Module Giáo dục thường xuyên 34: Tự học, tự bồi dưỡng đối với giáo viên giáo dục thường xuyên - Tô bá Trượng

Nội dung text: Module Giáo dục thường xuyên 34: Tự học, tự bồi dưỡng đối với giáo viên giáo dục thường xuyên - Tô bá Trượng

1. TÔ BÁ TRƯỢNG Module GDTX 34 Tù HäC, Tù BåI D¦ìNG §èI VíI GI¸O VI£N GI¸O DôC TH¦êNG XUY£N TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 117
2. A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN 1. Nh chúng ta ã bit, thi i ngày nay c ánh giá là thi i ca hoà bình và phát trin. Cnh tranh quc t ch yu là trong cuc cnh tranh phát trin sc mnh tng hp ca t nc ly kinh t làm c s, ly khoa hc – công ngh làm ngi dn ng. Xu hng chính y ca th k XXI ang tác ng không nh n giáo dc ào to ca các nc nói chung và nc ta nói riêng, tt nhiên mi phng thc giáo dc dù là giáo dc chính quy hay giáo dc thng xuyên không th không chu các tác ng ó. Vi thi i ngày nay, vn nâng cao dân trí là iu cn thit con ngi có nhng k nng sng thit yu trong mt xã hi phc tp. Phát trin ngun nhân lc có tay ngh cao là áp ng yêu cu phát trin nn kinh t tri thc và xu th hp tác, cnh tranh ca toàn cu hoá. Tt c nhng iu này mun có c u phi thông qua giáo dc và ào to. Trong mt xã hi vn ng nhanh và a dng, cnh tranh cao, con ngi cn phi nng ng và liên tc hc tp, hc thng xuyên, hc sut i tip cn và cp nht các kin thc và thông tin mi nhm tránh b lc hu và ào thi. u t phát trin ngun lc không ch là u t cho giáo dc tr em mà còn phi u t ào to phát trin cho ngay i ng cán b, công chc nhà nc và nhng ngi lao ng hin ti. iu này ng ngha vi vic xây dng XHHT trong ó mi ngi u hc tp, hc thng xuyên, hc sut i. ây là mt vic mà giáo dc chính quy, giáo dc trong nhà trng do nhng tính cht ca nó không th m nhim c. Vì vy, phát trin GDTX, vi hình thc t hc, t bi dng là mt xu th tt yu trong s nghip phát trin giáo dc th gii. Do có li th v tính a dng, linh hot, mm do, c xây dng phù hp vi nhu cu và tâm sinh lí ca nhiu ngi hc, nó th hin tính thc t cao “cn gì hc ny” Nó áp ng nhu cu chính áng ca ngi hc, cao cá nhân, ng thi cng áp ng òi hi khách quan ca xu th phát trin kinh t – xã hi, khoa hc và công ngh trên th gii. Trong nhng nm cui ca th k trc và nhng nm u ca th k XXI, vic t hc, t bi dng nc ta cng ã hình thành và phát trin áp ng nhu cu hc tp thng xuyên, liên tc ca mi ngi. Hàng lot các hình thc hc tp c hình thành nh hc tp t xa, t hc có hng dn iu ó xác nh v trí, vai trò quan trng ca vic t hc, t bi dng trong thi i ngày nay, c bit trong vic cung ng các c hi 118 | MODULE GDTX 34
3. hc tp cho mi ngi, tin ti xây dng mt xã hi hc tp trên t nc Vit Nam. 2. Dù bt c mt trng i hc hay trng chuyên nghip nào, dù hin i n âu cng không th ào to ra con ngi có th ch hc mt ln mà có th làm vic sut i. Nht là trong thi i ngày nay, thi i mà KH – CN phát trin nhanh không tng tng c, thi i ca hi nhp, ca “th gii phng”, ca toàn cu hoá, ca kinh t trí thc. Vì vy nu ai ó bng lòng hôm nay, ngày mai h s tr thành lc hu và i tt hu v phía sau. Nu ch dng li hai n ba ngày thì h mãi mãi s là ngi i cui cùng ca hàng quân mà không bao gi có th vt lên c. Ngi cán b, công chc hay GV, nu không thng trc trong ngi ý thc t hc, t bi dng s tr thành ngi nh th ó. Hn na, nu h mun t c hiu qu trong công tác thì phi luôn luôn bi dng nng lc v mi mt c v o c ngh nghip ln chuyên môn nghip v. 3. Mun nâng cao nng lc chuyên môn, nghip v không có con ng nào khác là phi thng xuyên xác nh cho mình mt nhim v quan trng nhng thng trc là t hc, t bi dng. Mi ngi u có mt chuyên môn riêng, mt ngh riêng, mt cng v công tác riêng, không ai ging ai, cng rt khó cùng vic làm ngay trong mt ngh. Ví d, ngh thy giáo, thì có ngi dy tiu hc, có thy dy THCS, li có thy li dy THPT. Ngay dy THPT có thy dy môn Vn — ting Vit, có thy dy môn Toán, Lí hay Hoá Nh vy, mi ngi u có mt chuyên môn riêng, không th có mt trng hay lp nào có th bi dng nhng kin thc nâng cao nng lc nghip v cho tt c các thy giáo. Vì vy, mi con ngi phi tìm cho mình cách, hay phng pháp nâng cao nng lc chuyên môn ca mình. Có l cng không có con ng nào khác là con ng t hc, t bi dng. 4. Mun t c kt qu trong vic t hc, t bi dng, mi ngi cn xác nh cho mình mt nhim v thng trc là phi luôn luôn t hc, t bi dng; xác nh nhng nhu cu công tác, nhu cu cp nht kin thc, nhu cu ci tin cht lng vic làm hay thay i vic làm mà xác nh ni dung cn hc, cn bi dng. Trên c s ó mà xây dng mt k hoch t hc, t bi dng kh thi. TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 119
4. B. MỤC TIÊU 1. MỤC TIÊU CHUNG 1. Trình bày c mt s vn lí lun v t hc, t bi dng; 2. Nêu c thc trng ca công tác t hc, t bi dng các c s giáo dc thng xuyên; 3. Liên h, xut c các nhim v, gii pháp nâng cao hiu qu ca công tác t hc, t bi dng i vi giáo viên giáo dc thng xuyên; 4. Lp c k hoch t hc, t bi dng cho bn thân phù hp vi nhim v công tác c giao; 5. T chc thc hin k hoch t hc, t bi dng và ánh giá kt qu t hc, t bi dng. 2. MỤC TIÊU CỤ THỂ 2.1. Kiến thức — Phân bit c th nào là t hc và t bi dng; s ging và khác nhau gia t hc và t bi dng. — Phát biu và gii thích c các quan nim khác nhau v t hc, t bi dng. — Nêu và phân tích c các hình thc t hc, t bi dng. — Nêu c ý ngha, tm quan trng ca vic t hc, t bi dng nói chung và ca bn thân nói riêng. — Nêu c thc trng vic t hc, t bi dng ca GV GDTX. — Nêu c nguyên nhân và hu qu ca vic t hc và t bi dng ca GV các Trung tâm GDTX. — Nêu c mt s gii pháp nâng cao hiu qu ca vic t hc, t bi dng. — Nêu c k hoch t hc, t bi dng ca cá nhân. — Nêu c vic t hc, t bi dng ca bn thân. 2.2. Kĩ năng — Trình bày, gii thích các khái nim t hc, t bi dng. — Vn dng c mt s k nng t hc, t bi dng. — Xây dng c k hoch t hc, t bi dng ca cá nhân. — T chc c vic t hc, t bi dng ca bn thân. 120 | MODULE GDTX 34
5. 2.3. Thái độ — Nghiêm túc trong vic c và nghiên cu các loi tài liu nâng cao nhn thc v t hc, t bi dng. — Có k hoch và t chc và thc hin vic t hc, t bi dng cho bn thân. C. NỘI DUNG Nội dung 1 TÌM HIỂU MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG 1. THÔNG TIN NGUỒN 1.1. Khái niệm tự học Trong các tài liu, các tác gi ã a ra các nh ngha khác nhau v t hc, sau ây là mt s nh ngha c bn: — Nhà tâm lí hc N. ARubakin coi: T tìm ly kin thc — có ngha là t hc. T hc là quá trình lnh hi tri thc, kinh nghim xã hi, lch s trong thc tin hot ng cá nhân bng cách thit lp các mi quan h ci tin kinh nghim ban u, i chiu vi các mô hình phn ánh hoàn cnh thc ti, bin tri thc ca loài ngi thành vn tri thc, kinh nghim, k nng, k xo ca bn thân. — Trong cun Hc tp hp lí do R. Retke ch biên: “T hc là vic hoàn thành các nhim v khác không nm trong các ln t chc ging dy” — Theo tác gi Lê Khánh Bng: thì t hc (self learning) là t mình suy ngh, s dng các nng lc trí tu, các phm cht tâm lí chim lnh mt lnh vc khoa hc nht nh — Theo ng V Hot và Hà Th c trong cun Lí lun dy hc i hc thì “T hc là mt hình thc t chc dy hc c bn i hc. ó là mt hình thc nhn thc ca cá nhân, nhm nm vng h thng tri thc và k nng do chính ngi hc t tin hành trên lp hoc ngoài lp, theo hoc không theo chng trình và sách giáo khoa ã c quy nh”. — Theo Nguyn Vn o: “T hc phi là công vic t giác ca mi ngi do nhn thc c úng vai trò quyt nh ca nó n s tích lu kin TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 121
6. thc cho bn thân, cho cht lng công vic mình m nhim, cho s tin b ca xã hi”. — Theo Nguyn Cnh Toàn: “T hc — là t mình ng não, suy ngh, s dng các nng lc trí tu (quan sát, so sánh, phân tích, tng hp ) và có khi c c bp (khi phi s dng công c) cùng các phm cht ca mình, ri c ng c, tình cm, c nhân sinh quan, th gii quan (nh tính trung thc, khách quan, có chí tin th, không ngi khó, ngi kh, kiên trì, nhn ni, lòng say mê khoa hc, ý mun thi , bin khó khn thành thun li ) chim lnh mt lnh vc hiu bit nào ó ca nhân loi, bin lnh vc ó thành s hu ca mình”. T nhng quan im v t hc nêu trên, chúng tôi i n nh ngha v t hc nh sau: T hc là quá trình cá nhân ngi hc t giác, tích cc, c lp t chim lnh tri thc mt lnh vc nào ó trong khoa hc cng nh trong cuc sng bng hành ng ca chính mình nhm t c mc ích nht nh. 1.2. Các hình thức tự học Hot ng t hc din ra di nhiu hình thc và mc khác nhau: * Hình thc 1: Cá nhân t mày mò theo s thích và hng thú c lp không có sách và s hng dn ca giáo viên Hình thc này gi là t nghiên cu ca các nhà khoa hc. Kt qu ca quá trình nghiên cu i n s sáng to và phát minh ra các tri thc khoa hc mi, ây th hin nh cao ca hot ng t hc. Dng t hc này phi c da trên nn tng mt nim khao khát, say mê khám phá tri thc mi và ng thi phi có mt vn tri thc va rng, va sâu. Ti trình t hc này ngi hc không thy, không sách mà ch c xát vi thc tin vn có th t chc có hiu qu hot ng ca mình. * Hình thc 2: T hc có sách nhng không có giáo viên bên cnh. Hình thc t hc này có th din ra hai mc: Th nht , t hc theo sách mà không có s hng dn ca thy. Trng hp này ngi hc t hc hiu, thm các kin thc trong sách, qua ó s phát trin v t duy, t hc hoàn toàn vi sách là cái ích mà mi ngi phi t n xây dng mt xã hi hc tp và thc hin hc tp sut i. Th hai, t hc có thy xa hng dn. Mc dù thy xa nhng vn có các mi quan h trao i thông tin gia thy và trò bng các phng tin 122 | MODULE GDTX 34
7. trao i thông tin thô s hay hin i di dng phn ánh và gii áp các thc mc, làm bài, kim tra, ánh giá, * Hình thc 3: T hc có sách, có thy giáp mt mt s tit trong ngày, sau ó ngi hc v nhà t hc di s hng dn gián tip ca giáo viên Trong quá trình hc tp trên lp, ngi thy có vai trò là nhân t h tr, cht xúc tác thúc y và to iu kin trò t chim lnh tri thc. Trò vi vai trò là ch th ca quá trình nhn thc: t giác, tích cc, say mê, sáng to tham gia vào quá trình hc tp. Mi quan h gia thy và trò chính là mi quan h gia “Ni lc và Ngoi lc”. Ngoi lc dù quan trng n my cng ch là cht xúc tác thúc y ni lc phát trin. Trong quá trình t hc nhà, tuy ngi hc không giáp mt vi thy, nhng di s hng dn gián tip ca thy, ngi hc phi phát huy tính tích cc, t giác, ch ng t sp xp k hoch huy ng mi trí tu và k nng ca bn thân hoàn thành nhng yêu cu do giáo viên ra. T hc ca ngi hc theo hình thc này liên quan trc tip vi yêu cu ca giáo viên, c giáo viên nh hng v ni dung, phng pháp t hc ngi hc thc hin. Nh vy hình thc t hc th ba này quá trình t hc ca ngi hc có liên quan cht ch vi quá trình dy hc, chu s tác ng ca nhiu yu t, trong ó có yu t t chc và qun lí quá trình dy hc ca GV và quá trình t hc ca ngi hc. Theo Lut Giáo dc, hc t xa, va hc va làm, t hc có hng dn thuc phng thc giáo dc không chính quy (Mc d - iu 41 Lut Giáo dc). Trong các hình thc giáo dc này, ngi hc ch yu phi t hc bng sách giáo khoa, bng các loi hc liu, bng k hoch và các iu kin, phng tin ca mình t c mt mc tiêu hay mt chng trình ào to. Ví d: “Giáo dc t xa là mt tng th các hot ng do mt c s giáo dc m nhim nhm khuyn khích s hc cho nhng ngui không ti trng hc hoc không có iu kin ti trng hc”. Nh vy bn cht ca vic hc t xa là t hc, ngi hc phi bin quá trình ào to thành quá trình t ào to vi s tr giúp ca các c s ào to. 1.3. Ý nghĩa của tự học bt kì bc hc hay cp hc nào hot ng t hc cng có ý ngha rt quan trng i vi kt qu hc tp, tuy nhiên i vi cán b, GV ã có trình i hc nó li càng thit thc hn bi hot ng t hc ca cán b, GV có nét c thù so vi HS, SV, th hin hot ng nhn thc ca TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 123
8. cán b GV mc cao hn, mang tính cht c lp, t lc, t giác, sáng to trong vic tip thu tri thc cng nh vic vn dng tri thc vào các tình hung c th. Phng pháp hc tp ca cán b, GV cng khác, nó mang tính cht t hc, t nghiên cu nhng iu ó cng không có ngha là thiu vai trò ca ngi hng dn. Do ó có th nói hot ng t hc là mt khâu ca quá trình giáo dc, là mt quá trình gia công, ch bin và t iu khin theo úng mc tiêu giáo dc quy nh. Nh có t hc và ch bng con ng t hc, ngi hc mi có th nm vng tri thc, thông hiu tri thc, b sung và hoàn thin tri thc cng nh hình thành nhng k nng, k xo tng ng. iu này ã c K.. Usinxki nói: ch có công tác t hc ca ngi hc mi to iu kin cho vic thông hiu tri thc. Và nh vy hot ng t hc s quyt nh cht lng giáo dc – ào to. Hot ng t hc ca cán b, GV không ch nâng cao nng lc nhn thc, nng lc chuyên môn, rèn luyn thói quen, k nng, k xo vn dng tri thc ca bn thân vào cuc sng mà còn giáo dc tình cm và nhng phm cht o c ca bn thân. Vì trên c s nhng tri thc h tip thu c nó có ý ngha sâu sc n vic giáo dc t tng o c, li sng, nim tin, rèn luyn phong cách làm vic cá nhân cng nh nhng phm cht ý chí cn thit cho vic t chc lao ng hc tp ca mi ngi; Bên cnh ó còn rèn luyn cho h cách suy ngh, tính t giác, c lp trong hc tp cng nh rèn luyn thói quen trong hot ng khác. Nói cách khác hot ng t hc hng vào vic rèn luyn phát trin toàn din nhân cách con ngi. Mt khác hot ng t hc không nhng là yêu cu cp bách, thit yu ca cán b, GV h tip nhn tri thc, nâng cao trình hiu bit ca bn thân mà còn có ý ngha lâu dài trong sut cuc i mi con ngi, ó là thói quen hc tp sut i, bi sau này vn phi tip tc: Hc, hc na, hc mãi và s hc tp giai on th hai này còn quan trng hn gp bi ln s hc tp th nht khi còn ang ngi trong gh nhà trng, và hiu qu ca nó, nh hng ca nó n cá nhân con ngi và n xã hi. 2. CÂU HỎI KIỂM TRA ĐẦU VÀO — Bn hiu th nào là t hc, t bi dng? — Nhng ai có th t hc, t bi dng? Bn có th tham gia t hc, t bi dng c không? 124 | MODULE GDTX 34
9. — Theo bn có các hình thc t hc nào, ngoài nhng hình thc t hc mà thông tin ngun ã a ra? Bn có th trình bày các hình thc t hc, t bi dng ó c không? — Theo bn, các bn có cn phi t hc và t bi dng không? 3. CÁC HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1. Tìm hiểu khái niệm tự học, tự bồi dưỡng a. Thời gian: 1 tiết b. Hoạt động — Tng cá nhân t nghiên cu tài liu ã hng dn. — Tóm tt các ni dung chính ca các khái nim, lp thành các phiu lu tr s dng sau này. c. Câu hỏi gợi ý hiu c khái nim t hc, t bi dng, các bn tìm c các tài liu tham kho và thông ngun mà chúng tôi ã gii thiêu trên. Sau ây là mt s gi ý các bn tìm c tài liu d dàng hn. — Th nào là t hc? Các ý kin phát biu v t hc? — Th nào là t bi dng? — S ging nhau gia t hc và t bi dng? — Theo bn thì t hc và t bi dng c hiu nh th nào? d. Thông tin phản hồi — Trc ht nên hiu th nào là t hc. T hc là t mình tìm tòi, hc hi hiu bit thêm. Có thy hay không có thy chúng ta vn t hc c. Ngi t hc hoàn toàn làm ch mình, mun hc môn nào cng c, mun hc cái gì tu ý, mun hc âu, hc lúc nào hoàn toàn do chúng ta la chn. Ví d, SV sau khi lên lp, v nhà phi t mình tìm thêm tài liu, sách v và t mình c và phân tích, tng hp, cht lc nhng ni dung cn thit cho môn minh ang hc. Nhng HV tham gia hc các lp ca chng trình GDTX, thi gian ca h là rt ít, c bit là các lp hc bui ti, vì vy v nhà h phi t hc là chính. Các GS, TS, trong quá trình nghiên cu hay công tác, òi hi h phi có nhng hiu bit thêm v các lnh vc khoa hc khác, òi hi h phi t tìm tòi nghiên cu thông qua các tài liu sách v. Nhng ngi nông dân, trong quá trình sn xut, mun có nng sut hoc có thu nhp cao hn, h buc phi TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 125
10. u t khoa hc k thut vào sn xut vì vy phi hc hi kinh nghim ca ngi khác hoc t hc, t nghiên cu rút ra c quy trình sn xut cho nng sut cht lng cao Nói tóm li, t hc là t mình la chn ni dung, phng thc hc, thi gian và a im sao cho phù hp vi mi ngi t c mc tiêu hc tp mà mình mong mun. Hoạt động 2. Xác định các hình thức tự học, tự bồi dưỡng a. Thời gian: 1 tiết b. Hoạt động — T nghiên cu các tài liu ã dn và tìm hiu trong thc t vic t hc, t bi dng ca mình và các bn ng nghip. — Ghi tóm tt li các hình thc t hc và t bi dng mà bn cho là phù hp vi iu kin và hoàn cnh hin nay. c. Câu hỏi gợi ý Các bn th suy ngh và trao i vi nhau xem trong thc tin có bao nhiêu hình thc t hc? Chúng tôi xin gi ý mt s vn các bn kim tra li nhng suy ngh ca mình: — Ngi ta có th t hc ch bng sách và tài liu c không? — Ngi ta t hc ch bng bài ging ca GV c không? — Ngi ta có th t hc va có GV va có tài liu hay không? — Ngi ta có th t hc bng cách không có sách, không có tài liu sách v không? — Hc sinh, sinh viên, cán b công chc, nhng ngi lao ng, nhng ngi có trình thp ngi ta t hc bng cách nào? d. Thông tin phản hồi — T hc không d nhng cng không phi là rt khó không t hc c. Có th nói nu có ý chí, quyt tâm thì ai cng t hc c, ai cng có thi gian t hc, t hc bng nhiu cách và trình nào cng t hc c (k c nhng ngi mi bit ch). c tiu s các danh nhân, chúng ta thy ít tui cng t hc c, nhiu tui cng t hc c. J.J. Rousseau 12 tui ã phi i lang thang, kim k sinh nhai, nh t hc mà sau này tr thành mt vn hào ca nc 126 | MODULE GDTX 34
11. Pháp, mt trit gia t tng nh hng n khp th gii. Khng T nm 70 tui vn còn mun hc o Dch; V. Huygo 70 tui mi bt u hc ting Hi Lp; Caton 84 tui mi ê a ting nói ca Homère. Voltaire khi v già b ra trn mt nm hc Vt lí, Hoá hc; Clemenceau lúc gn cht còn hc thêm y khoa cha bnh. Nh vy, tui tác không phi là mt chng ngi cn tr vic t hc ca mi ngi. H mt còn trông c, tai còn nghe c, óc còn suy ngh c thì 70, 80 hay 90 tui vn nên hc và t hc c. Nói v trình , Abraham Lincoln, ngi c dân chúng M kính m nht sau Washington, ch c bà k mu dy cho bit c, bit vit và làm 4 phép tính, còn các môn khác ông phi t hc mà sau này thành mt lut s, mt ngh s ni ting, mt v Tng thng ca nc M. Paul Doumer 14 tui ã phi thôi hc, t hc ly ri sau thành Tng thng nc Pháp Trong s các nhà doanh nghip, nhng ngi thành công nht M hu ht hi nh phi làm th, bán báo, ánh giy nh vua xe hi Ford, vua du la Rockefeller, vua thép Carnegie, ông t khoa t chc công nghip F.W. Taylor. Vit Nam không thiu nhng tm gng t hc ca các hc gi: c Phm Qunh; Trn Trng Kim u t hc mà nghiên cu v c vn hoá phng ông; c Ngô Tt T ã t hc vit vn và cho xut bn tác phm Vic làng ; c Bch Thái Bi, Trng Vn Bên, không có bng k s nhng ã làm ch nhng xng sn xut ln. Hoạt động 3. Tìm hiểu ý nghĩa của việc tự học, tự bồi dưỡng a. Thời gian: 1,5 tiết b. Hoạt động — T nghiên cu tài liu và liên h vi thc tin v ý ngha ca vic t hc, t bi dng. — Rút ra nhng kt qu nghiên cu và vit tóm tt thành nhng ni dung cn thit trong phiu lu tr ca mình. c. Câu hỏi gợi ý Các bn th suy ngh xem trong iu kin hin nay có cn phi t hc không? Chúng tôi xin gi ý mt s vn các bn có th kim tra nhng suy ngh ca mình xem có phù hp không: TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 127
12. — Trong iu kin phát trin KHCN nh hin nay, con ngi có cn phi t hc hc thng xuyên, hc sut i hay không? — Trong xu hng hi nhp, toàn cu hoá có th áp ng nhu cu phát trin kinh t xã hi, mi ngi chúng ta có cn phi hc thng xuyên, hc sut i không? — Trong tình hình t nc ta hin nay nói chung và ngành giáo dc nói riêng thì vic hc thng xuyên, hc sut i bng cách nào? — Trong cng v công tác ca mình, chúng ta có cn phi t hc, t bi dng hay không? — i vi GV các trung tâm GDTX t hc, t bi dng có tác dng gì không? d. Thông tin phản hồi Ngi ta thng hay nói cái li thit thc ca vic t hc – ngha là cái li v c sách. c sách kim thêm ý mi, ci thin phng pháp làm n (phng pháp làm vic) ca mình và nh ó phát t, giàu có, hay t c hiu qu cao trong công tác, công vic ca mình. Ngay c nhng ngi c sách ch tiêu khin cng thành t. Nhiu thy thuc ông y, lúc u ch c sách gii su, sau tr thành thy thuc gii không ch cu giúp ngi bnh mà còn có thu nhp cao. Nhiu nhà vn, nhà giáo hay ho s cng t hc mà thành danh, thành tài, không ch tiêu khin, kim sng mà còn làm giu, có ca n, ca . Ngày nay, vic t hc li cn thit hn bao gi ht, tri thc ca loài ngi tng tin ht sc nhanh chóng c bit là khoa hc – công ngh. Theo các nhà d báo cho bit, c sau 6 tháng li xut hin th h máy tính mi, có tính nng vt tri th h trc nó. Công ngh sinh hc, công ngh nano hay công ngh vt liu mi luôn xut hin thay th cho sn phm trc ó làm cho xu hng phát trin sn xut các ngành kinh t khác cng ngày càng nhy vt. Mt khác các vn mang tm quc t ngày càng tác ng n mi quc gia, dân tc nh bin i khí hu, môi trng ô nhim dch bnh HIV/AIDS hay các vn v vn hoá giáo dc: truyn thng vn hoá dân tc b xói mòn, nh hng giá tr ca th h tr b thay i Vì vy sng và tn ti mi ngi phi hc thng xuyên, hc sut i. Hc thng xuyên, hc sut i ó chính là con ng t hc, t bi dng. 128 | MODULE GDTX 34
13. ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 1 — Bn hãy vit mt tiu lun (khong 5 – 10 trang) v mt s vn t hc, t bi dng và liên h vi thc t ca GV trung tâm GDTX hay c quan ca bn ang công tác hin nay. Nội dung 2 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG Ở CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN 1. THÔNG TIN NGUỒN Trong nhng nm gn ây, ngành GDTX luôn quan tâm n công tác t hc, t bi dng ca cán b qun lí, GV làm công tác GDTX. Lãnh B Giáo dc và ào to mà trc tip là Lãnh o V GDTX ã bit cán b qun lí, GV tham gia làm công tác GDTX nc ta không c ào to v GDTX. Vì vy, nâng cao nhn thc và nng lc công tác, ngành GDTX luôn coi trng công tác bi dng cho cán b qun lí các cp, GV dy hc các chng trình GDTX nh chng trình bi dng ca UNESCO khu vc Châu Á – Thái Bình Dng; chng trình dy hc cho ngi ln. c bit t nm 2000 n nay, công tác bi dng c tin hành thng xuyên hàng nm nh chng trình bi dng s dng chng trình GDTX cp THCS và cp THPT; chng trình bi dng: “Hng dn s dng sách hng dn dy hc các môn hc chng trình GDTX cp THCS” và “Hng dn s dng sách hng dn dy hc các môn hc chng trình GDTX cp THPT”; chng trình giáo dc áp ng yêu cu ngi hc Tt c các chng trình trên ã c V GDTX kt hp vi Trung tâm nghiên cu GDKCQ Vin Khoa hc giáo dc Vit Nam t chc bi dng cho cán b ct cán các tnh, thành ph, sau ó các tnh, thành ph v t chc bi dng cho tt c cán b qun lí, GV làm công tác GDTX. Tháng 3 nm 2012, B Giáo dc và ào to ã d tho Quy ch bi dng thng xuyên GV mm non, ph thông và giáo dc thng xuyên. Trong bn Quy ch này B quy nh vic thc hin chng trình bi dng thng xuyên giáo viên mm non, ph thông và giáo dc thng xuyên (BDTX) hng nm, bao gm: ni dung, hình thc BDTX; ánh giá, công nhn kt qu BDTX; nhim v, quyn li ca GV hc tp BDTX; trách nhim ca các n v, cá nhân tham gia thc hin BDTX. Quy ch này áp dng i vi tt c GV ang ging dy (ng lp) ti các c s giáo TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 129
14. dc mm non, trng tiu hc, trng THCS, trng THPT, trng ph thông có nhiu cp hc, trung tâm giáo dc thng xuyên (sau ây gi chung là giáo viên); các t chc, cá nhân tham gia thc hin BDTX. Mc ích ca BDTX nhm mt mt, giúp cho GV c cp nht kin thc v chính tr, kinh t – xã hi, chuyên môn, nghip v; nâng cao phm cht chính tr, o c ngh nghip và nng lc dy hc, giáo dc theo yêu cu ca chun ngh nghip giáo viên, yêu cu nhim v nm hc, cp hc và yêu cu phát trin giáo dc ca a phng; mt khác nhm nâng cao nng lc t hc, t bi dng, phát trin nng lc ngh nghip ca giáo viên áp ng các yêu cu ca i mi, nâng cao cht lng giáo dc. Trong bn Quy ch cng nêu rõ yêu cu ca công tác BDTX là nhim v ca c quan qun lí giáo dc các cp, ca c s giáo dc, c s ào to, bi dng GV và là ngha v,quyn li ca mi giáo viên. Công tác qun lí, ch o, t chc thc hin BDTX GV phi m bo tính thng nht ca tt c các khâu, gm: lp k hoch; t chc trin khai BDTX; phát trin chng trình BDTX; xây dng i ng báo cáo viên BDTX các cp; phát trin tài liu phc v BDTX; ánh giá, công nhn kt qu BDTX. Ni dung chng trình BDTX c quy nh trong chng trình BDTX do B Giáo dc và ào to ban hành. C th là mi giáo viên tham gia bi dng 120 tit/ 1 nm hc, bao gm: a) Ni dung bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v nm hc theo cp hc (sau ây gi là ni dung bi dng 1): khong 30 tit/ 1 nm hc. b) Ni dung bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v phát trin giáo dc a phng theo nm hc (sau ây gi là ni dung bi dng 2): khong 30 tit/1 nm hc. c) Ni dung bi dng áp ng nhu cu phát trin ngh nghip liên tc ca GV (sau ây gi là ni dung bi dng 3): khong 60 tit/ 1 nm hc. Trong bn quy ch BDTX cng nêu ra hình thc bi dng bao gm: Th nht, GV bi dng bng t hc kt hp vi các sinh hot tp th v chuyên môn, nghip v ti t b môn, c s giáo dc, liên trng hoc cm trng; th hai, GV d lp bi dng tp trung nhm c trao i v chuyên môn, hng dn t hc, h thng hoá kin thc và luyn tp k nng. Thi lng, s lng hc viên/ lp trong hình thc bi dng tp trung phi m bo s phù hp vi các yêu cu v mc 130 | MODULE GDTX 34
15. tiêu, ni dung, phng pháp c quy nh trong chng trình BDTX và các quy nh hin hành v BDTX; th ba, có th thc hin bng hình thc khác nh: bi dng t xa, bi dng qua mng Internet phù hp vi iu kin ca a phng và các quy nh hin hành v BDTX. Nhim v và quyn li ca GV tham gia BDTX: — Lp và báo cáo k hoch BDTX cá nhân giám c trung tâm giáo dc thng xuyên phê duyt, nghiêm chnh thc hin các ni dung quy nh v BDTX ca các cp qun lí giáo dc. — Vn dng có hiu qu nhng kin thc, k nng ã bi dng vào quá trình thc hin nhim v dy hc, giáo dc. — Nhng GV không hoàn thành chng trình có nhim v tip tc thc hin BDTX trong nm k tip theo quy nh ca s giáo dc và ào to, phòng giáo dc và ào to. Quyn li ca GV tham gia BDTX — c ch ng ng kí k hoch hc tp và có th t hoàn thành trc ni dung bi dng theo k hoch. — c gii thiu tài liu phc v bi dng (tài liu chuyên môn, bng a hình, s tay hc tp, tài liu hng dn s dng thit b, thí nghim ã quy nh). — c cp giy chng nhn khi hoàn thành chng trình BDTX theo quy nh; c khen thng khi có thành tích xut sc trong quá trình BDTX. — Trong thi gian tham gia chng trình BDTX, giáo viên c hng nguyên lng và tt c các khon ph cp, tr cp (nu có) và c hng các ch , chính sách v công tác bi dng giáo viên ca Nhà nc, ca B Giáo dc và ào to cng nh các chính sách khuyn khích ca a phng. — Kt qu ánh giá BDTX c lu vào h s ca mi cá nhân; là mt tiêu chun s dng trong vic ánh giá, xp loi GV; làm cn c thc hin ch chính sách ãi ng, bình xét các danh hiu thi ua theo quy nh ca các cp qun lí. i vi cán b qun lí và GV công tác trong GDTX, trong nhng nm ti, thc hin BDTX theo Thông t s 33/2011/TT-BGiáo dc và ào to ngày 08 tháng 5 nm 2011 v vic Ban hành chng trình bi dng thng xuyên giáo viên giáo dc thng xuyên ca B trng B Giáo dc và ào to. TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 131
16. Trong thông t ã nêu rõ mc ích ca chng trình bi dng thng xuyên giáo viên giáo dc thng xuyên là cn c ca vic qun lí, ch o, t chc, biên son tài liu phc v công tác bi dng, t bi dng nhm nâng cao nng lc chuyên môn, nghip v ca giáo viên giáo dc thng xuyên, nâng cao mc áp ng ca giáo viên giáo dc thng xuyên vi yêu cu phát trin giáo dc thng xuyên và yêu cu v ngh nghip i vi giáo viên giáo dc thng xuyên. i tng bi dng thng xuyên giáo viên giáo dc thng xuyên áp dng cho tt c cán b qun lí c s giáo dc, giáo viên (sau ây gi chung là giáo viên) ang ging dy ti các c s giáo dc thng xuyên trong phm vi toàn quc; các t chc, cá nhân tham gia thc hin ào to, bi dng giáo viên giáo dc thng xuyên. Ni dung chng trình bi dng thng xuyên bao gm: 1. Khi kin thc bt buc a. Ni dung bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v nm hc i vi giáo dc thng xuyên áp dng trong c nc (sau ây gi là ni dung bi dng 1): B Giáo dc và ào to quy nh c th theo tng nm hc các ni dung bi dng v ng li, chính sách phát trin giáo dc thng xuyên, chng trình, sách giáo khoa, tài liu, kin thc các môn hc, hot ng giáo dc thuc chng trình giáo dc thng xuyên. b. Ni dung bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v phát trin giáo dc thng xuyên theo tng thi kì ca mi a phng (sau ây gi là ni dung bi dng 2): S giáo dc và ào to quy nh c th theo tng nm hc các ni dung bi dng v phát trin giáo dc thng xuyên ca a phng, thc hin chng trình, sách giáo khoa, tài liu, kin thc giáo dc a phng; phi hp vi các d án (nu có) quy nh ni dung bi dng theo k hoch ca các d án. 2. Khi kin thc t chn Khi kin thc t chn (sau ây gi là ni dung bi dng 3): bao gm 36 module bi dng, nhm phát trin nng lc ngh nghip ca giáo viên giáo dc thng xuyên. (Nhng thông tin này, các bn có th xem thêm phn E- Phn ph lc ca tài liu) 132 | MODULE GDTX 34
17. 2. CÂU HỎI KIỂM TRA ĐẦU VÀO — Hin nay, các trung tâm GDTX có khuyn khích vic t hc, t bi dng ca cán b GV hay không? — Trung tâm GDTX ni bn ang công tác nói riêng và toàn tnh nói chung ang có các chng trình bi dng gì? — Bn ã tham gia vic t hc, t bi dng nhng chng trình gì trung tâm hay các ni khác? — trung tâm bn s ngi tham gia t hc, t bi dng chim t l bao nhiêu phn trm trong tng s cán b, GV? — Mc ích, yêu cu, ni dung (theo quy ch) là gì? Bn xem có cn b sung hay gim bt i cho phù hp vi iu kin công tác hin nay? — Cán b, GV, các c quan qun lí có quyn và ngha v gì? Theo bn các quyn và ngha v nh vy có m bo vic t hc t bi dng hay không? — Chng trình BDTX ca GV GDTX có khi kin thc: Khi kin thc bt buc và khi kin thc t chn. Theo bn phân ra nh vy có hp lí không? — Ni dung ca khi kin thc bt buc bao gm nhng ni dung gì? — Khi kin thc t chn gm có nhng ni dung gì? Theo bn có cn thit và hp lí không? 3. CÁC HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1. Tổ chức thảo luận tổ hoặc nhóm để đánh giá thực trạng của việc tự học, tự bồi dưỡng ở các trung tâm GDTX hiện nay a. Thời gian: 1,5 tiết b. Hoạt động — Hot ng này, các bn phi t chc tho lun t hoc nhóm, có nh vy mi thu thp c nhng thông tin và ánh giá c thc trng công vic t hc, t bi dng các trung tâm hin nay. c. Câu hỏi gợi ý thc hin hot ng này, bn hãy tìm hiu, phát hin ngay trung tâm bn ang công tác hoc các trung tâm gn gi mà bn bit, trên c s các câu hi gi ý sau: — Hàng nm, Ban G trung tâm có a vic t hc, t bi dng vào k hoch hot ng ca trung tâm không? TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 133
18. — Hàng nm, Ban G trung tâm có b trí thi gian cho cán b, GV t hc hoc tham gia bi dng không? — Ban G trung tâm có to c iu kin v vt cht cho cán b, GV, tham gia t hc, t bi dng không? — Hàng nm, nhng ai c tham gia t hc, t bi dng trung tâm? — Nhng ngi tham gia t hc, t bi dng có c hng nhng quyn li gì không? — Nhng ngi tham gia t hc, t bi dng có thành tích có c khen thng không? Nhng ngi không tham gia t hc, t bi dng có b nhc nh, khin trách không? — Trung tâm bn ang công tác có bao nhiêu phn trm cán b, GV tham gia t hc, t bi dng? — T l GV viên dy gii các cp là bao nhiêu? T l cán b, GV hoàn thành xut sc, hoàn thành tt, hoàn thành nhim v là bao nhiêu? — Kt qu hc tp ca HS ht nm là nh th nào? Gii, Khá, Trung bình, Kém, Rt kém? — T nhng ý kin trên, các bn có thy ích li ca vic t hc, t bi dng ca cán b, GV nâng cao nng lc không? — Tác dng ca vic t hc, t bi dng n cht lng công tác và kt qu hc tp ca HS nh th nào? Tt hay không tt? Chng minh. d. Thông tin phản hồi T trc ti nay, ngành GDTX luôn quan tâm n công tác t hc, t bi dng ca cán b qun lí các cp, GV làm công tác GDTX. Lãnh o B Giáo dc và ào to mà trc tip là Lãnh o V GDTX hiu rt rõ rng, nhng ngi làm công tác GDTX nc ta không c ào to v GDTX. Vì vy, nâng cao nhn thc và nng lc công tác, ngành GDTX luôn coi trng công tác bi dng cho cán b qun lí các cp, GV dy hc các chng trình GDTX nh chng trình bi dng ca UNESCO khu vc Châu Á-Thái Bình Dng; chng trình dy hc cho ngi ln. c bit t nm 2000 n nay, công tác bi dng c tin hành thng xuyên hàng nm nh chng trình bi dng s dng chng trình GDTX cp THCS và cp THPT; chng trình bi dng: “Hng dn s dng sách hng dn dy hc các môn hc chng trình GDTX cp THCS” và “Hng dn s dng sách hng dn dy hc các môn hc chng trình GDTX cp THPT”; chng trình giáo dc áp ng yêu cu ngi hc Tt c các 134 | MODULE GDTX 34
19. chng trình trên u c bi dng cho tt c cán b, GV làm công tác GDTX. Nh vy, nu ai mun hc, t hc, t bi dng u có th tham gia hc tp. Trong thc t, vic t hc, t bi dng ca GV còn nhiu bt cp. Mt mt là do các Trung tâm GDTX cha có k hoch c th t chc cho GV tham gia BDTX, cha to nhng iu kin thun li v thi gian, kinh phí h tr v vic ng viên khen thng cho nhng GV tham gia BDTX t kt qu tt. Mt khác, bn thân GV cng cha có ý thc tích cc tham gia BDTX, nên cha ch ng khc phc khó khn tham gia, thm chí có nhng GV c c i bi dng còn b hc na chng i làm vic khác. iu ó chng t cn phi y mnh công tác này mi mong t c hiu qu và cht lng trong công tác BDTX. Hoạt động 2. Thảo luận trong tổ hoặc nhóm về nguyên nhân và giải pháp của việc tự học, tự bồi dưỡng ở các trung tâm GDTX hiện nay cùng nhau tho lun t hoc nhóm v nguyên nhân và gii pháp ca vic t hc, t bi dng ca cán b, GV trong trung tâm, bn có th s dng s hình cây. S hình cây, trong ó b phn r miêu t các nguyên nhân ca vn , thân cây mô t vn và cành cây lit kê các hu qu hay gii pháp khc phc nhng nguyên nhân ã nêu trên. Khi s dng s hình cây tho lun, bn có th tham kho nhng câu hi gi ý di ây. a. Thời gian: 2 tiết b. Hoạt động — Các bn t chc tho lun theo nhóm, t tr li các câu hi gi ý trên. Ghi li nhng câu tr li ó và phân loi thành các ni dung: nhng nguyên nhân và gii pháp t chc vic t hc, t bi dng có hiu qu. — Có th t mình hoc c ngi ghi li thành mt vn bn và nguyên nhân và gii pháp thc hin t hc, t bi dng trung tâm GDTX hin nay. c. Các câu hỏi gợi ý — Vì sao cán b trung tâm GDTX li không tham gia t hc, t bi dng? — Bn có thi gian t hc, t bi dng không? — Bn có tài liu t hc, t bi dng không? TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 135
20. — Ban G trung tâm có khuyn khích bn t hc, t bi dng không? — Trung tâm có t chc cho bn t hc, t bi dng không? — Trung tâm có kinh phí chi cho vic t hc, t bi dng ca bn? — Theo bn mun t hc, t bi dng cn phi có nhng iu kin gì? — Mun thc hin vic t hc, t bi dng có cn phi t thành k hoch hàng nm ca trung tâm, k hoch ca mi cá nhân không? — Ban G có cn phi b trí k hoch công tác cho mi cá nhân hp lí: gi dy, gi hot ng khác — Ban G có cn phi dành nhng phn kinh phí nht nh cho cán b, GV mua sm tài liu, thit b hc tp, tin công tác phí i d các lp bi dng tp trung không? — Ban G có cn khuyn khích, khen thng nhng cán b, GV tích cc tham gia t hc, t bi dng có kt qu và phê bình nhng cán b, GV không tích cc tham gia t hc, t bi dng không? d. Thông tin phản hồi Có th có nhiu nguyên nhân làm cho vic t hc, t bi dng ca cán b GV trung tâm GDTX hin nay khó thc hin nh s lng GV các trung tâm rt ít và thiu nên GV phi dy nhiu gi và nhiu công tác khác na; Hin cha có chính sách h tr cho GV tham gia t hc, t bi dng; các a phng không có tài liu t hc. Nhng nguyên nhân ch yu vn là bn thân mi cán b GV trung tâm cha có quyt tâm cao. iu ó th hin nhn thc, GV cho rng hc cng không làm gì, không hc vn dy th mà có hc cng ch dy th. Ngi vt v và tn kém, vì phi va mt thi gian, va mt tin bc, kinh phí hc tp Vì vy, cán b, GV trung tâm GDTX không tham gia t hc, t bi dng. khc phc nhng nguyên nhân trên, mt mt, mi cán b GV cn nhn thc rõ hn mc tiêu, nhim v và trách nhim và nhng li ích mà t hc, t bi dng em li cho mình, cn phi t thành k hoch hàng nm ca trung tâm, k hoch t hc, t bi dng ca mi cá nhân. Mt khác, ban G trung tâm cn khuyn khích GV t hc, t bi dng; trung tâm cn dành nhng khon kinh phí chi cho vic t hc, t bi dng ca GV mua sm tài liu, thit b hc tp, tin công tác phí i d các lp bi dng tp trung; ban G cn phi b trí k hoch công tác cho mi cá nhân hp lí: gi dy, gi hot ng khác Ngoài ra, ban G có cn khuyn khích, khen thng nhng cán b, GV tích cc 136 | MODULE GDTX 34
21. tham gia t hc, t bi dng có kt qu và phê bình nhng cán b, GV không tích cc tham gia t hc, t bi dng không? BÀI TẬP THỰC HÀNH Bn vit mt bn tiu lun v nguyên nhân và gii pháp ca vic t hc, t bi dng các trung tâm GDTX mà bn ang công tác. Nội dung 3 XÁC ĐỊNH NHIỆM VỤ, KĨ NĂNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CỦA CÔNG TÁC TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN Ở CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN 1. THÔNG TIN NGUỒN 1.1. Kĩ năng tự học t kt qu tt trong t hc, t bi dng, cán b, giáo viên trong GDTX cn xác nh rõ nhim v hc tp ca mình, nm vng nhng k nng c bn, phi rèn luyn hình thành cho mình nhng k nng t hc, t bi dng. Cn c vào chc nng ca tng loi hot ng hc tp có th chia k nng t hc làm bn nhóm. Th nht: k nng k hoch hoá vic t hc . K nng này cn tuân th các nguyên tc sau: m bo thi gian t hc tng xng vi lng thông tin ca môn hc; xen k hp lí gia các hình thc t hc, gia các môn hc, gia gi t hc, gi ngh ngi; thc hin nghiêm túc k hoch t hc nh bit cách làm vic c lp, bit t kim tra. Th hai: k nng nghe và ghi bài trên lp. Quy trình nghe ging gm các khâu nh ôn bài c, làm quen vi bài sp hc, hình dung các câu hi i vi bài mi. Khi nghe ging cn tp trung theo dõi s dn dt ca ging viên, liên h kin thc ang nghe vi kin thc ã có vi các câu hi ã hình dung trc. Cn lu ý cách ghi bài khi nghe ging nh ghi nhanh (tc kí), ghi mt cách chn lc, s dng kí hiu riêng, ghi c chính ln phn , ghi thc mc ca chính mình sau ó có dp xem li. Th ba: k nng ôn tp. K nng này c chia làm hai nhóm là k nng ôn, k nng tp luyn. K nng ôn bài là hot ng có ý ngha quan trng trong vic chim lnh kin thc bài ging ca GV. ó là hot ng tái nhn bài ging nh xem li bài ghi, mi quan h gia các on ri rc, b TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 137
22. sung bài ghi bng nhng thông tin nghiên cu c các tài liu khác, nhn din cu trúc tng phn và toàn bài. Vic tái hin bài ging da vào nhng biu tng, khái nim, phán oán c ghi nhn t bài ging ca thy, t hot ng tái nhn bài ging, dng li bài ging ca thy bng ngôn ng ca chính mình, ó là nhng mi liên h lôgic có th có c kin thc c và mi. K nng tp luyn có tác dng trong vic hình thành k nng tng ng vi nhng tri thc ã hc. T vic gii bài tp ca GV n vic ngi hc t thit k nhng loi bài tp cho mình gii; t bài tp cng c n v kin thc n bài tp h thng hoá bài hc, chng hc, cng nh nhng bài tp vn dng kin thc vào cuc sng. Th t: k nng c sách . Phi xác nh rõ mc ích c sách, chn cách c phù hp nh tìm hiu ni dung tng quát ca quyn sách, c th mt vài on, c lt qua nhng có trng im, c k có phân tích, nhn xét, ánh giá. Khi c sách cn phi tp trung chú ý, tích cc suy ngh, khi c phi ghi chép. 1.2. Kĩ năng tự học với sách T hc vi sách, ta phi t chun b “thc n”, i ch và t nu n. Nu ta bit cách lên thc n, khéo i ch và nu nng thì ta s có mt ba n ngon ming, va tit kim va b dng. Ngc li, có khi ta tn c ng tin, mt thi gian nhng ri chính ta c ng không th nào nut ni. Tng t nh vy, khi hc vi sách, ta có toàn quyn la chn và hc nhng gì mình thc s cn, bng cách ca mình, thi gian và a im mình thích, Nhng kin thc t sách là mênh mông, nu ta không bit la chn, không bit x lí thông tin bin kin thc y thành tri thc ca riêng mình thì ta s vn c “dt” dù c, hc rt nhiu. 1.3. Cách học với sách hiệu quả Trc tiên, bn nên cn thn vi “by bit tut” trong quá trình c sách. Bi l, câu ch, lp lun ca sách thng rt logic, rõ ràng, không ít khi ta tng mình ã hiu nhng thc ra mình không hiu gì c hoc hiu sai hoàn toàn. tránh by này, bn cn phi vt qua c v bc bên ngoài ca câu ch, ngôn ng tìm và hiu c ni dung bên trong, cái hn, cái thn ca sách. Cái này không phi d làm. Bi vì tt c chúng ta u có xu hng tìm kim iu mình cn, mình thích và t chi nhng iu trái 138 | MODULE GDTX 34
23. mong i ca mình. Nên nu ngôn ng, v bc ca sách hp vi mình thì mình ngu nghin ngay và hiu theo “cách ca mình” và b qua nhng “viên ngc” còn giu bên trong. Ngc li, câu ch, v bc ca sách trái ý mình thì mình b i, không c na, thm chí có phn ng tiêu cc. 1.4. Học với sách phải hiểu, phải cảm được cái thần, cái hồn bên trong sách Trc tiên, bn cn phi c chm, c k, thm chí c i, c li vài ln nu thy ni dung có gì ó trúc trc. Hc vi sách, òi hi bn phi liên tc suy ngh, phi tìm n nhng liên tng t sách n thc tin có th áp dng vào hoàn cnh ca mình. Ch khi bn và sách gp nhau, thì nhng ý tng sáng to mi hin ra. ó chính là cái thn, cái hn ca sách mà không phi ai cng có th cm nhn c. Ngoài ra, cng ging nh bt c vic gì, hc vi sách cng cn bn phi xác nh rõ mc tiêu. Bn phi xác nh rõ mc tiêu ca mình chn lc và x lí tt thông tin thu c. Nu không, gia bin kin thc mênh mông, bn s cht chìm. Vì vy, h c v i sá ch tuy có khó nhng l i r t thú v . Sá ch không ch giú p b n m rng ki n th c mà cò n phá t huy sá ng t o c a b n r t t t. H c v i sá ch c ng là mt cá ch h c r t ti t ki m mà ai c ng có th h c c. 2. CÂU HỎI KIỂM TRA ĐẦU VÀO — Trên cng v công tác hay ging dy, bn thy mình có cn phi hc thêm nâng cao trình , nng lc chuyên môn nghip v? — Mun nâng cao nng lc chuyên môn, nghip v, theo bn cn phi làm nh th nào? ào to li theo trng lp? Bi dng nâng cao theo các khoá tp hun? hay t hc, t bi dng? — Trong iu kin công tác và ging dy trung tâm GDTX, bn có th tham gia t hc, t bi dng c không? — có th t hc, t bi dng có hiu qu, bn thy cn phi có nhng k nng gì? TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 139
24. 3. CÁC HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1. Tự nghiên cứu hoặc thảo luận tổ, nhóm để xác định nhiệm vụ tự học, tự bồi dưỡng của cán bộ, GV ở các trung tâm GDTX a. Thời gian: 1,5 tiết b. Hoạt động Sau khi tho lun, tr li các câu hi trên, bn ghi tóm tt li trong khong mt trang v s cn thit, v yêu cu nhim v t hc, t bi dng ca cán b, GV các trung tâm GDTX. c. Câu hỏi gợi ý thảo luận — Bn tham gia công tác gì trung tâm GDTX: GV dy vn hoá? GV dy ngh? Hng dn hc viên thc hành? Cán b vn ng phong trào? Công vic ca bn có gp nhng khó khn thun li gì? — Bn hãy t ánh giá xem cht lng công tác, ging dy ca bn có t c cht lng nh mong mun không, vì sao? — Kt qu hc tp ca HV trung tâm hoc HV do trc tip bn ging dy t kt qu tt, trung bình hay không t? — Kt qu hc tp ca HV nh ã nêu, nguyên nhân gì n dn n kt qu ó? Có nguyên nhân do trình , nng lc chuyên môn, nghip v ca bn hay không? — Bn thy bn thân mình có cn phi t hc, t bi dng nâng cao nng lc dy hc và công tác? — nâng cao cht lng giáo dc - ào to các trung tâm GDTX, bn cho bit cn phi làm gì? d. Thông tin phản hồi Dù bn tham gia bt kì mt công tác gì trung tâm GDTX nh GV dy vn hoá, GV dy ngh, hng dn hc viên thc hành, cán b vn ng phong trào, hay công vic gì khác, bn cng cn phi hc thêm bng cách t hc, t bi dng. Có tham gia hc thêm, bn s thy cht lng công tác, cht lng ging dy ca bn s t c cht lng. T ó kt qu hc tp ca HV trung tâm nói chung và HV do trc tip bn ging dy s t kt qu tt. Nh chúng ta ã bit, kt qu hc tp ca HV, nguyên nhân chính là do trình , nng lc chuyên môn, nghip v ca 140 | MODULE GDTX 34
25. cán b, GV trong trung tâm. Vì vy mà bn cn thy bn thân mình cn phi t hc, t bi dng nâng cao nng lc dy hc và công tác. Hoạt động 2. Thảo luận các giải pháp, kĩ năng tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao chất lượng giáo dục a. Thời gian: 1,5 tiết b. Hoạt động — Trc ht các bn cn nghiên cu tài liu, t tr li các câu hi trên. — T chc t, nhóm cùng tham gia tho lun, phân tích và thng nht các k nng cn thit ca vic t hc, t bi dng. — Ghi li nhng ý kin phát biu ca các bn ng nghip và tng hp thành vn bn v k nng t hc, t bi dng ca mi ngi. c. Câu hỏi gợi ý thảo luận các giải pháp, kĩ năng * Câu hi gi ý tho lun các gii pháp Bn hãy nêu c nhng gii pháp có th nâng cao cht lng t hc, t bi dng các trung tâm GDTX hin nay: — Xây dng k hoch t hc, t bi dng chung trong chng trình k hoch công tác hàng nm ca trung tâm. — Xây dng k hoch t hc, t bi dng ca t chuyên môn, t công tác. — Mi cá nhân u xây dng k hoch t hc, t bi dng hàng nm, hàng hc kì, hàng quý. — Ban G cn sp xp b trí hp lí gi dy, công vic cho mi cán b, GV, dành cho h mt qu thi gian nht nh h có thi gian t hc, t bi dng. — Ban G trung tâm cn cân i tài chính hot ng sao cho dành mt khon kinh phí nht nh h tr cán b, GV mua tài liu, i công tác tp hun hc tp * Câu hi gi ý tho lun các k nng t hc vic t hc, t bi dng bn thy cn phi có nhng k nng gì? — K nng la chn ni dung, cách thc, la chn nhng vn u tiên t hc, t bi dng. — K nng xây dng b trí k hoch, sp xp thi gian t hc t bi dng trong tháng, hc kì, nm hc hoc k hoch hc tp lâu dài. TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 141
26. — K nng nghe ging, ghi chép, vit tóm tt ni dung. — K nng phân tích, tng hp, tng kt ôn tp nhng kin thc thu nhn c. — K nng tham gia tho lun, tranh lun, lp lun trong tho lun t, nhóm và trình bày nhng hiu bit ca mình trc tp th. — K nng làm vic vi sách, tài liu và các phng tin, thit b dy hc là các ngun tri thc. — K nng làm vic và tra cu trên các mng thông tin internet d. Thông tin phản hồi Nh trên, chúng ta ã tho lun, nhng gii pháp có th nâng cao cht lng t hc, t bi dng các trung tâm GDTX hin nay là: Th nht, xây dng k hoch t hc, t bi dng chung trong chng trình k hoch công tác hàng nm ca trung tâm; k hoch t hc, t bi dng ca t chuyên môn, t công tác; k hoch t hc, t bi dng ca mi cán b, GV hàng nm, hàng hc kì, hàng quý. Th hai, ban G cn sp xp b trí hp lí gi dy, công vic cho mi cán b, GV, dành cho h mt qu thi gian nht nh h có thi gian t hc, t bi dng. Th ba, ban G trung tâm cn cân i tài chính hot ng sao cho dành mt khon kinh phí nht nh h tr cán b, GV mua tài liu, i công tác tp hun hc tp V k nng t hc, t bi dng, bn cn phi có các k nng ti thiu sau: k nng la chn ni dung, yêu cu, cách thc, la chn nhng vn u tiên cn phi t hc, t bi dng; k nng xây dng b trí k hoch, sp xp thi gian t hc t bi dng trong tháng, hc kì, nm hc hoc k hoch hc tp lâu dài; k nng nghe ging, ghi chép, vit tóm tt ni dung; k nng phân tích, tng hp, tng kt ôn tp nhng kin thc thu nhn c; k nng tham gia tho lun, tranh lun, lp lun trong tho lun t, nhóm và trình bày nhng hiu bit ca mình trc tp th; k nng làm vic vi sách, tài liu và các phng tin, thit b dy hc là các ngun tri thc; k nng làm vic và tra cu trên các mng thông tin internet BÀI TẬP THỰC HÀNH Các bn hãy vit mt tiu lun (trong khong 5-10 trang) v nhng k nng t hc, t bi dng mà bn cho là tâm c nht. 142 | MODULE GDTX 34
27. Nội dung 4 XÂY DỰNG KẾ HOẠCH TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG VÀ THỰC HIỆN KẾ HOẠCH TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG CỦA BẢN THÂN 1. THÔNG TIN NGUỒN 1.1. Thông tin nguồn về việc xây dựng kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng a.1. Ý nghĩa của việc xây dựng kế hoạch K hoch là thit k trc các bc i cho hot ng tng lai t c các mc tiêu ã xác nh thông qua vic s dng ti a nhng ngun lc ã có và khai thác các ngun lc s có. K hoch còn có tính c th v vic phi t c cái gì? Vào lúc nào? Bng cách nào? Ngi chu trách nhim là ai? Ngun lc cn thit âu? Qun lí vic thc hin k hoch ó nh th nào? Mt k hoch tt s giúp thc hin các mc tiêu ca hot ng mt cách có hiu qu và tránh c s lãng phí các ngun lc. Vic xây dng k hoch s giúp cho bn thân có tm nhìn bao quát và nh hng cho s phát trin ca bn thân. Hn na, qua vic lp k hoch, s xác nh c nhng nhim v trng tâm, cn c u tiên ca mình trong nhng giai on, thi gian nht nh. trin khai bt kì mt hot ng nào trc ht phi có k hoch. Mun t hc, t bi dng tt, nht thit phi lp k hoch hc tp. K hoch tt s góp phn nâng cao cht lng và hiu qu ca vic t hc, t bi dng. Nh vy, lp k hoch là mt vic làm rt cn thit và quan trng góp phn phát trin và nâng cao hiu qu trong hc tp và công tác. Thông thng có 3 loi k hoch: k hoch dài hn, k hoch trung hn, và k hoch ngn hn. Các loi k hoch khác nhau c thit k tu theo tng giai on nht nh và mc chi tit ca k hoch. Các loi k hoch ó là: — K hoch dài hn: thng kéo dài 10 nm hoc lâu hn. K hoch dài hn thc cht là chin lc phát trin tng th, cha ng nhng mc ích và mc tiêu chung, tng quát lâu dài ca bn thân. — K hoch trung hn: thng kéo dài t 3 n 5 nm. K hoch trung hn mang tính phát trin theo giai on nhm thc hin các mc tiêu chính ca chin lc phát trin, trong ó ra các mc tiêu và ch tiêu có th o lng c, ra các mc tiêu u tiên và phác tho cách thc hin. TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 143
28. — K hoch ngn hn: thng kéo dài t 1 nm n 3 nm (hoc di 1 nm), ra các chng trình hoc k hoch hành ng c th. K hoch hành ng ra các chi tit thc hin nh: các hot ng, lch trình, kinh phí, t chc thc hin k hoch — Ngoài ra, còn có k hoch hot ng cho mi mt công vic c th, hay k hoch làm vic trong mt thi gian ngn, mt tháng, mt tun hoc k hoch hàng ngày. K hoch ngn hn ra nhng chng trình, hoc nhng hot ng thng xuyên bn thân trong 1 nm. K hoch này thc ra là s chun b trc v ý tng, kinh phí, thi gian và các ngun lc khác cho t hc, t bi dng trong 1 nm ca bn thân. Xây dng k hoch là mt công c c bn, quan trng ca vic giám sát hot ng ca bn thân, c bit là giám sát vic t hc, t bi dng. Ngha là mi hot ng ca vic t hc, t bi dng u phi da trên vic lp k hoch. Vic xây dng k hoch hot ng c th ca vic t hc, t bi dng s giúp cho vic kim tra, ánh giá càng chính xác và iu chnh kp thi nhng sai sót, bt hp lí ca vic t hc, t bi dng din ra theo trình t thi gian ã c sp xp. Nh vy, vic xây dng k hoch t hc, t bi dng không ch giúp cho cán b, GV din ra mt cách hiu qu mà còn là bin pháp tng cng qun lí hot ng t hc, t bi dng ca mi cá nhân. Lp k hoch t hc, t bi dng cán b, GV phi quan tâm y nh k hoch dài hn, ngn hn, k hoch tng th, b phn (k hoch ca tng lnh vc hot ng: k hoch công tác, k hoch ging dy), k hoch ca tp th (các c quan, t chc, ban, ngành, oàn th liên kt, phi hp vi trung tâm trin khai thc hin các hot ng), cá nhân (các thành viên ban giám c, GV/ HDV ), trong ó c bit chú ý ti k hoch trong nm ca trung tâm. K hoch hoá mi nm là c th hoá vic thc hin nhim v trong nm ó vi các mc tiêu, bin pháp rõ ràng. K hoch trong nm là c s xây dng k hoch ca tng b phn cng nh ca các cá nhân trong trung tâm. Lp k hoch bao gm s la chn các mc tiêu và xác nh các phng án hành ng hp lí t mc tiêu. Vì vy, k hoch là c s thng nht mi hot ng ca các thành viên trong trung tâm và các lc lng phi kt hp, h tr ca cng ng nhm thc hin nhim v t hc, t bi dng trong nm ca mi cá nhân t kt qu tt. 144 | MODULE GDTX 34
29. a.2. Yêu cầu của việc xây dựng kế hoạch K hoch cn phi ht sc c th và kh thi. Vì th, khi xây dng k hoch cn xác nh t: — Các hot ng cn tin hành trong tháng, trong quý và trong nm. — Các mc tiêu cn t c ca vic t hc, t bi dng (phi c th, thit thc, o lng c và có th thc hin c). — Nhng ni dung cn phi t hc, t bi dng (s lng, cht lng ). — Thi gian, a im tin hành t hc, t bi dng. — Cá nhân hoc n v chu trách nhim ph trách hot ng t hc, t bi dng — Ngun kinh phí ti thiu chi cho vic t hc, t bi dng. Cn lu ý khi xây dng k hoch t hc, t bi dng cn phi: — K hoch t hc, t bi dng cn c xây dng sm trc khi chính thc bc vào nm k hoch. — Cn có s tham kho ý kin ca Ban G trung tâm, t công tác hoc t chuyên môn ging dy ca lãnh o các t chc chính tr (công oàn, oàn thanh niên ) và ca c các bn ng nghip thu hút s giúp , h tr ca mi ngi. — K hoch cn có tính kh thi cao, cn c kt hp cht ch vi các hot ng khác (công tác qun chúng, công tác ging dy) tránh s chng chéo công vic, gây lãng phí khó khn cho vic thc hin k hoch. — K hoch cn có s phi hp c th, rõ ràng mi ngi hoc n v chu trách nhim ch ng chun b thc hin. — K hoch cn c ban lãnh o trung tâm GDTX, t chuyên môn góp ý chnh sa và sau ó kí phê duyt. — K hoch cn c t ni thun tin nht ni làm vic ca mình luôn luôn theo dõi c tin trình thc hin, ng thi cng nhc nh mình nhng ni dung nào cha c trin khai hay trin khai còn chm. Ngha là có th luôn theo dõi, giám sát c vic t hc, t bi dng ca mình. a.3. Các bước xây dựng kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng Bc 1: Xác nh nhu cu, thu thp thông tin, d báo — Xác nh nhu cu t hc, t bi dng ca bn thân lâu dài, trong nm hc này hay trong thi gian trc mt (ngay trong tháng này, quý này). TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 145
30. — Nhu cu t hc, t bi dng cn c cn c vào nhim v ca trung tâm, ca t chuyên môn, t công tác. — Xác nh mc cn t c trong vic t hc, t bi dng có nhng tiêu chí ánh giá kt qu sau này. — Xác nh và thu thp thông tin v ngun lc: ngi h tr, ngi dy thay, kinh phí i li và mua tài liu sách v, các phng tin thông tin internet, dùng hc tp và các ngun lc khác — Phân tích, ánh giá v nhng thun li, khó khn trong vic trin khai t hc, t bi dng. Chú ý n vic ánh giá thc trng các iu kin thc hin. Bc 2: Xây dng k hoch s b — Xây dng h thng mc tiêu, ch tiêu cn t c. — Xây dng các iu kin cn thit (nhân lc, vt lc, tài lc, tin lc). — Các bin pháp thc hin. — D tho bn k hoch s b. Bc 3: Xây dng k hoch chính thc — Xin ý kin trong Ban G trung tâm, i din các t chc chính tr (công oàn, oàn thanh niên) ca t chuyên môn hay t công tác ca mình. — B sung, sa i bn k hoch s b theo ý kin óng góp thành bn k hoch chính thc. — Xin xét duyt ca Ban G trung tâm. Sau khi c duyt, trin khai thc hin k hoch t hc, t bi dng ca mình. a.4. Xây dựng kế hoạch cho mỗi nội dung môn học — Bc 1: Xác nh mc tiêu/ nhim v t hc, t bi dng. — Bc 2: D oán xu hng: iu gì có th xy ra và xy ra nh th nào khi tin hành t hc, t bi dng? — Bc 3: Lp danh mc các hot ng cho vic t hc, t bi dng: Các hot ng cn thit thc hin c mc tiêu ã t ra. — Bc 4: Phân tích hot ng: Hot ng nào là quan trng nht và nu hot ng này không thc hin c thì kt qu s ra sao? Các công vic c th cn c thc hin tip theo là gì (phân tích chi tit hot ng)? Nhng công vic nào cn din gii chi tit? — Bc 5: Xác nh th t và mc u tiên: Trình t thc hin các hot ng và các công vic c th theo th t u tiên. 146 | MODULE GDTX 34
31. — Bc 6: B trí ngi thc hin h tr: Ngi chu trách nhim chính và nhng ngi có liên quan. — Bc 7: Xác nh thi gian tin hành, kt thúc và a im thc hin. — Bc 8: Xác nh chi phí thc hin công vic; s phù hp và kh thi ca chi phí vi các quy nh hin hành. a.5. Cấu trúc của một bản kế hoạch cụ thể — Phn th nht: Xác nh nhng yu t môi trng bên trong và bên ngoài tác ng n hot ng c th ca vic t hc, t bi dng. — Phn th hai: Nhng nhim v, ch tiêu, bin pháp ch yu — Phn th ba: Các bng, biu ca k hoch t hc, t bi dng. + Bng k hoch tng quát, dùng th hin toàn din ni dung cn t hc, t bi dng ca cá nhân (Bng 1). + Biu Gantt: th hin tin trình ca các hot ng, có th thy các hot ng có b trùng lp hay không và cng chc chn rng hot ng này phi hoàn thành trc khi hot ng kia bt u (Bng 2). + Bng chi phí tài chính, th hin các hot ng theo các khon chi phí tài chính (Bng 3). Bng 1. K hoch hot ng tng quát Thi a Ngi Thi Chi phí Kt qu Ni dung và các gian im hoc t gian cn t hot ng c th hoàn thc chc h bt u thit c thành hin tr I. Ni dung 1 1. Hot ng 1 — Công vic 1 — Công vic 2 2. Hot ng 2 — Công vic 1 — Công vic 2 II. Ni dung 2 TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 147
32. Thi a Ngi Thi Chi phí Kt qu Ni dung và các gian im hoc t gian cn t hot ng c th hoàn thc chc h bt u thit c thành hin tr 1. Hot ng 1 — Công vic 1 — Công vic 2 2. Hot ng 2 — Công vic 1 — Công vic 2 Bng 2. Biu Gantt, tin trình các hot ng Ni dung và Thi gian thc hin (tháng) Ngi các hot ng 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 h tr c th 1. Hot ng 1 — Công vic 1 — Công vic 2 2. Hot ng 2 — Công vic 1 — Công vic 2 Bng 3. Biu chi phí tài chính Ni dung và n v tính Khi lng nh mc Kinh phí các hot ng khi lng công vic chi phí hot ng c th I. Mc tiêu 1 1. Hot ng 1 148 | MODULE GDTX 34
33. Ni dung và n v tính Khi lng nh mc Kinh phí các hot ng khi lng công vic chi phí hot ng c th — Công vic 1 — Công vic 2 2. Hot ng 2 — Công vic 1 — Công vic 2 b. Thông tin nguồn về thực hiện việc tự học, tự bồi dưỡng T chc thc hin k hoch t hc, t bi dng, có ngha là m bo tt c các hot ng và quá trình t hc, t bi dng c sp xp có th t c các mc tiêu ra. T chc thc hin k hoch t hc, t bi dng cng có ngha là sp xp các ni dung công vic ca cá nhân có kh nng thc hin, các hot ng din ra úng quy trình ã nh và liên h mt cách tích cc vi nhau m bo mt môi trng lành mnh kích thích t hc, t bi dng có hiu qu. Làm tt vic t chc vic t hc, t bi dng là quan trng bc nht và rt cn thit. Nó s giúp ta quán xuyn, giám sát, thúc y vic t hc, t bi dng c din ra mt cách u n và hiu qu. Mt khác còn giúp cho ta phát hin nhng vn ny sinh và có bin pháp gii quyt kp thi nhng thiu sót, mâu thun, khó khn trong quá trình trin khai vic t hc, t bi dng. Khi t chc thc hin k hoch t hc, t bi dng cn thc hin mt s nhim v c th sau: — Cp nht thông tin và b sung sách báo, tài liu cho vic t hc, t bi dng. — Bo qun tài liu, sách giáo khoa, trang thit b, dùng hc tp. — Theo dõi chi tiêu tài chính và các ngun lc khác. — T chc, theo dõi các hot ng ca các ni dung khác mt cách cân i, hài hoà. — Vn ng, thuyt phc các bn ng nghip trong trung tâm giúp , h tr mình khi cn thit TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 149
34. — iu chnh, b sung các iu kin cho vic t hc, t bi dng m bo thc hin úng k hoch. Mt trong vic t chc thc hin k hoch có hiu qu là bit vn ng và s dng tt các ngun lc h tr. Ngun lc ây có th hiu là tt c các th tìm thy và có th s dng h tr cho vic t hc, t bi dng. Ngun lc ây bao gm: Nhân lc — Vt lc — Tài lc — Tin lc. — Nhân lc: là bao gm Ban G, các v lãnh o các t chính chính tr trong trung tâm (công oàn, oàn thanh niên ), các bn ng nghip, HV hay gia ình HV và c nhng ngi trong gia ình. — Vt lc: Bao gm sách v, tài liu hc tp, trang thit b h tr, phng tin truyn ti thông tin, phng tin i li — Tài lc: Là các khon kinh phí h tr cho vic t hc, t bi dng ca mình. — Tin lc: Bao gm các thông tin thi s, pháp lut, thông tin khai thác trên Internet, trang thit b CNTT, lp trang Web, kt ni internet Ngoài ra, nhng th nh ng c, nhu cu, các giá tr, tín ngng, phong tc tp quán, s hp tác, s t nguyn tham gia và tinh thn làm ch ca bn thân cng c coi là ngun lc và ó là ngun lc phi vt cht. Ngun lc có nhiu ni, có th bên trong hoc bên ngoài ca mi chúng ta, có nhng ngun lc sn, d tìm thy nhng cng có nhng ngun lc phi dy công tìm kim, huy ng mi có c Vì th, òi hi mi ngi cn phi nng ng, linh hot có th tn dng, khai thác c tt c các ngun lc h tr cho vic t hc, t bi dng. Mt khác, không nên hiu huy ng ngun lc ch là s huy ng óng góp v kinh phí mà còn có th là các tài liu, các chuyên gia h tr cho mình. Nh vy, cn phi huy ng và s dng mt cách hiu qu ngun lc ang có ca mình, phát trin ngun lc này và bin nhng yu t, phng tin khác thành ngun lc nhm thc hin nhng mc tiêu, ni dung t hc, t bi dng ã ra. Nh vy, qun lí tt các ngun lc, cn phi: — S dng ngun lc phi có mc ích cn thit tránh lãng phí, cn có s d tr v ngun lc. — S dng ngun lc vì mc ích t hc, t bi dng, không vì cá nhân hoc nhóm ngi c bit nào ó. — Tn dng ti a s giúp , h tr v k thut ca các chuyên gia cùng chuyên ngành, cùng ng nghip. 150 | MODULE GDTX 34
35. — ra nhng quy nh qun lí, s dng các ngun tài lc, vt lc mt cách hp lí, hp pháp. — Có h s, s sách, thu chi y theo nguyên tc tài chính tránh lãng phí khi thc hin k hoch. — Kim tra, ánh giá và giám sát thng xuyên vic s dng các ngun lc khi thc hin vic t hc, t bi dng. 2. CÂU HỎI KIỂM TRA ĐẦU VÀO — Bn có xây dng k hoch công tác hay k hoch ging dy ca mình trong nm, trong hc kì không? Ni dung k hoch ó là gì? — Bn có th tr li c th nào là k hoch dài hn, trung hn hay ngn hn không? K hoch ngn hn khác vi k hoch dài hn nhng im nào? — Dù là k hoch dài hn, trung hn hay ngn hn, trong k hoch bao gm nhng thành t nào? — Bn ã tham gia t hc, t bi dng t bao gi? — Bn ã tham gia t hc, t bi dng nhng ni dung gì? Nhng môn hc nào? — Bn thy có nhng khó khn, thun li gì khi t hc, t bi dng? Khc phc ca bn ra sao? 3. CÁC HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1. Xác định nhu cầu. Lựa chọn nội dung theo thứ tự ưu tiên; Xác định các nguồn lực đảm bảo cho việc tự học, tự bồi dưỡng a. Thời gian: 2 tiết b. Hoạt động — Bn t nghiên cu tài liu, t nghiên cu các ni dung cn hc và bi dng, t ó la chn các ni dung kin thc cn hc, sau ó sp xp u tiên ni dung nào cn hc trc, ni dung nào hc sau. — Tng hp thành mt danh mc nhng ni dung cn hc sau này xây dng k hoch hc tp ngn hn, trung hn và dài hn. c. Câu hỏi gợi ý thảo luận — Bn ang làm công tác gì ti trung tâm? Cán b qun lí? Cán b ging dy vn hoá? Cán b dy ngh? Cán b hành chính tng hp? Cán b phong trào vn ng qun lí HV? TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 151
36. — Bn ã t chun ào to cha? Có nhng khó khn thun li gì trong công tác ca bn? — Vi trình c ào to, anh, ch thy có áp ng c nhu cu công tác và ging dy không? — nâng cao cht lng công vic, bn thy mình cn c t hc, t bi dng nhng ni dung gi? Môn vn hoá trc tip ging dy: Toán, Lí, Hoá, Sinh, Vn, S, a; hay các môn b tr: Ngoi ng, Tin hc — Trong nhng ni dung k trên, bn thy môn nào là cn thit nht hin nay giúp cho bn hoàn thành công tác có hiu qu nht? — có th t hc, t bi dng bn thy cn c h tr nhng gì: thi gian, kinh phí, tài liu, ni mng internet, b trí sp xp li công vic ? d. Thông tin phản hồi Trên c s nhim v bn ang m nhim, hoc c nhng nhim v mà sau này bn s m nhim, bn hãy suy ngh xem khi trin khai công vic, bn gp nhng khó khn, thun li gì? Nhng khó khn, thun li nào là chính, là cp bách, nu không c khc phc ngay thì không th hoàn thành c nhim v và s phi khc phc nó nh th nào? T nhng phân tích trên, bn s la chn c nhng vn cn u tiên gii quyt. Ngha là la chn ni dung u tiên t hc, t bi dng nâng cao cht lng công tác, cht lng ging dy. Sau khi ã xác nh c ni dung kin thc cn t hc, t bi dng, bn cn lên k hoch hc tp tht c th chi tit, nu cn s h tr ca lãnh o trung tâm hay các bn ng nghip, bn phi xut yêu cu c th cho các cp có thm quyn h tr và giúp bn. Hoạt động 2. Lập kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng cho cá nhân. Sắp xếp thời gian học tập. Thực hiện kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng a. Thời gian: 2 tiết b. Hoạt động — Bn t nghiên cu các tài liu và thông tin ngun xây dng k hoch hc tp. Cng có th trao i, tho lun trong nhóm, trong t, vi các bn ng nghip xây dng c k hoch t hc, t bi dng cho bn thân phù hp và kh thi. 152 | MODULE GDTX 34
37. — Nghiên cu tài liu tr li các câu hi trên, t ó chun b cho k hoch hc tp ca bn thân. — T nghiên cu tài liu t chc tt vic t hc, t bi dng ca bn thân. c. Câu hỏi gợi ý thảo luận — Bn d kin nhng ni dung gì cn t hc, t bi dng lâu dài (ví d ngoi ng ), ni dung gì trong nm hc này (ví d toán thng kê hay toán s cp ), ni dung gì cn hc ngay trong mt quý (ví d, tin hc vn phòng ). — Thi gian bn d nh s hc vào lúc nào? (ví d ngay u nm hc hay quý 3 trong nm ) — Bn d nh cách hc nh th nào? Tham gia các lp tp hun, bi dng hay t hc qua tài liu sách v? Hc mt mình hay phi hp vi ai trong trung tâm? — Bn d kin kinh phí là bao nhiêu? Kinh phí ó ly âu? Trung tâm h tr hay t mình b ra? — Ai có th h tr, giúp bn bn hc tp t kt qu? Trung tâm? Ban G? T chuyên môn? T công tác hay gia ình? — Bn d kin kt qu hc tp nh th nào? Hoàn thành ni dung hc tp? (tt, khá, trung bình). Nhn bng tt nghip, nhn chng ch hay ch cn hc xong chng trình bit, làm vic? — Bn ã sn sàng cho viêc t hc, t bi dng cha? ã quyt tâm cha? Nu vì công vic bn rn, bn có tip tc t hc, t bi dng không? — Trong nm hc này, bn d nh t hc, t bi dng nhng ni dung gi? Bao nhiêu ni dung thuc lnh vc chuyên môn, nghip v? Bao nhiêu ni dung thuc các lnh vc khác? — Thi gian d nh t hc, t bi dng là bao nhiêu? Chim t l bao nhiêu phn trm so vi tng thi gian quy chun. — Thi gian t hc, t bi dng bn d nh thc hin vào thi gian nào? u nm hc, hay cui nm hc? Thi gian c thc hin liên tc trong mt khong thi gian hay xen k va làm va hc? — Bn ã có k hoch công tác, ging dy và t hc, t bi dng cha? — Bn ã chun b nhng iu kin cn thit cho vic t hc, t bi dng cha? (kinh phí, phng tin, tài liu ) — Bn d kin t hc, t bi dng âu và bng cách nào? Nu có nhng tình hung t xut thì d kin x lí ra sao? Liu có tip tc hc hay dng li? TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 153
38. — Bn d kin kt qu t hc, t bi dng ca mình nh th nào? Có thi ly vn bng, chng ch hay không? Hay ch cn hc bit và làm c vic là ? — Bt u t hc, t bi dng vào lúc nào, gi nào, ngày tháng nào? — Bt u i tp hun, nghe ging ni dung mi. — Bt u c tài liu hay c sách và ghi chép li nhng ni dung cn thit cho mình v ni dung u tiên. Và tr li các câu hi: + Ni dung này mình ã bit cha? Bit mt phn hay cha bit gì? + Nu bit mt phn thì ni dung mi này có gì khác vi s hiu bit ca mình? Cái hiu bit ca mình có úng hay sai? úng ch nào? Và sai ch nào? + Nu cha bit gì thì ni dung này s giúp cho mình hiu bit thêm cái gì? Cái ó có giúp cho công vic ging dy ca mình không? Nu có thì cn n âu? Cn nm vng hay ch cn bit? — i chiu vi mc tiêu ca mình v t hc, t bi dng có phù hp không? Cn iu chnh thêm hay cn c thêm nhng tài liu gì? d. Thông tin phản hồi Trc ht, bn cn xác nh nhng ni dung s phi t hc lâu dài (ví d nh ngoi ng), nhng ni dung cn t hc ngay (ví d tin hc ng dng). Xác nh rõ thi gian d kin, bao lâu, vào lúc nào? (ví d ngay u nm hc hay quý 3 trong nm ). Bn d nh la chn cách hc nh th nào? Tham gia các lp tp hun, bi dng hay t hc qua tài liu sách v? Hc mt mình hay phi hp vi ai trong trung tâm? Bn d kin kinh phí tham gia t hc, t bi dng s là bao nhiêu? Kinh phí ó ly âu? Trung tâm h tr hay t mình b ra? Ai có th h tr, giúp bn bn hc tp t kt qu? Trung tâm? Ban G? T chuyên môn? T công tác hay gia ình? Bn d kin kt qu hc tp nh th nào? Hoàn thành ni dung hc tp? (tt, khá, trung bình). Nhn bng tt nghip, nhn chng ch hay ch cn hc xong chng trình bit, làm vic? Sau khi ã xác nh c các yu t trên, mt ln na bn xác nh li t tng xem ã sn sàng cho vic t hc, t bi dng cha? ã quyt tâm cha? Nu vì công vic bn rn, bn có tip tc t hc, t bi dng không? Nu ã xác nh bng mi giá bn cng s quyt tâm hc, lúc ó bn s bt tay ngay vào vic t hc, t bi dng: Ni dung hc, thi gian hc (thi gian bt u, thi gian kt thúc); iu kin t hc, t bi dng (gim hay không cn gim gi dy, kinh phí, phng tin, tài 154 | MODULE GDTX 34
39. liu ). La chn phng thc hc: t c tài liu, tham gia các lp bi dng, tham gia các lp hc b túc bui ti Bn d kin kt qu t hc, t bi dng ca mình (ví d, tham gia thi ly vn bng, chng ch hay không hoc ch cn hc bit và làm c vic là ). Bt u c tài liu hay c sách và ghi chép li nhng ni dung cn thit cho mình v ni dung u tiên. Và tr li các câu hi: + Ni dung này mình ã bit cha? Bit mt phn hay cha bit gì? + Nu bit mt phn thì ni dung mi này có gì khác vi s hiu bit ca mình? Cái hiu bit ca mình có úng hay sai? úng ch nào? Và sai ch nào? + Nu cha bit gì thì ni dung này s giúp cho mình hiu bit thêm cái gì? Cái ó có giúp cho công vic ging dy ca mình không? Nu có thì cn n âu? Cn nm vng hay ch cn bit? Sau mt thi gian t hc, t bi dng, bn cn i chiu vi mc tiêu ca mình v t hc, t bi dng có phù hp không? Cn iu chnh thêm hay cn c thêm nhng tài liu gì có c kt qu nh mong mun. BÀI TẬP THỰC HÀNH Bn hãy xây dng k hoch t hc vi ni dung: “S dng phn mm Powerpoint thit k bài ging ca mình”. Bn mô t li vic t hc, t bi dng ca mình ã thc hin vi mt ni dung hc tp nào ó. TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 155
40. D. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ 1. BÀI KIỂM TRA THỰC HÀNH 1.1. Trình bày nhng ni dung c bn ca mt s vn lí lun v t hc, t bi dng; liên h vi vic t hc, t bi dng các trung tâm GDTX. 1.2. Xác nh nhim v, k nng và gii pháp nâng cao hiu qu ca công tác t hc, t bi dng i vi GV các trung tâm GDTX Bài kiểm tra thực hành 1. Trình bày những nội dung cơ bản của một số vấn đề lí luận về tự học, tự bồi dưỡng; liên hệ với việc tự học, tự bồi dưỡng ở các trung tâm GDTX. a. Yêu cầu đánh giá — Nêu c khái nim t hc; ý ngha ca t hc và các hình thc t hc. — Liên h c vi thc t: thc trng, hu qu, nguyên nhân và gii pháp ca vic t hc, t bi dng trung tâm GDTX hin nay. b. Xếp loại b.1. Loi xut sc (A ) — Nêu c khái nim t hc, nhng ni dung c bn ca ý ngha và các hình thc t hc, t bi dng. — Nêu c thc trng, nguyên nhân và các gii pháp nâng cao hiu qu vic t hc, t bi dng ca cán b GV trong trung tâm GDTX hin nay. b.2. Loi khá (B) — Nêu c các ni dung nh ca loi A, nhng phn các gii pháp, k nng nói cha y . b.3. Loi trung bình (C): m bo nh loi khá, riêng yu t th hai c ánh giá thc trng và gii pháp cha nêu c y . b.4. Loi không t yêu cu (D): Các ni dung trên u trình bày không y , không chính xác. Bài kiểm tra thực hành 2. Xác định nhiệm vụ, kĩ năng và giải pháp nâng cao hiệu quả của công tác tự học, tự bồi dưỡng đối với GV ở các trung tâm GDTX. a. Yêu cầu đánh giá — Nêu c nhng k nng t hc, t bi dng và nhng gii pháp nâng cao hiu qu vic t hc, t bi dng. 156 | MODULE GDTX 34
41. — Lp c k hoch t hc, t bi dng cho bn thân và làm tt công tác chun b cho vic t hc t bi dng b. Xếp loại b.1. Loi xut sc (A). Hoàn thành tt c hai ch tiêu trên: nêu c nhng k nng t hc, t bi dng, nhng gii pháp nâng cao hiu qu vic t hc, t bi dng và lp c k hoch t hc, t bi dng cho bn thân. b.2. Loi khá (B). Hoàn thành c hai ch tiêu trên, nhng cha tht y chi tit. b.3. Loi trung bình (C). Hoàn thành c mt trong hai ch tiêu trên. b.4. Loi không t yêu cu, không trình bày c hai ch tiêu trên hoc là trình bày không y . Tng hp c hai bài tp, cn c vào kt qu phân loi ca các ni dung trong hai bài tp xp loi. — Loi A: Gm c 2 bài u t loi A. — Loi B: Gm 1 bài loi A, 1 bài loi B. — Loi C: Gm 2 bài u t loi B hoc bài 1 t B, bài 2 t loi C. — Loi D: Gm 2 bài u t loi C. TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 157
42. E. PHỤ LỤC/TÀI LIỆU BỔ SUNG E.1. Quy chế bồi dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên (dự thảo) QUY CH ( D tho ngày 05/3/2012) Bồi dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non, phổ thông và GDTX Chng I. NHNG QUY NH CHUNG iu 1. Phm vi iu chnh 1. Quy ch này quy nh vic thc hin chng trình bi dng thng xuyên giáo viên mm non, ph thông và giáo dc thng xuyên, sau ây gi tt là bi dng thng xuyên (BDTX) hng nm, bao gm: ni dung, hình thc BDTX; ánh giá, công nhn kt qu BDTX; nhim v, quyn li ca giáo viên hc tp BDTX; trách nhim ca các n v, cá nhân tham gia thc hin BDTX. 2. Quy ch này áp dng i vi tt c giáo viên ang ging dy (ng lp) ti các c s giáo dc mm non, trng tiu hc, trng THCS, trng THPT, trng ph thông có nhiu cp hc, trung tâm giáo dc thng xuyên (sau ây gi chung là giáo viên); các t chc, cá nhân tham gia thc hin BDTX. iu 2. Mc ích bi dng thng xuyên 1. Giáo viên c cp nht kin thc v chính tr, kinh t - xã hi, chuyên môn, nghip v; nâng cao phm cht chính tr, o c ngh nghip và nng lc dy hc, giáo dc theo yêu cu ca chun ngh nghip giáo viên, yêu cu nhim v nm hc, cp hc và yêu cu phát trin giáo dc ca a phng. 2. Nâng cao nng lc t hc, t bi dng, phát trin nng lc ngh nghip ca giáo viên áp ng các yêu cu ca i mi, nâng cao cht lng giáo dc. iu 3. Yêu cu ca công tác bi dng thng xuyên 1. Thc hin công tác BDTX là nhim v ca c quan qun lí giáo dc các cp, ca c s giáo dc, c s ào to, bi dng giáo viên và là ngha v, 158 | MODULE GDTX 34
43. quyn li ca mi giáo viên. 2. Công tác qun lí, ch o, t chc thc hin BDTX giáo viên phi m bo tính thng nht ca tt c các khâu, gm: lp k hoch; t chc trin khai BDTX; phát trin chng trình BDTX; xây dng i ng báo cáo viên BDTX các cp; phát trin tài liu phc v BDTX; ánh giá, công nhn kt qu BDTX. Chng II. NI DUNG, HÌNH THC VÀ CÁC IU KIN BI DNG THNG XUYÊN iu 4. Ni dung bi dng thng xuyên 1. Ni dung BDTX c quy nh trong chng trình BDTX do B Giáo dc và ào to ban hành. 2. Mi giáo viên tham gia bi dng 120 tit/ 1 nm hc, bao gm: a) Ni dung bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v nm hc theo cp hc (sau ây gi là ni dung bi dng 1): khong 30 tit/ 1 nm hc. b) Ni dung bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v phát trin giáo dc a phng theo nm hc (sau ây gi là ni dung bi dng 2): khong 30 tit/1 nm hc. c) Ni dung bi dng áp ng nhu cu phát trin ngh nghip liên tc ca giáo viên (sau ây gi là ni dung bi dng 3): khong 60 tit/ 1 nm hc. 3. Các cp qun lí giáo dc có th ch ng thay i thi lng bi dng tng ni dung bi dng phù hp vi yêu cu nhim v, k hoch giáo dc ca a phng trong tng nm hc nhng không thay i tng s 120 tit ca mi nm hc. iu 5. Hình thc bi dng thng xuyên 1. Giáo viên bi dng bng t hc kt hp vi các sinh hot tp th v chuyên môn, nghip v ti t b môn, c s giáo dc, liên trng hoc cm trng. 2. Giáo viên d lp bi dng tp trung nhm c trao i v chuyên môn, hng dn t hc, h thng hoá kin thc và luyn tp k nng. Thi lng, s lng hc viên/ lp trong hình thc bi dng tp trung phi m bo s phù hp vi các yêu cu v mc tiêu, ni dung, phng TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 159
44. pháp c quy nh trong chng trình BDTX và các quy nh hin hành v BDTX. 3. Các hình thc khác nh: bi dng t xa, bi dng qua mng Internet phù hp vi iu kin ca a phng và các quy nh hin hành v BDTX. iu 6. Tài liu bi dng thng xuyên 1. Cn c Chng trình BDTX do B Giáo dc và ào to ban hành, các c quan qun lí giáo dc chu trách nhim ch o vic t chc biên son tài liu và gii thiu danh mc tài liu phc v BDTX tng ng vi tng ni dung bi dng. 2. Các tài liu c t chc biên son ch yu theo hình thc tài liu t hc có hng dn nhm to iu kin thun li cho giáo viên t hc, t bi dng. 3. Cn c danh mc tài liu BDTX, các c quan qun lí giáo dc, các c s giáo dc ch ng khai thác m bo tài liu bi dng phc v BDTX; ging viên, giáo viên tham gia BDTX ch ng s dng các tài liu tham kho khác nhm áp ng nhu cu ào sâu, m rng kin thc liên quan n ni dung BDTX. iu 7. Xây dng k hoch bi dng thng xuyên 1. K hoch BDTX c xây dng hng nm, bao gm: k hoch BDTX ca cá nhân giáo viên, k hoch BDTX ca c s giáo dc và k hoch BDTX ca c quan qun lí giáo dc các cp. 2. Cn c chng trình BDTX, B Giáo dc và ào to hng dn k hoch ni dung bi dng 1, s giáo dc và ào to kt hp vi các d án (nu có) hng dn k hoch ni dung bi dng 2. Giáo viên la chn ni dung bi dng 3 theo nhu cu cá nhân hoc theo xut ca các cp qun lí giáo dc hoc c s giáo dc lp k hoch bi dng ca cá nhân báo cáo t b môn. Hiu trng, giám c trung tâm giáo dc thng xuyên phê duyt k hoch bi dng cá nhân theo nm hc. 3. S giáo dc và ào to, phòng giáo dc và ào to, trng, trung tâm giáo dc thng xuyên xây dng k hoch ca n v và trao i vi các n v có liên quan phi hp iu chnh và trin khai t chc vic BDTX, t chc ánh giá kt qu tng ni dung bi dng theo k hoch chung. iu 8. Báo cáo viên (ging viên) 1. i ng báo cáo viên c la chn t i ng ging viên các c s có 160 | MODULE GDTX 34
45. chc nng ào to, bi dng giáo viên; giáo viên ct cán ca c s giáo dc và cán b qun lí giáo dc các cp. 2. Yêu cu i vi báo cáo viên BDTX a) Nm vng Chng trình BDTX, có kinh nghim, kin thc, k nng, chuyên sâu v ni dung BDTX; nm vng ni dung, phng pháp dy hc theo yêu cu ca chng trình, sách giáo khoa theo cp hc. b) Có kin thc hiu bit hot ng hc tp ca giáo viên; có kh nng hng dn, t vn cho giáo viên t hc trong BDTX; nm vng quy trình t chc, ni dung, k thut, phng pháp, hình thc và ánh giá kt qu BDTX. c) Có sc kho, thi gian tham gia các hot ng BDTX; có ý thc trách nhim, nhit tình, có tinh thn cng tác vi ng nghip. 3. Báo cáo viên tham gia thc hin BDTX có trách nhim, quyn hn và c hng ch , quyn li ca nhà giáo thnh ging và ch làm vic ca ging viên, giáo viên theo quy nh ca B Giáo dc và ào to. 4. C quan qun lí giáo dc các cp xây dng i ng báo cáo viên m bo thc hin nhim v và tham kho ý kin phn hi ca ngi hc trong vic ánh giá báo cáo viên làm cn c cho vic iu chnh, la chn báo cáo viên ca các nm tip theo nhm nâng cao cht lng BDTX. iu 9. C s giáo dc t chc hot ng bi dng thng xuyên 1. C s giáo dc t chc hot ng BDTX bao gm: trng s phm, khoa s phm, trung tâm giáo dc thng xuyên, các c s giáo dc khác c giao nhim v BDTX. 2. Các c s giáo dc t chc hot ng BDTX phi m bo: có k hoch chi tit, c s vt cht phc v BDTX và các quy nh v i ng báo cáo viên (ti ch hoc thnh ging). iu 10. Kinh phí bi dng thng xuyên Kinh phí BDTX c d toán trong kinh phí chi thng xuyên hng nm và kinh phí t chng trình mc tiêu quc gia, kinh phí h tr ca các d án trong và ngoài nc cng nh các ngun kinh phí hp pháp khác ca các c quan qun lí giáo dc và các nhà trng, c s giáo dc (nu có) hoc kinh phí do giáo viên (ngi hc) t nguyn óng góp. TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 161
46. Chng III. ÁNH GIÁ VÀ CÔNG NHN KT QU BI DNG THNG XUYÊN iu 11. ánh giá kt qu bi dng thng xuyên 1. Cn c ánh giá kt qu BDTX là mc hoàn thành các tiêu chí ã c xác nh t mc tiêu ca tng ni dung bi dng trong chng trình BDTX. Các ni dung bi dng 1, 2 và tng module trong ni dung bi dng 3 u c ánh giá theo thang im 10 (s nguyên) c gi là các im thành phn. 2. Các c quan qun lí giáo dc chu trách nhim hng dn thc hin chng trình BDTX do B Giáo dc và ào to ban hành ng thi có trách nhim ch o hng dn ánh giá kt qu BDTX i vi các ni dung bi dng tng ng trong chng trình BDTX. 3. Các c s giáo dc t chc hot ng BDTX ánh giá kt qu BDTX theo yêu cu ca s giáo dc và ào to, phòng giáo dc và ào to, gi kt qu ánh giá v các c s giáo dc mm non, trng ph thông, các trung tâm giáo dc thng xuyên tng hp, xp loi kt qu BDTX ca giáo viên và báo cáo c quan qun lí cp trên trc tip. 4. Giáo viên c nhà trng hoc trung tâm giáo dc thng xuyên ánh giá là hoàn thành chng trình BDTX nu hoàn thành các ni dung bi dng theo k hoch BDTX ã c phê duyt theo quy nh ti iu 7 và các im thành phn theo quy nh ti Khon 1 iu 11 u t 5 im tr lên. Các trng hp khác c ánh giá là không hoàn thành chng trình BDTX. 5. Kt qu xp loi hoàn thành chng trình BDTX ca giáo viên nh sau: — Loi Trung bình nu bình quân các im thành phn t t 5 n di 7 im; — Loi Khá nu bình quân các im thành phn t t 7 n di 9 im; — Loi Tt nu bình quân các im thành phn t t 9 n 10 im. iu 12. Công nhn kt qu bi dng thng xuyên Giáo viên hoàn thành chng trình BDTX c s giáo dc và ào to (i vi giáo viên THPT, giáo viên GDTX) hoc phòng giáo dc và ào to (i vi giáo viên mm non, tiu THCS) cp giy chng nhn hoàn thành chng trình BDTX, có ghi kt qu xp loi. 162 | MODULE GDTX 34
47. Chng IV. NHIM V VÀ QUYN LI CA GIÁO VIÊN THAM GIA BI DNG THNG XUYÊN iu 13. Nhim v ca giáo viên 1. Lp và báo cáo k hoch BDTX cá nhân Hiu trng hoc giám c trung tâm giáo dc thng xuyên phê duyt, nghiêm chnh thc hin các ni dung quy nh v BDTX ca các cp qun lí giáo dc. 2. Vn dng có hiu qu nhng kin thc, k nng ã bi dng vào quá trình thc hin nhim v dy hc, giáo dc. 3. Nhng giáo viên không hoàn thành chng trình có nhim v tip tc thc hin BDTX trong nm k tip theo quy nh ca s giáo dc và ào to, phòng giáo dc và ào to. iu 14. Quyn li ca giáo viên 1. c ch ng ng kí k hoch hc tp và có th t hoàn thành trc ni dung bi dng theo k hoch. 2. c gii thiu tài liu phc v bi dng (tài liu chuyên môn, bng a hình, s tay hc tp, tài liu hng dn s dng thit b, thí nghim ã quy nh) 3. c cp giy chng nhn khi hoàn thành chng trình BDTX theo quy nh; c khen thng khi có thành tích xut sc trong quá trình BDTX. 4. Trong thi gian tham gia chng trình BDTX, giáo viên c hng nguyên lng và tt c các khon ph cp, tr cp (nu có) và c hng các ch , chính sách v công tác bi dng giáo viên ca Nhà nc, ca B Giáo dc và ào to cng nh các chính sách khuyn khích ca a phng. 5. Kt qu ánh giá BDTX c lu vào h s ca mi cá nhân; là mt tiêu chun s dng trong vic ánh giá, xp loi GV; làm cn c thc hin ch chính sách ãi ng, bình xét các danh hiu thi ua theo quy nh ca các cp qun lí. Chng V. TRÁCH NHIM CA CÁC C QUAN iu 15. Trách nhim ca B Giáo dc và ào to 1. Ban hành chng trình BDTX, tài liu và k hoch BDTX i vi ni dung bi dng 1 và 3; ch o trin khai thc hin k hoch và các ni dung BDTX trên phm vi toàn quc. Ban hành các vn bn ch o, hng dn có liên quan ti công tác BDTX. TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 163
48. 2. nh kì t chc s kt, tng kt công tác BDTX; ch o, xét khen thng các cá nhân, n v có thành tích trong công tác BDTX. iu 16. Trách nhim ca S Giáo dc và ào to 1. Qun lí, ch o trin khai xây dng, thc hin k hoch; ánh giá kt qu BDTX trên phm vi tnh, thành ph. 2. Có hp ng hoc giao nhim v cho các trng (khoa) i hc s phm, Cao ng s phm, trung tâm giáo dc thng xuyên m bo c các yêu cu, quy nh v BDTX; phi hp vi các d án (nu có) ch o vic xây dng chng trình, vit tài liu cho ni dung bi dng 2; cp giy chng nhn hoàn thành chng trình BDTX cho giáo viên THPT, giáo viên giáo dc thng xuyên. 3. Tham mu vi U ban nhân dân tnh, thành ph v ngun kinh phí thc hin công tác BDTX. m bo các iu kin v kinh phí, c s vt cht, trang thit b phc v cho công tác BDTX theo quy nh hin hành. 4. Hng nm gi báo cáo công tác BDTX theo hng dn ca B GD-T. iu 17. Trách nhim ca Phòng Giáo dc và ào to 1. Qun lí, ch o trin khai xây dng, thc hin k hoch; t chc ánh giá kt qu BDTX trong phm vi qun, huyn. 2. Hp ng vi các trng (khoa) i hc s phm, Cao ng s phm, trung tâm giáo dc thng xuyên m bo c các yêu cu, quy nh v BDTX; phi hp vi các d án (nu có) ch o vic xây dng chng trình, vit tài liu cho ni dung bi dng 2; cp giy chng nhn hoàn thành chng trình BDTX i vi giáo viên mm non, tiu hc, THCS. 3. Tham mu vi UBND qun, huyn v ngun kinh phí thc hin công tác BDTX. m bo các iu kin v kinh phí, c s vt cht, trang thit b phc v cho công tác BDTX theo quy nh hin hành. 4. Hng nm gi báo cáo công tác BDTX v c quan qun lí cp trên trc tip. iu 18. Trách nhim ca các c s giáo dc t chc hot ng bi dng thng xuyên 1. Các c s giáo dc t chc hot ng BDTX theo quy nh ti Khon 1, iu 9 chu s ch o ca các cp qun lí giáo dc phi hp vi các trng mm non, trng ph thông có nhiu cp hc; trung tâm giáo dc thng xuyên, t chc thc hin các hot ng BDTX (theo hp 164 | MODULE GDTX 34
49. ng hoc nhim v c giao), ánh giá kt qu BDTX theo quy nh ti iu 11 ca quy ch này. 2. Báo cáo c quan qun lí giáo dc cp trên trc tip v hot ng BDTX theo quy nh. iu 19. Trách nhim ca hiu trng các trng mm non, trng ph thông và giám c trung tâm giáo dc thng xuyên 1. Lp k hoch BDTX theo hng dn ca các cp qun lí giáo dc, phê duyt k hoch BDTX ca giáo viên; t chc trin khai công tác BDTX cho giáo viên ca trng (hoc trung tâm) theo thm quyn và trách nhim c giao. 2. Phi hp vi các n v có liên quan tng hp kt qu BDTX ca giáo viên theo k hoch ca các c quan qun lí cp trên. 3. m bo y ch , chính sách ca Nhà nc và ca a phng i vi giáo viên ca trng (hoc trung tâm) tham gia BDTX. 4. ánh giá kt qu thc hin chng trình BDTX ca giáo viên theo quy nh ti iu 11 ca quy ch này. 5. X lí kt qu BDTX ca giáo viên theo quy nh ti Khon 5 iu 14. 6. Báo cáo c quan qun lí giáo dc cp trên trc tip v hot ng BDTX theo quy nh. E.2. Chương trình bồi dưỡng thường xuyên giáo viên giáo dục thường xuyên I. MỤC ĐÍCH Chng trình bi dng thng xuyên giáo viên giáo dc thng xuyên là cn c ca vic qun lí, ch o, t chc, biên son tài liu phc v công tác bi dng, t bi dng nhm nâng cao nng lc chuyên môn, nghip v ca giáo viên giáo dc thng xuyên, nâng cao mc áp ng ca giáo viên giáo dc thng xuyên vi yêu cu phát trin giáo dc thng xuyên và yêu cu v ngh nghip i vi giáo viên giáo dc thng xuyên. II. ĐỐI TƯỢNG BỒI DƯỠNG Chng trình bi dng thng xuyên giáo viên giáo dc thng xuyên áp dng cho tt c cán b qun lí c s giáo dc, giáo viên (sau ây gi TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 165
50. chung là giáo viên) ang ging dy ti các c s giáo dc thng xuyên trong phm vi toàn quc; các t chc, cá nhân tham gia thc hin ào to, bi dng giáo viên giáo dc thng xuyên. III. NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG 1. Khối kiến thức bắt buộc a) Ni dung bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v nm hc i vi giáo dc thng xuyên áp dng trong c nc (sau ây gi là ni dung bi dng 1): B Giáo dc và ào to quy nh c th theo tng nm hc các ni dung bi dng v ng li, chính sách phát trin giáo dc thng xuyên, chng trình, sách giáo khoa, tài liu, kin thc các môn hc, hot ng giáo dc thuc chng trình giáo dc thng xuyên. b) Ni dung bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v phát trin giáo dc thng xuyên theo tng thi kì ca mi a phng (sau ây gi là ni dung bi dng 2): S Giáo dc và ào to quy nh c th theo tng nm hc các ni dung bi dng v phát trin giáo dc thng xuyên ca a phng, thc hin chng trình, sách giáo khoa, tài liu, kin thc giáo dc a phng; phi hp vi các d án (nu có) quy nh ni dung bi dng theo k hoch ca các d án. 2. Khối kiến thức tự chọn Khi kin thc t chn (sau ây gi là ni dung bi dng 3): bao gm các module bi dng nhm phát trin nng lc ngh nghip ca giáo viên giáo dc thng xuyên nh sau: Yêu cu Thi gian hc Thi chun gian tp trung ngh Mã Tên Mc tiêu t (tit) nghip module module bi dng hc cn bi Lí Thc (tit) dng thuyt hành I. Nâng GDTX Giáo dc Phân bit khái nim 12 3 cao 1 thng GDTX vi các khái nim nng xuyên có liên quan, trên c s lc (GDTX) ó nm c s lc s hiu trong h phát trin ca GDTX 166 | MODULE GDTX 34
51. Yêu cu Thi gian hc Thi chun gian tp trung ngh Mã Tên Mc tiêu t (tit) nghip module module bi dng hc cn bi Lí Thc (tit) dng thuyt hành bit v thng Vit Nam; GDTX giáo dc Phân tích c vai trò và i quc dân ca GDTX trong xây tng dng xã hi hc tp ca Vit Nam; GDTX Phân tích c nhng nh hng v phát trin GDTX n nm 2020 GDTX S hình Mô t c s hình 10 5 2 2 thành và thành và phát trin ca phát các mô hình c s trin các GDTX; ánh giá c mô hình nhng u và hn ch c s ca mô hình các c s giáo dc GDTX hin nay; thng Phân tích c nhng xuyên yêu cu cn hoàn thin Vit Nam mô hình các c s GDTX nhm áp ng yêu cu phát trin ca GDTX n nm 2020 GDTX c Nm vng các i tng 8 3 4 3 im ca hc viên tng ng vi i các chng trình GDTX; tng Phân tích c c hc viên im ca các nhóm i giáo dc tng hc viên GDTX. thng xuyên TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 167
52. Yêu cu Thi gian hc Thi chun gian tp trung ngh Mã Tên Mc tiêu t (tit) nghip module module bi dng hc cn bi Lí Thc (tit) dng thuyt hành GDTX Hot Xác nh c các c 8 3 4 4 ng hc im ca hc viên ngi tp ca ln; hc viên Mô t c các c ngi im và phong cách hc ln tp in hình ca hc viên ngi ln GDTX Giáo dc Trình bày c khái 13 1 1 5 thng nim “Cng ng” và lí xuyên và gii vì sao giáo viên phát GDTX cn có s am trin hiu v cng ng; cng Phân tích c tác ng ng qua li gia cng ng và GDTX. II. GDTX Phng Lí gii c s cn thit 8 2 4 Nâng 6 pháp, k phi nm vng vn cao thut ca cng ng và nhu nng xác nh cu ca ngi hc trong lc vn GDTX; hiu ca cng S dng c các bit v ng và phng pháp, k thut cng nhu cu xác nh vn ca ng và ca cng ng và nhu cu xây ngi ca ngi hc phc v dng hc xây dng chng trình, môi t chc dy hc áp ng trng nhu cu ca cng ng hc tp và cá nhân ngi hc 168 | MODULE GDTX 34
53. Yêu cu Thi gian hc Thi chun gian tp trung ngh Mã Tên Mc tiêu t (tit) nghip module module bi dng hc cn bi Lí Thc (tit) dng thuyt hành GDTX K nng Xác nh c lí do và 8 2 3 7 làm vic s cn thit ca làm vic vi cng vi cng ng ng Phân tích và thc hành c các k nng c bn trong làm vic vi cng ng GDTX Xây dng Phân tích c khái 6 3 6 8 môi nim môi trng hc trng tp và phân bit c hc tp các loi môi trng hc cho hc tp ca HV GDTX; viên Thc hành c các GDTX bin pháp xây dng môi trng hc tp cho HV GDTX. GDTX Hng Có k nng hng dn, t 8 2 5 9 dn, t vn v các lnh vc hc vn cho tp, giáo dc, ngh nghip III. hc viên cng nh các vn riêng Nâng GDTX t cho hc viên GDTX. cao GDTX Hng Gii thích c vì sao 8 3 4 nng 10 dn, t giáo viên GDTX cn có lc vn cho k nng hng dn, t hng ng vn cho ng nghip? dn, t nghip vn Bit cách hng dn, t vn cho ng nghip trong phát trin ngh nghip . TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN | 169
54. Yêu cu Thi gian hc Thi chun gian tp trung ngh Mã Tên Mc tiêu t (tit) nghip module module bi dng hc cn bi Lí Thc (tit) dng thuyt hành IV. GDTX Chm Xác nh c các 8 2 5 Nâng 11 sóc, h trng hp cn chm cao tr tâm lí sóc, h tr tâm lí i vi nng hc viên HV GDTX; lc GDTX Vn dng c các chm phng pháp, k thut sóc/ h chm sóc, h tr tâm lí tr tâm trong chm sóc, h tr lí hc tâm lí HV GDTX. viên GDTX Khc Xác nh c các i 8 3 4 GDTX 12 phc rào tng HV gp khó khn cn hc trong hc tp, các loi tp cho rào cn hc tp i vi hc viên tng loi i tng; GDTX Thc hành c các bin pháp khc phc rào cn hc tp cho hc viên . V. Nâng GDTX Xác nh Phân tích c khái 10 2 3 cao 13 mc tiêu nim mc tiêu dy hc; nng dy hc Xác nh c mc , lc lp yêu cu kin thc, k k nng, thái c th mà hoch HV cn và có th t dy hc c sau mi ni dung, chuyên phù hp vi i tng ngi hc. Vit c mc tiêu dy hc úng k thut 170 | MODULE GDTX 34