Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học - Chương 1: Tổng quan - Nguyễn Đình Thọ

Nội dung text: Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học - Chương 1: Tổng quan - Nguyễn Đình Thọ

1. Phương pháp nghiên cứu khoa học Nguyễn Đình Thọ Khoa QTKD, Trường ĐH Kinh tế TPHCM
2. Nghiên cứu và lý thuyết khoa học
3. Nghiên cứu khoa học ◼ Nghiên cứu? ◼ Nghiên cứu khoa học? ◼ Nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng? Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 3
4. Dự án kinh doanh và nghiên cứu ◼ Dự án kinh doanh giải quyết vấn đề về QTKD ◼ Dự án nghiên cứu: Thiết kế và thu thập dữ liệu: ❑ Nghiên cứu ứng dụng: Giải quyết vấn đề trong thực tiễn QTKD ❑ Nghiên cứu hàn lâm: Giải quyết vấn đề về tri thức khoa học trong QTKD Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 4
5. Dự án KD: Giải quyết vấn đề về QTKD Xác định vấn đề kinh doanh Cơ sở lý thuyết Các Giải quyết vấn đề giải pháp Nghiên cứu (thu thập thông tin) Hiệu quả? Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 5
6. Phương pháp nghiên cứu khoa học ◼ Định tính hay định lượng? ◼ Khám phá, mô tả hay nhân quả? ◼ Suy diễn hay qui nạp? ◼ Xây dựng hay kiểm định lý thuyết khoa học? Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 6
7. Nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng Ví dụ minh hoạ
8. Nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng • Công ty Thái Tuấn phải phân bổ ngân sách quảng cáo qua các phương tiện truyền thông đại chúng như thế nào để có thể thông tin cho thị trường mục tiêu của mình hiệu quả Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 8
9. Nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng • Quảng cáo trên truyền hình làm thay đổi lòng tin về thương hiệu và xu hướng tiêu dùng của khách hàng ở mức độ nào? Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 9
10. Nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng • Các công ty trong ngành mỹ phẩm nên phân bổ ngân sách quảng cáo của mình trên các phương tiện truyền thông đại chúng như thế nào để đạt được hiệu quả tối ưu Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 10
11. Lý thuyết khoa học
12. Lý thuyết khoa học ◼ Là một tập những khái niệm, định nghĩa và giả thuyết trình bày có hệ thống thông qua các mối quan hệ giữa các khái niệm, nhằm mục đích giải thích và dự báo các hiện tượng khoa học (Kerlinger 1986: 9) Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 12
13. Thành phần của lý thuyết khoa học Giới hạn: Giả thuyết về giá trị, thời gian và không gian Giả thuyết Khái niệm lý thuyết Khái niệm nghiên cứu nghiên cứu Giả thuyết Biến kiểm định Biến quan sát quan sát Khả năng năng Khả hóa quát tổng Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 13
14. Suy diễn và qui nạp: vòng Wallace Lý thuyết Suy diễn Tổng quát hóa Vấn đề nghiên cứu Giả thuyết Quy nạp Quan sát Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 14
15. Xây dựng vs kiểm định lý thuyết khoa học Phương pháp Mục đích ĐỊNH TÍNH Xây dựng QUY NẠP Định lượng lý thuyết khoa học ĐỊNH LƯỢNG Kiểm định SUY DIỄN Định tính lý thuyết khoa học Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 15
16. Khám phá vs kết luận vấn đề kinh doanh Phương pháp Mục đích ĐỊNH TÍNH Khám phá QUY NẠP Định lượng vấn đề kinh doanh ĐỊNH LƯỢNG Kết luận SUY DIỄN Định tính vấn đề kinh doanh Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 16
17. Qui trình nghiên cứu Mục tiêu Mô hình Cơ sở nghiên cứu nghiên cứu lý thuyết Báo cáo Thiết kế Thực hiện kết quả nghiên cứu nghiên cứu Hãy cho biết nội dung và mối quan hệ giữa các thành phần trong sơ đồ này? Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 17
18. Phương pháp luận NCKH Tạo ra tri thức khoa học bằng những cách thức nào Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 18
19. Phương pháp luận NCKH QUY NẠP SUY DIỄN Định tính Định lượng Xây dựng LÝ THUYẾT Kiểm định Quá trình KHOA HỌC Phương sai (process (variance theorizing) theorizing) Phối hợp (triangulation ─mixed methodology) Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 19
20. Xây dựng và kiểm định LTKH • Qui nạp (induction)–định tính (định lượng): xây dựng lý thuyết khoa học (grounded theory– process theorizing) • Suy diễn (deduction)–định lượng (định tính): xây dựng lý thuyết khoa học dựa vào lý thuyết và kiểm định nó bằng định lượng (variance theorizing) hoặc định tính • Kết hơp (mixed methodology)–định tính + định lượng: xây dựng và kiểm định lý thuyết khoa học với nhiều dạng dữ liệu khác nhau Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 20
21. XD và KĐ LTKH: nguyên tắc đa hướng ◼ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC  ĐA HƯỚNG (TRIANGULATION) ❑ đa lý thuyết (theory triangulation) ❑ đa phương pháp (methodology triangulation) ❑ đa dữ liệu (data triangulation) Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 21
22. Vai trò của nghiên cứu hàn lâm trong thực tiễn • Nền tảng cho các nghiên cứu ứng dụng • Không có nghiên cứu hàn lâm không có nghiên cứu ứng dụng • Không có gì thực tế bằng một lý thuyết tốt (Lewin 1945) Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 22
23. Nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng ◼ Nghiên cứu hàn lâm thường không thể ứng dụng mà cần nghiên cứu tiếp theo để ứng dụng ◼ Nghiên cứu tiếp theo có thể ở dạng ❑ Hàn lâm giải quyết vấn đề ❑ Ứng dụng ra quyết định kinh doanh ◼ Cần phân biệt ứng dụng và nghiên cứu ứng dụng Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 23
24. “Phóng viên giỏi có thể đóng góp thông tin mới và đôi khi quan trọng cho kho tàng tri thức. Nhà khoa học giỏi cũng có thể làm điều đó, nhưng họ làm vậy không phải vì họ là nhà khoa học mà vì họ là phóng viên giỏi” “Good reporters can contribute new and sometimes important information to the body of knowledge. Good scientists can do the same thing, doing so not because they are scientists but because they are good reporters” (Dubin 1978, p16). Nguyễn Đình Thọ, ĐH Kinh tế TPHCM 24