Bài giảng Quy hoạch đô thị bền vững - Chương IV: Các lý thuyết về QHĐT - Các vấn đề cần quan tậm trong QHĐT

pdf 52 trang ngocly 3020
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Quy hoạch đô thị bền vững - Chương IV: Các lý thuyết về QHĐT - Các vấn đề cần quan tậm trong QHĐT", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_quy_hoach_do_thi_ben_vung_chuong_iv_cac_ly_thuyet.pdf

Nội dung text: Bài giảng Quy hoạch đô thị bền vững - Chương IV: Các lý thuyết về QHĐT - Các vấn đề cần quan tậm trong QHĐT

  1. QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Đ.H BÁCH KHOA KHOA KỸ THUẬT XÂY DỰNG - BỘ MÔN KIẾN TRÚC
  2. NỘI DUNG MÔN HỌC QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG 1. Chương I Khái niệm về định cư 2. Chương II Tổng quan về sự hình thành phát triển ĐT Nghỉ tết 3. Chương III Đô thị hoá ‒ vấn nạn đô thị 4. Chương IV Các lý thuyết về QHĐT - Các vấn đề cần quan tậm trong QHĐT 5. Chương V Các khu chức năng đô thị Kiểm tra giữa kỳ 6. Chương VI Quy hoạch khu sản xuất đô thị 7. Chương VII Quy hoạch đơn vị ở đô thị 8. Chương Viii Phát triển đô thị bền vững 9. Chương IX Thiết kế đô thị 10. Chương X Cải tạo đô thị Thi cuối kỳ QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương I-XI: Khái niệm về định cư và lịch sử phát triển đô thị
  3. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẤN QUAN TÂM TRONG QHĐT 1. CÁC LÝ THUYẾT QUY HOẠCH ĐÔ THỊ 1. Thành phố không tưởng 2. Thành phố vườn / thành phố vệ tinh 3. Thành phố chuỗi / chuỗi + nhánh/ dãy 4. Thành phố công nghiệp 5. Đô thị hiện đại 6. Thành phố theo “Đơn vị ở láng giềng” ‒ đơn vị đô thị 2. NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương III-XI: Lý thuyết QHĐT và các vấn đề trong đô thị
  4. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT NHỮNG XU THẾ & 1. Thành phố không tưởng (3 tác giả) QUAN 2. Thành phố vườn / thành phố vệ tinh ‒ Ebenezer ĐIỂM VỀ Howard QUY 3. Thành phố chuỗi / chuỗi + nhánh/ dãy ‒ Aturo Sonie Y HOẠCH Mata PTĐT: 4. Thành phố công nghiệp ‒ Tony Garnie 5. Đô thị hiện đại ‒ Le Corbusier 6. Thành phố theo “Đơn vị ở láng giềng” ‒ Clarence Perry/ đơn vị đô thị - E.Gloeden
  5. Thành phố lý tuởng New Harmony ‒ Indiana State (1825-1827) ROBERT OWEN - Nhà cải cách xã hội người Scotland (1771-1858) Đơn vị ở “Công xã” hình chữ nhật, DS̃ 300 - 2000 người Bên trong: Nhà trẻ, trường học, bệnh viện, thư viện, phòng hòa nhạc, sân thể thao Bên ngoài: Đất nông nghiệp và công nghiệp Triển khai lần đầu tại Idiana (Mỹ), 1825 ‒ không thành công
  6. Thành phố lý tuởng New Harmony ‒ Indiana State (1825-1827) ROBERT OWEN - Nhà cải cách xã hội người Scotland (1771-1858)
  7. THÀNH PHỐ LÝ TƯỞNG CHARLES FOURIER ‒ WILLIAM MORRIS CHARLES FOURIER: Nhà triết học người Pháp (1772-1837) “Phalanstère” một khu ở dạng “trại lính” thời Hy lạp cổ đạ, nối kết với nhau bằng các hành lang có mái che, dân số dự kiến 500 ̃ 2,000 người.
  8. Các nơi áp dụng thành phố lý tưởng tại Mỹ. Tại Utopia, Ohio (1844-1847) Phalans tai New Jersy.
  9. Thành phố vườn - Garden cities of Tomorrow (1898) Ebenezer Howard (1850-1928) - Anh
  10. Thành phố vườn - Garden cities of Tomorrow (1898) Ebenezer Howard (1850-1928) - Anh
  11. Các thành phố vuờn tiên phong được xây dựng tại Anh Letchworth ‒ Anh (1909)
  12. Các thành phố vuờn tiên phong được xây dựng tại Anh Welwyn ‒ Anh (1920)
  13. Phong trào thành phố vườn ‒ Urban sprawl Urban sprawl in Melbourne. Urban sprawl in Los Angeles.
  14. Thành phố dãy ‒ Linear city Arturo Soria Y Mata - Spainish (1844-1920) Sait Lawrence River - Quebec Victoria city - Hongkong
  15. Ý tuởng được phát triển tại Quận Ciudades, Madrid. Phát triển nhà ở theo tuyến giao thông • Không giới hạn • Nhà riêng lẻ, sân vườn.
  16. Dãy chức năng khác nhau song song trục GT chính. CTCC ở đầu nút giao thông. Ứng dụng: châu Âu, Liên xô Thành phố dãy ‒ Mirail (Pháp) - 1961
  17. Thành phố công nghiệp ‒ Tony Garnier (Pháp) Mục đích xây dựng cho con người và phát nghi ệ p triển công nghiệp: công Các khu chức năng theo dãy phố Qui mô dân cư 35.000 ‒ 40.000 người. ph ố Thành ph b ằ ng thành m ặ t th ể T ổ ng T ổ ng
  18. Thư viện Tổng thể Láng giềng Dân cư Giáo dục
  19. • Xây dựng cấu trúc đô thị trên cơ sở lý thuyết 03 thành phần lao động xã hội Những công trình qui mô lớn cho đô thị hiện đại (VOISIN, Paris 1925) Phát triển lý thuyết “dãy” trong trong xây dựng mô hình đô thị (TP Angié, mô hình đô thị Châu Âu). Đô thị hiện đại ‒ Le Corbusier (Thụy Sĩ/Pháp)
  20. Thành phố hiện đại - “ĐƠN VỊ Ở” - Unité d’Habitation “ĐƠN VỊ Ở” - Unité d’Habitation, năm 1950. c ư Tác giả: Le Corbusier (Thụy Sĩ) Dân số: ̃ 4.000 người/ 3 ‒ 4 unit chúng Hình thức cộng đồng dân cư theo chiều thẳng đứng với đầy đủ các dịch vụ công cộng. Tổ chức không gian chú trọng đến sự giao tiếp th ứ c cộng đồng; giữa con người với thiên nhiên. Giải pháp cho đô thị phát triển. hình th ượ ng c ắ t Sân M ặ t
  21. Thành phố theo “Đơn vị ở láng giềng” - Clarence Perry (Mỹ) Neighbourhood unit, năm 1923 ‒ 1929. NGUYÊN TẮC: Dân số: ̃ 5.000 ‒ 10.000 người. Các Unit có CTCC căn bản (trường học, nhà thờ, công viên nhỏ) ở trung tâm. Công trình thương mại ở khu vực biên. Bán kính đi bộ 500m. Giao thông đối ngoại không cắt ngang khu ở. Tính cộng đồng cao.
  22. “RADBURN”, sự ứng dụng và phát triển của “Neighbourhood Unit” Location: Fair Lawn, New Jersey Built: 1928 Architect: Clarence Stein, Henry Wright Architectural style: Colonial Revival, Tudor Revival Governing body: Private
  23. “RADBURN”, sự ứng dụng và phát triển của “Neighbourhood Unit”
  24. Chương IV; LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁN VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT 1. CÁC LÝ THUYẾT QUY HOẠCH ĐÔ THỊ 2. NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT
  25. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT ¨ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT: ¤ Mỹ học đô thị ¤ An toàn và an ninh đô thị ¤ Các khu ổ chuột trong đô thị ¤ Các khu hoang phế trong đô thị ¤ Cải tạo đô thị ¤ Giao thông đô thị ¤ Xu hướng ngoại ô hóa ¤ Yếu tố môi trường trong đô thị / Âm thanh và ánh sáng trong đô thị
  26. Thánh phố Bath, Anh, Dự án phát triển tư nhân từ thế kỷ 18, được thiết kế rất hấp dẫn Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT
  27. TMB thành phố Cung điện Cảnh quan Cung điện Cảnh quan Bath, Anh, Dự án phát triển tư nhân từ thế kỷ 18, hấp dẫn trong thiết kế
  28. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT ¨ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT: ¤ Mỹ học đô thị luôn đi song hành với quy hoạch đô thị n QHĐT thành công phải xem xét đến: n đặc tính của đô thị, n nhận diện địa phương, n tôn trọng di sản văn hoá, n lưu ý đến khách bộ hành, n giao thông, n tiện tích và thảm hoạ thiên nhiên n Nét đẹp đô thị là kết quả của mật độ, hệ thống kiểm soát, huớng dẫn lâu đời về kích cỡ của công trình, sử dụng và những nét đặc trưng n Ý tuởng ban đầu tại một vài thành phố vẫn còn được giữ lại.
  29. Thành phố The Carcassonne thời trung cổ tại Pháp, đưọc xây dựng trên gò đất cao để chống xâm lăng Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT
  30. Vấn đề ngập lụt đối với Hà Lan
  31. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT ¨ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT: ¤ An toàn và an ninh đô thị cần lưu ý đến: n An toàn cho người dân từ xâm lược bên ngoài n An toàn cho công đồng từ thảm hoạ thiên nhiên n An ninh cho cư dân từ tội phạm xã hội
  32. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT Nhà ổ chuột ở Nirobi Nhà ổ chuột tại Paris
  33. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT ¨ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT: ¤ Các khu ổ chuột trong đô thị n Sản phẩm của quá trình đô thị hoá cuối thế kỷ trước đã taọ nên một hình thức định cư mới: nhà ổ chuột, đặc biệt tại các quốc gia đang phát triển thời điểm hiện nay. n Chiến lược phát triển đô thị cần được lưu ý đến vấn đề nhà ổ chuột là một thành phần của đô thị n Nhà ổ chuột nên được kêu gọi nâng cấp n Lưu tâm đến sự khác nhau về chủng tộc, văn hóa trong giải pháp cho nhà ổ chuột.
  34. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT Một khu hoang phế tại Camden, New Jersey, Hoa Kỳ
  35. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT ¨ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT: ¤ Các khu hoang phế trong đô thị n Kết quả của một quá trình n Chủ yếu do: n giảm dân số, n tái cơ cấu kinh tế, n bất động sản bỏ hoang, n thất nghiệp cao, gia đình phân hóa, tội phạm, và n cảnh quan đô thị hoang phế n Giá trị bất động sản tăng, phát triển thông minh hơn, đập bỏ các khu chung cư thu nhập thấp đã cũ kỹ, thay vào đó nhiều chọn lựa nhà ở n Nhà ở thu nhập thấp tại trung tâm giảm do bị đẩy ra khỏi thành phố dành cho những đầu tư khác.
  36. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT Truớc • Sau
  37. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT ¨ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT: ¤ Cải tạo đô thị n Do: n chiến tranh tàn phá, n hoặc các khu vực mất giá trị sử dụng n Nguồn tài nguyên hữu hạn, cần tái sử dụng n Cần: n Bảo tồn các trung tâm xã hội, tôn giáo, lịch sử và hợp nhất với quy hoạch mới của thành phố n Lưu ý đến vấn đề nhạy cảm của cộng đồng, cũng như văn hóa và kinh doanh hiện hữu n Làm việc với chính quyền địa phương và các nhóm lợi ích tư nhân
  38. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT Tổng mặt bằng cải tạo thành phố Kabul's kết hợp với thành phố cũ (City of light development)
  39. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT ¨ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT: ¤ Giao thông đô thị n Giao thông là một vấn đề nhức nhối trong đô thị n Mật đô môi trường đô thị làm tăng nhu cầu giao thông, n Bãi đậu xe cho phương tiện cá nhân đòi hỏi một diện tích lớn tại trung tâm mật độ cao. Trong khi các khu vực này có thể mang lại lợi nhuận cao hơn nếu đầu tư chức năng khác. n Một quy hoạch tốt nên phát triển định hướng giao thông chuyển giao, sẽ tạo nên một khu vực mật độ cao công ăn việc làm, hoặc dân cư xung quanh khu vực này.
  40. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT Khu đô thị mật độ cao đòi hỏi giao thông chuyên giao đô thị, quy hoach dài hạn cần được xem xét (Canary Wharf tube station).
  41. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT ¨ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT: ¤ Xu hướng ngoại ô hóa (urban sprawl) n Môi trường đô thị mật độ cao làm giá trị cuộc sống giảm sút, cư dân đô thị đổ xô đi tìm một môi truờng trong sạch hơn tại các tỉnh lẻ, hoặc nông thôn n Nhiều cư dân các vùng đô thị lớn làm việc tại trung tâm đô thị, nhưng lại chọn sống tại những thành phố vệ tinh ở ngoại ô n Tình trạng này xảy ra ở các quốc gia phát triển kinh tế cao, đặc biệt tại Hoa Kỳ Ø Ảnh huởng lây lan đến các quốc gia khác Ø Tác động lớn đến biến đổi khí hậu toàn cầu
  42. Khu dân cư ngoại ô mật độ thấp gần Colorado Srpings, Hoa Kỳ Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT
  43. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT
  44. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT
  45. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT
  46. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT ¨ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT: ¤ Yếu tố môi trường trong đô thị n Các loại ô nhiễm đô thị: tiếng ồn, nguồn nước, không khí n Giữ gìn và bảo vệ môi trường là cực kỳ quan trọng đối với nhiều hệ thống quy hoạch trên thế giới n Vào đầu thập niên 60s, ô nhiễm tiếng ồn đã được lưu ý trong thiết kế các trục cao tốc và nhu cầu phải có các hàng rào chống ồn n Những toà nhà cao tầng cũng có những ảnh hưởng cơ bản trong tạo các hành lang gió, và che khuất mặt trời trên một diện rộng n Công cụ đánh giá ô nhiễm cần có từ giai đoạn đầu quy hoạch
  47. Cần công cụ để quy hoạch, đánh giá và quản lý môi trường Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT
  48. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT ¨ “canyon” đô thị là một thuật ngữ chỉ các con phố bị bao quanh bởi các toà nhà chọc trời mật độ cao (tại NYC) ¨ Đảo nhiệt đô thị (Urban heat island)
  49. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT
  50. Chương IV: LÝ THUYẾT QHĐT ‒ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT ¨ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT: ¤ Âm thanh và ánh sáng trong đô thị n Loại môi truờng này (urban canyon) có thể che khuất ánh nắng mặt trời ngay cả những giờ nắng cao nhất n Âm thanh cũng được xem như là một loại ô nhiễm. n Ô nhiễm ánh sáng cũng trở thành một vấn đề trong các đô thị.
  51. HẾT CHƯƠNG IV ¨ LÝ THUYẾT QHĐT Thành phố không tưởng Thành phố vườn / thành phố vệ tinh Thành phố chuỗi / chuỗi + nhánh/ dãy Thành phố công nghiệp Đô thị hiện đại Thành phố theo “Đơn vị ở láng giềng” ‒ đơn vị đô thị ¨ CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG QHĐT Mỹ học đô thị An toàn và an ninh đô thị Các khu hoang phế trong đô thị Cải tạo đô thị Xu hướng ngoại ô hóa
  52. NỘI DUNG MÔN HỌC QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG 1. Chương I Khái niệm về định cư 2. Chương II Tổng quan về sự hình thành phát triển ĐT Nghỉ tết 3. Chương III Đô thị hoá ‒ vấn nạn đô thị 4. Chương IV Các lý thuyết về QHĐT - Các vấn đề cần quan tậm trong QHĐT 5. Chương V Các khu chức năng đô thị (2 tuần) Kiểm tra giữa kỳ 6. Chương VI Quy hoạch khu sản xuất đô thị 7. Chương VII Quy hoạch đơn vị ở đô thị 8. Chương VIII Phát triển đô thị bền vững 9. Chương IX Thiết kế đô thị 10. Chương X Cải tạo đô thị Thi cuối kỳ QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương I-XI: Khái niệm về định cư và lịch sử phát triển đô thị