1.1.4. Những nhận xét chung 1) Các định nghĩa về thông tin 2) Thành phần của thông tin 3) Thông tin trong thế giới vật chất nào (hữu cơ/ vô cơ) ? 4) Thông tin là phạm trù vật chất hay phi vật chất? Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 12
  13. 1.2. Các đặc trưưng cơ bản của thông tin a- Dung lưượng thông tin : phản ánh nhiều về đối tưượng b- Chất lưượng thông tin : phản ánh những mặt bản chất của đối tưượng c- Số lưượng thông tin : đem lại nhiều hiểu biết mới cho ngưười nhận d- Giá trị thông tin : Phản ánh mức độ thoả mãn nhu cầu của ngưười nhận Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 13
  14. 1.3. Đo số lưượng và giá trị thông tin 1.3.1. Độ bất định : Là mức độ khó xác định trạng thái của hệ thống 1.3.2. Entrôpi - Lưượng tin Độ đa dạng của các phần tử trong hệ thống thông tin : V = log2n (bit) Biểu thức Shannon : n H(X) = -Pilog2Pi (bit) i=1 Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 14
  15. 1.4. Tổ chức các quá trình thông tin 1.4.1. Thu thập thông tin 1.4.2. Xử lý thông tin : a) Dữ liệu (Data) b) Chu trình xử lý thông tin c) Xử lý và truyền thông tin : - Mã hoá - Hệ thống truyền thông tin 1.4.3. Bảo quản và tìm kiếm thông tin Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 15
  16. 2. HỆ THỐNG THÔNG TIN VÀ THÔNG TIN QUẢN LÝ 2.1. Khái niệm hệ thống 2.2. Hệ thống thông tin 2.3. Các tính chất và đặc trưưng cơ bản của thông tin quản lý 2.4. Quản lý và thông tin trong quản lý 2.5. Một số hệ thống thông tin quản lý 2.6. Thiết kế, triển khai và vận hành một hệ thống thông tin quản lý Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 16
  17. 2.1. Khái niệm hệ thống 1) Theo quan điểm triết học 2) Theo quan điểm điều khiển học ĐẦU QUÁ TRÌNH XỬ ĐẦU RA VÀO LÝ Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 17
  18. 2.2. HỆ THỐNG THÔNG TIN Nguồn nhân lực : Ngưười dùng trực tiếp, các chuyên gia Nguồn Điều khiển thực hiện hệ thống Cá tri thức thiết bị, Nhập Xử lý Thông tin khoa vật liệu : dữ liệu dữ liệu ra học : Phần phần cứng, mềm tin thiết bị học, kỹ nghe thuật vẽ, lập biểu nhìn, thiết bị Lưưu trữ dữ liệu bảng, đồ hoạ in ấn Nguồn dữ liệu : Các dữ liệu thu thập, các cơ sở dữ Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thôngliệu tin QLGD 18
  19. 2.3. Các tính chất và đặc điểm cơ bản của thông tin quản lý 2.3.1- Các tính chất cơ bản của thông tin quản lý (1) Tính phù hợp (2) Tính kịp thời (3) Tính tiện lợi 2.3.2- Các đặc điểm của thông tin quản lý (1) Là nguồn lực của tổ chức (2) Thông tin và phản hồi (3) Thông tin là sản phẩm của lao động quản lý (4) Thông tin quản lý gắn liền với quyền lực, quyền uy lãnh đạo Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 19
  20. 2.4. Quản lý và thông tin trong quản lý 2.4.1.Vị trí của thông tin trong quản lý - Trong quản lý có những chức năng gì ? - Để thực hiện các chức năng này có cần thông tin không ? Tại sao ? Cho ví dụ. - Vậy, nếu biểu diễn sơ đồ chức năng quản lý thì thông tin nằm ở đâu ? Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 20
  21. 2.4.1. Vị trí của thông tin trong quản lý KẾ HOẠCH KIỂM THÔNG TỔ TRA TIN CHỨC CHỈ ĐẠO Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 21
  22. 2.4.2. Các mức độ quản lý : các cấp quản lý 1) Quản lý cấp cơ sở - quản lý tác nghiệp 2) Quản lý cấp trung gian - cấp chiến thuật 3) Quản lý cấp cao - quản lý cấp chiến lưược Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 22
  23. 2.4.3. Vai trò của thông tin trong quản lý - Tác động giữa Chủ thể quản lý lên Khách thể quản lý là gì ? - Mục đích của thông tin quản lý là gì ? CHỦ KHÁC THỂ THÔN QUYẾT ĐỊNH THÔN H THỂ QUẢN G QUẢN LÝ G QUẢN TIN TIN LÝ LÝ Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 23
  24. 2.5. Hệ thống đảm bảo thông tin trong quản lý 2.5.1. Khái niệm và nội dung hệ thống đảm bảo TTQL 2.5.2. Nguyên lí tổ chức hệ thống đảm bảo TTQL (1) Nguyên lí liên hệ ngưược (2) Nguyên lí đa dạng tưương xứng (3) Nguyên lí phân cấp xử lí thông tin (4) Nguyên lí hệ thống mở Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 24
  25. 2.5.3. Những trở ngại trong đảm bảo thông tin và cách khắc phục 1) Những trở ngại : - Sự bớt xén thông tin - Sự nhiễu tin - Sự quá tải thông tin 1) Các biện pháp khắc phục : - Đièu chỉnh dòng thông tin - Sử dụng sự phản hồi - Sử dụng thích hợp ngôn ngữ mã hoá, kênh truyền - Các quyết định quản lý cần có tính khoa học cao Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 25
  26. 2.6. Một số hệ thống thông tin quản lý - Hệ thống thông tin cá nhân - Hệ thống thông tin theo nhóm - Hệ thống thông tin toàn thể 1) Hệ thống thông tin tác nghiệp 2) Hệ thống thông tin quản lý 3) Hệ thống hỗ trợ ra quyết định Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 26
  27. 2.7. Thiết kế, triển khai và vận hành một hệ thống thông tin quản lý 2.7.1. Xác định nhu cầu thông tin 2.7.2. Nhận biết những trở ngại của hệ thống thông tin quản lý 2.7.3. Thiết lập các mục tiêu 2.7.4. Các giai đoạn phát triển một hệ thống thông tin Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 27
  28. 2.7.1. Xác định nhu cầu thông tin CÁC CẤP QUẢN LÝ VÀ NHU CẦU THÔNG TIN NHUCẦU THÔNG TIN QL tác nghiệp QL cấp QL cấp chiến thuật chiến lưược - Nguồn : Bên trong Bên ngoài - Phạm vi : Hẹp, dễ xác định Rộng - Mức độ : Chi tiết Hỗn hợp - Tầm định hưướng : Quá khứ -TưThờiương gian lai sử dụng : Ngắn hạn Dài -hạnTính thưường xuyên : Hàng ngày, Không thưường xuyen - Hình thức : Địnhliên lư tụcượng đ ịnh Địnhkỳ tính Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 28
  29. Quá trình xử lý, sử dụng thông tin và các dòng của hệ thống thông tin quản lý QUYẾT ĐỊNH Các nhà QL và nhân viên Thông tin Phân tích QĐ Yêu cầu về TT Truyền DL Ngân hàng Xử lý và Thu thập Xác định dữ liệu sắp xếp dữ dữ liệu nhu cầu dữ liệu liệu Thành phần Các nguồn DL Hoạt động bên trong và bên Wednesday, JuneDòng 9, 2021 cung cấp Hệ thống thông tin QLGD 29 Dòng yêu cầu ngoài
  30. 2.7.2. Nhận biết những trở ngại của hệ thống thông tin quản lý 2.7.3. Thiết lập các mục tiêu 2.7.4. Các giai đoạn phát triển một hệ thống thông tin Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 30
  31. Các giai đoạn phát triển hệ thống thông tin Xác định vấn đề Thiết kế Phản hồi khái niệm Thiết kế chi tiết Phản hồi Thực hiện Phản hồi Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 31
  32. 3. TRUYỀN THÔNG TRONG QUẢN LÝ 3.1. Khái niệm 3.2. Tiến trình truyền thông 3.1. Khái niệm Truyền thông là gì ? Truyền thông là sự luân chuyển thông tin và sự tiếp nhận thông tin giữa ngưười này với người khác thông qua những ký hiệu, tín hiệu có nghĩa. Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 32
  33. 3.2. Tiến trình truyền thông Ngưười phát tin (Nguồn phát) Nhiễu Thông tin Tin tức Những phản hồi trở ngại Nhiễu Nhiễu Ngưười nhận tin Kênh truyền (Nguồn thu) Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 33
  34. 3.2.1. Ngưười phát tin : Nguồn phát 5 nguyên tắc khi mã hoá thông tin quản lý : (1) Sự thích hợp (2) Tính dễ hiểu (3) Cấu trúc lôgic (4) Nhắc lại (5) Trọng tâm 3.2.2. Ngưười nhận tin : Nguồn thu Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 34
  35. 3.2.3. Tin tức (thông điệp, thông báo) a) Tin tức không bằng lời - Sử dụng khoảng cách - Diện mạo bề ngoài - Ngôn ngữ cơ thể b) Truyền tin tức bằng lời nói c) Truyền tin tức bằng chữ viết Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 35
  36. 3.2.4. Kênh truyền Tính phong phú thông tin của kênh truyền Kªnh th«ng tin Phong phó Sù phong phó cña th«ng tin * Th¶o luËn trùc tiÕp Cao nhÊt * Qua ®iÖn tho¹i Cao * ViÕt b»ng thư tõ, b¶n ghi nhí Trung b×nh * C¸c v¨n b¶n : b¸o c¸o ThÊp * C¸c v¨n b¶n sè liÖu ThÊp nhÊt §¬n tuyÕn 3.2.5Wednesday,. Nhiễu June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 36
  37. 3.2.2. Tổ chức quá trình lưu chuyển thông tin Tiếp Chọn Xử Thông nhận lọc lý tin vào Phân Bảo Truyền loại quản thông Thông tin ra Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 37
  38. 4. Hệ thống thông tin quản lý giáo dục 4.1. Thông tin quản lý giáo dục 4.2. Hệ thống thông tin quản lý giáo dục 4.3. Nguồn thông tin quản lý giáo dục 4.4. Thu thập, xử lý, lưưu trữ và biểu diễn thông tin quản lý giáo dục Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 38
  39. 4.1. THÔNG TIN QUẢN LÝ GÍAO DỤC Là thông tin khoa học, nó phản ánh trạng thái của hệ giáo dục (hiện tại và quá khứ), phục vụ cho việc ra các quyết định quản lý để thực hiện các chức năng quản lý Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 39
  40. 4.2. HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ GIÁO DỤC 4.2.1. Quan niệm về hệ thống thông tin QLGD 4.2.1.1. Hệ thống thông tin quản lý giáo dục là gì ? Hệ thống thông tin QLGD là tập hợp các phần tử: - Các dữ liệu khoa học về giáo dục; - Các cơ quan, tổ chức trong hệ thống giáo dục có chức năng thu thập, xử lý, cung cấp và lưưu giữ các dữ liệu giáo dục; - Các yếu tố vật chất và kỹ thuật (phần cứng, phần mềm ) tham gia vào quá trình thông tin (ICTs), v.v Các phần tử này có quan hệ và thống nhất theo những chế định của Nhà nưước, của các chủ thể quản lý, nhằm cung cấp thông tin thực hiện các chức năng quản lý trong một hệ thống giáo dục. Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 40
  41. 4.2.1.2. Các luồng của hệ thống thông tin QLGD EMIS a) Luồng thông tin từ dưưới lên b) Luồng thông tin từ trên xuống c) Luồng thông tin ngang cấp d) Luồng thông tin từ môi trường 4.2.2. Mục tiêu của hệ thống thông tin QLGD 4.2.2. 1. Mục tiêu tổng quát - Cung cấp thông tin cho QLGD (Phục vụ) - Thiết lập ngân hàng thông tin để cung cấp cho khách hàng (Dịch vụ) - Tăng cưường quản lý Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 41
  42. 4.2.2. 2. Mục tiêucụ thể ◼ Tăng cưường năng lực và trách nhiệm của các cơ quan và cơ sở giáo dục ◼ Tạo các bản tin dữ liệu về QLGD ◼ Tin học hoá hệ thống thông tin QLGD ◼ Xây dựng hệ thống dữ liệu thống nhất ◼ Thành lập trung tâm (cơ quan) thông tin QLGD Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 42
  43. 4.2.3. Cấu trúc hệ thống thông tin quản lý giáo dục TTQL Kế hoạch, NGƯƯỜI SỬ DỤNG chưương trình - LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ TT QL Học sinh - TẤT CẢ NHỮNG TTQL NCKH NGƯƯỜI TRONG HỆ THỐNG GIÁO DỤC TTQL Cán bộ TT P. luật, P. chế (Nhân sự) - NHỮNG NGƯƯỜI CÓ NHU CẦU NGOÀI MỤCHỆ THỐNG ĐÍCH GIÁOSỬ DỤNG TT Xã hội, cộng TTQL dạy học DỤC - HOẠCH ĐỊNH CHÍNH đồng TTQL Tài chính SÁCH - XÂY DỰNG KẾ TTQL CSVC HOẠCH, DỰ BÁO (TBDH truyền - RA CÁC QUYẾT ĐỊNH thống va TBDH Wednesday, June 9, 2021 QUẢNHệ LÝthống thông tin QLGD hiện đại) 43
  44. 4.2.4. Nội dung của thông tin QLGD 4.2.4.1. Hệ thông tin quản lý học sinh 4.2.4.2. Hệ thông tin quản lý cán bộ giáo viên 4.2.4.3. Hệ thông tin quản lý nội dung chưương trình dạy học 4.2.4.4. Hệ thông tin quản lý tài chính 4.2.4.5. Hệ thông tin quản lý CSVC (TBDH truyền thống va TBDH hiện đại) 4.2.4.6. Hệ thông tin về cộng đồng xã hội Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 44
  45. 4.3. NGUỒN THÔNG TIN QUẢN LÝ GIÁO DỤC Ta có thể tiếp nhận (thu nhận) thông tin từ những nguồn nào? 4.3.1. Số liệu về dân cưư, dân số 4.3.2. Số liệu về kinh tế và lao động 4.3.3. Số liệu về phân bổ ngân sách 4.3.4. Số liệu của hệ giáo dục Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 45
  46. 4.4. THU THẬP, XỬ LÝ, LƯƯU TRỮ VÀ BIỂU DIỄN THÔNG TIN TRONG QUẢN LÝ GÍAO DỤC 4.4.1. Thu thập thông tin quản lý giáo dục PHƯƯƠNG PHÁP THU THẬP THÔNG TIN BẰNG ĐIỀU TRA A. ĐIỀU TRA THƯƯỜNG XUYÊN CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC B. ĐIỀU TRA BẰNG PHIẾU HỎI C. ĐIỀU TRA CÓ CHỌN MẪU ĐỂ THU THẬP THÔNG TIN CHUYÊN BIỆT Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 46
  47. 4.4.2. Xử lý thông tin quản lý giáo dục PHƯƯƠNG PHÁP XỬ LÝ THÔNG TIN QUẢN LÝ GIÁO DỤC Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 47
  48. 4.4.3. Biểu diễn thông tin SỬ DỤNG PHƯƯƠNG PHÁP SƠ ĐỒ TRONG BIỂU DIỄN THÔNG TIN - Sơ đồ cấu trúc hệ thống - Sơ đồ cây mục tiêu - Sơ đồ mạng lưưới - Sơ đồ phân tích số liệu Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 48
  49. Wednesday, June 9, 2021 Hệ thống thông tin QLGD 49