Kỹ thuật chụp ảnh trăng sao

Nội dung text: Kỹ thuật chụp ảnh trăng sao

1. K thu t ch p nh tr ng sao • Vi nh ng d ng c ghi hình ơ n gi n c ng thêm lòng kiên nh n, b n v n có th thu ưc nh ng t m nh p n không ng . • nh thiên v n (Astrophotography) là m t hình th c c bi t ca nhi p nh, trong ó, i t ưng ch p là nh ng thiên th trên b u tr i, nh ư m t tr ng, m t tr i, các hành tinh, ngôi sao hay các thiên hà, tinh vân Thông th ưng, khi nh c t i nhi p nh thiên v n, ng ưi ta hay ngh t i nh ng dàn máy c ng k nh v i các thi t b "ti n t n". Tuy nhiên, trên th c t , vi nh ng d ng c ghi hình ơ n gi n c ng thêm v i lòng kiên nh n, b n vn có th thu ưc nh ng t m nh p n không ng ! • Vi t Nam, hình th c nhi p nh thú v này m i ch h n ch các câu l c b thiên v n h c và nh ng nhóm "ph ơi êm" nh l . Tuy nhiên, không th nói r ng trình "b t tr ng sao" c a chúng ta thua kém bn bè th gi i. • Sau ây là m t s kinh nghi m làm quen v i môn ngh thu t "bt hình" c áo này. • Chu n b
2. Tripod và b n sao - các thi t b quan tr ng trong nhi p nh thiên vn. nh: Magento. Thông th ưng, nhi p nh thiên v n ưc th c hi n vào ban êm, do ó ph thu c nhi u vào iu ki n th i ti t ( c bi t là mây và s c gió) c ng nh ư iu ki n ánh sáng. Các vùng ng quê ho c các nh núi v i tr ưng nhìn r ng rãi, không khí thoáng ãng là n ơi lý t ưng nh t. i v i các khu ô th l n, b n nên th c hi n vi c ch p nh sau n a êm tránh nh
3. hưng b i khói b i t các ph ươ ng ti n giao thông và ánh sáng "t p nhi u" không c n thi t n t èn ưng hay t các ô c a s Thi t b i kèm, không b t bu c ph i có t t c , là máy nh compact ho c DSLR, tripod, b n b u tr i, ng nhòm, kính thiên v n và laptop. Nu ã có máy DSLR, b n nên em theo m t ng tele, thông th ưng có tiêu c trên 200 mm. C g ng ki m m t ch t máy nh kín gió và ki m tra tripod th t v ng tránh rung l c khi ghi hình. M t im c ng quan tr ng không kém là ph i nh s c y pin tr ưc khi i ch p. N u có th , nên em theo pin d phòng vì th i gian ch p th ưng lâu, quá trình ph ơi sáng ca chip c m bi n th ưng dài nên hao pin h ơn bình th ưng khá nhi u. Các b ưc cài t trên máy nh ch p m t tr i b ng Canon EOS 10D qua kính l c quang ph H- anlpha. nh: Astrosurf.
4. nh thiên v n th ưng nh m n i t ưng r t xa nên trong t t c các tr ưng h p, b n ph i t tiêu c c a ng kính vô c c và không b t flash. i v i vi c ghi hình m t tr i, b n không ưc tùy ti n h ưng máy nh lên mà ch ưa qua các thao tác cài t trên máy. iu này có th làm cháy chip c m bi n và gi m tu i th các b ph n quang h c khác. Tr ưc khi ch p, b t bu c ph i cài t các thông s sau: ISO và kh u t th p nh t có th (thông th ưng là ISO 80 và F/8); th i gian ph ơi sáng d ưi 1/1000s. Tuy nhiên, cho dù b n có set các thông s ó xu ng m c th p nh t i ch ng n a thì nh thu ưc c a m t tr i c ng v n r t sáng, gây cháy nh nghiêm tr ng (over exposure). M t khác, ánh n ng m t tr i có th chi u th ng vào máy gây hi u ng nhi t tr c ti p làm co giãn các th u kính ( c bi t là các th u kính flourite t ti n), gi m tu i th l p ph b m t th u kính hay t h i h ơn là làm h ng chip c m quang n u ch p lâu. Bi n pháp gi i quy t thông th ưng nh t ây là lp vào ng kính m t h kính l c. H kính l c ơ n gi n th ưng có 2 kính ghép l i: kính l c tia t ngo i và kính gi m sáng. B n c ng có th t ch kính l c b ng các t m phim X-quang, th y tinh màu hay th m chí c kính râm Ch p m t tr i không yêu c u th i gian ph ơi sáng lâu nên không nh t thi t c n n tripod. Nu nh thu ưc qua h th ng kính l c v n t i, b n có th nâng ph ơi sáng và ISO lên t ng n c nh , tuy nhiên, tuy t i không ưc nâng m (kh u ) c a ng kính. Các ơ n gi n h ơn là chuy n v ch u tiên kh u (Av ho c F), t m th p nh t và nâng Exp d n d n. V i các tr ưng h p ghi hình m t tr i vào bình minh hay hoàng hôn, b n có th
5. t các thông s này cao h ơn ho c s d ng tùy ch nh m c c nh có s n trong mt s máy (ch "Sun set"). Có th s d ng ch m c c nh tr ng máy ch p m t tr i m c hay l n. nh: Media-cdn. c bi t l ưu ý không ưc nhìn tr c ti p vào m t tr i n u không có thi t b b o v m t phù h p. Khác v i m t tr i, sáng c a m t tr ng thay i tùy th i gian (tr ng tròn - tr ng khuy t) nên vi c set các thông s c ng t ươ ng i linh ho t. Ví d : Ph ơi sáng: d ưi 1/40s; n u không có tripod thì set ISO t ng cao mt chút gim th i gian ph ơi sáng - các máy du l ch không nên t ng ISO quá 400; kh u : ng kính m r ng nh t có th (F/2.8 ho c th p h ơn).
6. nh ch p tr ng khuy t v i th i gian ph ơi sáng lâu khi n n a t i phía bên kia c a tr ng hi n ra rõ nét. nh: Antwrp. c bi t, trong các pha tr ng khuy t, n u mu n ghi l i n a t i bên kia c a m t tr ng (mà m t th ưng r t khó nh n ra), b n nên ch nh ph ơi sáng lên kho ng vài giây và nh t thi t ph i dùng tripod. Ghi hình các chòm sao ho c các thiên th t i (thiên hà, tinh vân, sao ch i ) là th thách khó kh n nh t c a nhi p nh thiên v n, tuy nhiên em li nhi u h ng thú cho ng ưi ch p. B n s không ch g p tr ng i trong vi c xác nh các i t ưng thiên v n v n ã quá m t i mà còn ph i i phó v i nhi u nh trên máy và cân nh c l a ch n th i gian ph ơi sáng sao cho phù h p Ngoài ra, các y u t nh ư gió, mây trong quá trình ch p c ng khi n nhi u ng ưi n n chí.
7. Tuy nhiên, v i m t máy nh s du l ch, n u bi t cách, b n v n có th ch p ưc r t t t nh ng ám tinh vân nh hay d i Ngân Hà tr ng mu t trong êm hè quang ãng hay th m chí c m t sao ch i tí xíu cách Trái t hàng tri u kilomet. Sao ch i Holmes, ch p b ng Canon S2 IS, ph ơi sáng 15 giây, ISO 400, F3/5, zoom 12x. nh: Vietastro. Trong tr ưng h p mu n ghi hình b u tr i r ng l n, b n nên s m m t ng kính góc r ng t ươ ng t nh ư ch p phong c nh. Kinh t h ơn, có th ghi hình d ưi d ng Panaroma. i v i vi c ch p các thiên th m t i, nh t thi t ph i set zoom c a máy lên cao nh t, chú ý tiêu c v n vô c c. B n có th k t h p b n sao, ng nhòm và view finder trên máy nh "l n" ra i t ưng c n ch p và t
8. t ch nh zoom t ng d n, c nh i t ưng t i trung tâm nh. Do th i gian ph ơi sáng khá lâu nên b t bu c ph i có tripod th t v ng t máy. Các thông s cài t: ISO cao nh t có th (th ưng là ISO 100-400 i v i máy du l ch, có th nâng cao h ơn n u dùng máy DSLR); Kh u : tươ ng t ghi hình m t tr ng; ph ơi sáng 9-15 giây. Không nên t ph ơi sáng quá 15 giây tránh nh t ng - hi n t ưng các thiên th di chuy n trên bu tr i theo th i gian, nh thu ưc khi ó s có nh ng v t sao kéo dài. Nu mu n ph ơi sáng lâu h ơn, b n ph i có m t chân xoay theo nh t ng ho c ưc trang b motor ch ng nh t ng t ươ ng t nh ư trên các kính thiên vn t ti n. Ch l y nét: l y nét ma tr n (Evaluative) n u mu n ch p tr ưng r ng; l y nét trung tâm (Center Weighted), n u mu n cô l p i tưng t i chính gi a khung hình. nh ch p thiên hà M31 t Canon EOS 20D, ng kính Canon 300 mm f/2.8L USM IS. nh: Astropix.
9. nh trên là k t h p t 57 hình ch p liên ti p. M i nh ISO 1600 - ph ơi sáng 2 phút dùng motor ch ng nh t ng trên tripod. Vi c trang b các ng tele c l n ph c v vi c nhi p nh n m ngoài kh n ng c a a s m i ng ưi. Do ó gi i nghi n thiên v n ã ngh ra m t sáng ki n thú v : K t h p kính thiên v n v i các thi t b ghi hình ã tháo r i ng kính, ch ng h n webcam hay máy DSLR. ây, kính thiên v n óng vai trò gi ng nh ư m t ng tele t o nh trên m t chip c m quang. Sáng kin này ã ưc áp d ng trên th gi i t r t lâu tuy nhiên m i "du nh p" vào Vi t Nam ưc kho ng 2, 3 n m nay. Câu l c b thiên v n h c TP. HCM HAAC là n ơi u tiên áp d ng sáng ki n này trong vi c ch p nh m t tr ng qua webcam Colorvis và kính thiên v n t t o giá ch vài tr m ngàn ng. HAAC c ng ã thành công trong vi c k t h p Canon EOS 40D v i kính thiên v n ORION SKYVIEW 150 ch p nh các thiên th có góc nhìn r t nh nh ư sao Th , tinh vân Orion hay th m chí c M t Tr ng
10. nh ch p m t tr ng t h th ng Canon 40D và kính Orion Skyview 150 c a câu l c b thiên v n nghi p d ư TP HCM (HAAC). nh: Vietastro. X lý nh X lý nh sau khi ch p c ng là b ưc r t quan tr ng, quy t nh nhi u n ch t l ưng c ng nh ư giá tr th m m c a "tác ph m" khi "ra lò". i v i nh thiên v n, do th i gian ph ơi sáng lâu và th ưng t ISO khá cao nên nh hay x y ra nhi u. Vi c kh nhi u trên máy tính không h ơ n gi n vì các ph n m m th ưng nh m l n các ch m nhi u (noise) v i các ngôi sao nh li ti trong nh. Ph ươ ng pháp h u hi u nh t th ưng ưc các
11. nhi p nh gia chuyên nghi p s d ng là k t h p các t m nh có ISO và th i gian ph ơi sáng khác nhau l i thành m t, s d ng các ch hòa tr n c a ph n m m nh ư ACDSee Canvas hay Adobe Photoshop. Ch ng h n, k t h p 4 b c nh ch p t i ISO 100, ph ơi sáng 15 giây, k t qu s ưc m t nh tươ ng ươ ng ch p t i ISO 400, ph ơi sáng 60 giây. Ph ươ ng pháp này s làm tng áng k sáng c a bc nh thành ph m mà không nh t thi t ph i tng ISO hay t ng ph ơi sáng khi ch p. B c nh cu i cùng c ng s có nhi u th p h ơn, màu quang ph c a các i t ưng thiên v n c ng th t h ơn. nh qua x lý Panorama và tái x lý màu s c b ng ph n m m. Thông s : Canon Powershot A590 IS, 4 nh ph ơi sáng 15 giây, ISO 200, F/2.6. nh: Tr n H . Quá trình cân ch nh màu trên máy tính c ng ph i ưc l ưu ý, vì thông th ưng, trong iu ki n thi u sáng nh ư ch p êm, ch cân b ng tr ng t ng c a máy ho t ng không t t l m. Tuy nhiên, nên tránh x lý quá tay k o làm h ng b c nh mà b n ã dày công c êm m i có ưc. Ch p nh thiên v n là m t hình th c nhi p nh h p d n òi h i ng ưi c m máy ph i có ki n th c và c bi t ph i có lòng kiên nh n, ni m am mê cao v i thiên nhiên, v i b u tr i. Tuy nhiên, gi ng nh ư các hình th c khác, nhi p nh thiên v n th c ch t ch là vi c ghi nh n ánh sáng lên
12. phim hay chip c m bi n trong m t th i gian nh t nh. V i nh ng thi t b ơ n gi n trong tay, b n v n có th ch p ưc nh ng b c nh tr ng sao tuy t p mà không c n n nh ng dàn máy cao siêu hay áng giá c m t gia tài.