Bài giảng Lý thuyết Tài chính tiền tệ - Chương 5: Ngân hàng trung ương

pdf 30 trang ngocly 4530
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Lý thuyết Tài chính tiền tệ - Chương 5: Ngân hàng trung ương", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_ly_thuyet_tai_chinh_tien_te_chuong_5_ngan_hang_tru.pdf

Nội dung text: Bài giảng Lý thuyết Tài chính tiền tệ - Chương 5: Ngân hàng trung ương

  1. CHƯƠNG 5 NGÂNNGÂN HH ÀÀNGNG TRUNGTRUNG ƯƠNGƯƠNG
  2. 5.1. Tng quan (1) S ra đi và phát trin ca NHTƯ  Ra đi trên cơ s s phân tách h thng ngân hàng và tri qua các giai đon:  Giai đon t TK 15 – TK 17  Giai đon t TK 18 – TK 19  Giai đon t TK 20 đn nay 2
  3. 5.1. Tng quan (1) S ra đi và phát trin ca NHTƯ 3
  4. 5.1. Tng quan (2) Mơ hình t chc  Ngân hàng Trung ương đc lp vi Chính ph. Chính ph khơng đưc phép can thip vào hot đng ca NHTƯ  Cơ s:  trc thuc Chính ph s b Chính ph lm dng cơng c phát hành tin đ trang tri s thiu ht ca ngân sách d gây ra lm phát  khơng th thc hin các mc tiêu ca chính sách tin t  Mc đ đc lp  ðc lp tài chính (financial independence)  ðc lp v nhân s (personnel independence)  ðc lp v chính sách (policy independence) 4
  5. 5.1. Tng quan (2) Mơ hình t chc  Ngân hàng Trung ương đc lp vi Chính ph.  Ti sao cn mt NHTƯ đc lp  Cn cĩ mt s phân quyn gia cơ quan to tin (NHTƯ) và tiêu tin chính (NN) trong nn kinh t  Mi tương quan gia mc đ đc lp ca NHTƯ vi  Lm phát (nghch bin)  Th âm ht ngân sách (nghch bin) 5
  6. 5.1. Tng quan (2) Mơ hình t chc FED 6
  7. 5.1. Tng quan (2) Mơ hình t chc FED 7
  8. 5.1. Tng quan (2) Mơ hình t chc FED 8
  9. 5.1. Tng quan (2) Mơ hình t chc FED Hi đng thng đc 9
  10. 5.1. Tng quan (2) Mơ hình t chc FED y ban th trưng m (FOMC) 10
  11. 5.1. Tng quan (2) Mơ hình t chc  Ngân hàng Trung ương trc thuc Chính ph. Chính ph cĩ nh hưng rt ln đi vi NHTƯ  Cơ s: Chính ph là cơ quan hành pháp, thc hin chc năng qun lý kinh t vĩ mơ, do đĩ Chính ph phi nm trong tay các cơng c kinh t vĩ mơ đ s dng và phi hp mt cách đng b, hiu qu các cơng c đĩ  NHTƯ Anh, Nht, Pháp, Vit Nam, v.v 11
  12. 5.1. Tng quan (2) Mơ hình t chc Ngân hàng Nhà nưc Vit Nam 12
  13. 5.1. Tng quan (2) Mơ hình t chc Bàn v tính đc lp ca NHNNVN ??? 13
  14. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Phát hành tin  NHTƯ là cơ quan duy nht phát hành đng tin quc gia  Giy bc do NHTƯ phát hành là phương tin thanh tốn hp pháp 14
  15. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Phát hành tin – Cơ s phát hành  Cĩ vàng đm bo  Anh, năm 1844, ln đu tiên đưc phép 14 triu GBP khơng cn cĩ bo đm vàng, ngồi mc pháp đnh đĩ tin phát hành vào lưu thơng phi cĩ 100% vàng bo đm  M, năm 1913 quy đnh: tng s lưng tin phát hành phi cĩ ít nht 40% vàng đm bo  S phát trin ca GDP  Lưng tài sn rịng di chuyn t nưc ngồi vào trong nưc  Mc đ lm phát ca nn kinh t  Cho ngân sách Nhà nưc vay 15
  16. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Phát hành tin Qu á trình cung ng tin  Tác nhân tham gia  Ngân hàng Trung ương  Ngân hàng thương mi  Ngưi gi tin  Ngưi vay tin 16
  17. 5.2. Chc năng Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Phát hành tin Qu á trình cung ng tin  Lưng tin cung ng (Ms) vi tin cơ s (MB) đưc biu din: Ms = mm * MB (1) ; mm là s nhân tin  Dn xut s nhân tin  Gi thit: C/D: t l tin mt tin gi cĩ th phát séc ER/D: t l tin d tr quá mc rr: t l d tr bt buc  R = RR + ER (RR = rr* D)  MB = R + C (tin d tr cng cơ s tin t bng tin mt)  MB = R + C = (rr * D) + ER + C  MB = (rr + ER/D + C/D) * D 17
  18. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Phát hành tin Qu á trình cung ng tin  Dn xut s nhân tin (tip)  D = 1/(rr + ER/D + C/D) * MB  Lưng tin cung ng Ms = D + C = (1 + C/D) * D  Ms = (1 + C/D)/(rr + ER/D + C/D) * MB  (1 + C/D)/(rr + ER/D + C/D) chính là mm 18
  19. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Qun lý lưu thơng tin t  ðm bo mi quan h cân bng gia mc cung tin t và mc cu tin t đm bo mc tiêu phát trin ca nn kinh t xã hi  Qun lý lưu thơng tin t thơng qua chính sách tin t 19
  20. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Qun lý lưu thơng tin t Khái nim v CSTT  F.S. Minskin, “Tin t, Ngân hàng và Th trưng tài chính”: CSTT là mt trong các chính sách vĩ mơ, đưc giao cho NHTƯ xây dng và thc hin thơng qua các cơng c điu tit khi lưng tin cung ng nhm đt đưc các mc tiêu kinh t – xã hi nht đnh trong tng thi kỳ  Lut Ngân hàng Nhà nưc Vit nam năm 1998, CSTT là cơng c qun lý ca Nhà nưc, là mt b phn ca chính sách kinh t – tài chính nhm n đnh giá tr đng tin, kim sốt lm phát, gĩp phn thúc đy phát trin kinh t xã hi, đm bo an ninh quc phịng, nâng cao đi sng nhân dân 20
  21. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Qun lý lưu thơng tin t Mc tiêu ca CSTT  Là b phn cu thành ca chính sách tài chính quc gia  mc tiêu ca chính sách tin t cũng chính là mc tiêu ca chính sách tài chính quc gia  Mc tiêu ca chính sách tài chính quc gia trong mi thi kỳ đưc xác đnh mt cách c th  Tng th, chính sách tài chính quc gia cĩ hai nhĩm mc tiêu:  n đnh: giá tr đng tin, giá c, lãi sut, t giá, th trưng  tăng trưng: đm bo cơng ăn vic làm, tăng trưng kinh t 21
  22. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Qun lý lưu thơng tin t Mc tiêu ca CSTT  S thng nht gia các mc tiêu: các mc tiêu trong nhĩm n đnh hay tăng trưng cĩ quan h cht ch và h tr nhau  S mâu thun gia các mc tiêu: xung đt, thm chí trit tiêu gia n đnh và tăng trưng 22
  23. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Qun lý lưu thơng tin t Cơng c ca CSTT Chính sách chit khu và tái chit khu  Thay đi lãi sut chit khu và tái chit khu, tác đng đn lưng tin cung ng  Cơ ch tác đng  Lm phát: NHTƯ tăng lãi sut tái chit khu, NHTM tăng lãi sut chit khu, tc làm cho giá ca khon vay tăng, làm cho kh năng cho vay đi vi nn kinh t ca NHTM gim xung, lưng tin cung ng gim  Thiu phát: NHTƯ h lãi sut tái chit khu, NHTM h lãi sut chit khu,  Ưu đim  ðiu tit lưng tin cung ng  Thc hin vai trị ngưi cho vay cui cùng, tác đng đn vic điu chnh cơ cu đu tư đi vi nn kinh t  Nhưc đim  Khơng th bt buc các NHTM vay chit khu hay tái chit khu NHTƯ  Nn kinh t m, vn t do linh đng gia các quc gia, khơng kim sốt đưc lưng vn cung ng trong nn kinh t 23  Chính sách khơng phát huy hiu qu
  24. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Qun lý lưu thơng tin t Cơng c ca CSTT Chính sách d tr buc  DTBB là s tin mà các NHTM phi gi li, khơng đưc dùng đ cho vay hoc đu tư. Mc d tr này do NHTƯ quy đnh và bng mt t l nht đnh so vi tng s tin gi ca khách hàng ti NHTM  Thay đi DTBB tác đng đn kh năng to tin, lãi sut cho vay ca các NHTM, thay đi lưng tin cung ng  Cơ ch tác đng  Lm phát: NHTƯ tăng t l d tr bt buc, làm cho giá ca khon vay tăng, làm cho kh năng cho vay đi vi nn kinh t ca NHTM gim xung, lưng tin cung ng gim  Thiu phát: NHTƯ h t l d tr bt buc,  Ưu đim  Tác đng đn tt c các NHTM là như nhau  Nhưc đim  Áp lc v kh năng thanh khon vi nhng NHTM cĩ d tr vưt quá mc thp  Cĩ th đy nn kinh t rơi vào tình trng suy thối  Vy cĩ nên hu chính sách d tr bt buc?  Quy đnh d tr bt buc là 100% 24
  25. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Qun lý lưu thơng tin t Cơng c ca CSTT Nghip v th trưng m  Nghip v mua bán trái phiu Chính ph, tín phiu kho bc ca NHTƯ vi các NHTM và các t chc tín dng thành viên  Cơ ch tác đng  Lm phát: NHTƯ bán trái phiu Chính ph, tín phiu kho bc, làm cho kh năng cho vay đi vi nn kinh t ca NHTM gim xung, lưng tin cung ng gim  Thiu phát: NHTƯ mua trái phiu Chính ph, tín phiu kho bc,  Ưu đim  Linh hot và chính xác, cĩ th đưc s dng bt c mc đ nào, điu chnh mt lưng tin cung ng ln hay nh  NHTƯ d dàng đo ngưc li tình th ca mình  Cĩ th hồn thành nhanh chĩng, ít tn kém v chi phí và thi gian  Nghip v th trưng m đưc áp dng Vit Nam như th nào? 25
  26. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Qun lý lưu thơng tin t Cơng c ca CSTT Vit nam – Chính sách hn mc tín dng  NHTƯ quy đnh hn mc tín dng ti đa cho tng NHTM > NHTM ch đưc cp tín dng cho nn kinh t ti đa bng hn mc tín dng đưc quy đnh  Cơ ch tác đng  Lm phát: NHTƯ gim hn mc tín dng, làm cho kh năng cho vay đi vi nn kinh t ca NHTM gim xung, lưng tin cung ng gim  Thiu phát: NHTƯ tăng hn mc tín dng,  Ưu đim: ch đng trong vic điu chnh hn mc tín dng  Nhưc đim  Gim cnh tranh gia các NHTM  Lch lc cơ cu đu tư ca các NHTM  Phát sinh các th trưng tài chính “ngm” ngồi s kim sốt ca NHTƯ, gây khĩ khăn v vn cho các doanh nghip nh 26
  27. 5.2. Chc năng (1) Chc năng phát hành tin và qun lý lưu thơng tin t Qun lý lưu thơng tin t Cơng c ca CSTT Vit Nam – Chính sách t giá  NHTƯ điu chnh biên đ giao đng t giá gia t giá chính thc vi t giá các NHTM đưc phép kinh doanh trên th trưng  Cơ ch tác đng  Lm phát: NHTƯ thu hp biên đ giao đng t giá mà các NHTM đưc kinh doanh, to s n đnh trên th trưng  Thiu phát: NHTƯ ni lng biên đ giao đng t giá đưc phép kinh doanh, 27
  28. 5.2. Chc năng (2) Là ngân hàng ca các ngân hàng  NNTƯ nhn tin gi ca các NHTM dưi các hình thc khác nhau  D tr bt buc  Tin gi thanh tốn  NHTƯ cho vay đi vi NHTM dưi các hình thc (hn mc, tái chit khu ) nhm mc đích đm bo kh năng thanh tốn cho các NHTM và thơng qua NHTM đ cung cp vn cho nn kinh t, m rng lưng tin cung ng tuỳ theo nhng thi kỳ khác nhau > NHTƯ là ngưi cho vay cui cùng ca nn kinh t  NHTƯ thc hin thanh tốn bù tr cho các NHTM  NHTƯ t chc hot đng th trưng m 28
  29. 5.2. Chc năng (3) Là ngân hàng ca Nhà nưc  Là ngân hàng đi vi Nhà nưc  Nhn tin gi và cho NSNN, cho Nhà nưc vay tin dưi hình thc làm đi lý phát hành cơng trái quc gia và tín phiu kho bc.  Thanh tốn khơng dùng tin mt cho h thng kho bc.  Qun lý chi tiêu ca Chính ph, đc bit nhng nưc chưa cĩ h thng kho bc phát trin  Thay mt Nhà nưc thc hin qun lý vĩ mơ đi vi tồn b h thng tài chính  Cp giy phép, thu hi giy phép  Ban hành ch đ, quy đnh điu tit hot đng ca h thng tài chính  Xây dng các d án vay vn nưc ngồi, qun lý s dng theo dõi hồn tr n nưc ngồi, thc hin các nghĩa v tài chính tin t quc t 29
  30. 5.3. Hot đng cơ bn  Hot đng phát hành tin  Hot đng tín dng  Hot đng thanh tốn  Hot đng qun lý ngoi hi  Hot đng thanh tra, kim sốt  Hot đng đào to  30