Bài giảng Quản trị rủi ro - Nguyễn Hải Quang

175 trang ngocly 2780

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Quản trị rủi ro - Nguyễn Hải Quang", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

bai_giang_quan_tri_rui_ro_nguyen_hai_quang.pdf

Nội dung text: Bài giảng Quản trị rủi ro - Nguyễn Hải Quang

LOGO QUẢN TRỊ RỦI RO TS. Nguyễn Hải Quang
NỘI DUNG 1 Tổng quan về rủi ro 2 Quaûn trò ruûi ro 3 Nhận dạng rủi ro 4 Đo lường rủi ro 5 Kieåm soaùt ruûi ro 6 Tài trợ rủi ro 7 Quaûn trò ruûi ro taùc nghieäp 8 Quản trị rủi ro tài chính
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ RỦI RO 1.1. KHÁI NIỆM VỀ RỦI RO 1.1.1. Quan điểm các trường phái về rủi ro röôøngT phaùi truyeàn thoáng (tieâu cöïc) - Rủi ro là điều không lành, không tốt, bất ngờ xảy đến (từ điển tiếng Việt xuất bản năm 1995) - Theo Giáo sư Nguyễn Lân “ rủi ro (đồng nghiã với rủi) là sự không may”. - Theo từ điểm Oxford “ rủi ro là khả năng gặp nguy hiểm hoặc bị đau đớn thiệt hại ” - Trong lĩnh vực kinh doanh tác giả Hồ Diệu định nghĩa “rủi ro là sự tổn thất về tài sản hay giảm sút lợi nhuận thực tế so với lợi nhuận dự kiến - “Rủi ro là những bất trắc ngoài ý muốn xảy ra trong qúa trình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, tác động xấu đến sự tồn tại và phát triển doanh nghiệp” - Như vậy: “rủi ro là những thiệt hại, mất mát, nguy hiểm hoặc các yếu tố liên quan đến nguy hiểm, khó khăn hoặc điều không chắc chắn có thể xảy ra cho con người”.
Trường phái trung hòa - Rủi ro là sự bất trắc có thể đo lường được (Frank Knight) - Rủi ro là bất trắc có thể liên quan đến những biến côù không mong đợi (Allan Willett) - Rủi ro là giá trị và kết quả mà hiện thời chưa biết đến - Theo C.Arthur William, Jr.Micheal, L.Smith: “rủi ro là sự biến động tiềm ẩn ở những kết quả. Rủi ro có thể xuất hiện trong hầu hết các hoạt động của con người. Khi có rủi ro người ta không thể dự đoán được chính xác kết qủa. Sự hiện diện của rủi ro gây nên sự bất định. Nguy cơ rủi ro phát sinh bất cứ khi nào một hành động dẫn đến khả năng được hoặc mất không thể đoán trước”. - Như vậy: “rủi ro là sự bất trắc có thể đo lường được. Rủi ro vừa mang tính tích cực vừa mang tính tiêu cực. Rui ro có thể mang tới những tổn thất, mất mát, nguy hiểm cho con người nhưng cũng có thể mang đến những cơ hội”.
1.1.2. Các thành phần cơ bản của rủi ro  Mối đe dọa: các loại nguy hiểm có thể mang lại lợi ích hoặc tổn thất  Nguồn: trong đó các tổ chức được tái lập cho sự tiếp tục tồn tại của nó  Các nhân tố thay đổi: có xu hướng tăng hay giảm: - Đa số mối nguy hiểm là nguyên nhân của một biến số - Sự thay đổi dẫn đến sự bất định và gây ra những hậu quả khi có sự cố rủi ro  Hậu quả: kết quả xuất hiện khi biến cố xảy ra
Bốn thành phần cơ bản của rủi ro MỐI ĐE DỌA NGUỒN Nhà Năng lượng tự nhiên Đất và MMTB Sai lầm của con người Nguyên vật liệu Chủ tâm gây hại Lao động Tình huống xấu Sản phẩm CÁC NHÂN TỐ THAY ĐỔI HẬU QỦA Tình huống cụ thể Hư hỏng tài sản Xây dựng Tổn thất thu nhập Phòng ngừa Theo dõi Trách nhiệm pháp lý Kiểm soát Tai nạn/ tử vong Thiết kế Gián đoạn kinh doanh Phá sản
1.2. PHÂN LOẠI RỦI RO 1.2.1. Một số cách phân loại rủi ro truyền thống  Rủi ro có và không có tổn thất về tài chính - Trong một số trường hợp, rủi ro xảy ra có kèm theo tổn thất về tài chính nhưng một số trường hợp thì không
 Rủi ro động và rủi ro tĩnh - Rủi ro động: • Rủi ro xuất hiện khi nền kinh tế bị thay đổi dẫn đến những tổn thất cho công ty • Rủi ro động còn bao gồm một số tổn thất khác không phải do nguyên nhân thay đổi của nền kinh tế như: thiên tai, sự lừa đảo của một cá nhân
- Rủi ro tĩnh: • Rủi ro tĩnh là kết quả của sự thay đổi trong nền kinh tế (thay đổi sở thích người tiêu dùng, thay đổi công nghệ ) • Rủi ro tĩnh có thể ảnh hưởng đến nhiều cá nhân vì họ thường chủ quan cho rằng nó không nguy hiểm bằng rủi ro động
 Rủi ro căn bản và rủi ro cá biệt - Rủi ro căn bản: bao gồm các thiệt hại thông phàm về nguồn gốc và hậu quả. Đó là các rủi ro, nguyên nhân của hầu hết các hiện tượng kinh tế, xã hội, chính trị. Nó tác động trên một vùng rộng lớn hay tất cả dân số. Ví dụ: chiến tranh, động đất - Rủi ro cá biệt: là các rủi ro phát sinh từ một số các hiện tượng cá biệt. Ví dụ: cháy nhà, cướp
 Rủi ro thuần túy và rủi ro suy đoán - Rủi ro thuần túy: là loại rủi ro chỉ mang lại những hậu quả không có lợi hoặc những tổn thất - Phân loại rủi ro thuần túy: • Rủi ro cá nhân: chết sớm, tuổi già, mất sức lao động, thất nghiệp • Rủi ro về tài sản: tổn thất trực tiếp, gián tiếp • Rủi ro pháp lý • Rủi ro phát sinh do sự phá sản của người khác
- Rủi ro suy đoán: là loại rủi ro vừa có thể mang lại tổn thất nhưng cũng có thể mang lại lợi ích - Phân loại rủi ro suy đoán: • Rủi ro do thiếu kinh nghiệm và kỹ năng quản lý • Rủi ro do sự thay đổi thị hiếu của khách hàng • Rủi ro do lạm phát • Rủi ro do điều kiện không ổn định của thuế • Rủi ro do thiếu thông tin • Rủi ro tình hình chính trị bất ổn
1.2.2. Rủi ro tài chính Các rủi ro tài chính phát sinh từ quyền sở hữu hay việc sử dụng các công cụ tài chính. Các rủi ro tài chính có thể xuất phát từ nhiều nguồn, bao gồm các biến đổi về lãi suất, các giao dịch hối đoái, rủi ro tín dụng, phát hành cổ phiếu
1.2.3. Rủi ro hoạt động kinh doanh Các rủi ro hoạt động kinh doanh bao gồm các rủi ro phát sinh từ sự xuất hiện và các hoạt động của một doanh nghiệp (trang thiết bị, hệ thống máy tính hư hỏng, quy trình hoạt động có lỗi, nhân viên bị tai nạn )
1.2.4. Rủi ro pháp lý Rủi ro pháp lý thường đưa đến tranh chấp kiện tụng kéo dài có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Rủi ro pháp lý có nguồn gốc từ: • Do thay đổi về luật pháp liên quan đến kinh doanh như qui định về nhãn hiệu, môi trường, lao động • Thiếu kiến thức về pháp lý • Thiếu chặt chẽ trong những hợp đồng kinh tế hoặc đầu tư • Vi phạm pháp luật quốc gia như luật chống độc quyền
1.2.5. Rủi ro chiến lược Chiến lược có vai trò quan trọng trong một doanh nghiệp quyết định sự sống còn của doanh nghiệp. Có 7 loại rủi ro chiến lược chính: • Rủi ro dự án • Rủi ro từ khách hàng • Rủi ro từ chuyển đổi • Rủi ro từ đối thủ cạnh tranh • Rủi ro thương hiệu • Rủi ro ngành • Rủi ro đình trệ
1.3. TÁC ĐỘ CỦA RỦI RO TRONG KINH DOANH VÀ CUỘC SỐNG  Sự thành công của một tổ chức kinh doanh sẽ phụ thuộc nhiều vào khả năng quản trị giao diện rủi ro chuỗi và bản thân công ty kinh doanh đó - Rủi ro chuỗi có thể chia thành 4 nhóm: • Rủi ro kinh doanh • Rủi ro thực hiện • Rủi ro thanh khoản • Rủi ro tai nạn
 Bốn nhóm trên có mối liên hệ mật thiết với nhau do vậy các nhà quản trị cần có phương pháp quản trị hiệu quả để tổng rủi ro chuỗi là nhỏ nhất  Sự thành công của một công ty phụ thuộc rất nhiều vào trình độ quản trị rủi ro của công ty đó
CHƯƠNG 2: QUẢN TRỊ RỦI RO 2.1. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN QUẢN TRỊ RỦI RO . Quaûn trò ruûi ro ñaõ ñöôïc thöïc hieän moät caùch khoâng chính thöùc töø thuôû ban ñaàu. Ngöôøi tieàn söû tuï taäp laïi vôùi nhau thaønh nhöõng boä laïc ñeå baûo toàn taøi nguyeân thieân nhieân, chia seû traùch nhieäm, vaø choáng laïi nhöõng baát traéc trong cuoäc soáng. . Giai ñoaïn ñaùnh daáu söï ra ñôøi cuûa quaûn trò ruûi ro hieän ñaïi caû veà maët hoïc thuaät laãn ngheà nghieäp laø giai ñoaïn (1955-1964). Khi ñoù quaûn trò ruûi ro chính thöùc môùi coù ñöôïc moät söï chaáp nhaän roäng raõi ñoái vôùi caû nhöõng nhaø thöïc haønh laãn nhöõng nhaø nghieân cöùu.
. Quá trình phát triển về mặt kỹ thuật của quản trị rủi ro qua xu hướng “đáng tin cậy” của thập niên 1950, và qua xu hướng “an toàn hệ thống” của thập niên 1960 và 1970. . Quản trị rủi ro bắt đầu đi vào một giai đoạn mang tính quốc tế từ giữa những năm 70 đó là giai đoạn toàn cầu hóa. Hiệp Hội Quản Trị Rủi Ro và Bảo Hiểm (viết tắt là RIMS, là hiệp hội những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này) bắt đầu thiết lập những quan hệ với các nhà quản trị rủi ro châu Aâu và châu Á.
. Trong những năm 90, các hoạt động quản trị rủi ro tiếp tục phát triển. Quản trị rủi ro không phải là một lĩnh vực hoàn thiện như kế toán và tài chính. Tuy còn nhiều tranh cãi nhưng quản trị rủi ro ngày nay đã vượt xa nguồn gốc ban đầu của nó. . Việc mua bảo hiểm tiếp tục đóng một vai trò hết sức quan trọng trong hầu hết những trách nhiệm của nhà quản trị, nhưng tầm quan trọng của nó đang bị giảm đi. Hơn nữa, nguyên tắc mua bảo hiểm đang bắt đầu hoà hợp với những hoạt động quản trị rủi ro khác của tổ chức, chẳng hạn như thiết kế an toàn, quản trị rủi ro pháp lý, sự an toàn những hệ thống thông tin .
2.2. KHÁI NIỆM VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO 2.2.1. Quan niệm về quản trị rủi ro Quan ñieåm truyeàn thoáng hay qui öôùc veà quaûn trò ruûi ro tieáp tuïc coù aûnh höôûng lôùn ñeán caùc nhaø hoaït ñoäng thöïc tieãn vaø caùc hoïc giaû. Nhöõng laäp luaän raèng quaûn trò ruûi ro laø moät moân hoïc goàm nhieàu ngaønh hoïc lieân quan ñeán vieäc quaûn trò nhöõng ruûi ro “thuaàn tuùy” cuûa moät toå chöùc. Noù laø quan ñieåm cuûa ngöôøi quan taâm ñeán lôïi nhuaän döïa treân yù nieäm quaûn trò ruûi ro ñang taêng tröôûng ñeàu, thay vì thay ñoåi hoaøn toaøn vieäc mua baûo hieåm . Nhöõng ngöôøi theo truyeàn thoáng lyù luaän raèng caùc nhaân toá vöôït quaù giaù trò cöïc ñaïi cuûa coâng ty coù theå aûnh höôûng ñeán nhöõng quyeát ñònh veà quaûn trò ruûi
. Quản trị rủi ro toàn diện (TRM) là:”một quá trình có hệ thống, dựa trên cơ sở thống kê và tổng hợp được xây dựng để đánh giá quản trị rủi ro. . Bốn nguồn gốc của các thất bại (hệ thống) trong một cấu trúc cấp bậc đa mục tiêu”. Bốn nguồn gốc của thất bại hệ thống bao gồm: 1. Sự thất bại về phần cứng, 2. Sự thất bại về phần mềm, 3. Sự thất bại thuộc về tổ chức 4. Sự thất bại về con người. . Quan điểm này có mục đích phù hợp với những nguyên lý quản trị chất lượng toàn diện, và dựa chủ yếu vào ngôn ngữ và những khái niệm thuộc về các lĩnh vực quản trị hoạt động và kỹ thuật.
. Quan điểm thứ ba được dựa trên quan điểm lý thuyết tài chính hiện đại về chức năng quản trị rủi ro, nghĩa là quản trị rủi ro là những quyết định tài chính và nên được đánh giá trong mối tương quan ảnh hưởng của chúng đến giá trị công ty. . Quản trị rủi ro là một hình thức quản trị đã xuất hiện chủ yếu trong cộng đồng ngân hàng giống như một cách tiếp cận có hệ thống để đối phó với những rủi ro tài chính cụ thể, chẳng hạn như rủi ro tín dụng, rủi ro chuyển đổi ngoại tệ, rủi ro trong giao dịch; cũng như rủi ro đầu tư.
2.2.2. Định nghĩa quản trị rủi ro Quản trị rủi ro là quá trình tiếp cận rủi ro một cách khoa học và có hệ thống nhằm nhận dạng, kiểm soát, phòng ngừa và giảm thiểu những tổn thất, mất mát, những ảnh hưởng bất lợi của rủi ro.
. Định nghĩa quản trị rủi ro tổ chức (ORM) đối nghịch với quan điểm truyền thống, trong khi đó nó mang nhiều yếu tố của quan điểm chung của Kloman, Haimes, và Doherty. . Điểm thứ nhất, những người chỉ trích này cho rằng: quản trị rủi ro không nên phân biệt các rủi ro. . Điểm thứ hai, quản trị rủi ro không phải là chức năng quản trị chuyên môn hóa; nó là một chức năng quản trị chung. . Điểm thứ ba, trong một phạm vi hẹp hơn nhiều, những người chỉ trích đã lưu ý rằng, những người theo truyền thống đã phần nào hướng vào “quản trị tổn thất” thay vì hướng vào “quản trị rủi ro và bất định”.
2.2.3. Nhiệm vụ của nhà quản trị rủi ro
2.3. QUY TRÌNH QUẢN TRỊ RỦI RO 2.3.1. Nhận dạng mối nguy hiểm và rủi ro  Nguyên nhân không nhận dạng được các rủi ro: • Một số rủi ro không thấy được và ít xảy ra • Một vài rủi ro không nhận dạng được • Trong tự nhiên thường có rất nhiều tổn thất nhỏ xuất hiện ngoài sự hiện diện của rủi ro, trong khi đó những tổn thất lớn lại ít xuất hiện
Các rủi ro thường xuất hiện trong kinh doanh
 Phân loại tổn thất . Tổn thất trực tiếp . Tổn thất gián tiếp . Tổn thất pháp lý . Tổn thất nguồn nhân lực
2.3.2. Đo lường rủi ro  Mục tiêu của đo lường rủi ro • Để hiểu biết và đánh giá chúng • Để tính các chi phí giảm thiểu rủi ro và các khoản bồi thường tổn thất • Để kiểm soát các loại rủi ro và tổn thất  Phương pháp đo lường rủi ro • Phương pháp định tính • Phương pháp định lượng
2.3.3. Kiểm soát rủi ro  Né tránh rủi ro  Giảm thiểu rủi ro  Ngăn ngừa tổn thất  Giảm tổn thất  Bồi thường tổn thất
2.3.4. Tài trợ tổn thất - Lưu giữ tổn thất - Chuyển giao tổn thất 2.3.5. Đối chiếu các kết quả
2.4. KHUNG QUẢN TRỊ RỦI RO 2.4.1. Khung COSO – ERM Khung ERM do tổ chức COSO triển khai bao gồm 8 thành phần:
2.4.2. Tiêu chuẩn quản trị rủi ro của Úc và NewZealand Tiêu chuẩn quản trị rủi ro của Úc và NewZealand gồm 7 bước:
2.4.3. Tiêu chuẩn quản trị rủi ro của Vương Quốc Anh Việc quản trị rủi ro là phần trọng tâm, chủ yếu của quản trị chiến lược tổ chức. Chính vì thế, tiêu chuẩn quản trị rủi ro phải được hội nhập, đưa vào văn hoá của tổ chức và do lãnh đạo cao cấp nhất hướng dẫn, chỉ đạo.
2.5. QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG MỘT TỔ CHỨC 2.5.1. Chính sách quản trị rủi ro  Mục tiêu chung: . Nhà quản trị cần phải biết rõ rủi ro đối với thu nhập của con người (hay tài sản) . Bộ phận quản trị phải có trách nhiệm nhận dạng các rủi ro và báo cáo kịp thời lên cấp trên . Bộ phận quản trị rủi ro sẽ phải dự trù những tổn thương của con người, tổn thất hay hư hỏng tài sản dưới quyền kiểm soát của họ . Trách nhiệm của quản trị rủi ro là trợ giúp các nhà quản trị rủi ro và ban giám đốc điều hành công ty cho tốt
 Ngoài ra chính sách quản trị rủi ro còn có thể: . Thiết lập mục tiêu chung của phòng QTRR và chức năng của nó trong phạm vi của tổ chức . Thiết lập nhiệm vụ của phòng QTRR và mối quan hệ lãnh đạo của nó . Thiết lập một trật tự để phối hợp các hoạt độn QTRR giữa các bộ phận khác nhau trong một tổ chức . Thiết lập và cải tiến thường xuyên kênh thông tin QTRR và hệ thống tin học quản trị . Chuẩn bị chương trình QTRR dễ quản lý, thực hiện và có thể dễ dàng chuyển đổi trong trường hợp phải thay đổi nhân sự . Dự trù trách nhiệm pháp lý đối với các loại tài sản không được bảo hiểm hoặc không được bồi thường thiệt hại
2.5.2. Quá trình quản trị rủi ro - Liên quan đến công việc nhận dạng các rủi ro, phân tích các rủi ro, kiểm soát rủi ro, chọn lựa và sàng lọc kết quả 2.5.3. Tổ chức quản trị rủi ro - Hệ thống tin học quản trị rủi ro - Quản trị rủi ro thủ công - Quản trị bằng báo cáo
CHƯƠNG 3: NHẬN DẠNG RỦI RO 3.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM .3 1.1. Nhaän daïng ruûi ro ? Nhaän daïng ruûi ro laø quaù trình xaùc ñònh lieân tuïc vaø coù heä thoáng caùc ruûi ro vaø baát ñònh cuûa moät toå chöùc. aùcC hoaïït ñoäng nhaän daïng nhaèm phaùt trieån thoâng tin veà nguoàn ruûi ro, caùc yeáu toá maïo hieåm, hieåm hoïa, vaø đối tượng chịu ruûi ro. Nguoàn ruûi ro? Nguoàn ruûi ro laø nguoàn caùc yeáu toá goùp phaàn vaøo caùc keát quaû tieâu cöïc hay tích cöïc.
Yếu tố nguy hiểm? Mối nguy hiểm là các nguyên nhân của tổn thất. Yếu tố hiểm họa? Mối hiểm họa gồm các điều kiện tạo ra hoặc làm tăng các khả năng tổn thất và mức độ của rủi ro Đối tượng chịu rủi ro? Là các đối tượng chịu các kết quả, có thể là được hay mất.
3.2. NGUỒN RỦI RO MÔI MÔI TRƯỜNG MÔI TRƯỜNG VĂN TRƯỜNG VẬT HÓA XH CHÍNH CHẤT TRỊ NGUỒN MÔI VẤN ĐỀ RỦI RO TRƯỜNG NHẬN LUẬT THỨC PHÁP MÔI MÔI TRƯỜNG TRƯỜNG KINH TẾ HOẠT ĐỘNG
3.2.1. Môi trường vật chất Rõ ràng, một trong những nguồn rủi ro cơ bản nhất là môi trường vật chất xung quanh ta. Động đất, hạn hán, mưa dầm đều có thể dẩn đến tổn thất. Sự bất lực của chúng ta trong việc hiểu biết môi trường chúng ta đang sống, các ảnh hưởng của chúng ta đối với nó cũng như của nó đối với chúng ta là nguyên nhân chủ yếu của nguồn rủi ro nầy. Môi trường vật chất cũng có thể là nguồn phát sinh các rủi ro suy đoán, chẳng hạn đối với nông nghiệp, du lịch, đầu tư bất động sản
 Các nguồn rủi ro vật chất có thể là:
3.2.2. Môi trường văn hóa xã hội  Sự thay đổi các chuẩn mực giá trị, hành vi của con người, cấu trúc xã hội, các định chế là nguồn rủi ro thứ hai. Nhiều nhà kinh doanh Mỹ đã thất bại ê chề khi nhảy vào môi trường quốc tế. Chẳng hạn sự khác biệt về các chuẩn mực xã hội ở Nhật đã cho thấy đây là một nguồn bất định quan trọng đối với các doanh nhân phương Tây và Mỹ. Ở Mỹ, tình trạng bất ổn trong dân chúng do cuộc bạo động năm 1992 ở Los Angeles cũng cho thấy sự quan trọng của nguồn rủi ro nầy. Sự thay đổi các chuẩn mực giá trị cũng có thể tích cực, chẳng hạn quan điểm về phụ nữ trong lực lượng lao động đã mở ra một nguồn năng lực mới.
3.2.3. Môi trường chính trị  Trong một đất nước, môâi trường chính trị có thể là một nguồn rủi ro rất quan trọng. Chính sách của một Tổng Thống mới có thể có ảnh hưởng nghiêm trọng lên các tổ chức (cắt giảm ngân sách các địa phương, ban hành các quy định mới về xử lý chất thải độc hại ). Trên phương diện quốc tế, môi trường chính trị còn phức tạp hơn. Không phải tất cả các quốc gia đều dân chủ trong cách điều hành, nhiều nơi có thái độ và chính sách rất khác nhau về kinh doanh. Tài sản nước ngoài có thể bị nước chủ nhà tịch thu hoặc chính sách thuế thay đổi liên tục. Môi trường chính trị cũng có thể có tác động tích cực thông qua các chính sách tài chính và tiền tệ, việc thực thi pháp luật, giáo dục cộng đồng
 Rủi ro chính trị bao gồm:
3.2.4. Môi trường luật pháp Có rất nhiều sự bất định và rủi ro phát sinh từ hệ thống pháp luật. Luật pháp không phải chỉ đề ra các chuẩn mực và các biện pháp trừng phạït, vấn đề là bản thân xã hội có sự tiến hóa và các chuẩn mực nầy có thể không tiên liệu được hết. Ở phạm vi quốc tế còn phức tạp hơn vì các chuẩn mực luật pháp có thể thay đổi rất nhiều từ nơi nầy sang nơi khác. Môi trường luật pháp cũng tạo ra các kết quả tích cực như cung cấp môi trường xã hội ổn định, bảo vệ các quyền công dân.
3.2.5. Môi trường hoạt động Quá trình hoạït động của tổ chức có thể làm phát sinh rủi ro và bất định. Các tiến trình khuyến mãi, tuyển dụng, sa thải nhân viên có thể gây ra các rủi ro về pháp lý. Quá trình sản xuất có thể đưa công nhân đến các tổn hại vật chất. Các hoạt động của tổ chức có thể gây tổn hại cho môi trường. Kinh doanh quốc tế có thể gặp các rủi ro và bất định do hệ thống giao thông vận chuyển không tin cậy. Về khía cạnh rủi ro suy đoán thì môi trường hoạt động cuối cùng sẽ đưa ra một sản phẩm hay dịch vụ mà từ đó tổ chức sẽ thành công hay thất bại.
 Rủi ro môi trường hoạt động bao gồm:
3.2.6. Môi trường kinh tế  Mặc dù môi trường kinh tế thường vận động theo môi trường chính trị, sự phát triển rộng lớn của thị trường toàn cầu đã tạo ra một môi trường kinh tế chung cho tất cả các nước. Mặc dù các hoạt động của một chính phủ có thể ảnh hưởng tới thị trường vốn thế giới, nhưng hầu như một quốc gia không thể kiểm soát nổi thị trường nầy. Tình trạng lạm phát, suy thoái, đình đốn hiện nay là các yếu tố của các hệ thống kinh tế mà không một quốc gia nào có thể kiểm soát nổi. Ở một phạm vi hẹp, lãi suất và hoạt động tín dụng có thể áp đặt các rủi ro thuần túy và suy đoán đáng kể lên các tổ chức.
 Các rủi ro kinh tế có thể là:
3.2.7. Vấn đề nhận thức Khả năng cuả một nhà quản trị rủi ro trong việc hiểu, xem xét, đo lường, đánh giá chưa phải là hoàn hảo. Một nguồn rủi ro quan trọng đối với hầu hết các tổ chức là sự nhận thức và thực tế hoàn toàn khác nhau. Môi trường nhận thức là nguồn rủi ro đầy thách thức trong việc nhận diện và phân tích rủi ro, vì những phân tích đó đòi hỏi trả lời những câu hỏi như: “làm sao hiểu được ảnh hưởng của sự bất định lên tổ chức?” hay “làm sao biết được cái mình nhận thức là đúng với thực tế?”
 Rủi ro vấn đề nhận thức bao gồm:
3.3. NGUY CƠ RỦI RO CỦA MỘT TỔ CHỨC 3.3.1. Nguy cơ rủi ro về tài sản Nguy cô ruûi ro laø khaû naêng ñöôïc lợi hay chịu tổn thất về taøi saûn vaät chaát, taøi saûn taøi chính hay taøi saûn voâ hình (danh tieáng, hoã trôï veà chính trò, quyeàn taùc giaû) vaø caùc keát quaû naøy xaûy ra do caùc hieåm hoïa hoaëc ruûi ro. aøiT saûn coù theå bò hö hoûng, bò huûy hoaïi hay taøn phaù, maát maùt hoaëc giaûm giaù theo nhieàu caùch khaùc nhau. ieäcV khoâng theå söû duïng taøi saûn trong moät thôøi gian - toån thaát veà maët thôøi gian– laø ví duï cho moät loaïi toån thaát thöôøng bò boû qua. haätT vaäy, moät bieán coá nhö söï suïp ñoå thò tröôøng taøi chính ôû caùc nöôùc chaâu AÙ gaàn ñaây laøm ngöng treä caùc hoaït ñoäng cuûa nhieàu doanh nghieäp ôû nhöõng nöôùc naøy vaø ñaõ gaây ra toån thaát lôùn lao veà taøi saûn cho caùc doanh nghieäp naøy. Nguy cô veà taøi
3.3.2. Nguy cô ruûi ro veà traùch nhieäm phaùp lyù  Là các nguy cơ có thể gây ra các tổn thất về trách nhiệm pháp lý đã được quy định. Luật dân sự và hình sự quy định chi tiết các trách nhiệm mà người dân phải thực hiện. Nhà nước ban hành hiến pháp, các luật, quy định và chỉ thị áp đặt các giới hạn theo luật cho một số hoạït động. Các trách nhiệm pháp lý thay đổi theo từng quốc gia cũng là một vấn đề phải lưu ý. Nguy cơ rủi ro về trách nhiệm pháp lý thực sự là một bộ phận cuả nguy cơ rủi ro về tài sản. Thật ra nguy cơ rủi ro trách nhiệm pháùp lý có những đặc trưng khác hẳn với các nguy cơ rủi ro về tài sản vì nó là nguy cơ rủi ro thuần túy.
3.3.3. Nguy cơ rủi ro về nguồn nhân lực  Là nguy cơ rủi ro có liên quan đến “tài sản con người” của tổ chức. Rủi ro có thể gây tổn thương hoặc tử vong cho các nhà quản lý, công nhân viên hay các đối tượng có liên quan đến tổ chức như khách hàng, người cung cấp, người cho vay, các cổ đông Về phương diện rủi ro suy đoán, một người lao động có thể xem là một nguy cơ rủi ro về nguồn nhân lực nhưng năng suất của họ có thể có kết quả tích cực. Một thiết bị kỹ thuật cao có thể xem là nguồn gây tổn thất (do gây tai nạn lao động) đồng thời cũng là nguồn tạo ra lợi ích (làm tăng năng suất). Cuối cùng ta không nên nghĩ rủi ro về nguồn nhân lực luôn liên hệ với các thiệt hại về thể xác, sự bất ổn về kinh tế cũng là những tổn thất phổ biến (như thất nghiệp hay về hưu). Vì vậy quản trị rủi ro về nguồn nhân lực phải quan tâm đến các lợi ích về kinh tế và thể chất của con người.
3.4. CÁC PHƯƠNG PHÁP NHẬN DẠNG RỦI RO 3.4.1. Phương pháp báo cáo tài chính - Bằng việc phân tích các khoản mục của bảng cân đối kế toán hoặc báo cáo sản xuất, theo dõi chứng từ các nhà quản trị rủi ro có thể nhận dạng được các rủi ro - Nhà quản trị rủi ro phải xác định các loại rủi ro tiềm năng được liệt kê trong các báo cáo tài chính cho từng tổ chức cá biệt - Nhà quản trị rủi ro giống như một thanh tra, để làm tốt công việc cần phải hiểu các tỷ số tài chính, các nguồn thông tin khác về tài chính hoặc các chứng từ hợp pháp của tổ chức
3.4.2. Phương pháp lưu đồ Trước hết, xây dựng một hay một dãy các lưu đồ trình bày tất cả các hoạt động của tổ chức, bắt đầu từ khâu nguyên vật liệu, nguồn năng lượng, tất cả các đầu vào khác nơi người cung cấp và kết thúc với thành phẩm trong tay người tiêu dùng Kế đó, một bảng liệt kê các nguồn rủi ro về tài sản, pháp lý và nguồn nhân lực có thể được sử dụng cho từng khâu trong lưu đồ để nhận dạng các rủi ro mà tổ chức có thể gặp.
CÁC TỔN THẤT TIỀM NĂNG CÓ THỂ Tổn thất về tài sản: việc thay thế hay sửa chữa xe cộ, nhà máy sản xuất, máy móc đều gắn với hiểm họa trong việc sản xuất hoặc dịch chuyển Tổn thất về pháp lý: Các vấn đề về pháp lý do tổn thương thân thể hay hư hại tài sản Tổn thất về nguồn nhân lực: các tổn thất do chết hay mất khả năng làm việc của các nhân viên chủ chốt. Tổn thất đối với gia đình của nhân viên do chết, nghỉ hưu hay thất nghiệp của nhân viên
3.4.3. Phương pháp thanh tra hiện trường Bằng những quan sát và nhận xét thực tế về tổng thể bố trí mặt bằng, về các hoạt động sản xuất kinh doanh dẫn đến những rủi ro hiện hữu, nhà quản trị rủi ro có thể nhận dạng được những nguy cơ rủi ro đối với doanh nghiệp
Các nghiên cứu cần thực hiện khi sử dụng phương pháp thanh tra hiện trường
3.4.4. Phương pháp hợp tác với các phòng chức năng khác trong tổ chức  Thường xuyên thăm viếng các cán bộ quản lý và nhân viên của các bộ phận nghiệp vụ khác trong công ty để nắm bắt được đầy đủ các thông tin về hoạt động sản xuất kinh doanh  Tham khảo, đọc các báo cáo bằng văn bản của các bộ phận nghiệp vụ theo hệ thống báo cáo thường xuyên giúp nhà quản trị có thể nắm được những thông tin cần thiết
3.4.5. Phương pháp thông qua tư vấn Thông qua tư vấn, nhà quản trị rủi ro có thể nắm bắt thêm được những thông tin cần thiết về mối hiểm họa và nguy cơ rủi ro đối với tổ chức từ nguồn tin bên ngoài  Các nhà tư vấn có thể là:
3.4.6. Phương pháp phân tích hợp đồng  Các hợp đồng kinh tế luôn bị vi phạm dẫn đến rủi ro pháp lý và rủi ro khác phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng. Để tránh rủi ro các hợp đồng phải nghiên cứu kỹ từng điều khoản
Các rủi ro phát sinh từ các hợp đồng kinh tế bao gồm  Rủi ro trong ký kết hợp đồng o Rủi ro chủ thể o Rủi ro từ ngôn từ o Rủi ro từ nội dung ký kết o Rủi ro pháp lý   Rủi ro trong thực hiện hợp đồng o Rủi ro về thời gian giao hành o Rủi ro trong vận chuyển, bốc dỡ, lưu kho o Rủi ro trong nghiệm thu hàng hóa
3.4.7. Phương pháp nghiên cứu các số liệu thống kê  Số liệu thống kê cho phép chúng ta đánh giá xu hướng phát triển của các tổn thất mà doanh nghiệp phải đối mặt  Số liệu thống kê cho phép chúng ta nghiên cứu, phân tích một số vấn đề như: nguyên nhân, thời điểm, vị trí xảy ra sự cố, người bị nạn và một số các yếu tố nguy hiểm khác có thể ảnh hưởng đến bản chất của tai nạn
CHƯƠNG 4. ĐO LƯỜNG RỦI RO 4.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN 4.1.1. Chi phí trực tiếp và gián tiếp  öïS phaân bieät giöõa chi phí tröïc tieáp vaø giaùn tieáp laø neàn taûng cho vieäc öôùc löôïng caùc haäu quaû veà taøi chính coù theå coù (lôïi ích tröïc tieáp vaø giaùn tieáp cuõng ñöôïc chuù yù).  hiC phí tröïc tieáp laø haäu quaû tröïc tieáp nguy hieåm gaây ra cho ngöôøi hay vaät. Chaúng haïn khi löûa thieâu ruïi maùi nhaø cuûa moät cöûa haøng baùn leû, toån thaát tröïc tieáp laø chi phí söûa chöõa hay thay phaàn maùi nhaø bò hoûng.  hiC phí giaùn tieáp lieân heä ñeán söï hö hoûng tröïc tieáp gaây ra do moái nguy hieåm, nhöng caùc haäu quaû veà taøi chính khoâng phaûi laø haäu quaû tröïc tieáp töø taùc ñoäng cuûa nguy hieåm leân ngöôøi hay vaät. Chaúng haïn thaát thu cuûa chuû cöûa haøng baùn leû khi cöûa haøng phaûi ñoùng cöûa ñeå söûa chöûa laø toån thaát giaùn tieáp. aùcC chi phí giaùn tieáp thöôøng khoù thaáy, maëc duø haäu quaû cuûa
4.1.2. Chi phí ẩn của tai nạn  Theo Heinrich, chi phí tai nạn công nghiệp thường chỉ được thấy qua các khoản bồi thường cho công nhân bị nạn trong thời gian họ không làm việc và các chi phí thuốc men. Tuy nhiên chi phí thật sự lớn hơn nhiều, vì ông thấy các chi phí ẩn lớn hơn các khoản bồi thường bốn lần.  Simonds và Grimaldi đưa ra một cách khác để tính chi phí cho các tai nạn thông thường, trong đó các chi phí không được bảo hiểm được trình bày như các hệ số đơn giản của chi phí được bảo hiểm.  Bird và German đề xuất khái niệm các chi phí sổ cái, sở dĩ gọi như thế là vì nó chỉ liên quan đến các chi phí có trong sổ cái của các bộ phận. Phương pháp này có thể áp dụng cho mọi tai nạn chứ không phải chỉ cho các tai nạn gây tổn thương cơ thể hay lẽ ra đã gây tổn thương.
QUAN ĐIỂM CỦA HEINRICH  Chi phí thời gian bị mất của người bị nạn  Chi phí thời gian bị mất của các công nhân khác do phải ngừng việc để giúp người bị nạn  Chi phí thời gian bị mất của các quản đốc và các viên chức khác để chuẩn bị báo cáo và đào tạo người thay thế  Chi phí do nguyên liệu, máy móc, dụng cụ và các tài sản khác bị hỏng  Chi phí của người chủ do phải tiếp tục trả lương đầy đủ cho người bị nạn khi họ trở lại làm việc, trong khi năng suất của họ, do chưa hồi phục, có thể thấp hơn so với trước kia.  Các chi phí xảy ra như là hậu quả về mặt tinh thần của tai nạn (sự lo sợ, căng thẳng)
QUAN ĐIỂM SIMONDS VÀ GRIMALDI Tổng chi phí = Chi phí bảo hiểm + + A* Số trường hợp mất thời gian + B* Số trường hợp đưa đến bác sĩ (không mất thời gian) + C* Số trường hợp chỉ cần sơ cứu + D* Số tai nạn không gây tổn thương nhưng gây thiệt hại về tài sản vượt quá một giới hạn xác định Trong đó A,B,C,D là các chi phí không được bảo hiểm trung bình của từng loại trường hợp trong thời gian quan sát.
QUAN ĐIỂM BIRD VÀ GERMAN  Dựa trên cách phân loại chi phí trong kế toán để xác định, như chi phí nhân công, nguyên vật liệu, sản xuất chung  Tổng chi phí trợ cấp cho công nhân.  Lương và chi phí thuốc men đã trả trong thời gian không làm việc ngoài phần trợ cấp.  Thời gian bị mất trong ngày xảy ra tai nạn và các ngày sau đó.  Thời gian công nhân bị nạn phải làm việc nhẹ hoặc năng suất giảm.  Máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu: - Chi phí sửa chữa hoặc thay thế thiết bị. - Thời gian sản xuất bị mất
4.1.3. Các yếu tố cần đo lường  Đối với rủi ro thuần túy: . Tần số của các tổn thất có thể xảy ra . Mức độ nghiêm trọng của các tổn thất này.  Đối với rủi ro suy đoán: . Tần số của các kết quả tiêu cực và tích cực . Mức độ nghiêm trọng hay độ lớn của các kết quả này.
ĐO LƯỜNG TẦN SỐ TỔN THẤT  Moät phöông phaùp öôùc löôïng taàn soá toån thaát laø quan saùt xaùc suaát ñeå moät nguy hieåm seõ gaây ra toån thaát trong moät naêm. ()1 “haàu nhö khoâng xaûy ra” (nghóa laø theo nhaø quaûn trò bieán coá naøy seõ khoâng xaûy ra), ()2 “hieám khi xaûy ra” (nghóa laø maëc duø coù theå xaûy ra, cho tôùi baây giôø bieán coá vaãn chöa xaûy ra vaø khoâng coù veû gì laø seõ xaûy ra), ()3 “thænh thoaûng coù xaûy ra” (nghóa laø noù môùi xaûy ra gaàn ñaây vaø coù theå hy voïng seõ xaûy ra vaøo luùc naøo ñoù trong töông lai), hay ()4 “thöôøng xaûy ra” (nghóa laø noù ñaõ xaûy ra thöôøng xuyeân vaø coù theå hy voïng coøn xaûy ra thöôøng xuyeân trong töông lai)
CÁC MỨC ĐỘ TỔN THẤT  Tổn thất lớn nhất có thể có (Maximum possible loss) là giá trị thiệt hại lớn nhất có thể xảy ra, có thể nhận thức được.  Tổn thất lớn nhất có lẽ có (Maximum probable loss), là giá trị thiệt hại lớn nhất nhà quản trị tin là có thể xảy ra.  Nói cách khác, thiệt hại khó vượt quá tổn thất có lẽ có, trong khi thiệt hại không thể vượt quá tổn thất lớn nhất có thể có.  Tổn thất toàn bộ hằng năm lớn nhất có lẽ có là lượng tổn thất lớn nhất mà một hay một nhóm đối tượng rủi ro có thể chịu trong suốt năm mà nhà quản trị tin là có thể xảy ra.
4.2. PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH TÍNH 4.2.1. Thang đo ảnh hưởng Đánh giá Ảnh hưởng tiềm năng Nghiên trọng Tất cả mục tiêu đều không đạt Nhiều Hầu hết các mục tiêu đều bị ảnh hưởng Trung bình Một số chỉ tiêu bị ảnh hưởng, cần có sự nỗ lực để điều chỉnh Ít Cần ít nỗ lực để điều chỉnh các mục tiêu Không đáng kể Ảnh hưởng rất nhỏ, đều chỉnh bình thường
4.2.2. Thang đo khả năng xảy ra Đánh giá Xác suất Hầu như chắc chắn xảy ra Có thể xảy ra nhiều lần trong một năm Dễ xảy ra Có thể xảy ra một lần/năm Có thể xảy ra Có thể xảy ra trong thời gian 5 năm Khó xảy ra Có thể xảy ra trong thời gian 5 – 10 năm Hiếm khi xảy ra Có thể xảy ra sau 10 năm
4.2.3. Sắp xếp thứ tự ưu tiên Ảnh Không Ít Trung bình Nhiều Nghiêm hưởng/xác đáng kể trọng suất Hầu như Trung bình Trung bình Cao Cao chắc chắn Dễ xảy ra Thấp Trung bình Trung bình Cao Có thể xảy Thấp Trung bình Trung bình Cao Cao ra Khó xảy ra Thấp Trung bình Trung bình Cao Hiếm khi Thấp Thấp Trung bình Cao xảy ra
4.3. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH LƯỢNG 4.3.1. PHƯƠNG PHÁP TRIỂN KHAI TỔN THẤT  Bước 1: Xác định hệ số triển khai. . Phân tích tổn thất trong quá khứ nhằm xác định hệ số triển khai. Hệ số triển khai từng kỳ bằng tổng số khiếu nại có thể có chia cho khiếu nại công dồn của kỳ đó.  Bước 2: Dự báo khiếu nại có thể có . Khiếu nại có thể có từng lô hàng sẽ bằng số khiếu nại đã báo cáo nhân với hệ số triển khai tương ứng.  Bước 3: Dự báo dòng khiếu nại bồi thường theo thời gian  Bước 4 Dự báo dòng tiền thanh toán và hiện giá về thời điểm dự báo
4.3. 2. PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO DỰA TRÊN NGUY CƠ RỦI RO  Bước 1: phân tích đối tượng gánh chịu rủi ro thành những nhóm có nguy cơ xảy ra rủi ro gần giống nhau, và tính xác suất.  Bước 2: chọn một đối tượng làm chuẩn tính hệ số qui đổi của các đối tượng khác sang đối tượng chuẩn.  Bước 3: dự báo nhu cầu đối tượng rủi ro cho kỳ tới.  Bước 4: dự báo rủi ro có thể xảy ra, số tiền bồi thường, sau đó hiện giá về thời điểm dự báo.
4.3.3. ƯỚC LUỢNG ĐỘ CHÍNH XÁC MPC K  Z  Công thức tổng quát  MPC Tổn thất lớn nhất có thể có  K là tổn thất trung bình  Z hệ số được tính từ độ tin cậy  Deta là độ lệch chuẩn
4.3.4. MỘT SỐ PHÂN PHỐI XÁC SUẤT  Phân phối chuẩn  Phân phối nhị thức n! r n - r Xác suất của r tai nạn = p (1 – p) r! (n – r)!  Phân phối Poisson m r e- m Xác xuất của r tai nạn = r! Trong đó m chính là kỳ vọng của số lượng tai nạn
CHƯƠNG 5. KIỂM SOÁT RỦI RO 5.1. GIỚI THIỆU CHUNG höôngP phaùp kieåm soaùt ruûi ro ñöôïc thöïc hieän baèng caùch  Laép ñaët heä thoáng baûo an ñeå ngaên chaën söï xaâm nhaäp baát hôïp phaùp vaøo nhöõng döõ lieäu.  Laép ñaët nhöõng heä thoáng chöõa chaùy, baûo ñaûm an toaøn cho con ngöôøi, taøi saûn.  höïcT hieän nhöõng chöông trình ñaøo taïo vaø giaùo duïc cho coâng nhaân nhaèm naâng cao nhaän thöùc, hieåu bieát cuûa hoï veà ruûi ro vaø giuùp hoï bieát söû duïng kyõ thuaät ñeå haïn cheá nhöõng tröôøng hôïp ñaùng tieác khi coù ruûi ro xaûy ra.  haùtP trieån vaø thi haønh nhöõng luaät leä ñaõ ñöôïc quy ñònh, thöôøng xuyeân höôùng daãn nhaân vieân thöïc hieän nhöõng luaät leä quy ñònh ñoù, vôùi muïc tieâu laø quaûn trò nhöõng söï maát maùt, vaø thöông vong trong cô caáu ñoái vôùi söùc maïnh cuûa töï nhieân
5.2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KIỂM SOÁT RỦI RO 5.2.1. Khái niệm  Kiểm soát rủi ro bao gồm nhöõng kyõ thuaät, nhöõng coâng cuï, nhöõng chieán löôïc, vaø nhöõng quaù trình nhaèm bieán ñoåi ruûi ro cuûa moät toå chöùc thoâng qua vieäc neù traùnh, ngaên ngöøa, giaûm thieåu baèng caùch kieåm soaùt taàn suaát vaø möùc ñoä cuûa ruûi ro vaø toån thaát hoaëc lôïi ích. Mặt khaùc, kieåm soaùt ruûi ro coøn bao goàm caû nhöõng phöông phaùp hoaøn thieän caùc kieán thöùc vaø söï hieåu bieát trong haønh vi toå chöùc coù taùc ñoäng ñeán ruûi ro.
5.2.2. Các trường hợp kiểm soát rủi ro được sử dụng  Chi phí tài trợ rủi ro thường lớn hơn chi phí tổn thất  Tổn thất phát sinh gián tiếp hay những chi phí ẩn không được phát hiện trong thời gian dài  Tổn thất gây nên những tác động bên ngoài ảnh hưởng không tốt đến tổ chức. Ví dụ: tổ chức làm ô nhiễm môi trường làm tăng chi phí kiểm soát rủi ro
5.2.3. Mối quan hệ của kiểm soát rủi ro đối với các vấn đề khác trong quản trị rủi ro  Với đánh giá rủi ro huoãiC ruûi ro bao goàm naêm maét xích cô baûn sau: .1 Moái hieåm hoïa: laø nhöõng ñieàu kieän daãn ñeán toån thaát. íV duï : moät boä phaän cuûa maùy moùc ñöôïc baûo quaûn khoâng ñuùng caùch. .2 eáuY toá moâi tröôøng : laø boái caûnh maø trong ñoù nguy hieåm toàn taïi. íV duï : saøn cuûa phaân xöôûng nôi boä phaän maùy moùc naøy ñöôïc laép ñaët. .3 öïS töông taùc: laø quaù trình maø moái hieåm hoïa vaø moâi tröôøng ruûi ro taùc ñoäng laãn nhau, ñoâi khi khoâng coù aûnh höôûng nhöng ñoâi khi daãn ñeán toån thaát. íV duï : Moät ngöôøi coâng nhaân vaän haønh thieát bò khoâng ñöôïc baûo quaûn ñuùng caùch coù theå bò tai naïn vì taám chaén baûo veä khoâng ñöôïc ñaët ñuùng choã khi muõi khoan bò gaõy. .4 Keát quûa coù theå laø toát hay xaáu : laø keát quaû tröïc tieáp cuûa söï taùc ñoäng. íV duï, trong tröôøng hôïp naøy laø vieäc bò toån thöông nghieâm troïng ôû maét. .5 Nhöõng haäu quaû : khoâng phaûi laø nhöõng keát quaû tröïc tieáp (vieäc bò toån thöông ôû maét) maø laø nhöõng haäu quaû laâu daøi cuûa söï coá xaûy ra (söï khieáu naïi boài thöôøng
 Mối liên hệ giữa kiểm soát rủi ro và tài trợ rủi ro . Kiểm soát rủi ro có mối liên hệ chặt chẽ với tài trợ rủi ro vì nó có ảnh hưởng đến tần suất và độ lớn của tổn thất cần được tài trợ . Kiểm soát rủi ro có hiệu quả ảnh hưởng tích cực đến chi phí tài trợ rủi ro của tổ chức
5.3. CÁC CÔNG CỤ VÀ KỸ THUẬT KIỂM SOÁT RỦI RO 5.3.1. Né tránh rủi ro . Moät trong nhöõng phöông phaùp kieåm soaùt ruûi ro cuï theå laø neù traùnh nhöõng hoaït ñoäng, con ngöôøi, taøi saûn laøm phaùt sinh toån thaát coù theå coù bôûi khoâng thöøa nhaän noù ngay töø ñaàu hoaëc bôûi loaïi boû nguyeân nhaân daãn tôùi toån thaát ñaõ ñöôïc thöøa nhaän. . ieänB phaùp ñaàu tieân cuûa hoaït ñoäng neù traùnh ruûi ro laø chuû ñoäng neù traùnh tröôùc khi ruûi ro xaûy ra . ieänB phaùp thöù hai laø loaïi boû nhöõng
 Né tránh rủi ro Ñaây laø giaûi phaùp khaù ñôn giaûn, trieät ñeå vaø chi phí thaáp, tuy nhieân coù moät soá haïn cheá: . Ruûi ro vaø lôïi ích song song toàn taïi vì vaäy neáu neù traùnh ruûi ro cuõng coù theå maát ñi lôïi ích coù ñöôïc töø taøi saûn vaø hoaït ñoäng ñoù. . Ruûi ro vaø baát ñònh toàn taïi trong moïi hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi vaø toå chöùc, vì vaäy coi chöøng traùnh ruûi ro naøy chuùng ta coù theå gaëp ruûi ro khaùc. . rongT nhieàu tình huoáng khoâng theå ñaët ra giaûi phaùp neù traùnh, hoaëc nguyeân nhaân cuûa ruûi ro gaén chaët vôùi baûn chaát hoaït
5.3.2. Ngăn ngừa tổn thất Chương trình ngăn ngừa tổn thất tìm cách giảm bớt số lượng các tổn thất xảy ra hoặc loại bỏ chúng hoàn toàn. Ở đây, chuỗi rủi ro là rất quan trọng vì các hoạt động ngăn ngừa rủi ro tìm cách can thiệp vào ba mắt xích đầu tiên của chuỗi: sự nguy hiểm, môi trường rủi ro, sự tương tác giữa mối nguy hiểm và môi trường. Điều đó có nghĩa là các hoạt động ngăn ngừa rủi ro tập trung vào : . Thay thế hoặc sửa đổi hiểm họa . Thay thế hoặc sửa đổi môi trường . Thay thế hoặc sửa đổi cơ chế tương tác (giữa mối nguy hiểm và môi trường)
5.3.3. Giảm thiểu rủi ro . Các biện pháp giảm thiểu tổn thất tấn công vào các rủi ro bằng cách làm giảm bớt giá trị hư hại khi tổn thất xảy ra (tức giảm nhẹ sự nghiêm trọng của tổn thất). . Những hoạt động giảm thiểu tổn thất là những biện pháp sau khi tổn thất đã xảy ra. Mặc dù những biện pháp này được đặt ra trước khi một tổn thất nào đó xuất hiện, những chức năng hoặc mục đích của những biện pháp này là làm giảm tác động của tổn thất một cách hiệu quả nhất. . Trước hết, ý niệm về chuỗi rủi ro được đưa ra để minh họa việc ngăn ngừa tổn thất can thiệp vào ba mắt xích đầu của chuỗi rủi ro như thế nào? Giảm thiểu tổn thất tập trung vào mắt xích thứ 3 (chỉ thỉnh thoảng, không thường xuyên) và mắt xích thứ 4 và thứ 5 (thông thường hơn)
GIẢM THIỂU TỔN THẤT 1. Cứu lấy những tài sản còn sử dụng được 2. Chuyển nợ 3. Kế hoạch giải quyết hiểm họa 4. Dự phòng 5. Phân chia rủi ro
CỨU LẤY NHỮNG TÀI SẢN CÒN SỬ DỤNG ĐƯỢC Một biện pháp giảm thiểu tổn thất được sử dụng rộng rãi là cứu lấy những tài sản còn sử dụng được. Hiếm khi tổ chức bị thiệt hại hoàn toàn và nhà quản trị rủi ro có thể tối thiểu hóa tổn thất thông qua việc cứu lấy những tài sản còn lại. Một chiếc xe hơi có thể bị bán làm phế liệu trong khi một bộ phận thiết bị đã bị hư hỏng nhưng sữa chữa được có thể đem bán ở chợ cũ. Công ty bảo hiểm thu hồi những tài sản còn lại sau tổn thất nhằm tối thiểu hoá tác động của những tổn thất mà họ phải gánh chịu. Và nhà quản trị rủi ro phải biết được kỹ thuật giảm thiểu tổn thất này.
CHUYỂN NỢ . Một kỹ thuật giảm thiểu khác được đề cập ở đây là sự chuyển nợ. Khi một công ty bảo hiểm bồi thường thiệt hại cho người mua bảo hiểm thì công ty bảo hiểm có thể có cơ hội lấy lại tiền bồi thường từ bên thứ ba trong vụ kiện. . Sự chuyển nợ cũng có thể được xem xét lại như một biện pháp giảm thiểu tổn thất nhắm tới hậu quả lâu dài của tổn thất. Sự chuyển nợ cũng là một công cụ của quản trị tranh chấp. Quản trị tranh chấp trở thành một bộ phận của những chiến lược hoặc chiến thuật cố gắng kiểm soát hoặc làm giảm hậu quả của những hành động hợp pháp làm nảy sinh ra tổn thất. Những biện pháp đặc biệt được sử dụng là : giải quyết tranh chấp bằng trọng tài, hòa giải, những chiến thuật và lý thuyết hòa giải, những nỗ lực quan hệ cộng đồng nhằm giải quyết “Quan điểm chung của tòa án”.
KẾ HOẠCH GIẢI QUYẾT HIỂM HỌA Giảm thiểu tổn thất tìm cách giảm thiểu sự tác động của tổn thất hoặc là thông qua việc kiểm soát những sự kiện khi nó xuất hiện, kiểm soát kết quả tức thời của sự kiện hoặc là thông qua việc kiểm soát những hậu quả lâu dài của nó. Những kế hoạch giải quyết hiểm họa hoặc những biến cố bất ngờ là một sự tiếp cận hợp nhất đối với sự giảm thiểu tổn thất. Một kế hoạch giải quyết những hiểm hoạ là một nỗ lực to lớn của tổ chức trong việc xác định những khủng hoảng hoặc tai họa có thể xảy ra và thiết lập các kế hoạch để đối phó với những biến cố này. Kế hoạch phòng ngừa những bất trắc thường bao gồm một quá trình nghiên cứu và đánh giá tương đối dài nhưng cuối cùng cũng phải nhường lại cho một kế hoạch ngẫu nhiên có thể sử dụng được trong trường hợp tổ chức bị tổn thất.
LẬP KẾ HOẠCH GIẢI QUYẾT SỰ CỐ BẤT NGỜ 1. Tổ chức một nhóm hoạch định để thu thập kỹ năng, kinh nghiệm và ý kiến của nhiều người. 2. Đánh giá phạm vi và ảnh hưởng của sự cố tức là tất cả những thứ có thể diễn ra theo tình huống xấu. 3. Triển khai kế hoạch dự phòng sự cố bất ngờ để vô hiệu hóa hoặc chứa đựng mọi khía cạnh quan trọng của cuộc khủng hoảng có thể xảy ra. Giao tiếp là một phần quan trọng của kế hoạch này. 4. Đừng bao giờ cho rằng kế hoạch giải quyết sự có bất ngờ sẽ thực sự hiệu quả. Hãy luôn thử nghiệm kế hoạch trong điều kiện thực tiễn hay tình huống dàn dựng. 5. Thường xuyên cập nhật kế hoạch.
KẾ HOẠCH GIẢI QUYẾT HIỂM HỌA Những hoạt động dưới đây là một phần của những kế hoạch phòng ngừa những hiểm hoạ, rủi ro : 1. Những nhân viên đã được trải qua huấn luyện. 2. Lưu trữ hồ sơ đã được vi tính hoá. 3. Kiểm tra thường xuyên để hoàn thiện hệ thống chữa cháy. 4. Bảo đảm tín dụng từ việc cho các tổ chức vay. 5. Huấn luyện nhân viên về các trường hợp an toàn khẩn cấp. 6. Lập kế hoạch và cách đối phó với những hiểm hoạ thông qua bộ phận chữa cháy và các tổ chức chính phủ có liên quan. 7. Khả năng chuyển từ lạnh sang nóng của máy tính. 8. Sửa đổi lại cấu trúc, ví dụ như lắp đặt hệ thống tường ngăn cháy. 9. Phát triển chiến lược về những mối quan hệ cộng đồng. 10.Thành lập các đội cấp cứu khẩn cấp.
DỰ PHÒNG Một tài sản dự phòng không được sử dụng trừ phi có rủi ro xảy ra. Sự dự phòng thường được sử dụng trong những trường hợp có tổn thất gián tiếp, là những tổn thất nảy sinh từ những tổn thất trực tiếp tới tài sản. Nó thường đóng vai trò kép trong việc ngăn ngừa tổn thất và giảm thiểu tổn thất. Sự dự phòng làm giảm khả năng tổn thất gián tiếp xảy ra bởi vì tài sản dự phòng sẵn sàng được sử dụng nếu tài sản nguyên thủy không còn sử dụng được nữa. Dò lại hồ sơ trong máy vi tính, lưu trữ hồ sơ là một ví dụ về giá trị của sự dự phòng. Những thiệt hại về hồ sơ nhân viên, khoản phải thu, những tài liệu giải quyết công việc kinh doanh hay những tin tức tài chính có thể trở thành một vấn đề nghiêm trọng cho tổ chức.
PHÂN CHIA RỦI RO  Minh họa cuối cùng cho kỹ thuật giảm thiểu tổn thất là phân chia rủi ro. Sự phân chia rủi ro là một kỹ thuật trong đó một tổ chức cố gắng ngăn cách những rủi ro của nó với nhau thay vì cho phép chúng gây hại cho một sự kiện đơn lẻ. Ví dụ  Những bức tường ngăn lửa trong một cấu trúc . Nó chia phía bên trong của cấu trúc thành nhiều ngăn riêng biệt bằng các vật liệu chống lửa.  Động lực đàng sau của sự phân chia rủi ro là làm giảm bất kỳ sự phụ thuộc giữa những rủi ro của tổ chức bằng cách làm giảm sự giống nhau mà một sự kiện đơn lẻ tác động lên toàn bộ những rủi ro của tổ chức.
5.3.4. Quản trị thông tin . hoângT tin baét nguoàn töø phoøng quaûn trò ruûi ro cuûa moät toå chöùc coù moät aûnh höôûng quan troïng trong vieäc giaûm thieåu nhöõng baát ñònh cuûa nhöõng ngöôøi coù quyeàn lôïi gaén lieàn vôùi toå chöùc. . hoøngP quaûn trò ruûi ro cuûa moät toå chöùc phaûi cung caáp thoâng tin ñeå xaùc ñònh hieäu quaû cuûa vieäc ño löôøng kieåm soaùt ruûi ro vaø nhöõng muïc tieâu trong töông lai hoï caàn ñaït ñöôïc. hoângT tin ñaùng tin caäy töø phoøng quaûn trò ruûi ro coù theå cung caáp cho nhöõng ngöôøi coù quyeàn lôïi gaén lieàn vôùi toå chöùc söï ñaûm baûo raèng toå
Một lĩnh vực khác mà thông tin có thể hạn chế sự bất định là sự hiểu biết của cá nhân về quá trình tạo nên tổn thất, ví dụ như chuỗi rủi ro. Sự hiểu biết về tiến trình những mối hiểm họa xảy ra gây tổn thất có thể giảm thiểu sự bất định ở các đối tượng có liên quan, bởi vì sự hiểu biết này cho phép ta dự báo tốt hơn về những trường hợp tổn thất có thể xảy ra và từ đó giúp các cá nhân cảnh giác phòng ngừa. Để nâng cao khả năng hiểu biết vấn đề này, chúng ta sử dụng phương pháp báo cáo và hệ thống tưởng thưởng cho những nhân viên có đề nghị về những hoạt động an toàn hơn.
5.3.5. Chuyển giao rủi ro  huyeånC giao ruûi ro laø coâng cuï kieåm soaùt ruûi ro, taïo ra nhieàu thöïc theå khaùc nhau thay vì moät thöïc theå phaûi gaùnh chòu ruûi ro. huyeånC giao ruûi ro coù theå ñöôïc thöïc hieän baèng 2 caùch : höùT nhaát: huyeånC taøi saûn vaø hoaït ñoäng coù ruûi ro ñeáân moät ngöôøi hay moät nhoùm ngöôøi khaùc. íV duï : Khi thöïc hieän hôïp ñoàng, thoâng thöôøng moät coâng ty gaùnh chòu toån thaát laø söï gia taêng giaù caû lao ñoäng vaø nguyeân vaät lieäu, do ñoù ñeå ñaûm baûo cho nhaø maùy cuûa coâng ty hoaït ñoäng coâng ty coù theå thueâ caùc hôïp ñoàng phuï coù giaù oån ñònh ìnhH thöùc chuyeån giao ruûi ro naøy coù lieân quan maät thieát vôùi moät bieän phaùp neù traùnh ruûi ro laø loaïi boû nhöõng nguyeân nhaân gaây ruûi ro. Ñaây laø moät bieän phaùp kieåm soaùt ruûi ro vì noù loaïi boû nhöõng toån thaát tieàm aån gaây haïi cho toå chöùc, ñoàng thôøi traùnh bò huûy boû hôïp ñoàng vì ruûi ro cuûa
 höùT hai: huyeånC giao baèng hôïp ñoàng giao öôùc: chæ chuyeån giao ruûi ro, khoâng chuyeån giao taøi saûn vaø hoaït ñoäng cuûa noù ñeán ngöôøi nhaän ruûi ro. íV duï : Ngöôøi ñi thueâ nhaø phaûi chòu traùch nhieäm thieät haïi veà caên nhaø mình thueâ. Ngöôøi baùn leû chòu traùch nhieäm veà thieät haïi saûn phaåm sau khi nhaø saûn xuaát ñaõ giao haøng cho duø nhaø saûn xuaát leõ ra phaûi chòu traùch nhieäm. Ngöôøi tieâu thuï coù theå khoâng khieáu naïi veà nhöõng thieät haïi taøi saûn vaø con ngöôøi do loãi cuûa saûn phaåm hay dòch vuï
5.3.6. Đa dạng hóa Ñaây laø moät noã löïc cuûa toå chöùc laøm giaûm söï taùc ñoäng cuûa toån thaát leân toaøn boä coâng ty. uõngC gaàn gioáng nhö phaân chia ruûi ro nhaèm giaûm thieåu toån thaát, ña daïng hoùa cuõng coá gaéng phaân chia toång ruûi ro thaønh nhieàu daïng khaùc nhau vaø taän duïng söï khaùc bieät ñeå duøng may maén cuûa ruûi ro naøy buø ñaép toån thaát cho ruûi ro khaùc
CHƯƠNG 6. TÀI TRỢ RỦI RO 6.1. KHÁI NIỆM aøiT trôï ruûi ro laø nhöõng kyõ thuaät vaø coâng cuï ñöôïc söû duïng ñeå taøi trôï cho chi phí cuûa ruûi ro vaø toån thaát
6.2. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP TÀI TRỢ RỦI RO 6.2.1. Lưu giữ tổn thất Moät phöông phaùp phoå bieán ñeå quaûn lyù ruûi ro laø löu giöõ toån thaát. Nguoàn buø ñaép ruûi ro laø nguoàn töï coù cuaû chính toå chöùc ñoù, coäng theâm vôùi nguoàn vay möôïn maø toå chöùc ñoù phaûi coù traùch nhieäm hoaøn traû. höôngP phaùp löu giöõ coù theå laø thuï ñoäng hoaëc naêng ñoäng, coù keá hoaïch hoaëc khoâng coù keá hoaïch, coù yù thöùc hoaëc khoâng coù yù thöùc.
Một số vấn đề cần xem xét khi ra quyết định sử dụng phương pháp tự bảo hiểm . Phải có số rủi ro vừa đủ lớn để tổn thất mục tiêu được ngăn chặn . Phải có nguồn tài chính vững mạnh có thể bù đắp các tổn thất khi rủi ro xuất hiện . Cần chú trọng quản lý danh mục tự bảo hiểm của công ty
Kế hoạch và nguồn tài trợ tổn thất lưu giữ . Không có kế hoạch tài trợ, để mặc nhiên khi có tổn thất sẽ bồi thường từ nguồn huy động được . Tài khoản dự phòng: đây không phải là phương pháp tạo nguồn quỹ mà là phương pháp hạch toán chi phí tổn thất . Tài khoản tài sản dự phòng: là lượng tiền mặt hay các loại tài sản tài chính khác dễ chuyển thành tiền mặt để thanh toán những khoản tổn thất không được bảo hiểm . Công ty bảo hiểm trực hệ: các công ty bảo hiểm trực hệ là các công ty bảo hiểm phân nhánh riêng do một hãng hoặc một tổ chức thành lập để tiến hành bảo hiểm cho các dịch vụ của họ
6.2.2. Chuyển giao rủi ro  Chuyển giao bằng hợp đồng bảo hiểm aûoB hieåm laø moät phaàn quan troïng trong chöông trình quaûn trò ruûi ro cuaû moät toå chöùc cuõng nhö moät caù theå. aûoB hieåm laø moät hình thöùc chuyeån giao taøi trôï ruûi ro, trong ñoù ngöôøi baûo hieåm chaáp thuaän gaùnh vaùc phaàn toån thaát taøi chính khi ruûi ro xuaát hieän. aûoB hieåm coù theå ñöôïc ñònh nghiaõ nhö moät hôïp ñoàng chaáp thuaän giöaõ hai beân: ngöôøi baûo hieåm vaø ngöôøi ñöôïc baûo hieåm. heoT hôïp ñoàng naøy, ngöôøi baûo hieåm ñoàng yù buø ñaép nhöõng toån thaát ñöôïc baûo hieåm (theo hôïp ñoàng baûo hieåm) vaø ngöôøi ñöôïc baûo hieåm coù traùch nhieäm ñoùng
 Chuyển giao bằng hợp đồng phi bảo hiểm haànP lôùn chuyeån giao taøi trôï ruûi ro phi baûo hieåm ñöôïc thöïc hieän thoâng qua moät hôïp ñoàng nhaèm giaûi quyeát caùc vaán ñeà khaùc, nhöng cuõng coù moät vaøi tröôøng hôïp hôïp ñoàng ñöôïc thieát keá nhaèm muïc ñích chuyeån giao naøy rieâng cho tình huoáng ñoù. Nhieàu thoûa thuaän hôïp ñoàng loaïi naøy chuyeån giao traùch nhieäm taøi chính ñoái vôùi toån thaát taøi saûn tröïc tieáp hoaëc toån thaát thu nhaäp, moät vaøi tröôøng hôïp laø toån thaát nguoàn nhaân löïc; haàu heát chuyeån giao traùch nhieäm taøi chính veà
6.2.3. Một số lưu ý khi chọn giữa phương pháp lưu giữ và chuyển giao Ưu điểm của phương pháp lưu trữ và bảo hiểm Phương pháp lưu giữ Phương pháp bảo hiểm Tổ chức có nhiều động cơ trong kiểm Công ty bảo hiểm có nhiều kinh soát tổn thất có thể gánh chịu của nghiệm trong việc bồi thường tổn thất mình Các nhà quản trị hiểu rõ về tổ chức Công ty bảo hiểm có nhiều chuyên của mình nên có thể tập trung giải viên giỏi quyết được các vấn đề quan trọng của tổ chức Công ty bảo hiểm có nhiều loại dịch vụ bảo hiểm cung ứng cho khách hàng
Cơ sở ra quyết định tài trợ rủi ro Tần số Quyết định Loại tổn thất xuất hiện Mức tổn thất Dự báo Ảnh hưởng tài trợ Không đáng Rất cao Rất thấp Rất cao Không đáng Không bảo kể kể hiểm Mức độ vừa Nhỏ Cao Thấp phải trong 1 Bình thường Tự bảo hiểm năm Mức độ vừa Tự bảo hiểm Trung bình Thấp Trung bình phải trong 10 Trầm trọng BH bán phần năm BH toàn phần Lớn Hiếm khi xảy Cao Ít nhất Thảm họa BH toàn phần ra
6.3. CÁC NGUỒN TÀI TRỢ CÓ SẴN SAU TỔN THẤT  Tiền mặt và các chứng khoán ngắn hạn  Vay nợ  Vốn cổ phần  Ngoài các nguồn vốn có sẵn, doanh nghiệp có thể huy động nguồn vốn bên ngoài
CHƯƠNG 7. QUẢN TRỊ RỦI RO TÁC NGHIỆP 7.1. QUẢN TRỊ RỦI RO TÀI SẢN 7.1.1. Các nguy cơ rủi ro với tài sản 7.1.1.1. Phân loại tài sản: - Bất động sản - Động sản: + Tài sản để sử dụng + Tài sản để bán
7.1.1.2. Nguyên nhân của rủi ro
7.1.1.3. Các rủi ro trực tiếp, gián tiếp và rủi ro về mặt thời gian Rủi ro trực tiếp khi một mối nguy hiểm hay những nguyên nhân tác động lên một đối tượng vật chất, tạo nên sự thay đổi giá trị của đối tượng đó  Rủi ro gián tiếp như một hệ quả của một kết quả trực tiếp nhưng nó không dính đến các tác động trực tiếp của sự nguy hiểm lên đối tượng  Rủi ro về thời gian là một loại kết quả gián tiếp đặc biệt, trong đó yếu tố thời gian được đưa vào đánh giá kết quả
7.1.2. ĐÁNH GIÁ TỔN THẤT TIỀM NĂNG CỦA TÀI SẢN 7.1.2.1. Phương pháp đánh giá nguy cơ rủi ro tài sản của chủ sở hữu  Phương pháp định giá theo giá thị trường  Phương pháp định giá theo chi phí thay mới  Phương pháp định giá theo chi phí thay mới có giảm bớt hao mòn hữu hình và lỗi thời
7.1.2.2. Phương pháp đánh giá trong trường hợp không có sửa chữa hay thay mới tài sản  Khi tài sản không được thay thế hoặc sửa chữa hậu quả kinh tế của tài sản hư hỏng đối với chủ sở hữu là hiện giá thu nhập tương lai của tài sản đó
7.1.3. TỔN THẤT VỀ MẶT THỜI GIAN 7.1.3.1. Giảm thu nhập  Tổn thất thu nhập cho thuê tài sản  Gián đoạn hoạt động trong doanh nghiệp  Gián đoạn hoạt động của những doanh nghiệp cung ứng quan trọng hay khách hàng quan trọng
7.1.3.2. Tăng chi phí  Tăng thêm chi phí để giữ hoạt động kinh doanh  Bỏ các hợp đồng có giá trị  Tổn thất đối với người thuê vì không sử dụng được các phần cải thiện không tháo dỡ được
7.2. QUẢN TRỊ RỦI RO ĐỐI VỚI NGUỒN NHÂN LỰC 7.2.1. TẦM QUAN TRỌNG CỦA NGUỒN NHÂN LỰC ĐỐI VỚI NHÀ QUẢN TRỊ RỦI RO ????
Hiệu quả các chi phí o Những bất lợi do tử vong, mất khả năng làm việc của người lao động có thể ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp o Các chương trình phúc lợi về sự tử vong, sức khỏa kém hay vấn đề hưu trí là hình thức bồi thường cho người lao động có hiệu quả hơn việc tài trợ qua lương bổng vì nó thể hiện mối quan tâm của doanh nghiệp đối với người lao động
Ý thức trách nhiệm của chủ doanh nghiệp Các chủ doanh nghiệp quan tâm đến phúc lợi của người lao động vì họ cảm thấy phải có trách nhiệm về vấn đề này
Các mối quan hệ công chúng Công chúng có thể quy trách nhiệm cho người chủ nếu những tổn thất xảy ra đối với nhân viên họ và người chủ doanh nghiệp thấy được giá trị từ việc tạo ra mối quan hệ tốt đẹp với công chúng
Thực hiện theo qui định của nhà nước Nhà nước ban hành một số điều luật nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng của người lao động và doanh nghiệp phải chấp hành nghiêm túc các điều luật này
Nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng để phát triển doanh nghiệp Trong thời kỳ cạnh tranh khốc liệt như hiện nay thì nguồn nhân lực tốt là một trong yếu tố hàng đầu giúp doanh nghiệp phát triển bền vững
7.2.2. MỐI NGUY HIỂM ĐỐI VỚI NGUỒN NHÂN LỰC 7.2.2.1. Nguồn nguy hiểm do con người  Nguy hiểm về ý thức đạo đức . Nguy hiểm về ý thức đạo đức có liên hệ mật thiết với hành vi của con người . Do vậy hiệu quả quản trị, quan hệ lao động, kiểm soát các chất thải rác, hút thuốc nơi làm việc rất quan trọng đối với công việc xác định hành vi của người lao động tại nơi làm việc sao cho tổn thất rủi ro là nhỏ nhất
 Những sai lầm của con người Một số tai nạn xảy ra do nguyên nhân con người gây nên. Con người không tiên đoán trước được, họ có những quyết định sai lầm hay có lỗi đối với các hành vi của họ
7.2.2.2. Môi trường làm việc  Điều kiện làm việc
 Áp suất • Không khí trong sạch, mát mẻ, nhiệt độ và độ ẩm thích hợp sẽ có tác dụng trực tiếp tới người lao động • Con người có thể làm việc trong điều kiện quá nóng hoặc quá lạnh nhưng có giới hạn nhất định • Các loại quần áo bảo hộ lao động sẽ giúp con người tránh được tai nạn và bảo vệ sức khỏe mình • Trong điều kiện làm việc ở nhiệt độ cao, quá nóng cần phải đảm bảo nước uống đầy đủ, thường xuyên
 Ánh sáng và màu sắc . Ánh sáng là một trong những điều kiện quan trọng để đảm bảo cho người lao động làm việc . Ánh sáng phải được thiết kế sao cho được phân phối đồng đều, tránh nơi quá sáng, nơi thì tối . Ánh sáng sử dụng càng gần với ánh sáng thiên nhiên thì càng tốt . Màu của tường, trần nhà và sàn nhà có tác dụng phân phối án sáng nơi làm việc
 Tiếng ồn và độ rung - Tiếng ồn và độ rung ở nơi làm việc là một loại rác năng lượng, nó cần phải loại bỏ hoặc giảm thiểu - Một số phương pháp để giảm thiểu tiếng ồn và độ rung: . Trong thiết kế máy hoặc nơi làm việc cần phải có các thông số về tiếng ồn và độ rung . Bảo dưỡng tốt hơn, thay thế các nguyên liệu mềm ở chỗ nối trên bề mặt, sử dụng miếng đệm ở những chỗ góc . Đóng nguồn gây tiếng động hay rung bằng các nguyên liệu đặc biệt . Trang bị cho người lao động các dụng cụ phòng chống tiếng ồn và độ rung
 Nguyên vật liệu sử dụng trong quá trình lao động  Đối với các chất độc hại: chứa trong thùng có nắp đậy và giữ nơi thoáng mát, cách xa vùng nguy hiểm, có cảnh báo ngoài vỏ thùng, các nguyên liệu xung khắc sẽ tách riêng và cất giữ riêng  Đối với nguyên liệu ăn mòn: bảo quản trong thùng đặc biệt, bảo quản tốt, có thiết bị bảo vệ sự ăn mòn, để xa các chất xung khắc
 Tổ chức nơi làm việc  Tổ chức sắp xếp tốt nơi làm việc  Người lao động có ý thức tổ chức tốt  Nơi làm việc sạch sẽ, ngăn nắp, gọn gàng  Thường xuyên tập huấn các vấn đề: anh toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ  Có kế hoạch phòng chống rủi ro bất ngờ
7.2.3. THUYÊN CHUYỂN LAO ĐỘNG Một số khái niệm về thuyên chuyển lao động o Tự ý nghỉ việc: người lao động tự ý nghỉ việc tại công ty o Giãn thợ (trong một thời gian ngắn): công ty đình chỉ (hay cho nghỉ việc) một số lao động để giảm bớt áp lực do nền kinh tế suy thoái o Được phép nghỉ chính thức: kết thúc công việc do nguyên nhân chuyên môn o Nguyên nhân khác: do đến tuổi hưu trí, chết, hoặc đau ốm thường xuyên
7.2.3.1. Tác động của thuyên chuyển lao động
7.2.3.2. Chi phí thuyên chuyển lao động
 Chi phí cho người lao động rời bỏ công ty
 Chi phí tuyển dụng
 Chi phí đào tạo
 Chi phí giảm năng suất
 Chi phí tổn thất doanh thu: do người bán hàng nghỉ việc  Bảng: Các chi phí trực tiếp và gián tiếp của thuyên chuyển lao động
7.2.3.3. Nguyên nhân thuyên chuyển lao động
7.2.4. ĐÁNH GIÁ RỦI RO NGUỒN NHÂN LỰC CỦA MỘT TỔ CHỨC 7.2.4.1. Tổn thất do mất người chủ chốt Những nhân viên có tay nghề cao, nghiệp vụ chuyên môn giỏi, kiến thức hay mối kinh doanh rộng là nguồn lực rất quan trọng của tổ chức. Nếu các nhân viên này chết, mất khả năng làm việc hay nghỉ việc gây tổn thất lớn cho công ty
7.2.4.2. Tổn thất do mất đi những khoản tín dụng Nhiều tổ chức thực hiện mở rộng tín dụng cho khách hàng của mình. Tình trạng tử vong, bệnh tật kéo dài của khách hàng có thể hoặc làm giảm khả năng thanh toán các món nợ, hoặc tạo ra các mối quan hệ không tốt với công chúng nếu sử dụng các áp lực đòi nợ
7.2.4.3. Tổn thất do hoạt động sản xuất kinh doanh bị gián đoạn Người lao động bị tai nạn hay nghỉ việc sẽ ảnh hưởng một phần đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Đặc biệt khi người này đóng vai trò chủ chốt thì có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho doanh nghiệp
7.3. QUẢN TRỊ RỦI RO KINH DOANH VÀ CHIẾN LƯỢC 7.3.1. Rủi ro dự án Tỷ lệ thất bại của một số loại dự án Phim của Hollywood 60% Sát nhập hoặc mua lại công ty 60% Dự án công nghệ thông tin 70% Sản phẩm thực phẩm mới 78% Đầu tư mạo hiểm 80% Sản phẩm dược mới Trên 90% Nguồn: Lật ngược tình thế, Adrian J Slywotzky và Karl Weber
Nguyên nhân làm cho các dự án thất bại:
Một số giải pháp quản trị rủi ro dự án:
7.3.2. Rủi ro từ khách hàng  Quản trị rủi ro nếu khách hàng bỏ đi :
7.3.3. Rủi ro từ chuyển đổi  Trong kinh doanh những sự chuyển đổi thường xảy ra ở một trong hai dạng sau: o Sự xuất hiện một nền công nghệ mới làm cho những nền công nghệ cũ trở nên lỗi thời o Sự tạo ra một mô hình kinh doanh mới có khả năng cạnh tranh hoàn toàn với những mô hình kinh doanh hiện tại
 Quản trị rủi ro từ chuyển đổi:
Tỷ lệ % những công ty lớn đã thành công qua thời kỳ chuyển đổi Các công ty sản xuất máy tính lớn 13% Các cửa hàng theo doanh nghiệp 11% Các công ty sản xuất máy tính mini 33% Các công ty luyện thép 13% Các công ty bán hàng giảm giá 11% Các công ty sản xuất máy tính cá nhân 20% Các cửa hàng theo kiểu cải thiện gia đình 14% Các công ty sản xuất phần mềm máy tính 30% Nguồn: Phân tích Oliver Wyman
7.3.4. Rủi ro xuất hiện đối thủ cạnh tranh không thể đánh bại  Quản trị rủi ro xuất hiện đối thủ cạnh tranh không thể đánh bại
7.3.5. Rủi ro thương hiệu bị mất sức mạnh  Rủi ro thương hiệu có 2 loại: o Sự sụp đổ thương hiệu o Sự ăn mòn thương hiệu (diễn ra chậm hơn, tinh vi hơn)  Quản trị rủi ro thương hiệu o Tìm hiểu nguyên nhân o Xây dựng chương trình tái cơ cấu: sản phẩm hoàn hảo, kế hoạch kinh doanh xuất sắc và hình ảnh thương hiệu lôi cuốn, phù hợp
7.3.6. Rủi ro ngành  Quản trị rủi ro ngành:
7.3.7. Rủi ro đình trệ  Quản trị rủi ro đình trệ:
CHƯƠNG 8. QUẢN TRỊ RỦI RO TÀI CHÍNH 8.1. CÁC THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH 8.1.1. Căn cứ vào kỳ hạn thanh toán  Thị trường tiền tệ: . Là thị trường mua bán, trao đổi các công cụ tài chính ngắn hạn . Đặc trưng: Hàng hoá có tính thanh khoản cao, rủi ro thấp . Đối tượng tham gia: ngân hàng trung ương, ngân hàng thương mại, công ty bảo hiểm, cá nhân, nhà môi giới
 Thị trường vốn . Là thị trường mua bán, trao đổi các công cụ tài chính trung và dài hạn . Đối tượng tham gia: các tổ chức tài chính như ngân hàng, công ty bảo hiểm, doanh nghiệp . Được phân chi thành thị trường tín dụng trung và dài hạn và thị trường chứng khoán
8.1.2. Căn cứ vào phương thức tổ chức thị trường  Thị trường sơ cấp: Là thị trường mà trong đó những người đi vay vốn sẽ phát hành công cụ tài chính và bán cho người đầu tiên mua nó  Thị trường thứ cấp: Là thị trường mà trong đó những công cụ tài chính đã được phát hành có thể được mua đi bán lại
SỰ KHÁC NHAU GiỮA THỊ TRƯỜNG SƠ CẤP VÀ THỊ TRƯỜNG THỨ CẤP Thị trường sơ cấp Thị trường thứ cấp -Mua bán các chứng khoán -Mua bán chứng khoán đã mới phát hành phát hành trước đó - Làm tăng thêm vốn cho chủ - Không làm tăng thêm vốn thể phát hành cho chủ thể phát hành mà thị trường thứ cấp chỉ cho chuyển đổi quyền sở hữu chứng khoán đã phát hành - Giá cả chứng khoán chủ yếu - Giá cả chứng khoán do thị do tổ chức phát hành ấn định trường xác định
8.1.3. Căn cứ vào tính chất chuyên môn hoá của thị trường  Thị trường công cụ nợ: là thị trường mà người cần vốn sẽ huy động vốn bằng cách phát hành các công cụ nợ Thị trường công cụ vốn: là thị trường mà trong đó người cần vốn huy động vốn bằng cách phát hành các cổ phiếu bán cho những người có vốn. Người nắm giữ cổ phiếu gọi là cổ đông
SO SÁNH THỊ TRƯỜNG CÔNG CỤ NỢ VÀ THỊ TRƯỜNG CÔNG CỤ VỐN THỊ TRƯỜNG CÔNG CỤ NỢ THỊ TRƯỜNG CÔNG CỤ VỐN - Lãi suất cố định -Cổ tức không cố định - Có thời hạn thanh toán - Không có thời hạn thanh toán - Ít rủi ro - Nhiều rủi ro - Mức độ ưu tiên chi trả trước - Mức độ ưu tiên trong chi trả là công cụ vốn sau cùng
 Thị trường công cụ phái sinh: là thị trường phát hành các chứng khoán phái sinh và mua đi bán lại các chứng khoán phái sinh . Chứng khoán phái sinh: là những chứng khoán được ra đời từ các giao dịch chứng khoán và được quyền chuyển đổi sang chứng khoán qua hành vi mua bán theo những điều kiện nhất định . Có nhiều loại công cụ phái sinh: kỳ hạn, giao sau, quyền chọn và hoán đổi
8.2. CÁC CÔNG CỤ TÀI CHÍNH PHÁI SINH 8.2.1. Hợp đồng kỳ hạn: Hợp đồng kỳ hạn là hợp đồng giữa hai bên – người mua và người bán – để mua hoặc bán tài sản vào một ngày trong tương lai với giá đã thỏa thuận ngày hôm nay. Nếu vào ngày đáo hạn, giá thực tế cao hơn giá thực hiện, người sở hữu hợp đồng sẽ kiếm được lợi nhuận, nếu giá thấp hơn, người sở hữu hợp đồng sẽ chịu một khoản lỗ.
Hợp đồng kỳ hạn gần giống với một quyền chọn, nhưng quyền chọn cho quyền nhưng không bắt buộc phải thực hiện giao dịch, trong khi người sở hữu hợp đồng kỳ hạn bắt buộc phải thực hiện.  Rủi ro không có khả năng chi trả (rủi ro tín dụng) của hợp đồng có hai chiều. Người sở hữu hợp đồng hoặc là nhận hoặc là thực hiện chi trả, phụ thuộc vào biến động giá cả của tài sản cơ sở.  Giá trị của hợp đồng kỳ hạn chỉ được giao nhận vào ngày đáo hạn hợp đồng; không có khoản chi trả nào được thực hiện vào ngày ký kết hoặc trong thời hạn của hợp đồng.
8.2.1. Hợp đồng giao sau  Hợp đồng giao sau cũng là hợp đồng giữa hai bên – người mua và người bán – để mua hoặc bán tài sản vào một ngày trong tương lai với giá đã thỏa thuận ngày hôm nay.  Các hợp đồng được giao dịch trên sàn giao dịch giao sau và chịu quá trình thanh toán hàng ngày.  Hợp đồng giao sau tiến triển từ hợp đồng kỳ hạn và có nhiều đặc điểm giống với hợp đồng kỳ hạn.
 Các hợp đồng giao sau được giao dịch trên thị trường có tổ chức, gọi là sàn giao dịch giao sau.  Hợp đồng giao sau có tính thanh khoản cao vì nó có thể được mua hoặc bán lại cho một bên thứ ba.  Hợp đồng giao sau cũng có rủi ro hai chiều. Nhưng thị trường giao sau sử dụng hai công cụ để loại bỏ rủi ro tín dụng. • Thứ nhất, thay vì giao nhận giá trị hợp đồng thông qua việc thanh toán đơn nhất vào ngày đáo hạn, thay đổi trong giá trị của các hợp đồng giao sau được thực hiện vào cuối ngày chúng được giao dịch (thanh toán hàng ngày, điều chỉnh theo thị trường). • Thứ hai của hợp đồng giao sau giúp làm giảm rủi ro không thanh toán là yêu cầu tất cả các thành viên tham gia thị trường – người bán và người mua đều như nhau – thực hiện một khoản ký gửi được gọi là khoản ký quỹ.
8.2.3. Hợp đồng quyền chọn  Quyền chọn là một hợp đồng giữa hai bên – người mua và người bán – trong đó cho người mua quyền, nhưng không phải là nghĩa vụ, để mua hoặc bán một tài sản nào đó vào một ngày trong tương lai với giá đã đồng ý vào ngày hôm nay.  Người mua quyền chọn trả cho người bán một số tiền gọi là phí quyền chọn.  Một quyền chọn để mua tài sản gọi là quyền chọn mua (call). Một quyền chọn để bán tài sản gọi là quyền chọn bán (put).
8.2.4. Hợp đồng hoán đổi  Hoán đổi là một hợp đồng trong đó hai bên đồng ý hoán đổi dòng tiền.  Một hợp đồng hoán đổi, tương tự như hợp đồng giao sau, giống như một danh mục các hợp đồng kỳ hạn. Vì vậy, kết quả cơ bản ba loại công cụ này là tương tự nhau.  Sự khác biệt chủ yếu giữa hợp đồng kỳ hạn. giao sau và hoán đổi là đặc tính thanh toán của các hợp đồng này và mức độ rủi ro không thanh toán. Hợp đồng kỳ hạn và giao sau thể hiện hai thái cực trong khi hợp đồng hoán đổi là một trường hợp trung dung.
8.3. ỨNG DỤNG CÁC CÔNG CỤ TÀI CHÍNH PHÁI SINH TRONG QUẢN TRỊ RỦI RO
LOGO CHÚC ANH/CHỊ THÀNH CÔNG