Bài giảng Tài chính quốc tế - Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

pdf 19 trang ngocly 410
Bạn đang xem tài liệu "Bài giảng Tài chính quốc tế - Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_tai_chinh_quoc_te_chuong_8_chu_chuyen_von_quoc_te.pdf

Nội dung text: Bài giảng Tài chính quốc tế - Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

  1. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế TÀI CHÍNH QUỐC TẾ BỘ BA BẤT KHẢ THI TĨM T ẮT  Xem xét lý thuy ết bộ ba bất kh ả thi kinh điển của Robert Mundell và Marcus Fleming vào th ập niên 1960  Nghiên cứu nh ững phiên bản mới của lý thuy ết này để xem xét vi ệc lựa ch ọn chính sách kinh tế của Chính ph ủ các qu ốc gia.  Nh ấn mạnh đế n sự thay đổ i của lý thuy ết bộ ba bất kh ả thi đố i với các nướ c đang phát tri ển.  Liên hệ lý thuy ết bộ ba bất kh ả thi với nền kinh tế Vi ệt Nam. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 1
  2. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế GI ỚI THI ỆU  Mơ hình Mundell – Fleming: b ộ ba b ất kh ả thi, ch ỉ cĩ th ể th ực hi ện 2 trong 3 m ục tiêu: Chính sách ti ền t ệ độ c l ập; Ch ế độ t ỷ giá h ối đối ổn đị nh;  Tự do tài chính. Các biện pháp kiểm soát vốn của chính phủ Mục tiêu kiểm soát vốn và lý thuyết “Bộ 3 bất khả thi” Ki ểm sốt hồn tồn tài kho ản v ốn CS ti ền t ệ Dỡ b ỏ h ạn ch ế v ề độ c l ập Ổn đị nh t ỷ giá tài chính Th ả n ổi t ỷ giá Hội nh ập tài chính Cố đị nh t ỷ giá hồn tồn hồn tồn hồn tồn Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 2
  3. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế ĐỘC LẬP TiỀN TỆ 1. Giúp cho CP chủ động các cơng cụ chính sách tiền tệ để thực hiện các chính sca1h phản chu kỳ kinh tế. Ví dụ, nếu nền kinh tế cĩ dấu hiệu tăng trưởng nĩng, CP sẽ tăng lãi suất hoặc thắt chặt cung tiền. Trong trường hợp này, CP sẽ khơng quan tâm đến sự biến động tỷ giá và các biến số kinh tế vĩ mơ khác. 2. Hạn chế của độc lập tiền tệ quá mức:  Cp cĩ thể lạm dụng để thực hiện các chiến lược tăng trưởng méo mĩ trong ngắn hạn.  Cĩ thể dẫn đến bất ổn định trong tăng trưởng và tiềm ẩn nguy cơ lạm phát cao.  Cp cĩ thể phát hành thêm tiền quá mức trang trải cho thâm hụt ngân sách  nền kinh tế rơi vào bất ổn định và lạm phát cao. ỔN ĐỊNH TỶ GIÁ 1. Tạo ra cái neo danh nghĩa để CP tiến hành các biện pháp ổn định giá cả  các nhà đầu tư cho rằng nền kinh tế ổn định, làm tăng thêm niềm tin của người dân với đồng nội tệ. 2. Mặt trái của tỷ giá cố định:  CP mất đi một cơng cụ hấp thụ các cú sốc bên ngồi và bên trong truyền dẫn vào nền kinh tế (ví dụ như lạm phát cao trong nước làm xuất khẩu giảm)  Ngăn cản việc sử dụng các cơng cụ chính sách phù hợp với diễn biến nền kinh tế  Tỷ giá cứng nhắc dẫn đến bất ổn trong tăng trưởng, rủi ro lạm phát cao, phân bổ sai nguồn lực và tăng trưởng khơng bền vững. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 3
  4. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế HỘI NHẬP TÀI CHÍNH 1. Lợi ích của hội nhập tài chính:  Lợi ích hữu hình: giúp quốc gia tăng trưởng nhanh hơn và phân bổ nguồn lực tốt hơn, giúp nhà đầu tư đa dạng hĩa đầu tư, phát triển thị trường tài chính nội địa, giải quyết vấn đề bất cân xứng thơng tin (cơng bố thơng tin của CP minh bạch hơn)  Lợi ích vơ hình: tạo ra động lực giúp CP tiến hành nhiều cải cách và quản trị tốt hơn để bắt kịp những thay đổi trong hội nhập. 1. Hạn chế của hội nhập tài chính: nguyên nhân dẫn đến bất ổn kinh tế nhất là khi thiếu cơ chế giám sát hữu hiệu. TĨM L ẠI HỘI NH ẬP TÀICAC CHÍNH HỒN1 TỒN TỔNG QUAN VỀ (1) BẤT (2) “B Ộ BA KH Ả BẤT KH Ả THI THI” !!! TỶ GIÁ (3) CHÍNH SÁCH CỐ ĐỊ NH TI ỀN T Ệ ĐỘ C L ẬP 2 KI ỂM SỐT V ỐN HỒN TỒN 3 Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 4
  5. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế CAC CAPITAL ACCOUNT CONVERTIBILITY ? CACTÍNH D Ễ CHUY ỂN ĐỔ I TÀI KHO ẢN V ỐN ? TỰ DO HĨA “KHƠNG HỒN TỒN” TÀI KHO ẢN V ỐN RÀO C ẢN T Ự NHIÊN KI ỂM RÀO C ẢN T Ừ CHÍNH SỐT V ỐN SÁCH HỘI NH ẬP TÀI CHÍNH HỒN TỒN RÀO C ẢN T Ự NHIÊN CAC Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 5
  6. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế DỰ TR Ữ NGO ẠI H ỐI VÀ B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở CÁC N ƯỚ C ĐANG PHÁT TRI ỂN • Trong su ốt 20 năm qua, hầu hết các qu ốc gia đang phát tri ển đã ch ọn:  Tăng cườ ng tự do hĩa tài chính.  Ch ế độ tỷ giá hối đối hỗn hợp. • Mặc dù tỷ giá hối đối linh ho ạt hơn, tỷ số IR/GDP vẫn tăng đáng kể, đặ c bi ệt là sau kh ủng ho ảng Đơng Á DỰ TR Ữ NGO ẠI H ỐI VÀ B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở CÁC N ƯỚ C ĐANG PHÁT TRI ỂN Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 6
  7. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế DỰ TR Ữ NGO ẠI H ỐI VÀ B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở CÁC N ƯỚ C ĐANG PHÁT TRI ỂN • Tồn cầu hĩa th ị tr ườ ng tài chính là điều hi ển nhiên trong xu th ế hội nh ập tài chính ngày càng tăng của tất cả các nướ c. • Tr ướ c đây, tập trung vào vai trị của dự tr ữ ngo ại hối nh ư là một cơng cụ quan tr ọng cho vi ệc qu ản lý ch ế độ tỷ giá cĩ điều ch ỉnh hay ch ế độ tỷ giá th ả nổi cĩ qu ản lý. • Các tài li ệu gần đây tập trung vào các tác dụng ph ụ bất lợi của sự hội nh ập ngày càng sâu về tài chính của các nướ c đang phát tri ển. • Tầm quan tr ọng ngày càng tăng của hội nh ập tài chính nh ư là một yếu tố quy ết đị nh cho qu ỹ dự tr ữ ngo ại hối ám ch ỉ sự liên kết gi ữa sự thay đổ i trong cách sắp xếp của bộ ba bất kh ả thi và mức độ của dự tr ữ ngo ại hối. TH ƯỚ C ĐO B Ộ BA B ẤT KH Ả THI  Xây d ựng th ướ c đo Trilemma  Chính sách ti ền t ệ độ c l ập (MI) corr ( ii ) − (− )1 MI =1− i, j 1− (− )1 Trong đĩ: i: n ướ c nghiên c ứu j : n ướ c c ơ s ở Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 7
  8. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế TIÊU CHU ẨN ĐO L ƯỜ NG B Ộ BA B ẤT KH Ả THI  Xây d ựng th ướ c đo Trilemma  Tỷ giá c ố đị nh (ERS) 1 ERS = stdev (exch _ rate ) 1 + + d log Et / dt 0.01 Trong đĩ: /d logE t/dt/ là giá tr ị tuy ệt đố i c ủa t ỷ l ệ tr ượ t giá hàng n ăm đượ c tính d ựa trên t ỷ giá h ối đối tháng m ườ i hai hàng n ăm. TIÊU CHU ẨN ĐO L ƯỜ NG B Ộ BA B ẤT KH Ả THI  Sự t ự do/h ội nh ập tài chính (KAOPEN) •Đố i với vi ệc đo lườ ng sự tự do tài chính, chúng tơi sử dụng ch ỉ số tự do tài kho ản vốn, ho ặc KAOPEN. • KAOPEN đượ c xác đị nh dựa trên các thơng tin về nh ững hạn ch ế trong vi ệc hội nh ập tài chính của các nướ c đượ c trình bày trong Báo cáo hàng năm về cơ ch ế tỉ giá và hạn ch ế ngo ại hối của Qu ỹ ti ền tệ qu ốc tế IMF (AREAER). • Ch ỉ số đượ c chu ẩn hĩa trong ph ạm vi gi ữa 0 và 1. Ch ỉ số này càng cao cho th ấy một qu ốc gia mở cửa hơn đố i với các chu chuy ển vốn. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 8
  9. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế MỐI QUAN H Ệ TUY ẾN TÍNH C ỦA CÁC CH Ỉ S Ố B Ộ BA B ẤT KH Ả THI  Thách th ức gặp ph ải trong vi ệc ki ểm tra đầ y đủ sự đánh đổ i gi ữa các Trillema là mơ hình Trillema khơng th ể hi ện hình th ức ch ức năng rõ ràng nào về bản ch ất của sự đánh đổ i gi ữa gi ữa ba nhân tố bộ ba bất kh ả thi này.  Ki ểm tra sự hợp lí của đánh đổ i tuy ến tính gi ữa các bi ến Trilemma , cụ th ể ki ểm đị nh xem tổng tr ọng số của ba bi ến Trilemma cĩ bằng một hằng số hay khơng. 1 = ajMIi,t + bjERSi,t + cjKAOPENi,t + εt với j cĩ th ể là cả IDC, ERM ho ặc LDC MỐI QUAN H Ệ TUY ẾN TÍNH C ỦA CÁC CH Ỉ S Ố B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Hạn ch ế đằ ng sau MƠ HÌNH:  Th ứ nh ất, các nhà làm chính sách ph ải ch ọn một tỷ tr ọng trung bình của bộ ba chính sách để đạ t đượ c sự kết hợp tốt nh ất của hai chính sách.  Th ứ hai, các tham số ướ c lượ ng trong mơ hình hồi qui ở trên sẽ cho một số ướ c tính gần đúng về cách các nướ c đã đặ t tr ọng số đố i với ba mục tiêu chính sách.  Th ứ ba, bằng cách so sánh các giá tr ị dự đĩan dựa trên ph ươ ng trình hồi qui trên, cĩ th ể rút ra đượ c một số kết lu ận về mối quan hệ gi ữa các bi ến Trilemma . Nếu các bi ến Trilemma đượ c tìm th ấy cĩ mối quan hệ tuy ến tính, thì các giá tr ị dự đốn sẽ xoay quanh 1. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 9
  10. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 10
  11. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế BỘ BA B ẤT KH Ả THI ĐÃ THAY ĐỔ I NH Ư TH Ế NÀO SAU M ỖI CU ỘC KH ỦNG HO ẢNG SAU SỰ ĐỔ VỠ CỦA BRETTON WOODS: Ch ỉ số ổn đị nh tỷ giá của nhĩm các QG cơng nghi ệp hĩa gi ảm đi đáng kể, cịn mức độ hội nh ập tài chính thì tăng nh ẹ Các nướ c đang phát tri ển mức ổn đị nh tỷ giá tăng khá mạnh cùng với lộ trình hội nh ập tài chính sâu rộng hơn, mức độ độ c lập ti ền tệ gi ảm đáng kể Các nướ c đang phát tri ển là th ị tr ườ ng mới nổi thì cĩ xu hướ ng ti ến tới linh ho ạt tỷ giá hơn. BỘ BA B ẤT KH Ả THI ĐÃ THAY ĐỔ I NH Ư TH Ế NÀO SAU MỖI CU ỘC KH ỦNG HO ẢNG Sau cu ộc kh ủng ho ảng nợ của Mexico: Các nướ c cơng nghi ệp đẩ y mạnh tỷ giá hối đối linh ho ạt và tự do hĩa tài chính, trong khi gi ữ cố đị nh chính sách ti ền tệ độ c lập. Tất cả các nướ c đang phát tri ển theo đuổi chính sách tỷ giá hối đối linh ho ạt hơn nữa, đồ ng th ời theo đuổi chính sách ti ền tệ độ c lập. Các nướ c đang phát tri ển th ắt ch ặt ki ểm sốt vốn trong khi các nướ c mới nổi đã khơng thay đổ i lập tr ườ ng của họ. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 11
  12. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế BỘ BA B ẤT KH Ả THI ĐÃ THAY ĐỔ I NH Ư TH Ế NÀO SAU MỖI CU ỘC KH ỦNG HO ẢNG Cu ộc kh ủng ho ảng Châu Á: Mức độ độ c lập ti ền tệ của các nướ c cơng nghi ệp gi ảm xu ống đáng kể trong khi tỷ giá hối đối của họ tr ở nên ổn đị nh hơn và nh ững nỗ lực về tự do hĩa tài kho ản vốn vẫn ti ếp tục. Các nướ c đang phát tri ển bắt đầ u theo đuổi hội nh ập tài chính và ti ếp tục theo đuổi tỷ giá hối đối linh ho ạt hơn và chính sách ti ền tệ độ c lập hơn. Nh ững nướ c mới nổi cũng bắt đầ u tự do hĩa th ị tr ườ ng tài chính nhi ều hơn nữa, nh ưng đã đánh mất chính sách ti ền tệ độ c lập trong khi theo đuổi tỷ giá hối đối linh ho ạt. BỘ BA B ẤT KH Ả THI ĐÃ THAY ĐỔ I NH Ư TH Ế NÀO SAU MỖI CU ỘC KH ỦNG HO ẢNG Cu ộc kh ủng ho ảng tài chính tồn cầu Cấu trúc của bộ ba bất kh ả thi thay đổ i: th ận tr ọng hơn với hội nh ập tài chính bằng các bi ện pháp ki ểm sốt vốn, chính sách tỷ giá th ận tr ọng hơn và độ c lập ti ền tệ nhi ều hơn. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 12
  13. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế TĨM L ẠI  Các nướ c LDC: bộ ba bất kh ả thi– chính sách ti ền tệ độ c lập, ổn đị nh tỷ giá và hội nh ập tài chính hồn tồn – đượ c hội tụ về “con đườ ng trung dung”.  Các nướ c IDC: tr ải qua sự bất ổn của bộ ba bất kh ả thi và đã đi theo hướ ng ph ối hợp gi ữa ổn đị nh tỷ giá hối đối cao với tự do tài chính và chính sách ti ền tệ độ c lập th ấp.  Hệ th ống này đã phát tri ển theo th ời gian nh ưng vận hành khơng đượ c tr ơn tru và liên tục mà cĩ sự rời rạc, gián đoạn cấu trúc gắn li ền với nh ững sự ki ện quan tr ọng.  Kh ẳng đị nh các nướ c ph ải lựa ch ọn trong số các mục tiêu của bộ ba bất kh ả thi. NHỮNG LỰA CHỌN CHÍNH SÁCH CỦA BỘ BA BẤT KHẢ THI TỶ GIÁ CỐ ĐỊNH VÀ HỘI NHẬP TÀI CHÍNH  Đối với các QG cĩ lạm phát cao, lựa chọn tỷ giá cố định và hội nhập tài chính cĩ ưu điểm là tạo ra một cái neo danh nghĩa để củng cố niềm tin thị trường vào giá trị đồng nội tệ và kiểm sốt lạm phát. Trong cơ chế này, CP mất đi tính độc lập trong chính sách tiền tệ và chỉ cịn cĩ thể sử dụng chính sách tài khĩa để thực hiện các chính sách phản chu kỷ kinh tế. (EU) Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 13
  14. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế NHỮNG LỰA CHỌN CHÍNH SÁCH CỦA BỘ BA BẤT KHẢ THI TỶ GIÁ THẢ NỔI VÀ HỘI NHẬP TÀI CHÍNH  Khi lựa chọn tỷ giá thả nổi và hội nhập tài chính, CP cĩ thể chủ động sử dụng cơng cụ chính sách tiền tệ phản chu kỳ kinh tế. Tuy nhiên, tỷ giá khơng trở thành cái neo danh nghĩa  nền kinh tế xu hướng rơi vào lạm phát nếu bản thân chính sách tiền tệ khơng đủ mạnh (Mỹ)  Nếu dịng vốn vào quá mức, nhất là dịng vốn vào TTCK và bất động sản sẽ khiến đồng nội tệ tăng giá, thâm hụt cao trong TK vãng lai, nguy cơ khủng hoảng khi dịng vốn đột ngột đảo chiều. NHỮNG LỰA CHỌN CHÍNH SÁCH CỦA BỘ BA BẤT KHẢ THI CHẾ ĐỘ TRUNG GIAN 1. Tỷ giá cố định với kiểm sốt vốn 2. Tỷ giá thả nổi với kiểm sốt vốn: cho phép CP vừa triển khai chinh sách tỷ giá vừa điều hành chính sách tiền tệ với tư cách là những cơng cụ riêng biệt:  Ví dụ CP kiểm sốt vốn nhưng thả nổi tỷ giá và khơng cho đồng nội tệ tăng giá bằng cách kiểm sốt dịng vốn vào và tăng lãi suất để chống lạm phát.  Trung Quốc ( Ấn độ, Malaysia) lựa chọn chế độ trung gian để đối phĩ với chiến tranh tiền tệ. NHTW TQ thực hiện chính sách tiền tệ khá độc lập, duy trì kiểm sốt chặt chẽ giá đồng nhân dân tệ và hạn chế dịng vốn quốc tế, hạn chế cơng dân TQ chuyển tiền ra nước ngồi. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 14
  15. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế Ph ần m ở r ộng: KINH NGHI ỆM ÁP D ỤNG B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở TRUNG QU ỐC  Trung Qu ốc là một qu ốc gia áp dụng khá thành cơng bộ ba bất kh ả thi vẫn ch ưa tự do hĩa dịng vốn.  Trung Qu ốc bắt đầ u chính sách mở cửa kinh tế vào năm 1979. Tuy nhiên, trong 5 năm đầ u tiên của th ời kỳ mở cửa, cơng cu ộc cải cách dườ ng nh ư ch ưa ch ạm đế n hệ th ống tài chính ngân hàng.  Cho đế n nay, hệ th ống dịch vụ tài chính ở Trung Qu ốc vẫn bị chính ph ủ kh ống ch ế và ki ểm sốt ch ặt ch ẽ.Mức độ mở cửa cho các ngân hàng nướ c ngồi ho ạt độ ng cịn rất hạn ch ế, Trung Qu ốc vẫn tỏ ra hết sức dè dặt trong vi ệc mở cửa th ị tr ườ ng dịch vụ tài chính. KINH NGHI ỆM ÁP D ỤNG B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở TRUNG QU ỐC  Về chính sách tỷ giá hối đối, Trung Qu ốc cĩ nh ững thành cơng nh ất đị nh và kh ẳng đị nh đượ c sự phát tri ển mang tính độ t phá trong vi ệc đư a Trung Qu ốc tr ở thành nướ c cĩ kim ng ạch xu ất kh ẩu đứ ng hàng đầ u th ế gi ới (v ượ t vị trí dẫn đầ u của Đứ c).  Các khía cạnh th ực thi chính sách tỷ giá hối đối hỗ tr ợ hữu hi ệu cho mục tiêu thúc đẩ y xu ất kh ẩu của Trung Qu ốc:  Th ứ nh ất, Trung Qu ốc luơn theo đuổi ch ế độ tỷ giá hối đối trên cơ sở đị nh giá th ấp th ực tế đồ ng nhân dân tệ so với các ngo ại tệ khác đặ c bi ệt với đồ ng đơ la Mỹ để tạo lợi th ế th ươ ng mại ng ắn hạn. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 15
  16. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế KINH NGHI ỆM ÁP D ỤNG B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở TRUNG QU ỐC  Th ứ hai, Trung Qu ốc đã khéo léo vận dụng các điểm yếu của đố i tác th ươ ng mại quan tr ọng cả song ph ươ ng và đa ph ươ ng thơng qua chi ến lượ c đàm phán hữu hi ệu nh ằm duy trì chính sách đị nh giá th ấp đồ ng ti ền trong nướ c.  Th ứ ba, sẵn sàng ch ấp nh ận sự ch ỉ trích của các đố i tác th ươ ng mại để bảo vệ đượ c tr ạng thái đị nh giá tr ị th ấp của đồ ng nhân dân tệ.  Th ứ tư, Trung Qu ốc luơn tìm mọi nỗ lực để đạ t mục tiêu đư a đồ ng nhân dân tệ thành đồ ng ti ền mạnh và ch ủ ch ốt trong nền kinh tế th ế gi ới. KINH NGHI ỆM ÁP D ỤNG B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở TRUNG QU ỐC  Trung Qu ốc đã ch ấm dứt hành độ ng can thi ệp tỷ giá của Ngân hàng trung ươ ng bằng cách tung ra các lo ại trái phi ếu chính ph ủ nh ằm vơ hi ệu hĩa ảnh hưở ng của sự can thi ệp tỷ giá.  Bởi vậy, đồ ng nhân dân tệ đã bị đặ t dướ i áp lực tăng giá và quá trình này cĩ tính tự duy trì, đặ c bi ệt kể từ khi cơ ch ế cố đị nh tỷ giá NDT/USD đượ c chuy ển sang cơ ch ế cho phép tăng giá đồ ng nhân dân tệ từ từ so với đồ ng đơla từ năm 2005.  Th ực tế là mặc dù ngân hàng trung ươ ng của Trung Qu ốc đã th ực hi ện can thi ệp tỷ giá nh ưng lượ ng cung ti ền vẫn tăng 17% so với mức tăng GDP 11%. Dù vậy, lạm phát ở Trung Qu ốc vẫn ở mức th ấp. Hơn nữa, trong nh ững th ời điểm suy thối nh ẹ, áp lực gi ảm phát đã tăng lên ở Trung Qu ốc.  Tĩm lại, cái gọi là “b ộ ba bất kh ả thi” hồn tồn cĩ th ể là “b ộ ba kh ả thi” trong một số tr ườ ng hợp. Nền kinh tế Trung Qu ốc là một minh họa rõ nét cho hi ện tượ ng này. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 16
  17. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế VI ỆC ÁP D ỤNG B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở VI ỆT NAM  Vi ệt Nam đang trong tình tr ạng “b ộ ba bất kh ả thi”. Lý thuy ết về bộ ba bất kh ả thi cho th ấy chúng ta khơng th ể duy trì một chính sách ti ền tệ độ c lập trong khi cố đị nh tỷ giá hối đối của mình và duy trì tự do hĩa dịng ch ảy tài kho ản vốn. Một trong nh ững nguyên nhân đố i với thách th ức này đĩ là Vi ệt Nam đang cố gắng neo giá đồ ng ti ền của mình theo USD.  Năm 2007, tốc độ tăng cung ti ền của Vi ệt Nam rất ấn tượ ng. Điều này làm cho cơng cụ chính sách ti ền tệ tr ở nên kém hi ệu qu ả theo quy tắc “b ộ ba bất kh ả thi”, đặ c bi ệt trong tr ườ ng hợp dịng vốn nướ c ngồi khơng ổn đị nh . VI ỆC ÁP D ỤNG B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở VI ỆT NAM  Trong năm 2007, do sự gia tăng mạnh mẽ của cả dịng vốn đầ u tư tr ực ti ếp, đầ u tư gián ti ếp và lu ồng ti ền ki ều hối đã tạo nên th ặng dư lớn trong cán cân thanh tốn qu ốc tế tổng th ể  Để ki ểm sốt lạm phát, NHNN đã ph ải thơng qua ho ạt độ ng của th ị tr ườ ng mở để hút bớt số ti ền đồ ng đã bơm ra dướ i hình th ức bán tín phi ếu của NHNN.  Kết qu ả lại tạo nên sự thi ếu thanh kho ản ti ền đồ ng của một số NHTM, đẩ y lãi su ất trên th ị tr ườ ng liên ngân hàng cao lên mức ch ưa từng cĩ, th ị tr ườ ng ch ứng khốn cĩ nhi ều bi ến độ ng nĩng lạnh th ất th ườ ng và hi ện đang ở mức sụt gi ảm nghiêm tr ọng. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 17
  18. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế VI ỆC ÁP D ỤNG B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở VI ỆT NAM  Nguyên nhân của sự bi ến độ ng đa chi ều trên th ị tr ườ ng ti ền tệ và th ị tr ườ ng ngo ại hối th ời gian qua là sự đố i mặt với ảnh hưở ng của “b ộ ba bất kh ả thi” của một nướ c mở của nền kinh tế khá mạnh mẽ, một nướ c mở cửa cán cân vốn khơng th ể vừa đạ t đượ c mục tiêu ổn đị nh giá cả vừa đạ t đượ c mục tiêu ổn đị nh tỷ giá. VI ỆC ÁP D ỤNG B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở VI ỆT NAM  Đố i với cơng cụ lãi su ất, các nướ c khơng bị tình tr ạng đơ la hố và cĩ mặt bằng lãi su ất th ấp cĩ th ể sử dụng để ki ếm sốt lạm phát bằng cách tăng lãi su ất và th ả tỷ giá tươ ng đố i tự do.  Tuy nhiên, với Vi ệt Nam, với mặt bằng lãi su ất cao trong khu vực và trên th ế gi ới và với bối cảnh khá tự do hố các giao dịch vốn thì bi ện pháp tăng lãi su ất để th ắt ch ặt tín dụng sẽ khĩ phát huy tác dụng, áp lực lạm phát khơng gi ảm mà cịn tăng. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 18
  19. Khoa Tài Chính Doanh Nghi ệp Bộ mơn Tài Chính Qu ốc T ế VI ỆC ÁP D ỤNG B Ộ BA B ẤT KH Ả THI Ở VI ỆT NAM  Do vậy, cĩ th ể cho rằng vi ệc NHNN áp dụng riêng rẽ các bi ện pháp lãi su ất hay tỷ giá mà khơng cĩ ph ối hợp của vi ệc qu ản lý các lu ồng vốn của các bộ ngành, đặ c bi ệt là lu ồng vốn ng ắn hạn thì mục tiêu ki ểm sốt lạm phát khĩ cĩ th ể đạ t đượ c.  Trong bối cảnh lạm phát gia tăng mạnh, thâm hụt cán cân th ươ ng mại lớn và dịng vốn đầ u tư nướ c ngồi vào nhi ều ở Vi ệt Nam, vi ệc lựa ch ọn một cơ ch ế điều hành tỷ giá phù hợp với tình hình và chính sách ti ền tệ hi ện tại cĩ ý ngh ĩa quan tr ọng trong vi ệc bình ổn kinh tế vĩ mơ. Ch ươ ng 8: Chu chuy ển v ốn qu ốc t ế 19