Bài giảng Công nghệ đóng mới tàu thuỷ

pdf

37 trang ngocly 150

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Công nghệ đóng mới tàu thuỷ", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

bai_giang_cong_nghe_dong_moi_tau_thuy.pdf

Nội dung text: Bài giảng Công nghệ đóng mới tàu thuỷ

TR−êng®¹ihächngh¶iVIÖTNAM Khoa®ãngtu Bém«nkÕtcÊutu&c«ngtr×nhnæi Biªn so¹n : NguyÔn V¨n H©n - Ng« Hång Qu©n bµi gi¶ng C«ng nghnghÖÖÖÖ ®ãng míi tµu thuû TH¸NG02n¨m2007
MC L C Ch ươ ng 1 : KHÁI QUÁT V CÔNG NGH ðÓNG TÀU VÀ NHÀ MÁY ðÓNG TÀU 1 1.1 Quá trình thi công ñóng m i 1 1.2 Phân lo i nhà máy ñóng tàu 2 1.3 Phân lo i phân x ưng c a nhà máy ñóng tàu 2 1.4 Ch n ña ñim nhà máy ñóng tàu 3 1.5 S ơ ñ b trí các phân x ưng trong nhà máy 3 1.6 Nh ng v n ñ c ơ b n khi thi t k phân x ưng gia công chi ti t 4 Ch ươ ng 2 PHÓNG D NG 5 2.1 Ph ươ ng pháp phóng d ng 5 2.2 Sàn phóng d ng c ñin 6 2.3 V tuy n hình tàu 6 2.4 D ng và khai tri n các ñưng cong d ng v 8 2.5 Khai tri n b n thành các c ơ c u bên trong thân tàu 8 2.6 Khai tri n tôn v bao 9 Ch ươ ng 3 LÀM D ƯNG, L Y D U VÀ CHU N B NGUYÊN V T LI U 10 3.1 Làm d ưng 10 3.2 L y d u 10 3.3 Chu n b và x lý v t li u 11 Ch ươ ng 4 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP THI CÔNG ðÓNG M I 12 4.1 Nguyên t c phân chia tàu thành các phân, t ng ñon 12 4.2 Các ph ươ ng pháp l p ráp thân tàu trên tri n 12 4.3 Các ph ươ ng pháp t ch c thi công ñóng m i 14 Ch ươ ng 5 GIA CÔNG CH T O CHI TI T 15 5.1 Phân lo i nhóm chi ti t 15 5.2 Công ngh c t kim lo i 15 5.3 Công ngh u n tôn và thép hình 16 Ch ươ ng 6 QUY TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN C M CHI TI T 18 6.1 Phân lo i c m chi ti t theo nhóm 18 6.2 Quy trình l p ráp và hàn c m chi ti t thanh 18 6.3 Quy trình l p ráp và hàn c m chi ti t khung 19 6.4 Quy trình l p ráp và hàn c m chi ti t t m 19
Ch ươ ng 7 QUY TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN PHÂN ðON 29 7.1 Thi t b l p ráp phân ñon 20 7.2 Quy trình l p ráp và hàn các phân ñon ph ng 21 7.3 Quy trình l p ráp và hàn phân ñon kh i 23 Ch ươ ng 8 QUY TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN T NG ðON 24 8.1 Thi t b l p ráp t ng ñon 24 8.2 Quy trình l p ráp và hàn t ng ñon t các phân ñon 24 8.3 Quy trình l p ráp và hàn t ng ñon mút 25 Ch ươ ng 9 QUY TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN THÂN TÀU TRÊN TRI N 26 9.1 Lp ráp thân tàu t các t ng ñon 26 9.2 Ki m tra ch t l ưng ñưng hàn và th kín n ưc 26 9.3 Sơn tàu 27 Ch ươ ng 10 H THU 29 10.1 Các ph ươ ng pháp h thu 29 10.2 Các y u t nh h ưng ñn quá trình h thu 29 10.3 Các thi t b h thu b ng ñà tr ưt, máng tr ưt 30 10.4 Các ph ươ ng pháp h n ch d ch chuy n c a tàu trong quá trình h thu 31 10.5 Nh ng s c có th x y ra trong quá trình h thu tàu 32 10.6 Quy trình h thu tàu trên ñà tr ưt máng tr ưt 32 Tài li ệu tham kh ảo
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 1 KHÁI QUÁT V CÔNG NGH ðÓNG TÀU VÀ NHÀ MÁY ðÓNG TÀU 1.1 QUÁ TRÌNH THI CÔNG ðÓNG M I 1.1.1 Nh ng yêu cu khi thi t k thi công ñóng m i. 1.1.2 Quá trình thi công ñóng mi : NguyªnvËtliÖunhËp kho Giac«ngthÐp chÕt¹oc¸c giac«ngc¸cchitiÕt trangthiÕtbÞ tÊm,h×nh chitiÕtd¹ngèng phikimlo¹ivAL m¸ymãc N¾nph¼ng c¾t ®¸nhs¹ch uèn s¬nlãtchènggØ sèliÖu V¹chdÊu tõnh phãngd¹ng c¾t xÕplo¹i ph©nnhãm chÕt¹o ph©n®o¹n chÕt¹o tæng®o¹n l¾pr¸pth©ntu §−atu xuèngn−íc l¾pr¸pc¸ctrang thiÕtbÞm¸ymãc honchØnhhÖthèng ®−êngèngv®iÖn trangtrÝ®åméc s¬nhonchØnh s¬ ®å qu¸ tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o tµu thuû chËythö nghiÖmthutu Hình 1.1: Sơ ñ qui trình thi công ñóng mi Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 1 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 1.2 PHÂN LO I NHÀ MÁY ðÓNG TÀU 1.2.1 Phân lo i theo v t li u ñóng tàu g m : Nhà máy ñóng tàu v thép. Nhà máy ñóng tàu v g . Nhà máy ñóng tàu v xi m ăng l ưi thép. Nhà máy ñóng tàu v h p kim nhôm. Nhà máy ñóng tàu v b ng ch t d o (compozit) 1.2.2 Phân lo i theo vùng ho t ñng c a tàu : Nhà máy ñóng tàu ch y bi n (tàu vi n d ươ ng). Nhà máy ñóng tàu ch y sông h (tàu n i ña). Nhà máy ñóng tàu ch y h . 1.2.3 Phân lo i theo ph ươ ng pháp t ch c s n xu t : Nhà máy ñóng tàu t ng h p : Th c hi n vi c thi công l p ráp ph n v tàu và các thi t b trên tàu. Có kh n ăng gia công ñưc m t s lo i thi t b còn các thi t b khác do ch tàu c p ho c mua theo ch ñnh c a ch tàu. Các nhà máy ñóng tàu Vi t Nam ña s ñu áp d ng theo ph ươ ng th c s n xu t này. Nhà máy ñóng tàu liên h p : Ph i liên h p v i các nhà máy khác ñ hoàn thành vi c ñóng m i m t con tàu. T i các n ưc có ngành công nghi p ñóng tàu phát tri n nh ư Nh t B n, Hàn Qu c ñu áp d ng ph ươ ng th c s n xu t này, th i gian ñu ñà trên tri n rút xu ng r t ng n (7-10 ngày). Ph ươ ng thc này ñòi h i trình ñ k thu t cao, s d ng các ph n m m mô ph ng 3D và ñóng tàu theo ph ươ ng pháp Module. 1.3 PHÂN LO I PHÂN X ƯNG C A NHÀ MÁY ðÓNG TÀU 1.3.1 Các phân x ưng chính. Phân x ưng gia công chi ti t. Phân x ưng l p ráp và hàn phân ñon, t ng ñon (phân x ưng v 1, 2 v.v ) Phân x ưng tri n ñà. Phân x ưng c ơ khí (ph n gia công c ơ khí). Phân x ưng máy ñin. Phân x ưng trang trí (làm s ch, s ơn, m c). Phân x ưng ñúc, rèn. 1.3.2 Các phân x ưng ph . Phân x ưng d ng c . Phân x ưng s a ch a máy móc trong nhà máy. Phân x ưng s a ch a ñin c a nhà máy. Phân x ưng xây d ng s a ch a nhà c a, kho tàng trong nhà máy. 1.3.3 Các b ph n ph c v . Kho chính. B ph n v n chuy n. B ph n ñm b o n ăng l ưng : ñin n ăng, khí ñt . . . Tu ỳ theo m c ñ c a t ng nhà máy mà c ơ c u các phân x ưng chính, phân xưng ph và các b ph n ph c v s khác nhau. Nhà máy càng l n thì s phân chia ch c n ăng c a các phân x ưng càng chi ti t và s l ưng phân x ưng trong nhà máy càng nhi u. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 2 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 1.4 CH N ðA ðIM NHÀ MÁY ðÓNG TÀU 1.4.1 ðiu ki n v m t ña hình . ða hình ph i thu n l i cho tàu ra vào, ñ c ng c a ña t ng l n nh t ñng th i mch n ưc ng m th p nh t (d ưi 2m). ða hình n ơi b trí phân x ưng ph i t ươ ng ñi bng ph ng, nghiêng ñu v khu v c h thu , ñ nghiêng nh và khu v c cao ñ tránh ng p n ưc vào mùa m ưa ho c khi n ưc thu tri u lên. 1.4.2 ðiu ki n v lu ng l ch. Chi u r ng và chi u sâu lu ng l ch t i nhà máy ph i ñưc tho mãn ñ h thu các c tàu d ki n s ñưc ñóng t i nhà máy. N u trên lu ng tàu vào nhà máy có các cu ngang lu ng thì c ũng ph i chú ý ñ ñm b o chi u cao các lo i tàu s ñóng t i nhà máy. Nu nhà máy ch n ph ươ ng án h thu d c thì chi u r ng lòng sông ph i l n h ơn t (2 ÷ 2.5) L ( L là chiu dài con tàu l n nh t s ñóng t i nhà máy). Nu nhà máy ch n ph ươ ng án h thu ngang thì chi u r ng lòng sông ph i l n hơn ít nh t 4B (B là chi u r ng con tàu l n nh t s ñóng t i nhà máy) và m c n ưc ca dòng sông ph i ñm b o h thu ñưc 4 mùa trong n ăm. 1.4.3 Các ñiu ki n ph c v s n xu t. Ngu n nguyên v t li u c ũng nh ư ñưng t i ñin, khí gas, ñưng d n n ưc và các yêu c u khác ph i ñưc ñm b o cung c p ñy ñ và nhanh nh t. ðiu ki n sinh ho t cho ng ưi lao ñng ph i thu n l i, g n các khu công nghi p, gn ñưng giao thông, nhà máy cán thép, nhà máy s ơn. . . ñc bi t là g n c ng ñ có th có nh ng h p ñng s a ch a thu n l i ñi v i nh ng con tàu ra vào c ng. Di n tích nhà máy ñưc xác ñnh theo kh n ăng công su t c a nhà máy ho c theo s l ưng công nhân . 1.5 S Ơ ð B TRÍ CÁC PHÂN X ƯNG TRONG NHÀ MÁY 1.5.1 Yêu c u b trí các phân x ưng. Ph i chia toàn b ña ph n nhà máy thành các vùng khác nhau. T i m i vùng c n b trí các phân x ưng có cùng ñc tính s n xu t, gi ng nhau v ñiu ki n phòng ch ng cháy n và v sinh nh ư các khu v c ch a g , khu v c ph n máy, khu v c ph n v . . . V trí các phân x ưng, nhà c a c a phân x ưng, trang thi t b c a phân x ưng ph i ñáp ng yêu c u c a quá trình công ngh . Các phân x ưng ph , kho tàng, thi t b cung c p n ăng l ưng ph i ñưc b trí gn nh ng phân x ưng s n xu t mà chúng ph c v . Kho ng cách gi a các nhà x ưng ph i ñm b o yêu c u phòng ch ng cháy n và yêu c u v sinh môi tr ưng. ðưng di chuy n nguyên v t li u ph i th ng nh t và ng n nh t. ðưng giao thông ph i ng n nh t và không nên c t ngang ñưng di chuy n v t li u. 1.5.2 S ơ ñ b trí nhà x ưng, phân x ưng trong nhà máy : 1.5.2.1 B trí s ơ ñ theo h ưng d c : 1.5.2.2. B trí s ơ ñ theo h ưng ngang : Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 3 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 1.6 NH NG V N ð C Ơ B N KHI THI T K PHÂN X ƯNG GIA CÔNG CHI TI T 1.6.1 V trí b trí phân x ưng. 1.6.2 Di n tích phân x ưng. 1.6.3 Tính kh i l ưng hàng n ăm c a phân x ưng. Kh i l ưng hàng n ăm c a phân x ưng ñưc tính toán theo kh i l ưng s t thép ñưc gia công trong m t n ăm. ðây là m t ñi l ưng c ơ b n ñ tính s l ưng công nhân, s l ưng máy móc thi t b và di n tích m t b ng c a phân x ưng. Ng ưi ta d a vào ñnh m c t ng h p ñã ñưc ñúc rút kinh nghi m t nhi u n ăm ñ ñóng các lo i tàu khác nhau. T tr ng l ưng tàu không c a tàu ta s xác ñnh ñưc t ng th i gian c n thi t ñ ñóng m t con tàu. Nh ư v y khi ñã bi t ñưc t ng tr ng l ưng tôn s t thép c a con tàu ta s s ơ b tính theo ñưc th i gian tiêu chu n c n thi t cho phân x ưng gia công chi ti t và th i gian tiêu chu n cho các phân x ưng khác. T nh ng s li u tính toán ñó ta có th b trí l c l ưng công nhân, s l ưng thi t b và di n tích m t b ng c a t ng phân x ưng. ð ñánh giá hi u qu s n xu t c a phân x ưng, ng ưi ta d a vào các ch tiêu kinh t k thu t t ươ ng ñi sau ñây : + S l ưng s t thép ñưc gia công t i phân x ưng trong th i gian 1n ăm tính cho 1 m 2 m t b ng phân x ưng - Th ưng là 2 ÷ 4 T n/1m 2. + S l ưng s t thép ñưc gia công trong 1 n ăm tính bình quân cho m t công nhân. Th ưng là 90 ÷ 130 T/1 ng ưi th . + Th i gian c n thi t gia công cho 1 t n thép thành ph m. Ch tiêu này ñánh giá mc ñ công ngh , s hoàn thi n v t ch c s n xu t c a phân x ưng. + Di n tích m t b ng c a phân x ưng tính cho m i thi t b ho c cho m i công nhân làm vi c trong phân x ưng ñó. 1.6.4 Tính thi t b máy móc c a phân x ưng. 1.6.5 Tính di n tích m t b ng phân x ưng. Di n tích s n xu t g m: Di n tích ñt máy móc, thi t b , n ơi làm vi c c a công nhân, l i ñi l i gi a các thi t b , ch ñ v t li u tr ưc và sau gia công, ph n này chi m 60 ÷ 70% Di n tích s n xu t ph g m: di n tích l i ñi gi a các phân x ưng, di n tích kho, di n tích khu v c c p ñin, n ơi làm vi c cho công nhân s a ch a máy, ph n này chi m 30 ÷ 40% Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 4 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 2 PHÓNG D NG 2.1 PH ƯƠ NG PHÁP PHÓNG D NG 2.1.1 M c ñích c a vi c phóng d ng. 2.1.2 Các ph ươ ng pháp phóng d ng 2.1.2.1 Ph ươ ng pháp phóng d ng c ñin. 2.1.2.2 Ph ươ ng pháp phóng d ng quang h c. a. ðc ñim : Ph ươ ng pháp phóng d ng quang h c có nhi m v phóng d ng ñưng hình dáng thân tàu, khai tri n các chi ti t k t c u thân tàu t l 1:10 ho c 1:5 trên sàn phóng ho c trên gi y; sau ñó ti n hành ch p nh trên phim v i t l 1:100 lên các phim kính kh 9x12 cm ho c 6x15 cm. Sau ñó r a phim và dùng ñèn chi u chuyên dùng phóng ñi các hình nh các chi ti t thành kích th ưc th c 1: 1 lên trên m t v t li u c n l y du ho c ti n hành l p b ng to ñ sau ñó ñư a lên m t v t li u ñ c t. b. Yêu c u : Theo tiêu chu n c a các nhà máy ñóng tàu và ðă ng ki m c. Ưu nh ưc ñim : Rút ng n ñưc chu k ỳ thi t k và chu n b s n xu t do có th phóng d ng v i t l 1: 10 ngay trong phòng thi t k . Di n tích sàn phóng nh , g n không quá ph thu c vào kích th ưc c a con tàu ñưc ñóng do b ñưc nhà kho ch a d ưng, b b ph n vách d u c ñin. Gi m ñưc c ưng ñ lao ñng, t ăng n ăng su t công vi c. Ti t ki m ñưc nguyên v t li u, công v n chuy n. ð chính xác cao do ñiu ki n làm vi c t t, ph m vi nh d so sánh và liên h các ph n v i nhau. ðòi h i ph i ñu t ư thi t b r t t n kém. 2.1.2.3 Ph ươ ng pháp phóng d ng b ng máy tính ñin t . a. ðc ñim : Ngày nay, ngoài vi c thi t k tàu thu b ng máy tính ñin t , ng ưi ta ñã b t ñu s d ng máy tính ñin t vào công vi c phóng d ng và khai tri n tôn và các c ơ c u thân t u. Trong n ưc hi n ñang áp d ng các ph n m m Autoship, Auto Structure, Tribon, CadMatic các ph n m m c a Canada, Nauy, Nh t, Trung Qu c . . . b. Ưu nh ưc ñim : T ñng hoá vi c v ñưng hình dáng, v các b n v chi ti t k t c u thân tàu và lp các phi u c t t i ưu thông qua các ch ươ ng trình ñiu khi n. Ri tôn bao thân tàu b ng ph ươ ng pháp s h c, d chia thành các file c t riêng l ñ s p x p t t ưu file c t cho ti t ki m nguyên v t li u. Tính toán chính xác và nhanh chóng to ñ c a các ñim trên ñưng hình dáng ca các k t c u d c và ñưng bao c a các chi ti t khung x ươ ng v tàu. D dàng chuy n t b n v CAD sang các máy c t CNC. Ph ươ ng pháp này cho ñ chính xác r t cao nh ưng ñòi h i ph i ñu t ư r t nhi u v thi t b và ph n m m. Khi phóng d ng b ng ph ươ ng pháp này vi c ki m tra phóng dng là không cn thi t. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 5 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 2.2 SÀN PHÓNG D NG C ðIN 2.2.1 Yêu c u. Ph i ñt g n phân x ưng gia công chi ti t ( th ưng ñt trên t ng 2 c a phân xưng gia công chi ti t v i chi u cao ≥ 3.5m.). Nơi làm vi c c a sàn phóng d ng ph i ñm b o có ñ ánh sáng t nhiên, ph i ñm b o thoáng mát v mùa hè và m áp v mùa ñông, ñm b o ñiu ki n phòng cháy ch a cháy. Di n tích sàn phóng d ng ph i ñ ñ v 3 hình chi u. Thông th ưng din tích sàn phóng tính theo công th c A = ( 1,2 ÷ 1,3 ) A0 trong ñó A 0 là t ng di n tích ñ tr i tuy n hình con tàu l n nh t ñnh ñóng t i nhà máy. 2.2.2 K t c u c a sàn phóng d ng. Sàn phóng d ng ph i ñm b o b n ch c, b ng ph ng, nh n và ít b bi n d ng do nh h ưng c a th i ti t, ñm b o các tiêu chu n v góc nghiêng, ñ l i lõm. ð ki m tra ñ nghiêng ngang c a m t sàn, ng ưi ta dùng ng thu bình k t h p v i các c c mc ho c dùng máy tr c ña, ñ ki m tra ñ l i lõm c a m t sàn, ng ưi ta dùng cái lát g dài th ng. Mt sàn phóng d ng có th làm b ng tôn, b ng g , b ng ch t d o ho c các t m hp kim nhôm, ñưc s ơn m t l p s ơn màu xám nh t. Sau m i l n v xong cho m t con tàu ñ tránh nh m l n ng ưi ta l i s ơn l i. Ngày nay nhi u nhà máy ng ưi ta không làm sàn phóng d ng b ng g mà làm bng ch t d o. L p m t sàn này ch u ma sát t t và không b nh h ưng c a th i ti t và tt nhiên giá thành s cao. Th ưng các nhà máy ñóng tàu c nh thì sàn phóng d ng làm b ng tôn, h p kim nhôm ho c b ng ch t d o. 2.2.3 D ng c phóng d ng. Th ưc vuông góc ch T, th ưc thng, th ưc thép cu n. Các lát g m ng ñu có ti t di n 30x20 mm; 40x80 mm và 40x100 mm. Compa có kh u ñ l n, dây b t. Qu r i. Các v t ñè (con cóc). Các d ng c v nh ư bút chì, s ơn, ph n v. v 2.2.4 Mt s l ưu ý khi phóng d ng. C g ng s d ng ít ñưng chu n nh t. Khi l y d u nên s d ng m t lo i th ưc và ch nên m t ng ưi l y d u. Nét v ph i nh , tránh tô ñi tô l i nhi u l n. Các ñưng khác nhau dùng các lo i màu khác nhau ñ v . Ghi chú gi i các ph n rõ ràng. 2.3 V TUY N HÌNH TÀU 2.3.1 Yêu c u. Th phóng d ng ph i th t t m , c n th n, có trình ñ hi u bi t v hình dáng và kt c u tàu. 2.3.2 C ơ s ñ v tuy n hình th t trên sàn phóng d ng : Bn v tuy n hình c a nhà thi t k . ð cong d c và ñ cong ngang boong c a t ng lo i tàu. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 6 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 2.3.3 Nguyên t c chung khi phóng d ng V nguyên t c: T t c các ñưng v tuy n hình tàu là các ñưng lý thuy t. ðưng lý thuy t c a s ng chính ñáy (boong) n m ñúng tâm c a s ng chính ñó. ðưng lý thuy t c a ñưng s ưn chính là ñưn chân s ưn (giao tuy n gi a tôn bao và s ưn). ðưng lý thuy t c a các c ơ c u d c ñáy (d c boong) ñưc tính t m t ph ng dc tâm ñn mép g n nh t c a các c ơ c u ñó. ðưng c ơ b n là ñưng n m ngang ñi qua giao ñim c a s ưn gi a và s ng chính. ðưng lý thuy t c a s ng d c m n ñưc tính t mép d ưi tôn thành s ng d c mn xu ng t i m t ph ng c ơ b n. ðưng lý thuy t c a ñáy ñôi, boong, sàn ñưc tính t mép d ưi c a tôn ñáy ñôi, tôn boong, tôn sàn xu ng m t ph ng c ơ b n. ðưng lý thuy t c a các c ơ c u ngang ( ñà ngang ñáy, xà ngang boong ) ñưc tính t m t ph ng s ưn gi a ñn mép g n nh t c a các c ơ c u ñó. Nu các c ơ c u ngang n m trùng v i v trí m t ph ng s ưn gi a thì ñưng lý thuy t ñưc tính t i mép sau c a các c ơ c u ñó. 2.3.4 Các b ưc ñ v tuy n hình trên sàn phóng d ng nh ư sau : 2.3.4.1 V ô m ng : Ô m ng có v trí r t quan tr ng. S chính xác c a ô m ng s ñư a ñn k t qu chính xác khi v các ñưng cong hình dáng thân tàu. Do ñó khi v ô m ng ph i th t c n th n, t m và chính xác. Ô m ng ñ v tuy n hình tàu ph i l ưu ý các v n ñ sau ñây : a. Yêu c u : ð sai l ch cho phép ñi v i chi u dài gi a hai ñưng vuông góc m ũi và lái, kho ng cách gi a ñưng n ưc thi t k và m t ph ng c ơ b n, chi u r ng l n nh t, kho ng cách gi a các ñưng s ưn , ñưng n ưc, m t c t d c ph i n m trong tiêu chu n cho phép (các tiêu chu n c a ðă ng ki m Vi t Nam và IACS) ð vuông góc gi a các ñưng vuông góc ñi v i các ñưng c ơ b n ph i tuy t ñi chính xác. ð vuông góc ñó ñưc ki m tra b ng cách so sánh ñ dài c a hai ñưng chéo c a các ô ch nh t. ð song song v i ñưng c ơ b n ñưc ki m tra b ng cách ño kho ng cách t i các ñim khác nhau ho c ño ñưng chéo c a hình ch nh t b. Cách th c hi n : V ñưng c ơ b n (m n n ưc 0). V các ñưng vuông góc v i ñưng c ơ b n t i 3 v trí. V ñưng m n n ưc cao nh t và ñưng tâm c a m t ph ng ñưng n ưc. V ñưng th ng song song v i m t ph ng d c tâm hình chi u m t ph ng sưn gi a. Ly d u và v t t c các ñưng s ưn lý thuy t, ñưng s ưn k t c u (s ưn th c), ñưng n ưc, m t c t d c khác trên các m t chi u mà chúng là ñưng th ng. c. Ph ươ ng pháp ki m tra ñ chính xác c a ô m ng l ưi : 2.3.4.2 V ñưng bao thân tàu : 2.3.4.3 V ñưng hình dáng trên ô m ng l ưi : 2.3.4.4 V s ưn th c c a tàu : 2.3.5 Ki m tra : Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 7 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 2.4 D NG VÀ KHAI TRI N CÁC ðƯNG CONG D NG V 2.4.1 Khai tri n các ñưng cong d ng v n m song song v i m t trong 3 m t ph ng chi u. Các ñưng cong d ng v n m song song v i m t trong ba m t ph ng c ơ b n (ví d các s ưn th c, s ng d c m n n m ngang, s ng ph ñáy, s ng ph boong) thì hình dáng th t ñưc xác ñnh b ng cách chiu các ñưng cong ñó vào hình chi u mà chúng song song. 2.4.2 Khai tri n các ñưng cong d ng v không n m trong m t ph ng song song vi m t trong 3 m t ph ng chi u. Tham kh o tài li u [3] và [1] 2.5 KHAI TRI N B N TH NH C Ơ C U BÊN TRONG THÂN TÀU Trong k t c u thân tàu có r t nhi u chi ti t là m t b ph n c a m t ph ng nh ư ñà ngang ñáy, s ng ph ñáy, s ng d c m n v.v Sau ñây ta nêu m t s ph ươ ng pháp khai tri n c a chúng. 2.6.1 Khai tri n t m tôn b n thành s ng d c m n : Có 2 tr ưng h p : m t là s ng d c m n n m song song v i m t ph ng c ơ b n (n m ngang) và hai là s ng d c m n không song song v i m t ph ng c ơ b n (n m nghiêng). 2.6.1.1 Khi s ng d c m n n m ngang. Sng d c m n n m ngang song song v i m t ph ng ñưng n ưc, do v y ñ xác ñnh kích th ưc th c và hình dáng th c c a t m tôn thành s ng d c m n ta ch c n chi u xu ng m t ph ng ñưng n ưc ñưc. 2.6.1.2 Khi s ng d c m n n m nghiêng. Tham kh o tài li u [3] và [1] 2.6.2 Khai tri n t m tôn thành s ng ph ñáy không song song v i m t ph ng ñi xng. Nu s ng ph ñáy song song v i m t ph ng d c tâm thì chi u vào m t ph ng d c tâm là xác ñnh ñưc hình dáng th c Nu sng ph ñáy không song song v i m t ph ng dc tâm tham kh o tài li u [3] và [1] Trong tr ưng h p t m b n thành s ng ph ñáy b xo n (t c là các t m b n thành không song song v i nhau) thì ti n hành khai tri n t ươ ng t nh ư khai tri n t m s ng hông sau ñây. 2.6.3 Khai tri n t m tôn s ng hông. 2.6.3.1 Xác ñnh ñưng chu n : 2.6.3.2 Ti n hành khai tri n các ñưng cong: (theo ph ươ ng pháp thông th ưng) 2.6.3.3 V hình dáng th c c a t m tôn : (d a vào t ươ ng quan kho ng cách t ñưng mép trên, mép d ưi t m tôn t i ñưng chu n) Ph ươ ng pháp khai tri n này là chính xác n u ñ v n c a t m tôn s ng hông là nh . N u ñ v n l n ta ph i làm d ưng mô hình ñ xác ñnh kich th ưc và hình d ng th c c a nó. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 8 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 2.6 KHAI TRI N TÔN V BAO Tôn bao tàu thu có hình dáng r t ph c t p. ðơ n gi n nh t là nh ng t m tôn ph ng nh ư tôn m n, tôn ñáy khu v c ph ng các t m tôn này không c n ph i khai tri n vì ta có th xác ñnh ngay kích th ưc th c c a chúng. Lo i ñơ n gi n th hai là các t m tôn cong m t chi u có bán kính không ñi nh ư các t m tôn hông vùng ñon thân ng. Các t m tôn còn l i có th ti n hành khai tri n theo nhi u ph ươ ng pháp. Các ph ươ ng pháp khai tri n tôn bao có th chia làm 2 lo i : Da vào m t ñưng g i là ñưng chu n ñi d c theo t m tôn và c t t t c các ñưng s ưn trong ph m vi t m tôn. Da vào các ñưng chéo góc. 2.6.1 Ph ươ ng pháp khai tri n tôn bao c a k s ư Ê-gô-rp. Ph m vi áp d ng : Ph ươ ng pháp khai tri n tôn bao c a k s ư Ê-gô-rp t ươ ng ñi ñơ n gi n và th ưng ñưc áp d ng nhi u. Nh ưng ph ươ ng pháp này ch áp d ng ñi v i các t m tôn có ñ cong d c và ngang nh . Gi s chúng ta c n khai tri n t m tôn bao t s ưn 41 ñn 45 nh ư hình v . Các b ưc ti n hành nh ư sau : 2.6.1.1 Xác ñnh ñưng chu n : 2.6.1.2 Xác ñnh ñ l ch s ưn : a. Xác ñnh ñ l ch s ưn d a vào th ưc chuyên dùng Hình 2.1 : Xác ñnh ñ l ch s ưn b ng th ưc chuyên dùng b. Xác ñnh ñ l ch s ưn d a vào hình khai tri n: MÐp trªn §uêng chuÈn x MÐp duíi T,T1 ,T2 y ox 41 42 43 44 45 Hình 2.2: Xác ñnh ñ l ch s ưn b ng d a vào hình khai tri n c. Xác ñnh ñ l ch s ưn g n ñúng (ph ươ ng pháp dùng b ng tính) 2.6.1.4 V hình khai tri n t m tôn: 2.6.2 Ph ươ ng pháp khai tri n tôn bao c a Trenac p. 2.6.3 Ph ươ ng pháp khai tri n ñưng trc ña. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 9 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 3 LÀM D ƯNG, L Y D U VÀ CHU N B NGUYÊN V T LI U 3.1 LÀM D ƯNG 3.1.1 M c ñích Tt c các kích th ưc c ũng nh ư hình dáng chi ti t sau khi ñưc phóng d ng ho c khai tri n ñu ñưc ñư a ñ l y d u trên nguyên li u, gia công chi ti t, l p ñt và ki m tra các quá trình gia công . . . b ng d ưng m u. 3.1.2 Phân lo i Dưng ño chi u dài (các lát g ho c thanh g ). Dưng ph ng. Dưng khung. Mô hình (m u). 3.1.3 Cách ch t o. 3.1.3.1. D ưng ño chi u dài : 3.1.3.2 D ưng ph ng : Ph ươ ng pháp ñơ n gi n nht là dùng lát g : Ph ươ ng pháp dùng thi t b v song song chuyên dùng . Ph ươ ng pháp dùng ñinh lá : Ph ươ ng pháp dùng t m t m nh a ñc l ho c các khung l ưi kim lo i. 3.1.3.3 D ưng khung. 3.1.3.4 Mô hình. 3.2 L Y D U 3.2.1 M c ñích yêu c u c a công vi c l y d u. Ly d u ñ gia công chi ti t. Ly d u ñ ki m tra. Ly d u ñ l p ráp. Ly d u ñ ph c v cho vi c ch t o phân, t ng ñon thân tàu. Ly d u ñ ph c v quá trình h thu 3.2.2 Các hình th c l y d u. Ly d u d a vào sàn phóng Ly d u d a vào các b n v Ly d u t i ch ( Th ưng s d ng trong công ngh s a ch a ) 3.2.3 Các ph ươ ng pháp l y d u. Ly d u d a vào b n v , sàn phóng, d ưng và mô hình. Ly d u theo nh chi u 3.2.4 D ng c l y d u. 3.2.5 Nguyên t c l y d u 3.3 CHU N B VÀ X LÝ V T LI U 3.3.1 X p kho nguyên v t li u 3.3.1.1 Thép t m hay nhôm t m : ði v i thép t m ho c nhôm t m có 2 ph ươ ng án x p : x p ñng và x p n m. a. X p ñng : Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 10 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI b. X p n m : 3.3.1.2 Thép hình ho c nhôm hình : 3.3.1.3 V n chuy n và b c x p trong kho nguyên li u : 3.3.2 Làm ph ng tôn và thép hình Th ưng nguyên li u khi ñư a v nhà máy ñu b cong vênh, l i lõm. Tr ưc khi ñư a ñi gia công ta c n làm cho các t m tôn ph ng l i, các thép hình th ng ñu. Cho nên công ngh làm ph ng tôn và thép hình có các m c ñích sau: Lo i tr các v t l i lõm trên b m t t m do vi c ngu i không ñng ñu trong quá trình nhi t luy n, cán thép ho c do vi c v n chuy n, b c x p. Lo i tr ng su t d ư còn l i trong v t li u. Lo i tr m t ph n các oxit s t bám trên b m t t m ñã boong kh i t m sau m t th i gian dài n m ngoài tr i. 3.3.3 Làm s ch b m t v t li u Vt li u ñưc dùng trong ch t o các c ơ c u và tôn v bao thân tàu (th ưng ñưc làm b ng tôn t m ho c thép hình) tr ưc khi ñư a vào gia công th ưng ñưc s lý theo qui trình nh ư sau : Làm tan b ăng tuy t trong th i gian mùa ñông ( ñi v i n ưc có khí h u l nh). Làm s ch các ch t b n trên tôn t m. Làm ph ng. Sơn lót b o v . Mc ñích c a vi c làm s ch b m t v t li u tr ưc khi ñư a vào gia công là ñ lo i tr l p oxit s t, d u m và các t p cht khác trên b m t nguyên v t li u. Có 3 ph ươ ng pháp làm s ch b m t v t li u, ñó là ph ươ ng pháp c ơ h c, ph ươ ng pháp hoá h c và ph ươ ng pháp nhi t. 3.3.3.1 Các ph ươ ng pháp c ơ h c a. Ph ươ ng pháp th công: b. Ph ươ ng pháp phun cát: c. Ph ươ ng pháp phun h t thép: 3.3.3.2 Ph ươ ng pháp hoá h c: 3.3.3.3 Ph ươ ng pháp nhi t. Quy trình công ngh c a ph ươ ng pháp nhi t là : Làm s ch b i b n s ơ b (trong công ngh s a ch a) ðt nóng b m t v t li u b ng ñèn oxy-axêtylen có nhi u ng n. ðánh s ch b ng ph ươ ng pháp th công. Sơn lót ch ng g . 3.3.3 S ơn ch ng g Vi c s ơn lót ch ng g sau khi làm s ch là m t vi c r t c n thi t và b t bu c. N u không ti n hành s ơn lót thì v t li u nhah chóng b oxy hoá l i trong môi tr ưng t nhiên. Ch t li u s ơn lót ph i ñm b o m t s yêu cu sau : Có th phun và khô trong vòng vài phút. Sau khi khô ph i t o thành m t l p bo v ch c ch n, không b n t chân chim Không gây khó kh ăn cho các quá trình công ngh ti p theo nh ư c ăt h ơi, hàn v.v Ph i t ươ ng ñi b n trong su t th i gian ñóng tàu và ch u ñưc nh ng va ñp c ơ h c trong khi v n chuy n, x p d ho c trong các công ñon s n xu t. Lp ch ng g không ñưc nh h ưng x u ñi v i các l p s ơn ti p theo. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 11 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 4 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP THI CÔNG ðÓNG M I 4.1 NGUYÊN T C PHÂN CHIA TÀU THÀNH CÁC PHÂN T NG ðON 4.1.1 ðiu ki n nhà máy. 4.1.1.1 S c nâng c n c u. Sc nâng c n c u l n s cho kích th ưc c a các phân ñon, t ng ñon l n, s lưng phân ñon, t ng ñon gi m ñi, s bi n d ng trong quá trình l p ráp s gi m, th i gian thi công nhanh h ơn. 4.1.1.2 M t b ng và trang thi t b . Mt b ng thi công l n cho phép b trí s l ưng l n ñ kê, khung dàn l p ráp là ñiu ki n ñ thi công m t lúc nhi u phân t ng ñon, kích th ưc các phân t ng ñon có th l n. Trang thi t b hàn, c t, l p ráp . . . càng c ơ khí hoá, hi n ñi hoá s cho ch t lưng thi công t t, rút ng n th i gian công ngh . Nó còn quy t ñnh t i qui trình l p ráp, qui trình hàn c a các phân t ng ñon c ũng nh ư các chi ti t liên kh p. 4.1.1.3 Trình ñ cán b k thu t và công nhân. Khi phân chia kích th ưc các phân t ng ñon l n thì ñòi h i trình ñ cán b k thu t và công nhân có tay ngh cao. 4.1.2 ðc ñim k t c u c a tàu. Khi phân chia phân, t ng ñon ph i cân nh c nhi u ph ươ ng án. Ph ươ ng án t t nh t ph i ñm sao cho chu k ỳ s n xu t ng n nh t, gim kh i l ưng ngày công, gi m giá thành xu t x ưng, gi m v n ñu t ư. ð ñt ñưc ñiu này ph i th c hi n các ñiu ki n: Tr ng l ưng t t c các phân ñon nh ư nhau. Th i gian ñ l p ráp và hàn các chi ti t nh ư nhau. Th i gian ñ l p ráp và hàn m i phân ñon nh ư nhau. 4.2 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP L P RÁP THÂN TÀU TRÊN TRI N 4.2.1 Ph ươ ng pháp l p ráp thân tàu trên tri n t các phân ñon. 4.2.1.1 Ph ươ ng pháp hình tháp: Thân tàu ñưc hình thành trên tri n b t ñu t vi c l p ráp và hàn hình tháp ñu tiên, th ưng là khu v c gi a thân tàu. Vi c t o tháp ñưc ti n hành t gi a ra hai phía và lên t i chi u cao m t boong. Sau ñó ñư a d n các phân ñon t hai phía vào ñ lp ráp thành các hình tháp ti p theo. Ph ươ ng pháp này gi m ñưc bi n d ng chung ca thân tàu, vi c l p ráp ñơ n gi n và th ưng ñơc s d ng ñóng các con tàu l n. 4.2.1.2. Ph ươ ng pháp hình ño: Theo ph ươ ng pháp này, cùng m t lúc ta l p ráp các phân ñon theo ph ươ ng pháp hình tháp t 2, 3 ñn 4 khu v c theo chi u dài tàu. Sau ñó ti n hành l p ráp các c m phân ñon ñó l i v i nhau. Ph ươ ng pháp này cho phép t n d ng h t chi u dài ñưng tri n và có th ñóng nhi u tàu khác nhau trên tri n, tuy nhiên theo ph ươ ng pháp này s có khó kh ăn trong khi l p ráp các khu v c l i v i nhau vì yêu c u ñ chính xác r t cao. 4.2.1.3 Ph ươ ng pháp xây t ng: Tr ưc h t l p ñt toàn b các phân ñon d ưi cùng d c theo chi u dài thân tàu sau ñó ñn các phân ñon m n, vách, cu i cùng là các phân ñon boong, phân ñon m ũi, lái Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 12 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Ph ươ ng pháp này kh c ph c nh ưc ñim c a c hai ph ươ ng pháp trên c v ph m vi làm vi c trong giai ñon ñu theo ph ươ ng pháp hình tháp và khó kh ăn trong vi c l p ráp các “ c ño ” cu i cùng theo ph ươ ng pháp hình ño. Ph ươ ng pháp này hi n ñang ñưc s d ng r ng rãi trong vi c ñóng m i tàu c l n t i Vi t Nam 4.2.2 Ph ươ ng pháp t ng ñon: Ph ươ ng pháp này ñưc s d ng r ng rãi ñ thi công hàng lo t các con tàu c trung và nh . Ph ươ ng pháp này v a ñm b o di n tích làm vi c l n l i ñm b o th i gian l p ráp thân tàu trên tri n cho t i khi h thu trên tri n ng n và gim ñưc bi n d ng hàn. Theo ph ươ ng pháp này, các phân ñon ñưc l p ráp t i x ưng l p ráp và hàn, c ũng ti ñây các phân ñon ñưc n i ghép v i nhau thành các t ng ñon riêng bi t hoàn ch nh. Các t ng ñon này ñơc chuy n ra m t tri n ñ l p ráp toàn b thân tàu. 4.2.3 Ph ươ ng pháp l p ráp tàu t các chi ti t. (L p úp ho c ng a) Theo ph ươ ng pháp này thì thân tàu hay t ng ñon ñưc hình thành b ng cách l p ráp theo th t các chi ti t b ng ph ươ ng pháp l p úp ho c l p ng a. Nh ưc ñim c a ph ươ ng pháp này là th i gian con tàu n m trên tri n khá lâu và sai s trong thi công ln, do v y nó th ưng áp d ng v i các tàu c nh ho c t ng ñon m ũi , ñuôi c ũng nh ư các c ơ s ñóng tàu có trang thi t b thô s ơ. Trình t chung c a ph ươ ng pháp này nh ư sau : 1. Phóng d ng 2. ðt ky 3. R i tôn ñáy 4. D ng ñáy ñôi n u có ho c c ơ c u ñáy 5. D ng các vách ngang, vách d c (n u có) 6. D ng s ưn t lái ñn m ũi 7. Ghép tôn m n v i s ưn 8. L p các c ơ c u boong 9. R i tôn boong 10. D ng th ưng t ng và l u 11. L p h ñng l c, các trang thi t b và s ơn tàu 12. H thu 12. L p ñt các trang thi t b và trang trí n i th t 13. S ơn toàn b tàu 14. Th tàu t i b n và th tàu ñưng dài 15. Bàn giao tàu. 4.2.3.1 L p úp: Ưu ñim là c a ph ươ ng pháp này là khung dàn l p ráp ñơn gi n, các ñưng hàn v i tôn bao c a c ơ c u ph n l n là ñưng hàn b ng. Nh ưc ñim c a nó là ph i c u l t m i ti p t c thi công ñưc và ph i có bi n pháp gi m bi n d ng tr ưc khi c u l t. 4.2.3.2 L p ng a: Nh ưc ñim là k t c u khung hàn ph c t p nh t là các t ng ñon m ũi, ñuôi các ñưng hàn các v trí, t ư th ph c t p, d n ñn ch t l ưng không t t. Ưu ñim là không ph i c u l t, ñ chính xác cao, th ưng áp d ng cho tàu cao t c. 4.2.4 Ph ươ ng pháp l p ráp tàu t các Module V c ơ b n ph ươ ng pháp ñóng tàu theo module là vi c l p ráp con tàu t các t ng ñon kh i (Block) trên ñó ñã l p ñt s n các trang thi t b c ñnh. Các công ñon ch to phân t ng ñon hoàn toàn không có gì m i, nh ưng ph i ñm b o ñ chính xác cao Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 13 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI hơn v l ưng d ư gia công, v trí l p ñt h ng và ñc bi t các thi t b trên tàu ñưc lp ráp ngay t nh ng công ñon ñu. Do ñó ñòi h i nhà máy ph i có ñiu ki n c ơ s vt ch t ñt ñn m t trình ñ nh t ñnh, ñng b gi a khâu thi t k công ngh và thi công, trình ñ c a ng ưi th ph i ñưc trang b công ngh t ñng hoá nh ư tri n khai tôn v b ng ph n m m chuyên dùng k t h p v i vi c trang b các trang thi t b : cu ñ l n ñ nâng ñưc m t ñơ n v là module l n nh t c a con tàu ñưc ñóng (th ưng trên 150 t n ñi v i tàu c 15.000 DWT), máy s ơ ch tôn, máy hàn c t t ñng, bãi l p ráp ñ tiêu chu n Ngoài hi u qu nâng cao ch t l ưng công trình, thay th d n lao ñng th công b ng lao ñng máy móc có hi u qu kinh t cao ph ươ ng pháp này còn ñm b o an toàn lao ñng và h n ch ñưc b nh ngh nghi p cho ng ưi th . Hình 4.1: L p ráp tàu theo ph ươ ng pháp Module 4.3 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP T CH C THI CÔNG ðÓNG M I 4.3.1 Ph ươ ng pháp t s n xu t d ch chuy n. Theo ph ươ ng pháp này, con tàu trong quá trình l p ráp trên tri n ñưc c ñnh. Các t công nhân cùng trang thi t b s n xu t ñưc ñiu ñn hoàn thành các công vi c nh t ñnh trong th i gian nh t ñnh. Lo i vi c, s công nhân c a m i t khác nhau, nh ưng th i gian hoàn thành ph i nh ư nhau. Khi ñó do ñm nh n m t lo i công vi c, nên ch t l ưng công vi c t t h ơn, d dàng trang b các d ng c , thi t b c ơ gi i hoá. Do tàu ñưc c ñnh trong quá trình lp ráp nên không c n các thi t b ñ v n chuy n. Nh ưc ñim c a ph ươ ng pháp này là công tác t ch c s n xu t khá ph c t p và khó phân bi t ranh gi i công vi c gi a t sn xu t này v i t s n xu t khác. 4.3.2 Ph ươ ng pháp t s n xu t c ñnh. Theo ph ươ ng pháp này, m i t công nhân s ñưc c ñnh t i m t v trí làm vi c, con tàu l p ráp và ñưc d ch chuy n t v trí ñu ñn v trí cu i trong dây truy n thi công ñóng m i. T i m i v trí, các t công nhân s hoàn thành các công vi c nh t ñnh trong th i gian nh t ñnh. Do v y ph i có thi t b v n chuy n con tàu t i các v trí khác nhau. Nó ch áp d ng v i ph ươ ng ti n nh , ñóng hàng lo t có ñiu ki n v n chuy n t v trí này ñn v trí khác. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 14 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 5 GIA CÔNG CH T O CHI TI T 5.1 PHÂN LO I NHÓM CHI TI T Chi ti t là m t b ph n k t c u không th phân chia., th ưng ñưc ch t o b ng cách gia công các t m ho c thép hình b ng d p, c t, u n Các chi ti t k t c u thân tàu có nhi u hình d ng ph c t p, kích th ưc khác nhau. Do ñó ñ gia công m t chi ti t, nguyên li u ph i qua nhi u nguyên công khác nhau c a dây truy n công ngh . ð có th t ch c quá trình gia công m t cách h p lý, các chi ti t k t c u ñưc phân ra theo các nhóm công ngh . Tu ỳ thu c vào ñc ñim c a t ng nhà máy ñóng tàu ng ưi ta có th phân nhóm công ngh theo nhi u cách khác nhau. B ng 5.1 sau ñây nêu m t ví d v cách chia các chi ti t theo các nhóm công ngh . Bng 5.1 : Phân lo i các chi ti t k t c u theo nhóm công ngh Nhóm Các chi ti t k t c u trong nhóm Các t m ph ng, l n nh ư ñáy trong, ñáy ngoài, tôn m n, tôn boong, vách, I th ưng t ng Các t m cong m t chi u có th v ch d u và gia công hoàn toàn tr ưc khi u n II nh ư tôn ñáy, tôn m n, tôn boong, t m góc k t c u th ưng t ng Các t m cong hai chi u, ph i v ch d u s ơ b tr ưc khi u n, sau khi u n m i III vch d u quy t ñnh và gia công tinh : các t m ph n m ũi, lái Các chi ti t ñưc c t b i m c t h ơi ho c máy c t h ơi c ơ khí nh ư các mã IV hông, mã boong, vách ñáy, b máy, s ưn chính, s ng ph V Các chi ti t gia c ưng th ng nh ư gia c ưng vách, s ưn m n, xà boong Các chi ti t gia c ưng có bán kính cong l n nh ư : s ưn m n, xà boong, s ng VI ph , s ưn, h m ñưng tr c Các chi ti t gia c ưng có bán kính cong nh nh ư ñưng s ưn vùng m ũi, VII lái 5.2 CÔNG NGH C T KIM LO I Trong công ngh ñóng tàu th ưng s d ng 2 ph ươ ng pháp c t kim lo i : C t c ơ khí và c t h ơi. 5.2.1 C t c ơ khí : 5.2.2 C t h ơi. 5.2.2.1 ðiu ki n ñ có th c t kim lo i b ng h ơi: 5.2.2.2. H ơi dùng ñ c t: 5.2.2.3. Thi t b c t h ơi. a. M c t h ơi : b. Máy c t h ơi: Bao g m máy c t t ñng và máy c ăt bán t ñng. 5.2.2.4. Công nghê c t h ơi: 5.2.2.5. Ch t l ưng công tác c t h ơi. Bao g m ch t l ưng m t c t và ñ chính xác c a chi ti t ñưc c t. Ch t l ưng mt c t tr ưc h t là ñ nh n b m t và nó ph thu c vào : T l pha tr n khí oxy và axetylen. Khí ñt cháy thích h p Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 15 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Tc ñ c t. ð tinh khi t c a oxy. Thi t b c t, v t li u c t. 5.2.2.6. Công tác an toàn khi c t hơi. 5.2.2.7. M t s quy ñnh v an toàn khi s d ng chai h ơi ñt. 5.3 CÔNG NGH U N TÔN VÀ THÉP HÌNH Mt s l n các chi ti t k t c u thân tàu ph i ñưc u n tr ưc khi l p ráp chúng thành các phân ñon, t ng ñon ho c l p tr c ti p vào thân tàu. Hình d ng cong c a các t m v tàu có th chia thành các nhóm khác nhau tu ỳ theo m c ñ ph c t p c a quá trình công ngh ví d nh ư sau : Hình 5.1 : Các d ng cong c a mép t m 5.3.1 U n tôn trên máy cán nhi u tr c. 5.3.1.2 Máy cán kín : 5.3.1.3 Máy cán h : Máy cán h có kh n ăng nâng m t ñu tr c lên và tháo m t trong 2 ñ ñu tr c do ñó ph m vi s d ng ñưc m r ng h ơn. Có th s d ng máy cán h vào vi c un tròn, u n hình côn, làm ph ng, ñng th i c ũng có th dùng ñ g p mép t m. Hình 5.2 : S ơ ñ máy cán h 3 tr c b trí ñi x ng Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 16 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 5.3.1.4 Công ngh u n t m trên máy cán : Khi u n theo hình tr ta ñt mép t m song song v i tr c cán, nâng tr c cán trên lên m t ñon sao cho t m tôn l t vào gi a các tr c cán. Sau ñó ta h tr c cán trên xu ng t ng b ưc m t sau m i l n cán. C n tránh h quá sâu tr c cán trên ngay t ñu, nh ư v y có th gây r n n t b m t t m tôn. Khi u n t m có d ng cong hình côn ta có th ti n hành theo 2 ph ươ ng pháp: a. Ph ươ ng pháp th nh t: tr c cán trên ñưc ñt nghiêng m t góc tu ỳ thu c vào ñ loe c a hình côn. Do có ñ nghiêng nên phân b l c cán d c theo tr c không ñu nhau : ph n ñu tr c cán th p có l c cán l n và bán kính cong s nh . b. Ph ươ ng pháp th hai: Dùng t m lót ñt d c theo chi u r ng t m b u n vào gi a tr c cán trên và v t cán, ñng th i vào phía có bán kính cong nh nh t. Hình 5.3 : Ph ươ ng pháp u n mép t m dùng v t chêm 5.3.2 U n tôn trên máy ép ði v i các t m tôn có hình dáng cong ph c t p ng ưi ta u n trên máy ép bng các chày và khuôn m u chuyên dùng. Tu ỳ thu c vào khuôn và chày trên máy có th u n ñưc các d ng sau: Gp khúc t m. Làm ph ng t m. H mép t m. Dp gân t m (vách sóng). Dp các gai ph ng. Hình 5.4 : U n t m trên máy ép v n n ăng 5.3.3 U n t m b ng ph ươ ng pháp th công ð u n các t m theo ph ươ ng pháp th công, ph i v ch d u các ñưng ñánh búa. ði v i các t m cong m t chi u ho c hai chi u ñánh búa d c theo các ñưng u n ñã vch s n. Khi ñánh búa c n ñt t m lên các ñm m m nh ư g ho c cát, nh t là khi t m ñã cong, v trí ñánh búa nh t thi t ph i n m trên v t kê. 5.3.4 U n nóng t m. 5.3.5 U n thép hình : Thép hình có th u n ngu i ho c u n nóng 5.3.5.1 U n nóng : 5.3.5.2 U n ngu i : Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 17 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 6 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN C M CHI TI T 6.1 PHÂN LO I C M CHI TI T THEO NHÓM Cm chi ti t là m t b ph n c a phân ñon ho c k t c u c a thân tàu ñưc l p ráp t hai ho c nhi u chi ti t riêng bi t. Tu ỳ thu c vào ñc ñim k t c u, ñc tính công ngh mà c m chi ti t có th phân chia thành 6 nhóm c ơ b n sau : 1. Các d m hàn thi t di n ch T ph ng làm t thép t m: S ng chính tàu ñáy ñơ n, ñà ngang ñáy, s ng m n, s ng vách 2. Các d m ch T cong làm t thép t m: Xà ngang boong kho , s ng boong, sng d c m n t i vùng tuy n hình có ñ cong thay ñi, s ng m ũi, s ng ñuôi . . . 3. Khung ngang có ñưng vi n khép kín: G m ñà ngang, s ưn, xà ngang và các mã liên k t. 4. ðà ngang ñáy, các mã, n p gia c ưng (tàu ñáy ñôi). 5. Các chi ti t ph ng : s ng chính, s ng ph ñáy c a tàu ñáy ñôi, các t m ph ng ca vách kín n ưc, sàn, boong 6. Các ph n c a b máy (các b máy riêng bi t ), các chi ti t gia c ưng cho chúng. 6.2 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN C M CHI TI T THANH (D M) Vi c l p và hàn c m chi ti t k t c u thân tàu nói chung có th g m nh ng b ưc cơ b n nh ư sau : B1. L y d u kích th ưc các chi ti t. B2. C t, d ũi, mài ph ng mép. B3. L y d u v trí B4. Làm s ch ch c n hàn. B5. Hàn ñính các chi ti t v i nhau (tr ưc khi hàn ñính c n c ñnh v trí các c ơ c u) B6. Hàn chính th c. B7. Ki m tra nghi m thu. B8. S a ch a khuy t t t (n u có). 6.2.1 L p ráp và hàn d m ph ng ch T ph ng 6.2.1.1 L p ráp trên b b ng: 6.2.1.2 L p ráp d m ch T nh thi t b l p ráp: 6.2.2 L p ráp và hàn d m ch T cong. Chu n b b l p ráp : M t b là t m thép dày có khoét l ñ c ñnh chi ti t. ðt b n thành trên b và c ñnh nó. ðt b n cánh lên v trí ñã ñnh v trên b n thành. Dùng mã ho c thi t b chuyên dùng ñ c ñnh b n cánh v i b n thành sau khi ñã ñưc n n ép, c ăn ch nh. Hàn ñính m t phía ( bên có mã, thi t b c ñnh ). Hàn chính th c phía ñi di n v i mã, thi t b c ñnh. Dùng mã, thi t b c ñnh phía bên v a hàn sau ñó hàn phía còn l i. Ki m tra và s lý bi n d ng n u có. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 18 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 6.3 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN C M CHI TI T KHUNG 6.3.1 L p ráp các khung ngang, ñà ngang ñáy và t m gia c ưng. Lp ráp và hàn d m ch T ho c u n thép hình theo d ưng. ðt các chi ti t lên b , kê kích cho chúng n m ñúng v trí thành khung kín. Ki m tra b m t khung, ñưng vi n, hàn ñính các ñu m i chi ti t l i v i nhau. Ki m tra l i quá trình l p ráp. ðt các mã liên k t và hàn ñính v i khung. Hàn chính th c. Nghi m thu b khung : Nu có bi n d ng thì cho ti n hành n n ngay trên b . Trong quá trình l p ráp và hàn, ñ ch ng bi n d ng có th hàn ñính ho c dùng thi t b ñnh v khung v i b ch c ch n. ði v i t t c các chi ti t, k c khi hàn th công hay hàn t ñng, ta c n ph i t y s ch l p g s t bên ngoài t i m i n i và vát mép hàn theo qui ñnh. Tháo khung ra kh i b , khi tháo khung c n ph i gia c ưng trong tr ưng h p c n thi t nh m tránh bi n d ng trong quá trình v n chuy n; ðánh d u s hiu s ưn, các ñưng, các v trí ki m tra. . . b ng m ũi ñt có bôi sơn khác màu chi ti t. Vn chuy n các khung ñó t i n ơi b o qu n. 6.3.2 L p ráp b máy tàu ñáy ñơ n. Kt c u c a b máy thông th ưng bao g m b n thành và b n cánh b máy, các ñà ngang (ch y u là các ñà ngang n m gi a hai b n thành b máy), các mã liên k t. Các b máy th ưng ñưc l p ráp trong phân x ưng sau ñó ñưc v n chuy n và ñư a vào l p ráp trên tàu. Quy trình l p ráp và hàn b máy thông th ưng ñưc ti n hành nh ư sau : 6.3.2.1 Các yêu c u và công tác chu n b : 6.3.2.2 Quá trình l p ráp: 6.3.2.3 Quy trình hàn : 6.3.2.4 Ki m tra : 6.3 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN T M PH NG Vách d c, vách ngang kính n ưc, vách th ưng t ng ph n l n ta l p ráp và hàn tm ph ng trên b b ng bình th ưng. S dng ph ươ ng pháp hàn t ñng hai phía. 6.3.1 Yêu c u: 6.3.2 Hàn : 6.3.3 Ki m tra nghi m thu Theo tiêu chu n c a nhà máy ho c IACS Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 19 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CHUONG 7 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN PHÂN ðON 7.1 THI T B L P RÁP PHÂN ðON 7.1.1 B l p ráp : 7.1.1.1 B b ng: .1.1.2. B t tính: Dùng ñ c ñnh các t m tôn xu ng m t b mà không ph i dùng các thi t b l p ráp khác, nó ch y u dùng trong ph ươ ng pháp hàn t ñng. 7.1.2 Khung dàn : 7.1.2.1 Khung dàn thanh cong c ñnh: Dùng ñ l p ráp các phân t ng ñon có hình dáng b m t cong nh ư phân ñon boong, phân ñon ñáy. Nó ñưc ch t o t các t m, thanh cong ghép l i thành k t c u dàn v ng ch c, bên trên có khoét các rãnh dùng ñ c ñnh t tôn xu ng m t b . 7.1.2.2 Khung dàn quay: Trong quá trình hàn các phân t ng ñon có các lo i m i hàn sau : hàn ñng, hàn bng, hàn ngang, hàn tr n, hàn leo . . .nh ưng ñ m i hàn có ch t l ưng cao nh t thì ph i t o ñiu ki n sao cho các m i hàn b ng nhi u nh t. Khung dàn quay cho phép quay phân ñon quanh tr c quay t o ñiu ki n cho t ư th hàn b ng là ch y u. Tuy nhiên ph i có thi t b ph c t p ñ quay dàn. 7.1.2.3 Khung dàn v n n ăng: Hình 7.1 : Khung dàn v n n ăng ñu l p phân ñon Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 20 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 7.2 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN CÁC PHÂN ðON PH NG 7.2.1 Phân lo i phân ñon Các phân ñon ñưc chia ra t thân tàu s khác nhau v kích th ưc, hình dáng, tr ng l ưng và c m c ñ ph c t p. Có th phân chia chúng thành hai lo i là phân ñon ph ng và phân ñon . 7.2.2 Nguyên t c chung ñ l p ráp các phân ñon ph ng Ly d u v trí c ơ c u lên b m t t m tôn sau khi ñã ñưc r i và hàn chính th c. Làm s ch v trí l p ráp v i c ơ c u. ðt c ơ c u theo h ưng chính. hàn ñính r i hàn chính th c ngay b ng máy hàn t ñng, hàn các c ơ c u t gi a ra hai ñu c a phân ñon. ðt các d m h ưng ph r i hàn ñính xu ng t m ph ng. Hàn chính th c tr ưc vi t m ph ng b ng ph ươ ng pháp hàn bán t ñng ho c th công. Hàn chính th c các d m d c và d m ngang v i nhau b ng ph ươ ng pháp th công ho c bán t ñng. Cu l t, l y d u l i ñưng bao phân ñon, chu n b mép hàn c a phân ñon ñ ni v i phân ñon khác. Trong tr ưng h p c n thi t ñt các n p gia c ưng mép t m c a phân ñon cách mép 150 ÷ 100mm v phía m t ñi di n v i b khung. 7.2.3 Qui trình l p ráp và hàn phân ñon vách ngang 7.2.3.1 Chu n b : 7.2.3.2 Ph ươ ng pháp l p ráp: Có 2 ph ươ ng pháp Ph ươ ng pháp 1 : L p ráp các t m tôn v i nhau, sau ñó l p t ng c ơ c u vào tôn. Ph ươ ng pháp 2 : L p ráp tôn v i nhau, sau ñó l p ráp toàn b khung ñã l p v i nhau tr ưc vào tôn. 7.2.3.3 L p ráp và hàn vách ph ng. a. R i tôn: b. L y d u: c. L p ráp và hàn: d. Ki m tra nghi m thu : Theo tiêu chu n c a ðă ng ki m ho c IACS. 7.2.3.4 Vách sóng. a. D p sóng : Có hai ph ươ ng pháp: Dp các t m tôn t o thành các sóng riêng bi t sau ñó hàn chúng v i nhau t o thành phân ñon vách sóng. ưu ñim c a ph ươ ng pháp này là không c n thi t b chuyên dùng ñ d p sóng nh ưng gây ra bi n d ng hàn t ươ ng ñi l n, th ưng ch áp d ng cho các nhà máy nh , không có thi t b . Hàn các t m tôn v i nhau, sau ñó ñư a toàn b tôn vách vào máy d p sóng. ưu ñim ca ph ươ ng pháp này là s l ưng ñưng hàn ít nên bi n d ng sinh ra nh , nh ưc ñim là c n ph i có thi t b d p sóng (có th t ch t o mô hình ñ d p sóng). b. L p ráp và hàn: Sau khi ñã d p sóng cho t m, ti n hành l y d u và ñt các s ng vách theo ñúng v trí trên tôn vách và ti n hành hàn s ng vách v i tôn vách. S ng vách ñưc c t theo hình d ng Prophin sóng. c. Ki m tra và nghi m thu : Tham kh o tiêu chu n IACS47 7.2.4 Qui trình l p ráp và hàn phân ñon boong 7.2.4.1 Chu n b : Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 21 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 7.2.4.2 Các b ưc chính : Lp ráp và hàn tôn boong. Ly d u ñưng bao phân ñon, ñưng ñt c ơ c u và ñt các chi ti t k t c u gia cưng khác c a phân ñon. Lp ráp và hàn các c ơ c u. Ly d u và c t l i ñưng bao phân ñon, l ưu ý có ñ l ưng d ư ñ ñu l p các phân t ng ñon. Ki m tra nghi m thu phân ñon. 7.2.4.3 Qui trình l p ráp và hàn phân ñon boong. a. R i tôn: b. L y d u c ơ c u: c. L p ráp và hàn ñính c ơ c u . Tr ưng h p boong k t c u h th ng ngang : Lp ráp s ng chính boong. Lp ráp các xà ngang boong (xà ngang boong th ưng và xà ngang boong kho ). Lp s ng ph boong . Lp các xà ngang boong 2 ñu phân ñon Tr ưng h p boong k t c u h th ng d c : Lp ráp s ng chính boong. Lp ráp các xà d c boong. Lp ráp các xà ngang boong kho . Lp s ng ph boong . d. Hàn phân ñon boong: Hàn c ơ c u - c ơ c u b ng ph ươ ng pháp hàn th công ho c bán t ñng. Hàn c ơ c u - tôn boong b ng ph ươ ng pháp t ñng ho c th công. Hàn n i v i tôn v i tôn . Lp ñt và hàn các chi ti t ph khác theo các v trí ñã l y d u. Cu l t phân ñon và ñt chúng lên các giá ñ, d ũi các m i n i d c và ngang ca tôn boong, hàn m t sau các m i n i d c ngang c a tôn boong. e. Ki m tra và nghi m thu: Ki m tra kín n ưc c a phân ñon b ng ph ươ ng pháp th công ho c siêu âm. Ki m tra ch t l ưng m i hàn. Ki m tra các sai l ch c a phân ñon : Tham kh o IACS 7.2.5 Qui trình l p ráp và hàn phân ñon m n 7.2.5.1 Chu n b : 7.2.5.2 Qui trình công ngh : a. R i tôn : b. L y d u : Ly d u ñưng chu n c a phân ñon. Ly d u v trí ñưng ki m tra (trùng v i v trí m t ñưng n ưc) Ly d u các v trí ñt khung x ươ ng c a m n. c. L p ráp và hàn : ðt các c ơ c u d c và ngang, ti n hành hàn ñính chúng v i tôn bao (th t tươ ng t nh ư khi l p ráp dàn boong). Hàn c ơ c u v i c ơ c u theo ph ươ ng pháp hàn th công và hàn c ơ c u v i tôn mn b ng máy hàn bán t ñng. Lp ráp và hàn các chi ti t k t c u ph theo v trí ñã l y d u trên t m tôn m n. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 22 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Cu l t phân ñon, sau ñó hàn m i n i d c, ngang c a m t sau t m tôn m n. d. Ki m tra nghi m thu : 7.2.6 Qui trình l p ráp và hàn phân ñon ñáy ñơn 7.3 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN PHÂN ðON KH I 7.3.1 Ph ươ ng pháp l p ng a : 2 cách 7.3.1.1 Cách th nh t Gi thi t tôn bao ( tôn ñáy ngoài ) và c m khung x ươ ng ñã ñưc gia công s n ( th ưng ñi v i vùng ñáy t ươ ng ñi b ng ph ng và tôn không d y) ðt khung x ươ ng lên tôn bao, sau ñó hàn ñính, hàn chính th c khung x ươ ng v i tôn bao theo ph ươ ng pháp th công ho c bán t ñng (hàn theo ph ươ ng pháp hàn theo hàng ho c ph ươ ng pháp hàn m t sàng). Trong ñó : Ph ươ ng pháp hàng : Ti n hành các m i hàn theo t ng hàng (hàn t gi a ra ñi vi t ng hàng). Ph ươ ng pháp hàn m t sàng : Hoàn thành các m i hàn theo t ng ô m t và có xu hưng lan to t tâm c a phân ñon ra phía ngoài 7.3.1.2 Cách th hai Lp ñt và hàn tr ưc các s ng chính và d m d c ñáy d ưi v i tôn bao b ng máy hàn t ñng ho c bán t ñng, sau ñó l p ñt và hàn l n l ưt các c ơ c u ngang, s ng ph , d m d c ñáy trên và ti p t c làm các công vi c còn l i nh ư cách th nh t. ( ph ươ ng pháp l p ráp t ng ph n khung x ươ ng 7.3.2 Ph ươ ng pháp l p úp : 2 cách 7.3.2.1 Cách th nh t : Tôn ñáy trên ñưc l p ráp và hàn chính th c hai m t tr ưc theo ph ươ ng pháp hàn t ñng. ðt tôn ñáy trên lên b , l y d u v trí ñưng tâm, các c ơ c u, ñưng bao phân ñon, ñưng ki m tra . . . sau ñó ñt khung x ươ ng ñã ñưc gia công s n lên tôn ñáy trên. Hàn ñính khung x ươ ng v i tôn và hàn chính th c các c ơ c u c a khung x ươ ng vi nhau theo ph ươ ng pháp hàn th công ho c bán t ñng. Hàn chính th c khung x ươ ng v i tôn ñáy trên (hàn bán t ñng ho c th công). Lp ráp tôn bao và hàn ñính v i khung x ươ ng theo trình t t m s ng n m, t m hông sau ñó l n l ưt l p các t m còn l i. Hàn các t m tôn bao v i nhau theo tu n t hàn m i hàn d c tr ưc, m i hàn ngang sau (hàn bán t ñng). Cu l t phân ñon, hàn m i n i d c và ngang c a m t trong tôn bao theo ph ươ ng pháp hàn bán t ñng ho c th công, hàn khung x ươ ng v i tôn bao b ng ph ươ ng pháp bán t ñng ho c th công. 7.3.2.2 Cách th hai : Tôn ñáy trên ñã ñưc l p ráp và hàn chính th c hai m t t tr ưc. Ti n hành gá lp và hàn tr ưc các s ng chính và d m d c ñáy trên v i tôn ñáy trên b ng máy hàn t ñng ho c bán t ñng, sau ñó l p ñt và hàn l n l ưt các c ơ c u ngang, s ng ph , dm d c ñáy d ưi và ti p t c làm các công vi c còn l i nh ư cách th nh t. ( ph ươ ng pháp l p ráp t ng ph n khung x ươ ng ). Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 23 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CHUONG 8 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN T NG ðON 8.1 THI T B L P RÁP T NG ðON 8.1.1 Xe vn chuy n và nâng h phân t ng ñon Hình 8.1: Xe v n chuy n phân t ng ñon 8.1.2. Khung dàn. 8.1.3. ð kê. 8.2 QUY TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN T NG ðON T CÁC PHÂN ðON 8.2.1 M t s l ưu ý khi ñu l p t ng ñon. Vi t ng ñon có k t c u vách ngang cách mút ñu t ng ñon quá 2 kho ng s ưn thì ñ ñm b o ñ c ng v ng c a t ng ñon ta ph i l p thêm các vách gi ho c h th ng c t ch ng, sau khi ñu l p t ng ñon và t ng thành xong ta s c t b các c t ch ng ho c vách gi ñó. Vách gi ñưc l p vào t ng ñon theo theo quy trình l p vách ngang và ñưc ti n hành ñng th i v i các phân ñon khác. 8.2.2 Quy trình l p ráp và hàn t ng ñon t các phân ñon. Qui trình l p ráp t ng ñon bao g m m t phân ñon ñáy, hai phân ñon m n, m t phân ñon vách và m t phân ñon boong ñưc ti n hành nh ư sau : 8.2.2.1 ðt phân ñon ñáy. Hình 8.2 Ki m tra phân ñon ñáy chu n theo chi u cao b ng ng thu bình 8.2.2.2 ðt phân ñon vách ngang. 8.2.2.3 ðt phân ñon m n. 8.2.2.4 ðt phân ñon boong. 8.2.2.5 Quy trình hàn. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 24 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Hàn các m i n i d c c a phân ñon boong v i phân ñon m n Hàn các m i n i ngang gi a phân ñon ñáy và phân ñon m n. Hàn các m i n i ngang gi a phân ñon m n và phân ñon boong. 8.3 QUI TRÌNH L P VÀ HÀN T NG ðON MÚT 8.3.1 L p ráp t ng ñon m ũi (l p úp) Ri tôn boong, c ñnh tôn boong v i khung dàn l p ráp, hàn ñi ñu các t m tôn boong v i nhau. Ly d u v trí ñưng s ng boong, xà ngang boong, ñưng ki m tra, ñưng bao . Lp vách ngang vào v trí ñã l y d u. Lp s ng m ũi Lp xà ngang, s ưn và ñà ngang ñáy cho m i bên m n. Khi l p c ăn c vào v trí sưn ñã l y d u trên s ng và trên boong (n u có khung s ưn kho thì ph i l p tr ưc r i m i l p s ưn) Hàn c ơ c u boong theo trình t : c ơ c u v i c ơ c u, c ơ c u v i tôn. Ri tôn bao : R i tôn mép m n và tôn ky ñáy ñng th i sau ñó l p các t m còn li theo nguyên t c ñi x ng. Hàn ñính, làm v ăng c ñnh ch ng bi n d ng. Hàn các m i hàn d c, ngang, làm ñi x ng hai bên m n. Cu l t và hàn t t c các ñưng hàn còn l i. Lp các thi t b ph và các c ơ c u còn l i c a t ng ñon và hàn l i. Ly d u ñưng bao c a t ng ñon, ñưng tâm trên tôn boong, ñưng ki m tra nm n m ngang trên tôn m n, s ng m ũi, vách ngang ñ ph c v quá trình ñu tng thành trên tri n. 8.3.2 L p ráp t ng ñon lái (l p úp) Khi l p ráp và ñnh tâm ky lái và l p ráp s ng ñuôi ph i ñm b o ñ ñưng tâm ca gót ky lái v i tâm l khoét trên s ng ñuôi v i tâm ñ tr c lái trên sàn sect ơ. Mu n v y dùng d i th t tâm gót ky lái xu ng m t boong, sau ñó ño ñc và so sánh v i tr s thi t k và ñiu ch nh. C ñnh s ng ñuôi b ng t ăng ñơ ho c thanh ch ng. Ki m tra t ư th c a t ng ñon, ki m tra kín n ưc. Hình 8.3 L p ráp t ng ñon m ũi qu lê Hình 8.4 Lp ráp t ng ñon lái Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 25 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 9. QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN THÂN TÀU TRÊN TRI N 9.1 L P RÁP THÂN TÀU T CÁC T NG ðON 9.1.1 Nguyên t c chung. Vi c l p ráp t ng ñon ñưc ti n hành theo ba b ưc sau : ðnh v chính xác t ng ñon g c d a vào các d u ñã v ch s n trên tri n, trên các ñm ky, các hàng ñ kê . . . ðnh v chính xác và c ñnh v trí các t ng ñon ti p theo so v i t ng ñon g c. Ki m tra v trí theo chi u dài, chi u r ng, chi u cao, ki m tra nghiêng ngang, chúi, khe h l p ráp gi a các t ng ñon. Hàn các t ng ñon l i v i nhau. 9.1.2 Qui trình l p ráp: 9.1.2.1 L p t ng ñon g c. Nu tàu ñưc l p trên ñ kê thì t ng ñan g c ph i ñưc ñt trên hàng ñ kê nm t i s ng chính và m t s hàng ñ kê hai bên m n. N u tàu ñưc l p trên xe goòng thì trên xe ñưc b trí m t s ñ kê g và m t s kích nâng ñ ñiu ch nh t ng ñon. Các ñ kê ñt d ưi các c ơ c u kho c a thân tàu. 9.1.2.2 ðt hai t ng ñon ti p theo. 9.1.2.3 Hàn n i các t ng ñon trên tri n: Hàn n i tôn bao v i tôn m t trong. Ty x hàn phía ñi di n và hàn chính th c tôn bao phía ngoài. Hàn boong ph , ñáy ñôi (n u có) Hàn n i c ơ d c c a 2 t ng ñon v i nhau. Khi hàn các c ơ c u d c thì hàn mép t do tr ưc, sau ñó hàn t m b n thành sau. 9.2 KI M TRA CH T L ƯNG ðƯNG HÀN VÀ TH KÍN N ƯC Th kín n ưc là công vi c b t bu c trong công ngh ñóng tàu. ðưc th c hiên sau khi l p xong và hàn hoàn ch nh phân ñon, t ng ñon và hoàn ch nh con tàu. 9.2.1 Các hi n t ưng có th x y ra sau khi hàn. Hình d ng kích th ơc ñưng hàn không ñt yêu c u k thu t. Nguyên nhân do khe h hàn không h p lý, các ch ñ hàn không ñưc ñm b o ho c tay ngh th hàn không phù h p v i yêu c u m i hàn. Mi hàn b n t do ch t l ưng que hàn kém, ch ñ hàn không ñm b o. Mi hàn b ng m x . Có l h ng trong ñưng hàn (b t khí trong m i hàn) Mi hàn không ñm b o v hình dáng và b bi n d ng do qui trình hàn không hp lý 9.2.2 Các ph ươ ng pháp ki m tra kín n ưc và ch t l ưng m i hàn 9.2.2.1. Ph ươ ng pháp th m th u: 9.2.2.2 Ph ươ ng pháp th áp l c: Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 26 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Hình 9.1 H p ki m tra theo ph ươ ng pháp chân không 9.3 SƠN TÀU Sau khi th kín n ưc xong toàn b v bao thân tàu và các khoang két, ta ti n hành làm s ch v bao thân tàu, sau ñó ti n hành s ơn và trang trí. Có 3 l p s ơn chính là s ơn ch ng g , s ơn ch ng hà (cho ph n ngâm n ưc) và s ơn trang trí (cho ph n không ngâm n ưc). 9.3.1 Công tác an toàn khi s ơn : - Sơn là ch t d gây cháy ph i tránh các ngu n l a. - Ph i thông gió trong khi s ơn, sau khi s ơn. Trong khi s ơn phòng ch ng cháy n , khí cháy do h ơi dung môi trong s ơn và ph i ti n hành ki m tra n ng ñ khí cháy b ng thi t b ño. Khi thông s thi t b ño ch quá 0,05% ph i ng ng thi công. - Trong khi s ơn ng ưi thi công ph i mang các trang b b o h nh ư m t n khí, g ăng tay. - Thi t b phun chân không ph i ñưc ti p ñt khi s ơn. 9.3.2 Quy trình s ơn ñưc ti n hành nh ư sau : Ty d u m b ng dung môi thích h p. Làm s ch b m t: phn bên ngoài v tàu làm s ch t i tiêu chu n Sa 2.5, ph n còn l i ñt tiêu chu n ST2. B m t tr ưc khi s ơn ph i khô, s ch, không b i b n nhi m mu i ho c các ch t bám dính khác. Không ñ cát b i, d u m ho c n ưc b n vào b m t s ơn còn ưt. Làm s ch, nh n các c ch, g s c trên b tôn và các ñưng hàn. ðiu ki n s ơn: ð m không khí không quá 85%. Nhi t ñ thân tàu cao h ơn ñim s ươ ng t i thi u 3 o C. Sau khi làm s ch ti n hành s ơn theo quy trình. Tt c các ch ng lo i s ơn s d ng s ơn t n kho ph i mua b sung dung môi. Lưu ý : Ki m tra ch t l ưng các thùng s ơn tr ưc khi s ơn, s ơn không ñưc vón c c, bi n màu, bi n ch t Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 27 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Khi s ơn ph các ch ng lo i s ơn lên ch ng lo i s ơn khác ph i th s phù h p không ñưc bong, d p l p trong. Nh ng không gian kín ph i ñm b o thông thoáng ñt ñiu ki n an toàn khi sơn. ðóng gói ð dày màng s ơn khô Tên S ơn/Khu v c s ơn Ch ng Lo i DFT(µ) (thành ph n) ðáy Tàu BANNOH 500 Sơn ch ng r gc Epoxy 2 125 BANNOH 500 Sơn ch ng r Epoxy 2 125 SILVAX SQ-K Sơn l p trung gian g c Vinyl 1 75 TFA 10 LIGHT RED Sơn ch ng hà không ñc 1 100 TFA 10 DARK RED Sơn ch ng hà không ñc 1 100 Mn thay ñi BANNOH 500 Sơn ch ng r g c Epoxy 2 125 BANNOH 500 Sơn ch ng r g c Epoxy 2 125 EPICON MARINE FINISH Sơn ph màu g c Epoxy 2 50 Mn khô BANNOH 500 Sơn ch ng r g c Epoxy 2 125 BANNOH 500 Sơn ch ng r g c Epoxy 2 125 EPICON MARINE FINISH Sơn ph màu g c Poly Urethane 2 50 Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 28 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 10 H THU 10.1 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP H THU H thu là quá trình công ngh ñư a tàu xu ng n ưc sau khi k t thúc công vi c ñóng m i ho c s a ch a. Tàu có th h thu xu ng n ưc nh các ph ươ ng pháp sau : Nh tr ng l ưng c a tàu : Ví d h thu trên tri n d c ho c tri n ngang. Nh l c nâng c a n ưc: Ví d h thu b ng âu tàu và n i, các pôngtông n i Nh các l c c ơ gi i khác: Dàn nâng thu l c, c n c u, t i kéo, kích, túi khí . . . 10.1.1 H thu b ng tri n ñà. 10.1.1.1 H thu d c 10.1.1.2 H thu ngang 10.1.2 H thu nh tàu. Nguyên t c h thu : B ơm n ưc vào cho t i khi nào m c n ưc t i ky tàu thì d ng li ñ ki m tra l i l n cu i k kh n ăng kín n ưc c a v bao tàu, ki m tra các van thông bi n, ki m tra các t ư th c a tàu xem có nghiêng hay chúi không. Sau ñó b ơm ñy n ưc vào ñ tàu có th ñiu ñng ñưc ra ngoài. 10.1.2.1 khô: (âu tàu) Ưu ñim : Công tác chu n b cho quá trình h thu nhanh, an toàn, ít x y ra s c . Nh ưc ñim : Th i gian tàu n m trên âu lâu, h s quay vòng tác d ng c a tàu nh . 10.1.3.2 n ưc ( n i) n i ñưc c u t o t m t ho c nhi u phao n i có m t boong ph ng và các phao mn cao ñm b o ñ b n d c và n ñnh cho . n i có hai lo i: d ng ch U và d ng ch L 10.1.4 H thu nh c n c u hay t i kéo (tham kh o tài li u) 10.1.5 H thu nh thi t b thu l c - ðây là ph ươ ng pháp hi n ñi, chuyên ph c v cho vi c ñóng và s a ch a các tàu c nh và trung bình nh ư tàu cao t c, tàu khách . . . và có xu h ưng s d ng ngày càng tăng Hình 10.1 : H thu b ng giàn nâng thu l c 10.2 CÁC Y U T NH H ƯNG ðN QUÁ TRÌNH H THU 10.2.1 nh h ưng c a m c n ưc n ơi h thu . Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 29 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI ð h thu d c thì chi u r ng c a vùng n ưc n ơi h thu ph i > 2.5 l n chi u dài tàu. ð h thu ngang thì chi u r ng c a vùng n ưc n ơi h thu ph i > 4 l n chi u rng tàu. Chi u sâu khu v c h thu > (2 ÷2.5) chi u chìm c a tàu khi h thu 10.2.2 nh h ưng c a gió và dòng ch y H thu ch ñưc ti n hành trong ñiu ki n sóng gió không quá c p 5 Bofor Trong tr ưng h p b t bu c ph i h thu thì ph i có bi n pháp gi m t c ñ c a dòng ch y. Khi h thu ph i thông báo r ng rãi cho các tàu thuy n qua l i khu v c h thu ñ có bi n pháp phòng tránh. 10.3 THI T B H THU B NG ðÀ TR ƯT MÁNG TR ƯT 10.3.1 ðà tr ưt Hình 10.2 : B trí ñà tr ưt và máng tr ưt 10.3.2 Máng tr ưt 10.3.3 Bôi tr ơn ñà tr ưt, máng tr ưt. Sau khi l p ñt ñà tr ưt xong, ti n hành bôi tr ơn ñà tr ưt. ð dày c a l p m bôi tr ơn ph thu c vào tr ng t i c a tàu, ñiu ki n h thu và ñc tính c ơ lý c a ch t bôi tr ơn. Ch t b i tr ơn th ưng ñưc ch t o t h n h p paraphin d u nh n ho c vaz ơlin du nh n. Hình 10.3 : Các ph ươ ng pháp ghép n i b tr ưt Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 30 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 10.3.4 ð kê Trong qu trình l p ráp thân tàu trên tri n con tàu ph i ñưc kê ñm m t cách ñng ñu. Nêu không nó s gây h ư hng và bi n d ng cho tàu. Trong các c ăn kê ñm ñ thì quan tr ng nh t là các ñm ky (d ưi t m tôn ky). Các t m này ñ ñn 60 % tr ng l ưng thân tàu, ph n tr ng l ưng còn l i ñm ky m ũi và lái s ñ. Hình 10.4 : ðm kê ph n m ũi 10.4 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP H N CH S D CH CHUY N C A TÀU TRONG QUÁ TRÌNH H THU Khi ñã tháo b thi t b gi tàu trên ñà tr ưt, tàu s tr ưt theo ñưng d c c a ñà tr ưt, t c ñ d ch chuy n xu ng c a tàu không th kh ng ch ñưc. N u chi u r ng lu ng n ưc t i khu v c h thu b h n ch thì tàu có th lao sang bên b bên kia. ð hn ch ñ t c ñ và ph m vi d ch chuy n c a tàu ta có th s d ng m t s thi t b hãm sau : Nhóm thi t b hãm s d ng s c c n ma sát (v t n ng, neo, dây th ng, xích ) Nhóm thi t b hãm s d ng s c c n c a n ưc (t m ch n ) Nhóm thi t b hãm ñc bi t 10.4.1 Dùng v t n ng r i trên tri n Khi h thu tàu kéo theo các v t n ng ( tr ng l ưng càng ngày càng l n ) bu c vào các dây hai bên m n tàu làm t ăng ma sát h n ch s d ch chuy n c a tàu xu ng nưc. 10.4.2 Dùng dây th ng ho c xích Các dây th ng ñưc bu c hai bên mép m n tàu, m t ñu bu c vào tàu, ñu kia bu c vào c c c ñnh trên tri n. Phía bu c vào tàu ph i bu c g p t ng ñon nh m t dây nh h ơn, ho c g p dây th ng ñ n i v i nhau b ng dây. Khi tàu lao xu ng n ưc, tng m i bu c b ng dây nh b ñt, l c làm ñt dây nh ñó chính là l c hãm s di chuy n c a tàu. 10.4.3 Dùng neo ðt neo s n trên boong tàu ho c ñt tr ưc neo m t v trí nào ñó trên tri n. ð th neo t trên boong tàu, ñt 2 ho c 4 neo phía m ũi ho c 2 neo m ũi, 2 neo lái. T ng tr ng l ưng c a các neo (th ưng dùng neo H i quân) c n ph i ñm b o sao cho l c hãm có th tri t tiêu ñưc ph n l n n ăng l ưng c a tàu chuy n ñng trên m t ñon ñưng nh t ñnh. 10.4.4 Dùng t m ch n Tm ch n làm b ng g , thép (có g n các n p gia c ưng) ñưc c ñnh phía mn tàu ho c lái ñ làm t ăng s c c n c a n ưc v i v bao thân tàu khi tàu h thu . Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 31 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 10.5 NH NG S C X Y RA TRONG QUÁ TRÌNH H THU 10.5.1 Sau khi có l ch h thu chúng ta ñã gi i phóng các thi t b gi tàu trên tri n nh ưng tàu v n không tr ưt xu ng ñưc ? 10.5.1.1 Nguyên nhân. Do l p m bôi tr ơn gi a ñà tr ưt và máng tr ưt ñã khô làm t ăng s c c n ma sát gi a ñà tr ưt và máng tr ưt d n ñn tàu không tr ưt ñưc. Trong quá trình tính toán ñã thi t k ñ d c c a ñà tr ưt quá nh . Do ñ quá lâu tàu và máng tr ưt trên ñà tr ưt nên l m bôi tr ơn b ép h t ra ngoài làm t ăng s c c n ma sát nên tàu không tr ưt xu ng ñưc. 10.5.1.2 Các bi n pháp x lý. To ñ rung gi a tàu và máng tr ưt trên ñà tr ưt b ng cách dùng búa gõ trên máng tr ưt ñ kh c ph c ma sát ì c a tàu và máng tr ưt trên ñà tr ưt sau ñó tàu có th t d ch chuy n xu ng ñưc. Cn ph i kéo tàu ñ t o ra l c th ng ban ñu (dùng tàu lai kéo ñuôi tàu xu ng dưi ho c dùng dây cáp kéo tàu ng ưc lên trên). 10.5.2 Khi tàu tr ưt ñn gi a tri n thì d ng l i 10.5.2.1 Nguyên nhân. ð d c c a tri n nh Lp m bôi tr ơn ñã b khô ho c b ñy ra kh i m t ñà tr ưt máng tr ưt Profin c a tri n, hình dáng theo d c theo mt tri n không ph ng ho c cong không ñu ho c do nn tri n b lún 10.5.2.2 Các bi n pháp x lý. Thay l p m bôi tr ơn gi a ñà tr ưt máng tr ưt Ph i kê kích l i các ñ c ăng ñ t o nên m t ñ d c thích h p Dùng tàu lai kéo tàu xu ng d ưi ho c dùng dây cáp kéo tàu lên trên 10.6.3 ðuôi tàu b chúi vào bùn tàu không n i ñưc 10.5.3.1 Nguyên nhân. ð d c c a tri n quá l n Chi u r ng lu ng l ch t i khu v c h thu quá h p, chi u sâu không ñm b o Ph n ñuôi tàu quá n ng 10.5.3.2 Các bi n pháp x lý Dùng m t tàu lai ñy ng ưc, ñy xuôi Dùng n ưc b ơm d n vào m ũi tàu ñ ñm b o cân b ng cho tàu 10.5.4 Tàu b nghiêng và tr t kh i ñà tr ưt. 10.5.5 Khi tàu xu ng n ưc tàu không n ñnh, b nghiêng b chúi 10.6 QUY TRÌNH H THU TÀU TRÊN ðÀ TR ƯT MÁNG TR ƯT 10.6.1 Ki m tra tàu. Ki m tra t t c van thông bi n c a tàu, các van này ph i ñưc ñóng kín, các l ng ưi chui (man hole) ph i ñưc ñóng kín, các ñon ñưng ng ch ưa n i ph i ñưc b t kín Lp ăng ten ño sâu, k m ch ng ăn mòn, ñin c c ch ng ăn mòn Ki m tra t t c m i hàn tôn bao c a tàu, t t c m i hàn này ph i ñưc hàn kín, siêu âm và ch p Xray theo ñúng yêu c u c a ðă ng ki m. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 32 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Ki m tra t t c v t di chuy n trên tàu, ph i tìm các bi n pháp c ñnh các v t ñó vi tàu Ph i ñư a neo và xích neo lên tàu ñ ph c v cho vi c hãm quá trình h thu và c ñnh tàu sau khi h thu . Các c t bu c, c c bích, l lu n dây, sô ma h ưng cáp c a tàu ph i ñưc l p ráp và hàn hoàn ch nh Bánh lái ph i ñưc c ñnh, bánh lái ñ v trí 0 0 so v i m t ph ng d c tâm, c ñnh b ng m t bích ho c hàn ch t v i tôn bao tàu b ng các mã hàn ho c b ng tăng ñơ . Chong chóng th ưng ñưc ñ quay t do nh ưng ph i có bi n pháp ñ ch ng tr c chong chóng lao v phía m ũi b ng các ñ, trong tr ưng h p chong chóng dùng làm t m ch n thì ph i có bi n pháp c ñnh các cánh c a nó v i không gian lái. Trên các tàu l n ph i có máy phát ñin b ng máy n ñ ph c v cho t i ñin ho t ñng. Tt c các khoang két ph i ñưc ki m tra kín n ưc. 10.6.2 Ki m tra khu v c h thu . Kim tra thi t b gi ñà tr ưt v i máng tr ưt, gi a máng tr ưt và tàu, ki m tra lp m bôi tr ơn gi a ñà tr ưt và máng tr ưt. Ki m tra các thi t b ch ng bu c, các thi t b phanh hãm Ki m tra ñưng tri n ( ñ lún c a ñưng tri n, các ch ưng ng i v t n m trên ñưng tri n ) Ph i có tàu lai t c tr ưt d ưi n ưc ñ kh c ph c các s c trong quá trình h thu (n u có) và lai d t tàu vào b . Tháo r giàn giáo và d ũi s ch các tai móc hãm dùng ñ gi giàn giáo và l p ñt các chi ti t k t c u thân tàu Ki m tra m n n ưc, tc ñ dòng ch y trong khu v c h thu , trưc và trong khi h thu ph i h n ch s l ưu thông c a các ph ươ ng ti n qua khu v c h thu . Chu n b các d ng c c n thi t cho h thu nh ư búa g , búa th ưng, chìa v n các ñm ñ, dng c c t cáp h thu ðt kích d phòng vào v trí. Chu n b các ph ươ ng án ñm b o an toàn cho ng ưi và tàu khi h thu . 10.6.3 Các b ưc h thu : Ki m tra l i toàn b các công vi c chu n b Phân công các nhóm làm vi c v ñúng v trí, nh ng ng ưi không có nhi m v không vào khu v c h thu . Ti n hành các nghi l h thu Tàu kéo kh i ñng máy s n sàng làm vi c. Tháo c u thang lên xu ng tàu ra kh i tàu Gi i phóng các hàng ñ kê theo th t t trong ra ngoài, t d ưi lên trên. Gi i phóng thi t b gi tàu (gi a ñà tr ưt v i máng tr ưt, gi a máng tr ưt vi b ). Phát l nh c t cáp h thu Hình 10.5: C t cáp h thu tàu Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 33 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TÀI LI ỆU THAM KH ẢO [1] S tay k thu t tàu thu , tp 3, Nguy n ðc Ân, H Quang Long, D ươ ng ðình Nguyên, Nhà xu t b n Khoa h c và k thu t, Hà N i, 1982 [2] Công ngh ñóng và s a ch a tàu thu , Nguy n ðc Ân, Võ Tr ng Cang, Nhà xu t bn ði h c Qu c gia TP.H Chí Minh, 2003 [3] Công ngh ñóng m i và s a ch a v thép , Nhà xu t b n Khoa h c và k thu t 1986 [4] Merchant Ship Construction , D.A. Taylor [5] Shipbuilding and Repair Quality Standard for New Construction , IACS [6] Ship Construction , D.J. Eyres (Fourth Edition) [7] Reed’s Ship Contruction for Marine Students , E.A. Stokoe [8] Hull construction - ANAST- University of Liege - 2000.