›
›

Tìm hiểu về Luật doanh nghiệp 2005

pdf 128 trang ngocly 640
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tìm hiểu về Luật doanh nghiệp 2005", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdftim_hieu_ve_luat_doanh_nghiep_2005.pdf

Nội dung text: Tìm hiểu về Luật doanh nghiệp 2005

  1. Tìm hieåu veà
  2. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 Taøi lieäu naøy ñöôïc xaây döïng bôûi Vieän Quaûn lyù Kinh teá Trung öông (CIEM), Coâng ty Vision & Associates, vaø Toå chöùc Hôïp taùc Kyõ thuaät Ñöùc (GTZ).
  3. LÔØI GIÔÙI THIEÄU LÔØI GIÔÙI THIEÄU Luaät Doanh nghieäp ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua ngaøy 29 thaùng 11 naêm 2005 vaø baét ñaàu coù hieäu löïc töø ngaøy 1 thaùng 7 naêm 2006 (sau ñaây goïi laø Luaät Doanh nghieäp 2005). Luaät Doanh nghieäp 2005 thay theá khoâng chæ Luaät Doanh nghieäp 1999 maø coøn caû Luaät Doanh nghieäp Nhaø nöôùc 2003 vaø Luaät Ñaàu tö Nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam veà caùc vaán ñeà lieân quan ñeán toå chöùc quaûn lyù doanh nghieäp. Vieäc ban haønh vaø thöïc thi Luaät Doanh nghieäp 2005 ñöôïc ñaùnh giaù laø moät böôùc tieán lôùn trong vieäc hoaøn thieän khung phaùp luaät veà doanh nghieäp, xoùa boû söï chia caét vaø ñoái xöû khaùc nhau theo thaønh phaàn kinh teá vaø nguoàn goác sôû höõu. Vôùi nhaän thöùc raèng, seõ gioáng nhö Luaät Doanh nghieäp 1999, vieäc tuyeân truyeàn, phoå bieán saâu vaø roäng raõi noäi dung cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 ñeán moïi ñoái töôïng seõ laø moät yeáu toá quan troïng troïng goùp phaàn vaøo thöïc thi ñaày ñuû vaø coù hieäu quaû cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005, Vieän Nghieân cöùu Quaûn lyù kinh teá Trung öông (CIEM) vaø Chöông trình Phaùt trieån 2005 Doanh nghieäp Nhoû vaø Vöøa MPI – GTZ ñaõ coù saùng kieán xaây döïng cuoán “Tìm hieåu veà Luaät Doanh nghieäp 2005”. Taøi lieäu naøy seõ bao goàm nhöõng noäi dung cô baûn nhaát cuûa Luaät, ñöôïc trình baøy theo loái dieãn giaûi ñeå ñaûm baûo nhöõng vaán ñeà cô baûn vaø phöùc taïp cuûa luaät seõ ñöôïc trình baøy moät caùch deã hieåu cho ngöôøi ñoïc. Ngoaøi ra, ôû nhieàu noäi dung coøn ñöôïc minh hoïa theâm baèng caùc thoâng tin thöïc teá vaø löu yù caùc ñieåm môùi so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999. Muïc tieâu cuûa cuoán saùch naøy laø nhaèm giuùp cho caùc nhaø ñaàu tö, doanh nghieäp vaø cô quan vaø caùn boä Nhaø nöôùc coù lieân quan hieåu ñöôïc saâu saéc vaø chính xaùc noäi dung cuûa Luaät Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP Doanh nghieäp 2005, thoâng qua ñoù seõ goùp phaàn laøm cho Luaät ñöôïc thöïc hieän moät caùch coù hieäu quaû vaø ñaày ñuû. 2
  4. Cuoán saùch naøy ñöôïc bieân soaïn bôûi nhoùm chuyeân gia cuûa Vieän Nghieân cöùu Quaûn lyù Kinh teá Trung öông, Coâng ty Vision & Associates vaø Toå chöùc Hôïp taùc kyõ thuaät Ñöùc (GTZ). Nhoùm taùc giaû xin caûm ôn caùc yù kieán ñoùng goùp vaø söï hoã trôï kyõ thuaät cuûa Tieán syõ Ñinh Vaên AÂn - Vieän tröôûng Vieän Quaûn lyù Kinh teá Trung öông (CIEM), OÂng Thomas Finkel vaø OÂng Leâ Duy Bình (GTZ). Taøi lieäu naøy ñöôïc xaây döïng cho muïc ñích tham khaûo. Khoâng neân söû duïng taøi lieäu naøy ñeå thay theá cho caùc vaên baûn chính thöùc hoaëc caùc yù kieán tö vaán chuyeân nghieäp. Nhoùm taùc giaû chòu traùch nhieäm veà noäi dung, caùc quan ñieåm vaø dieãn giaûi trong taøi lieäu naøy. Maëc duø ñaõ coù coá gaéng, nhöng cuoán saùch vaãn khoâng theå traùnh khoûi nhöõng khieám khuyeát vaø haïn cheá. Nhoùm taùc giaû raát mong nhaän ñöôïc yù kieán ñoùng goùp töø caùc ñoäc giaû. Haø Noäi naêm 2006 Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 3
  5. GIÔÙI THIEÄU 10 A. Boái caûnh 10 B. Muïc ñích 11 C. Cô caáu cuûa Taøi lieäu 11 Chöông 1. Giôùi thieäu chung veà Luaät Doanh nghieäp 2005 14 A. Giôùi thieäu chung 14 1. Söï caàn thieát phaûi ban haønh Luaät Doanh nghieäp 2005 14 2. Boá cuïc cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 18 3. Moái quan heä giöõa Luaät Doanh nghieäp 2005 vôùi caùc luaät coù lieân quan 23 B. Ñoái töôïng aùp duïng vaø phaïm vi ñieàu chænh 23 1. Ñoái töôïng aùp duïng 23 2. Phaïm vi ñieàu chænh 25 C. Quyeàn vaø nghóa vuï cô baûn cuûa doanh nghieäp 26 Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 1. Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa doanh nghieäp 26 2. Nhöõng haønh vi bò caám trong ñaêng kyù kinh doanh 29 Chöông 2. Ñaêng kyù thaønh laäp doanh nghieäp 30 A. Ngaønh, ngheà kinh doanh vaø ñieàu kieän kinh doanh 30 1. Ngaønh, ngheà kinh doanh 30 2. Ñieàu kieän kinh doanh 31 B. Cô quan Ñaêng kyù kinh doanh 32 C. Ñoái töôïng ñöôïc thaønh laäp, goùp voán, mua coå phaàn vaø quaûn lyù doanh nghieäp 32 4 1. Ñoái töôïng caám thaønh laäp vaø quaûn lyù doanh nghieäp 33 2. Ñoái töôïng caám goùp voán, mua coå phaàn 35
  6. D. Trình töï, thuû tuïc ñaêng kyù kinh doanh 36 1. Trình töï ñaêng kyù kinh doanh 36 2. Hoà sô ñaêng kyù kinh doanh 37 3. Hoà sô ñaêng kyù ñaàu tö cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi laàn ñaàu ñaàu tö vaøo Vieät Nam 38 3.1 Döï aùn thuoäc ñoái töôïng ñaêng kyù ñaàu tö 39 3.2 Döï aùn thuoäc ñoái töôïng thaåm tra ñaàu tö 39 4. Ñieàu kieän caáp Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh 40 E. Nhöõng vaán ñeà caàn xem xeùt khi ñaêng kyù kinh doanh 41 1. Ñaët teân doanh nghieäp 41 2. Truï sôû chính cuûa doanh nghieäp 43 3. Chuyeån quyeàn sôû höõu taøi saûn 44 4. Ñònh giaù taøi saûn goùp voán 45 5. Coâng boá noäi dung ñaêng kyù kinh doanh 46 6. Vaên phoøng ñaïi dieän, chi nhaùnh vaø ñòa ñieåm kinh doanh 47 7. Hôïp ñoàng kyù tröôùc khi ñaêng kyù kinh doanh 48 Chöông 3. Coâng ty Traùch nhieäm Höõu haïn 50 A. Giôùi thieäu chung 50 B. Coâng ty Traùch nhieäm Höõu haïn hai thaønh vieân trôû leân 52 1. Ñònh nghóa 52 2. Thöïc hieän vieäc goùp voán 52 3. Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa thaønh vieân 54 3.1 Quyeàn cuûa thaønh vieân 54 Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 3.2 Nghóa vuï cuûa thaønh vieân 57 4. Cô caáu toå chöùc quaûn lyù 58 5 4.1 Hoäi ñoàng Thaønh vieân 59
  7. 4.2 Chuû tòch Hoäi ñoàng Thaønh vieân 63 4.3 Giaùm ñoác, Toång Giaùm ñoác 64 4.4 Ban Kieåm soaùt 67 4.5 Nghóa vuï chung cuûa thaønh vieân hoäi ñoàng thaønh vieân, Chuû tòch coâng ty, Giaùm ñoác, toång giaùm ñoác 67 4.6 Hôïp ñoàng, giao dòch cuûa coâng ty Traùch nhieäm Höõu haïn hai thaønh vieân trôû leân phaûi ñöôïc pheâ chuaån 68 C. Coâng ty Traùch nhieäm Höõu haïn moät thaønh vieân 71 1. Ñònh nghóa 71 2. Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa Chuû sôû höõu 71 2.1 Quyeàn cuûa chuû sôû höõu laø caù nhaân 71 2.2 Quyeàn cuûa Chuû sôû höõu laø toå chöùc 72 2.3 Nghóa vuï cuûa Chuû sôû höõu coâng ty 74 2.4 Cô caáu toå chöùc quaûn lyù 74 a. Coâng ty Traùch nhieäm Höõu haïn moät thaønh vieân do moät toå chöùc laøm chuû sôû höõu 74 Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 b. Coâng ty Traùch nhieäm Höõu haïn moät thaønh vieân do moät caù nhaân laøm chuû sôû höõu 77 c. Hoäi ñoàng Thaønh vieân 77 d. Chuû tòch Hoäi ñoàng Thaønh vieân 80 e. Chuû tòch Coâng ty 81 f. Giaùm ñoác, Toång Giaùm ñoác 82 g. Kieåm soaùt vieân 84 h. Nghóa vuï chung cuûa thaønh vieân Hoäi ñoàng Thaønh vieân, Chuû tòch coâng ty, Giaùm ñoác, Toång Giaùm ñoác 6 vaø Kieåm soaùt vieân 85 i. Hôïp ñoàng, giao dòch cuûa coâng ty Traùch nhieäm Höõu haïn moät thaønh vieân laø toå chöùc phaûi ñöôïc pheâ chuaån 86
  8. Chöông 4. Coâng ty Coå phaàn 88 A. Ñònh nghóa 88 B. Coå phaàn 88 C. Coå ñoâng 89 1. Caùc loaïi coå ñoâng 89 2. Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa caùc loaïi coå ñoâng 90 2.1 Coå ñoâng saùng laäp 90 2.2 Coå ñoâng phoå thoâng 90 2.3 Coå ñoâng öu ñaõi bieåu quyeát 93 2.4 Coå ñoâng öu ñaõi coå töùc 94 2.5 Coå ñoâng öu ñaõi hoaøn laïi 94 D. Cô caáu toå chöùc quaûn lyù 94 1. Ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng 95 1.1 Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa Ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng 95 1.2 Trieäu taäp hoïp Ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng 96 1.3 Ñieàu kieän tieán haønh hoïp vaø thoâng qua quyeát ñònh cuûa Ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng 98 1.4 Baàu doàn phieáu 100 2. Hoäi ñoàng quaûn trò 101 2.1 Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò 101 2.2 Tieâu chuaån vaø ñieàu kieän cuûa thaønh vieân Hoäi ñoàng quaûn trò 103 2.3 Trieäu taäp hoïp Hoäi ñoàng quaûn trò 104 2.4 Ñieàu kieän tieán haønh hoïp vaø thoâng qua quyeát ñònh cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò 105 Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 3. Chuû tòch Hoäi ñoàng quaûn trò 105 4. Giaùm ñoác, Toång giaùm ñoác 106 7
  9. 5. Ban Kieåm soaùt 107 5.1 Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa Ban Kieåm soaùt 108 5.2 Tieâu chuaån vaø ñieàu kieän cuûa thaønh vieân Ban Kieåm soaùt 110 6. Nghóa vuï chung cuûa ngöôøi quaûn lyù 110 7. Hôïp ñoàng, giao dòch cuûa coâng ty coå phaàn phaûi ñöôïc pheâ duyeät 112 Chöông 5. Toå chöùc laïi, giaûi theå vaø phaù saûn doanh nghieäp 114 A. Toå chöùc laïi 114 1. Chia, taùch, hôïp nhaát vaø saùp nhaäp doanh nghieäp 114 1.1 Chia doanh nghieäp 114 1.2 Taùch doanh nghieäp 115 1.3 Hôïp nhaát doanh nghieäp 116 1.4 Saùp nhaäp doanh nghieäp 118 2. Chuyeån ñoåi coâng ty 119 Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 2.1 Chuyeån ñoåi coâng ty Traùch nhieäm Höõu haïn, coâng ty coå phaàn 119 2.2 Chuyeån ñoåi Coâng ty nhaø nöôùc 120 2.3 Ñaêng kyù laïi doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñang hoaït ñoäng theo Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi sang hoaït ñoäng theo Luaät Doanh nghieäp 2005 121 B. Giaûi theå 122 1. Caùc tröôøng hôïp giaûi theå 122 2. Ñieàu kieän giaûi theå 122 3. Thuû tuïc giaûi theå 122 8 3.1 Thoâng qua quyeát ñònh giaûi theå doanh nghieäp 123
  10. 3.2 Göûi quyeát ñònh giaûi theå 123 3.3 Ñaêng baùo quyeát ñònh giaûi theå 123 3.4 Toå chöùc thanh lyù taøi saûn doanh nghieäp 124 3.5 Thöù töï thanh toaùn nôï 124 3.6 Sau khi ñaõ thanh toaùn heát caùc khoaûn nôï vaø chi phí giaûi theå doanh nghieäp 124 3.7 Xoaù teân doanh nghieäp 124 C. Phaù saûn 125 1. Ñieàu kieän phaù saûn 125 2. Thuû tuïc phaù saûn 126 Danh muïc caùc töø vieát taét BKS Ban kieåm soaùt CP Coå phaàn DNNN Doanh nghieäp nhaø nöôùc ÑKKD Ñaêng kyù kinh doanh HÑND Hoäi ñoàng nhaân daân HÑQT Hoäi ñoàng quaûn trò HÑTV Hoäi ñoàng thaønh vieân KHÑT Keá hoaïch vaø Ñaàu tö TGÑ Toång giaùm ñoác TNHH Traùch nhieäm höõu haïn Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 UBND UÛy ban nhaân daân WTO Toå chöùc Thöông maïi Theá giôùi 9
  11. GIÔÙI THIEÄU GIÔÙI THIEÄU A. BOÁI CAÛNH Thaùng 11 naêm 2005, Quoác hoäi ñaõ chính thöùc thoâng qua hai luaät quan troïng laø Luaät Doanh nghieäp 2005 vaø Luaät Ñaàu tö 2005. Ñaây laø hai Luaät ñöôïc ñaùnh giaù laø coù taùc ñoäng lôùn tôùi moâi tröôøng kinh doanh ôû Vieät Nam. Muïc tieâu chính cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 laø taïo laäp moät khung phaùp luaät chung, bình ñaúng cho taát caû caùc loaïi hình doanh nghieäp ôû Vieät Nam, thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá, khoâng phaân bieät laø DNNN, tö nhaân, hay coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Muïc tieâu naøy hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi nhöõng ñoøi hoûi môùi cuûa moâi tröôøng kinh doanh trong nöôùc, ñoàng thôøi phuø hôïp vôùi caùc cam keát quoác teá cuûa Vieät Nam trong quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Chính vì vaäy, vieäc aùp duïng Luaät Doanh nghieäp 2005 cuõng nhö caùc vaên baûn höôùng daãn thi haønh Luaät naøy treân thöïc teá ñöôïc coi laø heát söùc quan troïng, nhaèm thoåi moät "luoàng gioù môùi" vaøo moâi tröôøng kinh doanh taïi Vieät Nam. 2005 Nhaèm giuùp caùc cô quan Nhaø nöôùc lieân quan, caùc doanh nghieäp, caùc hieäp hoäi kinh doanh vaø caùc beân tham gia khaùc, ôû caû Trung öông vaø ñòa phöông naém baét ñöôïc nhöõng ñieåm môùi vaø noäi dung chính cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005, Vieän Nghieân cöùu Quaûn lyù Kinh teá Trung öông (CIEM), Coâng ty Vision & Associates vaø Toå chöùc Hôïp taùc Kyõ thuaät Ñöùc ñaõ tieán haønh caùc hoaït ñoäng ñaøo taïo cho caùc ñoái töôïng noùi treân veà caùc noäi dung cuûa hai luaät noùi treân, trong ñoù troïng taâm laø caùc noäi dung cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 vaø xaây döïng cuoán saùch Tìm hieåu veà Luaät Doanh nghieäp 2005. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 10
  12. B. MUÏC ÑÍCH Cuoán saùch Tìm hieåu veà Luaät doanh nghieäp 2005 ñöôïc xaây döïng nhö moät caåm nang, nhaèm giuùp naâng cao hieåu bieát veà Luaät Doanh nghieäp 2005 cuûa caùc caùn boä laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc lieân quan (ÑKKD, ñaêng kyù ñaàu tö, thueá, haûi quan, coâng an, v.v ), caùc doanh nghieäp, caùc hieäp hoäi kinh doanh, vaø ñoái töôïng khaùc, qua ñoù goùp phaàn naâng cao hieäu quaû thöïc hieän Luaät Doanh nghieäp 2005. C. CÔ CAÁU CUÛA TAØI LIEÄU Cuoán saùch Tìm hieåu veà Luaät Doanh nghieäp 2005 goàm naêm (5) chöông sau ñaây: Chöông 1: Giôùi thieäu chung veà Luaät Doanh nghieäp 2005 Chöông naøy giôùi thieäu chung veà boái caûnh vaø söï caàn thieát phaûi ban haønh Luaät Doanh nghieäp 2005, cô caáu cuûa Luaät, moái quan heä cuûa Luaät vôùi caùc luaät khaùc. Chöông naøy cuõng chæ ra caùc ñieåm môùi, khaùc bieät veà ñoái töôïng ñieàu chænh vaø phaïm vi aùp duïng cuûa luaät, caùc quyeàn vaø nghóa vuï cô baûn cuûa doanh nghieäp, theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999. Chöông 2: Ñaêng kyù thaønh laäp doanh nghieäp Chöông naøy trình baøy caùc noäi dung chính, caùc ñieåm môùi vaø khaùc bieät veà ngaønh ngheà vaø ñieàu kieän kinh doanh, cô quan ÑKKD, ñoái töôïng ñöôïc thaønh laäp, goùp voán, mua coå phaàn vaø tham gia quaûn lyù doanh nghieäp, trình töï thuû tuïc ÑKKD, cuõng nhö caùc vaán ñeà caàn ñöôïc xem xeùt khi tieán haønh ÑKKD, theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi caùc quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 11
  13. Chöông 3: Coâng ty Traùch nhieäm höõu haïn Chöông naøy trình baøy caùc noäi dung chính, caùc ñieåm môùi vaø khaùc bieät veà cô caáu quaûn trò cuûa caùc coâng ty TNHH, theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi caùc quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999. Chöông 4: Coâng ty Coå phaàn Chöông naøy trình baøy caùc noäi dung chính, caùc ñieåm môùi vaø khaùc bieät veà cô caáu quaûn trò cuûa caùc coâng ty coå phaàn, theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi caùc quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999. Chöông 5: Toå chöùc laïi, giaûi theå vaø phaù saûn doanh nghieäp Chöông naøy trình baøy caùc noäi dung chính, caùc ñieåm môùi vaø khaùc bieät veà toå chöùc laïi, giaûi theå vaø phaù saûn doanh nghieäp, theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi caùc quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 12
  14. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 13
  15. CHÖÔNG1 GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 Chöông naøy giôùi thieäu chung veà boái caûnh vaø söï caàn thieát phaûi ban haønh Luaät Doanh nghieäp 2005, cô caáu cuûa Luaät, moái quan heä cuûa Luaät vôùi caùc luaät khaùc, cuõng nhö chæ ra caùc ñieåm môùi, khaùc bieät veà ñoái töôïng ñieàu chænh vaø phaïm vi aùp duïng cuûa Luaät, caùc quyeàn vaø nghóa vuï cô baûn cuûa doanh nghieäp, theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999. A. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 1. Söï caàn thieát phaûi ban haønh Luaät Doanh nghieäp 2005 Trong gaàn 20 naêm qua, keå töø khi ban haønh Luaät Coâng ty naêm 1990, phaùp luaät veà doanh nghieäp ôû nöôùc ta ñaõ töøng böôùc ñöôïc boå sung, söûa ñoåi vaø hoaøn thieän. Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp Nhaø nöôùc 2003, Luaät Ñaàu tö Nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam, cuøng caùc vaên baûn höôùng daãn thi haønh, ñaõ hình thaønh moät heä thoáng phaùp luaät veà 2005 doanh nghieäp ôû nöôùc ta. Söï ra ñôøi cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999 ñaùnh daáu söï ñoåi môùi cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc trong vieäc ñaùnh giaù, thöøa nhaän vai troø vaø taàm quan troïng cuûa caùc doanh nghieäp, doanh nhaân nhö laø ñoäng löïc chuû yeáu trong coâng cuoäc ñoåi môùi, phaùt trieån vaø hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän raát roõ qua vieäc Luaät Doanh nghieäp 1999 ñaõ cuï theå hoùa Ñieàu 57 cuûa Hieán phaùp nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam trao cho moïi ngöôøi daân quyeàn töï chuû, töï quyeát trong vieäc Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP thaønh laäp, toå chöùc, quaûn lyù doanh nghieäp vaø thöïc hieän caùc hoaït ñoäng kinh doanh. 14
  16. Tuy vaäy, tröôùc yeâu caàu môùi veà phaùt trieån kinh teá vaø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, heä thoáng phaùp luaät hieän haønh veà doanh nghieäp noùi chung vaø Luaät Doanh nghieäp 1999 noùi rieâng ñaõ boäc loä nhieàu ñieåm khoâng coøn phuø hôïp. Tröôùc heát, ñoù laø söï chia taùch, khaùc bieät trong caùc quy ñònh veà thaønh laäp, toå chöùc vaø hoaït ñoäng aùp duïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc nhau. Ñieàu naøy ñaõ taïo ra moät saân chôi khoâng bình ñaúng giöõa caùc doanh nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá, ñoàng thôøi taïo ra caùc thoùi quen haønh xöû khaùc nhau cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc khaùc nhau ñoái vôùi caùc loaïi hình doanh nghieäp khaùc nhau. Ñaây laø lyù do caàn phaûi coù moät luaät thoáng nhaát aùp duïng chung cho taát caû caùc loaïi hình doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá. Coù theå deã daøng nhaän thaáy söï hôïp lyù cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999 trong quy ñònh thaønh laäp doanh nghieäp laø söï khích leä vaø ñieàu kieän ñeå cho caùc doanh nghieäp ôû Vieät Nam ra ñôøi vaø phaùt trieån nhanh choùng veà soá löôïng trong hôn 5 naêm qua. Tuy nhieân, tröôùc yeâu caàu môùi cuûa hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, caùc doanh nghieäp cuûa Vieät Nam caàn phaûi ñöôïc "naâng caáp" caû veà chaát löôïng ñeå ñuû söùc caïnh tranh vaø phaùt trieån trong moâi tröôøng kinh doanh môùi khi Vieät Nam ñaõ ñi nhöõng böôùc cuoái cuøng cuûa quaù trình gia nhaäp WTO. Ñaây laø lyù do ñeå Luaät Doanh nghieäp 2005 phaûi coù caùc quy ñònh cuï theå veà quaûn trò doanh nghieäp, moät vaán ñeà maø tröôùc ñoù chöa thöïc söï ñöôïc quan taâm trong Luaät Doanh nghieäp 1999. Vieäc ban haønh Luaät Doanh nghieäp 2005 ñeå aùp duïng thoáng nhaát cho caùc loaïi hình doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá coøn goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc thöïc hieän nhaát quaùn chính saùch phaùt trieån kinh teá nhieàu thaønh phaàn ñöôïc xaùc ñònh trong Hieán phaùp, trong caùc Nghò quyeát Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc; khai thaùc maïnh meõ moïi nguoàn löïc trong vaø ngoaøi nöôùc cho phaùt trieån kinh teá töø moïi thaønh phaàn kinh teá; khôi daäy 15
  17. tinh thaàn naêng ñoäng, quyeát taâm, töï chuû cuûa caùc doanh nghieäp, doanh nhaân; naâng cao söùc caïnh tranh cuûa caùc doanh nghieäp - moät ñoäng löïc quan troïng cuûa söï phaùt trieån; taïo khung phaùp lyù thoáng nhaát, minh baïch, bình ñaúng hôn cho moïi loaïi hình doanh nghieäp vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ ñöôïc xaây döïng vôùi tö töôûng chæ ñaïo nhö sau: (i) Theå cheá hoùa ñaày ñuû, nhaát quaùn chuû tröông, chính saùch ñoåi môùi cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, nhaát laø caùc chuû tröông, chính saùch veà phaùt trieån neàn kinh teá thò tröôøng, coù söï tham gia cuûa nhieàu thaønh phaàn kinh teá; (ii) Tieáp tuïc ñoåi môùi chöùc naêng cuûa Nhaø nöôùc; coi khuyeán khích, höôùng daãn vaø trôï giuùp laø nhöõng chöùc naêng chính; coi nhaø ñaàu tö vaø doanh nghieäp laø ñoái töôïng phuïc vuï, laø ñoái taùc bình ñaúng cuûa cô quan haønh chính nhaø nöôùc. Toân troïng quyeàn cuûa doanh nghieäp trong toå chöùc quaûn lyù noäi boä, töï chuû thoûa thuaän vaø ñònh ñoaït caùc quan heä noäi boä phuø hôïp phaùp luaät Vieät Nam vaø caùc cam keát quoác teá; Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 (iii) “Ñôn giaûn hoaù thuû tuïc haønh chính”, “kieân quyeát xoùa boû nhöõng quy ñònh vaø thuû tuïc mang naëng tính haønh chính vaø quan lieâu, bao caáp, kìm haõm söï phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát, gaây phieàn haø, saùch nhieãu cho doanh nghieäp vaø nhaân daân”; “giaûm maïnh, tieán tôùi xoùa boû söï phaân bieät veà chính saùch vaø phaùp luaät giöõa ñaàu tö trong nöôùc vaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi”; (iv) Noäi dung cuûa Luaät Doanh nghieäp phaûi phuø hôïp vôùi nhöõng ñieàu öôùc maø nöôùc ta ñaõ cam keát trong caùc thoûa thuaän ña phöông vaø song phöông, nhaát laø caùc nguyeân taéc cô baûn nhö “Quy cheá 16
  18. ñoái xöû quoác gia” 1 vaø “Quy cheá toái hueä quoác” 2; (v) “Khaån tröông chuyeån DNNN sang hoaït ñoäng theo cheá ñoä coâng ty döôùi hình thöùc coâng ty TNHH hoaëc coâng ty coå phaàn.v.v ñaûm baûo DNNN coù ñaày ñuû quyeàn cuûa moät phaùp nhaân”; “xaùc ñònh roõ loä trình chuyeån ñoåi DNNN”; (vi) Ñaåy maïnh coå phaàn hoùa, ñoåi môùi cô baûn chöùc naêng, nhieäm vuï vaø phöông thöùc quaûn lyù DNNN, taïo ñieàu kieän vaø ñoäng löïc ñeå DNNN huy ñoäng theâm ñöôïc voán ñaàu tö töø beân ngoaøi, tieáp thu vaø ñoåi môùi coâng ngheä, kyõ naêng quaûn trò hieän ñaïi; qua ñoù, caûi thieän vaø naâng cao hieäu quaû vaø naêng löïc caïnh tranh cuûa töøng DNNN noùi rieâng vaø cuûa khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc noùi chung; (vii) Keá thöøa, phaùt trieån theâm nhöõng ñoåi môùi vaø tieán boä ñaõ ñaït ñöôïc trong caùc vaên baûn phaùp luaät coù lieân quan, nhaát laø Luaät Doanh nghieäp 1999; 1 “Nguyeân taéc ñoái xöû quoác gia”: Nguyeân taéc ñoái xöû quoác gia trong caùc hieäp ñònh song phöông hay ña phöông ñöôïc hieåu laø caù nhaân, toå chöùc nöôùc ngoaøi seõ ñöôïc höôûng nhöõng quyeàn vaø nghóa vuï ngang vôùi caù nhaân, toå chöùc cuûa quoác gia sôû taïi ngoaïi tröø nhöõng haïn cheá nhaát ñònh vì lôïi ích vaø an ninh quoác gia cuûa quoác gia sôû taïi. Ví duï theo Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Nam – Hoa Kyø, caùc nhaø cung caáp dòch vuï Hoa Kyø coù theå cung caáp dòch vuï tö vaán phaùp lyù döôùi caùc hình thöùc chi nhaùnh, coâng ty 100% voán Hoa Kyø, coâng ty lieân doanh töông töï nhö doanh nghieäp Vieät Nam (tröôùc khi Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Nam – Hoa Kyø coù hieäu löïc, caùc coâng ty cuûa Hoa Kyø khoâng ñöôïc pheùp thaønh laäp coâng ty 100% voán nöôùc ngoaøi cung caáp dòch vuï phaùp lyù taïi Vieät Nam). 2 “Nguyeân taéc toái hueä quoác”: Nguyeân taéc toái hueä quoác trong caùc hieäp ñònh song phöông hay ña phöông ñöôïc hieåu laø neáu moät quoác gia daønh cho coâng daân hay toå chöùc cuûa moät quoác gia thöù ba moät söï ñoái xöû öu ñaõi naøo ñoù thì quoác gia naøy cuõng seõ phaûi daønh söï öu ñaõi ñoù cho coâng daân hay toå chöùc cuûa quoác gia kia. Ví duï Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Nam – Hoa Kyø coù quy ñònh raèng “moãi Beân daønh ngay laäp töùc vaø voâ ñieàu kieän cho haøng hoùa coù xuaát xöù taïi hoaëc ñöôïc xuaát khaåu töø laõnh thoå cuûa Beân kia söï ñoái xöû khoâng keùm thuaän lôïi hôn söï ñoái xöû daønh cho haøng hoùa töông töï coù xuaát xöù taïi hoaëc ñöôïc xuaát khaåu töø laõnh thoå cuûa baát cöù nöôùc thöù ba naøo khaùc trong taát Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 caû caùc vaán ñeà lieân quan tôùi thueá quan, phí, phöông thöùc thanh toaùn, quy ñònh veà xuaát nhaäp khaåu vaø quy ñònh phaùp luaät khaùc ”. Nhö vaäy coù theå hieåu raèng khi Vieät Nam aùp moät möùc thueá nhaäp khaåu öu ñaõi cho saûn phaåm cuûa moät quoác gia khaùc thì caùc saûn phaåm töông töï coù xuaát xöù 17 taïi hoaëc ñöôïc xuaát khaåu töø Hoa Kyø seõ ñöôïc höôûng möùc thueá nhaäp khaåu ñoù.
  19. (viii) Tieáp tuïc môû roäng vaø phaùt trieån quyeàn töï do kinh doanh. Doanh nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá coù quyeàn kinh doanh caùc ngaønh, ngheà maø phaùp luaät khoâng caám; toân troïng quyeàn töï chuû kinh doanh hôïp phaùp cuûa doanh nghieäp, aùp duïng phoå bieán cheá ñoä ÑKKD (thay cho caáp pheùp), xoùa boû cô cheá “xin-cho”, “pheâ duyeät”, “chaáp thuaän” baát hôïp lyù, gaây phieàn haø cho doanh nghieäp. 2. Boá cuïc cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 Luaät Doanh nghieäp naêm 2005 goàm coù 10 chöông vaø 172 ñieàu, so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 chæ coù 10 chöông vaø 124 ñieàu. Maëc duø khoâng coù söï thay ñoåi lôùn veà soá löôïng chöông nhöng noäi dung cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 ñöôïc quy ñònh chi tieát vaø roõ raøng hôn nhieàu so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999, theå hieän ôû soá löôïng caùc ñieàu khoaûn trong töøng chöông, cuï theå nhö sau: Chöông I - Nhöõng quy ñònh chung, goàm 12 ñieàu (töø Ñieàu 1 ñeán Ñieàu 12) So vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 (chæ coù 8 ñieàu), Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ quy ñònh cuï theå vaø chi tieát hôn veà ñoái töôïng aùp duïng, phaïm Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 vi ñieàu chænh, caùc ngaønh ngheà vaø ñieàu kieän kinh doanh, caùc quyeàn vaø nghóa vuï cuûa doanh nghieäp. Ñieàu ñaëc bieät laø Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ môû roäng phaïm vi ñieàu chænh vaø ñoái töôïng aùp duïng bao goàm taát caû moïi loaïi hình doanh nghieäp khoâng phaân bieät nguoàn voán ñaàu tö vaø ñoái töôïng ñaêng kyù thaønh laäp doanh nghieäp, bao goàm caû caùc toå chöùc, caù nhaân nöôùc ngoaøi. Luaät Doanh nghieäp 2005 cuõng quy ñònh roõ caùc Boä, cô quan ngang Boä, HÑND vaø UBND caùc caáp khoâng ñöôïc quy ñònh veà ngaønh ngheà caám kinh doanh, ngaønh ngheà kinh doanh coù ñieàu kieän vaø ñieàu kieän kinh doanh caùc ngaønh ngheà ñoù. Beân caïnh ñoù, Luaät Doanh nghieäp 2005 coøn boå sung moät soá quy ñònh môùi cuï theå nhö: quyeàn vaø nghóa vuï cuûa caùc doanh nghieäp saûn xuaát, 18 cung öùng caùc saûn phaåm vaø dòch vuï coâng ích (Ñieàu 10); caùc haønh vi bò caám (Ñieàu 11) vaø cheá ñoä löu giöõ taøi lieäu cuûa doanh nghieäp (Ñieàu 12).
  20. Chöông II - Thaønh laäp doanh nghieäp vaø ñaêng kyù kinh doanh, goàm 25 ñieàu (töø Ñieàu 13 ñeán Ñieàu 37) So vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 (chæ coù 16 ñieàu), Luaät Doanh nghieäp 2005 coù quy ñònh cuï theå hôn veà thaønh laäp doanh nghieäp vaø ÑKKD. Ngoaøi caùc quy ñònh töông töï nhö Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp 2005 coù boå sung theâm caùc quy ñònh môùi, cuï theå nhö: quy ñònh veà hoà sô, trình töï, thuû tuïc, ñieàu kieän vaø noäi dung ÑKKD, ñaàu tö cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi laàn ñaàu tieân ñaàu tö vaøo Vieät Nam, ngoaøi caùc quy ñònh töông töï aùp duïng cho vieäc ñaêng kyù thaønh laäp caùc doanh nghieäp trong nöôùc (Ñieàu 20) vaø quy ñònh veà vieäc ñaët teân doanh nghieäp (Ñieàu 31, 32, 33 vaø 34). Chöông III - Coâng ty Traùch nhieäm höõu haïn (töø Ñieàu 38 ñeán Ñieàu 76) Muïc I: Coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân, goàm 25 ñieàu (töø Ñieàu 38 ñeán Ñieàu 62) So vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 (chæ coù 19 ñieàu), Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ chuù troïng hôn ñeán vaán ñeà quaûn trò ñoái vôùi coâng ty TNHH vôùi caùc quy ñònh chi tieát hôn. Beân caïnh ñoù, Luaät Doanh nghieäp 2005 coøn coù theâm nhieàu quy ñònh môùi, cuï theå nhö sau: z Ngöôøi ñaïi dieän theo uûy quyeàn (Ñieàu 48); z Thuû tuïc thoâng qua quyeát ñònh cuûa Hoäi ñoàng Thaønh vieân theo hình thöùc laáy yù kieán baèng vaên baûn (Ñieàu 54); z Nghóa vuï cuûa thaønh vieân Hoäi ñoàng Thaønh vieân, Giaùm ñoác, Toång giaùm ñoác (Ñieàu 56); Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 z Tieâu chuaån vaø ñieàu kieän laøm Giaùm ñoác, Toång giaùm ñoác (Ñieàu 57); z Thuø lao, tieàn löông vaø thöôûng cuûa thaønh vieân Hoäi ñoàng Thaønh vieân, 19 Giaùm ñoác, Toång giaùm ñoác (Ñieàu 58).
  21. Muïc II: Coâng ty TNHH moät thaønh vieân, goàm 14 ñieàu (töø Ñieàu 63 ñeán Ñieàu 76) Neáu nhö Luaät Doanh nghieäp 1999 (chæ coù 5 ñieàu) cho pheùp caùc toå chöùc ñöôïc thaønh laäp loaïi hình doanh nghieäp naøy, thì ñeán Luaät Doanh nghieäp 2005 coâng ty TNHH moät thaønh vieân coù theå do moät toå chöùc hoaëc caù nhaân thaønh laäp vaø laøm chuû sôû höõu. Ñieåm môùi naøy cho pheùp caùc caù nhaân ñöôïc quyeàn ñaêng kyù thaønh laäp vaø laøm chuû doanh nghieäp maø chæ chòu traùch nhieäm veà caùc khoaûn nôï vaø nghóa vuï taøi saûn khaùc cuûa Coâng ty trong phaïm vi soá voán ñieàu leä cuûa Coâng ty. Beân caïnh ñoù, Luaät Doanh nghieäp 2005 coøn coù theâm nhieàu quy ñònh môùi, cuï theå nhö sau: z Hoäi ñoàng Thaønh vieân (Ñieàu 68); z Chuû tòch coâng ty (Ñieàu 69); z Giaùm ñoác, Toång giaùm ñoác (Ñieàu 70); z Kieåm toaùn vieân (Ñieàu 71); Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 z Nghóa vuï cuûa thaønh vieân Hoäi ñoàng Thaønh vieân, Chuû tòch coâng ty, Giaùm ñoác, Toång giaùm ñoác , kieåm toaùn vieân (Ñieàu 72); z Thuø lao, tieàn löông vaø thöôûng cuûa ngöôøi quaûn lyù coâng ty vaø kieåm toaùn vieân (Ñieàu 73); z Cô caáu toå chöùc quaûn lyù coâng ty TNHH moät thaønh vieân laø caù nhaân (Ñieàu 74); z Hôïp ñoàng, giao dòch cuûa coâng ty vôùi nhöõng ngöôøi coù lieân quan (Ñieàu 75). Chöông IV - Coâng ty coå phaàn, goàm 53 ñieàu (töø Ñieàu 77 ñeán Ñieàu 129) 20
  22. So vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 (chæ coù 44 ñieàu), Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ boå sung nhieàu quy ñònh cuï theå hôn veà caùc vaán ñeà lieân quan ñeán quaûn trò trong coâng ty coå phaàøn, ñaëc bieät laø caùc vaán ñeà sau: z Thaåm quyeàn vaø theå thöùc laáy yù kieán coå ñoâng baèng vaên baûn ñeå thoâng qua quyeát ñònh cuûa ÑHÑCÑ (Ñieàu 105); z Nhieäm kyø vaø soá löôïng thaønh vieân HÑQT (Ñieàu 109); z Tieâu chuaån vaø ñieàu kieän laøm thaønh vieân HÑQT (Ñieàu 110); z Thuø lao, tieàn löông vaø lôïi ích khaùc cuûa thaønh vieân HÑQT, Giaùm ñoác, Toång giaùm ñoác (Ñieàu 117); z Coâng khai caùc lôïi ích lieân quan (Ñieàu 118); z Tieâu chuaån vaø ñieàu kieän laøm thaønh vieân Ban kieåm soaùt (Ñieàu 122); z Thuø lao vaø lôïi ích khaùc cuûa thaønh vieân Ban kieåm soaùt (Ñieàu 125). Chöông V - Coâng ty hôïp danh, goàm 11 ñieàu ( töø Ñieàu 130 ñeán Ñieàu 140) So vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 (chæ coù 4 ñieàu), Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ boå sung nhieàu quy ñònh cuï theå veà coâng ty hôïp danh, cuï theå nhö sau: z Thöïc hieän goùp voán vaø caáp giaáy chöùng nhaän goùp voán (Ñieàu 131); z Taøi saûn cuûa coâng ty hôïp danh (Ñieàu 132); z Haïn cheá ñoái vôùi quyeàn cuûa thaønh vieân hôïp danh (Ñieàu 133); z Hoäi ñoàng Thaønh vieân (Ñieàu 135); z Trieäu taäp Hoäi ñoàng Thaønh vieân (Ñieàu 136); z Ñieàu haønh kinh doanh cuûa coâng ty hôïp danh (Ñieàu 137); Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 z Chaám döùt tö caùch thaønh vieân hôïp danh (Ñieàu 138); z Tieáp nhaän thaønh vieân môùi (Ñieàu 139). 21
  23. Chöông VI - Doanh nghieäp tö nhaân, goàm 5 ñieàu (töø Ñieàu 141 ñeán Ñieàu 145) Chöông VII - Nhoùm Coâng ty, goàm 4 ñieàu (töø Ñieàu 146 ñeán Ñieàu 149) Khaùc vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp 2005 boå sung caùc quy ñònh hoaøn toaøn môùi veà nhoùm coâng ty, döôùi caùc hình thöùc: coâng ty meï - con, taäp ñoaøn kinh teá vaø caùc hình thöùc khaùc, cuøng caùc quy ñònh veà quyeàn vaø nghóa vuï, baùo caùo taøi chính trong nhoùm coâng ty. Chöông VIII - Toå chöùc laïi, giaûi theå vaø phaù saûn doanh nghieäp, goàm 11 ñieàu (töø Ñieàu 150 ñeán Ñieàu 160); So vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 (vôùi 9 ñieàu), Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ quy ñònh cuï theå, roõ raøng hôn veà toå chöùc laïi, giaûi theå vaø phaù saûn doanh nghieäp. Ñoàng thôøi, caên cöù töø tình hình thöïc teá thi haønh Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp 2005 coøn quy ñònh theâm moät soá noäi dung môùi nhö: Taïm ngöøng kinh doanh (Ñieàu 156) vaø Caùc hoaït ñoäng bò caám Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 keå töø khi coù quyeát ñònh giaûi theå doanh nghieäp (Ñieàu 159). Chöông IX - Quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi doanh nghieäp, goàm 5 ñieàu (töø Ñieàu 161 ñeán Ñieàu 165) Cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc thoáng nhaát ñoái vôùi doanh nghieäp laø Chính phuû; caùc boä, cô quan ngang boä chòu traùch nhieäm quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi doanh nghieäp trong phaïm vi ñöôïc phaân coâng. Ñieåm môùi cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 laø Luaät Doanh nghieäp 2005 quy ñònh vieäc Chính phuû seõ chæ ñònh moät cô quan chòu traùch nhieäm tröôùc Chính phuû chuû trì phoái hôïp vôùi caùc boä, ngaønh khaùc thöïc hieän quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi doanh nghieäp. 22 Chöông X - Ñieàu khoaûn thi haønh, goàm 7 ñieàu (töø Ñieàu 166 ñeán Ñieàu 172)
  24. 3. Moái quan heä giöõa Luaät Doanh nghieäp 2005 vôùi caùc luaät coù lieân quan Vôùi tính chaát laø “luaät chung” aùp duïng cho taát caû caùc loaïi hình doanh nghieäp, Luaät Doanh nghieäp 2005 aùp duïng cho vieäc thaønh laäp, toå chöùc quaûn lyù vaø hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá. Tuy nhieân, trong moät soá tröôøng hôïp ñaëc thuø lieân quan ñeán vieäc thaønh laäp, toå chöùc quaûn lyù vaø hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp ñöôïc quy ñònh taïi caùc luaät khaùc, thì seõ ñöôïc aùp duïng theo caùc quy ñònh cuûa caùc luaät ñoù. Treân thöïc teá vieäc thaønh laäp, toå chöùc quaûn lyù vaø hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp, caùc “luaät chuyeân ngaønh” ñoù coù theå laø caùc luaät veà chöùng khoaùn, ngaân haøng, baûo hieåm, keá toaùn, kieåm toaùn, luaät sö, v.v Ngoaøi ra, Luaät Doanh nghieäp 2005 coøn ñöôïc xaùc laäp trong moái lieân heä vôùi caùc ñieàu öôùc quoác teá. Trong tröôøng hôïp caùc ñieàu öôùc quoác teá maø Vieät Nam laø thaønh vieân coù quy ñònh khaùc so vôùi caùc quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005, thì öu tieân aùp duïng caùc quy ñònh cuûa ñieàu öôùc quoác teá ñoù. Treân thöïc teá vieäc thaønh laäp, toå chöùc quaûn lyù vaø hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp, caùc ñieàu öôùc quoác teá ñoù coù theå laø caùc thoûa thuaän ña phöông vaø song phöông maø Vieät Nam laø thaønh vieân, trong ñoù coù theå keå ñeán caùc thoûa thuaän trong khuoân khoå hôïp taùc vôùi caùc nöôùc ASEAN, Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Nam - Hoa Kyø, vaø saép tôùi laø caùc thoûa thuaän gia nhaäp WTO. B. ÑOÁI TÖÔÏNG AÙP DUÏNG VAØ PHAÏM VI ÑIEÀU CHÆNH 1. Ñoái töôïng aùp duïng Theo Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 4.1), doanh nghieäp ñöôïc hieåu laø “toå chöùc kinh teá coù teân rieâng, coù taøi saûn, coù truï sôû giao dòch oån ñònh, ñöôïc ÑKKD theo quy ñònh cuûa phaùp luaät nhaèm muïc ñích thöïc hieän caùc hoaït ñoäng kinh doanh”. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 Ñoái töôïng aùp duïng cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 2) bao goàm: 23 z Caùc Doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá, bao goàm: doanh
  25. nghieäp tö nhaân, coâng ty hôïp danh (coâng ty hôïp danh thoâng thöôøng vaø coâng ty hôïp danh höõu haïn), coâng ty TNHH moät thaønh vieân vaø coâng ty TNHH coù töø hai thaønh vieân trôû leân, coâng ty coå phaàn. Rieâng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp ñaëc thuø, ngoaøi vieäc chòu söï ñieàu chænh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005, trong quaù trình thaønh laäp, toå chöùc quaûn lyù vaø hoaït ñoäng, caùc doanh nghieäp naøy coøn phaûi chòu söï ñieàu chænh cuûa caùc “luaät chuyeân ngaønh” nhö coâng ty chöùng khoaùn ñöôïc thaønh laäp vaø hoaït ñoäng theo Luaät Chöùng khoaùn, coâng ty baûo hieåm ñöôïc thaønh laäp vaø hoaït ñoäng theo Luaät Kinh doanh Baûo hieåm.v.v Ngoaøi ra, Luaät Doanh nghieäp 2005 cuõng aùp duïng ñoái vôùi caùc chuû theå kinh doanh laø hoä kinh doanh caù theå, thoâng qua caùc vaên baûn cuûa Chính phuû höôùng daãn thi haønh Luaät Doanh nghieäp 2005. z Toå chöùc, caù nhaân coù lieân quan ñeán vieäc thaønh laäp, toå chöùc quaûn lyù vaø hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp, bao goàm: heä thoáng cô quan nhaø nöôùc, trong ñoù coù caùc cô quan ÑKKD, caùc coå ñoâng, thaønh vieân goùp voán trong coâng ty, vaø nhöõng ngöôøi coù lieân quan.3 So vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999, quy ñònh veà ñoái töôïng aùp duïng cuûa Luaät Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 3 Ngöôøi coù lieân quan theo ñònh nghóa cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 4, Khoaûn 17) laø toå chöùc, caù nhaân coù quan heä tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp vôùi doanh nghieäp trong caùc tröôøng hôïp sau ñaây: a. Coâng ty meï, ngöôøi quaûn lyù coâng ty meï vaø ngöôøi coù thaåm quyeàn boå nhieäm ngöôøi quaûn lyù ñoù ñoái vôùi coâng ty con; b. Coâng ty con ñoái vôùi coâng ty meï; c. Ngöôøi hoaëc nhoùm ngöôøi coù khaû naêng chi phoái vieäc ra quyeát ñònh, hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp ñoù thoâng qua caùc cô quan quaûn lyù doanh nghieäp; d. Ngöôøi quaûn lyù doanh nghieäp; e. Vôï, choàng, cha, cha nuoâi, meï, meï nuoâi, con, con nuoâi, anh, chò, em ruoät cuûa ngöôøi quaûn lyù doanh nghieäp hoaëc cuûa thaønh vieân, coå ñoâng sôû höõu phaàn voán goùp hay coå phaàn chi phoái; f. Caù nhaân ñöôïc uyû quyeàn ñaïi dieän cho nhöõng ngöôøi quy ñònh taïi caùc ñieåm a, b, c, d vaø e treân; g. Doanh nghieäp trong ñoù nhöõng ngöôøi quy ñònh taïi caùc ñieåm a, b, c, d, e, f vaø h naøy coù sôû höõu ñeán möùc chi phoái vieäc ra quyeát ñònh cuûa caùc cô quan quaûn lyù ôû doanh nghieäp ñoù; 24 h. Nhoùm ngöôøi thoaû thuaän cuøng phoái hôïp ñeå thaâu toùm phaàn voán goùp, coå phaàn hoaëc lôïi ích ôû coâng ty hoaëc ñeå chi phoái vieäc ra quyeát ñònh cuûa coâng ty.
  26. Doanh nghieäp 2005 theå hieän roõ raøng hôn, cuï theå laø: z Ñoái töôïng aùp duïng cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 ñöôïc quy ñònh thaønh moät ñieàu rieâng (Ñieàu 2), taùch bieät vôùi phaïm vi ñieàu chænh cuûa Luaät (Ñieàu 1); z Ñoái töôïng aùp duïng cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 ñöôïc môû roäng hôn raát nhieàu so vôùi ñoái töôïng aùp duïng cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999. Neáu Luaät Doanh nghieäp 1999 chæ aùp duïng chuû yeáu laø ñoái vôùi caùc doanh nghieäp thuoäc sôû höõu cuûa tö nhaân, vaø khoâng aùp duïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø caùc Coâng ty Nhaø nöôùc, thì ñoái töôïng aùp duïng cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 bao goàm taát caû caùc loaïi hình doanh nghieäp keå treân. Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ taïo ra moät “saân chôi” chung, thoáng nhaát cho taát caû caùc loaïi hình doanh nghieäp, khoâng phaân bieät thaønh phaàn kinh teá vaø sôû höõu. 2. Phaïm vi ñieàu chænh Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 1) quy ñònh veà vieäc thaønh laäp, toå chöùc quaûn lyù vaø hoaït ñoäng cuûa coâng ty TNHH, coâng ty coå phaàn, coâng ty hôïp danh vaø doanh nghieäp tö nhaân thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá, vaø quy ñònh veà nhoùm coâng ty. Nhö vaäy, Luaät Doanh nghieäp 2005 ñieàu chænh taát caû caùc vaán ñeà lieân quan ñeán vieäc thaønh laäp, toå chöùc quaûn lyù vaø hoaït ñoäng, bao goàm caû chia, taùch, saùp nhaäp, hôïp nhaát, chuyeån ñoåi hình thöùc vaø giaûi theå doanh nghieäp, vaø coù giaù trò aùp duïng treân toaøn boä laõnh thoå Vieät Nam, khoâng phaân bieät vuøng, mieàn, vò trí ñòa lyù. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 25
  27. C. QUYEÀN VAØ NGHÓA VUÏ CÔ BAÛN CUÛA DOANH NGHIEÄP 1. Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa doanh nghieäp Veà cô baûn, caùc quy ñònh veà quyeàn vaø nghóa vuï cuûa doanh nghieäp theo Luaät Doanh nghieäp 2005 khoâng coù thay ñoåi lôùn so vôùi caùc quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999 (Ñieàu 8 cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 veà quyeàn cuûa doanh nghieäp coù 12 khoaûn, Ñieàu 7 cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999 veà quyeàn cuûa doanh nghieäp coù 9 khoaûn). Luaät Doanh nghieäp 2005 cuõng coù caùc quy ñònh rieâng veà quyeàn vaø nghóa vuï cuûa doanh nghieäp saûn xuaát, cung öùng caùc saûn phaåm, dòch vuï coâng ích. Theo Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 8), doanh nghieäp coù caùc quyeàn sau: (i) Töï chuû kinh doanh; chuû ñoäng löïa choïn ngaønh, ngheà, ñòa baøn, hình thöùc kinh doanh, ñaàu tö; chuû ñoäng môû roäng quy moâ vaø ngaønh, ngheà kinh doanh; ñöôïc Nhaø nöôùc khuyeán khích, öu ñaõi vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi tham gia saûn xuaát, cung öùng saûn phaåm, dòch vuï coâng ích; (ii) Löïa choïn hình thöùc, phöông thöùc huy ñoäng, phaân boå vaø söû duïng voán; (iii) Chuû ñoäng tìm kieám thò tröôøng, khaùch haøng vaø kyù keát hôïp ñoàng; Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 (iv) Kinh doanh xuaát khaåu, nhaäp khaåu; (v) Tuyeån duïng, thueâ vaø söû duïng lao ñoäng theo yeâu caàu kinh doanh; (vi) Chuû ñoäng öùng duïng khoa hoïc coâng ngheä hieän ñaïi ñeå naâng cao hieäu quaû kinh doanh vaø khaû naêng caïnh tranh; (vii) Chieám höõu, söû duïng, ñònh ñoaït taøi saûn cuûa doanh nghieäp; (viii) Töø choái moïi yeâu caàu cung caáp caùc nguoàn löïc khoâng ñöôïc phaùp luaät quy ñònh; vaø (ix) Caùc quyeàn khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. 26 Ngoaøi ra, theo Luaät Doanh nghieäp 2005, doanh nghieäp coøn coù caùc quyeàn
  28. môùi nhö töï chuû quyeát ñònh caùc coâng vieäc kinh doanh vaø quan heä noäi boä; khieáu naïi, toá caùo theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà khieáu naïi, toá caùo; vaø tröïc tieáp hoaëc thoâng qua ngöôøi ñaïi dieän theo uûy quyeàn tham gia toá tuïng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Beân caïnh caùc quy ñònh veà quyeàn, Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 9) coøn quy ñònh caùc nghóa vuï cuûa doanh nghieäp, bao goàm: (i) Hoaït ñoäng kinh doanh theo ñuùng ngaønh, ngheà ñaõ ghi trong Giaáy chöùng nhaän ÑKKD; baûo ñaûm ñieàu kieän kinh doanh theo quy ñònh cuûa phaùp luaät khi kinh doanh ngaønh, ngheà kinh doanh coù ñieàu kieän; (ii) Toå chöùc coâng taùc keá toaùn, laäp vaø noäp baùo caùo taøi chính trung thöïc, chính xaùc, ñuùng thôøi haïn theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà keá toaùn; (iii) Ñaêng kyù maõ soá thueá, keâ khai thueá, noäp thueá vaø thöïc hieän caùc nghóa vuï taøi chính khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät; (iv) Baûo ñaûm quyeàn, lôïi ích cuûa ngöôøi lao ñoäng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà lao ñoäng; thöïc hieän cheá ñoä baûo hieåm xaõ hoäi, baûo hieåm y teá vaø baûo hieåm khaùc cho ngöôøi lao ñoäng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà baûo hieåm; (v) Baûo ñaûm vaø chòu traùch nhieäm veà chaát löôïng haøng hoùa, dòch vuï theo tieâu chuaån ñaõ ñaêng kyù hoaëc coâng boá; (vi) Thöïc hieän cheá ñoä thoáng keâ theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà thoáng keâ; ñònh kyø baùo caùo ñaày ñuû caùc thoâng tin veà doanh nghieäp, tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp vôùi cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn theo maãu quy ñònh; khi phaùt hieän caùc thoâng tin ñaõ keâ khai hoaëc baùo caùo thieáu chính xaùc, chöa ñaày ñuû thì phaûi kòp thôøi söûa ñoåi, boå sung caùc thoâng tin ñoù; Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 (vii) Tuaân thuû quy ñònh cuûa phaùp luaät veà quoác phoøng, an ninh, 27
  29. traät töï, an toaøn xaõ hoäi, baûo veä taøi nguyeân, moâi tröôøng, baûo veä di tích lòch söû, vaên hoùa vaø danh lam thaéng caûnh; vaø (viii) Caùc nghóa vuï khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Nhìn chung, Luaät Doanh nghieäp 2005 khoâng quy ñònh theâm nghóa vuï môùi ñoái vôùi doanh nghieäp maø chæ quy ñònh roõ hôn caùc nghóa vuï ñaõ ñöôïc quy ñònh taïi Luaät Doanh nghieäp 1999. Rieâng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp coù saûn xuaát, cung öùng caùc saûn phaåm, dòch vuï coâng ích, ngoaøi caùc quyeàn vaø nghóa vuï cuûa doanh nghieäp thoâng thöôøng, Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 10) coøn quy ñònh theâm caùc quyeàn vaø nghóa vuï sau: (i) Ñöôïc haïch toaùn vaø buø ñaép chi phí theo giaù thöïc hieän thaàu hoaëc thu phí söû duïng dòch vuï theo quy ñònh cuûa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn; (ii) Ñöôïc baûo ñaûm thôøi haïn saûn xuaát, cung öùng saûn phaåm, dòch vuï thích hôïp ñeå thu hoài voán ñaàu tö vaø coù laõi hôïp lyù; (iii) Saûn xuaát, cung öùng saûn phaåm, dòch vuï ñuû soá löôïng, ñuùng chaát löôïng vaø thôøi haïn ñaõ cam keát theo giaù hoaëc phí do cô quan nhaø Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 nöôùc coù thaåm quyeàn quy ñònh; (iv) Baûo ñaûm caùc ñieàu kieän coâng baèng vaø thuaän lôïi nhö nhau cho moïi ñoái töôïng khaùch haøng; (v) Chòu traùch nhieäm tröôùc phaùp luaät vaø khaùch haøng veà soá löôïng, chaát löôïng, ñieàu kieän cung öùng vaø giaù, phí saûn phaåm, dòch vuï cung öùng; (vi) Caùc quyeàn vaø nghóa vuï khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Quy ñònh naøy theå hieän söï thay ñoåi veà quan ñieåm cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi caùc ñoùng goùp cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi söï phaùt trieån chung cuûa xaõ hoäi. Neáu nhö tröôùc ñaây chæ coù DNNN môùi ñöôïc saûn xuaát caùc saûn phaåm, cung öùng caùc dòch vuï coâng ích, thì 28 nay Nhaø nöôùc khuyeán khích vaø taïo ñieàu kieän ñeå taát caû caùc doanh nghieäp ñeàu ñöôïc tham gia vaøo hoaït ñoäng naøy.
  30. 2. Nhöõng haønh vi bò caám trong ñaêng kyù kinh doanh Ñaây laø moät quy ñònh môùi cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999. Tröôùc ñaây, caùc haønh vi bò caám chæ ñöôïc quy ñònh phaân taùn trong caùc vaên baûn döôùi luaät. Töø thöïc tieãn aùp duïng Luaät Doanh nghieäp 1999 trong hôn 5 naêm qua, Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 11) ñaõ taäp hôïp moät soá haønh vi khoâng ñöôïc pheùp thöïc hieän trong hoaït ñoäng ÑKKD, bao goàm: (i) Caáp giaáy chöùng nhaän ÑKKD cho ngöôøi khoâng ñuû ñieàu kieän hoaëc töø choái caáp giaáy chöùng nhaän ÑKKD cho ngöôøi ñuû ñieàu kieän theo quy ñònh cuûa luaät; gaây chaäm treã, phieàn haø, caûn trôû, saùch nhieãu ngöôøi yeâu caàu ÑKKD vaø hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp; (ii) Hoaït ñoäng kinh doanh döôùi hình thöùc doanh nghieäp maø khoâng ÑKKD hoaëc tieáp tuïc kinh doanh khi ñaõ bò thu hoài giaáy chöùng nhaän ÑKKD; (iii) Keâ khai khoâng trung thöïc, khoâng chính xaùc noäi dung hoà sô ÑKKD; keâ khai khoâng trung thöïc, khoâng chính xaùc, khoâng kòp thôøi nhöõng thay ñoåi trong noäi dung hoà sô ÑKKD; (iv) Keâ khai khoáng voán ñaêng kyù, khoâng goùp ñuû vaø ñuùng haïn soá voán nhö ñaõ ñaêng kyù; coá yù ñònh giaù taøi saûn goùp voán khoâng ñuùng giaù trò thöïc teá; (v) Hoaït ñoäng traùi phaùp luaät, löøa ñaûo; kinh doanh caùc ngaønh, ngheà caám kinh doanh; (vi) Kinh doanh caùc ngaønh, ngheà kinh doanh coù ñieàu kieän khi chöa ñuû caùc ñieàu kieän kinh doanh theo quy ñònh cuûa phaùp luaät; (vii) Ngaên caûn chuû sôû höõu, thaønh vieân, coå ñoâng cuûa doanh nghieäp thöïc hieän caùc quyeàn theo quy ñònh cuûa luaät vaø Ñieàu leä coâng ty; (viii) Caùc haønh vi bò caám khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 Nhö vaäy, beân caïnh vieäc quy ñònh caùc haønh vi bò caám cuûa caùc doanh nghieäp, Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ quy ñònh cuï theå haønh vi bò caám aùp duïng cho cô 29 quan quaûn lyù nhaø nöôùc (cô quan ÑKKD vaø caùc cô quan khaùc).
  31. CHÖÔNG2 ÑAÊNG KYÙ THAØNH LAÄP DOANH NGHIEÄP Chöông naøy trình baøy caùc noäi dung chính, caùc ñieåm môùi vaø khaùc bieät veà ngaønh ngheà kinh doanh vaø ñieàu kieän kinh doanh, cô quan ÑKKD, ñoái töôïng ñöôïc thaønh laäp, goùp voán, mua coå phaàn vaø tham gia quaûn lyù doanh nghieäp, trình töï thuû tuïc ÑKKD, cuõng nhö caùc vaán ñeà caàn ñöôïc xem xeùt khi tieán haønh ÑKKD, theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi caùc quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999. A. NGAØNH NGHEÀ KINH DOANH VAØ ÑIEÀU KIEÄN KINH DOANH 1. Ngaønh, ngheà kinh doanh Cuõng nhö Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 7) coù phaân chia ngaønh, ngheà kinh doanh thaønh 3 loaïi laø (i) ngaønh, ngheà kinh doanh bò caám, (ii) ngaønh, ngheà kinh doanh coù ñieàu kieän vaø (iii) ngaønh, ngheà töï do kinh doanh. 2005 Theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005, thì caùc hoaït ñoäng kinh doanh gaây phöông haïi ñeán quoác phoøng, an ninh, traät töï, an toaøn xaõ hoäi, truyeàn thoáng lòch söû, vaên hoùa, ñaïo ñöùc, thuaàn phong myõ tuïc vaø söùc khoûe nhaân daân, laøm huûy hoaïi taøi nguyeân, phaù huyû moâi tröôøng, ñöôïc coi laø ngaønh, ngheà caám kinh doanh. Chính phuû seõ xaùc ñònh chi tieát vaø cuï theå danh muïc ngaønh, ngheà kinh doanh bò caám naøy. Ngaønh, ngheà kinh doanh coù ñieàu kieän laø ngaønh, ngheà maø doanh nghieäp chæ ñöôïc tieán haønh kinh doanh khi ñaùp öùng ñuû moät soá ñieàu kieän nhaát ñònh, goïi laø ñieàu kieän kinh doanh. Veà nguyeân taéc, caùc doanh nghieäp ñöôïc töï do ñaêng kyù vaø kinh doanh taát Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP caû caùc ngaønh, ngheà maø phaùp luaät khoâng caám. 30
  32. 2 Ñieàu kieän kinh doanh Theo Luaät Doanh nghieäp 2005, ñieàu kieän kinh doanh laø yeâu caàu maø doanh nghieäp phaûi coù hoaëc phaûi thöïc hieän khi kinh doanh ngaønh, ngheà cuï theå, ñöôïc theå hieän baèng Giaáy pheùp kinh doanh, Giaáy chöùng nhaän ñuû ñieàu kieän kinh doanh, Chöùng chæ haønh ngheà, Chöùng nhaän baûo hieåm traùch nhieäm ngheà nghieäp, Yeâu caàu veà voán phaùp ñònh hoaëc yeâu caàu khaùc. Ví duï nhö Luaät Doanh nghieäp 2005 yeâu caàu Giaùm ñoác, Toång giaùm ñoác hoaëc thaønh vieân hôïp danh vaø caù nhaân khaùc ñoái vôùi coâng ty TNHH, coâng ty coå phaàn, coâng ty hôïp danh hay doanh nghieäp tö nhaân kinh doanh ngaønh, ngheà maø theo quy ñònh cuûa phaùp luaät phaûi coù chöùng chæ haønh ngheà. Caùc ñieàu kieän kinh doanh cuõng coù theå ñöôïc chia laøm hai loaïi, laø (i) ñieàu kieän phaûi coù tröôùc khi ÑKKD vaø (ii) ñieàu kieän coù sau khi ÑKKD. Ñieàu kieän coù tröôùc khi ÑKKD theå hieän döôùi hình thöùc chöùng chæ haønh ngheà vaø yeâu caàu veà voán toái thieåu. Taát caû caùc ñieàu kieän khaùc thì doanh nghieäp phaûi ñaùp öùng ñuû tröôùc khi baét ñaàu kinh doanh. So vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ quy ñònh roõ raøng raèng Boä, cô quan ngang Boä, hoäi ñoàng nhaân daân vaø UBND caùc caáp khoâng ñöôïc quy ñònh veà ngaønh, ngheà kinh doanh bò caám, ngaønh, ngheà kinh doanh coù ñieàu kieän vaø ñieàu kieän kinh doanh. Nhö vaäy, chæ coù Quoác hoäi vaø Chính phuû môùi coù quyeàn quy ñònh veà ngaønh, ngheà kinh doanh coù ñieàu kieän vaø ñieàu kieän kinh doanh. Quy ñònh naøy nhaèm muïc ñích haïn cheá söï ra ñôøi cuûa haøng loaït ñieàu kieän kinh doanh döôùi caùc hình thöùc khaùc nhau nhö giaáy chöùng nhaän, giaáy pheùp, söï chaáp thuaän do caùc boä, ngaønh ñòa phöông ñaët ra trong phaïm vi quaûn lyù cuûa mình laøm aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng töï do kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp trong suoát thôøi gian qua. Luaät Doanh nghieäp 2005 quy ñònh Chính phuû, trong phaïm vi thaåm quyeàn cuûa mình Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 hoaëc theo yeâu caàu cuûa Quoác hoäi, seõ ñònh kyø raø soaùt, ñaùnh giaù laïi toaøn boä hoaëc moät phaàn caùc ñieàu kieän kinh doanh; baõi boû hoaëc kieán nghò baõi boû caùc ñieàu kieän khoâng 31
  33. coøn phuø hôïp; söûa ñoåi hoaëc kieán nghò söûa ñoåi caùc ñieàu kieän baát hôïp lyù; ban haønh hoaëc kieán nghò ban haønh ñieàu kieän kinh doanh môùi theo yeâu caàu quaûn lyù nhaø nöôùc. B. CÔ QUAN ÑAÊNG KYÙ KINH DOANH Theo quy ñònh cuûa Nghò ñònh soá 88/2006/NÑ-CP ngaøy 29/8/2006 cuûa Chính phuû höôùng daãn thöïc hieän Luaät Doanh nghieäp 2005 veà ÑKKD, cô quan ÑKKD seõ ñöôïc toå chöùc ôû caáp tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc trung öông vaø ôû huyeän, quaän, thò xaõ. ÔÛ caáp tænh, cô quan ÑKKD caáp tænh laø Phoøng ÑKKD thuoäc Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö. Tuy nhieân, ñeå ñaùp öùng yeâu caàu ÑKKD, hai thaønh phoá lôùn laø Haø Noäi vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh coù theå thaønh laäp moät hoaëc hai cô quan ÑKKD caáp tænh vaø ñöôïc ñaùnh soá laàn löôït theo thöù töï. Vieäc thaønh laäp caùc cô quan ñaêng kyù taïi hai thaønh phoá naøy seõ do UBND hai thaønh phoá naøy quyeát ñònh. ÔÛ caáp huyeän, seõ thaønh laäp Phoøng ÑKKD taïi caùc quaän, huyeän, thò xaõ, thaønh phoá tröïc thuoäc tænh coù soá löôïng hoä kinh doanh vaø hôïp taùc xaõ ñaêng kyù thaønh laäp môùi haøng naêm trung bình töø 500 trôû leân trong hai naêm gaàn nhaát. Tröôøng hôïp khoâng thaønh laäp Phoøng ÑKKD caáp huyeän thì Phoøng Taøi chính - Keá Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 hoaïch thöïc hieän nhieäm vuï ÑKKD cuûa Phoøng ÑKKD caáp huyeän noùi chung. Cô quan ÑKKD caáp tænh vaø huyeän coù taøi khoaûn vaø con daáu rieâng. Ngoaøi ra taïi caùc khu kinh teá, UBND tænh seõ thoáng nhaát vôùi Ban quaûn lyù caùc khu kinh teá (do Thuû töôùng Chính phuû quyeát ñònh thaønh laäp) thaønh laäp Phoøng ÑKKD. C. ÑOÁI TÖÔÏNG ÑÖÔÏC THAØNH LAÄP, GOÙP VOÁN, MUA COÅ PHAÀN VAØ QUAÛN LYÙ DOANH NGHIEÄP Ñoái töôïng ñöôïc quyeàn thaønh laäp, goùp voán/mua coå phaàn vaø quaûn lyù doanh nghieäp coù theå chia laøm 3 loaïi nhö sau: (i) ñoái töôïng khoâng ñöôïc thaønh laäp, 32 goùp voán/mua coå phaàn vaø quaûn lyù doanh nghieäp, (ii) ñoái töôïng ñöôïc quyeàn
  34. goùp voán hoaëc mua coå phaàn maø khoâng ñöôïc tham gia quaûn lyù, vaø (iii) ñoái töôïng ñöôïc töï do thaønh laäp, goùp voán/mua coå phaàn vaø tham gia quaûn lyù doanh nghieäp. Ngoaøi hai loaïi ñoái töôïng (i) vaø (ii) treân thì caùc ñoái töôïng coøn laïi ñöôïc töï do thaønh laäp, goùp voán/mua coå phaàn vaø/hoaëc quaûn lyù doanh nghieäp. 1. Ñoái töôïng caám thaønh laäp vaø quaûn lyù doanh nghieäp (i) Cô quan nhaø nöôùc, ñôn vò löïc löôïng vuõ trang nhaân daân Vieät Nam söû duïng taøi saûn Nhaø nöôùc ñeå thaønh laäp doanh nghieäp kinh doanh thu lôïi rieâng cho cô quan, ñôn vò mình; (ii) Caùn boä, coâng chöùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà caùn boä, coâng chöùc; (iii) Só quan, haï só quan, quaân nhaân chuyeân nghieäp, coâng nhaân quoác phoøng trong caùc cô quan, ñôn vò thuoäc Quaân ñoäi Nhaân daân Vieät Nam; só quan, haï só quan chuyeân nghieäp trong caùc cô quan, ñôn vò thuoäc Coâng an Nhaân daân Vieät Nam; (iv) Caùn boä laõnh ñaïo, quaûn lyù nghieäp vuï trong caùc doanh nghieäp 100% voán sôû höõu Nhaø nöôùc, tröø nhöõng ngöôøi ñöôïc cöû laøm ñaïi dieän theo uyû quyeàn ñeå quaûn lyù phaàn voán goùp cuûa Nhaø nöôùc taïi doanh nghieäp khaùc; (v) Ngöôøi chöa thaønh nieân; ngöôøi bò haïn cheá naêng löïc haønh vi daân söï hoaëc bò maát naêng löïc haønh vi daân söï; (vi) Ngöôøi ñang chaáp haønh hình phaït tuø hoaëc ñang bò toøa aùn caám haønh ngheà kinh doanh; (vii) Caùc tröôøng hôïp khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà phaù saûn. Caùc doanh nghieäp do nhöõng ñoái töôïng naøy thaønh laäp khi bò phaùt hieän seõ bò Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 thu hoài Giaáy chöùng nhaän ÑKKD vaø xoùa teân trong soå ÑKKD. Nhöõng ñoái töôïng naøy khi quaûn lyù doanh nghieäp seõ bò phaït theo quy ñònh cuûa phaùp luaät 33 veà xöû lyù vi phaïm haønh chính trong ÑKKD.
  35. Caùn boä, coâng chöùc theo Phaùp leänh veà Caùn boä, Coâng chöùc, bao goàm: 1 Nhöõng ngöôøi do baàu cöû ñeå ñaûm nhieäm chöùc vuï theo nhieäm kyø trong cô quan nhaø nöôùc, toå chöùc chính trò, toå chöùc chính trò - xaõ hoäi ôû trung öông; ôû tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc trung öông (sau ñaây goïi chung laø caáp tænh); ôû huyeän, quaän, thò xaõ thaønh phoá thuoäc tænh (sau ñaây goïi chung laø caáp huyeän); 2 Nhöõng ngöôøi ñöôïc tuyeån duïng, boå nhieäm hoaëc ñöôïc giao nhieäm vuï thöôøng xuyeân laøm vieäc trong toå chöùc chính trò, toå chöùc chính trò xaõ hoäi ôû trung öông, caáp tænh, caáp huyeän; 3 Nhöõng ngöôøi ñöôïc tuyeån duïng, boå nhieäm vaøo moät ngaïch coâng chöùc hoaëc giao giöõ moät coâng vuï thöôøng xuyeân trong caùc cô quan nhaø nöôùc ôû trung öông, caáp tænh, caáp huyeän; 4 Nhöõng ngöôøi ñöôïc tuyeån duïng, boå nhieäm vaøo moät ngaïch vieân Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 chöùc hoaëc giao giöõ moät nhieäm vuï thöôøng xuyeân trong ñôn vò söï nghieäp cuûa Nhaø nöôùc, toå chöùc chính trò, toå chöùc chính trò - xaõ hoäi; 5 Thaåm phaùn toøa aùn nhaân daân, kieåm saùt vieân Vieän kieåm saùt nhaân daân; 6 Nhöõng ngöôøi ñöôïc tuyeån duïng, boå nhieäm hoaëc ñöôïc giao nhieäm vuï thöôøng xuyeân laøm vieäc trong cô quan, ñôn vò thuoäc Quaân ñoäi Nhaân daân maø khoâng phaûi laø só quan, quaân nhaân chuyeân nghieäp, coâng nhaân quoác phoøng laøm vieäc trong cô quan, ñôn vò thuoäc Coâng an Nhaân daân maø khoâng phaûi laø só quan, haï só quan chuyeân nghieäp; 7 Nhöõng ngöôøi do baàu cöû ñeå ñaûm nhieäm chöùc vuï theo nhieäm kyø 34 trong Thöôøng tröïc HÑND, UÛy ban nhaân daân; Bí thö, Phoù bí thö
  36. Ñaûng uûy; ngöôøi ñöùng ñaàu toå chöùc chính trò - xaõ hoäi xaõ, phöôøng, thò traán (sau ñaây goïi chung laø caáp xaõ); 8 Nhöõng ngöôøi ñöôïc tuyeån duïng, giao giöõ moät chöùc danh chuyeân moân nghieäp vuï thuoäc UÛy ban Nhaân daân caáp xaõ. 2 Ñoái töôïng caám goùp voán, mua coå phaàn Cô quan nhaø nöôùc, ñôn vò löïc löôïng vuõ trang nhaân daân Vieät Nam söû duïng taøi saûn nhaø nöôùc goùp voán vaøo doanh nghieäp ñeå thu lôïi rieâng cho cô quan, ñôn vò mình. Caùc ñoái töôïng khoâng ñöôïc goùp voán vaøo doanh nghieäp theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà caùn boä, coâng chöùc. Tham khaûo hoäp döôùi ñaây: Phaùp leänh veà Caùn boä, Coâng chöùc quy ñònh 1 Caùn boä coâng chöùc khoâng ñöôïc thaønh laäp, tham gia thaønh laäp hoaëc tham gia quaûn lyù, ñieàu haønh caùc doanh nghieäp tö nhaân, coâng ty TNHH, coâng ty coå phaàn, coâng ty hôïp danh, hôïp taùc xaõ, beänh vieän tö, tröôøng hoïc tö, vaø toå chöùc nghieân cöùu khoa hoïc tö. 2 Caùn boä coâng chöùc khoâng ñöôïc laøm tö vaán cho caùc doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá, dòch vuï vaø caùc toå chöùc, caù nhaân khaùc ôû trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi veà caùc coâng vieäc coù lieân quan ñeán bí maät Nhaø nöôùc, bí maät coâng taùc, nhöõng coâng vieäc thuoäc thaåm quyeàn giaûi quyeát cuûa mình vaø caùc coâng vieäc khaùc maø vieäc tö vaán coù khaû naêng gaây phöông haïi ñeán lôïi ích quoác gia. 3 Ngöôøi ñöùng ñaàu, caáp phoù cuûa ngöôøi ñöùng ñaàu cô quan, vôï hoaëc choàng cuûa nhöõng ngöôøi ñoù khoâng ñöôïc goùp voán vaøo doanh Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 nghieäp hoaït ñoäng trong phaïm vi ngaønh, ngheà maø ngöôøi ñoù tröïc tieáp thöïc hieän vieäc quaûn lyù nhaø nöôùc. 35
  37. Coù theå thaáy raèng caùc ñoái töôïng ñöôïc thaønh laäp vaø quaûn lyù doanh nghieäp, theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005, ñaõ ñöôïc môû roäng hôn so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 ôû hai ñieåm: (i) Tröôùc ñaây, chæ caùc toå chöùc, caù nhaân trong nöôùc ñöôïc quyeàn thaønh laäp vaø quaûn lyù doanh nghieäp theo Luaät Doanh nghieäp 1999. Caùc toå chöùc, caù nhaân nöôùc ngoaøi phaûi thaønh laäp vaø quaûn lyù doanh nghieäp theo quy ñònh cuûa Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi 1996. Hieän nay, theo Luaät Doanh nghieäp 2005, taát caû caùc toå chöùc, caù nhaân, khoâng phaân bieät trong nöôùc hay nöôùc ngoaøi tröø caùc ñoái töôïng bò caám (caùc caù nhaân, toå chöùc nöôùc ngoaøi cuõng seõ bò haïn cheá theo quy ñònh cuûa phaùp luaät nöôùc ngoaøi hoaëc theo caùc ñieàu öôùc quoác teá maø Vieät Nam laø thaønh vieân), ñeàu coù quyeàn thaønh laäp vaø quaûn lyù doanh nghieäp theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005. (ii) Luaät Doanh nghieäp 2005 chæ caám ngöôøi ñang chaáp haønh hình phaït tuø tham gia thaønh laäp vaø quaûn lyù doanh nghieäp. Tröôùc ñaây, caû ngöôøi ñang bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï cuõng bò caám thaønh laäp vaø quaûn lyù doanh nghieäp. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 D. TRÌNH TÖÏ, THUÛ TUÏC ÑAÊNG KYÙ KINH DOANH 1. Trình töï ñaêng kyù kinh doanh Theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 15), vieäc ñaêng kyù kinh doanh ñöôïc thöïc hieän theo trình töï sau ñaây: (i) Ngöôøi thaønh laäp doanh nghieäp noäp ñuû hoà sô ÑKKD theo quy ñònh taïi cô quan ÑKKD coù thaåm quyeàn. (ii) Cô quan ÑKKD xem xeùt hoà sô ÑKKD vaø caáp Giaáy Chöùng nhaän ÑKKD trong thôøi haïn möôøi ngaøy laøm vieäc 4, keå töø ngaøy nhaän hoà 36 4 Thôøi gian caáp Giaáy chöùng nhaän Ñaêng kyù kinh doanh theo Luaät Doanh nghieäp 1999 laø 15 ngaøy.
  38. sô; neáu töø choái caáp Giaáy Chöùng nhaän ÑKKD thì thoâng baùo baèng vaên baûn cho ngöôøi thaønh laäp doanh nghieäp bieát. Thoâng baùo phaûi neâu roõ lyù do vaø caùc yeâu caàu söûa ñoåi, boå sung. (iii) Cô quan ÑKKD xem xeùt vaø chòu traùch nhieäm veà tính hôïp leä cuûa hoà sô khi caáp Giaáy chöùng nhaän ÑKKD; khoâng ñöôïc yeâu caàu ngöôøi thaønh laäp doanh nghieäp noäp theâm caùc giaáy tôø khaùc khoâng quy ñònh taïi Luaät. (iv) Ñoái vôùi vieäc ÑKKD cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi laàn ñaàu tieân ñaàu tö vaøo Vieät Nam thì thuû tuïc ñaêng kyù ñaàu tö hoaëc thaåm tra döï aùn ñaàu tö. Ñieåm khaùc bieät giöõa nhaø ñaàu tö trong nöôùc vaø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi khi laàn ñaàu tieân ñaàu tö vaøo Vieät Nam trong vieäc thaønh laäp doanh nghieäp z Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö trong nöôùc: vieäc ÑKKD ñeå thaønh laäp doanh nghieäp coù theå ñöôïc thöïc hieän ñoäc laäp, taùch rôøi vôùi vieäc ñaêng kyù ñaàu tö cho caùc döï aùn cuï theå maø doanh nghieäp ñoù seõ thöïc hieän, vaø seõ ñöôïc caáp giaáy chöùng nhaän ÑKKD. Khi ñaàu tö vaøo döï aùn cuï theå, nhaø ñaàu tö trong nöôùc seõ thöïc hieän thuû tuïc ñaêng kyù ñaàu tö hoaëc thaåm tra ñaàu tö ñeå ñöôïc caáp Giaáy chöùng nhaän ñaàu tö cho döï aùn ñoù hoaëc thuû tuïc thaåm tra ñaàu tö. z Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi laàn ñaàu ñaàu tö vaøo Vieät Nam: vieäc ñaêng kyù ñeå thaønh laäp doanh nghieäp phaûi gaén lieàn vôùi döï aùn ñaàu tö ñaõ ñöôïc xaùc ñònh vaø thöïc hieän theo thuû tuïc ñaêng kyù ñaàu tö hoaëc thaåm tra ñaàu tö, vaø seõ ñöôïc caáp Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù ñaàu tö. Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù ñaàu tö seõ ñoàng thôøi ñöôïc coi laø Giaáy Chöùng nhaän ÑKKD.5 2. Hoà sô Ñaêng kyù Kinh doanh So vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 (chæ coù moät ñieàu (Ñieàu 13) quy ñònh chung Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 veà Hoà sô ÑKKD), Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 16, 17, 18, 19) quy ñònh 37 5 Ñieàu 20 cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005.
  39. roõ hôn veà Hoà sô ÑKKD cho töøng loaïi hình doanh nghieäp khaùc nhau (doanh nghieäp tö nhaân, coâng ty hôïp danh, coâng ty TNHH, coâng ty coå phaàn). Tuyø thuoäc vaøo loaïi hình doanh nghieäp, moät boä Hoà sô ÑKKD seõ bao goàm moät soá hoaëc taát caû caùc loaïi taøi lieäu nhö sau: (i) Giaáy ñeà nghò ÑKKD; (ii) Döï thaûo Ñieàu leä coâng ty (khoâng aùp duïng ñoái vôùi Hoà sô ÑKKD cuûa doanh nghieäp tö nhaân); (iii) Danh saùch thaønh vieân hoaëc coå ñoâng saùng laäp (khoâng aùp duïng ñoái vôùi Hoà sô ÑKKD cuûa doanh nghieäp tö nhaân); (iv) Caùc giaáy tôø lieân quan ñeán caùc thaønh vieân hoaëc coå ñoâng saùng laäp (Baûn sao giaáy chöùng minh nhaân daân, hoä chieáu hoaëc chöùng thöïc caù nhaân hôïp phaùp khaùc ñoái vôùi caùc caù nhaân vaø baûn sao quyeát ñònh thaønh laäp, Giaáy Chöùng nhaän ÑKKD hoaëc caùc giaáy tôø hôïp phaùp khaùc, ñoái vôùi toå chöùc); (v) Vaên baûn xaùc nhaän voán phaùp ñònh cuûa cô quan, toå chöùc coù thaåm quyeàn ñoái vôùi doanh nghieäp kinh doanh ngaønh, ngheà maø theo quy Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 ñònh cuûa phaùp luaät phaûi coù voán phaùp ñònh; (vi) Chöùng chæ haønh ngheà cuûa Giaùm ñoác, Toång giaùm ñoác vaø caùc caù nhaân khaùc ñoái vôùi doanh nghieäp kinh doanh ngaønh, ngheà maø theo quy ñònh cuûa phaùp luaät phaûi coù chöùng chæ haønh ngheà. 3. Hoà sô ñaêng kyù ñaàu tö cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi laàn ñaàu ñaàu tö vaøo Vieät Nam Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi laàn ñaàu ñaàu tö vaøo Vieät Nam, khi tieán haønh ñaêng kyù ñaàu tö taïi cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn seõ phaûi noäp hoà sô veà ñaêng kyù ñaàu tö cuøng vôùi moät hoà sô ÑKKD tuøy thuoäc vaøo loaïi hình doanh nghieäp nhö quy 38 ñònh Phaàn B ôû treân. Caùc taøi lieäu veà ñaêng kyù ñaàu tö seõ phuï thuoäc vaøo vieäc döï aùn cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi thuoäc ñoái töôïng ñaêng kyù hay thaåm tra ñaàu tö.
  40. 3.1 Döï aùn thuoäc ñoái töôïng ñaêng kyù ñaàu tö Caùc döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù quy moâ voán ñaàu tö döôùi ba traêm tyû ñoàng Vieät Nam vaø khoâng thuoäc Danh muïc lónh vöïc ñaàu tö coù ñieàu kieän theo quy ñònh cuûa Luaät Ñaàu tö 2005 thì phaûi thöïc hieän thuû tuïc ñaêng kyù ñaàu tö. Hoà sô ñaêng kyù ñaàu tö goàm caùc taøi lieäu sau: (i) Vaên baûn xaùc ñònh tö caùch phaùp lyù cuûa nhaø ñaàu tö; (ii) Vaên baûn xaùc ñònh muïc tieâu, quy moâ vaø ñòa ñieåm thöïc hieän döï aùn; voán ñaàu tö, tieán ñoä thöïc hieän döï aùn; nhu caàu söû duïng ñaát vaø cam keát baûo veä moâi tröôøng; kieán nghò öu ñaõi ñaàu tö (neáu coù); (iii) Baùo caùo naêng löïc taøi chính cuûa nhaø ñaàu tö; (iv) Hôïp ñoàng lieân doanh hoaëc hôïp ñoàng BCC (hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh) (neáu coù). Sau khi tieán haønh thuû tuïc thaåm tra ñaàu tö ñoái vôùi döï aùn, nhaø ñaàu tö ñöôïc caáp Giaáy chöùng nhaän ñaàu tö trong thôøi haïn möôøi laêm ngaøy keå töø ngaøy noäp ñuû hoà sô. 3.2 Döï aùn thuoäc ñoái töôïng thaåm tra ñaàu tö a. Döï aùn coù quy moâ voán ñaàu tö töø ba traêm tæ ñoàng Vieät Nam trôû leân vaø khoâng thuoäc danh muïc lónh vöïc ñaàu tö coù ñieàu kieän Hoà sô ñaêng kyù ñaàu tö goàm caùc taøi lieäu sau: (i) Vaên baûn xaùc ñònh tö caùch phaùp lyù cuûa nhaø ñaàu tö; (ii) Vaên baûn xaùc ñònh muïc tieâu, quy moâ vaø ñòa ñieåm thöïc hieän döï aùn; voán ñaàu tö, tieán ñoä thöïc hieän döï aùn; nhu caàu söû duïng ñaát vaø cam keát baûo veä moâi tröôøng; kieán nghò öu ñaõi ñaàu tö (neáu coù); Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 (iii) Baùo caùo naêng löïc taøi chính cuûa nhaø ñaàu tö; (iv) Hôïp ñoàng lieân doanh hoaëc hôïp ñoàng BCC (hôïp ñoàng hôïp taùc 39 kinh doanh) (neáu coù).
  41. b. Döï aùn thuoäc Danh muïc lónh vöïc ñaàu tö coù ñieàu kieän Hoà sô ñaêng kyù ñaàu tö goàm caùc taøi lieäu sau: (i) Vaên baûn ñeà nghò caáp Giaáy chöùng nhaän ñaàu tö; (ii) Vaên baûn xaùc nhaän tö caùch phaùp lyù cuûa nhaø ñaàu tö; (iii) Baùo caùo naêng löïc taøi chính cuûa nhaø ñaàu tö; (iv) Giaûi trình kinh teá - kyõ thuaät ñoái vôùi caùc noäi dung veà muïc tieâu, ñòa ñieåm ñaàu tö, nhu caàu söû duïng ñaát, quy moâ ñaàu tö, voán ñaàu tö, tieán ñoä thöïc hieän döï aùn, giaûi phaùp coâng ngheä, giaûi phaùp veà moâi tröôøng; (v) Hôïp ñoàng lieân doanh hoaëc hôïp ñoàng (hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh) (neáu coù). Nhaø ñaàu tö ñöôïc caáp Giaáy chöùng nhaän ñaàu tö trong thôøi haïn ba möôi (30) ngaøy hoaëc khoâng quaù boán möôi laêm (45) ngaøy keå töø ngaøy cô quan ñaêng kyù ñaàu tö nhaän ñuû hoà sô hôïp leä. 4. Ñieàu kieän caáp giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh Theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 24), moät doanh nghieäp chæ ñöôïc caáp Giaáy Chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh khi coù ñuû caùc ñieàu kieän sau: Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 (i) Giaûi trình ñieàu kieän maø döï aùn ñaàu tö phaûi ñaùp öùng; (ii) Vaên baûn xaùc ñònh tö caùch phaùp lyù cuûa nhaø ñaàu tö; (iii) Vaên baûn xaùc ñònh muïc tieâu, quy moâ vaø ñòa ñieåm thöïc hieän döï aùn; voán ñaàu tö, tieán ñoä thöïc hieän döï aùn; nhu caàu söû duïng ñaát vaø cam keát baûo veä moâi tröôøng; kieán nghò öu ñaõi ñaàu tö (neáu coù); (iv) Baùo caùo naêng löïc taøi chính; (v) Hôïp ñoàng lieân doanh hoaëc hôïp ñoàng BCC (neáu coù). 40
  42. E. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CAÀN XEM XEÙT KHI ÑAÊNG KYÙ KINH DOANH 1. Ñaët teân doanh nghieäp So vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 31, 32, 33, 34) quy ñònh chi tieát hôn vieäc ñaët teân doanh nghieäp. Khi ñaët teân doanh nghieäp, caùc doanh nghieäp caàn löu yù nhöõng vaán ñeà sau: (i) Teân doanh nghieäp phaûi ñöôïc vieát baèng tieáng Vieät, coù theå keøm theo chöõ soá vaø kyù hieäu, phaùt aâm ñöôïc vaø coù ít nhaát hai thaønh toá bao goàm loaïi hình doanh nghieäp vaø teân rieâng. (ii) Caám ñaët teân doanh nghieäp trong caùc tröôøng hôïp sau ñaây: z Ñaët teân truøng hoaëc teân gaây nhaàm laãn vôùi teân cuûa doanh nghieäp ñaõ ñaêng kyù; z Söû duïng teân cô quan nhaø nöôùc, ñôn vò löïc löôïng vuõ trang nhaân daân, teân cuûa toå chöùc chính trò, toå chöùc chính trò - xaõ hoäi, toå chöùc chính trò xaõ hoäi - ngheà nghieäp, toå chöùc xaõ hoäi, toå chöùc xaõ hoäi - ngheà nghieäp ñeå laøm toaøn boä hoaëc moät phaàn teân rieâng cuûa doanh nghieäp, tröø tröôøng hôïp coù söï chaáp thuaän cuûa cô quan, ñôn vò, toå chöùc ñoù. z Söû duïng töø ngöõ, kyù hieäu vi phaïm truyeàn thoáng lòch söû, vaên hoùa, ñaïo ñöùc vaø thuaàn phong myõ tuïc cuûa daân toäc. (iii) Teân vieát baèng tieáng nöôùc ngoaøi vaø teân vieát taét cuûa doanh nghieäp ñöôïc ñaët theo nguyeân taéc sau: z Teân doanh nghieäp vieát baèng tieáng nöôùc ngoaøi phaûi laø teân ñöôïc dòch töø teân baèng tieáng Vieät sang teân baèng tieáng nöôùc ngoaøi töông öùng, trong ñoù teân rieâng cuûa doanh nghieäp coù theå ñöôïc giöõ Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 nguyeân hoaëc dòch theo nghóa töông öùng sang tieáng nöôùc ngoaøi. 41
  43. z Teân baèng tieáng nöôùc ngoaøi cuûa doanh nghieäp ñöôïc in hoaëc vieát vôùi khoå chöõ nhoû hôn teân baèng tieáng Vieät cuûa doanh nghieäp taïi cô sôû cuûa doanh nghieäp hoaëc treân caùc giaáy tôø giao dòch, hoà sô taøi lieäu vaø aán phaåm do doanh nghieäp phaùt haønh. z Teân vieát taét cuûa doanh nghieäp ñöôïc vieát taét töø teân baèng tieáng Vieät hoaëc teân vieát baèng tieáng nöôùc ngoaøi. Teân truøng laø teân cuûa doanh nghieäp yeâu caàu ñaêng kyù ñöôïc vieát vaø ñoïc baèng tieáng Vieät hoaøn toaøn gioáng vôùi teân cuûa doanh nghieäp ñaõ ñaêng kyù. Teân cuûa doanh nghieäp bò coi laø gaây nhaàm laãn vôùi teân cuûa doanh nghieäp khaùc neáu thuoäc moät trong caùc tröôøng hôïp sau: (i) Teân baèng tieáng Vieät cuûa doanh nghieäp yeâu caàu ñaêng kyù ñöôïc ñoïc gioáng nhö teân cuûa doanh nghieäp ñaõ ñaêng kyù; (ii) Teân baèng tieáng Vieät cuûa doanh nghieäp yeâu caàu ñaêng kyù chæ khaùc teân doanh nghieäp ñaõ ñaêng kyù bôûi kyù hieäu “&”; (iii) Teân vieát taét cuûa doanh nghieäp yeâu caàu ñaêng kyù truøng vôùi teân Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 vieát taét cuûa doanh nghieäp ñaõ ñaêng kyù; (iv) Teân baèng tieáng nöôùc ngoaøi cuûa doanh nghieäp yeâu caàu ñaêng kyù truøng vôùi teân baèng tieáng nöôùc ngoaøi cuûa doanh nghieäp ñaõ ñaêng kyù; (v) Teân rieâng cuûa doanh nghieäp yeâu caàu ñaêng kyù khaùc vôùi teân rieâng doanh nghieäp ñaõ ñaêng kyù bôûi soá töï nhieân, soá thöù töï hoaëc caùc chöõ caùi tieáng Vieät ngay sau teân rieâng cuûa doanh nghieäp ñoù, tröø tröôøng hôïp doanh nghieäp ñaêng kyù laø coâng ty con cuûa doanh nghieäp ñaõ ñaêng kyù; 42
  44. Trong quaù trình thöïc thi Luaät Doanh nghieäp 1999, ñaõ phaùt hieän raát nhieàu baát caäp lieân quan ñeán vaán ñeà ñaët teân doanh nghieäp. Coù raát nhieàu doanh nghieäp bò truøng teân goïi, teân goïi gaây nhaàm laãn neáu xem xeùt treân phaïm vi caû nöôùc. Nguyeân nhaân cuûa tình traïng treân laø do, khi ÑKKD, teân doanh nghieäp chæ ñöôïc kieåm tra trong phaïm vi cuûa moät tænh hoaëc thaønh phoá, maø khoâng coù cô cheá kieåm tra teân doanh nghieäp thoáng nhaát, taäp trung vaø treân phaïm vi caû nöôùc. Beân caïnh ñoù, söï toàn taïi hai heä thoáng cô quan ÑKKD (cho doanh nghieäp trong nöôùc), vaø caáp giaáy pheùp ñaàu tö (cho caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi), trong khi giöõa caùc cô quan naøy khoâng coù söï lieân keát, keát noái thoâng tin vôùi nhau, cuõng goùp phaàn taïo theâm nhieàu baát caäp nhö noùi treân. 2. Truï sôû chính cuûa doanh nghieäp Theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 35), truï sôû chính cuûa doanh nghieäp laø ñòa ñieåm lieân laïc, giao dòch cuûa doanh nghieäp, phaûi ñöôïc ñaët treân laõnh thoå Vieät Nam vaø ñòa chæ cuûa doanh nghieäp caàn phaûi bao goàm caùc thoâng tin veà soá nhaø, teân phoá (ngoõ phoá) hoaëc teân xaõ, phöôøng, thò traán, huyeän, quaän, thò xaõ, thaønh phoá thuoäc tænh, tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc trung öông, soá ñieän thoaïi, soá fax vaø thö ñieän töû (neáu coù). Neáu so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999, caùc quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 veà truï sôû chính cuûa doanh nghieäp ñöôïc theå hieän chi tieát, cuï theå vaø roõ raøng hôn. Ñieåm khaùc bieät cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 coøn ôû choã Luaät Doanh nghieäp 2005 quy ñònh vieäc doanh nghieäp coù nghóa vuï thoâng baùo thôøi gian môû cöûa taïi truï sôû chính vôùi cô quan ñaêng kyù kinh doanh trong thôøi haïn 15 ngaøy, keå töø ngaøy ñöôïc caáp Giaáy Chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh. Quy ñònh naøy seõ haïn cheá ñöôïc tình traïng doanh nghieäp ñöôïc thaønh laäp khoâng cho muïc ñích kinh doanh. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 43
  45. 3. Chuyeån quyeàn sôû höõu taøi saûn Nguyeân taéc thöïc hieän chuyeån quyeàn sôû höõu taøi saûn goùp voán cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 29) nhìn chung khoâng thay ñoåi nhieàu so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999. Theo ñoù, thaønh vieân coâng ty traùch nhieäm höõu haïn, coâng ty hôïp danh vaø coå ñoâng coâng ty coå phaàn phaûi chuyeån quyeàn sôû höõu taøi saûn goùp voán cho coâng ty theo quy ñònh sau ñaây: (i) Ñoái vôùi taøi saûn coù ñaêng kyù sôû höõu (ví duï nhö xe oâ toâ, taøu, thuyeàn, nhaø, nhaõn hieäu haøng hoùa.v.v ) hoaëc giaù trò quyeàn söû duïng ñaát thì ngöôøi goùp voán phaûi laøm thuû tuïc chuyeån quyeàn sôû höõu taøi saûn ñoù hoaëc quyeàn söû duïng ñaát cho coâng ty taïi cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn; (ii) Ñoái vôùi taøi saûn khoâng ñaêng kyù quyeàn sôû höõu (ví duï maùy moùc, thieát bò, nguyeân vaät lieäu, khoaûn cho vay.v.v ) vieäc goùp voán phaûi ñöôïc thöïc hieän baèng vieäc giao nhaän taøi saûn goùp voán coù xaùc nhaän baèng bieân baûn. Bieân baûn giao nhaän phaûi ghi roõ teân vaø ñòa chæ truï sôû chính cuûa coâng ty; hoï, teân, ñòa chæ thöôøng truù, soá giaáy chöùng minh nhaân daân, hoä chieáu hoaëc Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 chöùng thöïc caù nhaân hôïp phaùp khaùc, soá quyeát ñònh thaønh laäp hoaëc ñaêng kyù cuûa ngöôøi goùp voán; loaïi taøi saûn vaø soá ñôn vò taøi saûn goùp voán; toång giaù trò taøi saûn goùp voán vaø tyû leä cuûa toång giaù trò taøi saûn ñoù trong voán ñieàu leä cuûa coâng ty; ngaøy giao nhaän; chöõ kyù cuûa ngöôøi goùp voán hoaëc ñaïi dieän theo uyû quyeàn cuûa ngöôøi goùp voán vaø ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät cuûa coâng ty. Löu yù, taøi saûn goùp voán phaûi laø taøi saûn coù theå ñöôïc löu thoâng hôïp phaùp theo quy ñònh cuûa phaùp luaät (ví duï khoâng theå goùp voán baèng thuoác phieän, ma tuùy hay vaên hoùa phaåm ñoài truïy.v.v ); 44 (iii) Coå phaàn hoaëc phaàn voán goùp baèng taøi saûn khoâng phaûi laø tieàn Vieät Nam, ngoaïi teä töï do chuyeån ñoåi, vaøng chæ ñöôïc coi laø
  46. thanh toaùn xong khi quyeàn sôû höõu hôïp phaùp ñoái vôùi taøi saûn goùp voán ñaõ chuyeån sang coâng ty; (iv) Vieäc chuyeån quyeàn sôû höõu ñoái vôùi taøi saûn goùp voán khoâng phaûi chòu leä phí tröôùc baï (nhaèm muïc ñích khuyeán khích hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh). Vôùi tính chaát chòu traùch nhieäm baèng toaøn boä taøi saûn cuûa mình veà moïi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp, Luaät Doanh nghieäp 2005 quy ñònh taøi saûn ñöôïc söû duïng vaøo hoaït ñoäng kinh doanh cuûa chuû doanh nghieäp tö nhaân khoâng phaûi laøm thuû tuïc chuyeån quyeàn sôû höõu cho doanh nghieäp. Vôùi tính chaát chòu traùch nhieäm baèng toaøn boä taøi saûn cuûa mình veà moïi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp, Luaät Doanh nghieäp 2005 quy ñònh taøi saûn ñöôïc söû duïng vaøo hoaït ñoäng kinh doanh cuûa chuû doanh nghieäp tö nhaân khoâng phaûi laøm thuû tuïc chuyeån quyeàn sôû höõu cho doanh nghieäp. 4. Ñònh giaù taøi saûn goùp voán Vieäc ñònh giaù taøi saûn goùp voán ñöôïc thöïc hieän ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp goùp voán khoâng phaûi laø tieàn Vieät Nam, ngoaïi teä töï do chuyeån ñoåi, vaø vaøng. Theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 30), taøi saûn goùp voán phaûi ñöôïc ñònh giaù theo nguyeân taéc sau: (i) Taøi saûn goùp voán khi thaønh laäp doanh nghieäp phaûi ñöôïc caùc thaønh vieân, coå ñoâng saùng laäp ñònh giaù theo nguyeân taéc nhaát trí. Thoâng thöôøng, tröôùc khi thaønh laäp doanh nghieäp, caùc thaønh vieân, coå ñoâng saùng laäp ñaõ phaûi nhaát trí veà loaïi taøi saûn cuõng nhö trò giaù taøi saûn goùp voán. Neáu caùc beân khoâng thoûa thuaän ñöôïc veà trò giaù taøi saûn goùp voán cuûa moät thaønh vieân, coå ñoâng saùng laäp, thì thaønh vieân, coå ñoâng saùng laäp ñoù phaûi goùp moät taøi saûn khaùc deã xaùc ñònh trò giaù taøi saûn Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 hôn hoaëc ruùt ra khoûi thoûa thuaän thaønh laäp doanh nghieäp trong tröôøng hôïp khoâng theå thoáng nhaát ñöôïc veà trò giaù taøi saûn goùp voán 45 vôùi caùc thaønh vieân, coå ñoâng saùng laäp coøn laïi.
  47. (ii) Neáu taøi saûn goùp voán ñöôïc ñònh giaù cao hôn so vôùi giaù trò thöïc teá taïi thôøi ñieåm goùp voán thì caùc thaønh vieân, coå ñoâng saùng laäp lieân ñôùi chòu traùch nhieäm ñoái vôùi caùc khoaûn nôï vaø nghóa vuï taøi saûn khaùc cuûa coâng ty baèng soá cheânh leäch giöõa giaù trò ñöôïc ñònh vaø giaù trò thöïc teá cuûa taøi saûn goùp voán taïi thôøi ñieåm keát thuùc ñònh giaù. Quy taéc naøy moät phaàn xaùc ñònh traùch nhieäm caù nhaân cuûa caùc thaønh vieân, coå ñoâng saùng laäp trong vieäc ñònh giaù taøi saûn goùp voán, maët khaùc nhaèm baûo veä caùc thaønh vieân, coå ñoâng tham gia doanh nghieäp sau naøy. (iii) Taøi saûn goùp voán trong quaù trình hoaït ñoäng do doanh nghieäp vaø ngöôøi goùp voán thoûa thuaän ñònh giaù hoaëc do moät toå chöùc ñònh giaù chuyeân nghieäp ñònh giaù. Tröôøng hôïp toå chöùc ñònh giaù chuyeân nghieäp ñònh giaù thì giaù trò taøi saûn goùp voán phaûi ñöôïc ngöôøi goùp voán vaø doanh nghieäp chaáp thuaän; neáu taøi saûn goùp voán ñöôïc ñònh giaù cao hôn giaù trò thöïc teá taïi thôøi ñieåm goùp voán thì ngöôøi goùp voán hoaëc toå chöùc ñònh giaù vaø ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät cuûa doanh nghieäp cuøng lieân ñôùi chòu traùch nhieäm ñoái vôùi caùc khoaûn nôï vaø nghóa vuï taøi saûn khaùc cuûa coâng ty baèng soá cheânh leäch giöõa giaù trò ñöôïc ñònh vaø giaù trò thöïc teá cuûa taøi Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 saûn goùp voán taïi thôøi ñieåm keát thuùc ñònh giaù. 5. Coâng boá noäi dung ñaêng kyù kinh doanh Cuõng nhö Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 28) quy ñònh caùc doanh nghieäp môùi thaønh laäp hoaëc thay ñoåi noäi dung ÑKKD phaûi tieán haønh thuû tuïc coâng boá trong thôøi haïn 30 ngaøy keå töø ngaøy ñöôïc thaønh laäp hoaëc thay ñoåi noäi dung ñaêng kyù kinh doanh. Noäi dung coâng boá thaønh laäp doanh nghieäp hoaëc thay ñoåi noäi dung ÑKKD phaûi bao goàm caùc thoâng tin sau ñaây: (i) Teân doanh nghieäp; 46 (ii) Ñòa chæ truï sôû chính cuûa doanh nghieäp, chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän;
  48. (iii) Ngaønh, ngheà kinh doanh; z Voán ñieàu leä ñoái vôùi coâng ty traùch nhieäm höõu haïn, coâng ty hôïp danh, soá coå phaàn vaø giaù trò voán coå phaàn ñaõ goùp vaø soá coå phaàn ñöôïc quyeàn phaùt haønh ñoái vôùi coâng ty coå phaàn; voán ñaàu tö ban ñaàu ñoái vôùi doanh nghieäp tö nhaân; voán phaùp ñònh ñoái vôùi doanh nghieäp kinh doanh ngaønh, ngheà ñoøi hoûi phaûi coù voán phaùp ñònh; z Hoï, teân, ñòa chæ, quoác tòch, soá giaáy chöùng minh nhaân daân, hoä chieáu hoaëc chöùng thöïc caù nhaân hôïp phaùp khaùc, soá quyeát ñònh thaønh laäp hoaëc soá ÑKKD cuûa chuû sôû höõu, cuûa thaønh vieân hoaëc coå ñoâng saùng laäp; z Hoï, teân, ñòa chæ thöôøng truù, quoác tòch, soá giaáy chöùng minh nhaân daân, hoä chieáu hoaëc chöùng thöïc caù nhaân hôïp phaùp khaùc cuûa ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät cuûa doanh nghieäp; z Nôi ñaêng kyù kinh doanh. Vieäc coâng boá thoâng tin ñöôïc thöïc hieän baèng vieäc ñaêng treân maïng thoâng tin doanh nghieäp cuûa cô quan ÑKKD hoaëc moät trong caùc loaïi tôø baùo vieát (trung öông hoaëc ñòa phöông) hay baùo ñieän töû trong ba soá lieân tieáp. 6. Vaên phoøng ñaïi dieän, chi nhaùnh vaø ñòa ñieåm kinh doanh Theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 37), vaên phoøng ñaïi dieän, chi nhaùnh vaø ñòa ñieåm kinh doanh cuûa doanh nghieäp ñöôïc xaùc ñònh cuï theå nhö sau: (i) Vaên phoøng ñaïi dieän laø ñôn vò phuï thuoäc cuûa doanh nghieäp, coù Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 nhieäm vuï ñaïi dieän theo uyû quyeàn cho lôïi ích cuûa doanh nghieäp vaø baûo veä caùc lôïi ích ñoù. Toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa vaên phoøng ñaïi 47 dieän theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
  49. (ii) Chi nhaùnh laø ñôn vò phuï thuoäc cuûa doanh nghieäp, coù nhieäm vuï thöïc hieän toaøn boä hoaëc moät phaàn chöùc naêng cuûa doanh nghieäp keå caû chöùc naêng ñaïi dieän theo uyû quyeàn. Ngaønh, ngheà kinh doanh cuûa chi nhaùnh phaûi phuø hôïp vôùi ngaønh, ngheà kinh doanh cuûa doanh nghieäp. (iii) Ñòa ñieåm kinh doanh laø nôi hoaït ñoäng kinh doanh cuï theå cuûa doanh nghieäp ñöôïc toå chöùc thöïc hieän. Ñòa ñieåm kinh doanh coù theå ñaët ôû ngoaøi ñòa chæ ñaêng kyù truï sôû chính. Chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän vaø ñòa ñieåm kinh doanh phaûi mang teân cuûa doanh nghieäp, keøm theo phaàn boå sung töông öùng xaùc ñònh chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän vaø ñòa ñieåm kinh doanh ñoù. Doanh nghieäp coù quyeàn laäp chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän ôû trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi. Doanh nghieäp coù theå ñaët moät hoaëc nhieàu vaên phoøng ñaïi dieän, chi nhaùnh taïi moät ñòa phöông theo ñòa giôùi haønh chính. Trình töï vaø thuû tuïc laäp chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän do Chính phuû quy ñònh. 7. Hôïp ñoàng kyù tröôùc khi ÑKKD Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 So vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 14) quy ñònh roõ raøng hôn caùc traùch nhieäm lieân quan vaø nghóa vuï phaùt sinh ñoái vôùi caùc hôïp ñoàng phuïc vuï cho vieäc thaønh laäp vaø hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp, ñöôïc kyù keát tröôùc khi ÑKKD (ví duï nhö kyù hôïp ñoàng dòch vuï phaùp lyù thaønh laäp doanh nghieäp, hôïp ñoàng thueâ truï sôû, vaên phoøng.v.v ). Tröôøng hôïp doanh nghieäp ñöôïc thaønh laäp, thì doanh nghieäp laø ngöôøi tieáp nhaän quyeàn vaø nghóa vuï phaùt sinh töø hôïp ñoàng ñaõ kyù keát bôûi (caùc) thaønh vieân, coå ñoâng saùng laäp hoaëc ngöôøi ñaïi dieän theo uyû quyeàn phuïc vuï cho vieäc thaønh laäp vaø hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp tröôùc khi ÑKKD. Tröôøng hôïp doanh nghieäp khoâng ñöôïc thaønh laäp, thì ngöôøi kyù keát hôïp ñoàng chòu traùch 48 nhieäm hoaëc lieân ñôùi chòu traùch nhieäm taøi saûn veà vieäc thöïc hieän hôïp ñoàng ñoù.
  50. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 49
  51. CHÖÔNG3 COÂNG TY TRAÙCH NHIEÄM HÖÕU HAÏN Chöông naøy trình baøy caùc noäi dung chính, caùc ñieåm môùi vaø khaùc bieät veà cô caáu quaûn trò cuûa caùc coâng ty TNHH, theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi caùc quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999. A. GIÔÙI THIEÄU CHUNG Laø loaïi hình coâng ty ñoái voán 6 phuø hôïp vôùi moâ hình coâng ty coù soá thaønh vieân ít. Coâng ty TNHH laø loaïi hình coâng ty ñöôïc nhieàu ngöôøi löïa choïn trong thôøi gian vöøa qua. Theo Luaät Doanh nghieäp 1999, coâng ty TNHH ñöôïc chia thaønh hai loaïi, bao goàm (i) coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân, vaø (ii) coâng ty TNHH moät thaønh vieân do moät toå chöùc laøm chuû sôû höõu. Luaät Doanh nghieäp 1999 ñaõ khoâng thöøa nhaän hình thöùc coâng ty TNHH moät thaønh vieân do moät caù nhaân laøm chuû sôû höõu, vôùi quan ñieåm cho raèng khoù coù theå phaân ñònh raïch 2005 6 Coâng ty ñoái voán laø coâng ty maø yeáu toá chính quyeát ñònh vieäc thaønh laäp doanh nghieäp laø khaû naêng vaø möùc ñoä goùp voán cuûa caùc caùc thaønh vieân. Trong loaïi hình coâng ty naøy, caùc thaønh vieân coù theå bieát nhau hoaëc khoâng caàn bieát roõ veà nhau, vieäc hôïp taùc thaønh laäp coâng ty chæ döïa treân phaàn voán goùp cuûa caùc thaønh vieân, caùc thaønh vieân chæ phaûi chòu traùch nhieäm baèng soá voán goùp cuûa mình ñoái vôùi nghóa vuï cuûa coâng ty, vieäc boå sung hay thay ñoåi thaønh vieân khoâng caàn coù söï ñoàng yù cuûa caùc thaønh vieân khaùc. Ngöôïc laïi vôùi coâng ty ñoái voán, ñoái vôùi coâng ty ñoái nhaân thì nhaân thaân cuûa thaønh vieân laø yeáu toá cô baûn cho vieäc thaønh laäp coâng ty vaø caùc thaønh vieân phaûi chòu traùch nhieäm baèng toaøn boä taøi saûn cuûa mình ñoái vôùi nghóa vuï cuûa coâng ty, vieäc thay ñoåi hay boå sung thaønh vieân phaûi ñöôïc söï ñoàng thuaän cuûa taát caû caùc thaønh vieân trong coâng ty (keå caû trong tröôøng hôïp moät thaønh vieân cheát, thì ngöôøi thöøa keá chæ coù theå trôû thaønh thaønh vieân coâng ty neáu ñöôïc taát caû caùc thaønh vieân khaùc chaáp thuaän). Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP Theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005, thì loaïi hình coâng ty ñoái voán bao goàm coâng ty TNHH vaø coâng ty CP, coøn loaïi hình coâng ty ñoái nhaân laø coâng ty hôïp danh (Tuy nhieân, coâng ty hôïp danh 50 cuûa Vieät Nam khoâng hoaøn toaøn thuaàn tuùy laø coâng ty ñoái nhaân khi cho pheùp coù thaønh vieân goùp voán cuøng tham gia vôùi caùc thaønh vieân hôïp danh).
  52. roøi giöõa traùch nhieäm caù nhaân (chuû sôû höõu) vaø coâng ty. Tuy nhieân, treân thöïc teá, quy ñònh treân ñaõ haïn cheá ñaùng keå soá löôïng coâng ty TNHH do caùc caù nhaân thaønh laäp, do taâm lyù öa chuoäng kinh doanh moät mình cuûa ngöôøi Vieät Nam trong khi khoâng muoán thaønh laäp doanh nghieäp tö nhaân. Treân thöïc teá, moät soá löôïng khoâng nhoû caùc coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân veà thöïc chaát laø sôû höõu cuûa moät caù nhaân, moät hay moät vaøi thaønh vieân khaùc tham gia chæ laø hình thöùc ñeå ñoái phoù vôùi quy ñònh cuûa phaùp luaät. Ñieàu naøy gaây ruûi ro cho coâng ty khi moät thaønh vieân bò cheát, maát naêng löïc haønh vi daân söï hoaëc bò phaït tuø. Xuaát phaùt töø thöïc teá ñoù, treân cô sôû keá thöøa Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ thöøa nhaän hình thöùc coâng ty TNHH moät thaønh vieân do moät caù nhaân laøm chuû sôû höõu. Theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005, coâng ty TNHH bao goàm (i) coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân; vaø (ii) coâng ty TNHH moät thaønh vieân do moät toå chöùc hoaëc caù nhaân laøm chuû sôû höõu. Vì ñoái töôïng aùp duïng cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 ñöôïc môû roäng, neân caùc coâng ty TNHH theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 khoâng chæ laø caùc coâng ty TNHH do caùc toå chöùc, caù nhaân trong nöôùc laøm chuû ôû höõu, maø coøn bao goàm caû caùc coâng ty TNHH do caùc toå chöùc vaø caù nhaân nöôùc ngoaøi laøm chuû sôû höõu. Caùc coâng ty naøy tröôùc ngaøy 1/7/2006, ñöôïc thaønh laäp döôùi caùc hình thöùc coâng ty lieân doanh, coâng ty 100% voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi theo Luaät Ñaàu tö Nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam naêm1996. Ngoaøi caùc quy ñònh môùi noùi treân, Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ phaùt trieån vaø hoaøn thieän theâm caùc quy ñònh veà quaûn trò doanh nghieäp, trong ñoù coù coâng ty traùch nhieäm höõu haïn, phuø hôïp vôùi caùc nguyeân taéc vaø thoâng leä toát veà quaûn trò doanh nghieäp treân theá giôùi. Caùc quy ñònh veà quaûn trò doanh nghieäp theo Luaät Doanh nghieäp 2005, taäp trung chuû yeáu vaøo caùc vaán ñeà: Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 Q Xaùc ñònh roõ raøng hôn caùc quyeàn vaø nghóa vuï cuûa caùc thaønh vieân 51 trong coâng ty;
  53. z Baûo ñaûm ñoái xöû bình ñaúng giöõa caùc thaønh vieân trong coâng ty; z Xaùc ñònh roõ traùch nhieäm cuûa ngöôøi quaûn lyù; z Xaùc ñònh roõ vai troø vaø traùch nhieäm cuûa ban kieåm soaùt; z Ñaûm baûo coâng khai vaø minh baïch trong hoaït ñoäng quaûn lyù. B. COÂNG TY TRAÙCH NHIEÄM HÖÕU HAÏN HAI THAØNH VIEÂN TRÔÛ LEÂN 1. Ñònh nghóa Töông töï nhö Luaät Doanh nghieäp 1999, theo Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 38), coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân laø doanh nghieäp (i) coù ít nhaát hai (2) thaønh vieân nhöng soá löôïng thaønh vieân khoâng vöôït quaù naêm möôi (50), (ii) thaønh vieân cuûa coâng ty coù theå laø toå chöùc, caù nhaân vaø (iii) caùc thaønh vieân chòu traùch nhieäm veà caùc khoaûn nôï vaø nghóa vuï taøi saûn khaùc cuûa coâng ty trong phaïm vi soá voán cam keát goùp vaøo coâng ty (khaùc vôùi caùc coå ñoâng trong coâng ty coå phaàn chæ chòu traùch nhieäm trong phaïm vi soá voán ñaõ goùp vaøo coâng ty). Coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân coù tö caùch phaùp nhaân keå töø ngaøy ñöôïc Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 caáp Giaáy chöùng nhaän ÑKKD vaø khoâng ñöôïc phaùt haønh coå phaàn nhö coâng ty coå phaàn. 2. Thöïc hieän vieäc goùp voán Theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 39), thaønh vieân saùng laäp laø ngöôøi goùp voán, tham gia xaây döïng, thoâng qua vaø kyù teân vaøo baûn Ñieàu leä ñaàu tieân cuûa coâng ty. Thaønh vieân saùng laäp ñöôïc kyù caùc loaïi hôïp ñoàng phuïc vuï cho vieäc thaønh laäp vaø hoaït ñoäng cuûa coâng ty tröôùc khi ñaêng kyù kinh doanh, noäp hoà sô khi ñaêng kyù kinh doanh taïi cô quan khi ñaêng kyù kinh doanh vaø nhaän Giaáy Chöùng nhaän khi ñaêng kyù kinh doanh. Tuy nhieân, sau khi doanh nghieäp ñöôïc thaønh laäp, khoâng coù quy ñònh naøo phaân bieät veà 52 quyeàn haïn, nghóa vuï giöõa thaønh vieân saùng laäp vaø thaønh vieân goùp voán. Ñaây laø ñieåm khaùc bieät giöõa quy ñònh veà thaønh vieân trong coâng ty traùch nhieäm höõu
  54. haïn vaø quy ñònh veà coå ñoâng trong coâng ty coå phaàn (ví duï nhö coå ñoâng saùng laäp trong coâng ty coå phaàn chæ ñöôïc töï do chuyeån nhöôïng coå phaàn cuûa mình sau ba (03) naêm keå töø ngaøy coâng ty ñöôïc caáp Giaáy Chöùng nhaän khi ñaêng kyù kinh doanh, trong khi haïn cheá naøy khoâng aùp duïng ñoái vôùi vieäc chuyeån nhöôïng soá coå phaàn cuûa caùc coå ñoâng phoå thoâng). Lieân quan ñeán soá voán cam keát goùp vaøo doanh nghieäp, Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 39) ñaõ quy ñònh thaønh vieân phaûi goùp voán ñaày ñuû vaø ñuùng haïn baèng loaïi taøi saûn goùp voán nhö ñaõ cam keát. Neáu caùc thaønh vieân goùp voán baèng ngoaïi teä, vaøng thì voán ñieàu leä quy ñònh trong giaáy chöùng nhaän khi ñaêng kyù kinh doanh seõ ghi theo ñuùng giaù trò cuûa ngoaïi teä, vaøng hay seõ ñöôïc quy ñoåi töø giaù trò ngoaïi teä, vaøng sang ñoàng Vieät Nam. Neáu goùp voán baèng caùc taøi saûn khaùc, thì phaûi ñònh giaù. Ñaây laø vaán ñeà caàn ñöôïc cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn höôùng daãn cuï theå ñeå vaän duïng thoáng nhaát trong thöïc teá. Neáu thaønh vieân thay ñoåi loaïi taøi saûn goùp voán ñaõ cam keát thì phaûi ñöôïc söï nhaát trí cuûa caùc thaønh vieân coøn laïi. Trong thôøi haïn baûy (7) ngaøy laøm vieäc, coâng ty phaûi thoâng baùo baèng vaên baûn noäi dung thay ñoåi ñoù ñeán cô quan khi ñaêng kyù kinh doanh keå töø ngaøy chaáp thuaän söï thay ñoåi. Ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät cuûa coâng ty phaûi thoâng baùo baèng vaên baûn tieán ñoä goùp voán ñaêng kyù ñeán cô quan khi ñaêng kyù kinh doanh trong thôøi haïn möôøi laêm (15) ngaøy, keå töø ngaøy cam keát goùp voán vaø phaûi chòu traùch nhieäm caù nhaân veà caùc thieät haïi cho coâng ty vaø ngöôøi khaùc do thoâng baùo chaäm treã hoaëc thoâng baùo khoâng chính xaùc, khoâng trung thöïc, khoâng ñaày ñuû. Lieân quan ñeán thoâng baùo baèng vaên baûn tieán ñoä goùp voán, vaán ñeà ñaët ra laø thoâng baùo ñoù phaûi bao goàm nhöõng noäi dung gì ñeå ñöôïc coi laø moät thoâng baùo ñaày ñuû. Ñaây laø vaán ñeà caàn phaûi xaùc ñònh roõ bôûi neáu khoâng, seõ raát khoù xaùc ñònh traùch nhieäm caù nhaân cuûa ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät cuûa coâng ty. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 Vì caùc thaønh vieân thaønh trong coâng ty traùch nhieäm höõu haïn hai thaønh vieân trôû leân chòu traùch nhieäm veà caùc khoaûn nôï vaø nghóa vuï taøi saûn khaùc cuûa coâng 53
  55. ty trong phaïm vi soá voán cam keát goùp vaøo coâng ty, do vaäy neáu thaønh vieân khoâng goùp ñuû vaø ñuùng haïn soá voán ñaõ cam keát thì soá voán chöa goùp ñöôïc coi laø nôï cuûa thaønh vieân ñoù ñoái vôùi doanh nghieäp vaø thaønh vieân ñoù phaûi chòu traùch nhieäm boài thöôøng thieät haïi phaùt sinh do khoâng goùp ñuû vaø ñuùng haïn soá voán ñaõ cam keát. Moät ñieåm môùi cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999 laø sau thôøi haïn cam keát goùp laàn cuoái maø vaãn coù thaønh vieân chöa goùp ñuû soá voán ñaõ cam keát goùp thì soá voán chöa goùp ñöôïc xöû lyù theo moät trong caùc caùch sau: (i) moät hoaëc moät soá thaønh vieân nhaän goùp ñuû soá voán chöa goùp, (ii) huy ñoäng ngöôøi khaùc cuøng goùp voán vaøo coâng ty vaø (iii) caùc thaønh vieân coøn laïi goùp ñuû soá voán chöa goùp theo tyû leä phaàn voán goùp cuûa hoï trong voán ñieàu leä coâng ty. Sau khi soá voán coøn laïi ñöôïc goùp ñuû, thaønh vieân chöa goùp voán theo cam keát ñöông nhieân khoâng coøn laø thaønh vieân cuûa doanh nghieäp vaø doanh nghieäp phaûi ñaêng kyù thay ñoåi noäi dung khi ñaêng kyù kinh doanh (maëc duø vaäy, thaønh vieân naøy vaãn phaûi chòu traùch nhieäm boài thöôøng thieät haïi phaùt sinh (neáu coù) do khoâng goùp ñuû vaø ñuùng haïn soá voán ñaõ cam keát). Taïi thôøi ñieåm goùp ñuû phaàn voán goùp, thaønh vieân ñöôïc coâng ty caáp giaáy chöùng nhaän phaàn voán goùp. Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 3. Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa thaønh vieân 3.1 Quyeàn cuûa thaønh vieân Caùc quyeàn cuûa thaønh vieân ñöôïc xaùc laäp treân cô sôû caùc quy ñònh cuûa luaät vaø caùc quy ñònh chi tieát trong ñieàu leä coâng ty. Töông töï nhö Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 41) quy ñònh caùc thaønh vieân cuûa coâng ty traùch nhieäm höõu haïn hai thaønh vieân trôû leân coù caùc quyeàn cô baûn sau ñaây: (i) Tham döï hoïp Hoäi ñoàng Thaønh vieân, thaûo luaän, kieán nghò, bieåu quyeát caùc vaán ñeà thuoäc thaåm quyeàn cuûa Hoäi ñoàng Thaønh vieân; (ii) Coù soá phieáu bieåu quyeát töông öùng vôùi phaàn voán goùp; 54 (iii) Ñöôïc chia lôïi nhuaän töông öùng vôùi phaàn voán goùp sau khi coâng ty ñaõ
  56. noäp ñuû thueá vaø hoaøn thaønh caùc nghóa vuï taøi chính khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät; (iv) Ñöôïc chia giaù trò taøi saûn coøn laïi cuûa coâng ty töông öùng vôùi phaàn voán goùp khi coâng ty giaûi theå hoaëc phaù saûn; (v) Ñöôïc öu tieân goùp theâm voán vaøo coâng ty khi coâng ty taêng voán ñieàu leä; ñöôïc quyeàn chuyeån nhöôïng moät phaàn hoaëc toaøn boä phaàn voán goùp theo quy ñònh cuûa luaät; (vi) Khieáu naïi hoaëc khôûi kieän Giaùm ñoác, Toång giaùm ñoác khi khoâng thöïc hieän ñuùng nghóa vuï, gaây thieät haïi ñeán lôïi ích cuûa thaønh vieân hoaëc coâng ty theo quy ñònh cuûa phaùp luaät; (vii) Ñònh ñoaït phaàn voán goùp cuûa mình baèng caùch chuyeån nhöôïng, ñeå thöøa keá, taëng cho vaø caùch khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät vaø Ñieàu leä coâng ty. Ngoaøi ra, thaønh vieân coù quyeàn kieåm tra, xem xeùt, tra cöùu, sao cheùp hoaëc trích luïc soå ñaêng kyù thaønh vieân, soå ghi cheùp vaø theo doõi caùc giao dòch, soå keá toaùn, baùo caùo taøi chính haøng naêm, soå bieân baûn hoïp Hoäi ñoàng Thaønh vieân, caùc giaáy tôø vaø taøi lieäu khaùc cuûa coâng ty. Ñaây laø moät söï tieán boä cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 so vôùi Luaät Doanh nghieäp 1999. Theo Luaät doanh nghieäp 1999, thaønh vieân chæ coù quyeàn xem soå ñaêng kyù thaønh vieân, soå keá toaùn, baùo caùo taøi chính haøng naêm maø khoâng coù quyeàn kieåm tra nhöõng taøi lieäu naøy. Vì vaäy, neáu quyeàn lôïi cuûa caùc thaønh vieân bò vi phaïm thì coù theå hoï seõ khoâng coù cô cheá kieåm soaùt vaø haïn cheá söï vi phaïm ñoù theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999. Quy ñònh naøy cuõng nhaèm taêng tính minh baïch trong hoaït ñoäng quaûn trò doanh nghieäp vaø giuùp caùc thaønh vieân kieåm tra, giaùm saùt toát hôn hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty. Ñeå baûo veä toát hôn quyeàn lôïi cuûa thaønh vieân thieåu soá, Luaät Doanh nghieäp Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 2005 (Ñieàu 41) quy ñònh raèng thaønh vieân hoaëc nhoùm thaønh vieân sôû höõu treân 25% voán ñieàu leä (hoaëc moät tyû leä khaùc thaáp hôn ñöôïc quy ñònh trong Ñieàu leä 55
  57. coâng ty), hoaëc caùc thaønh vieân thieåu soá hôïp nhau laïi trong tröôøng hôïp coù moät thaønh vieân sôû höõu treân 75% voán ñieàu leä (vaø Ñieàu leä coâng ty khoâng quy ñònh moät tyû leä khaùc thaáp hôn neâu treân), coù quyeàn yeâu caàu trieäu taäp hoïp Hoäi ñoàng Thaønh vieân ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà thuoäc thaåm quyeàn. Neáu Chuû tòch Hoäi ñoàng Thaønh vieân khoâng trieäu taäp hoïp Hoäi ñoàng Thaønh vieân theo yeâu caàu cuûa thaønh vieân hoaëc nhoùm thaønh vieân naøy trong thôøi haïn möôøi laêm (15) ngaøy keå töø ngaøy nhaän ñöôïc yeâu caàu thì thaønh vieân vaø nhoùm thaønh vieân ñoù trieäu taäp hoïp Hoäi ñoàng Thaønh vieân, ñoàng thôøi coù quyeàn nhaân danh mình hoaëc nhaân danh coâng ty khôûi kieän Chuû tòch Hoäi ñoàng Thaønh vieân veà vieäc khoâng thöïc hieän ñuùng nghóa vuï quaûn lyù, gaây thieät haïi ñeán lôïi ích hôïp phaùp cuûa hoï. Trong tröôøng hôïp naøy, thaønh vieân hoaëc nhoùm thaønh vieân nhö vaäy coù theå yeâu caàu cô quan ÑKKD giaùm saùt vieäc toå chöùc vaø tieán haønh hoïp Hoäi ñoàng Thaønh vieân. Tröôùc ñaây, neáu nhö thaønh vieân hoaëc nhoùm thaønh vieân sôû höõu treân 35% voán ñieàu leä (hoaëc tyû leä khaùc thaáp hôn quy ñònh trong Ñieàu leä), yeâu caàu trieäu taäp hoïp nhöng Chuû tòch Hoäi ñoàng Thaønh vieân khoâng trieäu taäp hoïp Hoäi ñoàng Thaønh vieân thì Luaät Doanh nghieäp 1999 khoâng quy ñònh cheá taøi cuï theå naøo aùp duïng ñoái vôùi Chuû tòch Hoäi ñoàng Thaønh vieân trong tröôøng hôïp nhö vaäy Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 maëc duø veà nguyeân taéc thaønh vieân vaø nhoùm thaønh vieân naøy vaãn coù quyeàn khôûi kieän ra toaø aùn theo quy ñònh cuûa Phaùp leänh Giaûi quyeát caùc Vuï aùn Kinh teá (tröôùc ngaøy 1/1/2005) hoaëc Boä luaät Toá tuïng Daân söï (töø sau 1/1/2005). Thaønh vieân cuûa coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân coøn coù quyeàn chæ ñònh ngöôøi ñaïi dieän thay maët mình tham gia hoaït ñoäng cuûa Hoäi ñoàng Thaønh vieân trong coâng ty. Vieäc chæ ñònh hay thay theá ngöôøi ñaïi dieän phaûi laäp baèng vaên baûn vaø thoâng baùo cho coâng ty vaø cô quan ÑKKD trong thôøi haïn baûy ngaøy laøm vieäc, keå töø ngaøy chæ ñònh hay thay theá. Ngöôøi ñaïi dieän theo uyû quyeàn phaûi coù caùc tieâu chuaån vaø ñieàu kieän sau ñaây: (i) Ñuû naêng löïc haønh vi daân söï; 56 (ii) Khoâng thuoäc ñoái töôïng bò caám thaønh laäp vaø quaûn lyù doanh nghieäp;
  58. (iii) Coù trình ñoä chuyeân moân, kinh nghieäm trong quaûn lyù kinh doanh hoaëc trong ngaønh, ngheà kinh doanh chuû yeáu cuûa coâng ty; (iv) Ñoái vôùi coâng ty con cuûa coâng ty coù phaàn voán goùp hay coå phaàn sôû höõu Nhaø nöôùc chieám treân 50% voán ñieàu leä thì vôï hoaëc choàng, cha, cha nuoâi, meï, meï nuoâi, con, con nuoâi, anh, chò, em ruoät cuûa ngöôøi quaûn lyù vaø cuûa ngöôøi coù thaåm quyeàn boå nhieäm ngöôøi quaûn lyù coâng ty meï khoâng ñöôïc cöû laøm ngöôøi ñaïi dieän theo uyû quyeàn taïi coâng ty con. 3.2 Nghóa vuï cuûa thaønh vieân Töông töï nhö Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 42) quy ñònh caùc thaønh vieân coù nghóa vuï chính nhö (i) goùp ñuû, ñuùng haïn soá voán ñaõ cam keát vaø chòu traùch nhieäm veà caùc khoaûn nôï vaø nghóa vuï taøi saûn khaùc cuûa coâng ty trong phaïm vi soá voán ñaõ cam keát goùp vaøo coâng ty, (ii) tuaân thuû ñieàu leä coâng ty, vaø (iii) chaáp haønh quyeát ñònh cuûa Hoäi ñoàng Thaønh vieân. Tuy nhieân, caùc quy ñònh trong Luaät Doanh nghieäp 1999 ñaõ khoâng laøm roõ traùch nhieäm caù nhaân cuûa thaønh vieân vi phaïm luaät cuõng nhö caùc nghóa vuï caån troïng, trung thaønh, minh baïch cuûa thaønh vieân nhaèm baûo veä lôïi ích cuûa coâng ty. Khaéc phuïc moät soá ñieåm chöa roõ raøng cuûa Luaät Doanh nghieäp 1999 ñoàng thôøi ñeà cao caùc nghóa vuï caån troïng, trung thaønh vaø minh baïch cuûa thaønh vieân, Luaät Doanh nghieäp 2005 ñaõ quy ñònh thaønh vieân khoâng ñöôïc ruùt voán ñaõ goùp ra khoûi coâng ty döôùi moïi hình thöùc, tröø tröôøng hôïp: (i) Thaønh vieân yeâu caàu coâng ty mua laïi phaàn voán goùp theo quy ñònh taïi Ñieàu 43; (ii) Thaønh vieân chuyeån nhöôïng phaàn voán goùp theo Ñieàu 44; (iii) Thaønh vieân laø caù nhaân cheát, thaønh vieân bò haïn cheá hoaëc maát naêng löïc haønh vi daân söï hoaëc thaønh vieân taëng cho phaàn voán goùp taïi coâng ty cho ngöôøi Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 khaùc hoaëc thaønh vieân söû duïng phaàn voán goùp ñeå traû nôï theo Ñieàu 45; 57
  59. (iv) Hoaøn traû voán goùp cho thaønh vieân coâng ty do coâng ty giaûm voán ñieàu leä theo Ñieàu 60. Theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 2005 (Ñieàu 42), thaønh vieân7 : (i) Chòu traùch nhieäm caù nhaân khi nhaân danh coâng ty thöïc hieän haønh vi vi phaïm phaùp luaät, tieán haønh kinh doanh hoaëc giao dòch khaùc khoâng nhaèm phuïc vuï lôïi ích cuûa coâng ty vaø gaây thieät haïi cho ngöôøi khaùc, thanh toaùn caùc khoaûn nôï chöa ñeán haïn tröôùc nguy cô taøi chính coù theå xaûy ra ñoái vôùi coâng ty; (ii) Thöïc hieän caùc quyeàn vaø nhieäm vuï ñöôïc giao moät caùch trung thöïc, caån troïng, toát nhaát nhaèm baûo ñaûm lôïi ích hôïp phaùp toái ña cuûa coâng ty; thaønh vieân phaûi trung thaønh vôùi lôïi ích cuûa coâng ty, thaønh vieân khoâng söû duïng thoâng tin, bí quyeát, cô hoäi kinh doanh cuûa coâng ty, khoâng ñöôïc laïm duïng ñòa vò, chöùc vuï vaø taøi saûn cuûa coâng ty ñeå tö lôïi hoaëc phuïc vuï lôïi ích cuûa toå chöùc, caù nhaân khaùc; (iii) Phaûi thoâng baùo kòp thôøi, ñaày ñuû, chính xaùc cho coâng ty veà caùc Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 doanh nghieäp maø hoï vaø ngöôøi coù lieân quan cuûa hoï laøm chuû hoaëc coù coå phaàn, phaàn voán goùp chi phoái thoâng qua vieäc nieâm yeát thoâng baùo taïi truï sôû chính vaø chi nhaùnh cuûa coâng ty. 4. Cô caáu toå chöùc quaûn lyù Cô caáu toå chöùc cuûa coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân goàm coù (i) Hoäi 7 Luaät Doanh nghieäp 2005 chöa quy ñònh roõ neáu thaønh vieân coâng ty vi phaïm moät trong nhöõng quy ñònh treân vaø Hoäi ñoàng Thaønh vieân muoán khai tröø thaønh vieân naøy ra khoûi Hoäi ñoàng Thaønh vieân thì giaûi quyeát nhö theá naøo. Noùi roäng ra, Luaät Doanh nghieäp 1999 vaø Luaät Doanh nghieäp 2005 khoâng quy ñònh cheá taøi khai tröø thaønh vieân ra khoûi Hoäi ñoàng Thaønh vieân maø chæ quy ñònh thaønh vieân coù 58 quyeàn ñònh ñoaït phaàn voán goùp cuûa mình baèng caùch chuyeån nhöôïng, ñeå thöøa keá, taëng cho v.v (Ñieàu 41) hoaëc yeâu caàu mua laïi phaàn voán goùp (Ñieàu 43).
  60. ñoàng Thaønh vieân, (ii) Chuû tòch Hoäi ñoàng Thaønh vieân, (iii) Giaùm ñoác, Toång giaùm ñoác vaø (iv) Ban kieåm soaùt (phaûi thaønh laäp neáu coù töø 11 thaønh vieân trôû leân hoaëc tuyø choïn neáu coù ít hôn 11 thaønh vieân). Coù theå thaáy raèng khoâng coù söï khaùc bieät ñaùng keå veà quy ñònh cô caáu toå chöùc cuûa coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân taïi Luaät Doanh nghieäp 2005 vaø Luaät Doanh nghieäp 1999. Hình 1. Cô caáu toå chöùc quaûn lyù cuûa coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân HÑTV Chuû tòch HÑQT Ban kieåm soaùt ( baét buoäc hoaëc tuøy choïn ) Giaùm ñoác, TGÑ 4.1 Hoäi ñoàng Thaønh vieân Hoäi ñoàng Thaønh vieân goàm caùc thaønh vieân, laø cô quan quyeát ñònh cao nhaát cuûa coâng ty. Thaønh vieân laø toå chöùc chæ ñònh ngöôøi ñaïi dieän theo uyû quyeàn tham gia Hoäi ñoàng Thaønh vieân. Ñieàu leä coâng ty seõ quy ñònh cuï theå ñònh kyø hoïp Hoäi ñoàng Thaønh vieân, nhöng ít nhaát moãi naêm phaûi hoïp moät laàn. Nhö vaäy, coù theå thaáy ñòa vò phaùp lyù vaø vai troø cuûa Hoäi ñoàng Thaønh vieân töông ñöông vôùi Ñaïi hoäi ñoàng Coå ñoâng laø cô quan quyeát ñònh cao nhaát cuûa coâng ty coå phaàn bao goàm taát caû caùc coå ñoâng cuûa coâng ty. a. Quyeàn vaø nhieäm vuï cuûa Hoäi ñoàng Thaønh vieân Tìm hieåu veà LUAÄT DOANH NGHIEÄP 2005 Töông töï nhö Luaät Doanh nghieäp 1999, theo quy ñònh cuûa Luaät Doanh nghieäp 59 2005 (Ñieàu 47), Hoäi ñoàng Thaønh vieân coù caùc quyeàn vaø nhieäm vuï sau ñaây: