›
›

Bài giảng Công tác bảo hộ lao động - Phần thứ nhất: Những vấn đề chung về công tác bảo hộ lao động

pdf 15 trang ngocly 1500
Download
Bạn đang xem tài liệu "Bài giảng Công tác bảo hộ lao động - Phần thứ nhất: Những vấn đề chung về công tác bảo hộ lao động", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_cong_tac_bao_ho_lao_dong_phan_thu_nhat_nhung_van_d.pdf

Nội dung text: Bài giảng Công tác bảo hộ lao động - Phần thứ nhất: Những vấn đề chung về công tác bảo hộ lao động

  1. PHN TH NHT NH NG VN CHUNG V CÓNG TÊC BO H LAO NG I. iu kin lao Č$ng và các y+u t- nguy hi/m, có h3i trong lao Č$ng s6n xu8t 1. iu ki n lao  ng iu ki n lao  ng là t ng th  các y u t k thu t, t  ch c lao  ng, kinh t , xã h i, t nhiên, th  hi n qua quá trình công ngh , công c  lao  ng,  i t ng lao  ng, n ng l c c a ng i lao  ng và s tác  ng qua l i gi a các y u t ó t o nên iu ki n làm vi c c a con ng i trong quá trình lao ng s n xu t.  có th  làm t t công tác b o h  lao ng thì ph i ánh giá c các y u t iu ki n lao  ng,  c bi t là ph i phát hi n và x  lý c các y u t không thu n l i e d a  n an toàn và s c kho  ng i lao  ng trong quá trình lao ng, các y u t ó bao g m: a) Các y u t c a lao  ng: - Máy, thi t b , công c ; - Nhà x ng; - N ng l ng, nguyên nhiên v t li u; -  i t ng lao  ng; - Ng i lao  ng. b) Các y u t liên quan n lao  ng - Các y u t t nhiên có liên quan n n i làm vi c; - Các y u t kinh t , xã h i; Quan h ,  i s ng hoàn c nh gia ình liên quan n tâm lý ng i lao  ng. iu ki n lao  ng không thu n l i c chia làm 2 lo i chính: + Y u t gây ch n th  ng, tai n n lao  ng; + Y u t có h i  n s c kho , gây b nh ngh  nghi p. 2. Các y u t  nguy hi m gây ch n th ng trong lao ng Là nh ng y u t iu ki n lao  ng x u, là nguy c  gây ra tai n n lao  ng  i v i ng i lao  ng, bao g m: 2.1- Các b  ph n truy n  ng và chuy n  ng: Nh ng tr c máy, bánh r ng, dây ai chuy n và các lo i c  c u truy n  ng khác; s chuy n  ng c a b n thân máy móc nh : ô tô, máy tr c, tàu bi n, sà lan, oàn tàu h !a, oàn goòng t o nguy c  cu n, cán, k "p, c #t ; Tai n n gây ra có th  làm cho ng i lao  ng b  ch n th  ng ho c ch t; 2.2- Ngu n nhi t:  các lò nung v t li u, kim lo i nóng ch y, n u n t o nguy c  b !ng, nguy c  cháy n ; 2.3- Ngu n in: Theo t $ng m c in áp và c ng  dòng in t o nguy c  in gi t, in phóng, in t $ tr ng, cháy do ch p in ; làm tê li t h  th ng hô h p, tim m ch. 2.4- V t r i, , s p: Th ng là h u qu  c a tr ng thái v t ch t không b n v ng, không n  nh gây ra nh  s p lò, v t r i t $ trên cao trong xây d ng; á r i, á l n trong khai thác á, trong ào ng h %m;  t ng,  c t in,  công trình trong xây l #p; cây  ;  hàng hoá trong s #p x p kho tàng 2.5- V t v ng b #n: Th ng g p là phoi c a các máy gia công nh : máy mài, máy ti n,  c kim lo i; g & ánh li  các máy gia công g &; á v ng trong n  mìn 2.6- N  bao g m: - N  v t lý: Trong th c t  s n xu t có th  n  khi áp su t c a môi ch t trong các thi t b  ch u áp l c, các bình ch a khí nén, khí thiên nhiên hoá l !ng v t quá gi i h n b n cho phép c a v ! bình ho c do thi t b  b  r n n t, ph ng móp, b  n mòn do s  d ng lâu và không c ki m  nh. Khi thi t b  n  s ' sinh công r t l n làm phá v ( các v t c n và gây tai n n cho m i ng i xung quanh. - N  hóa h c: Là s bi n  i v  m t hóa h c c a các ch t di )n ra trong m t th i gian r t ng #n, v i m t t c  rt l n t o ra l ng s n ph *m cháy l n, nhi t  r t cao và áp l c l n làm h y ho i các v t c n, gây tai n n cho ng i trong ph m vi vùng n . Các ch t có th  gây n  hóa h c bao g m các khí cháy và b i khi chúng h &n h p v i không khí  t  n m t t + l nh t  nh kèm theo có m i l a thì s ' gây n . M &i lo i khí cháy n  có th  n  c khi h &n hp v i không khí t c m t t + l  nh t  nh. Kho ng gi i h n n  c a khí cháy v i không khí càng r ng thì s nguy hi m v  gi i h n n  hóa h c càng t ng. Ví d : *Axêtylen có kho ng gi i h n n  t $ 3,5  82% th  tích trong không khí. * Amôni #c có kho ng gi i h n n  t $ 12  25% th  tích không khí. - N  v t li u n  (n  ch t n ): Sinh công r t l n,  ng th i gây ra sóng xung kích trong không khí và gây ch n ng trên b  m t  t trong ph m vi bán kính nh t  nh. - N  c a kim lo i nóng ch y: Khi rót kim lo i l !ng vào khuôn b   t, khi th i x ,
  2. 3. Y u t  có h i  i v i s c kh e trong lao  ng Là nh ng y u t c a iu ki n lao  ng không thu n l i, v t quá gi i h n c a tiêu chu *n v  sinh lao  ng cho phép, làm gi m s c kh !e ng i lao  ng, gây b nh ngh  nghi p. ó là vi khí h u, ti ng n, rung  ng, phóng x , ánh sáng, b i, các ch t, h i, khí c, các sinh v t có h i. 3.1- Vi khí h u x u Vi khí h u là tr ng thái lý h c c a không khí trong kho ng không gian thu h "p c a n i làm vi c bao g m các yu t nhi t  ,  *m, b c x  nhi t và t c  v n chuy n c a không khí. Các y u t này ph i  m b o  gi i hn nh t  nh, phù h p v i sinh lý c a con ng i. - Nhi t  cao h n ho c th p h n tiêu chu *n cho phép làm suy nh c c  th , làm tê li t s v n  ng, do ó làm t ng m c  nguy hi m khi s  d ng máy móc thi t b  Nhi t  quá cao s ' gây b nh th %n kinh, tim mch, b nh ngoài da, say nóng, say n #ng,  c nhãn m #t ngh  nghi p. Nhi t  quá th p s ' gây ra các b nh v hô h p, b nh th p kh p, khô niêm m c, c m l nh -  *m cao có th  d -n  n t ng  d -n in c a v t cách in, t ng nguy c  n  do b i khí, c  th  khó bài ti t qua m  hôi. - Các y u t t c  gió, b c x  nhi t n u cao ho c th p h n tiêu chu *n v  sinh cho phép  u nh h ng  n s c kho , gây b nh t t và gi m kh  n ng lao ng c a con ng i. 3.2- Ti ng n và rung sóc Ti ng n là âm thanh gây khó ch u cho con ng i, nó phát sinh do s chuy n  ng c a các chi ti t ho c b  ph n c a máy do va ch m Rung sóc th ng do các d ng c  c %m tay b .ng khí nén, do các  ng c  n  t o ra. Làm vi c trong iu ki n có ti ng n và rung sóc quá gi i h n cho phép d ) gây các b nh ngh  nghi p nh : ic, viêm th %n kinh th c v t, r i lo n c m giác, r i lo n phát d c, t n th  ng v  x  ng kh p và c ; ho c làm gi m kh  n ng t p trung trong lao ng s n xu t, gi m kh  n ng nh y bén Ng i m t m !i, cáu g #t, bu n ng  Ti p xúc v i ti ng n lâu s ' b  gi m thính l c, ic ngh  nghi p ho c b nh th %n kinh. Tình tr ng trên d ) d -n  n tai n n lao  ng. 3.3- B c x  và phóng x  Ngu n b c x : - M t tr i phát ra b c x  h ng ngo i, t  ngo i. - Lò thép h  quang, hàn c #t kim lo i, n #n úc thép phát ra b c x  t  ngo i. Ng i ta có th  b  say n #ng, gi m th  l c (do b c x  h ng ngo i), au % u, chóng m t, gi m th  l c, b !ng (do b c x  t  ngo i) và d -n  n tai nn lao  ng, b nh ngh  nghi p. Phóng x : Là d ng  c bi t c a b c x . Tia phóng x  phát ra do s bi n  i bên trong h t nhân nguyên t  c a m t s nguyên t và kh  n ng iôn hoá v t ch t. Nh ng nguyên t ó g i là nguyên t phóng x . Các tia phóng x  gây tác h i  n c  th  ng i lao  ng d  i d ng: gây nhi )m  c c p tính ho c mãn tính; r i lo n ch c n ng c a th %n kinh trung  ng, n i phóng x  chi u vào b  b !ng ho c r p ! , c  quan t o máu b  tn th  ng gây thi u máu, vô sinh, ung th , t  vong. 3.4- Chi u sáng không h p lý (chói quá ho c t i quá) Trong i s ng và lao ng, con m #t ng i òi h !i iu ki n ánh sáng thích h p. Chi u sáng thích h p s ' bo v  th  l c, ch ng m t m !i, tránh tai n n lao  ng và b nh ngh  nghi p,  ng th i t ng n ng su t lao ng. Các  n v  o l ng ánh sáng th ng c dùng: c ng  ánh sáng,  r i,  chói; máy o ánh sáng ch  yu hi n nay c dùng là Luxmet. Nhu c %u ánh sáng òi h !i tùy thu c vào công vi c, ví d  nh : - Phòng c sách c %n có  r i 200 lux. - X ng d t c %n có  r i 300 lux. - S a ch a  ng h  c %n có  r i 400 lux. Khi chi u sáng không  m b o tiêu chu *n quy  nh, (th ng là quá th p) ngoài tác h i làm t ng ph  ph *m, gi m n ng su t lao  ng v  m t k thu t an toàn còn th y rõ: kh  n ng gây tai n n lao  ng t ng lên do không nhìn rõ ho c ch a  th i gian  m #t nh n bi t s v t (thi u ánh sáng); do lóa m #t (ánh sáng chói quá). 3.5- B i Bi là t p h p c a nhi u h t có kích th  c nh ! bé t n t i trong không khí; nguy hi m nh t là b i có kích th  c t$ 0,5  5 micrômét; khi hít ph i lo i b i này s ' có 70  80% l ng b i i vào ph i và làm t n th  ng ph i ho c gây b nh b i ph i. Bi có th  phân lo i theo ngu n g c phát sinh: - B i h u c : ngu n g c t $  ng v t, th c v t.
  3. - B i nhân t o: nh a, cao su - B i kim lo i: s #t,  ng - B i vô c : silic, ami ng M c  nguy hi m c a b i ph  thu c vào tính ch t lý h c, hóa h c c a chúng. V m t k thu t an toàn, b i có th  gây tác h i d  i các d ng: - Gây cháy ho c n   n i có iu ki n thích h p. - Gây bi n  i v s cách in: làm gi m kh  n ng cách in c a b  ph n cách in, gây ch p m ch - Gây mài mòn thi t b  tr  c th i h n. V m t v  sinh lao  ng, b i gây tác h i d  i nhi u d ng: - T n th  ng c  quan hô h p: xây sát, viêm kinh niên, tu / theo lo i b i có th  d -n  n viêm ph i, ung th  ph i. - B nh ngoài da: b t l & chân lông, l  loét, gh  - T n th  ng m #t. Bnh b i ph i ph  bi n hi n nay bao g m: + B nh b i ph i silíc (Silicose) là do b i silic, hi n nay  n  c ta có t + l  r t cao chi m kho ng 87% b nh ngh  nghi p. + B nh b i ph i Ami ng (Asbestose) do b i Ami ng. + B nh b i ph i than (Antracose) do b i than. + B nh b i ph i s #t (Siderose) do b i s #t. 3.6- Các hóa ch t  c Hóa ch t ngày càng c dùng nhi u trong s n xu t công nghi p, nông nghi p, xây d ng c  b n nh : Chì, Asen, Crôm, Benzen, r u, các khí b i (sox, nox, cox ), các dung d ch Axít, Baz , Ki m, Mu i , các ph  li u, ph  th i khó phân h y. Hóa ch t  c có th   trong tr ng thái r #n, l !ng, khí, b i tùy theo iu ki n nhi t  và áp su t. Hóa ch t  c có th  gây h i cho ng i lao  ng d  i các d ng: - V t tích ngh  nghi p nh  m n cóc, m n chai, da bi n màu - Nhi )m  c c p tính khi n ng  ch t  c cao. - B nh ngh  nghi p: khi n ng  ch t  c th p d  i m c cho phép nh ng th i gian ti p xúc v i ch t  c lâu  i v i c  th  suy y u ho c trên m c cho phép và m c  kháng c  th  y u. Hoá ch t  c th ng c phân lo i thành các nhóm sau: Nhóm 1: Ch t gây b !ng kích thích da nh  Axít c, Ki m Nhóm 2: Ch t kích thích ng hô h p nh  Clo, NH3, SO3, Nhóm 3: Ch t gây ng t nh  CO2, CH4, CO Nhóm 4: Tác d ng lên h  th %n kinh trung  ng nh  R u C2H5O4, H2S, X ng Nhóm 5: Ch t gây  c cho h  th ng c  quan c a c  th  nh : Hy rôcacbon các lo i (gây  c cho nhi u c  quan), benzen, phênol (h  t o máu), Pb, AS (thi u máu) Khi ti p xúc v i hóa ch t  c, ng i lao  ng có th  b  nhi )m  c qua ng tiêu hóa, ng hô h p ho c qua da. Trong ba ng xâm nh p ó thì theo ng hô h p là nguy hi m nh t và chi m t i 95% tr ng h p nhi )m c. Ch t  c thâm nh p vào c  th  và tham gia các quá trình sinh hoá có th   i thành ch t không  c, nh ng c0ng có th  bi n thành ch t  c h n nh  CH3OH thành Focmandehyt. Mt s ch t  c xâm nh p vào c  th  còn tích ng  m t s c  quan nh : Pb tích ng  x  ng t i lúc có iu ki n thu n ti n chúng m i gây  c. Mt khác ch t  c c 0ng có th  c th i ra kh !i c  th  qua da, h i th , n  c ti u, m  hôi, qua s a tùy theo tính ch t c a m &i lo i hóa ch t. 3.7- Các y u t vi sinh v t có h i Mt s ngh  ng i lao  ng ph i ti p xúc v i vi sinh v t gây b nh, vi khu *n, siêu vi khu *n, ký sinh trùng, côn trùng, n m m c nh  các ngh : ch n nuôi, sát sinh, ch  bi n th c ph *m, ng i làm v  sinh ô th , ng i làm lâm nghi p, nông nghi p, ng i ph c v  t i các b nh vi n, khu iu tr , iu d (ng ph c h i ch c n ng, các ngh 1a trang C%n có bi n pháp phòng ch ng tích c c, c i thi n iu ki n lao  ng, c i t o môi tr ng, theo dõi và phát hi n s m b nh ngh  nghi p. 3.8- Các y u t v  c ng  lao  ng, t  th  lao  ng gò bó và  n iu trong lao  ng không phù h p v i ho t  ng tâm sinh lý bình th ng và nhân tr #c c a c  th  ng i lao  ng trong lao  ng. Do yêu c %u c a công ngh  và t  ch c lao  ng mà ng i lao  ng có th  ph i lao  ng  c ng  lao  ng quá m c theo ca, kíp, t  th  làm vi c gò bó trong th i gian dài, ng a ng i, v "o ng i, treo ng i trên cao, mang vác n ng,  ng tác lao  ng n iu bu n t  ho c v i trách nhi m cao gây c ng th 2ng v  th %n kinh tâm lý. iu ki n lao  ng trên gây nên nh ng h n ch  cho ho t  ng bình th ng, gây trì tr  phát tri n, gây hi n
  4. tng tâm lý m t m !i, chán n n d -n t i nh ng bi n  i c ch  th %n kinh. Cu i cùng gây b nh tâm lý m t m !i u o i, suy nh c th %n kinh, au m !i c  x  ng, có khi d -n  n tai n n lao  ng. II. M c ích, ý ngh a c a công tác b o h  lao  ng 1. M c ích 2. ý ngh 1a, l i ích c a công tác b o h  lao  ng 1. M c ích Trong quá trình lao ng dù s  d ng công c  thông th ng hay máy móc hi n  i, dù áp d ng k thu t công ngh  gi n n hay áp d ng k thu t công ngh  ph c t p, tiên ti n,  u phát sinh và ti m *n nh ng y u t nguy hi m, có h i, gây tai n n lao  ng ho c b nh ngh  nghi p cho ng i lao  ng. Mt quá trình lao ng có th  t n t i m t ho c nhi u y u t nguy hi m có h i. N u không c phòng ng $a c*n th n, chúng có th  tác  ng vào con ng i gây ch n th  ng, b nh ngh  nghi p, làm gi m sút ho c m t kh  n ng lao  ng ho c t  vong. Cho nên vi c ch m lo c i thi n iu ki n lao  ng,  m b o n i làm vi c an toàn, v  sinh là m t trong nh ng nhi m v  tr ng y u  phát tri n s n xu t và t ng n ng su t lao  ng. Chính vì v y, công tác b o h  lao  ng luôn luôn c  ng và Nhà n  c ta coi là m t l 1nh v c công tác l n, nh .m m c ích: - m b o an toàn thân th  c a ng i lao  ng h n ch   n m c th p nh t ho c không  x y ra tai n n, ch n th  ng gây tàn ph  ho c t  vong trong lao  ng. - B o  m ng i lao  ng kh !e m nh, không b  m #c b nh ngh  nghi p ho c các b nh t t khác do iu ki n lao ng x u gây ra. - B i d (ng ph c h i k p th i và duy trì s c kho , kh  n ng lao  ng cho ng i lao  ng. Công tác b o h  lao  ng có v  trí r t quan tr ng và là m t trong nh ng yêu c %u khách quan c a ho t  ng sn xu t kinh doanh. 2. ý ngh a, l i ích c a công tác b o h  lao  ng 2.1- ý ngh 1a chính tr  Bo h  lao  ng th  hi n quan im coi con ng i v $a là ng l c, v $a là m c tiêu c a s phát tri n. M t  t n c có t + l  tai n n lao  ng th p, ng i lao  ng kho  m nh, không m #c b nh ngh  nghi p là m t xã h i luôn luôn coi con ng i là v n quí nh t, s c lao  ng, l c l ng lao  ng luôn luôn c b o v  và phát tri n. Bo h  lao  ng t t là góp ph %n tích c c ch m lo b o v  s c kho , tính m ng và i s ng ng i lao  ng, bi u hi n quan im qu %n chúng, quan im quí tr ng con ng i c a  ng và Nhà n  c, vai trò c a con ng i trong xã h i c tôn tr ng. Ng c l i, n u công tác b o h  lao  ng không c th c hi n t t, iu ki n lao  ng c a ng i lao  ng còn quá n ng nh c,  c h i,  x y ra nhi u tai n n lao  ng nghiêm tr ng thì uy tín c a ch   , uy tín c a doanh nghi p s ' b  gi m sút. 2.2- ý ngh 1a xã h i Bo h  lao  ng là ch m lo n  i s ng, h nh phúc c a ng i lao  ng. B o h  lao  ng v $a là yêu c %u thi t th c c a các ho t  ng s n xu t kinh doanh,  ng th i là yêu c %u, là nguy n v ng chính áng c a ng i lao ng. Các thành viên trong m &i gia ình ai c 0ng mong mu n c kho  m nh, lành l n, trình  v n hoá,
  5. ngh  nghi p c nâng cao  cùng ch m lo h nh phúc gia ình và góp ph %n vào công cu c xây d ng xã hi. Bo h  lao  ng  m b o cho xã h i trong sáng, lành m nh, m i ng i lao  ng c s ng kho  m nh, làm vi c có hi u qu  cao và có v  trí x ng áng trong xã h i, làm ch  xã h i, làm ch  thiên nhiên, làm ch  khoa hc k thu t. Tai n n lao  ng không x y ra, s c kh !e c a ng i lao  ng c b o  m thì Nhà n  c và xã h i s ' gi m b t c nh ng t n th t trong vi c kh #c ph c h u qu  và t p trung % u t  cho các công trình phúc l i xã h i. 2.3- L i ích v  kinh t  Th c hi n t t công tác b o h  lao  ng s ' em l i l i ích kinh t  rõ r t. Trong s n xu t, n u ng i lao  ng c b o v  t t, có s c kho , không b  m au, b nh t t, iu ki n làm vi c tho i mái, không n m n p lo s  b  tai n n lao  ng, b  m #c b nh ngh  nghi p thì s ' an tâm, ph n kh i sn xu t, s ' có ngày công cao, gi  công cao, n ng su t lao  ng cao, ch t l ng s n ph *m t t, luôn luôn hoàn thành t t k  ho ch s n xu t và công tác. Do v y phúc l i t p th  c t ng lên, có thêm nh ng iu ki n  c i thi n  i s ng v t ch t và tinh th %n c a cá nhân ng i lao  ng và t p th  lao  ng. Nó có tác dng tích c c b o  m oàn k t n i b   * y m nh s n xut. Ng c l i, n u  môi tr ng làm vi c quá x u, tai n n lao  ng ho c m au x y ra nhi u s ' gây r t nhi u khó kh n cho s n xu t. Ng i b  tai n n lao  ng m au ph i ngh , vi c  ch a tr , ngày công lao ng s ' gi m; n u nhi u ng i lao ng b  tàn ph , m t s c lao  ng thì ngoài vi c kh  n ng lao  ng c a h  s ' gi m và s c lao  ng c a xã hi vì th  c 0ng gi m sút, xã h i còn ph i lo vi c ch m sóc, ch a tr  và các chính sách xã h i khác liên quan Chi phí v  b i th ng tai n n lao  ng, m au, iu tr , ma chay là r t l n,  ng th i kéo theo nh ng chi phí l n do máy móc, nhà x ng, nguyên v t li u b  h  h !ng. Nói chung tai n n lao  ng, m au x y ra dù nhi u hay ít  u d -n t i s thi t h i v  ng i và tài s n, gây tr  ng i cho s n xu t. Cho nên, quan tâm th c hi n t t công tác b o h  lao  ng là th  hi n quan im % y  v  sn xu t, là iu ki n  m b o cho s n xu t phát tri n và em l i hi u qu  kinh t  cao. III - N i dung, tính ch t c a công tác B o h  lao  ng 1. N i dung Công tác b o h  lao ng bao g m nh ng n i dung ch  y u sau: - K thu t an toàn; - V  sinh lao  ng; - Các chính sách, ch   b o h  lao  ng. 1.1- K  thu t an toàn - K  thu t an toàn là h  th ng các bi n pháp và ph  ng ti n v  t  ch c và k thu t nh .m phòng ng $a s tác ng c a các y u t nguy hi m trong s n xu t  i v i ng i lao  ng.
  6.   t c m c ích phòng ng $a tác  ng c a các y u t nguy hi m trong s n xu t  i v i ng i lao  ng, ph i quán tri t các bi n pháp ó ngay t $ khi thi t k , xây d ng ho c ch  t o các thi t b  máy móc, các quá trình công ngh . Trong quá trình ho t  ng s n xu t ph i th c hi n  ng b  các bi n pháp v  t  ch c, k thu t, s  d ng các thi t b  an toàn và các thao tác làm vi c an toàn thích ng. Tt c  các bi n pháp ó c quy  nh c  th  t i các quy ph m, tiêu chu *n và các v n b n khác v  l 1nh v c k thu t an toàn. Ni dung k thu t an toàn ch  y u g m nh ng v n  sau ây: - Xác nh vùng nguy hi m. - Xác nh các bi n pháp v  qu n lý, t  ch c và thao tác làm vi c  m b o an toàn. - S  d ng các thi t b  an toàn thích ng: thi t b  che ch #n, thi t b  phòng ng $a, thi t b  b o hi m, tín hi u, báo hi u, trang b  b o v  cá nhân 1.2- V  sinh lao  ng V sinh lao  ng là h  th ng các bi n pháp và ph  ng ti n v  t  ch c và k thu t nh .m phòng ng $a s tác ng c a các y u t có h i trong s n xu t  i v i ng i lao  ng.  ng n ng $a s tác  ng c a các y u t có h i ph i ti n hành m t lo t các vi c c %n thi t. Tr  c h t, ph i nghiên c u s phát sinh và tác ng c a các yu t ó  i v i c  th  con ng i, trên c  s  ó xác  nh tiêu chu *n gi i h n cho phép c a các y u t có h i trong môi tr ng lao  ng, xây d ng các bi n pháp v  v  sinh lao  ng. Ni dung ch  y u c a v  sinh lao  ng, bao g m: - Xác nh kho ng cách an toàn v  v  sinh. - Xác nh các y u t có h i t i s c kho . - Bi n pháp v  t  ch c, tuyên truy n, giáo d c ý th c và ki n th c v  v  sinh lao  ng, theo dõi qu n lý s c kho , tuy n d ng lao  ng. - Bi n pháp v  v  sinh h c, v  sinh cá nhân, v  sinh môi tr ng. - Các bi n pháp v  k thu t v  sinh: k thu t thông gió, iu hoà nhi t  , ch ng b i, khí  c; k thu t ch ng ti ng n và rung sóc; k thu t chi u sáng; k thu t ch ng b c x , phóng x , in t $ tr ng Các bi n pháp k thu t v  sinh ph i c quán tri t ngay t $ khâu thi t k  xây d ng các công trình nhà xng, t  ch c n i s n xu t, thi t k  ch  t o các máy móc thi t b , quá trình công ngh . Trong quá trình s n xu t ph i th ng xuyên theo dõi s phát sinh các y u t có h i, th c hi n các bi n pháp b sung làm gi m các y u t có h i,  m b o tiêu chu *n v  sinh cho phép. 1.3- Chính sách, ch   b o h  lao  ng Các chính sách, ch   b o h  lao  ng ch  y u bao g m: các bi n pháp kinh t  - xã h i, t  ch c qu n lý và c ch  qu n lý công tác b o h  lao  ng.
  7. Các chính sách, ch   nh .m  m b o s  d ng s c lao  ng h p lý khoa h c; b i d (ng ph c h i s c lao ng; th i gi  làm vi c, th i gi  ngh , ng i Các chính sách, ch   b o h  lao  ng nh .m b o  m thúc * y vi c th c hi n các bi n pháp k thu t an toàn, bi n pháp v  v  sinh lao ng nh  ch   trách nhi m c a cán b  qu n lý, c a t  ch c b  máy làm công tác b o h  lao  ng; k  ho ch hoá công tác b o h  lao  ng, các ch   v  tuyên truy n hu n luy n, ch   v thanh tra, ki m tra, ch   v  khai báo, iu tra, th ng kê, báo cáo tai n n lao  ng Nh ng n i dung c a công tác b o h  lao  ng k  trên là r t l n, bao g m nhi u công vi c thu c nhi u l 1nh v c công tác khác nhau. Hi u c n i dung c a công tác b o h  lao  ng s ' giúp cho ng i qu n lý  cao trách nhi m và có bi n pháp t  ch c th c hi n công tác b o h  lao  ng  t k t qu  t t nh t. 2. Tính ch t c a công tác b o h  lao  ng Công tác b o h  lao  ng th  hi n ba tính ch t: - Tính lu t pháp; - Tính khoa h c công ngh ; - Tính qu %n chúng. Ba tính ch t này có quan h  h u c  v i nhau và h & tr  l -n nhau. 2.1- B o h  lao  ng mang tính lu t pháp. Tính ch t lu t pháp c a b o h  lao  ng th  hi n  t t c  các quy  nh v  công tác b o h  lao  ng, bao g m các quy nh v  k thu t (quy ph m, quy trình, tiêu chu *n k thu t an toàn), quy nh v  t  ch c trách nhi m và chính sách, ch   b o h  lao  ng  u là nh ng v n b n lu t pháp, b #t bu c m i ng i có trách nhi m ph i tuân theo nh .m b o v  sinh m ng, toàn v "n thân th  và s c kho  c a ng i lao  ng. M i vi ph m tiêu chu *n k thu t an toàn, tiêu chu *n v  sinh lao  ng trong quá trình lao ng s n xu t  u là nh ng hành vi vi ph m lu t pháp v  b o h  lao  ng.  c bi t  i v i quy ph m và tiêu chu *n k thu t an toàn có tính ch t b #t bu c r t cao, nó  m b o tính m ng c a con ng i trong lao  ng, vì v y không th  châm tr  c ho c h  th p. Các yêu c %u và bi n pháp ã quy nh, òi h !i ph i c thi hành nghiêm ch ,nh vì nó liên quan tr c ti p n tính m ng con ng i và tài s n qu c gia. 2.2- B o h  lao  ng mang tính khoa h c công ngh . Bo h  lao  ng g #n li n v i s n xu t. Khoa h c k thu t v  b o h  lao  ng g #n li n v i khoa h c công ngh  sn xu t. - Ng i lao  ng s n xu t tr c ti p trong dây chuy n ph i ch u nh h ng c a b i, c a h i, khí c, ti ng n, s rung sóc c a máy móc và nh ng nguy c  có th  x y ra tai n n lao  ng. Mu n kh #c ph c c nh ng nguy hi m ó, không có cách nào khác là áp d ng các bi n pháp khoa h c công ngh . - Khoa h c k thu t b o h  lao  ng là khoa h c t ng h p d a trên t t c  các thành t u khoa h c c a các môn khoa h c c  b n nh  c , lý, hoá, sinh v t và bao g m t t c  các ngành k thu t nh  c  khí, in, m !
  8. Mu n th c hi n t t công tác b o h  lao ng ph i t  ch c nghiên c u khoa h c k thu t b o h  lao  ng g #n li n v i s phát tri n c a k thu t s n xu t, g #n li n v i vi c nghiên c u c i ti n trang b , c i ti n k thu t công ngh  s n xu t.  các c  s  s n xu t, nh ng v n  v  k thu t an toàn c i thi n iu ki n làm vi c c %n a vào ch  ng trình ti n b  k thu t công ngh  và huy ng ông  o cán b  và ng i lao  ng tham gia. Công tác b o h  lao  ng ph  thu c r t l n vào trình  công ngh  s n xu t c a m &i xã h i. Trình  công ngh  s n xu t phát tri n c ng v i n n kinh t  phát tri n s ' góp ph %n t o ra các iu ki n lao  ng ngày m t t t h n. Th c ch t c a ti n b  khoa h c công ngh  chính là vi c s  d ng máy móc  thay lao  ng s ng b .ng lao ng quá kh .  trình  cao c a k thu t công ngh  s n xu t là t  ng hoá t ng h p các quá trình s n xu t và s  d ng ng i máy công nghi p. Nh  v y, quá trình phát tri n k thu t công ngh  s n xu t chính là di )n ra quá trình thay i v  ch t lao  ng c a con ng i. Lao  ng c a con ng i d %n c gi m nh ", ti n t i lo i b ! iu ki n lao  ng nguy hi m và c h i. 2.3- B o h  lao  ng mang tính qu n chúng Tính ch t qu %n chúng c a công tác b o h  lao  ng th  hi n  các khía c nh sau: Qu %n chúng lao  ng là nh ng ng i tr c ti p th c hi n quy ph m, quy trình và các bi n pháp k thu t an toàn, c i thi n iu ki n làm vi c Vì v y ch , có qu %n chúng t giác th c hi n thì m i ng n ng $a c tai n n lao ng và b nh ngh  nghi p. Hàng ngày, hàng gi  ng i lao  ng tr c ti p làm vi c, ti p xúc v i quá trình s n xut, v i thi t b  máy móc và  i t ng lao  ng. Nh  v y, chính h  là ng i có kh  n ng phát hi n nh ng y u t nguy hi m và có h i trong s n xu t,  xu t các bi n pháp gi i quy t ho c t mình gi i quy t  phòng ng $a tai n n lao  ng và bnh ngh  nghi p. T$ tính ch t này, công tác b o h  lao  ng cho phép ta huy  ng m t cách  ng b  các bi n pháp khoa h c k thu t công ngh , v n  ng t  ch c qu %n chúng k t h p v i vi c th c hi n bi n pháp v  lu t pháp, nh .m nâng cao nh n th c trách nhi m v  công tác b o h  lao  ng, mang l i hi u qu  ho t  ng c a công tác b o h lao  ng ngày m t t t h n. Công tác b o h  lao  ng s '  t k t qu  t t khi m i c p qu n lý, m i ng i s  d ng lao  ng và ng i lao ng t giác và tích c c th c hi n. IV- H  th ng lu t pháp v  B o h  lao  ng 1. Quan im c b n c a  ng và Nhà n c v  công tác b o h  lao  ng: Bo h  lao  ng luôn luôn là m t chính sách l n c a  ng và Nhà n  c ta và các quan im c  b n ã c th  hi n trong S #c l nh s 29/SL ngày 12/3/1947, trong Hi n pháp n m 1958, Hi n pháp n m 1992, Pháp l nh Bo h  lao  ng n m 1991 và trong B  lu t Lao  ng n m 1994. 1.1- Con ng i là v n quí nh t c a xã h i. Ng i lao  ng v $a là ng l c v $a là m c tiêu c a s phát tri n xã h i. B o h  lao  ng là m t ph %n quan tr ng, là b  ph n không th  tách r i c a chi n l c phát tri n kinh t  - xã h i. Ng i lao  ng là ng l c c a quá trình s n xu t, là y u t quy t  nh s phát tri n c a xã hi. Ch  t ch H  Chí Minh ã nói : "Xã h i có c m n, áo m c, nhà  là nh  ng i lao  ng; trí óc m  mang c0ng nh  ng i lao  ng. Vì v y, lao  ng là s c chính c a s ti n b  loài ng i". (Con ng i và v n  Ch ngh a xã h i - Nhà xu t b n S th t n m 1961). 1.2- B o h  lao  ng ph i  c th c hi n  ng th i v i quá trình t  ch c lao  ng.
  9.  âu, khi nào có ho t  ng lao  ng thì  ó, khi ó ph i t  ch c công tác b o h  lao  ng theo úng ph  ng châm " B o  m an toàn  s n xu t, s n xu t ph i b o  m an toàn lao ng" (Ch , th  s 132 CT/T 3 ngày 13 tháng 3 n m 1959 c a Ban Bí th  Trung  ng ng Lao  ng Vi t Nam khoá 2). 1.3- Công tác b o h  lao  ng ph i th  hi n c % y  3 tính ch t: lu t pháp, khoa h c công ngh  và qu %n chúng m i  t hi u qu  cao. 1.4- Ng i s  d ng lao  ng ch u trách nhi m chính trong vi c b o h  lao  ng cho ng i lao  ng. Nhà n c b o v  quy n c b o h  lao  ng c a ng i lao  ng và l i ích h p pháp c a ng i s  d ng lao ng thông qua Pháp lu t v  b o h  lao  ng. Ch ,  ng th i b o v  quy n và l i ích h p pháp c a c  hai ch  th  trong quan h  lao  ng m i nâng cao c ngh 1a v  c a m &i bên trong công tác m b o an toàn và s c kho  lao  ng. Các quan im c a  ng và Nhà n  c v  công tác b o h  lao  ng ã c th  ch  hoá thành pháp lu t thông qua m t h  th ng các v n b n quy ph m pháp lu t. 2. H  th ng các v n b n pháp lu t hi n hành v  b o h  lao  ng a) Các v n b n g c: * Hi n pháp n c C ng hoà xã h i ch  ngh a Vi t Nam ban hành n m 1992 - iu 56 quy  nh: "Nhà n  c ban hành ch   chính sách v  b o h  lao  ng, Nhà n  c quy  nh th i gian lao ng, ch   ngh , ng i, ch   b o hi m xã h i " cho ng i lao  ng ; - Các iu 29, 39, 61 quy  nh các n i dung khác v  b o h  lao  ng. * B  lu t Lao  ng n c C ng hoà xã h i ch  ngh a Vi t Nam ban hành tháng 6 n m 1994. - Ch  ng VII : Quy nh v  th i gi làm vi c, th i gi  ngh , ng i; - Ch  ng IX : Quy nh v  an toàn lao ng - v  sinh lao  ng; - Ch  ng X : Nh ng quy  nh riêng  i v i lao  ng n ; - Ch  ng XI : Nh ng quy  nh riêng  i v i lao  ng ch a thành niên; - Ch  ng XII : Nh ng quy  nh v  b o hi m xã h i; - Ch  ng XVI : Nh ng quy  nh thanh tra Nhà n  c v  lao  ng, x  ph t vi ph m pháp lu t lao  ng và m t s iu có liên quan  các ch  ng khác. * Lu t b o v  s c kh e nhân dân n c C ng hoà xã h i ch  ngh a Vi t Nam ban hành n m 1989. - Quy nh trách nhi m c a ng i s  d ng lao  ng ph i tr c ti p ch m lo, b o v , t ng c ng s c kho  cho ng i lao  ng; - Ph i t o iu ki n cho ng i lao  ng c iu d (ng, ngh , ng i, ph c h i ch c n ng; - Ph i c n c vào quy t  nh c a H i  ng Giám  nh y khoa v  tình tr ng s c kho  c a ng i lao  ng  th c hi n các chính sách  i v i h ;
  10. - Ph i  m b o an toàn lao ng, th c hi n úng các tiêu chu *n v  v  sinh lao  ng và ph i t  ch c khám s c kh !e  nh k / cho ng i lao  ng; - Nghiêm c m vi c làm ô nhi)m các ngu n n  c sinh ho t; - m b o v  sinh trong s n xu t, b o qu n, v n chuy n và s  d ng hóa ch t; - Ph i th c hi n nh ng bi n pháp x  lý ch t th i công nghi p, tránh ô nhi )m  t, n  c, không khí. * Lu t b o v  môi tr ng n c C ng hoà xã h i ch  ngh a Vi t Nam ban hành n m 1993 - iu 17, 18 quy  nh: C  s  ph i báo cáo ánh giá môi tr ng  Nhà n  c th *m  nh ; - Các iu 19, 20, 21, 23, 24, 25 và 29 quy nh v  trách nhi m c a ng i s  d ng lao  ng trong vi c b o v  môi tr ng. * Lu t  u t n c ngoài t i Vi t Nam n c C ng hoà xã h i ch  ngh a Vi t Nam ban hành n m 1987. iu 34 quy  nh nh ng n i dung v  an toàn và v  sinh lao  ng khi n  c ngoài %u t  vào Vi t Nam. * Pháp l nh quy  nh vi c qu n lý Nhà n c  i v i công tác phòng cháy, ch a cháy ban hành tháng 10 n m 1961, các Ch  th  s 175/CT (1991), s 237/TTg (1996) c a Chính ph  v  t ng c ng công tác phòng cháy ch a cháy. Pháp l nh và các ch , th  trên quy nh ng i s  d ng lao  ng trong các c  s  s n xu t kinh doanh ph i thành l p các i phòng cháy ch a cháy và trang b  các d ng c , ph  ng ti n phòng cháy ch a cháy mang tính ch t ngh 1a v  và có nh ng nhi m v  sau : - Tuyên truy n, giáo d c, h  ng d -n vi c ch p hành các quy nh, bi n pháp và nh ng ki n th c ph  thông v phòng cháy ch a cháy; - Xây d ng ph  ng án ch a cháy t i ch &, k  ho ch hu n luy n nghi p v  và t  ch c luy n t p th ng xuyên vi c th c hi n các ph  ng pháp ó; - T  ch c c u ch a và tham gia c u ch a các v  cháy, b o v  hi n tr ng và giúp c  quan iu tra xác  nh nguyên nhân gây ra các v  cháy; - Ki m tra, ôn  c th c hi n, khen th ng và x  ph t v  công tác phòng cháy ch a cháy  c  s . * M t s iu quy  nh liên quan n công tác b o h  lao  ng c a Pháp l nh chuy n giao công ngh  n c ngoài vào Vi t Nam ban hành n m 1988. b) Các v n b n h ng d n thi hành. b.1- H  th ng các v n b n quy  nh c a Chính ph  và các B , ngành ch c n ng. - Ngh   nh 06/CP c a Chính ph  ngày 20/10/1995, quy nh chi ti t m t s iu c a B  lu t Lao  ng v  an toàn lao ng, v  sinh lao ng. - Ngh   nh s 195/CP c a Chính ph  ngày 31/12//1994 quy nh chi ti t và h  ng d -n th c hi n m t s iu kho n trong B  lu t Lao  ng liên quan n th i gi  làm vi c, th i gi  ngh , ng i. - Ngh   nh s 23/CP ngày 18/4/1996 h  ng d -n m t s iu trong B  lu t Lao  ng v  nh ng quy  nh riêng  i v i lao  ng n ;
  11. - Ngh   nh 38/CP c a Chính ph  ngày 25/6/1996, quy nh x  ph t hành chính v  hành vi vi ph m pháp lu t lao  ng. - Ngh   nh s 46/CP ngày 6/8/1996 quy nh vi c x  ph t vi ph m hành chính trong l 1nh v c qu n lý Nhà n c v  y t  ( iu 3) - Các Thông t  liên t ch, các Quy t  nh, Thông t  c a các B , ngành ch c n ng ( c th ng kê trong ph  l c ca tài li u này). b.2- H  th ng các tiêu chu !n, quy ph m v  an toàn, v  sinh lao  ng, h  th ng các quy trình an toàn lao ng theo ngh  và công vi c. Bao g m: Tiêu chu *n, quy ph m c p Nhà n  c; Tiêu chu *n, quy ph m c p ngành; n i quy, quy trình c a n v  s n xu t ban hành trên c  s  nghiên c u, v n d ng quy  nh chung cho sát th c h n, nh .m  m b o an toàn cho ng i lao  ng. Mu n hi u và th c hi n úng,  y  các quy  nh c a pháp lu t v b o h  lao  ng ph i nghiên c u t  các quy nh c a Hi n pháp, Lu t, các v n b n c a Chính ph cho  n các v n b n h ng d n chi ti t c a các B, ngành ch c nng n các v n b n h ng d n chi ti t c a c  quan qu n lý c p trên, c a doanh nghi p, c  s s n xu t kinh doanh. V- Qu n lý nhà n c v  b o h  lao  ng A- N i dung qu n lý Nhà n c v  B o h  lao  ng - Ban hành và qu n lý th ng nh t h  th ng tiêu chu *n an toàn lao ng, tiêu chu *n v  sinh lao  ng  i v i máy, thi t b , n i làm vi c và các tác nhân có liên quan n iu ki n lao  ng; tiêu chu *n ch t l ng, quy cách các lo i ph  ng ti n b o v  cá nhân; - Ban hành và qu n lý th ng nh t h  th ng tiêu chu *n phân lo i lao  ng theo iu ki n lao  ng; tiêu chu *n s c kh !e  i v i các ngh  công vi c; - Ban hành và qu n lý th ng nh t các quy ph m an toàn, quy ph m v  sinh lao  ng; - Quy nh quy n và ngh 1a v  c a ng i lao  ng và ng i s  d ng lao  ng - N i dung hu n luy n, ào t o v  an toàn - v  sinh lao  ng; - Thanh tra, ki m tra v  an toàn - v  sinh lao  ng; - iu tra, th ng kê tai n n lao  ng, b nh ngh  nghi p; - Thông tin v  an toàn - v  sinh lao  ng; - X  lý các vi ph m v  an toàn - v  sinh lao  ng; - H p tác qu c t  trong l 1nh v c an toàn - v  sinh lao  ng. B- Trách nhi m c a các c quan qu n lý Nhà n c trong công tác b o h  lao  ng. Trách nhi m c a các c  quan qu n lý Nhà n  c v  các l 1nh v c an toàn - v  sinh lao  ng (B  Lao  ng - Th  ng binh và Xã h i; B  Y t , m t s B  khác và U + ban nhân dân các t ,nh, thành ph tr c thu c Trung
  12.  ng) ã c xác  nh t i iu 19 c a Ngh   nh 06/CP ngày 20 tháng 1 n m 1995 c a Chính ph  quy  nh chi ti t m t s iu c a B  lu t Lao  ng v  an toàn - v  sinh lao ng. Trong ó: 1. B  Lao  ng - Th ng binh và Xã h i có trách nhi m xây d ng, trình c  quan có th *m quy n ban hành ho c ban hành các v n b n pháp lu t, các chính sách ch   v  b o h  lao  ng, an toàn lao ng, v  sinh lao ng; xây d ng, ban hành và qu n lý th ng nh t h  th ng quy ph m Nhà n  c v  an toàn lao ng, tiêu chu *n phân lo i lao  ng theo iu ki n lao  ng; h  ng d -n ch ,  o các c p, các ngành th c hi n v  an toàn lao ng; thanh tra v  an toàn lao ng; t  ch c thông tin hu n luy n v  an toàn lao ng, v  sinh lao ng; h p tác v i n  c ngoài và các t  ch c qu c t  trong l 1nh v c an toàn lao ng; 2. B  Y t  có trách nhi m xây d ng, ban hành và qu n lý th ng nh t h  th ng quy ph m v  sinh lao  ng, tiêu chu *n s c kho   i v i các ngh , các công vi c; h  ng d -n ch ,  o các ngành, các c p th c hi n v  v  sinh lao ng; thanh tra v  sinh lao  ng; t  ch c khám s c kho  và iu tr  b nh ngh  nghi p; h p tác v i n c ngoài và các t  ch c qu c t  trong l 1nh v c v  sinh lao  ng; 3. B  Khoa h c Công ngh  và Môi tr ng có trách nhi m qu n lý th ng nh t vi c nghiên c u và ng d ng KHKT v  an toàn lao ng, v  sinh lao  ng; ban hành h  th ng tiêu chu *n, ch t l ng; quy cách các lo i ph  ng ti n b o v  cá nhân trong lao  ng; ph i h p v i B  Lao ng - Th  ng binh và Xã h i, B  Y t  xây d ng, ban hành và qu n lý th ng nh t h  th ng tiêu chu *n k thu t Nhà n  c v  an toàn lao ng, v  sinh lao ng; 4. B  Giáo d c và ào t o có trách nhi m ch ,  o vi c a n i dung an toàn lao ng, v  sinh lao ng vào ch  ng trình gi ng d y trong các tr ng  i h c; các tr ng k thu t nghi p v ; qu n lý và d y ngh ; 5. Các B , ngành - Ban hành h  th ng tiêu chu *n, quy ph m an toàn lao ng, v  sinh lao  ng c p ngành sau khi có tho  thu n b .ng v n b n c a B Lao  ng - Th  ng binh và Xã h i, B  Y t . - H  ng d -n ki m tra các n v , c  s  thu c B , ngành mình trong vi c th c hi n các ch   chính sách v  bo h  lao  ng 6. Vi c Thanh tra Nhà n c v  an toàn lao ng, v  sinh lao  ng trong các l 1nh v c phóng x ; th m dò khai thác d %u khí; các ph  ng ti n v n t i ng s #t, ng th y, ng b , ng hàng không và các  n v  thu c l c l ng v 0 trang do các c  quan qu n lý ngành ó ch u trách nhi m, có s ph i h p c a B  Lao  ng - Th  ng binh và Xã h i và B  Y t ; 7. U  ban nhân dân t ,nh, thành ph tr c thu c Trung  ng th c hi n qu n lý Nhà n  c v  an toàn lao ng, v sinh lao  ng trong ph m vi  a ph  ng mình; xây d ng các m c tiêu b o  m an toàn lao ng, v  sinh lao ng và c i thi n iu ki n lao  ng  a vào k  ho ch phát tri n kinh t  - xã h i và ngân sách c a  a ph  ng v i các n i dung sau: - Ph  bi n, h  ng d -n và ki m tra ôn  c các ngành, các c p, các c  s  s n xu t, kinh doanh, d ch v  thu c tt c  các thành ph %n kinh t  (k  c  các c  s  s n xu t c a Trung  ng, các c  s  liên doanh, t  doanh do ng i n  c ngoài qu n lý) óng trên a bàn c a  a ph  ng th c hi n lu t l , ch   b o h  lao  ng, tiêu chu *n, quy ph m an toàn lao ng, v  sinh lao  ng c a Nhà n  c; - Xây d ng các ch  ng trình v  B o h  lao  ng, a vào k  ho ch phát tri n kinh t  - xã h i và d toán ngân sách c a  a ph  ng; xây d ng, trình U + ban nhân dân t ,nh (thành ph ) ban hành các ch  tr  ng, quy t nh v  b o h  lao  ng; ch ,  o và t  ch c ph i h p các ho t  ng v  b o h  lao  ng gi a các c  quan ch c n ng nh .m  m b o hi u l c và nâng cao hi u qu  thi hành pháp lu t v  b o h  lao  ng trong  a ph  ng; - Thanh tra vi c th c hi n các lu t l , ch   b o h  lao  ng, tiêu chu *n, quy ph m an toàn lao ng, v  sinh lao ng c a Nhà n  c và các quy nh c a  a ph  ng trong các  n v  doanh nghi p óng trên a bàn;
  13. - Th *m tra, xem xét các gi i pháp v  an toàn lao ng trong các lu n ch ng kinh t  k thu t; các  án thi t k  ca các d án xây d ng m i ho c c i t o, m  r ng c  s  s n xu t kinh doanh c a các n v  cá nhân tr  c khi trình U + ban nhân dân quy t  nh;  ng ký, ki m tra và c p gi y phép s  d ng nh ng máy, thi t b , v t t  và các ch t có yêu c %u nghiêm ng t v  an toàn và v  sinh lao  ng theo phân c p c a B  Lao  ng - Th  ng binh và Xã h i và B  Y t . - Hu n luy n, b i d (ng nghi p v  cho cán b  làm công tác thanh tra, ki m tra an toàn lao ng, v  sinh lao ng c a  a ph  ng; hu n luy n và ki m tra sát h ch v  b o h  lao  ng cho cán b  qu n lý s n xu t, kinh doanh  các c  s  thu c quy n qu n lý c a U + ban nhân dân t ,nh, thành ph ; Ph i k t h p v i các B , ngành hu n luy n và ki m tra sát h ch v  b o h  lao  ng cho cán b  qu n lý s n xu t, kinh doanh c a các ngành,  các c  s  óng trên a bàn thu c quy n qu n lý c a U + ban nhân dân t ,nh, thành ph . - iu tra các v  tai n n lao  ng ch t ng i và nh ng v  tai n n lao  ng có nhi u ng i b  th  ng n ng; ki n ngh  x  lý các tr ng h p vi ph m pháp lu t v  b o h  lao  ng gây h u qu  nghiêm tr ng; - nh k / s  k t, t ng k t vi c th c hi n các quy  nh v  b o h  lao  ng trong  a ph  ng; theo dõi ôn  c các  n v  c  s  th c hi n ch   báo cáo  nh k / v  b o h  lao  ng; - Th c hi n ch   báo cáo  nh k / v  b o h  lao  ng v i B  Lao  ng - Th  ng binh và Xã h i, B  Y t . Các c  quan Lao ng - Th  ng binh và Xã h i, Y t , Phòng cháy ch a cháy   a ph  ng có trách nhi m giúp U + ban nhân dân th c hi n qu n lý Nhà n  c v  b o h  lao  ng   a ph  ng. 8. Thanh tra Nhà n c v  an toàn - v  sinh lao  ng Thanh tra Nhà n  c v  an toàn - v  sinh lao  ng có các nhi m v  chính sau: - Thanh tra vi c ch p hành các quy nh v  an toàn lao ng, v  sinh lao  ng và các ch   b o h  lao  ng. - iu tra tai n n lao  ng và nh ng vi ph m v  tiêu chu *n an toàn - v  sinh lao ng. - Tham gia xét duy t các lu n ch ng kinh t  k thu t, các  án thi t k  v  m t an toàn - v  sinh lao  ng khi xây d ng m i, m  r ng ho c c i t o c  s   s n xu t kinh doanh s  d ng, b o qu n và l u gi  các máy, thi t b , v t t , các ch t có yêu c %u nghiêm ng t v  an toàn - v  sinh lao  ng. -  ng ký, c p phép s  d ng máy thi t b , v t t , các ch t có yêu c %u nghiêm ng t v  an toàn v  sinh lao ng theo danh m c do B  Lao  ng - Th  ng binh và Xã h i, B  Y t  quy  nh. - Gi i quy t khi u n i, t cáo c a ng i lao  ng v  vi ph m pháp lu t v  an toàn - v  sinh lao  ng. - X  lý các vi ph m v  an toàn - v  sinh lao  ng theo th *m quy n c a mình và ki n ngh  v i các c  quan có th *m quy n x  lý các vi ph m thu c th *m quy n c a c  quan ó. C- Quy n và ngha v  c a ng i s  d ng lao  ng c.1- Ngh a v  c a ng i s  d ng lao  ng - Hàng n m, khi xây d ng k  ho ch s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p ph i l p k  ho ch, bi n pháp an toàn lao ng, v  sinh lao  ng và c i thi n iu ki n lao  ng; - Trang b  % y  ph  ng ti n b o v  cá nhân và th c hi n các ch   khác v  an toàn lao ng, v  sinh lao ng  i v i ng i lao  ng theo quy  nh c a Nhà n  c;
  14. - Phân công trách nhi m và c  ng i giám sát vi c th c hi n các quy  nh, n i quy, bi n pháp an toàn lao ng, v  sinh lao  ng trong doanh nghi p; ph i h p v i công oàn c  s  xây d ng và duy trì s ho t  ng ca màng l  i an toàn viên và v  sinh viên; - Xây d ng n i quy, quy trình an toàn lao ng, v  sinh lao  ng phù h p v i t $ng lo i máy, thi t b , v t t  k  c khi  i m i công ngh , máy, thi t b , v t t  và n i làm vi c theo tiêu chu *n quy  nh c a Nhà n  c; - Th c hi n hu n luy n, h  ng d -n các tiêu chu *n, quy  nh, bi n pháp an toàn, v  sinh lao  ng  i v i ng i lao  ng; - T  ch c khám s c kh !e  nh k/ cho ng i lao  ng theo tiêu chu *n ch   quy  nh; - Ch p hành nghiêm ch ,nh quy  nh khai báo, iu tra tai n n lao  ng, b nh ngh  nghi p và nh k / 6 tháng, hàng n m báo cáo k t qu  tình hình th c hi n an toàn lao ng, v  sinh lao  ng, c i thi n iu ki n lao  ng v i S  Lao  ng - Th  ng binh và Xã h i, S  Y t  n i doanh nghi p ho t  ng. c.2- Quy n h n c a ng i s  d ng lao  ng - Bu c ng i lao  ng ph i tuân th  các quy  nh, n i quy, bi n pháp an toàn - v  sinh lao  ng; - Khen th ng ng i ch p hành t t và k + lu t ng i vi ph m trong vi c th c hi n an toàn - v  sinh lao  ng; - Khi u n i v i c  quan Nhà n  c có th *m quy n v  quy t  nh c a thanh tra viên an toàn và v  sinh lao ng, nh ng v -n ph i ch p hành các quy t  nh ó khi ch a có quy t nh m i. D- Quy n và ngh a v  c a ng i lao  ng d.1- Ngh a v  c a ng i lao  ng - Ch p hành các quy nh, n i quy v  an toàn - v  sinh lao  ng có liên quan n công vi c, nhi m v  c giao; - Ph i s  d ng và b o qu n các ph  ng ti n b o v  cá nhân ã c trang c p, các thi t b  an toàn - v  sinh ni làm vi c, n u làm m t ho c h  h !ng thì ph i b i th ng; - Ph i báo cáo k p th i v i ng i có trách nhi m khi phát hi n nguy c  gây tai n n lao  ng, b nh ngh  nghi p, gây  c h i ho c s c nguy hi m, tham gia c p c u và kh #c ph c h u qu  tai n n lao  ng khi có lnh c a ng i s  d ng lao  ng. d.2- Quy n c a ng i lao  ng - Yêu c %u ng i s  d ng lao  ng b o  m iu ki n làm vi c an toàn, v  sinh, c i thi n iu ki n lao  ng; trang c p % y  ph  ng ti n b o v  cá nhân, hu n luy n, th c hi n bi n pháp an toàn lao ng, v  sinh lao ng; - T $ ch i làm công vi c ho c d i b ! n i làm vi c khi th y rõ nguy c  x y ra tai n n lao  ng, e d a nghiêm tr ng tính m ng, s c kh !e c a mình và ph i báo ngay v i ng i ph  trách tr c ti p; t $ ch i tr  l i làm vi c ni nói trên n u nh ng nguy c  ó ch a c kh #c ph c; - Khi u n i ho c t cáo v i c  quan Nhà n  c có th *m quy n khi ng i s  d ng lao  ng vi ph m quy  nh ca Nhà n  c ho c không th c hi n các giao k t v  an toàn lao ng, v  sinh lao  ng trong h p  ng lao ng, tho   c lao  ng. E- Trách nhi m và quy n h n c a T  ch c công oàn
  15. Công oàn là t  ch c  i di n cho ng i lao  ng, b o v  quy n l i c a ng i lao  ng v  b o h  lao  ng theo pháp lu t hi n hành và Lu t công oàn, c  th  là: e.1. Công oàn c  s  thay m t ng i lao  ng ký th !a  c lao  ng t p th  v i ng i s  d ng lao  ng, trong ó có nêu rõ các bi n pháp c i thi n iu ki n làm vi c, b o  m an toàn và v  sinh lao  ng; e.2. Ti n hành ki m tra vi c ch p hành lu t pháp, ch   chính sách v  b o h  lao  ng. Công oàn có quy n yêu c %u c  quan Nhà n  c, ng i s  d ng lao  ng th c hi n úng pháp lu t, tiêu chu *n, quy  nh v  b o h lao  ng, có quy n yêu c %u ng i có trách nhi m t m ng $ng ho t  ng  nh ng n i có nguy c  gây tai nn lao  ng; e.3. Công oàn tham gia v i c  quan Nhà n  c, các c p chính quy n xây d ng các v n b n pháp lu t, ch   chính sách, tiêu chu *n, quy ph m, k  ho ch bi n pháp v  b o h  lao  ng; e.4. Công oàn c   i di n tham gia vào các oàn iu tra tai n n lao  ng; e.5. Công oàn tham gia v i chính quy n xét khen th ng và x  lý vi ph m v  b o h  lao  ng và xem xét th ng và x  lý k + lu t trong h  th ng công oàn; e.6. Công oàn tham gia v i Nhà n  c xây d ng Ch  ng trình qu c gia v  b o h  lao  ng, tham gia và t  ch c th c hi n các ch  ng trình,  tài nghiên c u khoa h c k thu t b o h  lao  ng, xây d ng tiêu chu *n qu c gia v  b o h  lao  ng. T ng Liên oàn Lao ng Vi t Nam tr c ti p qu n lý Vi n nghiên c u khoa h c k thu t b o h  lao  ng qu c gia; e.7- Công oàn tuyên truy n giáo d c và tham gia t  ch c hu n luy n b o h  lao  ng cho ng i lao  ng, v n  ng h  làm t t ngh 1a v  trong công tác b o h  lao  ng; e.8- Công oàn t  ch c, ch ,  o ho t  ng phong trào qu %n chúng làm b o h  lao  ng và qu n lý, ch ,  o ho t  ng m ng l  i an toàn v  sinh viên.