Tập san của Câu lạc bộ chế tạo máy - Số 1

Nội dung text: Tập san của Câu lạc bộ chế tạo máy - Số 1

1. CH Ế T ẠO MÁY 1 T P SAN C A CÂU L C B CH T O MÁY S Ậ Ủ Ạ Ộ Ế Ạ Ố 11 − 2003 Chào m ừng ngày nhà giáo Vi ệt Nam 20-11
2. Lôøi Töïa Tröôøng ñaïi hoïc Thuûy saûn trong nhöõng naêm - Toå chöùc caùc xeâmina, thi olimpic. gaàn ñaây daáy leân phong traøo ñoåi môùi phöông - Khai thaùc, tìm kieám taøi lieäu. phaùp giaûng daïy theo höôùng laáy sinh vieân laøm Trong ñoù xuaát baûn taäp san chuyeân ngaønh trung taâm. Theo ñoù sinh vieân ñöôïc xem nhö laø cheá taïo maùy laø coâng vieäc chuû ñaïo cuûa caâu laïc chuû theå cuûa moïi hoaït ñoäng hoïc taäp. Theâm vaøo boä, nhaèm giôùi thieäu nhöõng keát quaû hoaït ñoäng ñoù phong traøo nghieân cöùu khoa hoïc cuõng ngaøy khoa hoïc coâng ngheä noùi chung vaø cô khí noùi caøng ñöôïc coi troïng. Raûi raùc moät vaøi khoa ñaõ rieâng treân cô sôû caùc baùo, taïp chí trong nöôùc vaø thaønh laäp caâu laïc boä chuyeân ngaønh, toå chöùc treân theá giôùi. Beân caïnh ñoù taâïp san cuõng seõ giôùi caùc cuoäc thi olimpic nhaèm daáy leân phoøng thieäu saùch, trang web chuyeân ngaønh, ñaêng caùc traøo hoïc taäp trong toøan tröôøng. Tuy nhieân caùc baøi vieát veà kieán thöùc chuyeân ngaønh maø sinh hoaït ñoäng naøy mang tính töï phaùt, thieáu tính vieân khoâng theå coù ñöôïc töø chöông trình chính ñònh höôùng vaø beàn laâu. khoùa, tieáng Anh chuyeân ngaønh Taäp san seõ Khoa Cô khí laø moät trong nhöõng khoa coù ñöôïc löu haønh noäi boä trong khoa. Coá gaéng 2 ñoäi nguõ caùn boä huøng haäu, coù nhieàu caùn boä lôùn thaùng ra maét 1 taäp san. Tuy ñoái töôïng phuïc tuoåi nhieàu kinh nghieäm taâm huyeát vôùi ngheà, chính laø sinh vieân, nhöng caùc thaày coâ cuõng coù coù nhieàu caùn boä treû naêng ñoäng. Tuy nhieân caùc theå tìm trong taäp san naøy nhöõng thoâng tin boå hoïat ñoäng ngoaïi khoùa cuûa khoa chöa töông ích cho ngheà nghieäp. Taát caû caùc giaùo vieân, xöùng vôùi tieàm naêng ñoù, ñaëc bieät laø ñoái vôùi caùc sinh vieân trong khoa ñeàu coù theå tham gia vieát caùn boä treû. Ñeå phaùt huy taùc duïng hôn nöõa caùc baøi. hoaït ñoäng giaûng daïy, hoïc taäp, nghieân cöùu Caâu laïc boä saün saøng tieáp nhaän nhöõng ai khoa hoïc trong khoa Cô khí, ñoaøn khoa Cô khí muoán trôû thaønh thaønh vieân cuûa caâu laïc boä. Seõ vaø boä moân Cheá taïo maùy thaønh laäp caâu laïc boä coù nhöõng cheá ñoä öu ñaõi “ñaëc bieät” cho töøng chuyeân ngaønh Cheá taïo maùy. thaønh vieân. Kính môøi Quyù thaày coâ vaø caùc baïn Vôùi vieäc thaønh laäp caâu laïc boä chuyeân sinh vieân tham gia. Xin lieân laïc ñeán caùc thaønh ngaønh Cheá taïo maùy, giaùo vieân vaø sinh vieân vieân chuû choát cuûa caâu laïc boä, boä moân Cheá taïo trong khoa Cô khí noùi chung vaø trong boä moân maùy hoaëc e-mail veà ñòa chæ Cheá taïo maùy noùi rieâng seõ coù moät “saân chôi” caulacboctm@yahoo.com. boå ích. Ñaây laø haït nhaân cho caùc hoïat ñoäng Nhaân dòp kyû nieäm ngaøy Nhaø giaùo Vieät mang tính phong traøo nhöng seõ aûnh höôûng saâu Nam, thay maët caâu laïc boä toâi xin baøy toû loøng saéc ñeán vieäc giaûng daïy vaø hoïc taäp cuûa giaùo bieát ôn saâu saéc ñeán taát caû Quyù thaày coâ ñaõ daøy vieân vaø sinh vieân trong khoa, nhaèm töøng böôùc coâng daïy doã. Kính chuùc Quyù thaày coâ maïnh naâng cao chaát löôïng daïy vaø hoïc chuyeân ngaønh khoûe, thaønh ñaït vaø coâng taùc toát. Chuùc caùc baïn Cheá taïo maùy. sinh vieân maïnh khoûe, hoïc toát vaø ngaøy caøng Lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa caâu laïc boä laø tieán boä! - Toå chöùc höôùng daãn söû duïng (mieãn phí) moät soá duïng cuï, thieát bò ño löôøng. CHUÛ TÒCH CAÂU LAÏC BOÄ - Toå chöùc giaûng daïy mieãn phí moät soá phaàn Nguyeãn Vaên Töôøng meàm chuyeân ngaønh. - Xuaát baûn taäp san chuyeân ngaønh. 1
3. TIN T C - S KI N Tin ho t ñ ng Câu l c b - ðoàn ý ngh ĩa c a các em sinh viên ñi v i t t c Th y Cô chúng ta. - Ngày 6/11/2003 câu l c b Ch t o máy ñã t ch c phát ñ thi cho h ơn 70 sinh viên Phê duy t chi n l ưc phát tri n ngành tham gia thi olimpic Ch t o máy l n 2. N i cơ khí dung cu c thi này là d ch tài li u ti ng Anh Th t ưng Chính ph v a phê duy t chi n chuyên ngành. Thành ph n sinh viên tham lưc cho ngành c ơ khí ñn n ăm 2010. Theo ñó, gia d thi bao g m : sinh viên ngành ch t o s ưu tiên phát tri n m t s chuyên ngành và (53 sv), ngành ñng l c (17sv), ngành tàu sn ph m tr ng ñim nh ư máy ñng l c, thi t b thuy n (3sv). ða s là khoá 42 (45sv), khoá ph c v nông lâm ng ư nghi p và công nghi p 43 (25sv), khoá 44 (1sv), khoá 41 (1sv), khoá ch bi n, c ơ khí ô tô, c ơ khí giao thông v n t i. 40 (1sv). Tuy là cu c thi d ch tài li u chuyên ðn n ăm 2010, ngành c ơ khí s ñáp ng 45- ngành l n ñ u tiên ñưc t ch c trong khoa 50% nhu c u s n ph m c a c n ưc, trong ñó nh ưng ñoc sinh viên h ưng ng r t nhi t xu t kh u ñ t 30% giá tr s n l ưng. ð ñ t tình, ph n kh i. N i dung thi này s ñưc duy ñưc m c tiêu này, Nhà n ưc s có các chính trì hàng n ăm. sách ưu tiên v thu , t o v n, ñào t o ngu n - L p h ưng dãn s d ng ph n m n nhân l c Pro/E2000i mi n phí ñã ñưc t ch c t gi a (Theo Ng ưi Lao ð ng ) giai ñon 1 c a h c k ỳ này. Tham gia l p h c có 6 sinh viên 42CT-1 và 42CT-2 ñã ñt ñim Ch t o thành công máy gieo lúa t ñ ng cao trong môn h c Ch t o máy 1. L p h c K s ư Ph m Hoàng Th ng – Giám ñc công do th y Nguy n V ăn T ưng ph trách. D ưi ty TNHH Hoàng Th ng (TP H Chí Minh) v a hình th c giáo viên h ưng d n s ơ b , có tài chính th c công b ch t o thành công lo i máy li u s n, sinh viên t th c hành. Ch qua 3 gieo lúa t ñ ng b ng nh a. V i máy gieo lúa t bu i h c sinh viên ñã có th v ñưc h u h t ñng, ng ưi nông dân ch c n b lúa vào nh ng các chi ti t 3D trong sách Bài tâp v k thu t. bu xoay, sau ñó thong th kéo máy gieo lúa t Sau 3 tu n gián ñon ñ thi, l p h c ñã ñưc ñng trên ru ng, lúa gi ng tu n t r ơi ñu trên t ch c tr l i. D ki n l p h c s kéo dài kh p ru ng, gi m ñáng k s c lao ñ ng. ð tài ñn h t tháng 12. trên ñã ñưc Hi p h i Nh a TP H Chí Minh - L p th c hành ño l ưng mi n phí dành trao gi i ñ c bi t t i H i thi sáng t o khoa h c k riêng cho sinh viên c ơ khí khoá 41 d ki n s thu t TP H Chí Minh tháng 5-2003, và ñot m ngay sau khi sinh viên khoá này thi và HCV trong H i ch tri n lãm nông nghi p Vi t bo v xong ñ tài. Ngoài vi c th c hành trên Nam. Hi n Hi p h i Nh a TP H Chí Minh ñang nh ng d ng c c m tay thông th ưng, sinh bo tr cho Công ty s n xu t h ơn 30.000 máy viên s ñưc th c hành trên máy chi u hình, ph c v trong n ưc. máy ño ñ nhám b m t và m t s d ng c (Theo báo Lao ðng ) ño cao c p khác. ðây là c ơ h i h c h i quý báu không nên b l . S l ưng ñă ng ký có Ch t o thành công máy ñt rác y t hn, các b n sinh viên khoá 41 ph i nhanh chân lên. - D ưi s ch ñ o c a giáo viên ch nhi m, chi ñoàn sinh viên các l p 42CT-1 và 42CT-2 ñang ráo ri t làm báo t ưng k ni m ngày Nhà giáo Vi t Nam 20 –11. H u h t các sinh viên c a hai l p này ñu tham gia vi t bài. Tuy nhiên ña s các bài vi t ñưc th c hi n d ưi d ng s ưu t m. M t s sinh viên cho bi t dù ñã có ý t ưng trong ñ u nh ưng rt khó di n ñ t thành l i v ăn. Cho th y kh năng v ăn ch ươ ng c a sinh viên c ơ khí có Thi t b này có tên ðR.01.300, do k s ư nhi u h n ch . D p này c ũng là c ơ h i ñ sinh Tr ươ ng V ăn L ưu, ch c ơ s s a ch a c ơ khí viên chúng ta rèn luy n ng v ăn. Hy v ng hai Cao Lãnh ( ðng Tháp) thi t k , ch t o. Máy có t báo t ưng này s là món quà tinh th n ñ y công su t 300 kg/ngày v i giá 150 tri u ñng/cái, r g p 10 l n so v i máy ngo i nh p, 2
4. TIN T C - S KI N ñng th i khói th i ra r t ít và hoàn toàn vô tr ng t i 14.000 tn. hi. Nhà máy ñóng tàu H Long (T ng Công ty Nét ñc bi t c a máy là ñưc thi t k ba Công nghi p tàu th y Vi t Nam) v a h th y an bu ng, c u t o b ng thép dày 6 mm, ñưc toàn tàu ch container 1016 TEU mang tên cách nhi t b ng g ch, xi m ăng ch u nhi t ñ VINASHIN MARINER tr ng t i 14.000 t n. cao (trên 1.200 ñ C). Máy phù h p v i b nh ðây là vi n có t 150-200 gi ưng b nh. tàu có tr ng (Theo Tu i Tr ) ti l n nh t, Ch t o thành công máy v t s a bò hi n ñ i ð tài "Nghiên c u ch t o máy v t s a nh t ñưc bò" ñã ñưc H i ñ ng Nghi m thu do S ñóng m i Khoa h c Công ngh và Môi tr ưng TP HCM ln ñ u tiên ñánh giá ñt lo i khá. ðây là lo i máy do Vi n Vi t Nam, Cơ h c ng d ng Thi t k ch t o t m u vi v n ñ u máy n ưc ngoài cho phù h p v i ñiu ki n tư 19,2 tri u USD theo ñơn ñt hàng c a công ty Vi t Nam. vn t i Bi n ðông. Qua th nghi m t i các h nông dân nuôi Tàu container 1016 TEU VINASHIN bò s a các vùng ngo i thành cho th y, ch t MARINER có chi u dài 149,5 m, r ng 22,3m, lưng s a sau khi v t ñ m b o v sinh. Máy chi u cao m n 11,10m, công su t máy 6.930 mã có giá tr 10 tri u ñ ng (máy ngo i 12-15 tri u lc, t c ñ 18 h i lý/gi , có s c ch 1016 ñng). container. Tàu ñưc ñóng m i theo thi t k , quy Bu i ñánh giá c a H i ñ ng Nghi m thu trình công ngh , v t t ư, thi t b c a Ba Lan, d ưi ñưc t ch c ngày 21/5. s ki m tra nghiêm ng t c a c ơ quan ki m ñ nh (Theo Ng ưi Lao ð ng ) và chuyên gia n ưc ngoài. Giám ñc nhà máy ñóng tàu H Long, cho Xây d ng nhà máy thép cán ngu i bi t nhà máy s ñ y m nh ti n ñ thi công ñu tiên t i Vi t Nam nh ng ph n vic còn l i v i ch t l ưng cao ñ Ti Khu công nghi p Phú M (Bà R a - ñn tháng 2/2004 bàn giao con tàu Vũng Tàu), T ng công ty Thép Vi t Nam ñã ch container ñu tiên cho khách hàng ñúng kh i công (ngày 26/04/2002) xây d ng nhà th i gian, v i ch t l ưng cao v k thu t và m máy này v i công su t 205 nghìn t n/n ăm, thu t. chuyên s n xu t các lo i thép t m, thép cu n (Theo TTXVN 31/10/ 2003) thay th hàng nh p kh u ñ ph c v các ngành công nghi p ô tô, c ơ khí máy móc, xây Mt sinh viên ch t o máy ño ñ m dng giá 200.000 ñng Tng m c ñ u t ư cho công trình này lên Sáng 24/10, ti H i ti 1.880 t ñ ng, do T ng công ty Thép làm ngh Khoa h c sinh viên ch ñu t ư, cùng vi s h tr c a các ngân 2002 c a ð i h c Nông hàng th ươ ng m i trong n ưc d ưi hình th c lâm TP HCM, sinh viên hp v n cho vay. Phùng Quy Bình (l p Nhà th u t ư v n k thu t ñưc ch n ch ăn nuôi K24) ñã gi i là CT Austrplan (C ng hòa Áo) và nhà th u thi u chi c máy ño ñ m tư v n trong n ưc là liên doanh Infiseo (B ki u m i, giá siêu r , ng Công nghi p) - Nagecco (B Xây d ng). D dng trong l ĩnh v c ch ki n vào n ăm 2004, nhà máy s chính th c ñi bi n th c ăn gia súc. vào ho t ñng và s ti p t c ñ u t ư m r ng, Bình ñã ng d ng Phùng Quy Bình nâng công su t lên 450 nghìn t n/n ăm vào nguyên lý "c ưng ñ năm 2006. dòng ñin t l thu n v i l ưng n ưc có trong (Theo Tu i Tr ,Th i Báo Kinh T Vi t Nam) vt li u" ñ tìm ra m i liên h gi a các thông s H thu tàu ch container tr ng t i v dòng ñin và ñ m c a v t li u. Anh ñã l p 14.000 t n ráp và th nghi m thành công chi c máy dùng Vi t Nam ñã ñóng ñưc tàu ch container ñ ño ñ m c a b t sò, nh vi c ño dòng ñin ch y qua các m u b t. 3
5. TIN T C - S KI N Chic máy có tên là BHN135. Nó giúp gi i cao, phù h p v i chuyên ngành ñào t o. quy t bài toán ki m tra ñ m c a các h n Hc c ơ khí máy bay t i Vi n công ngh hp v t li u vô c ơ, v n v n ph i th c hi n British Columbia : trong phòng thí nghi m. Giá máy t i ña ch là ðiu ki n: h c sinh ph i t t nghi p PTTH, 200.000 ñng/chi c, trong khi máy nh p ti ng Anh TOEFL 550 ñim, ñim h c b môn ngo i có giá dao ñ ng t 3 ñ n 4 tri u toán, lý t 7,0 tr lên. N u không ñ t trình ñ ñng/máy. ti ng Anh s ph i h c m t khoá d b kho ng 16 (Theo Tu i Tr ) tu n tr ưc khi chính th c nh p h c. Chi phí khoá h c này là 1.800 USD. 2 n ăm ñu (không Vi t Nam ch t o máy bay siêu nh ngh hè) sinh viên s h c v lý thuy t, k thu t Văn phòng Chính ph v a có thông báo bng ti ng Anh. Chi phí h c t p kho ng 15.000 kt lu n c a Th t ưng Phan V ăn Kh i ñng USD/ n ăm. 3 n ăm còn l i sinh viên v a ñi làm ý giao cho H i C ơ h c Vi t Nam ch trì t ñ nâng cao tay ngh . L ươ ng 18.000 USD/ ch c ch t o th m t máy bay cánh qu t lo i năm. nh hai ch ng i. Ti n s ĩ chuyên ngành c ơ khí - h ti ng Pháp : ðưc bi t, n n công nghi p s n xu t máy ðiu ki n: h c viên ph i t t nghi p cao h c bay siêu nh trên th gi i ñã ñưc hình thành ñúng chuyên ngành, trình ñ ti ng Anh và Pháp và phát tri n cách ñây kho ng m t th k , tt ñ nghe gi ng tr c ti p. Khi trúng tuy n h c ñem l i m t ngu n l i nhu n kh ng l cho viên ñưc mi n toàn b h c phí; chi phí ăn, t các nhà s n xu t nh ư Cessna, Stol, JM túc kho ng t 7.000 -10.000 USD/n ăm. Aircraft Các n ưc t lâu c ũng ñã khai thác Liên h : V ăn phòng khuy n khích và h tr máy bay nh vào nhi u l ĩnh v c: phòng phát tri n giáo d c qu c t , 53E Phan Phù Tiên, ch ng thiên tai, ch ng buôn l u, c u h c u Hà N i; ðT: 7340145. nn, ch ng ùn t c giao thông, s n xu t nông Theo báo Sài gòn ti p th nghi p, an ninh qu c phòng Theo ñánh giá t m t cu c h i th o do Vi n Nghiên c u và Ch t o máy phát tia laser h tr cai phát tri n công ngh m i TP H Chí Minh t nghi n ma túy ch c vào tháng 1-2003, Vi t Nam hoàn toàn Vi n Nghiên c u ng d ng công ngh (B ñ kh n ăng làm ch công ngh và có nhi u Khoa h c - Công ngh ) v a cho ra ñ i m t thi t li th ñ s n xu t các lo i máy bay siêu nh b laser chuyên d ng ph c v cai nghi n ma túy ñt tiêu chu n qu c t . mang tên Model MD 001/CN 013. V i vi c chi u (Báo Tu i tr ) tia laser li u l ưng thích h p, lo i máy này có Sn xu t thành công pít-tông c l n th dùng trong châm c u ñ lo i tr ma túy ñưng kính 135 mm trong máu và não ng ưi nghi n. Công ty Diesel Sông Công ñã s n xu t Model MD 001/CN 013 ñưc ch t o nh ư thành công pít-tông c l n ñưng kính 135 mt thi t b t h p 2 lo i laser, bao g m 2 ng mm, b ñôi séc-măng/s ơ-mi; s ơ mi xi lanh ñt phóng laser - HeNe có công su t 0-35 mW. ch t l ưng cao. Thi t b trên ñưc ch t o trên c ơ s nh ng Theo TTXVN, Vi c s n xu t thành công nghiên c u c a Vi n v kh n ăng ng d ng c a các thi t b này n m trong khuôn kh ñ tài laser, v thu c gây nghi n và c ơ ch gây khoa h c c p Nhà n ưc KC.05.02 v ch t o nghi n. Các nhà khoa h c nh n th y, laser giúp ph tùng ñng c ơ diesel t 280 ñ n 600 mã tăng dòng máu ph n ñưc chi u, kích thích lc. Thành công này ñã kh ng ñ nh kh n ăng sinh h ng c u t y s ng, t ăng ho t ñ ng c a ch t o trong n ưc nh ng ph tùng mà tr ưc bch c u, ñ y m nh ho t ñ ng sinh s n t bào, ñây ph i nh p t n ưc ngoài. ñiu ch nh tính mi n d ch t bào b t n th ươ ng Theo VietnamNet và thay ñi tính ch t c a máu. Do ñó, có th k t hp dùng laser trong châm c u ñ ch a tr Hc chuyên ngành c ơ khí máy bay nhi u b nh, ñ c bi t là h tr cai nghi n. ti Canada (Theo Tu i Tr ) Tr ưng ñ i h c k thu t c a Canada v a gi i thi u hai ngành h c chính là c ơ khí máy bay và c ơ khí. Sinh viên theo h c còn có c ơ hi ti p c n v i môi tr ưng làm vi c k thu t 4
6. TRAO ÑOÅI BN ð XU T PHÁT TRI N NGÀNH C Ơ KHÍ Cơ khí là m t ngành công nghi p n n hơn 1 t nhân dân t (kho ng 130 tri u USD) ñ tng, có vai trò quan tr ng trong s nghi p CNH, mua m t dây chuy n ñúc hi n ñi c a Ðc nên HÐH ñt n ưc. Th c tr ng hi n nay c a ngành ñã hoàn toàn yên tâm v ch t l ưng c a block li b t c p tr ưc vai trò ñó. Phó Giáo s ư, Ti n s ĩ xi-lanh ñng c ơ. H u h t công ngh và thi t b khoa h c Nguy n T t Ti n nêu b n ñ xu t ñ trong nh ng nhà máy thu c các t p ñoàn l n v phát tri n ngành c ơ khí c a ñt n ưc trong thép c a Trung Qu c ñu nh p t các hãng n i nh ng n ăm t i. ti ng c a Ðc. Bài h c này cho th y n u bi t Th nh t, v t ch c m ng l ưi s n xu t ñu t ư ñúng ch và ñu t ư thích ñáng thì s có cơ khí. Hi n nay m ng l ưi c ơ khí n ưc ta ñưc sn ph m có s c c nh tranh. t ch c theo ki u phân tán, cát c , thi u s ch Theo chúng tôi, ñ thích ng v i n n kinh t th ño, ñiu ph i t p trung, ñng b t phía Nhà tr ưng c n nhanh chóng lo i b hình th c t nưc, b i v y s c m nh b chia nh , không ñ ch c xí nghi p theo mô hình khép kín t A ñn lc ñ làm nh ng vi c l n, t ng v n ñu t ư ñã Z mà nên t ăng c ưng phân công h p tác, không nhi u nh ưng hi u qu ñu t ư l i th p. M i chuyên môn hóa ñ có th t n d ng th m nh b, ngành h u nh ư ñu có c ơ s s n xu t c ơ ca t ng ñơ n v s n xu t, t n d ng t i ña n ăng khí riêng c a mình, t các t ng công ty nh ư: lc thi t b và có ñiu ki n ñi sâu c i ti n công Tng công ty c ơ khí xây d ng (B Xây d ng), ngh , nâng cao hi u qu ñu t ư c a toàn ngành Tng công ty c ơ khí giao thông v n t i (B Giao cơ khí. Thí d , có th xây d ng nhà máy chuyên thông v n t i) cho ñn các nhà máy c ơ khí to phôi, rèn, ép cho các ñi t ưng thu c nhi u chuyên ngành tr c thu c. L ñươ ng nhiên v i lĩnh v c khác nhau ch t o máy công c , c ơ khí cách t ch c nh ư v y thì m i b , ngành ñu giao thông v n t i, ch t o thi t b ñin, ch t o mu n ñưc ñu t ư ñ có trong tay mình m t mô máy ñng l c; nhà máy chuyên ch t o khuôn hình s n xu t khép kín t A ñn Z nh m ch mu cho s n xu t rèn d p, cho ngành nh a. ñng trong s n xu t, kinh doanh ch ch ưa tính Mu n làm ñưc nh ng vi c k trên thì ñn nh ng y u t h n ch . Ngân sách Nhà cn có s ch ño t p trung t m v ĩ mô c a B nưc ch có h n mà l i ph i chia s cho nhi u Công nghi p cùng các b , ngành liên quan d a ngành, trong khi các thi t b c ơ khí l i ñt ti n, trên quy ho ch phát tri n t ng th c a toàn nên r t cu c không m y n ơi có ñưc nh ng h ngành. Ð giúp b ph n ch ño ñư a ra ñưc th ng trang thi t b ñng b , hoàn ch nh, ch t nh ng quy t sách ñúng ñn, trong t ng h ng lưng cao mà s ñông là ñi mua các máy móc mc công vi c c th nên tranh th ý ki n c a ñơ n l r ti n, l c h u, v a không ñáp ng ñưc hi ñng t ư v n g m các nhà khoa h c và yêu c u v ch t l ưng v a không phát huy doanh nhân am hi u v l ĩnh v c ñó. ñưc n ăng l c c a thi t b . Nên ch ăng nh ng Th hai , ñy m nh ng d ng các công khâu then ch t, quy t ñnh ch t l ưng c a mt ngh tiên ti n. Ðã t lâu các n ưc công sn ph m c ơ khí tr ng ñim c n ñu t ư trang nghi p phát tri n, h th ng ph n m m công thi t b , công ngh hi n ñi, ñt trình ñ tiên ti n nghi p v n n ăng và chuyên dùng ph c v vi c th gi i ho c khu v c, không tham r . Có l ít mô ph ng t i ưu quá trình ñã ñưc áp d ng ng ưi làm bài toán v hi u qu kinh t khi ñnh rng rãi, nh ñó ñã nâng cao ñáng k ch t nh p m t công ngh , thi t b xét t nhi u góc ñ lưng nghiên c u, thi t k ch t o, nhanh chóng nh ư n ăng su t, ch t l ưng, tu i th , môi tr ưng, to ra s n ph m m i và ñem l i hi u qu kinh t giá thành Mà th ưng ch chú tr ng ñn y u t to ln. Ðáng ti c là n ưc ta do nh n th c giá c . B i v y, các công ngh và trang thi t b ch ưa ñy ñ v t m quan tr ng c a v n ñ này cơ khí c a ta ñưc nh p vào trong nh ng n ăm và quan ni m v ph n m m còn quá ñơ n gi n gn ñây ch y u là t Trung Qu c, Ðài Loan, có cho nên ch ưa có ñơ n v nào trong l ĩnh v c c ơ rt ít t châu Âu, Nh t B n, trong ñó máy móc khí, k c các tr ưng ñi h c và vi n nghiên ñã qua s d ng chi m m t t l không nh . cu ñu t ư mua nh ng ph n m m thích h p và Th c ra, nói ñt r ch là s so sánh kh p ng d ng công ngh mô ph ng trong nghiên khi ng n u không nhìn nh n v n ñ m t cách cu thi t k . Trong khi trên th gi i, mô ph ng toàn di n. V ñim này ta nên tham kh o nh ng ñã tr thành ph bi n trong thi t k thì chúng ta kinh nghi m hay c a Trung Qu c. Thí d : Nhà vn áp d ng ph ươ ng pháp thi t k truy n th ng. máy ch t o ñng c ơ diezel Hàng Châu ñã b ra Ðn nay ñi ng ũ cán b làm v mô ph ng ch ưa ñưc ñào t o bài b n, còn r t h n ch c v s 5
7. TRAO ÑOÅI lưng l n ch t l ưng. Ðây là m t ñim y u c n knh cho b máy qu n lý các c p, v a d phát nhanh chóng kh c ph c. sinh tiêu c c. Trong quá kh , s n xu t c ơ khí c a Th t ư, v ñào t o ngu n nhân l c. Th c nưc ta th ưng ch t p trung ñu t ư nhi u cho t s n xu t ngày nay ñòi h i ng ưi k s ư c ơ khí khâu gia công c t g t mà coi nh khâu t o phôi ph i có ki n th c t ươ ng ñi toàn di n không ch (ñúc, rèn), nhi t luy n và công ngh b m t v c ơ khí mà m c ñ nh t ñnh c v công cũng nh ư các ph ươ ng pháp gia công không ngh thông tin, v t ñng hóa và m t s ki n phôi. Ði u này ñã gây nên s không ñng b v th c liên ngành khác. H không th ch bi t gi i ch t l ưng c a các s n ph m c ơ khí n i ña, quy t công vi c m t công ñon c th mà ph i nh h ưng r t l n ñn kh n ăng làm vi c và tu i có kh n ăng liên k t, ph i h p nh p nhàng gi a th c a các thi t b , máy móc. Gi ñây ai c ũng các công ñon trong m t dây chuy n s n xut th a nh n r ng, t o phôi và nhi t luy n là hai hoàn ch nh. B i v y ch ươ ng trình, n i dung ñào khâu y u nh t, có công ngh l c h u nh t trong to k s ư c ơ khí trong các tr ưng ñi h c c a ta sn xu t c ơ khí c a ta hi n nay, r t c n ñưc ưu hi n nay theo h ưng quá chuyên sâu; quá c ng tiên ñu t ư m nh m trong th i gian t i. C th nh c, t ra có nhi u b t c p, c n ph i ñưc s a là c n ñy m nh ng d ng các ph ươ ng pháp ñi m t cách c ơ b n cho phù h p ñòi h i c a công ngh m i tiên ti n nh ư ñúc khuôn khô t th c t . ñông c ng, d p chính xác, d p th y t ĩnh áp l c Bên c nh ñó, c n ñu t ư thích ñáng cho cao, áp d ng r ng rãi công ngh rèn khuôn, ñi công tác ñào t o l i ñi ng ũ chuyên gia, các cán mi v c ơ b n công ngh và thi t b nhi t luy n, b khoa h c và công ngh theo h ưng t ăng m, s ơn, ph Ðc bi t chúng ta c n chú ý t i cưng trang b , b sung c p nh t các ki n th c các l ĩnh v c công ngh tiên ti n hi n nay nh ư công ngh m i, ñ s c ti p thu và làm ch các cơ ñin t , công ngh nano. công ngh tiên ti n, ñng th i có th t o ra công Th ba , v t ch c qu n lý công tác ngh riêng c a ñt n ưc, ñáp ng m t cách c ơ nghiên c u. Chúng tôi cho r ng, ñ phát tri n bn yêu c u CNH, HÐH ñt n ưc. ngành c ơ khí, các ñ tài nghiên c u nên bao GS. TSKH. NGUY N T T TI N gm hai lo i. Lo i ñ tài th nh t mang tính (Theo org.vn ) nghiên c u ng d ng và phát tri n nh ng công ngh , thi t b m i ñòi h i nh ng ki n th c t ng Ch ươ ng trình phát tri n nông nghi p toàn hp, chuyên sâu và ph n nào c nghiên c u c ơ di n ñã ch n t o ñưc 77 gi ng qu c gia và gi ng bn (ch y u do các tr ưng ñi h c và vi n ti n b k thu t, 80 gi ng khu v c hóa g m gi ng cây nghiên c u th c hi n). T t c các ñ tài này lươ ng th c (lúa, ngô, s n), cây công nghi p, rau, màu, nh t thi t ph i có s n ph m và ña ch ng d ng cây ăn qu , cho n ăng su t cao. ðơn c nh ư v i gi ng c th . Lo i ñ tài th hai mang tính c i ti n, lúa OM 1490, n ăng su t gieo tr ng các t nh ðBSCL nâng cao ch t l ưng s n ph m ho c phát tri n ñã t ăng 20%, gi ng ngô lai LVN 17 tr ng trên vùng sn ph m m i s do các doanh nghi p th c ñt b hóa v c ũng cho n ăng su t t ăng 20%, làm l i hi n v i v n ñu t ư cho nghiên c u c a các trên 40 t ñ ng. doanh nghi p c ng thêm s h tr c a Nhà Trong l ĩnh v c b o v và nâng cao s c kh e nưc nh ư quy ñnh c a Ngh ñnh 119,1999/NÐ- cng ñ ng, các nhà khoa h c ñã nghiên c u thành CP. ñây Nhà n ưc c n có c ơ ch chính sách công công ngh s n xu t vacxin viêm gan B tái t khuy n khích các doanh nghi p ñu t ư thích hp ADN th h 2 quy mô phòng thí nghi m; tìm ra ñáng cho nghiên c u và phát tri n. Do kinh phí quy trình h tr c t c ơn và duy trì h tr cai nghi n nghiên c u khoa h c còn h n h p nên c n t p ma túy b ng ph ươ ng pháp ñin châm, không dùng trung tr ng ñim, không dàn tr i nh m gi i quy t thu c, không gây tai bi n và có giá tr kinh t dt ñim t ng l ĩnh v c s n ph m trong m t th i Ngoài ra, ch ươ ng trình c ũng ñã ng d ng ñưc m t hn nh t ñnh. Thí d : ñ ch to hoàn ch nh v lo t các thành t u tiên ti n c a th gi i, nh ư nong van xe ô-tô thì ph i gi i quy t ñng b các khâu liên tim hai lá, siêu âm tim qua th c qu n quan t thi t k , ch t o phôi, gia công, nhi t Tuy nhiên, theo ñánh giá c a B Khoa h c luy n, x lý b m t khuôn m u. Vi c qu n lý ñ Công ngh , vi c th c hi n các ch ươ ng trình này v n tài c n ñưc ti n hành theo nhi m v và k t qu còn nhi u h n ch , nh ư quá trình tuy n ch n ñ i sn ph m, tránh qu n lý theo ki u s v , v a tưng th c hi n ñ tài ch ưa th c s công khai, bình gây phi n hà cho ng ưi th c hi n, v a c ng ñng. Nhi u ñ tài có quy mô quá r ng, không g n vi s n xu t và ñi s ng. 6
8. CÔNG NGH VÀ NG D NG NĂNG SU T H ƠN – ÍT MÁY H ƠN Gi ng nh ư máy t h p trong máy công ñưc, nh ưng c truy n th ng, ngày nay các nhà ch t o máy có nhi u s CNC c ũng tích h p nhi u tính n ăng gia công cân nh c tr ưc trên cùng m t máy nh m nâng cao n ăng su t khi s d ng gia công, gi m giá thành. Các máy này có tên mt trung tâm ti ng Anh là Multiasking machines, xin t m d ch gia công ñ là máy ña ch c n ăng. Sau ñây xin gi i thi u bài mài. Hãng vi t c a Russ Olexa – phó t ng biên t p t p chí Makino l ưu ý Ch t o máy c a hi p h i K s ư Ch t o máy rng tr c chính Hoa K ỳ ca máy ñưc Mt trung tâm phay có th ti n ho c m t bôi tr ơn không trung tâm ti n có th phay ñưc không? Ho c tt, quay v i máy mài ho c máy mài khôn có th ti n ho c tc ñ cao, và phay ñưc không? Cho dù nhà ch t o g i ñiu khi n tr c chúng nh ư th nào, nh ng máy ña ch c n ăng Z. Nó ph i có này ngày càng thay th d n nh ng máy truy n ñ c ng v ng cao ñ ñ t ñưc ñ bóng thích th ng. Sau ñây là tóm t t m t s thông tin v hp cho các quá trình mài. M t cân nh c quan nh ng máy ña ch c n ăng này. tr ng khác khi mài trên trung tâm gia công là s ði v i nhi u nhà ch t o, vi c mua m t thoát phoi và th i phoi. H th ng l c c a máy máy mà có th thay th hai máy là l a ch n ph i ñưc thi t k ñ x lý h t mài và ng ăn tuy t v i. Máy ña ch c n ăng có kh n ăng hòan không cho chúng dính vào máy và m c vào các thành chi ti t trong m t l n gá ñ t mà không vòng ph t ho c các ñ và sóng tr ưt. Cùng cn ph i chuy n sang máy khác và ñ gá khác, vi mài, hãng Makino c ũng ch t o máy có kh nh ư th lo i tr nh ng b ưc không c n thi t, năng chu t và gia công các ñưng spline nh ư gi m th i gian ch t c a máy và gi m th i gian trên máy 5 tr c A99 HMC. gia công chi ti t (trong khi ñó l i gia t ăng ch t Hãng Mori Seiki (Irving, TX) cũng gi i lưng). thi u m t s máy ña ch c n ăng m i. Trung tâm Hãng Haas (Oxnard, CA) s d ng tùy ti n nhi u tr c MT1500 có kh n ăng gia công chi ch n dao quay cho phép chuy n máy ti n hai ti t có ñưng kính l n nh t là 399mm, dài tr c chính TL-15 thành máy ña ch c n ăng. Trên 919mm. tr c dao có th quay v i t c ñ 12.000 máy này cho phép dao có th quay quanh m t vòng/phút (tiêu chu n) ho c 20.000 vòng/phút tr c (tr c C) và tr ưt trên thanh tr ưt theo (tùy ch n). Tr c dao có th quay m t góc ±120 0 ph ươ ng d c tr c dao. Tr c C ñưc d n ñ ng và d ch chuy n theo tr c Y m t l ưng ±71mm. vi ñ y ñ ch c n ăng n i suy. ð ng c ơ d n tích dao tiêu chu n ch a 20 dao, và có th ch n ñng tr c chính th hai có công su t 8 hp, t c tích dao 40, 60, 120, 180 dao. Th i gian thay ñ quay 4000 vòng/phút. dao ch m t 1,3 giây. Vi ñ ng c ơ 20 hp truy n ñ ng cho c Ti tri n lãm qu c t v máy công c , hai tr c, trung tâm ti n Haas’SL-20APL c ũng hãng Mazak gi i thi u máy ña ch c n ăng 300- ñưc l p thêm tr c C ñ s d ng nh ư m t máy IISY v i ñ u r ơ-vôn-ve ñưc thi t k ñ c bi t và ña ch c n ăng. Máy này có h th ng c p phôi t tr c chính phay ñ c d n ñ ng b i ñ ng c ơ 20 ñng ñưc l p s n trong máy. hp, 10.000 vòng/phút ñ phân ph i công su t Trung tâm ti n hai tr c chính TL-25 có cho các dao quay. Ngoài kh n ăng ti n và phay, kh n ăng gia công các chi ti t có kích th ưc máy này còn cò th phay l ăn r ăng. ð u r ơ-vôn- 406x864mm. Tr c chính th nh t ñưc trang b ve có th d ch chuy n theo tr c Y m t kho ng ñng c ơ 30 hp tr c chính th hai ñưc ñưc 229mm và quay quanh tr c B 225 0. Nh ng tr c dn ñ ng b i ñ ng c ơ có công su t 8 hp, t c ñ này làm t ăng kh n ăng c t g t c a máy, bao quay 4000 vòng/phút. Trên máy này c ũng có gm c t theo ñưng chéo và phay góc, ti n l ch th phay, khoan, và ta rô. tâm, khoan, doa và ta rô. Máy này có th gia Hãng Makino (Mason, OH) k t h p công nh ng biên d ng ph c t p m t cách chính nhu n nhuy n mài và phay trên máy HMC A66. xác nh vào tr c C và kh n ăng c a tr c chính. ðiu này nghe có v nh ư là m t vi c ñơn gi n Máy c ũng gia công nh ng b m t 3-D ph c t p mà b t k ỳ máy công c nào c ũng có th làm nh ư b m t khuôn nh vào tr c B (tr c th 4). 7
9. CÔNG NGH VÀ NG D NG thành trên m t trung tâm mài ñơn l v i m t ñ máy ch c ch n nên ng ưi s d ng có th ti t ki m di n tích x ưng máy. Máy MGC – Special ñưc trang b bàn xoay CNC th y l c chính xác, cho phép ñ t ñ chính xác phân ñ ±1 arc-sec (cung-giây). T c ñ tr c chính c a bàn xoay lên ñn 80 vòng/phút. ðưng kính bàn ñn 2.500mm, có th ch u t i 10 t n. Máy có b thay dao t ñ ng vi tích dao 16 dao, k c máy dò ño l ưng trên ñu tr c HSK-63 ñ ño t t c các b m t ñưc gia công. M t h th ng ñ u dò d ng c r i Trong khi m t s nhà ch t o thêm kh ñưc l p vào m t bên ph i c a bàn ñ dò năng mài vào máy công c c a h thì hãng nh ng c nh c t hi n t i. United Grinding Technologies Inc. li thêm các ð t ăng kh n ăng công ngh c a trung kh n ăng gia công truy n th ng vào máy mài tâm ti n 4 tr c, hãng Emco (Columbus, OH) ñã Magerle MGC – Special. Trên máy này có l p thêm tr c Y và tr c B vào máy Hyperturn các tr c theo ph ươ ng ngang, th ng ñ ng, và 665MC. Nó c ũng s n sàng cung c p m t c u nghiêng, cho kh n ăng linh ho t t i ña ñ hình ña d ng v i tr c chính và tr c ñ m, ñ u r ơ- nh m vào m t d i r ng áp d ng gia công nhi u vôn-ve trên và d ưi, tr c Y và tr c B, và/ho c quá trình bao g m mài m t ñu, l và mài tròn ñng t ñng. Kèm theo máy là mâm c p 8 và ngoài, c ũng nh ư ti n, phay, doa và khoan. 10’’ (203 và 254mm). Kho ng cách gi a tr c Hãng United Grinding nói r ng máy chính và tr c ñ m là 990mm. Có hai s l a Magerle MGC – Special ñi di n cho ph n c a ch n cho tr c B : Quickmill và Powermill. mt xu h ưng công ngh quan tr ng theo Quickmill ñưc ñáp ng b i tr c B v i ch c hưng máy ña ch c n ăng cao c p. M t trong năng c t m r ng trong s k t h p v i tr c Y nh ng thu n l i ban ñ u c a nh ng máy lai ca nó. ðu r ơ-vôn-ve phía trên thay dao trong 0,14 giây, xoay ñn b t k ỳ v trí nào trong m t ghép này là kh n ăng gi m ñ t ng t quy trình 0 gia công. C ũng nh ư thay ñi dao phay, ti n, cung 45 . Powermill có m t tr c phay v i m t ñng c ơ tr c r ng g n v i ñ u r ơ-vôn-ve phía khoan, doa c ũng nh ư ñá mài, là không bình 0 th ưng trên m t máy mài, và gi m th i gian gia trên. Tr c B di chuy n trong m t cung 200 và công, t ăng n ăng su t. thay dao trong 4 giây. Hãng này còn thêm r ng v i bàn xoay Hãng Ingersoll (Rockford, IL) g i các CNC tr c chính không n m ngang, h ñã m máy ña ch c n ăng c a h là Multitec. B ng cách rng kh n ăng công ngh và tính linh ho t c a kt h p các ñ u tr c khác nhau và h th ng các máy bàn xoay (rotary table –on-table), các máy ña MGC ch c n ăng c a hãnh này có th mài, phay, ti n truy n và gia công v i t c ñ cao và có 5 trc gia công th ng. trên cùng m t máy. Máy VMC Multitec (trung Chúng tâm gia công ñng) ñưc ch t o v i kích th ưc th mài bàn máy t 1.250x1.500mm ñ n mt 3.500x30.000mm. T c ñ tr c chính thay ñ i t ñu, l 3.000 ñn 24.000 vòng/phút v i ñ ng c ơ có và m t công su t l n nh t là 45kW. Máy HMC (trung tr tâm gia công ngang) ñưc ch t o v i tr ñ ng ngoài. dch chuy n ñưc ho c bàn máy d ch chuy n Vì ch th p v i kích th ưc bàn 1.250x1.250mm. nhi u Có th l p thêm bàn xoay có ñưng kính 1.250 công ñn 3.000mm và t i l n nh t là 25 t n. T c ñ ln nh t c a tr c chính bàn xoay t 200 – 500 ñon 0 bây gi vòng/phút v i gia s ñ nh v là 0,0001 . ñưc hoàn Nguy n V ăn T ưng (Theo ME Magazine ) 8
10. CÔNG NGH VÀ NG D NG THI T K D NG C C T KHÔNG THEO PH ƯƠ NG PHÁP TRUY N TH NG Trong nh ng th p niên qua, d ng c có g n S h n ch c a d ng c là tính n ñ nh c a mnh h p kim quay nh ư dao phay và dao doa, nó ñưc th hi n t h th ng tr c, kích th ưc vi s quay c a m nh h p kim ñ t ñưc m t k t ca m nh h p kim, chi phí ban ñ u cho l ưi c t qu cao ñ i v i nh ng nhà s n xu t ôtô và trong và m nh h p kim cao h ơn và thi u ý ngh ĩa v nh ng ngành công nghi p khác. vi c phân tích thi t k d ng c c t. Nh ưng nh ng Lý do l n nh t ñ i v i vi c xu t hi n m t vn ñ trên ñang trong t ng b ưc kh c ph c. N u cách b t ng c a d ng c h p kim quay là s nh ư nhi t tr c quay quá cao thì chúng ta làm phát tri n v t li u m i ñ s n xu t nh ng thân mát ñó. Cho nên chúng c i thi n ñưc v t li u ñng c ơ ôtô. Trong quá kh , gang ñã t ng là v t tr c quay và có th dùng m ñ bôi tr ơn và h li u ñưc ch n ñ s n xu t ñ ng c ơ. Nó có nhi t ñ . nh ng tính ch t ñ c tr ưng sau : có ñ b n cao, ñ ch ng mài mòn, tính ñúc, tính gi m ch n, tính d n nhi t, Nh ưng hi n nay vi c phát tri n m t v t li u m i thay cho v t li u c ũ là m t công vi c ñang ñưc ti n hành. Hp kim gang xám và gang d o có ñ b n cao ñưc áp d ng r ng rãi trong s n xu t ñ ng cơ diesel. G n ñây, gang c u ñã ñưc ch n ñ sn xu t ñ ng c ơ Diesel. Gang c u v c u trúc và c ơ tính c a nó n m gi a gang xám và gang d o. Ví d nh ư nó có ñ bn cao và modun ñàn h i l n h ơn gang xám nh ưng v n gi ñưc nh ng tính ch t nh ư ñ gi m ch n, d n nhi t và tính ñúc c a gang Kt qu c a s phát tri n d ng c quay t o xám.Nh ng nhà ch t o ôtô Châu Âu ñã t ng ra m t h th ng thân tr c g n nh bao g m m t dùng gang c u ñ ch t o thân ñ ng c ơ diesel. stator ñưc bao quanh b i ch n (thrust Nh ưng cùng v i nh ng ưu ñim trên thì vi c gia bearing) và bi kim (needle roller bearing). công chúng c ũng r t khó kh ăn. Nh ng này cho phép rotor quay d ưi tác d ng Th c t m t trong vi c nghiên cu v t c ñ ca l c c t g t. M nh h p kim ñưc l p ép vào ct g t liên t c c a gang c u b ng d ng c mt rotor và ñưc xi t b ng m t ñai c. M t ñuôi carbide có tu i th nh h ơn 10% so v i gia công én d ưi stator nh m d n h ưng d ng c và gang xám. Trong nh ng nghiên c u g n ñây ñã ñơc khóa b ng thi t b k p ch t. Thân ñưc ñưa ra nguyên nhân c a s gi m tu i th này là che ch n kín b i ph t ch n d u nh m h n ch do: khi gia công gang xám, m t l p mangan nhi m b n t dung d ch c t g t và phoi. sunphít (MnS) dày 5 µm bám lên b m t l ưi c t Công ty Rotary Technology có sáng ki n là ca dao. L p l o dao này có tác d ng là b o v s d ng ñ và kim, nó cho phép m nh h p lưi c t và t ăng c ươ ng kh n ăng bôi tr ơn b m t kim quay d ưi tác d ng c a l c c t g t kim lo i. lưi c t. ð i v i gang c u thì không có nh ng l p ðuôi én d ưi stator cho phép thân ñưc k p tươ ng t nh ư th . ch t trên l ưi c t Mnh h p kim quay : Khi ng d ng ôtô gia công các chi ti t trong Mnh h p kim quay ñã t ng xu t hi n ô tô, công ty Rotary Technology ñã phay 40.000 kho ng 50 n ăm qua. M nh h p kim quay ñưc (chi ti t/ l ưi c t) ho t ñ ng c t g t v t li u gang lp vào m t tr c ñ ch n, nó cho phép m nh t c ñ 76 (m/ phút) mà không ph carbide. Chi hp kim quay t do. S quay này t o ra m t s ti t ñay là thân ñng c ơ. Khi phay bán tinh v i ho t ñ ng nh , mà ñó bao g m s thay ñ i liên chi u sâu c t kho ng 2mm và t c ñ 76 (m/ phút), tc vùng c t g t ñ bóc v t li u trong quá trình dao có ñưng kính 355mm và trên ñó có g n 18 ct, t o ra nhi t ñ th p h ơn, t ăng c ưng tu i th (ng v i 18 m nh h p kim) ca d ng c b ng cách phân chia ñ mòn ñu Vt li u c a m nh h p kim không nh t thi t trên toàn b chu vi c a m nh h p kim, l c gia ph i chon là carbide ñ gia công gang. Th c t thì công và n ăng l ưng yêu c u th p và t o ra b ñ gia công gang, ng ưi ta ñã dùng m nh h p mt gia công t t h ơn. kim làm b ng v t li u silicon nitride (Si 3N4). V t 9
11. CÔNG NGH VÀ NG D NG li u slicon nitride ñóng vai trò nh ư là m t ba-ri-e Dng c m nh h p kim quay: cn tr nhi t truy n t m t sau c a l ưi c t vào Dng c m nh h p kim quay ñóng m t vai trong thân . trò quan tr ng trong vi c gia công c t g t nh ng S d ng m nh h p kim g m s ñ gia công vt li u có ñ b n cao. M t m ũi doa ñưc gi i gang nh m m c ñích t ăng thêm nh ng ưu ñim thi u nh m ñ gi m ñưc n ăng l ưng c n thi t v quá trình c t g t không có dung d ch tr ơn trong quá trình doa xilanh ñng c ơ. ngu i (quá trình c t khô). Trong th c t , n u nh ư Nh ng công nhân Lamb Technicon ñã s gia công t c ñ quá cao thì dùng m nh h p kim dng ñ c tính ph n m m thi t k ñ s n xu t m t bng s là t t nh t. dng c g m có m nh h p kim quay có ch ñ Khi s d ng ph ươ ng pháp làm ngu i, m t ct khá cao. Nh ng d ng c truy n th ng không dù vùng gia công ph i ñưc ng p trong dung có hi u qu kinh t trong vi c c t g t t c ñ l n dch. ð i v i vi c phay chi ti t bánh r ăng làm hơn 100 (vòng/ phút), b i vì t c ñ này làm cho bng v t li u titanium có ñ b n cao, chúng ta làm tu i th c a d ng c gi m nhanh chóng. D ng c ngu i v i m t áp su t dung d ch ngu i là kho ng doa có m nh h p kim quay cho phép gia công 6,9 MPa thông qua tr c chính giúp cho vi c thoát gang c u t c ñ mà ñã s d ng gia công ñ i phoi d dàng. vi gang xám (kho ng 730 m/phút). Trong khi ñó Tóm l i, n u s d ng m nh h p kim Si 3N4, vn t ăng t ăng tu i th g p 2 l n so v i d ng c chúng ta ph i ngâm trong dung d ch làm mát. N u truy n th ng c t t c ñ th p. s d ng dung d ch tr ơn ngu i ki u phun ho c B m t gia công ñưc t o ra trong quá trình sươ ng mù thì s gây n t m nh g m do nhi t. gia công thô t t b ng b m t gia công tinh khi s Thân tr c quay ñưc che ch n kín, cho nên dng d ng c truy n th ng. ð không tròn c a l không nh h ưng ñ n vi c làm mát. doa n m trong gi i h n cho phép. ð ñ t ñưc Khi m nh h p kim có hình tròn thì l c c t s nh ng ñiu này thì tr c quay c a d ng c ph i tăng. Tuy nhiên m nh h p kim quay gây ra l c ñưc c ng v ng. Do ñó dao doa có m nh h p tip tuy n và l c h ưng kính bé h ơn dao phay kim quay không ch c t g t t c ñ cao mà còn tiêu chu n. Vì th công su t c t th p h ơn và gia công ñưc gang c u. không ñòi h i máy có ñ c ng v ng quá cao. Thi t k m nh h p kim quay Phay và doa Ưu ñim c a m nh h p kim quay hoàn toàn Phay và doa là nh ng nguyên công gia công ph thu c vào th c t mà ñó m nh h p kim tr ưc ñây ñ gia công nh ng chi ti t trong b quay trong su t quá trình c t g t và l c ñưc sinh truy n ñ ng c a ñ ng c ơ. C thân và ñu ñ ng ra trong su t quá trình này. Vi c thit k d ng c cơ ñòi h i gia công phay, trong khi thân ñ ng c ơ mnh h p kim quay là r t ph c t p, b i th c t thì ñ ra chi n l ưc là doa. Tu i th c a d ng c cho th y r ng l c gia công t o ra momen xo n là trong quá trình c t là m t v n ñ ñ t ra, ñ c bi t mt hàm ph c t p c a m t vài bi n s và c n là ng d ng gia công nh ng chi ti t trong b ph i ñ l n ñ th ng l c ma sát sinh ra trong truy n, mà ñó d ng c thay ñ i có th ñ t h ơn. tr c. Thông th ưng thì t c ñ ph i ñưc gi m ñ kéo Lamb dài tu i th c a d ng c . Nh ưng gi m t c ñ c t Technicon có ngh ĩa là t i tác d ng lên phoi cao ñ duy trì t và tr ưng l bóc v t li u theo yêu c u. K t qu trong tr ưng ñi h c hp này là l c gia công l n cho nên c n thi t ph i Michigan ñã dùng thi t b ñ gá có ñ c ng v ng cao. S tng phát dng công ngh m nh h p kim quay trong tr ưng tri n m t hp này có th gi m b t m t s v n ñ b i vi c dng c cho phép c t g t t c ñ cao mà không làm gi m thi t k trên tu i th c a d ng c ct. cơ s mô Khi doa thân ñng c ơ b ng v t li u gang hình yêu c u mà ñó cho phép d ñoán ñưc cu, nh ng dao doa có m nh h p kim quay c t momen xo n và t c ñ m nh h p kim nh ư là m t gt t c ñ kho ng 730(m/phút), và t ăng tu i th hàm c a góc nghiêng và góc l ch tr c tr c ñ i v i gp 2 l n so v i m nh h p kim truy n th ng doa vt li u và ch ñ c t g t. t c ñ 100(m/phút). Nguy n H u Th t (l ưc d ch t ME Magazine 1/2002 ) 10
12. CÔNG NGH Ệ VÀ ỨNG D ỤNG Khoan ngang - công ngh ệ m ới phôi ñt ñưc h th ng l ưi khoan xo n ru t gà T ñ u n ăm 2003 ñ n nay, c nh ñào ñy v phía sau ngang ñưng ñ l p ñ t h th ng ñin, n ưc, Vi h th ng này, nh cách khoan âm bưu ñin ðà L t (Lâm ð ng) và m t vài ña sâu d ưi lòng ñt nên tránh ñưc c nh ñào ph ươ ng khác không còn di n ra nh ư tr ưc ñưng nh ư tr ưc ñây. ð c tr ưng c a gi i pháp kia n a. Chi c máy khoan ngang do Cty c p khoan ngang này là trong m t không gian ñô th nưc Lâm ð ng ch t o ñã làm thay công ch t h p ch c n ñào m t h có kích th ưc 2m x vi c này. 0,7m bên l ñưng là có th khoan ñưc m t Ông Hoàng Qu c D ũng - Qu n ñ c ñưng h m có ñưng kính t i 300mm và chi u Phân x ưng n ưc ðà L t thu c Cty c p dài lên ñn 30m. Có th coi ñây là thành công nưc Lâm ð ng, ñ ng tác gi ñ tài máy bưc ñ u c a công trình khoan ngang Cty c p khoan ngang - cho bi t: Tính ñ n tu n cu i nưc Lâm ð ng. tháng 3 này, phân x ưng n ưc ðà L t ñã Tuy nhiên, không th d ng l i ñó vì h ch t o ñưc 3 b máy khoan ngang theo th ng này v n v n hành hoàn toàn b ng th yêu c u c a khách hàng. Tr ưc ñó, ñ tài công và n ăng su t còn quá th p (m i gi ch này ñã ñưc T ng L ðLðVN c p b ng Lao khoan ñưc 1m). Ch ươ ng trình c i t o ñưng ñng sáng t o. ng n ưc t i ðà L t, Chính ph ðan M ch có Tr ưc n ăm 1990, ñ l p ñ t m t vi n tr cho Cty c p n ưc Lâm ð ng m t rôb t ñưng ng b ăng ngang qua ñưng, ng ưi ta to tunen b ăng ñưng b ng búa khí nén. M t th ưng s d ng cách ñào hào t trên m t cu c h p c a các k s ư và th c ơ khí b c cao ñưng xu ng r i sau ñó l p ñ t l i và hoàn ca phân x ưng n ưc ðà L t ñưc tri u t p. tr m t ñưng. Cách làm ph bi n này Bng kinh nghi m nhi u n ăm c ng v i ý th ưng ñ l i v t l i lõm trên m t ñưng, gây tưng ch t ñ n v công ngh rôb t, sau 3 tháng khó ch u (và c s nguy hi m) cho ng ưi qua tp trung cao ñ , t p th này ñã ch t o máy li trên các ph ươ ng ti n giao thông. Tình c khoan ngang ho t ñ ng b ng ñ ng c ơ x ăng. Ưu mt hôm ñi qua ñưng Quang Trung, ðà L t, ñim c a h th ng khoan ngang v n hành có th y m y l ưi khoan ñ a ch t (khoan ñ ng) g ñng c ơ n này là có th khoan v i nhi u kích sét ñưc ch nhân dùng làm c c rào, ông c khác nhau ( ñưng kính tiêu chu n m c nhiên Dũng ñã cho ng ưi h i mua toàn b s c c là 100mm), chi u dài ñưng khoan có th lên rào trên v ñ nghiên c u. Sau 4 n ăm mày ñn 30m (chi u dài tiêu chu n m c nhiên là mò, ñn n ăm 1994, chi c máy khoan ngang 10m), công su t ñ t ñ n 10 phút/mét và nhiên th công ñ u tiên c a Cty c p n ưc Lâm li u tiêu hao trên m i mét khoan ch 0,5 lít x ăng. ðng ra ñ i. Chi c máy này ñưc v n hành Sau thành công này, nhóm các k s ư và bng tay: Công nhân dùng m t c n l c tay có th c ơ khí b c cao c a Cty c p n ưc Lâm ð ng cóc l y ñ nh v chi u quay ñ là xoay tròn m t ñã dành ra m t kho ng th i gian ñ ti p t c vítme g n v i m t l ưi khoan xo n ru t gà. hoàn ch nh các chi ti t ph c a h th ng ñ có Lưi khoan này ñưc ch t o theo nhi u kích ñưc m t chi c máy khoan ngang ñ t tiêu c và b ưc xo n khác nhau. H th ng vítme chu n nh ư hôm nay. và c n l c s ñ nh h ưng cho m ũi khoan xoay t nh ti n ngang vào m t c t kh i ñ t và Tr n Doãn Hùng (Theo Lao ðng) Th y trò h p r ơ Gi ng gì - Th y : gia công bi n Xy ra K94 -tr ưng ðHKT TPHCM) dng g m các k thu t Trong gi toán cao c p, th y g i M nh ư nén , cán , u n , ép - M, em hãy cho bi t ma tr n P - M : D là 0, 0, 1,0,1,1 và 1, 0, 0 - Trò: có, s y, g i nhu m Th y g i ti p T: không th y ! -T, em hãy cho bi t ma tr n P giông loài nào: - Th y : ăn thua gì , c o m i n ch ! -T (gãi ñu c ưi) : D d sao em th y nó - C l p khoái chí c ưi r m r m . gi ng ñim ki m tra toán c a em quá th y! Hi Tri u (s t) 11
13. CÔNG NGH VÀ NG D NG CH ƯƠ NG TRÌNH KHOA H C CÔNG NGH TR NG ðIM C P NHÀ N ƯC “ NGHIÊN CU VÀ PHÁT TRI N CÔNG NGH T ð NG HOÁ” KC.03 I. Tên Ch ươ ng trình: Ch ươ ng trình KHCN Nhà ðng th i nghiên c u và phát tri n các h th ng nưc v T ñng hoá (g i t t là Ch ươ ng trình TðH thích h p toàn di n ph c v cho các xí T ñng hoá) nghi p công nghi p quy mô nh và v a. II. M c tiêu Ch ươ ng trình 4. Thi t k ch t o các robot nh m m c tiêu: Mc tiêu Ch ươ ng trình g n li n v i chi n - B o ñm an toàn lao ñng và b o v s c lưc và l trình phát tri n T ðH Vi t Nam ñn kho cho ng ưi lao ñng. năm 2020. - B o ñm ch t l ưng s n ph m và n ăng C th h ơn, m c tiêu c a Ch ươ ng trình T ðH su t lao ñng cao trong ñiu ki n ñc h i và trong giai ñon 5 n ăm t i nh ư sau: kh c nghi t c a môi tr ưng. 1. Bo ñm khoa h c và công ngh ñ có th - B t ñu ch t o các Robot thông minh thay ch t o ñưc ph n l n các thi t b , máy móc cho nh p ngo i trong các dây chuy n s n xu t và h thng t ñng hoá cho các công ngh TðH t có trong n ưc, các quá trình s n xu t ñc 5. Nghiên c u thi t k ch t o m t s linh ki n thù có l i th c a Vi t Nam, mang l i hi u và c u ki n T ðH thay cho nh p ngo i và có nhu qu kinh t cao và thúc ñy s n xu t phát cu ña d ng trong n ưc: tri n. Tr ưc h t t p trung cho công nghi p - Các IPC chuyên d ng, các PLC ch t o, ch bi n nông lâm h i s n và b o - Các h ph i ghép, các card chuyên d ng. v môi tr ưng sinh thái c ũng nh ư an ninh - Các tr m ñu cu i c a các thi t b qu c phòng. - Các phân t thu khí 2. Nghiên c u ch t o ñưc m t s lo i ph n 6. Nghiên c u thi t k ch t o ñi b ph n các t và c u ki n T ðH m c ñ ph c t p l n dng c và thi t b , h th ng thi t b , mô hình tươ ng thích v i các chu n qu c t ñ thay v.v v T ðH ph c v cho vi c ñào t o công th nh p ngo i. nhân và sinh viên các ngành công ngh cao có 3. Hoàn thi n m t s trung tâm nghiên c u liên quan, thay th cho nh p ngo i. tri n khai và ñào t o ñ m nh v T ðH t o IV. Ph ươ ng th c tri n khai ch ươ ng trình: ti n ñ cho các b ưc phát tri n ti p theo. Kt h p ñ tài và d án, ñc bi t các d án III. N i dung c ơ b n ln t m c qu c gia. ð th c hi n ñưc các m c tiêu trên Ch ươ ng S l ưng ñ tài và d án t 15 ñn 20. trình c n ñưc tri n khai theo các n i dung sau: V. Nh ng ñc ñim phân bi t so v i Ch ươ ng 1. Nghiên c u thi t k ch t o các thi t b , h trình KHCN-04 giai ñon 1996-2000 th ng thi t b l n trên c ơ s công ngh SCADA - M c ñ khoa h c công ngh cao h ơn, có chuyên sâu và di n r ng ph c v cho các th so sánh và ti p c n v i trình ñ qu c t . ngành: - Quy mô s n ph m c a ñ tài l n h ơn v - Ch t o máy móc ph c v cho các ngành: mt h th ng c ũng nh ư ch t l ưng. năng l ưng, c ơ khí, xây d ng, giao thông, khai - G n ch t h ơn v i m c tiêu Ch ươ ng trình thác. Kinh t Xã h i Vi t Nam - Ch bi n nông s n, lâm s n và h i s n: Ch - T o ñưc ti n ñ phát tri n t i ña n i l c trí bi n hoa qu , th c ph m, g , h t ñiu, cá và h i tu và tài nguyên Vi t Nam. sn. - Phòng ch ng thiên tai và b o v môi tr ưng VII. Các ñ tài ñã th c hi n : 2. Nghiên c u thi t k ch t o ph n l n các máy 1. Nghiên c u thi t k , ch t o các thi t b và CNC dùng trong n ưc và xu t kh u, ph c v h th ng ño l ưng và ki m tra t ñ ng trong cho ngành c ơ khí. công nghi p ñây t p trung ch y u nghiên c u s n xu t Mã ñ tài: KHCN-04-01 (01/01/1997 - lo t l n các b ñiu khi n CNC. 01/01/1999) 3. Thi t k ch t o các thi t b và h th ng ño Ch nhi m ñ tài: GS. TSKH. Nguy n Xuân lưng và x lý thông tin t ñng ph c v cho Qu ỳnh ( ða ch : 156A Quán Thánh - Ba ðình - bo v môi tr ưng, phòng ch ng thiên tai và an Hà N i - ðin tho i: (84-4) 8454855) ninh qu c phòng, y t (x lý rác th i). Mc ñích: Mô hình h th ng ño l ưng, ñiu khi n ña kênh phân c p. Ph n m m ghép n i 12
14. CÔNG NGH VÀ NG D NG PLC v i PC theo giao di n Point - to - Point Mc ñích: Các thi t b ñin t và ph n m m ñiu (RS232C) và ch ươ ng trình qu n lý trên PC giao khi m bám v trí có mi n thay ñ i t c ñ bám ti p t xa (qua modem). Ph n m m giao di n rng c u ki n ch p hành s d ng các d ng Ng ưi - Máy HMI qua giao ti p v i các b OP5, ñng c ơ trong d i công su t ña ngành: ðng c ơ OP25. Các ph n m m ñin m t chi u DC; ð ng c ơ ñin xoay chi u AC ; ðng c ơ có b ưc ; ð ng c ơ thu - khí quay 2. Nghiên c u ng d ng CAD/CAM cho các lĩnh v c s n xu t quan tr ng 6. Nghiên c u, ng d ng và th nghi m Mã ñ tài: KHCN-04-02 (01/01/1997 - SCADA trong m t s l ĩnh vc quan tr ng 31/12/1999) (D u-khí, môi tr ưng, công trình dân d ng ) Ch nhi m ñ tài: TS. V ũ Hoài Ân ( ða ch : Vi n Mã ñ tài: KHCN-04-07 (01/01/1997 - Máy và D ng c công nghi p - B Công nghi p - 31/12/1999) ðin tho i: ) Ch nhi m ñ tài: PGS.TS. Nguy n M ng Hùng Mc ñích: Th ư vi n dung sai l p ghép b m t (ða ch : 26/8 Võ V ăn Ngân - qu n Th ð c - Tp tr ơn kích th ưc (1-1500)mm và (500-3150)mm. H Chí Minh - ðin tho i: (84-8) 7220066) Th ư vi n v t li u kim lo i s d ng trong Ch t o Mc ñích: M t h SCADA quy mô nh ph c v máy (ph n c ơ s d li u). Ph n m m “Solid hoá cho ngành ch bi n x ăng d u M t h SCADA và tìm biên d ng m t c t mô hình m t l ưi 3 quy mô nh ph c v cho d báo khí t ưng thu chi u” Ph n m m MCS 1.0 “ Các c ơ c u trong văn. Các PLC công nghi p và terminal ñu cu i k thu t hi n ñ i” v i ph c v cho các tr m tr n Beton và s n xu t th c ăn gia súc 3. T ñ ng hoá các Công ngh liên t c và công ngh lai 7. Nghiên c u, thi t k , ch t o các ph ươ ng Mã ñ tài: KHCN-04-03 (01/01/1997 - ti n và h th ng ñiu khi n t xa các ñ i 31/12/1999) Ch nhi m ñ tài: PGS. TS. tưng di ñ ng. Nguy n Th Th ng ( ða ch : ði C Vi t) Mã ñ tài: KHCN-04-08 (01/01/1997 - Mc ñích: Mô hình dây chuy n ép mía T ñ ng 31/12/1999) cho nhà máy ðưng Lam S ơn. Mô hình T ðH Ch nhi m ñ tài: GS.TSKH. Cao Ti n Hu ỳnh công ngh liên t c cho phân x ưng xeo gi y - (ða ch : Vi n T ñ ng hoá KTQS - B Qu c Nhà máy Gi y Bãi B ng. Dây chuy n s n xu t phòng) các s n ph m rau qu kh n ưc b ng k thu t Mc ñích: ðài quan sát và h th ng bám sát - chiên chân không. Phân h SCADA cho tr m ñiu khi n t xa. H th ng ñ nh v các ñ i t ưng phân ph i trung h áp di ñng t xa theo m t v trí chu n. H th ng ñnh v theo hai v trí chu n. Trung tâm ñiu 4. Nghiên c u thi t k ch t o các ph ươ ng khi n t xa các thi t b bay. ð i t ưng di ñ ng ti n, thi t b và các h th ng T ðH cho ki m trên m t n ưc v i các ch ñ ñiu tra, b o v môi tr ưng Mã ñ tài: KHCN-04-04 (01/01/1997 - 8. Nghiên c u ti p c n và ng d ng m t s 31/12/1999) công ngh tiên ti n và ph ươ ng pháp hi n ñ i Ch nhi m ñ tài: TS. Tr n Tu n Anh ( ða trong t ñng hoá ch : Vi n K thu t thi t b ðin - B công nghi p) Mã ñ tài: KHCN-04-09 (01/12/1997 - Mc ñích: ðã ti n hành nghiên c u thi t k ch 01/05/1999) to thi t b ño khí CO2, O2, CO, Ch4 thi t k Ch nhi m ñ tài: PGS.TSKH. Ph m Th ưng thi công ba m u t hành CSSX v i 12 l nh, c Cát ( ða ch : Phân vi n T ñ ng hoá - Vi n công ly ñiu khi n 1km v i kh n ăng ch ng nhi u phù ngh thông tin -TT KHTN & CNQG) hp và truy n tín hi u ño xa v trung tâm. ðã Mc ñích: Thi t b ñiu khi n ña n ăng hoàn ch nh thi t b phát hi n khí ñ c INTELLICON IC-MC1. Thi t b ñiu khi n nhúng có giao di n v i ng ưi v n hành IC-MC2. Máy vi 5. Nghiên c u ti p c n, thi t k ch t o các tính nhúng cho ño và ñiu khi n EPC. Th ư vi n phân t và c u ki n t ñ ng hoá (T ðH) phù ph n m m cho các thi t b ñiu khi n nhúng hp v i ñiu ki n c a Vi t Nam ICLIB1.0. Thi t b ñiu khi n lò nhi t FUZZY 97. Mã ñ tài: KHCN-04-06 (01/01/1997 - H th ng ñ nh v POSCON cho nghiên c u 31/12/1999) phát Ch nhi m ñ tài: TS. H Xuân V ĩnh ( ða ch : Vi n k thu t Quân s - B Qu c phòng) 13
15. CÔNG NGH VÀ NG D NG 9. Nghiên c u, thi t k , ch t o các h th ng 11. Nghiên c u thi t k ch t o các b ñiu ñiu khi n thông minh ph c v cho T ðH s n khi n CNC ph c v cho công trình s n xu t xu t và b o v môi tr ưng. các máy công c . Mã ñ tài: KHCN-04-10 (01/01/1999 - Mã ñ tài: KHCN-04-12 (01/01/1999 - 31/12/2000) 31/12/2000) Ch nhi m ñ tài: PGS. TS. Nguy n Công Hi n Ch nhi m ñ tài: KS. Nguy n V ăn Oánh ( ða (ða ch : ði C Vi t - Hà N i ) ch : Công ty X ăng d u B12 - T ng Công ty X ăng Mc ñích: Robot dùng trong dây chuy n s n du Vi t Nam - ðin tho i: ) xu t d ưc ph m RDP-01. Robot dùng trong s n Mc ñích: H th ng xu t hàng t ñ ng cho b n xu t v t li u xây d ng, s ơn ph . Mô hình robot 5 xu t ñưng thu 300DWT và 3.500DWT. H bc t do ph c v cho ñào t o cùng v i các th ng ño m c b t ñ ng. H th ng t ñ ng ch ươ ng trình mô ph ng. ñiu khi n nh p hàng vào b ch a. H th ng qu n lý thông tin, d li u và ñiu hành theo mô 10 . Nghiên c u xây d ng các h th ng ñiu hình SCADA. khi n tích h p cho các doanh nghi p s n xu t quy mô nh 12. Nghiên c u s n xu t các thi t b và h Mã ñ tài: KHCN-04-11 (01/01/1999 - th ng T ðH dùng cho ñào t o công nhân lành 31/12/2000) ngh và ño t o l i k s ư v công ngh T ðH Ch nhim ñ tài: S.TSKH. Nguy n Xuân Qu ỳnh Mã ñ tài: KHCN-04-DA05 (01/01/1999 - (ða ch : 156A Quán Thánh - Ba ðình - Hà N i - 31/12/2001) ðin tho i: (84-4) 8454855) Ch nhi m ñ tài: TS. Nguy n Ng c Lâm ( ða Mc ñích: M t h th ng t ñ ng hoá tích h p ch : 26/8 Võ V ăn Ngân - qu n Th ð c - Tp H ph c v cho dây chuy n s n xu t cáp nhi u s i Chí Minh - ðin tho i: (84-8) 7220066) ca xí nghi p SACOM Tp H Chí Minh. Mô hình Mc ñích: H th ng thi t b thí nghi m ph c v t ñ ng hoá tích h p cho nhà máy ñưng Lam gi ng d y v T ñ ng hoá. ðã cung c p cho 45 Sơn. Các B ch ươ ng trình ph i h p gi a T ðH tr ưng ð i h c, Cao ñ ng, trung c p k thu t công ngh và T ðH qu n lý, ñiu hành các h th ng d y h c ngành T ðH. Nguy n V ăn T ưng (theo Hơn 70% công trình khoa h c c p nhà n ưc ñưc ng d ng B Khoa h c Công ngh ñã t ch c H i ngh t ng k t các công trình tr ng ñim c p nhà n ưc, giai ñon 1996-2000. Theo ñó, g n 74% trong t ng s 233 ñ tài, thu c 11 ch ươ ng trình, ñã có ng d ng hi u qu vào s n xu t. Tiêu bi u là các l ĩnh v c v t li u m i, t ñ ng hóa, ch t o máy và nông nghi p Ti h i ngh , các ñ i bi u ñã tóm t t nh ng thành t u trong 11 l ĩnh v c, nh ư: ñin t - tin h c - vi n thông; công ngh sinh h c; công ngh v t li u; công ngh t ñ ng hóa; ñiu tra nghiên c u bi n, phát tri n nông nghi p toàn di n M i l ĩnh v c là m t ch ươ ng trình l n, bao g m nhi u d án nh , do các vi n, trung tâm nghiên c u hay tr ưng ñ i h c th c hi n. Theo ñánh giá c a B KHCN, các ñ tài ñã t o ra nh ng s n ph m mi, có ch t l ưng cao, ph c v s n xu t và xu t kh u. ðáng chú ý là ch ươ ng trình công ngh v t li u (KHCN-03) ñã ch t o ñưc polymer composit gia c ưng bng s i carbon, s i th y tinh, có tính n ăng s d ng cao, thay th v t li u truy n th ng. T v t li u này, các nhà khoa h c ñã ch t o thành công 82 máy bay mô hình M96, 2 chi c M100 ph c v làm m c tiêu b n th cho phòng không. M i chi c có giá 1.500 USD, r h ơn nhi u so v i giá nh p ngo i là 20.000 USD. Composit carbon cũng tr thành v t li u t t trong vi c s n xu t x ươ ng ng, b ch m x ươ ng ñùi, x ươ ng trán m ũi, ph c v ch a bnh Các s n ph m này ñã ñưc ng d ng cho h ơn 1.000 ca ph u thu t t i nhi u b nh vi n trên c n ưc. m ng công ngh t ñ ng hóa (KHCN-04), g n nh ư 100% s n ph m ñ tài ñu ñưc ng d ng vào ñi sng, mang l i hi u qu cao. ðin hình là h th ng ñiu khi n tr m tr n bê tông asfalt 40 t n/gi và 120 t n/gi , có ch t l ưng t ươ ng ñươ ng s n ph m n ưc ngoài nh ư SIEMENS, OMRON , v i giá thành ch b ng 30-40% giá nh p kh u. Trong ch ươ ng trình công nghi p hóa và hi n ñ i hóa giao thông v n t i (KHCN-10), Vi n Khoa h c và Công ngh Giao thông v n t i ñã tri n khai nhi u ñ tài l n, thi t th c nh ư: nghiên c u thi t k và thi công c u dây v ăng Vi t Nam, nghiên c u ch ng sa b i và công ngh m i trong xây d ng c ng bi n (Xem ti ếp trang 6) 14
16. DNG C - THI T B M I BÀN XOAY HI N ð I TRÊN MÁY PHAY CNC 1 Phân lo i: Bàn xoay hi n ñ i trên máy CNC, ng ưi ta có th phân ra làm các lo i nh ư sau: a. Lo i tiêu chu n: Là lo i bàn xoay này dùng ñ gá ñ t chi ti t sao cho tâm c a chi ti t trùng v i tâm tr c chính. Có th gia công ñưc nhi u d ng b m t khác nhau nh ư gia công m t ph ng, gia công rãnh th ng ho c rãnh xo n và gia công các m t ñ nh hình v i dao ñ nh hình, ñôi khi dùng ñ c t bánh r ăng v i dao phay mô ñun. Lo i bàn xoay tiêu chu n có th phân ra làm hai lo i : + Lo i có tr c chính n m ngang + Lo i có tr c chính th ng ñ ng Hình 1 Bàn xoay tiêu chu n tr c chính n m ngang. Hình 2 Bàn xoay ñng c ơ l p phía sau. b. Lo i bàn xoay có ñng c ơ l p phía sau : - Lo i bàn xoay này có kh n ăng h n ch s rung ñng khi máy ñang làm vi c. - Lo i ñ ng c ơ này có th che ch n n ưc và phoi vn, không cho chúng r ơi vào ñng c ơ. c. Lo i bàn xoay có l tr c chính l n: - Lo i bàn xoay này có tr c chính có l l n, dùng ñ gia công các chi ti t c l n - Lo i này có kh n ăng m r ng kích th ưc tr c chính ñ m r ng ph m vi làm vi c cho máy. - Thích h p cho vi c s n xu t hàng kh i Lo i bàn xoay này có th phân ra 2 lo i: + Lo i tr c chính n m ngang + Lo i tr c chính th ng ñ ng Hình 3 Bàn xoay có l tr c chính l n. d. Lo i bàn xoay có nhi u tr c: - Lo i này có n ăng su t g p nhi u l n so vi lo i bàn xoay tiêu chu n - Gi m th i gian làm vi c - Gi m th i gian ph (gá ñ t, ñiu ch nh). Thích h p cho s n xu t hàng lo t và hàng kh i. - T ăng t c ñ v n hành. - Gi m th i gian tháo l p và ñiu ch nh trên máy e. Lo i bàn xoay nghiêng : - Lo i này có kh n ăng công ngh cao, có th gia công các m t ph ng, các rãnh các g Hình 4. Baøn xoay 4 truïc 15
17. DNG C - THI T B M I li và ñt bi t là gia công các b m t nghiêng nhi u góc ñ khác nhau. - Lo i bàn xoay này ñưc phân ra hai lo i: + Lo i ñiu khi n nghiêng t ñ ng + Lo i ñiu khi n nghiêng b ng tay Hình 5. Baøn xoay CNC ñieàu khieån Hình 6. Bàn xoay CNC ñiu khi n nghiêng . nghieâng baèng tay t ñ ng 2. ng d ng : Bàn xoay th ưng ñưc l p trên các máy phay CNC ho c trung tâm gia công. ð i v i lo i bàn xoay không nghiêng thì nó có vai trò nh ư tr c th 4 c a máy. ð i v i lo i bàn xoay nghiêng thì nó ñóng vai trò nh ư tr c th 4 và th 5 c a máy, các tr c này lúc này có tên là A và B nh ư hình 7. Hình 7. Các tr c c a bàn xoay và máy phay CNC. Bàn xoay c a máy CNC có tác d ng làm t ăng thêm tính v n n ăng cho máy. Nó có ph m vi s dng r t l n, nh ưng ch y u là dùng ñ gia công : + M t ph ng + Các b m t ñ nh hình (nh ư b m t cam, c i d p, khuôn ép ) + C t ren vít trong và ngoài + Gia công bánh r ăng và dao c t nhi u l ưi có r ăng th ng ho c xo n + C t rãnh th ng và xo n + Có th gia công các b m t nghiêng ði v i bàn xoay nhi u tr c, có th ti n hành gia công cùng m t lúc nhi u chi ti t, làm : + T ăng kh n ăng công ngh c a máy,. + T ăng n ăng su t gia công + Gi m th i tháo l p và ñiu khi n d ng c 16
18. DNG C - THI T B M I + Gi m th i gian và các nguyên công c ơ b n + Thích h p cho vi c s n xu t hàng lo t và hàng kh i Hình 8. M t s d ng chi ti t ñưc gia công trên bàn xoay không nghiêng. Hình 9. M t s d ng chi ti t ñưc gia công trên bàn xoay nghiêng t ñ ng. Hình 10. M t s d ng chi ti t ñưc gia công trên bàn xoay nghiêng bàn tay. Nguy n V ăn T ưng 17
19. GI I THI U PH N M M – TRANG WEB – SÁCH PH N M M ProENGINEER 2000 i I. Gi i thi u chung Ph n m m ProENGINEER có nhi u mô ñun ñ áp d ng cho các l ĩnh v c c ơ khí khác nhau ư ñ ñ nh : thi t k ch t o chi ti t, úc, hàn, o Hình chieáu lưng, thi t k tàu M t s mô ñun trong l ĩnh Hình 3D vc thi t k ch t o chi ti t nh ư sau : TOP 1. Part Modeling : Mô hình hóa hình h c. Mô dun này dùng ñ thi t k s n ph m trong không gian 3 chi u. Hình chieáu Quá trình thi t k và mô hình hóa ñưc th c Hình chieáu hi n : SIDE - Feature-based modeling : B t ñ u t các FRONT ñi t ưng c ơ b n r i sau ñó thêm các ñi t ưng khác vào. Hình d ng c a hình chi u TOP gi ng nh ư hình chi u b ng theo TCVN. Hình d ng c a hình chi u FRONT gi ng nh ư hình chi u ñ ng theo TCVN. Hình d ng c a hình chi u SIDE gi ng nh ư hình chi u c nh theo TCVN. Vi c ghi kích th ưc trên b n v có th th c hi n t ñ ng. Ghi sai l ch gi i h n, nhám b mt, chú thích ñưc th c hi n m t cách d dàng. 3. Pro/Assembly : L p ráp các s n ph m t - Associative (k t h p) : k t h p gi a các ph n các chi ti t r i, t o b n v l p 2D, 3D. Modun Part - Assembly - Drawing v i nhau này có th dùng ñ trình di n các chi ti t trong máy ho c b ph n máy d ng bung, cho th y Part các chi ti t ñưc l p v i nhau nh ư th nào. 4. Pro/Moldesign, Pro/Casting : thi t k khuôn ñúc nh a, khuôn ñúc kim lo i. Trong ñó modun Pro/Moldesign giúp ta t o, hi u ch nh và phân tích các thành ph n c a khuôn và l p ráp Drawing Assembly khuôn, nhanh chóng c p nh t nh ng thay ñ i trong m u thi t k . Các công c mà mô ñun này - Parametric (tham s ) : các kích th ưc c a cung c p là : vt th c ũng nh ư m i liên h Cha - Con ñu có - Phân tích nu m u thi t k có th t o khuôn th thay ñ i ñưc ñưc, dò và ch nh s a các vùng khó t o khuôn. - ðnh l i kích th ưc m u theo h s co rút tùy thu c vào v t li u, hình dáng hình h c m u thi t k và ñiu ki n ñúc. -To các m u thi t k m t ho c nhi u lòng khuôn. - T o lõi và các b ph n t o nên hình dáng vt ñúc. - T o các thành ph n tiêu chu n nh ư ñ khuôn, ch t lói s n ph m, l phun nh a, ñưng dn nh a, ñưng n ưc làm mát - Ki m tra s c n tr gi a các thành ph n 2. Pro/Detail : Dùng ñ t o các b n v k thu t ca khuôn khi m khuôn. 2D t model 3D nh ư t o các hình chi u, m t Sau khi t o khuôn, các thành ph n c a khuôn ct Cách ñ t các hình chi u c a Pro/E theo ñưc xem nh ư nh ng chi ti t riêng bi t và có tiêu chu n M nh ư sau : 18
20. GI I THI U PH N M M – TRANG WEB – SÁCH th s d ng mô ñun Pro/NC ñ t o ra ñưng 1. Thanh menu : ch y dao CNC gia công chi ti t. Menu File : dùng ñ m , l ưu, in và xu t các 5. Pro/NC : Modun này t o nh ng d li u c n ñi t ưng ñưc v . thi t ñ ñiu khi n máy CNC gia công chi ti t. Menu View :dùng ñ thay ñ i di n m o các Các modun con c a modun này : mô hình và màn hình làm vi c. Menu Info : cung c p thông tin v các ñ i Pro/NC MILL ðiu khi n quá trình gia công tưng nh ư thông tin v quan h b -con, các chi phay 2,5 tr c và 3 tr c ti t, các tham chi u, thông báo l i Pro/NC TURN ðiu khi n quá trình gia công Menu Analysis : dùng ñ tìm hi u v ñ c tính ti n và khoan 2 tr c và 4 tr c ca các kh i l p ghép và thành ph n nh ư kh i Pro/NC WEDM ðiu khi n quá trình gia công lưng, th tích trên máy c t dây 3 và 4 tr c Menu Applications : dùng ñ chuy n ñ i qua Pro/NC ðiu khi n quá trình gia công li gi a các ch ñ và các trình ng d ng trong ADVANCED phay 2,5 ñn 5 tr c; ti n 2 PRO/E, ví d chuy n t ch ñ Part sang ch ñn 4 tr c; trung tâm ñ Manufacturing. ti n/phay; máy c t dây 2 và 4 Menu Window : dùng ñ làm vi c v i các tr c ca s c a PRO/E . Menu Help : giúp ñ II. Giao di n ng ưi dùng c a PROENGINEER 2. Thanh công c : 2000I Qu n lý File : bao g m các bi u t ưng New, Kh i ñ ng ProENGINEER 2000I : Open, Save, Save a copy, Print Start - Programs-ProE 2000i. Xu t hi n màn Hi n th khung xem : bao g m các biu hình nh ư sau : tưng: Thanh menu Thanh coâng cuï Doøng nhaéc Cöûa soå ñoà hoïa Doøng moâ taû leänh - Repaint : v l i màn hình làm vi c. - Refit : làm v a màn hình. 19
21. GI I THI U PH N M M – TRANG WEB – SÁCH - Zoom in/Zoom out :phóng to / thu nh màn Hi n th các chi ti t chu n : hình làm vi c. - Orient : ñnh h ưng ñ i t ưng - Datum planes : b t t t tính n ăng hi n th trong màn hình làm vi c. các m t ph ng chu n. - Save view : dùng ñ truy c p các khung - Datum Axes : b t t t tính n ăng hi n th các xem ñã ñưc l ưu. tr c chu n. Hi n th mô hình : - Point Symbol : b t t t tính n ăng hi n th -Wire frame : hi n th ñ i t ưng d ng các ñim chu n. khung dây. - Coordinate Systems : b t t t tính n ăng - Hidden line : hi n th ñ i t ưng v i nét n. hi n th các h to ñ . - No hidden : Hi n th ñ i t ưng không có nét Context-Sensitive Help : hi n th thông tin n. tr giúp. - Shade : t o bóng ñ . - Model tree : b t t t tính n ăng hin th cây mô hình. Nguy n V ăn T ưng SÁCH M I : Gia công tia l a ñin CNC Tác gi : TS. V ũ Hoài Ân Nhà xu t b n Khoa h c và K thut 2003 Sách dùng cho sinh viên, k s ư, h c viên cao h c các ngành k thu t Ni dung : Sách g m 10 ch ươ ng: Ch ươ ng 1 : Khái quát v gia công tia l a ñin CNC Ch ươ ng 2 : C ơ s công ngh gia công tia l a ñin CNC Ch ươ ng 3 : Các thông s ñiu ch nh xung ñnh hình Ch ươ ng 4 : Ch t ñin môi và h th ng dòng ch y Ch ươ ng 5 : ðin c c và v t li u ñin c c Ch ươ ng 6 : Máy xung ñnh hình CNC Ch ươ ng 7 : C ơ s hình h c và l p trình khi gia công xung ñnh hình Ch ươ ng 8 : Gia công tia l a ñin máy c t dây Ch ươ ng 9 : L p trình CNC gia công máy c t dây Ch ươ ng 10 : Các máy gia công tia l a ñin th h m i v i ñ ng c ơ tuy n tính. ðây là cu n sách ti ng Vi t ñ u tiên vi t chuyên v gia công tia l a ñin. R t ñáng có trong t sách c a sinh viên, giáo viên ngành Ch t o máy. Các sinh viên ngành Ch t o máy có th s d ng nó khi h c môn h c Công ngh gia công trên máy CNC. 20
22. GÓC H C T P TÍNH SAI S CHU N THEO PH ƯƠ NG PHÁP CC ð I- C C TI U - L p chu i kích th ưc công ngh trong Khi chu n ñ nh v không trùng v i g c ñó khâu khép kín là khâu c n tính sai s kích th ưc c n gia công thì phát sinh sai s chu n. chu n. Giá tr c a sai s chu n b ng l ưng - Gi i chu i kích th ưc theo công th c dao ñng c a g c kích th ưc chi u lên (4). ph ươ ng kích th ưc th c hi n. 2. Ph ươ ng pháp xác xu t : Kích thưc th c hi n ñây là kích th ưc Ph ươ ng pháp này ñưc s d ng khi yêu cn ñ t ñưc khi gia công và là khâu khép cu ñ chính xác cao, trong s n xu t hành kín c a chu i kích th ưc công ngh . Chu i lo t và hàng kh i. Trình t tính tóan gi ng này ñưc hình thành trong m t ho c nhi u nh ư ph ươ ng pháp trên nh ưng sau ñó tính nguyên công. Các khâu c a chu i này có sai s chu n theo công th c sau : th là nh ng kích th ưc không ñ i ho c 2 n ∂ϕ thay ñi mà s thay ñi ñó s nh h ưng K .ε = .K 2 .δx 2 (5) ∑ c ∑ x i i ñn khâu khép kín. i=1 ∂ i Nu g i L là khâu khép kín c a chu i kích Trong ñó K là h s ph thu c vào quy th ưc công ngh thì : lu t phân b c a kích th ưc th i trong L = ϕ(x 1, x 2, , x n; a 1, a 2, , a n) (1) chu i kích th ưc công ngh . Thông th ưng Trong ñó : K = 1 ÷ 1,5. N u phân b theo ñưng cong - a i : Nh ng kích th ưc không ñ i. phân b chu n Gauss thì K = 1. - x i : Nh ng kích th ưc thay ñ i. Sau ñây là m t ví d tính sai s chu n ð tính sai s chu n εL c a kích th ưc L bng ph ươ ng pháp c c ñ i - c c ti u thì ph i tìm l ưng dao ñ ng c a L liên quan Ví d
    : khi phay rãnh then trên tr c, chi ñn nh ng kích th ưc thay ñ i. ti t ñưc gá trên hai kh i V ng n ho c m t Gi l ưng bi n ñ ng kích th ưc L là ∆L kh i V dài, góc kh i V là α (hình v ), ñưng thì ∆L ñưc xác ñ nh b ng t ng các l ưng kính tr c D +δ. Tính sai s chu n cho các kích bi n ñ ng c a các kích th ưc liên quan thay th ưc H 1, H 2 và H 3. ñi. ∂ϕ ∂ϕ ∂ϕ ∆L = .∆x + .∆x +⋅⋅⋅+ .∆x (2) x 1 x 2 x n ∂ 1 ∂ 2 ∂ n D n ∂ϕ L x O ∆ = ∑ .∆ i (3) i=1 ∂xi Các kích th ưc x i th ưng bi n ñ ng trong ph m vi dung sai c a chúng là δxi, vì th sai s chu n c a kích th ưc L là : n ∂ϕ x ε c(L) = ∑ .δ i (4) i=1 ∂xi ε ñưc xác ñ nh b ng hai ph ươ ng pháp : c 1. Ph ươ ng pháp c c ñ i c c ti u : - Tính sai s chu n c a kích th c H : Ph ươ ng pháp c c ñ i c c ti u ñưc ư 1 dùng trong s n xu t ñơn chi c và hàng lo t H1 = AO + OM = AO + MN – NO nh , khi ñ chính xác không cao l m. ð AO = D/2 = x 1 (thay ñi) OI D gi i theo ph ươ ng pháp này ta ph i : NO = = = x (thay ñi) α α 2 sin 2sin 2 2 21
23. GÓC H C T P ðt MN = a 1 là ñi l ưng không ñ i (vì khi - Tính sai s chu n c a kích th ưc H 2 : ct dao ñiu ch nh s n). Ta có : D D H2 = D – H 1 Vy : H = a + − = a 1 + x 1 – x 2 1 1 2 α D D 2sin = D − a( + − ) 1 2 α 2 2sin ∂ϕ 2 Ta có : = 0 ; ∂a D D 1 = − a + = x 1 – a 1 + x 2 2 1 α ∂ϕ δ D 2sin = ; 2 ∂x 2 1 Tươ ng t ta có : ∂ϕ δ D   =   ∂x α δ 1 2 2sin ε = D 1+  2 (c H )2 2  α   sin  Áp d ng công th c (4) ta có :  2  n ∂ϕ - Tính sai s chu n cho kích th ưc H 3 : ε (c H )1 = ∑ .δx i = i=1 ∂x i Ta có : H = OM = MN – ON   3   = a – x δ δ δ 1 1 1 = 0 − D + D = D  −1 δ 2 α 2  α  Vy ε = D 2sin  sin  (c H )3 α 2  2  2sin 2 ă ư Nguy n V n T ng 22
24. GOÙC HOÏC TAÄP - Hưng d n s d ng Pro/E2000i BASIC DRAWING 2 1. T ạo l ỗ :L nh Hole Lnh Hole dùng ñ t o ra các l l có ti t di n b t k ỳ. Khi vào l nh này có các tu ỳ ch n ñ t l sau : - Linear : ðt cách hai c nh c a m t chi ti t. - Radial : ðt l cách tr c m t kho ng và cách m t ph ng tham chi u mt góc. Th ưng dùng ñ t o các l toà tròn. - Coaxial : ðt tâm c a l cùng m t tr c hi n có ( ñ ng tâm) - On point : ðt tâm c a l trên m t ñim Các ki u l : - Straight : L su t có ñưng kính không ñ i. - Sketched : L có biên d ng b t k ỳ do ng ưi v t phát th o - Standard : T o các l chu n Các tu ỳ ch n v chi u sâu l : - Thru all : L thông - Variable : L ñáy ph ng, chi u sâu l do ng ưi dùng n ñ nh - Thru next : C t l theo m t m t b ph n k ti p - Thru untill : C t l theo m t m t do ng ưi dùng ch n - To reference : C t theo m t ñim, ñ nh, ñưng cong hay m t do ng ưi dùng ch n, l có ñáy ph ng - Symmetric : T o l hai bên rìa có chi u sâu. 2. BO TRÒN : L nh Round Khi s d ng l nh Round ñ t o các chi ti t tròn c n chú ý : - Các chi ti t cu i ti n trình t o mô hình - T o các chi ti t tròn nh tr ưc, l n sau - Tránh s d ng d ng hình h c tròn làm thành phành tham chi u ñ t o ra chi ti t - N u ph i phát th o m t b m t thì hãy phát th o tr ưc r i sau ñó m i t o chi ti t tròn Các tu ỳ ch n Round Radii : - Constant : Bán kính không ñi - Variable : Bán kính bi n ñ i, các giá tr bán kính ñưc xác ñnh t cu i các ñon n i chu i - Thru curve : Xác ñnh bán kính c a m t chi ti t d a trên m t ñưng cong ñưc ch n - Full round : ch n m t chi ti t tròn hay cho m t b m t ñưc ch n Các tu ỳ ch n Reference : - Edge chain : Ch n các c nh ñ bo tròn - Surf-surf : ch n hai b m t ñ ñ t m t chi ti t tròn. Chi ti t tròn s ñưc t o gi a 2 b m t này - Edge - surf : ñt m t chi ti t tròn gi a m t m t và m t c nh - Edge-pair : m t gi a hai c nh ñưc ch n s ñưc thay th b ng m t chi ti t tròn. Các tu ỳ ch n trên menu CHAIN : - One-By one : Ch n t ng c nh riêng v . - Tangent chain : Các c nh ti p xúc ñưc ch n . - Surf chain : Các c nh ñưc ch n theo các b m t ñưc ch n. - Unselect : Hu ch n m t ph n tham chi u. 3. TẠO GÂN : L nh Rib Reate - Rib 4. L ỆNH PATTERN Dùng ñ t o nhi u tr ưng h p c a m t chi ti t b ng cách t o ra các b n sao c a nó. Hai c u hình m u sn có là Linear và Angular . Các tu ỳ ch n : - Indenfical Pattern : Các tr ưng h p c a Indenfical Pattern ph i cùng kích c và n m tròn cùng m t mt, không giao v i các chi ti t khác, các tr ưng h p hay c nh c a m t ph ng ñ t. - Varying Pattern : Các tr ưng h p c a Varying Pattern bi n ñ i và n m trên các b m t khác nhau, không giao v i các tr ưng h p khác . 23
25. GOÙC HOÏC TAÄP - Hưng d n s d ng Pro/E2000i - General Pattern : Là m u ph c t p nh t. Các tr ưng h p c a General Pattern có th giao v i các tr ưng h p khác và các c nh c a m t ph ng ñ t m u, các tr ưng h p có th có kính c bi n ñ i và trên các b mt khác nhau. Tu ỳ ch n c a menu PAT DIM INCR : - Value : Các giá tr kích th ưc ñưc t ăng lên. - Relation : Các quan h ñưc s d ng ñ ñiu khi n bi n ñ i kích th ưc. - Table : S bi n ñ i kích th ưc ñưc ñiu khi n theo b ng. Các ví d ụ : Ví d ụ 1 : V chi ti t nh ư hình 1 1. T o chi ti t c ơ b n : 50*30*20 b ng ph ươ ng pháp ñùn 2. T o hai m t tr : Create - Protrusion - Extrude - Solid - Done - One Side - Done ch n m t ph ng phía trên h p làm ph ng v phác - Okay - Default - Specify Refs , ch n hai s i ch này giao nhau gi a màn hình, ch n nút No Hidden. Sketch - Circle - v phác th o hai vòng tròn nh ư hình 2, Modify các kích th ưc : ñưng kính ñưng tròn 10, kho ng cách t tâm ñ n ñưng chu n là 12.5, xong ch n Done - Blind - Done nh p chi u sâu 10 , Enter - OK- View- Defaut . Hình 5.1 Hình 5.2 3. Bo tròn : Create - Round - Simple - Done - Constant - Edge chain -Done - One By One - Done , ch n c nh giao gi a hai tr và m t ph ng - Done nh p bán kính 2 , ENTER - OK 4. T o m t vát : Create - Chamfer - Edge , trên menu SCHEME ch n 45*d nh p kích th ưc vát là 1, ENTER - Done Sel - Done Refs - Okay . K t qu nh ư hình 3. 3 1 2 Hình 3 5. T o l ñ ng tr c 24
26. GOÙC HOÏC TAÄP - Hưng d n s d ng Pro/E2000i Create - Hole - Straight - Done - Coaxial - pick ñưng tâm c a tr tròn. Xu t hi n dòng nh c : Select the placement plane , pick lên m t trên c a tr , One side - Done- Thru all , nh p ñưng kính là 5, ENTER - OK . 6. T o l tuy n tính v i tu ỳ ch n Linear : Create-Hole - Straight-Done ñ t o m t l su t . Ch n Linear - Done ñ khai báo ph ươ ng pháp xác ñnh tâm l là cách hai m t bên m t ñon nào ñó. Xu t hi n dòng nh c : Select The Placement Plan , Pick chu t lên m t 1 c a h p (hình 3), b n c nh c a hp n i b t lên ngh ĩa là m t ñã ñưc ch n. Xu t hi n dòng nh c : Select TWO edges, axes, Planar Surface or Datums for Dimensioning , pick chu t lên c nh 2 r i gõ 10, ENTER , pick c nh 3 r i gõ 25, ENTER . One Side - Done - Thru All - Done , xu t hi n dòng nh c : ENTER DIAMETER : 10, ENTER . K t qu nh ư hình 4. Hình 4 Hình 5 7. Bo tròn các c nh : Feature - create - Round - Advanted - Done - Add - Constant - Edge chain - Done - One By - One ñ ch n t ng c nh, ch n 4 góc ñ nh - Done - nh p giá tr bán kính là 2, ENTER- Ok Add - Constant - Edge chain - Done - One By One , ch n 4 c nh c a m t trên - Done . Nh p giá tr bán kính là 1, ENTER - Ok - Done Sets - OK- View - Default . K t qu nh ư hình 5. Ví d ụ 2 :V chi ti t nh ư hình 11. 1. T o chi ti t hình h p 80x50x10. 2. T o m t ph ng DTM4 cách m t DTM1 m t kho ng 20 Create - Datum - plane - Offset - ch ọn DTM1 - Enter Value : nh p 20, Enter (chú ý h ưng m ũi tên) - Done A Hình 6 Hình 7 3. ðùn m t hình tr mà ti t di n là hình tròn có tâm n m trên m t trên c a t m, bán kính 10mm. Kéo v bên ph i mt l ưng 60mm, m t ph ng v phác là DTM4. 4. T o l ñ ng tr c ñưng kính 10mm trên chi ti t v a kéo, chú ý ch n tu ỳ ch n UpTo Surface là m t bên ph i ca t m (hình 7). 5. T o l th ng ñưng kính 10mm, cách hai c nh c a t m 10mm. 25
27. GOÙC HOÏC TAÄP - Hưng d n s d ng Pro/E2000i Hình 8 Hình 9 6. T o m t m u tuy n tính : Feat - Pattern , ch n l v a t o - Identify - Done . Ch n kích th ưc 10 theo chi u dài t m. Xu t hi n dòng nh c nh p gia s kích th ưc, nhâp vào 40 , Enter - Done . Xu t hi n dòng nh c s tr ưng h p c n copy (k c m u g c), nh p vào 2, Enter . Ch n kích th ưc 10 theo chi u r ng t m. Xu t hi n dòng nh c nh p gia s kích th ưc, nh p vào 30 , Enter - Done . Xu t hi n dòng nh c s tr ưng h p c n copy (k c m u g c), nh p vào 2, Enter. K t qu nh ư hình 9 7. C t : ch n m t ph ng v phác là DTM4, chu n kích th ưc là ñưng tâm th ng ñ ng c a ñưng tròn và chu vi ca nó. B r ng c t là 10 mm, chi u sâu c t là 20mm (hình 10). Hình 10 Hình 5.11 8. T o g : m t ph ng v phác là DTM3, góc nghiêng c a g so v i ñưng n m ngang là 200 , b dày c a g là 5mm. K t qu nh ư hình 11. Nguy n V ăn T ưng 26
28. TIN H C 1 Giúp b n làm ñ tài Ch X màu ñ - L i và cách kh c ph c Các b n sinh viên khóa 41 ñang làm khóa lu n t t nghi p, th t là phi n ph c khi hình chèn ho c công th c bi n thành m t ch X to t ưng. Bài vi t sau ñây c a Lê Hoàn ñă ng trong trang web s giúp b n gi i quy t v n ñ trên. Trong Word97, khi m tài li u có hình nh, m t s hình nh m t ñi mà thay vào ñó là nh ng hình ch nh t v i d u g ch chéo màu ñ. L i này th ưng xu t hi n v i nh ng hình nh d ng bitmap (.bmp) hay hình ñưc dán (paste) vàp Word thông qua clipboard. Tuy nhiên, l i này c ũng có th xu t hi n v i nh ng d ng th c nh khác. Word s d ng ký hi u ch X màu ñ ho c m t vài ký hi u khác nh ư hình tròn, hình vuông ñ th hi n hình nh mà nó không th hi n ñưc, ñó là nh ng hình b l i nh ưng ph n l n là do Word mt d li u v hình nh mà nó c n th hi n b i thi u b nh . Cách kh c ph c Thông th ưng ch c n b n c p nh t Word b ng phiên b n Microsoft Word Service Release 1 (SR-1) là gi i quy t ñưc h u h t các v n ñ . N u nh ư v n g p tình tr ng trên sau khi cài SR-1, hãy ñc ph n sau c a bài vi t này. ñây tôi trình bày cách ph c h i l i hình nh m t cách h ơi "th công" - Ch n menu Tools/Options, ch n tab Save và b m c ch n Allow Fast Saves. - Ghi file ñang m v i m t tên khác ñ d phòng và t nay tr ñi b n dùng và ph c h i hình nh thông qua file này. - S d ng các ph ươ ng pháp sau ñây ñ xác ñ nh tính ch t ñ t ñó có cách kh c ph c. Ph ươ ng pháp th nh t : Ki m tra b nh o Phi ñ m b o có ít nh t 20MB b nh o. Không có yêu c u t i thi u v b nh cho các ch ươ ng trình MS Office nh ưng thông th ưng thì v i 20MB là ñ yêu c u cho các tác v Open, Close, Save và Print. Nh n ñúp chu t vào My Computer, nh n chu t ph i vào c ng b n cài Windows (th ưng là C:), ch n Properties, dung l ưng tr ng c a c ng ph i ít nh t là 20MB. N u không ñ , bn nên g b các ch ươ ng trình không c n thi t và nh ng file t m, file cache khi duy t Internet khi ñ 20MB thì b n hãy kh i ñ ng l i máy và m l i file tài li u ñó, n u không kh c ph c ñưc thì hãy sang b ưc ti p theo. Ph ươ ng pháp th hai : Xoá d u X ñáng ghét ñi, sau ñó b n th chèn (Insert) vào ñó hình nh file ngu n m t l n n a. Ph ươ ng pháp th ba : M file nh trong m t ch ươ ng trình x lý nh, sau ñó ch n Select all trong menu Edit và dán ng ưc tr l i Word. Ph ươ ng pháp th t ư: N u nh ư hình nh c a b n là m t liên k t v i m t file nào ñó, hãy c p nh t k t qu l i m t l n n a. Lúc này, hãy ki m tra ñ ch c ch n r ng file Picture.bmp có trong th ư m c c:\ClipArt, khi ñó hãy ch n l i tr ưng (field) và nh n F9 ñ c p nh t l i hình nh. Nu nh ư b n ñã cài ñt b n s a l i SR-1 mà v n b l i. Trong m t s tr ưng h p sau, Word s v n hi n th các hình nh là các d u X màu ñ. - Hình nh ñưc chèn vào d ưi d ng GIF, JPG d ưi d ng nh ñ ng (animation), trong tr ưng hp này b n ph i ghi hình nh format ñơn gi n h ơn. - Th ư m c ch a các file t m c a Windows không t n t i - hãy ch ñ nh cho Windows m t th ư mc TEMP. - Hình nh chèn vào không t n t i, b l i ho c m t ph n nào ñó c a file tài li u b h ng - dùng file ngu n ñúng và chính xác. - B n không còn ñ ch tr ng trên c ng ñ t o b nh o - d n d p l i c ng. CHUY N HÌNH V T AUTOCAD SANG WORD Nhi u b n sinh viên c ơ khí khoá 41 v n ch ưa chuy n ñưc hình nh t AutoCAD sang Word, vì th khi hình nh in ra nét m và m nh. Sau ñây xin gi i thi u m t s cách chuy n hình nh t AutoCAD 14, AutoCAD2000 sang Word 2000. Bưc 1 : Trong c a s AutoCAD, ch n t t c các ñ i t ưng c n chuy n r i ch n Edit – Copy ho c nh p chu t vào bi u t ưng copy trên thanh công c . 26
29. TIN H C Bưc 2 : Chuy n sang c a s Word, ch n Edit – Paste ho c nh p chu t vào bi u t ưng dán. Bưc 3 : Nh p chu t vào hình v a copy, nh p phím ph i ch n Format Object - xu t hi n h p tho i Format Object , ch n Layout . Trong Wrapping style ch n Tight - OK , khi ñó xung quanh hình xu t hi n m t khung hình ch nh t v i các ô vuông nh . Bưc 4 : Nh p chu t vào Draw trên thanh Drawing g n cu i màn hình- ch n Ungroup . Có th b n ph i ungroup nhi u l n, sao cho c hình n i lên các ô vuông nh ch ng t t t c các ñ i tưng ñ u ñã ñưc ungroup ( ñ n khi nào ch Ungroup m ñi). Bưc 5 : Ch n bi u t ưng Line style ñ ch n nét v yêu c u, khi ñó toàn b các nét trong hình s theo ñ l n c a nét v a ch n. B n ph i phóng to hình lên (vào ô zoom) ñ ch n l i m t s ñưng v i ki u ñưng nét khác. Bưc 6 : Nh n Esc ñ thoát, nh p chu t ngoài hình v a t o, khi ñó hi n lên khung ch nh t vây quanh. Hãy nh n phím Delete ñ xoá. Bưc 7 : Ch n bi u t ưng hình m ũi tên trên thanh Drawing, v m t hình ch nh t bao quanh hình v a t o ñ ch n h t t t c các ñ i t ưng. Ch n Draw – Group ñ nhóm t t c các ñ i t ưng l i. Bưc 8 : N u mu n thay ñ i kích th ưc hình thì nh p chu t vào hình, xu t hi n khung hình ch nh t vây quanh. ðưa chu t vào góc s xu t hi n m ũi tên hai ñu (nghiêng), kéo m ũi tên b ng cách rê chu t s ñ t ñ oc kích th ưc theo yêu c u. Trong AutoCAD 2000 b n có th ch n Format – Linewieght – ñánh du vào ô Display Linewieght trong ca s Lineweight Setting nh ư hình v. Sau ñó ch n ñ i t ưng r i ch n click vào ô Lineweight control ñ ch n nét. Sau khi chuy n sang Word bn dùng ch c n ăng crop ñ thu nh vùng v a dán sang. Tt nh t b n ch n Adjust Display Scale v Min , khi ñó ch n nét theo ñ l n th c (không phóng ñ i) bên ô Lineweights. Nguy n V ăn T ưng 2 Mo v t Dùng GHOST ñ ”d n” ñĩ a ??? Ghost là m t ch ươ ng trình chuyên dùng ñ sao chép, sao l ưu d phòng và ph c h i d li u cng, ngoài ra Ghost còn có m t tính n ăng r t h u ít là d n ñĩa c c nhanh so v i các ch ươ ng trình dn ñĩ a trên th tr ưng nh ư: Speeddisk, Defrag Th c ra là ta l i d ng ch c n ăng sao l ưu/ph c h i partition ñ ph c v cho vi c d n ñĩ a t c ñ cao. ð dùng Ghost d n ñĩ a yêu c u c ng c a b n ph i ñưc chia t i thi u 2 partition (m i partition là 1 ñĩ a logic) và dung l ưng còn tr ng c a partition này ph i ñ ch a dung l ưng d li u ca partition kia - gi ng nh ư khi sao l ưu partition bình th ưng. Cách làm ñơ n gi n nh ư sau: - Sao l ưu C thành m t file hình nh ch a trong D, khi sao l ưu b n có th hi u l c ch ñ nén ñ gi m nh kích th ưc file hình nh kho ng 40%. - Ph c h i C t file hình nh ñã có trong D, trong quá trình ph c h i Ghost s xoá toàn b d li u c ũ và ghi l i d li u m i theo ki u tu n t t ñ u ñĩa tr ñi và nh ư v y c ũng ñ ng ngh ĩa v i vi c d n ñĩ a cho kh i phân m nh. - B n c ũng làm nh ư v y v i D hay các khác n u c ng c a b n có nhi u partition. Tuy b n ph i sao l ưu và ph c h i cho t ng ñĩ a logic nh ưng v n r t nhanh so v i th i gian dn ñĩa b ng Speed Disk hay Defrag vì các ch ươ ng trình này ph i tính toán vi c di chuy n, k t h p file, s d ng không gian ñĩ a t m th i nên r t m t th i gi , còn Ghost ghi tu n t không c n tính toán gì c . Theo 27
30. TI ẾNG ANH CHUYÊN NGÀNH LATHE TOOLS : Dao ti ện - Workpiece : phôi - Chip : Phoi - Basic plane : m t ph ng ñáy (m t ñáy) - Cutting plane : m t ph ng c t (m t c t) - Chief angles : các góc chính - Rake angle : góc tr ưc - Face : m t tr ưc flank - Flank : m t sau - Nose : m ũi dao - Main flank : m t sau chính - Auxilary flank : m t sau ph - Section through chief plane : thi t di n chính - Section through auxiliary plane : thi t di n ph - Main cutting edge = Side cut edge : l ưi ct chính - Auxilary cutting edge = end cut edge : lưi c t ph - Clearance angle: góc sau - Lip angle : góc s c ( β) - Cutting angle : góc c t ( δ) - Auxiliary clearance angle : góc sau ph - Plane approach angle : góc nghiêng chính ( ϕ) - Auxiliary plane angle : góc nghiêng ph ( ϕ1) - Plane point angle : góc m ũi dao ( ε) - Nose radius : bán kính m ũi dao - Built up edge (BUE) : l o dao - Tool life : tu i th c a dao - Tool : d ng c , dao - Facing tool : dao ti n m t ñ u - Roughing turning tool : dao ti n thô - Finishing turning tool : dao ti n tinh - Pointed turning tool : dao ti n tinh ñ u nh n - Board turning tool : dao ti n tinh r ng b n. - Left/right hand cutting tool : dao ti n trái/ph i - Straight turning tool : dao ti n ñ u th ng - Cutting –off tool, parting tool : dao ti n c t ñ t - Thread tool : dao ti n ren - Chamfer tool : dao vát mép - Boring tool : dao ti n (doa) l - Profile turning tool : dao ti n ñ nh hình - Feed rate : l ưng ch y dao - Cutting forces : l c c t - Cutting fluid = coolant : dung d ch tr ơn ngu i - Cutting speed : t c ñ c t - Depth of cut : chi u sâu c t - Machined surface : b m t ñã gia công - Cross feed : lch y dao d c - Longitudinal feed : ch y dao ngang Nguy n V ăn T ưng 28
31. Ch u trách nhi m xu t b n TS . Nguy n V ăn Ba Tng biên t p ThS . Nguy n V ăn T ưng Ban biên t p ThS. Nguy n V ăn T ưng ThS . Tr n Doãn Hùng KS . Nguy n H u Th t Danh sách các c ng tác viên : Nguy n H i Tri u, Tr n Ti n S ĩ, Lê Bá S ơn (Công ty C ơ khí Khánh Hoà); Hoàng H i, Võ Minh Tú (Công ty Sodex Toxeco Nha Trang); Bùi Th Hùng, ð trí Tu n cùng t p th lp 42CT-1; Nguy n V ăn Biên , Lê Thanh Tòan, Lâm V ăn S ơn cùng t p th l p 42CT-2. Kính m i Quý th y cô và các b n sinh viên tham gia câu l c b . M i chi ti t xin liên h ban biên t p ho c e-mail v ñ a ch caulacboctm@yahoo.com
32. Trong s này Li t a 1 Tin t c - s ki n 2 Trao ñi Bn ñ xu t phát tri n ngành c ơ khí 5 Công ngh và ng d ng Năng su t h ơn – ít máy h ơn 7 Thi t k d ng c c t không theo ph ươ ng pháp truy n th ng 9 Khoan ngang – Công ngh m I 11 Ch ươ ng trình KC. 03 12 Hơn 70% công trình khoa h c c p nhà n ưc ñưc ng d ng 14 Dng c - thi t b m i Bàn xoay hi n t i trên máy phay CNC 15 Gi i thi u ph n m m – Trang Web – Sách Ph n m m Pro/ENGINEER 2000i 18 Sách m i 20 Góc h c t p Tính sai s chu n theo ph ươ ng pháp c c ñ i c c ti u 21 Hưng dãn s d ng Pro/E 2000i : Basic drawing 23 Tin h c 26 Ti ng Anh chuyên ngành 28