Bài giảng Mạng máy tính - Chương 1: Giới thiệu môn học - Nguyễn Cao Đạt

Nội dung text: Bài giảng Mạng máy tính - Chương 1: Giới thiệu môn học - Nguyễn Cao Đạt

1. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM BAØI GIAÛNG MOÂN: MAÏNG MAÙY TÍNH (caäp nhaät 08/2006) Bieân soaïn: Nguyeãn Cao Ñaït Email: dat@hcmut.edu.vn Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 1 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM GIÔÙI THIEÄU MOÂN HOÏC Muïc ñích cuûa moân hoïc : Cô baûn veà maïng maùy tính. Hieåu bieát caùc lôùp trong moâ hình tham khaûo OSI. Hieåu bieát moâ hình TCP/IP. Thieát keá maïng ñôn giaûn. Taøi lieäu tham khaûo : Computer Networks Data Communications, Computer Networks and Open System Baøi giaûng Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 2
2. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM GIÔÙI THIEÄU MOÂN HOÏC Chöông trình hoïc : Lyù thuyeát : 11 buoåi Thöïc haønh : 3 buoåi Moät soá vaán ñeà khoâng ñöa vaøo chöông trình giaûng daïy : Caùc khía caïnh veà thöông maïi : Saûn phaåm, nhaø cung caáp, giaù caû, caùc heä ñieàu haønh maïng. Laøm theá naøo ñeå mua, caáu hình vaø ñieàu khieån caùc thieát bò maïng. Laøm theá naøo ñeå thieát keá vaø hieän thöïc caùc giao thöùc. Thoâng tin lieân laïc : E-mail : dat@cse.hcmut.edu.vn Ñieän thoaïi : 8647256-5200 Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 3 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM GIÔÙI THIEÄU MOÂN HOÏC Chöông trình hoïc chi tieát : Chöông 1 : Toång quan veà maïng maùy tính Chöông 2 : Lôùp Physical Chöông 3 : Lôùp Data Link Chöông 4 : Lôùp Network Chöông 5 : Lôùp Transport Chöông 6 : Lôùp 5,6,7 Caùc chuyeân ñeà : Toång quan veà TCP/IP Quy trình xaây döïng maïng maùy tính OÂn taäp Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 4
3. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM Toångquanveàmaïngmaùytính CHÖÔNG I Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 5 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM TỔNG QUAN VỀ MẠNG MÁY TÍNH z Thuaät ngöõ computer network ñeà caäp ñeán vieäc keát noái nhöõng maùy tính hoaït ñoäng ñoäc laäp laïi vôùi nhau thoâng qua moâi tröôøng truyeàn thoâng. Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 6
4. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM VÌ SAO PHẢI SỬ DỤNG MẠNG MÁY TÍNH • Chia xẻ thoâng tin. • Chia xeû phaàn cöùng vaø phaàn meàm. • Hoã trôï vaø quaûn lyù taäp trung. Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 7 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM CÁC CẤU HÌNH MẠNG MÁY TÍNH Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 8
5. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM CÁC CẤU HÌNH MẠNG MÁY TÍNH Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 9 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM CÁC CẤU HÌNH MẠNG MÁY TÍNH z Caùc yeáu toá quyeát ñònh löïa choïn caáu hình maïng: – Kích thöôùc cuûa toå chöùc. – Möùc ñoä an toaøn. – Möùc ñoä quaûn trò coù theå. – Löu löôïng thoâng tin maïng. – Nhu caàu söû duïng maïng cuûa ngöôøi duøng. – Ngaân saùch maïng. Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 10
6. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MẠNG NGANG HÀNG Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 11 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MẠNG NGANG HÀNG z Caùc thoâng tin – Coøn goïi laø workgroup, khoaûng 10 maùy tính hay nhoû hôn. – Ngöôøi duøng coù theå chia xeû taøi nguyeân nhö taäp tin, maùy in. – Ngöôøi duøng töï quaûn lyù maùy tính cuûa mình. – Ñöôïc xaây döïng treân nhieàu heä ñieàu haønh. – Reû tieàn. z Caùc vaán ñeà quan taâm – Ngöôøi duøng caàn ñöôïc ñaøo taïo – Caáu hình yeâu caàu cuûa caùc maùy tính Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 12
7. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MẠNG KHÁCH CHỦ (Server –based) Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 13 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MẠNG KHÁCH CHỦ (Server –based) z Caùc thoâng tin – Caùc heä thoáng maùy chuû: z File & Printer Server z Application Server z Mail Server z Directory Service Server z – Giôùi haïn maïng chuû yeáu do cô sôû haï taàng maïng. – Quaûn lyù taäp trung. – Ñaét tieàn. z Caùc vaán ñeà quan taâm – Trình ñoä vaø kinh nghieäm cuûa ngöôøi quaûn trò maïng: an toaøn maïng, sao löu, döï phoøng, – Caáu hình vaø khaû naêng môû roäng cuûa caùc heä thoáng maùy chuû. Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 14
8. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MÔ HÌNH MẠNG ( Network Topology) z Topology laø gì ? – Sô ñoà boá trí caùc maùy tính, moâi tröôøng truyeàn vaø caùc thaønh phaàn khaùc cuûa maïng. – Tham chieáu ñeán thieát keá maïng. – Caùc töø khoùa lieân quan: Physical layout, Design, Diagram, Map – Cô baûn döïa treân phaân loaïi keânh truyeàn. z Taàm aûnh höôûng: – Loaïithieátbòmaïngcaànthieát. – Khaû naêng cuûa caùc thieát bò maïng. – Khaû naêng phaùt trieån maïng trong töông lai. – Cô caáu quaûn trò maïng Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 15 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MÔ HÌNH MẠNG ( Network Topology) z Phaân loaïi keânh truyeàn : – Caùc keânh truyeàn daïng ñieåm ñieåm (point to point channels). – Keânh truyeàn daïng ña truy caäp ( multiaccess channels hay broadcast channels). Point to Point Broadcast Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 16
9. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MÔ HÌNH MẠNG ( Network Topology) z Multiaccess : – Moät keânh lieân laïc coù theå ñöôïc duøng chung cho nhieàu maùy khaùc nhau treân maïng. – Moïi maùy treân keânh chung ñoù coù theå nhaän ñöôïc moïi goùi thoâng tin treân ñoù. – Khi laáy thoâng tin vaøo thì caùc maùy seõ phaûi kieåm tra ñòa chæ cuûa mình vaø ñòa chæ trong packet – Khi muoán truyeàn thoâng tin thì caùc maùy phaûi tranh chaáp ñöôøng truyeàn theo moät phöông thöùc naøo ñoù. Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 17 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MÔ HÌNH MẠNG ( Network Topology) z Point to point : – Store-and-forward hay packet switched. – Haàu heát nhöõng maïng dieän roäng duøng cô cheá naøy. z Caùc topology cô baûn : – Bus – Star – Ring – Mesh z Vaán ñeà quan taâm : – Döïa treân caùc tieâu chí naøo ñeå choïn topology ? Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 18
10. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MÔ HÌNH MẠNG ( Network Topology) Star Ring Tree Ring Bus Ring Satellite Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 19 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MỘT SỐ THUẬT NGỮ THÔNG DỤNG – LANs (Local Area Networks) z Coùgiôùihaïnveàñòalyù. z Toác ñoä truyeàn duõ lieäu khaù cao. z Moät toå chöùc quaûn lyù. z Nhöõng kyõ thuaät thöôøng duøng : – Ethernet : 10/100/1000 Mbps, – Token Ring : 16 Mbps – FDDI : 100 Mbps Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 20
11. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MỘT SỐ THUẬT NGỮ THÔNG DỤNG Local-Area Network Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 21 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MỘT SỐ THUẬT NGỮ THÔNG DỤNG – MANs(Metropolitan Area Networks) z Coù kích thöôùc vuøng ñòa lyù lôùn hôn LAN tuy nhieân nhoû hôn WAN. z Moät toå chöùc quaûn lyù. z Thöôøng duøng caùp ñoàng truïc, caùp quang hay soùng ngaén. Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 22
12. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MỘT SỐ THUẬT NGỮ THÔNG DỤNG – WANs (Wide Area Networks) z Chuùng thöôøng laø söï keát noái nhieàu LANs. z Khoâng coù giôùi haïn veà ñòa lyù. z Toác ñoä truyeàn döõ lieäu khaù thaáp. z Nhieàu toå chöùc quaûn lyù. z Truïc chính thöôøng duøng keânh truyeàn ñieåm ñieåm z Nhöõng kyõ thuaät thöôøng duøng : – Caùc ñöôøng daây ñieän thoaïi. – Truyeàn thoâng baèng veä tinh. Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 23 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MỘT SỐ THUẬT NGỮ THÔNG DỤNG Wide-Area Network Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 24
13. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MỘT SỐ THUẬT NGỮ THÔNG DỤNG – Internet: z Moät heä thoáng maïng cuûa caùc maïng maùy tính ñöôïc keát noái vôùi nhau qua heä thoáng vieãn thoâng treân phaïm vi toaøn theá giôùi nhaèm trao ñoåi thoâng tin. Internet DSL Cable Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 25 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MỘT SỐ THUẬT NGỮ THÔNG DỤNG z Caùc chủ thể tham gia hoạt động Internet – Bậccơ sở z Ngườisử dụng dịch vụ Internet – Bậc trung chuyển z Nhà cung cấpdịch vụ Internet (Internet Service Provider - ISP) – Bậc treân cuøng : z Nhaø cung cấpkếtnốimạng Internet (Internet Access Provider –IAP / IXP) – Ở ViệtNam thìsao? Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 26
14. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MỘT SỐ THUẬT NGỮ THÔNG DỤNG z Caùc loaïi keát noái vaät lyù ñeán Internet – Keát noái chuyeân duøng z Kếtnốitrựctuyến (online), 24/24 z Duøng ñöôøng thueâ bao (leased line) z Sử dụng ở trường học, viện nghieân cứu z Ñaùng tin caäy. z Chi phí cao. Main Office Cable ISP/IXP Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 27 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM MỘT SỐ THUẬT NGỮ THÔNG DỤNG z Caùc loạikếtnốivật lyù đến Internet – Kếtnốitạmthời z Những kếtnối thông qua line điệnthoại. z Rẻ tiền, xu hướng lựachọnhiệnnay (ADSL). PSTN Router/Modem ISDN Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 28
15. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM PROTOCOL, LAYER, OSI MODEL z Giao thöùc (Protocol): – Qui taéc caùc thaønh phaàn lieân laïc nhau. – Caàn quan taâm: z Ñònh daïng hay thöù töï cuûa message trao ñoåi. z Haønh ñoäng khi nhaän message Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 29 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM PROTOCOL, LAYER, OSI MODEL SD z Lôùp (Layer) : P110 Profess iona l Workstatio n 500 0 Write a letter Translate letter to another language Put letter into an envelope and address it Put letter in mailbox Sorting at Post Office Monitoring sorted mail on conveyor Letter goes on truck for delivery Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 30
16. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM PROTOCOL, LAYER, OSI MODEL Moâ hình tham khaûo OSI: user Application Interoperability 7 Presentation 6 Session Logical connection 5 Interconnectivity Transport 4 Remote connection Network 3 Data Link 2 Local connection Physical 1 Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 31 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM PROTOCOL, LAYER, OSI MODEL z Headers vaø trailers : – Moãi lôùp caàn theâm vaøo caùc thoâng tin ñieàu khieån theo thöù töï ñeå thöïc hieän coâng vieäc cuûa noù. Sau ñoù toaøn boä seõ ñöôïc gôûi xuoáng lôùp thaáp hôn. – Lôùp ngang haøng khi nhaän ñöôïc thoâng tin seõ söû duïng caùc thoâng tin ñieàu khieån naøy. Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 32
17. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM PROTOCOL, LAYER, OSI MODEL z Cô cheá trao ñoåi thoâng tin Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 33 Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM PROTOCOL, LAYER, OSI MODEL z Ñònh daïng thoâng tin Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 34
18. Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa Tp.HCM TỔNG KẾT z Khaùi nieäm veà maïng maùy tính. z ÖÙng duïng cuûa maïng maùy tính. z Caùc caáu hình maïng vaø topology. z Moät soá thuaät ngöõ thoâng duïng. z Khaùi nieäm veà giao thöùc, lôùp, moâ hình OSI, Baûn quyeàn ®2001- Khoa Coâng Ngheä Thoâng Tin Trang 35