Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam

Nội dung text: Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam

1. 12-Mar-13 Mục tiêu  Sau khi nghiên cứu xong chương này, bạn có thể: – Trình bày sự hình thành và phát triển của hệ thống kế toán Việt Nam. Chương 9 – Giải thích vai trò của các tổ chức lập quy và tổ chức nghề nghiệp về kế toán tại Việt Nam – Giải thích các nội dung cơ bản của Luật Kế toán Hệ thống kế toán Việt Nam và các văn bản hướng dẫn – Trình bày vai trò và đặc điểm của hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam – Trình bày kết cấu hệ thống kế toán doanh nghiệp Việt Nam – Giải thích mối quan hệ giữa kế toán và các định 1 chế liên quan tại Việt Nam Nội dung Sự phát triển của hệ thống kế toán VN  Sự phát triển của hệ thống kế toán Việt Nam  Trước 1990, hệ thống kế toán VN dựa trên hệ thống kế toán các nước XHCN chủ yếu phục  Các tổ chức lập quy và tổ chức nghề nghiệp vụ cho DNNN.  Luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn  Quá trình cải cách  Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam – Hệ thống 1990  Hệ thống kế toán doanh nghiệp Việt Nam – Hệ thống thử nghiệm 1994  Quan hệ giữa kế toán và các định chế liên – Hệ thống 1996 quan tại Việt Nam – Luật kế toán 2003 và các chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) – Hệ thống 2006 1
2. 12-Mar-13 Hệ thống kế toán VN hiện nay Các tổ chức lập quy và tổ chức nghề nghiệp Luật Kế toán 2003 Luật Doanh nghiệp Quốc hội Nghị định 129, 128 Luật Kiểm toán độc lập Chính phủ Hội đồng Hội Kế toán Chuẩn mực kế toán Luật Kiểm toán nhà nước Quốc gia Bộ Tài chính Kiểm toán Kế toán Việt Nam Vụ Chế độ Chế độ kế toán & các quy Luật thuế Kế toán – Kiểm toán định khác 6 Luật kế toán Việt Nam 2003 Hoàn cảnh ra đời  Pháp lệnh Kế toán - Thống kê 1988: Chiếc  Hoàn cảnh ra đời áo quá chật cho kế toán Việt Nam.  Các nội dung cơ bản  Nhu cầu của quá trình hội nhập  Các văn bản hướng dẫn 7 8 2
3. 12-Mar-13 Các nội dung cơ bản Các văn bản hướng dẫn . Đối tượng chi phối  Nghị định 128/2004/NĐ-CP . Các quy định cơ bản về đơn vị, kỳ kế toán  Nghị định 129/2004/NĐ-CP . Các yêu cầu cụ thể về sổ sách, chứng từ . Thông tin công khai và báo cáo . Quản lý Nhà nước về kế toán . Hành nghề kế toán . Tổ chức nghề nghiệp. 9 10 Hệ thống chuẩn mực kế toán VN Sự ra đời của VAS  Sự ra đời  Xuất phát từ yêu cầu hội nhập kế toán  Cơ cấu hệ thống chuẩn mực quốc tế  Các văn bản hướng dẫn  Xây dựng dựa trên hệ thống chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS, nay là IFRS)  Gồm 26 chuẩn mực được ban hành từ năm 2001 đến năm 2005. 11 12 3
4. 12-Mar-13 Hệ thống chuẩn mực kế toán VN  Các chuẩn mực cụ thể (tiếp)  Các chuẩn mực cơ bản 9. VAS 14: Doanh thu 1. VAS 01: Chuẩn mực chung 10. VAS 15: Hợp đồng xây dựng 2. VAS 21: Trình bày BCTC 11. VAS 16: Chi phí đi vay  Các chuẩn mực cụ thể 12. VAS 17: Thuế thu nhập doanh nghiệp 3. VAS 02: Hàng tồn kho 4. VAS 03: TSCĐ hữu hình 13. VAS 18: Các khoản dự phòng, tài sản và nợ tiềm tàng 5. VAS 04: TSCĐ vô hình 6. VAS 05: Bất động sản đầu tư 14. VAS19: Hợp đồng bảo hiểm 7. VAS 06: Thuê tài sản 8. VAS 10: Ảnh hưởng của thay đổi TGHĐ 13 14  Các chuẩn mực liên quan đến báo cáo tài chính  Các chuẩn mực cho tập đoàn 15. VAS 22: Trình bày bổ sung BCTC ngân hàng 22. VAS 07: Đầu tư vào công ty liên kết và tổ chức tài chính tương tự 23. VAS 08: Các khoản góp vốn liên doanh 16. VAS 23: Các sự kiện sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm 24. VAS 11: Hợp nhất kinh doanh 17. VAS 24: Báo cáo lưu chuyển tiền tệ 25. VAS 25: BCTC hợp nhất và đầu tư vào 18. VAS 28: Báo cáo tài chính các bộ phận công ty con 19. VAS 29: Chính sách kế toán, thay đổi trong 26. VAS 26: Thông tin về các bên liên quan ước tính kế toán và các sai sót 20. VAS 27: Báo cáo tài chính giữa niên độ 21. VAS 30: Lợi nhuận trên cổ phần 15 16 4
5. 12-Mar-13 Văn bản hướng dẫn Hệ thống kế toán doanh nghiệp VN  Thông tư 89/2002/TT-BTC  Sự phát triển  Thông tư 105/2003/TT-BTC  Giới thiệu hệ thống 2006  Thông tư 23/2005/TT-BTC – Hệ thống chứng từ  Thông tư 20/2006/TT-BTC – Hệ thống tài khoản  Thông tư 21/2006/TT-BTC – Hệ thống sổ sách  Thông tư 161/2007/TT-BTC thay thế 3 thông – Hệ thống báo cáo tài chính tư 89, 105 và 23. 17 18 Sự phát triển Hệ thống chứng từ kế toán  Hệ thống 2006 ban hành theo Quyết định 15/2006/QĐ-BTC  Quy định việc lập, lưu chuyển chứng từ –Kế thừa hệ thống 1996 ban hành theo QĐ  Ban hành danh mục chứng từ gồm 37 1141/1995/QĐ-BTC chứng từ trong đó phần lớn là hướng dẫn. –Tích hợp các yêu cầu của 26 chuẩn mực kế toán VN đã ban hành. 19 20 5
6. 12-Mar-13 Hệ thống tài khoản kế toán HỆ THỐNG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP VIỆT NAM - TÀI KHOẢN THUỘC BẢNG CÂN ĐỐI  Ban hành danh mục hệ thống tài khoản kế toán thống nhất cho doanh nghiệp gồm 86 tài Loaïi 1: TS ngaén haïn Loaïi 3: Nôï phaûi traû 11x: Tieàn 31x: Vayï ngaén haïn khoản thuộc 9 nhóm. 12x: Ñaàu tö ngaén haïn ø33x: Nôï ngaén haïn 13x: Nôï phaûi thu Nôï phaûi 34x: Nôï daøi haïn  Hệ thống được bổ sung và điều chỉnh bởi Taøi saûn 14x: TSLÑ khaùc ngaén traû 35x: Döï phoøng phaûi traû Thông tư 244/2009/TT-BTC 15x: Haøng toàn kho haïn Loaïi 4: Voán chuû sôû höõu 16x: Chi söï nghieäp Voán chuû 41x: Voán kinh doanh vaø Taøi saûn caùc quyõ sôû höõu Loaïi 2: TS daøi haïn daøi haïn 42x: Laõi chöa phaân phoái 21x: TSCÑ 44x: Nguoàn khaùc 22x: Ñaàu tö daøi haïn 46x: Nguoàn kinh phí 24x: TS daøi haïn khaùc 21 22 8 HỆ THỐNG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP Hệ thống báo cáo tài chính VIỆT NAM - TÀI KHOẢN THUỘC BÁO CÁO KQHĐKD  Ban hành biểu mẫu báo cáo tài chính bao gồm báo cáo tài chính riêng, báo cáo tài chính hợp Loaïi 5: Doanh thu Loaïi 6: Chi phí SXKD Doanh thu nhất và báo cáo tài chính giữa niên độ. 51x: Doanh thu 61x: Chi phí mua haøng 62x: Chi phí SX 52x: C/khaáu, G/giaù Chi phí – Bảng cân đối kế toán 53x: Haøng bò traû laïi SXKD 63x: Giaù thaønh, giaù voán, CPTC 64x: Chi phí ngoaøi SX – Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh – Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (gián tiếp/trực Loaïi 7: Thu nhaäp khaùc Thu nhaäp Loaïi 8: Chi phí khaùc tiếp) 71x: Thu nhaäp khaùc khaùc 81x: Chi phí khaùc 82x: CP thueá TNDN Chi phí – Bản thuyết minh báo cáo tài chính khaùc Loaïi 9: xaùc ñònh keát quaû  Quy định thời hạn và địa chỉ phải nộp báo cáo 9 tài chính 23 24 6
7. 12-Mar-13 Hệ thống sổ sách kế toán Các hệ thống kế toán khác  Quy định về các loại sổ, cách thức mở sổ, ghi  Hệ thống kế toán áp dụng cho doanh nghiệp sổ, sửa chữa sổ nhỏ và vừa  Ban hành 5 hình thức kế toán  Hệ thống kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp  Hệ thống kế toán ngân hàng  Hệ thống kế toán doanh nghiệp bảo hiểm 25 26 Những thách thức của kế toán VN Hội nhập quốc tế - Thực trạng nền kinh tế  Hội nhập quốc tế  Giải quyết quan hệ giữa yêu cầu hội nhập và ◦ Toàn cầu hóa đã dẫn đến sự hình thành các thực trạng nền kinh tế chuẩn mực quốc tế và quá trình hội tụ kế  Giải quyết quan hệ kế toán và các định chế toán quốc tế liên quan ◦ Sự phát triển của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và thị trường chứng  Giải quyết quan hệ giữa nhu cầu đào nguồn khoán VN nhân lực chất lượng cao và thực trạng nền  Thực trạng nền kinh tế kinh tế ◦ Doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế ◦ Chênh lệch giữa TPHCM, Hà nội và các địa 27 28 phương 7
8. 12-Mar-13 Nguồn nhân lực kế toán Kế toán - các định chế khác  Yêu cầu cấp thiết cho quá trình hội nhập  Kế toán – Thuế  Thách thức từ nhận thức, năng lực đào tạo và thực trạng của nền kinh tế  Kế toán – Thị trường chứng khoán  Kế toán – Kiểm toán 29 30 8