Quyển 2: Lên đường

Nội dung text: Quyển 2: Lên đường

1. 02 Lên đường Con đường nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo
2. Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
3. 01 Hãy bắt đầu cuộc hành trình xác định công việc kinh doanh của bạn. Cuốn cẩm nang số 2 trong bộ cẩm nang ‘Khởi sự kinh doanh sang tạo thành công’ sẽ giúp bạn khám phá các nền tảng cơ bản và động lực cho các hoạt động của mình. Đây la những viên gạch đầu tiên giúp bạn xây dựng nên móng cho công việc kinh doanh trong tương lai. Những thực tế của công Tuyên ngôn về sứ mệnh việc kinh doanh Tóm tắt các tac đông mà Bạn có một ý tưởng tốt bạn muốn công việc kinh hay một ý tưởng kinh doanh của mình tao ra. doanh tốt? Bằng chứng Tài sản trí tuệ Sử dụng mô hình bằng Làm thế nào để phát chứng tương lai để minh hiện, bảo vệ và khai thác họa hình ảnh thành công tài sản trí tuệ của bạn mà bạn sẽ gặt hái. Các giá trị Xác định các giá trị là nền tảng cho các hoạt động của bạn Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
4. 02 NHỮNG THỰC TẾ KINH DOANH Có hai câu hỏi mà bất cứ ai khi bắt tay vào kinh doanh đều phải trả lời: –  Tôi đang làm gì? – Tại sao khách hàng phải quan tâm đến san phâm, dich vu của tôi? Hãy giành ít phút để viết một câu ngắn gọn về những gì bạn làm. Tiếp đó viêt ra lý do mà khách hàng nên quan tâm tới việc kinh doanh của ban. Nó giống như ‘thông điệp vận động trong thang máy’ mà người ta hay nhắc đến. Làm sao chuyển tải được thông điệp nay vừa nhanh vừa đủ là cả một thủ thuật. Nếu bạn tự thây minh là người diễn đạt dài dòng, hãy tinh lọc ngôn từ cho đến khi thông điệp trở nên ngắn gọn và súc tích. Bạn co thể trả lời các câu hỏi trên tương tự như sau:  Tôi làm gì? Tôi điều hành một công ty thiết kế dịch vụ. Tại sao khách hàng nên quan tâm tới công ty của tôi? Vì tôi cung cấp dịch vụ sáng tạo làm cho các sản phẩm của khách hàng hấp dẫn hơn và điều đó có nghĩa là họ bán được nhiều hơn. Để kiểm tra hai câu hỏi này kỹ hơn một chút, có một số thực tế kinh doanh cơ bản mà bạn cần tính đến 01 Khách hàng phải muốn thứ mà bạn cung cấp. Một doanh nghiệp cần doanh thu để tồn tại, và doanh thu phụ thuôc vao nhu cầu đối với sản phẩm hay dịch vụ của bạn. Nghiên cứu thị trường có thể giúp bạn xac đinh liệu trên thi trường có nhu cầu cho sản phẩm hay dịch vụ đó hoặc có nhu cầu tiềm năng không. Ở trang số 5 chúng tôi sẽ đề cập nhiều hơn đên việc xác định các cơ hội nhu cầu. 02 Bạn cần diễn giai được làm thế nào đáp ứng được nhu cầu đó Bạn sẽ phải mô tả sản phẩm hay dịch vụ của bạn đáp ứng được các nhu cầu này ra sao. Bạn nên tập trung nói về các lợi ích nó mang lại hơn là miêu tả đặc điểm hay chức năng của nó. Bạn có thể kiểm tra nhưng Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
5. 03 lơi ich đó thông qua khảo sát về mức độ hài lòng của khách hàng. Hãy nhớ rằng bạn muốn khách hàng quay trở lại, vì vậy việc lăng nghe nhu câu của ho la tôi quan trong. 03 Bạn phải luôn duy trì nhu cầu đó Thậm chí ngay cả khi bạn biết nhu cầu đó tồn tại, và bạn đã đáp ứng nhu cầu đó, bạn không được nghỉ ngơi. Nhu cầu khách hàng giống như đổ xăng ô tô vậy. Bạn có thể đi đoạn đường dài, thậm chí đi nhanh, nhưng nếu không nạp thêm nhiên liệu bạn sẽ dừng lại ở một điểm nào đó. Bạn có thể “nạp lại nhiên liệu” bằng cách phát triển kế hoạch bán hàng và tiếp thị tập trung vào những khách hàng đang có nhu cầu. 04 Bạn cần liên tục đổi mới để cạnh tranh và tồn tại Điều này sẽ được thực hiện nhờ vào một chiến lược cạnh tranh. Năm nguyên tắc hướng dẫn sau đây sẽ tạo nên sự khác biệt và giúp đảm bảo doanh nghiệp trở nên tập trung, hiệu quả, và dẫn đến thành công. 01 Trong tâm y tương của ban không phải la ban ma la khách hàng. 02 Bạn không cần tự làm tất cả mọi thứ. Hãy thiết lập quan hệ hợp tác và có các cộng sự. 03 Bạn cần có tâm nhin kinh doanh để định vị cho sản phẩm và dịch vụ mà bạn cung cấp. Và bạn cần mô tả đươc tầm nhìn này vơi người khac một cách rõ ràng và hiệu quả. 04 Bạn hiểu rõ động cơ cá nhân của mình khi kinh doanh, bao gồm cả tầm quan trọng của lợi nhuận tài chính. 05 Bạn cần đo lường được hiệu quả công việc kinh doanh va chi co thê đo băng tiên bac ơ nhưng thời điêm quan trong. Những thực tế kinh doanh trên chính là nền tảng cho những điều tiếp theo. Nếu ý tưởng kinh doanh của bạn đối lập với các nguyên tắc trên thì bạn nên đặt câu hỏi một cách nghiêm túc là liệu nó có hiệu quả hay không. Với một ý tưởng thông thường thì suy nghĩ và khao Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
6. 04 Một ý tưởng tuyệt vời hay một ý khát của bạn chính là trọng tâm. Nhưng một ý tưởng tưởng kinh doanh kinh doanh lại cần có khách hàng hoặc khán giả là tuyệt vời? trọng tâm. Có ba thực tế phân biệt giữa ý tưởng kinh doanh và ý tưởng sáng tạo: 01 Trên thi trường có một nhu cầu rõ ràng đối với sản phẩm hay dịch vụ của bạn (hoặc là bạn phải tạo ra nhu cầu đó), và bạn cần cung cấp một giải pháp đã được đổi mới hoặc hoàn toàn mới để đáp ứng nhu cầu đó. 02 Nhu cầu đó phải đủ mạnh để trở thành nhu cầu thị trường. 03 Ý tưởng đó cần phải đem lại hiệu quả đủ lớn để có thể đáp ứng các nhu cầu hiện tai và các đòi hỏi của công việc kinh doanh trong tương lai. Ví dụ sản phẩm: Dyson Nhà phát minh James Dyson giới thiệu máy hút bụi không cần túi, hứa hẹn hút tốt hơn các máy hút bụi thông thường cũng như làm thảm sạch hơn. Số người hiện không hài lòng với máy hút bụi thông thường hiện co đủ tạo ra nhu cầu cho sản phẩm mới Dysons. Phần thưởng của công ty nhận được cho ý tưởng đó là không chỉ hòa vốn mà còn phát triển mở rộng các sản phẩm máy hút bụi và đa dạng hóa sang các sản phẩm khác. Ví dụ dịch vụ: Easyjet Easyjet đã mở ra cuộc cách mạng vận tải hàng không với chi phí hợp lý. Công ty thành lập từ năm 1995 với hai máy bay cung cấp dịch vụ hàng không gia rẻ nhờ chi cung cấp các dịch vụ cơ bản và thu phụ phí khi gửi hành lý và yêu cầu có đồ ăn. Nhu cầu của người tiêu dùng đã tạo nên sự thành công của công ty. Phần thưởng của ý tưởng đó là giờ đây Easyjet đã trở thành một trong những hàng hàng không lớn nhất châu Âu và niêm yết trên thị trường chứng khoán London năm 2000. Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
7. 05 Nhận định các cơ hội Khi có một sản phẩm hay dịch vụ được sáng chế, ban hoàn toàn có thể tiếp cận các thị trường mà ở đó môi trường cạnh tranh không còn là thách thức như trước kia nữa. Sản phẩm mới này cho phép bạn xây dựng cơ chế độc quyền mới (có thể chỉ trong một thời gian ngắn), cho phép bạn phát triển mà không có cạnh tranh. Nhưng hãy cẩn thận! Những nhà sáng chế -những người đầu tiên có mặt trên thị trường - lại ít khi có kết quả tốt và hay bi thua lỗ, trong khi những người đi sau lại là người gặt hái thành công. Do có lợi thế từ việc khách hàng đã hiểu về sản phẩm và dịch vụ, ho thường giới thiệu các phiên bản đa chỉnh sửa, giải quyết trơn tru các vấn đề và tránh được những rắc rối liên quan đến sở hữu trí tuệ. Vì vậy cùng với những câu hỏi “Tôi đang làm gì? Và “Tại sao khách hàng nên quan tâm tới sản phẩm và dịch vụ của tôi?”, bạn cần tự hỏi bản thân: - Liệu có nhu cầu nào đó với sản phẩm/ dịch vụ mà tôi cung cấp? - Liệu nhu cầu đó có đủ mạnh để trở thành nhu cầu thị trường? - Liệu co mang lai đủ lơi nhuân đê tôi tiêp tuc công việc kinh doanh của minh không? Sở hữu trí tuệ là gì? Nếu như bạn đã nhận định được một cơ hội hoặc có trong tay một ý tưởng, bạn cần nghĩ đến Sở hữu trí tuệ. Âm nhac. Sach. Phân mêm may tinh. Cac sản phẩm mà chúng ta sử dụng trong cuộc sống hàng ngày tât cả đêu la sản phẩm sáng tạo của con người và sự sáng tạo đó cần phải được bảo vệ. Đó là sự sáng tạo của trí óc, một khi đã được thể hiện ra, nó sẽ trở thành tài sản trí tuệ (IP). Từ quan trọng ở đây là “đa đươc thê hiện”. Ở Anh Quốc, các ý tưởng hay khái niệm không được bảo vệ mà người ta chỉ bảo vệ sự ‘thể hiện’ của các ý tưởng và khái niệm đó. Có một số loại hình bảo vệ sở hữu trí tuệ thông thường Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
8. 06 Một ý tưởng tuyệt với hay một ý cho các hoạt động nhất định dưới đây: tưởng kinh doanh tuyệt vời? – Bằng sáng chế và quyền thiết kế/ đối với các giải pháp kĩ thuật, các phát minh và các sản phẩm mới. – Bản quyền/ đối với tac phâm văn hoc, nghệ thuât, kich va âm nhac. – Bản quyền thương mại/ tên, tư ngư, âm thanh va thâm chi la hương thơm (hiêm khi) của môt nhan hiệu hang hoa. Trong kinh doanh, tất cả mọi thứ từ bản thiết kế riêng, phần mềm, thương hiệu, bao bì hay logo của bạn đều cần được bảo vệ. Tóm lại, tất cả các sản phẩm sáng tạo cả vật chất lẫn tinh thần của bạn đều cần phải được chuyển đổi sang một hàng hóa hưu hình để bạn có thể xin cấp phép, bán, giao dịch thương mại, phân tách hoặc giữ nguyên quyền của mình với những hàng hóa này. Quan trọng là bạn cần cân nhắc xem bạn bảo vệ, khai thác và quản lý tài sản trí tuệ của mình sao cho hiệu quả. Quản lý tài sản trí tuệ và giải mã giá trị Sưc sang tao cua ban. Một số điều dưới đây có thể sẽ được áp dụng ở thời điểm sau này trong quá trình phát triển kinh doanh, nhưng bạn cũng nên tìm hiểu chúng từ bây giờ: Bước 1 - Nhận diện Tài sản trí tuệ – Liệt kê các sản phẩm sáng tạo mà bạn có (tài sản trí tuệ) bao gồm logo, tên/ nhãn hiệu công ty, thiết kế bao bì, sản phẩm và phần mềm. – Kiểm tra các thiết kế của bạn, các ý tưởng đã được thê hiện, các sản phẩm và công trình sáng tạo nào của bạn là mới và nguyên bản. Bước 2: Bảo vệ tài sản sở hữu trí tuệ – Bạn có thể ký một thỏa thuận bảo mật đơn giản với các khách hàng, các công ty sản xuất tiềm năng hay các nhà đầu tư trước khi bạn bắt đầu đàm phán. Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
9. 07 – Đăng kí thiết kế, bằng sáng chế và bản quyền tại trang web của Phong Sơ hưu Tri tuệ Vương Quôc Anh. – Bảo mật tên miền trên mạng để bảo vệ thương hiệu của bạn. – Khi tiếp cận các nhà sản xuất cần đạt được thỏa thuận bằng văn bản như Hợp đồng bảo mật, Hợp đồng nguyên mẫu (khi nhà sản xuất đồng ý làm mẫu sản phẩm theo các tiêu chí bạn đưa ra), các tiêu đề của hợp đồng và Hơp đông sản xuât. – Lưu trư thông tin hiệu quả kể cả những việc đang được tiến hành. Ban cân lưu lai cả những phác thảo, ghi chép, bản thảo, sơ đồ, hợp đồng, thư từ và nhưng trao đôi qua email. – Ghi tên tác giả/người phát hành hay tên người sáng tạo trong tất cả các bản sao sản phẩm của bạn, cùng với ngày tháng và tên nước © (Tên của chủ sở hữu) (năm phát minh/ tạo ra). – Ghi lại số bản quyền thiết kế đã được đăng kí và ngày gia hạn giấy phép các sản phẩm sở hữu trí tuệ của bạn trong nhật ký. Đừng bao giờ quên gia hạn quyền sở hữu trí tuệ hay tên miền. Bước 3 – Khai thác tài sản trí tuệ của bạn – Bạn cần đảm bảo rằng bất kì thiết kế, bản quyền và bằng phát minh nào mà bạn đăng ký hoặc đang tiến hành đăng ký là đồng nhất với những thứ mà bạn định đưa ra thị trường. – In số giấy phép đăng ký bản quyền thiết kế của bạn trên bất cứ bao bì nào và dấu hiệu Bản quyền ® nếu bạn đã đăng ký thương hiệu để nâng cao hình ảnh của bạn. – Tối đa hóa lợi nhuận thu được bằng cách đăng ký quyền của bạn một cách tổng thể hoặc riêng rẽ để có thể khai thác tài sản trí tuệ trên các lãnh thổ hoặc hình thức khác nhau – cách này sẽ giúp bạn giữ được quyền của mình trong khi vẫn có thể thu lại lợi nhuận từ các sản phẩm đó. – Thu phí chuyển nhượng nếu khách hàng muốn Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
10. 08 Một ý tưởng tuyệt với hay một ý được quyền đó, thường xuyên tham vấn lời khuyên tưởng kinh doanh bên ngoài trước khi chuyển nhượng. tuyệt vời? – Cho phép sử dụng tài sản trí tuệ của bạn (độc quyền hoặc không độc quyền). Bạn có thể cho phép một người duy nhất sử dụng quyền sở hữu trí tuệ, hoặc cho phép thêm cả những người khác nữa. Bạn cũng có thể trao quyền tái sản xuất hoặc phân phối, quyên thuê hoăc mươn. Hãy cân nhắc thứ mà bạn muốn cấp phép (ví dụ như thương hiệu, bản quyên, quyền thiết kế) ở hình thức nào (độc quyền hay không độc quyền) và trong bao lâu (ví dụ câp phep co thời han, vinh viên hay tam thời) và cuối cùng là bạn cấp phép ở nơi nào trên thế giới? – Hãy xác định liệu bạn có yêu cầu phí bản quyền hoặc phí cấp phép không hay cả hai (phí bản quyền nói chung nằm trong khoảng 4-14% tùy thuộc vào loại hình sáng tạo/ ngành sáng tạo). – Đam phan thương thuyêt. Đây là giai đoạn bạn sẽ phải dành nhiều thời gian đàm phán để đạt được thỏa thuận. Tiếp theo sẽ là phần ký kết hợp đồng, ở thời điểm này phải av ch ra nhưng điêu khoản chi tiêt đê co đươc một thỏa thuận có tính ràng buộc. – Hãy chắc chắn rằng bạn được trả công sòng phẳng cho sản phẩm của mình. Ví dụ nếu bạn sáng tác thì bạn phải nhận được tiền bản quyền. Nếu bạn viết sách bạn sẽ phải nhận được tiền bản quyền cho mượn cũng như chi phí bản quyền từ người xuất bản sách của bạn. – Hãy sử dụng Giấy phép sáng tạo cơ bản nếu bạn muốn kiểm soát và chia sẻ tài sản sở hữu trí tuệ của mình. Bạn có thể cho phep việc tái sản xuất các sản phẩm của mình nhưng không vì mục đích thương mại hoặc các biện pháp sử dụng khác, theo đó chỉ một số quyền sẽ được bảo hộ. Bước 4 - Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của bạn Ngay cả các tổ chức lớn cũng vẫn có thể gặp rắc rối trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Việc sao Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
11. 09 chép lậu các đĩa DVD làm cho ngành điện ảnh thất thoát khá lớn cũng như việc tải nhạc phi pháp đối với ngành công nghiệp âm nhạc. Vậy bạn bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ bằng cách nào? – Theo dõi những gì mà đối thủ cạnh tranh và những người mới tham gia vào thị trường đang làm. Nhận những thông báo mới, đăng kí những tin tức trong ngành, theo dõi trang web của văn phòng sở hữu trí tuệ Vương Quốc Anh và chú ý đến các thương hiệu mới đang được quảng cáo. Nếu có bất kì dấu hiệu vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của bạn, bạn có thể kiện một khi thương hiệu đó sau khi nó đã được quảng cáo. – Gửi đơn xin dừng hoặc hủy bỏ sản phẩm chính thức nếu bạn thấy ai vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của mình. Một luật sư có thể giúp bạn thảo đơn hiệu quả để gửi các cơ quan chức năng và khuyên bạn hành động thế nào là tốt nhất. Thông tin thêm về xác định, bảo vệ và sử dụng tối đa quyền sở hữu trí tuệ của bạn có thể tham khảo với các tổ chức bao gồm cả Own it: Tư vấn về sở hữu trí tuệ đối với các doanh nghiệp sáng tạo. Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
12. 10 Các giá trị Các giá trị Khi bạn vận hành công việc kinh doanh của mình, bạn là người kiểm soát. Bạn quyết định việc bạn sẽ làm gì. Bạn có cơ hội để tạo ra doanh nghiệp như bạn muốn - một doanh nghiệp thực sự thể hiện sự nhiệt tình, đam mê và các giá trị của riêng bạn. Trong khi lợi nhuận là điều tối quan trọng cho bất cứ doanh nghiệp nào để tồn tại và hưng thịnh, điều quan trọng là bạn sắp xếp công việc kinh doanh của mình và vận hành như thế nào cho đúng với các giá trị của cá nhân bạn. Các giá trị này không nhất thiết phải là đạo đức, chỉ cần đơn giản là những gì làm cho bạn cảm thấy được sống và cam kết hết lòng với những gì bạn đang thực hiện. Với người này có thể là phục vụ mọi người, với người kia có thể là sự sáng tạo, đổi mới, với người khác nó có thể là sự phiêu lưu, khám phá. Bạn sẽ cảm nhận thấy một nguồn năng lượng lớn, sự gắn bó và hăng hái tích cực khi bắt đầu, phát triển và vận hành công việc kinh doanh khi trùng với các giá trị của chính mình. Điều này sẽ mang lại cho bạn quyết tâm lớn hơn và các nguồn lực cần thiết đủ để giúp bạn vượt qua các khó khăn và thử thách trong việc tạo dựng công việc kinh doanh và duy trì nó. Các giá trị của bạn sẽ ảnh hưởng tới một số khía cạnh: bạn sẽ làm như thế nào, bạn muốn sản phẩm được đón nhận ra sao và bạn sẽ giao dịch với khách hàng, nhà cung cấp và nhà đầu tư như thế nào. Buộc phải tìm ra các giá trị của mình là một việc khó khăn. Tuy nhiên, tôi nhận ra rằng việc kinh doanh cần có mối liên hệ với các giá trị của bản thân mình. Đây là một bài học tôi sẽ áp dụng trong tương lai. Tom Dowding, Nhà thiết kế nội dung di động, Mobile Pie Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
13. 11 Những giá trị khác biệt với những niềm tin. Abi Yardimi, Nhà văn và chuyên gia giáo dục sáng tạo giải thích như sau: “Sự khác biệt giữa niềm tin và giá trị (đối với tôi) là ở chỗ giá trị là thứ gì đó mà bạn rất trân quí, như thứ gì đó quý giá mà bạn sẵn sàng bảo vệ để giữ nó được nguyên vẹn. Niềm tin là nguyên nhân thúc đẩy các hành động và định hướng cuộc sống của bạn. Niềm tin có thể thay đổi, và khi đó trong bạn sẽ xảy ra biến chuyển lớn về năng lượng, tình cảm và thái độ ” Sử dụng Bảng 02a: Những Giá Trị sẽ giúp bạn nhận diện, ưu tiên và đưa các giá trị của mình vào kế hoạch kinh doanh. Hãy viết ra các giá trị quan trọng đối với bạn trên miếng dán. Bảng ở trang bên có danh sách các giá trị mà bạn có thể tham khảo 02a Luôn quan trọng Thỉnh thoảng quan trọng Hiếm khi quan trọng Không bao giờ quan trọng Giá trị của bạn Thực hiện Hãy tư minh lam bai tâp nay. Tim môt góc yên tĩnh nơi ban có thê suy nghĩ va liên tương Ban se liêt kê va săp xêp lai cac gia tri ca nhân cua minh. Hãy nghĩ tơi chung như la nhưng điêu lam ban thưc sư cam thây đang được sông va tân tâm vơi nhưng gi ban đang lam trong kinh doanh. Đôi vơi ngươi nay có thê la nhưng điêu như phuc vu moi ngươi, vơi ngươi kia có thê la sang tao va đôi mơi, vơi ngươi khach thi có thê la tinh chân thưc, hiêu biêt vê môi trương hay vai trò lãnh đao. Hãy sư dung nhưng manh giây dan đê viêt ra nhưng gia tri quan trong vơi ban. Hãy xem vi du vê cac gia tri ơ trang 12 trong cuôn câm nang sô 02 đê giup ban khơi đông. Khi ban đã viêt được nhiêu (10 hoăc hơn) cac gia tri rôi, hãy săp xêp chung vao trong nhưng côt tương ưng. Đừng lo vê viêc phai lam thât đung ngay từ đầu- hãy chuyên tơi lui cho đên khi ban thây chung đã ơ vi tri đung. Đê tâp trung cho công viêc nay hãy có tôi đa la 5 gia tri ghi vao trong côt “Luôn luôn quan trong”. Hãy đưa bang đã hoan thanh cho ngươi ma biêt ban kha rõ va yêu cầu ho nhân xét. Bài tập này được rút ra từ phần nội dung do chuyên gia tư vấn doanh nghiệp Joanna Woodford phát triển. Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
14. 12 Các giá trị Sau đó hãy sắp xếp theo thứ tự ưu tiên những giá trị bạn vừa chọn và và đưa vào cột tương ứng trong bảng 02a. Hãy cố gắng có được tối đa là 5 giá trị trong cột “Luôn quan trọng”) Thành quả Sự phát triển cá nhân Sự hài hòa Tiến bộ và phát triển Công việc có ý nghĩa Thẩm mỹ Gây ảnh hưởng tới Tiền bạc T í n h h à i h ư ớ c người khác Sức mạnh và quyền lực Cân bằng cuộc sống và Tính độc lập công việc Phục vụ cộng đồng Thành thật Sự phấn khích Chất lượng tham gia Giúp đỡ xã hội Sự xuất sắc Sự công nhận Giúp đỡ mọi người An toàn về tài chính Danh tiếng Tăng trưởng Sự quyết đoán Giám sát người khác Lợi ích tài chính Nhận thức về sinh thái Vị thế Sự nổi tiếng Sự sáng tạo Sự ổn định Tính liêm chính Sự hợp tác Tự trọng Đổi mới Sự cạnh tranh Tinh thần chịu trách Vị trí trên thương nhiệm Cộng đồng trường Thoải mái về thời gian Có năng lực Năng lực lãnh đạo Thông thái Sự đa dạng và sự thay Sự hiểu biết đổi Chịu được áp lực công Công việc ổn định việc Các vấn đề mang tính thách thức Trí tuệ Làm việc với những người khác Nghệ thuật Thử thách về mặt thể chất Làm việc một mình Sự tự do Tôn trọng Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
15. 13 Tại sao các giá trị lại quan trọng? Sau khi nêu được các giá trị của mình, bạn sẽ có thể sử dụng chúng theo một số cách. Hãy nghĩ tới chúng như một loại máy radar có thể rà soát công việc và các lĩnh vực khác trong cuộc sống của bạn. Chúng sẽ giúp bạn nhận ra điều nào sẽ đem lại, hoặc không đem lại nên cảm giác mãn nguyện và hứng khởi. Các giá trị sẽ giúp bạn: - Đánh giá ý tưởng kinh doanh của bạn; tôn vinh các giá trị của bạn như thế nào? - Đánh giá mức độ cân bằng công việc và gia đình của bạn cần phải được điều chỉnh như thế nào - Luôn hứng thú khi phải làm việc với các khía cạnh buồn tẻ hoặc khi mọi việc diễn ra không được như mong đợi. - Giúp bạn đi đúng hướng khi bạn có được những lựa chọn và cơ hội khác nhau. Ví dụ, điều gì sẽ xảy ra nếu bạn thiếu tiền ma lại được mời làm việc mà không phù hợp với kế hoạch của bạn? - Thuyết phục người khác quan tâm đến công việc kinh doanh của bạn, vì thông thường các giá trị của bạn sẽ liên quan đến những giá trị của người đó. Hoàn toàn có thể có sự xung khắc giữa các giá trị cá nhận với giá trị công việc kinh doanh của bạn. Do đó bạn sẽ dùng các giá trị cá nhân nào của mình để tạo cảm hứng, dẫn dắt và định hình công việc kinh doanh của mình như thế nào? Có một cách là nhìn vào các khía cạnh khác nhau trong khi kinh doanh và nghĩ xem trong từng khía cạnh đó thì giá trị nào là quan trọng nhất. Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
16. 14 Các giá trị Các giá trị là nhân tố thiết yếu trong việc xây dựng thương hiệu và cần phải nhất quán với hành động của bạn. Nếu bạn hành động mâu thuẫn với các giá trị vôn đươc khach hang của ban biêt đên, điều này có thể gây ra các hậu quả đáng kể và thậm chí là tạo phản ứng dữ dội. Ví dụ như trường hợp của nhãn đồ uống Innocent (Ngây thơ) mà mới đây có thỏa thuân với Coca Cola. Thương hiệu Innocent (Ngây thơ) Innocent, thương hiệu được thành lập cách đây 10 năm và được biết tới như là một loại đồ uống lành mạnh và có đạo đức kinh doanh – thương hiệu này đóng góp 10% lợi nhuận cho hoạt động từ thiện. Việc Coca Cola tham gia góp cổ phần trong công ty đã làm dấy lên một sự phản ứng gay gắt từ phía khách hàng. Người ta lo ngại rằng hãng này cũng đã ‘bán linh hồn cho quỷ dữ’. Một khách hàng đã viết: “Các anh đã bán linh hồn của mình. Đây là lần cuối cùng tôi mua sản phẩm của công ty này sản xuất”. Một số khách hàng khác thì than thở như cái kết của câu chuyện cổ tích: “Xin đừng đưa những dòng tin vui vẻ, những email dễ thương, hình ảnh những ngôi làng nửa công nghiệp nửa hiện đại hay những tin nhắn đáng yêu nữa, chúng không còn phù hợp với hình ảnh thương hiệu của sản phẩm nữa rồi”. Họ (Những nhà sáng lập của thương hiệu đồ uống Innocent) cũng dễ dàng nhận thấy sự xung đột rõ ràng giữa những giá trị mà nhãn hàng của họ từng đại diện như sức khỏe và các giá trị xã hội so với vị thế của Coca Cola, một hãng là ngọn cờ đầu cho chủ nghĩa tư bản toàn cầu. (Nguồn: business.timesonline.co.uk) Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
17. 15 Động cơ kinh doanh của bạn là gì? Đê thanh công, ban cân cân băng giưa đông cơ phat triên y tương thanh y tương kinh doanh vơi cac mong muôn khac của im nh. Nêu môt doanh nghiệp chay theo y tương nhưng không quan tâm tơi yêu tô thương mai no se không thê bên vưng. Tương tự, ên u môt doanh nghiệp bi chi phôi bơi nhưng ham muôn thương mai ma không coi trong sang tao va đôi mơi thi no cung không thê hoat đông hiệu quả vê lâu vê dai. Co đươc sự cân băng giưa đam mê, tai năng, môt thương hiệu ‘sach’ ma vân đap ưng nhu câu vê măt kinh tê la điêu vô cung quan trong. Suy nghĩ về bản thân, những ý tưởng, động cơ và tác động mà công việc kinh doanh của mình mang lại có giá trị với tôi hơn nhiều so với việc đơn giản chỉ biết việc kinh doanh vận hành ra sao. Holly Mcintyre, Công ty tuyển dụng cho doanh nghiệp Sáng tạo Đam mê Động cơ về Tài năng kinh tế Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
18. 16 Động cơ kinh doanh của bạn là gì? Phần minh họa trong trang 15 dựa vào cuốn sách ‘từ Tốt đến Vĩ đại’ của Jim Collins. Tác giả Collins đã nghiên cứu các phẩm chất và động cơ làm cho các công ty lớn trở nên khác biệt. Các công ty tuyệt vời thường chú trọng tới các hoạt động khơi gợi được đam mê của họ, tối đa hóa các kỹ năng và tài năng của nhân viên và có được một cái nhìn rõ ràng về việc làm thế nào để tạo ra dòng tiền và lợi nhuận cao một cách bền vững và hiệu quả. Se rât dê dang khi xác định niềm đam mê của bạn là gì. Rất nhiều thông tin đã được chỉ ra trong các giá trị của bạn. Cuốn cẩm nang này sẽ giúp bạn đánh giá từng động cơ cũng như các kỹ năng cần thiết nhằm đưa ý tưởng của bạn tiến lên phía trước và mang lại hiệu quả tài chính tương ứng với những gì bạn mong muốn. Tuyên ngôn sứ mệnh Một khi đã khám phá một cách toàn diện ý tưởng kinh doanh, các giá trị đằng sau chúng và động cơ hành động của bạn, giờ đây bạn có thể tạo ra một tuyên ngôn sứ mệnh cho công việc của mình. Một tuyên ngôn sứ mệnh là một bản tóm tắt rõ ràng chính xác về lý do tại sao một doanh nghiệp cần tồn tại và các dự định tương lai của nó. Một tuyên ngôn sứ mệnh có thể nói với khách hàng rất nhiều điều về công ty của bạn, do đó việc dành thời gian viết nó là rất quan trọng. Hãy tham khảo một vài tuyên ngôn sứ mệnh của các công ty khác cho rõ. Một tuyên ngôn sứ mệnh lý tưởng cần truyền đươc cảm hứng, thực tế và chỉ cần dài từ 3-4 câu. Nó nên giống như bản tóm tắt về công ty của bạn, việc bạn làm, các dự dịnh kinh doanh của bạn và tại sao bạn lại kinh doanh sản phẩm này. Tuyên ngôn sứ mệnh của Virgin Atlantics như sau Hướng tới việc trở thành hãng hàng không có lợi nhuận nơi mà mọi người đều yêu thích bay và nơi mọi người đều yêu thích làm việc. Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
19. 17 Mô hình bằng chứng Xác định tầm nhìn cho bạn và công việc kinh doanh của bạn thường là nhiệm vụ đơn giản cho một doanh nghiệp. Bạn có ý tưởng mà bạn đam mê, bạn quyết tâm biến nó thành hiện thực. Nhưng liệu bạn có thể diễn đạt tầm nhìn đó không? Bạn có thể mô tả nó hoặc vẽ nó ra và hơn hết là bạn có hiểu được tầm nhìn đó sẽ định hình công việc kinh doanh của bạn ra sao không? Có một qui trình gọi là Mô hình bằng chứng có thể giúp bạn khám phá các câu hỏi này. Nó dựa trên nghiên cứu của Marsha Mcluhan. Là một học giả, ông ấy nổi tiếng với cuốn sách “Bộ bốn của ảnh hưởng truyền thông”. Tên cuốn sách có vẻ phức tạp hơn nội dung mà nó đề cập. Về cơ bản, nó đưa ra bốn câu hỏi để bạn kiểm chứng với ý tưởng của mình 01 Ý tưởng đó mở rộng/phát triển điều gì? 02 Ý tưởng đó sẽ thay thế hoặc làm cho điều gì/ sản phẩm gì trở nên ít được yêu thích? Ví dụ: tin tức mạng – cùng với blog và nhiều thứ nữa làm cho nhu cầu đọc báo truyền thống giảm sút. 03 Điều gì sẽ được hồi sinh nhờ ý tưởng đó? Những ý tưởng mới có thể thay đổi cách chúng ta nhìn nhận và đánh giá những điều đã cũ. Ví dụ, bởi vì bây giờ hầu hết người dân đều mua các sản phẩm âm nhạc kĩ thuật số nên các đĩa than từ chỗ thông dụng đã trở nên hiếm. Và điều đó có nghĩa là chúng có một giá trị mới là đồ sưu tập và trở nên đắt tiền. 04 Phản ứng ngược chiều có thể là gì? Liệu một ý tưởng quá thành công trên thực tế có thể tạo ra ảnh hưởng tiêu cực không? Ví dụ, nếu dịch vụ đi chung xe được thiết kế tốt thực ra sẽ làm giảm nhu cầu sử dụng giao thông công cộng và khiến mọi người dùng ô tô riêng, dẫn đến tắc đường. Do đó một ý tưởng thành công thực ra lại đem lại một ảnh hưởng tiêu cực. Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
20. 18 Mô hình bằng chứng Mô hình băng chứng là công cụ hữu ích để minh hoa nhưng săc thai đôi lâp của sự thanh công ma Burberry đa trải qua. Thương hiêu Burberry Thương hiệu Burberry trơ nên nôi tiêng nhờ vao lân tai đinh vi thương hiệu ngoan muc vao cuôi thâp niên 90. Đươc sinh ra tư 150 năm trươc, no đa găn liên vơi tâng lơp thượng lưu ở Anh Quốc vơi hinh ảnh ao choang sành điệu va hoa tiêt ke ô vuông. Trươc đo vao nhưng năm 80 sự phô biên của thương hiệu nay đa trơ nên bao hoa va không đươc giơi tre ưa chuông. Lơi nhuân rơi từ 37 triệu bảng xuống 25 triệu bảng năm 1997. Giám đốc điều hành mới, Rose Marie Brave được mời lam việc đê xây dựng lại thương hiệu. Ba đa bổ nhiệm những người thiết kế mới, những người thường xuyên cập nhật lô hang quân ao và phát triển sản phẩm mới. Một chiến dịch quảng cáo mới được phát đông sử dụng các người mẫu nổi tiếng như Kate Moss, người sau đo trở thành gương mặt của sản phâm. Burberry cố gắng giữ giá trị cốt lõi của minh la chất lượng và đôc đao trong khi đo vân mang lai cho sản phâm môt ve hiện đai. Cac cưa hang mơi đươc mơ ra va nhưng cưa hang không sinh lời bi đong cưa, cac trang phuc phu kiện va qua tăng khuyên mai đươc coi la môt phân của chiên lươc mơi. Vao năm 2005 lơi nhuân của công ty đa tăng lên 6 lân. Co môt nhươc điêm trong sự thay đôi nay la xuât hiện môt nhom tiêu dung ‘binh dân’ không sang trong sư dung sản phâm nay cung như sự xuât hiện như vu bao của môt loat hang nhai lai sản phâm. Burberry đa trả đua lai việc nay băng cach chông hang giả va giảm dung hoa văn tran lan va ngưng ban mu Burberry. Chiến dịch của hãng đã tạo ra điều gì? – Nhãn hiệu nổi bật và sự công nhận – Sư dung hoa văn ke ô vuông như la biêu tương Thứ (được yêu thích ) được thay thế hoặc bị soán ngôi vị yêu thích? – Những sản phẩm cao câp trơ nên thông dung hơn va đanh mât sự ôđ c tôn của no Điều gì được hồi sinh? – Nhu cầu mơi vơi hoa văn ke ô – Nhu cầu mới vê sản phẩm cu ma giờ đươc nhin nhân la thời trang Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
21. 19 Hiêu ưng ngược la gi? – Xuât hiện nhom tiêu dung binh dân lam giảm gia tri thương hiệu – Sự lân lươt của hang giả Kham pha nhưng băng chưng cho sư thanh công tương lai Những bằng chứng giúp này chứng minh tính khả thi ý tưởng của bạn. Tưởng tượng công việc kinh doanh của bạn sẽ như thế nào nếu nhưng gi ban dự kiên se thanh công. Sau đó nghĩ về những bằng chứng để có thể chứng minh sự thành công đo. Sử dụng bảng tính 02b: Mô hình băng chưng se giúp bạn khám phá những điểm này. Hay tưởng tượng công việc kinh doanh của bạn trong tương lai và mô tả lai hệ quả của no bằng ngôn tư va hình ảnh. Sử dụng nhiều miếng dán mà bạn cần để trả lời bốn câu hỏi này. Trước khi bắt đầu, hãy tự hỏi bản thân: “Nếu công việc kinh doanh của tôi thành công trong tương lai, làm thế nào để tôi nhận ra?” Nếu bạn đưa ra một sản phẩm hoàn toàn mới, nó sẽ có ảnh hưởng thế nào đến môi trường? Công việc kinh doanh của bạn se ảnh hưởng tới xã hội hay các ngành mà bạn làm việc như thế nào? Khi trả lời các câu hỏi về công việc kinh doanh của bạn (Điều gì đươc phat triên, điều gì sẽ thay thế, điều gì sẽ được hồi sinh và hiệu ứng ngược lại là gì?) hãy hinh dung đên nhưng hệ quả có thể có tư cac goc nhin sau: – Thế giới rộng lớn hơn (cang lơn cang tôt) – Các ngành/lĩnh vực cụ thể của bạn (ví du như no co thê tao ra tac đông gi trong nganh hiện co?) – Khách hàng của bạn (lơi ich ma ho co thê co) – Ảnh hương tơi ban (ảnh hưởng gì có thể tác động đến công việc/cuộc sống của bạn.) Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
22. 20 Mô hình bằng chứng Dươi đây la vi du môt mô hinh băng chưng ma môt doanh nghiệp đa sư dung đê kham pha cac hệ quả của công việc kinh doanh thê nao. BẰNG CHỨNG TƯƠNG LAI Một khi bạn hinh dung đươc công việc kinh doanh tương lai của minh, bạn se tao đươc bằng chứng về sự thành công của nó. Ví dụ như bạn đang tao ra môt dich vu vân chuyên nhờ vao đi chung ô tô, no se co tac đông gi tơi nganh bảo hiêm? Có thể công ty bảo hiểm sẽ gửi một báo giá mà trên đó 4 người cùng đóng chung một khoản phí bảo hiểm. Hay thư sang tao ra cac luân cư hinh ảnh oc tinh thuyêt phuc đê hỗ trơ cho cac y tương của minh. Đây co thê se la môt công cu ban hang quan trong của ban trong tương lai. Co cac luân cư thuyêt phuc se giup ban thu hut cac công tac viên đê hiện thực hoa tâm nhin của ban, cung như khơi dây nhu câu tư cac khach hang đôi vơi sản phâm hoăc dich vu ma ban cung câp. Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
23. 21 Dươi đây la cac vi du vê băng chưng tương lai do cac doanh nghiệp đa sư dung qui trinh nay tao ra Bạn có thể sử dụng bằng chứng tương lai không chỉ trong việc lâp kế hoạch kinh doanh, ma con trong việc truyên đat y tương của minh tơi nhưng người hỗ trơ tiêm năng, cung vơi nhưng công cu dự đoan kinh doanh chuân mực hơn như la dự đoan dong tiên. Rôt cuôc thi dong tiên chi la môt loai dự đoan khac ma thôi: môt cai thi chi cho ban biêt chi phi bao nhiêu đê biên y tương kinh doanh của ban thanh hiện thực, ban cân đinh gia sản phâm la bao nhiêu va se phải ab n ơ mưc bao nhiêu. Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
24. 22 Phân tích SWOT Đên đây khi ban đa biêt đươc công việc kinh doanh của ban se ra sao nêu rât thanh công, ban cân phải lam môt phân tich SWOT. SWOT la viêt tăt của 4 tư: điểm mạnh và điểm yếu, cơ hôi va thach thưc. Đê xac đinh cac yêu tô nay đôi vơi công ty của minh, môt bảng phân tich SWOT se giup ban đanh gia vi tri chiên lươc của công ty, điểm mạnh và điểm yếu la nhưng yêu tô bên trong ma co thê kiêm soat đươc. Trong khi đo, cơ hôi va thach thưc la nhưng yêu tô bên ngoai va ban không thê kiêm soat đươc. Một trong những lý do để thực hiện phân tích SWOT là để giup ban biên điêm yêu thanh điêm manh va chuyên thach thưc sang thanh cơ hôi. Một phân tích SWOT có thể như thế này: Điểm mạnh Điểm yếu (những yếu tố bên trong) (những yếu tố bên trong) - Nhóm lam việc oc trinh đô cao - Chưa co tiêng trên thi trường - Ý tưởng sáng chế đôc quyên - Thiếu hụt doanh thu - Không có các khách hàng chủ chốt CƠ HỘI THÁCH THỨC (những yếu tố bên ngoài) (những yếu tố bên ngoài) - Cơ hội thị trường rõ ràng - Các đối thủ cạnh tranh mới tham - Sản phâm của đôi thủ canh tranh gia thị trường đa phat triên săp bao hoa - Sản phẩm co nguy cơ bị thế chỗ Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
25. 23 TRƯƠC KHI CHUYỂN SANG PHẦN TIÊP THEO Ban đa thực hiện môt loat bai tâp giúp đinh hinh y tương kinh doanh tiêm năng. Sau đây la tom tăt lai nhưng gi chung ta đa tim hiêu: - Môt sô thực êt kinh doanh cơ bản se giup ban thanh công trong kinh doanh. Việc quan trong la giao lưu vơi khach hang đê tim hiêu vê nhu câu của ho - Ban đa đươc hương dân cách xac đinh, bảo hô va khai thac tôi đa sở hữu tri tuệ của minh - Cac gia tri ca nhân, năng lương va khat vong se giup bạn xac đinh môi trường lam việc va tao ra sự khac biệt cho công việc kinh doanh của ban - Bản tuyên bố sư mệnh se cô đong đươc khat vong kinh doanh va định hương cac hoat đông kinh doanh của ban - Qua mô hinh băng chưng ban đa kham pha vê công việc kinh doanh của minh se thanh công ra sao trong tương lai. Điêu nay giup ban diên đat đươc tâm nhin của minh va xac đinh cach mô tả y tương sao cho nhưng người khac hiêu va đong gop tham gia. - Bạn vừa tạo ra bằng chứng tương lai để chỉ ra bạn sẽ thành công thế nào. - Phân tích SWOT cho phép ban nhin vao đinh vi chiên lươc của công ty va xac đinh cac điêm yêu va nguy cơ tiêm năng cung như điêm manh. Bước tiếp theo se xác định cac môc ban đat đươc (những thành quả và mục tiêu của bạn) và xac đinh ro bạn sẽ phát triển công việc kinh doanh như thế nào? Trong cuốn cẩm nang số 3 Lựa chọn hướng đi, chung Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
26. 24 TRƯƠC KHI CHUYỂN SANG PHẦN TIÊP THEO ta se xem xet cac vân đê sau: - Xác định khách hàng - Xây dựng cac môi quan hệ giup việc kinh doanh phat triên - Chi tiết hóa cả quá trình kinh doanh để sản xuất được ra sản phẩm hoặc dịch vụ. Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
27. Ghi chú Lên đường Làm thế nào để khởi sự kinh doanh sáng tạo www.nesta.org.uk Để Sáng tạo Thăng hoa
28. This work is licensed under a Creative Commons Attribution Non-commercial Share Alike (3.0 Unported). Uses are thus permitted without any further permission from the copyright owner. Permissions beyond the scope of this license are administered by NESTA. Except where otherwise noted, this work is licensed under This Document is made from 100% recycled fibre and is manufactured to the ISO 14001 international standard, minimising negative impacts on the environment.