Bài giảng Kế toán tài chính - Chương 3: Kế toán mua bán hàng hóa trong nước

Nội dung text: Bài giảng Kế toán tài chính - Chương 3: Kế toán mua bán hàng hóa trong nước

1. 25/12 2011 3.1 T ổng quát 3.1.1 Đặ c điểm ho ạt độ ng th ươ ng m ại - Mua bán hàng hoá trong n c hay còn gi là CHÖÔNG 3 ni th ơ ng, là lnh vc ho t ng th ơ ng mi trong tng n c, th c hi n quá trình lu KEÁ TOAÙN MUA BAÙN chuy n hàng hóa t nơi sn xu t, hàng nh p HAØNG HOÙA TRONG NÖÔÙC kh u ti nơi tiêu dùng ho c ti p tc sn xu t. 3.1.2 Nhi ệm v ụ c ủa k ế toán mua hàng hóa 3.2. K ế toán mua hàng hóa
   Tuân th nguyên t c k toán, ch k toán 3.2.1. Khái ni ệm hi n hành - Mua hàng là giai on u ca quá trình
   Ph n ánh y tình hình bi n ng hàng lu chuy n hàng hóa hóa
   Theo dõi, phân b chi phí mua hàng - Ph ơ ng th c mua: + Mua hàng tr c ti p
   Lp d phòng + Mua hàng theo ph ơ ng th c chuy n hàng 3.2.2. Ch ứng từ 3.2.3 Nguyên tắc hạch toán hàng  Hóa ơ n hóa  Biên bn ki m nghi m -Chæ ñöôïc xem laø haøng hoaù khi caùc ñoái töôïng ñöôïc  Phi u giao nh n hàng  Phi u nh p kho DN mua vaøo vôùi muïc ñích laø ñeå baùn  -Nguyeân taéc haïch toaùn vaø ñaùnh giaù cuõng gioáng  Tr ng hp mua hàng nông, lâm, th y nhö ñoái vôùi nguyeân vaät lieäu, coâng cuï, caàn löu yù: sn ca ng i tr c ti p nuôi tr ng ho c -Gía thöïc teá haøng mua vaøo phaûi ñöôïc chi tieát theo ng i không kinh doanh bán, không có 2 chæ tieâu: giaù mua vaø chi phí thu mua haøng hoaù hóa ơ n theo ch quy nh ph i lp bng kê hàng hóa mua vào theo úng quy nh ca cơ s nh p hàng 1
2. 25/12 2011 3.2.3.1 Nguyên t ắc tính giá hàng hoá b. Chi phí mua hàng a. Tr ị giá hàng hóa nh ập kho - CP v n chuy n, b c d Giá tr th c Giá mua ghi Các kho n - CP b o qu n (v n chuy n) - t hàng hóa = trên hóa ơ n gi m tr - CP thuê kho bãi Thu - Công tác phí GTGT Chi t Hàng Ph ơ ng kh u Gi m giá mua b - Dch v phí và l phí pháp kh u th ơ ng hàng tr l i tr mi mua - Hao h t t nhiên trong nh m c Thu GTGT Ph ơ ng pháp tr c ti p 3.2.3.2. Điều ki ện ghi nh ận - Ch ghi nh n vào TK 156 i v i hàng hóa có l u 3.2.4. Tài kho ản sử dụng chuy n qua kho. - TK 1561 - Tr ng h p hàng v tr c - TK 1562 - Tr ng h p ch ng t v tr c - TK 1567 - Phân b chi phí mua hàng theo các tiêu th c phù - TK 151 hp (tr giá mua, s l ng, tr ng l ng ) - TK 6111 Chi phí - TK 6112 CP mua hàng liên CP mua hàng phát Tr giá, s mua + quan hàng t n u k sinh trong k l ng c a hàng s hàng ã xác phân b = x nh tiêu th cho Tr giá, s l ng Tr giá, s l ng trong k hàng ca s hàng hi n + ca s hàng ã xác bán ra còn cu i k nh tiêu th trong k Mua hàng hóa 1561 111, 112, 331, 311 331, 111, 112 (1) (4) 3.2.5. Một số nghi ệp vụ phát sinh ch ủ yếu 133 3.2.5.1.Tr ườ ng hợp DN hạch toán theo ph ươ ng pháp kê khai th ườ ng xuyên (2) 151 156 (3) 515 331, 111, 112 Löu yù: Nhöõng doanh nghieäp khoâng thuoäc dieän noäp thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø thì thueá GTGT noäp khi mua hàng hóa ñöôïc tính vaøo giaù nhaäp kho. 2
3. 25/12 2011 Hàng hóa gia công Chênh lệch thiếu khi mua hàng hóa 156 331, 111, 112 156 154 156 (1) (1) (3) 133 111, 112, 331 (2) 1381 331, 111, 112 (2b) 133 156 (2a) Chênh lệch thừa khi mua hàng hóa Chênh lệch thừa khi mua hàng hóa 331, 111, 112, 311 156 Soá haøng thöøa ñöôïc baûo quaûn rieâng : Nôï TK 002 (1) 1561, 331 3381 133 Sau ñoù xuaát kho traû ngöôøi baùn : Coù TK 002 (2) 133 Ví dụ 1: Ví dụ 2: Công ty áp dng PP KKTX, VAT kh u tr Công ty áp dng PP KKTX, VAT kh u tr 1. Vay ng n hn ngân hàng ng tr c cho ng i bán 50.000.000 1. Mua 5.000 SP A x 100.000 /SP, VAT 10%, chuy n gi bán cho công ty Z 2.000 SP, nh p kho 3.000 SP. Thanh 2. Th c nh p 2.000 SP x 100.000 /SP, VAT 10%. Bao bì luân chuy n i kèm 2.000 /SP, VAT 10%. Thanh toán ti n hàng toán sm bng TGNH sau khi tr CK thanh toán 2%/ tng bng ti n mt sau khi tr tm ng và c ng i bán cho thanh toán h ng chi t kh u thanh toán 2% 2. Phát hi n 1.000 SP nh p kho không úng quy cách. 3. Mua 5.000 SP Y x 100.000 /SP, VAT 10%. Gi bán 1.000 c gi m giá 10%. c thanh toán TGNH SP, còn li nh p kho. ã thanh toán bng TGNH 3. Mua 10.000 SP x 90.000 /SP, VAT 10%, c chi t 4. Mua 1.000 SP X x 120.000 /SP, VAT 10% bng TGNH. kh u th ơ ng mi 2%. Công ty thanh toán bng TGNH Cu i tháng hàng ch a v 4. Nh n c 2.000 SP x 100.000 /SP mua t tháng 5. Nh n c 1.000 SP Y x 100.000 /SP mua t tháng tr c, tr c, VAT 10%. Tr 100 SP kém ph m ch t. Thanh toán chuy n gi bán, VAT 10% ti n hàng bng TGNH 3
4. 25/12 2011 Ví dụ 3: (1) Nh p kho s hàng mua t tháng tr c 4.000 Ví dụ 4: SP X 90.000 /SP, chi phí thu mua 5.000.000 . 1. Mua 2.000 SP x 200.000 /SP, VAT 10%. Bao bì Th c nh p 3.600, hàng thi u ch a rõ nguyên i kèm 2.000 /SP, VAT 10% ch a thanh toán. nhân, sau này phát hi n ra li do ng i bán và Ki m hàng 2.100 SP, DN nh n gi a h. c bi t ng i bán ch p nh n chuy n s hàng thi u. do ng i bán xu t nh m, DN ng ý mua luôn (2) Mua hàng Y gm 3.000 lít x 50.000 /lít, VAT hàng th a. 10%, ch a thanh toán. Th c nh p 2.800 lít. Hàng 2. Mua 1.000 SP x 150.000 /SP, VAT 10%, ch a thi u ch a rõ nguyên nhân. Bi t hao ht trong thanh toán. Th c nh p 1.050 SP, ch a rõ nguyên nh mc 2% nhân. Công ty mua luôn hàng th a, thanh toán TGNH 3.2.5.2 Tr ng h p doanh nghi p h ch toán Bài t ập 3 - SGK trang 152 theo ph ơ ng pháp ki m kê nh k DNTM hch toán HTK theo PP KKTX, ánh giá HTK theo PP FIFO Tồn đầ u tháng: 61121 (3) - Hàng A: 3.000 m x 10.000 /m (1) - Hàng B: 500 cái x 20.000 /cái - Hàng C: 500 kg, giá tr 7.500.000 1. Nh p kho 2.000 m A x 10.500 /m, VAT 10%, bao bì kèm tính giá riêng là 1.800.000 , (2) (4) ch a t/toán. Khi nh p kho phát hi n thi u 100m, ch a xác nh nguyên nhân. Chi phí vn chuy n s hàng trên ã thanh toán bng TM 3.800.000 Bài t ập 3 – SGK trang 152 2. Nh p kho 1.500 cái hàng hóa B x 22.000 Bài t ập 3 - SGK trang 152 /cái, VAT 10%, Chi phí vn chuy n 3.060.000 , ch a thanh toán. Nh p kho phát hi n th a 30 6. Xu t kho bán ch u 4.000 m hàng A x 15.000 cái, nh p kho luôn, ch a rõ nguyên nhân. /m, VAT 10% 3. Doanh nghi p vay Ngân hàng thanh toán (1) 7. Thu ti n hàng (5) (6) và (2). 8. Tng hp bán l C c 2.000 kg x 19.000 4. Chi tm ng cho nhân viên thu mua /kg, VAT 5%, thu 80% ti n mt, 20% chuy n 32.000.000 . Nhân viên ã mua 2.500 kg hàng kho n C x 12.000 /kg. Nh p kho 9. Mua hàng A gm 3.000 SP x 50.000 /SP, 5. Xu t kho 1.800 B gi bán x 27.500 /cái, VAT VAT 10% ch a t/toán. Hàng v th c nh p 2.800, 10%. Nh n thông báo bán c 1.600 cái, 200 thi u ch a rõ nguyên nhân, bi t rng hao ht cái kém ph m ch t ơ n v mua gi h. trong nh mc 1% 4
5. 25/12 2011 Bài t ập 1 – SGK trang 161 Bài t ập 3 – SGK trang 152 DNTM hch toán HTK theo PP KKTX 6. Xu t kho bán ch u 4.000 m hàng A x 1. 05/11, chi ti n ngân hàng 30.000.000 cho A mua hàng 15.000 /m, VAT 10% 2. 10/11, Th c nh p 1.000 SP x 200.000 /SP, 7. Thu ti n hàng (5) (6) VAT 10%. Bao bì luân chuy n i kèm tính giá 8. Tng hp bán l C c 2.000 kg x 19.000 riêng 2.000 /SP, VAT 10%. Chi t kh u thanh /kg, VAT 5%, thu 80% ti n mt, 20% chuy n toán 1%/ tng giá thanh toán. CTy A ã thanh toán ph n còn li sau khi tr ng tr c và chi t kho n kh u bng TGNH 9. Mua hàng A gm 3.000 SP x 50.000 /SP, 3. 11/11 nh n c hóa ơ n mua 2.500 SP ca VAT 10% ch a t/toán. Hàng v th c nh p công ty B x 190.000 /SP, VAT 10%. Th c nh p 2.800, thi u ch a rõ nguyên nhân, bi t rng th y 200 SP không úng quy cách nên tr li. hao ht trong nh mc 1% Bi t hàng trên xu t bán th ng 1.000 SP, bán tr c ti p tay ba 1.000 SP, còn li nh p kho Bài t ập 1 – SGK trang 161 3.3. K toán tiêu th hàng hóa 4. 15/11, nh n hóa ơ n 2.000 SP ca công ty C, - Khaùi nieäm giá mua ch a thu 195.000 /SP, VAT 10%, thanh toán TGNH. Cu i tháng hàng ch a v - Ñieàu kieän ghi nhaän doanh thu (5) 5. 09/12, nh n c 1.000 SP (4), công ty ghi nhaän doanh thu chuy n bán th ng. - Caùc khoaûn giaûm tröø doanh thu 6. 12/12, Nh p kho s hàng còn li (4), phát hi n thi u 25 SP ch a rõ nguyên nhân Yêu cu: nh kho n nghi p v phát sinh 3.3.1. Khái ni m PH NG TH C TIÊU TH Bán hàng là khâu quan tr ọng của quá trình BAÙN BUOÂN BAÙN LEÛ BH ÑAÏI LYÙ TRAÛ CHAÄM TH KHAÙC luân chuy ển hàng hóa Töï 3.3.2. Các ph ơ ng th c bán hàng Baùn Phuïc Baùn Thu Thu buoân vu haøng tieàn tieàn vaän ï (baùn qua taïi taäp Chuyeån haøng kho choã trung thaúng tö ï ñoäng) Khoâng Tham tham gia gia thanh thanh toaùn toaùn 5
6. 25/12 2011 3.3.3. Nguyeân taéc Nguyeân taéc ghi nhaän: Chuaån möïc 14, N Phuø hôïp - Ñoái vôùi Thueá GTGT 3.3.4. Ñieàu kieän ghi nhaän doanh thu (5) - Ñoái vôùi khoaûn öùng tröôùc - DN chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro vaø lôïi ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu saûn phaåm, haøng hoùa cho - Nghieäp vuï xuaát khaåu (ngoaïi teä, thueá Xuaát khaåu ) ngöôøi mua - Ñoái vôùi haøng gia coâng - DN khoâng coøn naém giöõ quyeàn quaûn lyù, kieåm soaùt - Ñoái vôùi haøng baùn ñaïi lyù haøng hoùa - Ñoái vôùi haøng baùn traû chaäm, traû goùp - DT xaùc ñònh töông ñoái chaéc chaén - Caùc khoaûn laøm giaûm doanh thu - DN ñaõ hoaëc seõ thu ñöôïc lôïi ích kteá töø vieäc baùn haøng - Xaùc ñònh ñöôïc chi phí lieân quan giao dòch 3.3.5. Chöùng töø söû duïng 3.3.8. Moät soá nghieäp vuï phaùt sinh chuû yeáu - Hoùa ñôn 3.3.8.1. Phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân - Baûng keâ haøng gôûi baùn - Baùo caùo baùn haøng a. K toán nghi p v bán buôn hàng hóa - Giaáy noäp tieàn  Baùn haøng qua kho - Phieáu thu, Giaáy baùo Coù, phieáu xuaát kho, 3.3.6. Soå keá toaùn 3.3.7. Taøi khoaûn söû duïng TK 511 TK 512 TK 632 1561, 1532 157 632 1561 632 (1a) (1a) (1b) (1d) Bán 511 111,112, 131 hàng 511, 512 111,112, 131, 1368 theo (1b) Bán hàng (1c) ph ươ ng tr ực ti ếp th ức 3331 (Bán hàng 3331 qua kho) chuy ển hàng 6
7. 25/12 2011 Ví duï1:  Baùn buoân vaän chuyeån thaúng Coâng ty baùn tröïc tieáp 5.000 SP x 143.000 ñ/SP (1) Coù tham gia thanh toaùn (ñaõ goàm VAT 10%). Thanh toaùn baèng kyù quyõ - Mua haøng chuyeån thaúng gôûi baùn hạn 20%, coøn laïi thanh toaùn baèng TGNH. Trò giaù haøng xuaát kho 110.000 ñ/SP - Mua haøng chuyeån baùn thaúng giao nhaän tröïc tieáp tay ba vôùi nhaø cung caáp Ví duï 2: Xuaát 4.000 SP gôûi baùn cho Cty A x 71.500 ñ/SP (ñaõ coù VAT 10%), Giaù xuaát 50.000 ñ/SP. Haøng giao ñeán, coâng ty A chæ chaáp nhaän thanh toaùn 3.500 SP, saûn phaåm coøn laïi thu hoài nhaäp kho. 111, 112, 331 157 632 (1a) Ví duï 3: (1b) 1331 Mua 5.000 SP x 100.000 ñ/SP, VAT 10%, chöa thanh toaùn, chuyeån gôûi baùn Bán cho coâng ty A 2.000 x 140.000 ñ/SP, 632 buôn (1c) VAT 10%. Coøn laïi baùn thaúng giao VC tay ba vôùi coâng ty B x 120.000 ñ/SP, 511 th ẳng 111,112, 131 VAT 10% (1d) có tham gia 3331 thanh toán  Baùn buoân vaän chuyeån thaúng (tt) 511, 512 111,112, 131 (2) Khoâng tham gia thanh toaùn (1a) 641, 632 - Ghi nhaän doanh thu laø hoa hoàng ñöôïc nhaän (1b) - Giaù voán laø chi phí moâi giôùi phaùt sinh 3331 133 Bán buôn vận chuy ển th ẳng không tham gia thanh toán 7
8. 25/12 2011 b.K toán nghi p v bán l hàng hóa c. Ph ơ ng th c tiêu th i lý Ví duï 4: CHUÛ HAØNG ÑAÏI LYÙ 003 Nhaän baùo caùo baùn haøng 1.200 SP x 156 157 632 100.000 ñ/SP, VAT 10%, giaù xuaát kho 60.000 ñ/SP. Nhaän ñöôïc tieàn maët do 511 111,112, 131 511 331 111,112, 131 nhaân vieân noäp 100.000.000 ñ. 641 3331 3331 o 133 d. Bán hàng tr ch m, tr góp 632 Ví duï 5: 1561 Xuaát 5.000 SP x 100.000 ñ/SP gôûi ñaïi 157 (1) lyù baùn haøng, VAT 10%, giaù xuaát kho 111,112, 131 60.000 ñ/SP. Hoa hoàng 5% / giaù chöa 511 131 thueá. Cuoái thaùng ñaïi lyù thoâng baùo baùn (2) (3) 4.800 SP. Thu tieàn ngaân haøng sau khi 3331 tröø hoa hoàng. Thu ế GTGT của hoa hồng 10%. 515 3387 (4) Ví duï 6: e. Caùc tröôøng hôïp tieâu thuï khaùc  Trao ñoåi haøng hoùa Coâng ty baùn traû chaäm 3.000 SP, giaù traû ngay 150.000 ñ/SP, VAT 10%. KHOÂNG TÖÔNG TÖÏ Thôøi gian traû chaäm 6 thaùng, laõi traû TÖÔNG TÖÏ 511 131 153, 156 632 156 156 (1) (2) chaäm 12%/naêm/ giaù traû ngay. DN ñaõ (4) thu nôï thaùng ñaàu tieân bằng ti ền mặt 3331 133 111, 112 (3a) (3b) 8
9. 25/12 2011 Ví duï 7:  Traû löông baèng haøng hoùa DN trao ñoåi 3.000 SP A x 150.000 ñ/SP, giaù xuaát 100.000 ñ/SP laáy 156 632 512 334 1.500 SP B, giá 200.000 đ/ sp , VAT 10%. Cheânh leäch thanh toaùn TGNH 3331  Baùn haøng noäi boä Ví dụ 8: a o CP TRÊN V TR C THU C a Ví dụ 9:  Duøng haøng hoùa khuyeán maõi, bieáu taëng a o VAT a kh ấu a tr ừ a VAT tr ực ti ếp 9
10. 25/12 2011 3.3.8.2 Phöông phaùp ki m kê nh k Ví dụ 9: a 511 111,112,131 6112 632 o a 3331 3.3.8.3. C ác kho n làm gi m doanh thu 3.3.8.3. C ác kho n làm gi m doanh thu Chi ết kh ấu Th ươ ng m ại Gi m giá hàng bán 111,112,131 531 Hàng bán b tr l i 511 Gi m giá niêm y t Gi m tr cho DN mua do mua hàng s l ng do hàng kém ph m Giá tr hàng ã xác ln theo chính 3331 ch t, sai quy cách nh tiêu th nh ng sách DN b tr l i do nhi u nguyên nhân nh kém ph m ch t, 6321 156 sai quy cách 3.3.8.3. C ác kho n làm gi m doanh thu 3.3.8.4. Lập DP gi ảm giá hàng bán - Chu n mc 02 Thu TT B -Da trên cơ s tng mt hàng, có bng 333 511 ch ng áng tin cy Thu xu t kh u Năm n Năm n+1 Thu GTGT tr c ti p 159 632 159 632 Trong doanh thu ã bao g m thu Lp d phòng Lp thêm Cu i k ghi nh n các lo i thu ph i n p Hoàn nh p 10