Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin - Chương III: Chủ nghĩa duy vật lịch sử

Nội dung text: Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin - Chương III: Chủ nghĩa duy vật lịch sử

1. CHƯƠNG III CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ
2. NỘI DUNG 1. VAI TRÒ CỦA SẢN XUẤT VẬT CHẤT VÀ QUY LUẬT QUAN HỆ SẢN XUẤT PHÙ HỢP VỚI TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT 2. BIỆN CHỨNG CỦA CƠ SỞ HẠ TẦNG VÀ KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNG 3. TỒN TẠI XÃ HỘI QUYẾT ĐỊNH Ý THỨC XÃ HỘI VÀ TÍNH ĐỘC LẬP TƯƠNG ĐỐI CỦA Ý THỨC XÃ HỘI 4. HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI 5. VAI TRÒ CỦA ĐẤU TRANH GIAI CẤP VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI ĐỐI VỚI SỰ VẬN ĐỘNG, PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI CÓ ĐỐI KHÁNG GIAI CẤP
3. I.VAI TRÒ CỦA SẢN XUẤT VẬT CHẤT VÀ QUY LUẬT QUAN HỆ SẢN XUẤT PHÙ HỢP VỚI TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT 1. Vai troø cuûa saûn xuaát cuûa caûi vaät chaát Söï toàn taïi vaø phaùt trieån xaõ hoäi Hoaït Hoaït ñoäng Hoaït ñoäng Hoaït ñoäng ñoäng kinh chính trị văn hóa, toân giaùo tế nghệ thuật Saûn xuaát ra cuûa caûi vaät chaát Lao ñoäng saûn xuaát
4. Các yếu tố cơ bản của quá trình lao động sản xuất Sức lao động Đối tượng lao động Tư liệu lao động
5. Phân biệt lao ñoäng vaø söùc lao ñoäng Hoaït ñoäng coù muïc ñích, coù yù Lao thöùc của con người tác động vào ñoäng giới tự nhiên tạo ra sản phẩm phục vụ nhu cầu Tổng hợp toàn bộ thể lực và trí lực có Sức lao động trong cơ thể của người đang sống
6. Là những vật có trong Đối tượng tự nhiên mà lao động lao động tác động vào nhằm biến đổi theo mục đích
7. Là vật làm yếu tố truyền dẫn Tư liệu sự tác động của lao động lao động đến đối tượng lao động
8. Caùc yeáu toá cô baûn cuûa quaù trình lao ñoäng saûn xuaát. Ñoái töôïng lao ñoäng Tö lieäu saûn xuaát + söùc lao ñoäng Quaù trình lao ñoäng saûn xuaát Tö lieäu lao ñoäng
9. * Vai troø cuûa caùc yeáu toá trong quaù trình lao ñoäng saûn xuaát. SÖÙC Lao ñoäng saûn xuaát TÖ LIEÄU LAO + SAÛN ÑOÄNG XUAÁT Söùc lao ñoäng laø chuû theå, laø Tö lieäu saûn xuaát laø khaùch yeáu toá quyeát ñònh theå, laø ñieàu kieän caàn thieát
10. 2. QUY LUẬT QUAN HỆ SẢN XUẤT PHÙ HỢP VỚI TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT Con Töï ngöôøi CON NGÖÔØI nhieân 2 MAËT SAÛN XUAÁT Quan heä saûn Löïc löôïng xuaát saûn xuaát
11. a. Löïc löôïng saûn xuaát *Trình ñoä cuûa löïc löôïng saûn xuaát theå Ngöôøi lao ñoäng hieän ôû: trình ñoä Löïc cuûa ngöôøi lao löôïng Tö lieäu saûn xuaát ñoäng vaø khoa hoïc saûn xuaát coâng ngheä Khoa hoïc coâng ngheä * Löïc löôïng saûn xuaát laø toaøn boä naêng löïc saûn xuaát cuûa moät xaõ hoäi nhaát ñònh, ôû vaøo thôøi kyø nhaát ñònh.
12. b. Quan heä saûn xuaát CON NGÖÔØI Quan heä CON NGÖÔØI saûn xuaát Saûn xuaát Phaân Trao ñoåi Tieâu phoái duøng
13. Noäi dung cuûa quan heä saûn xuaát Quan heä phaân phoái Quan Quan heä toå chöùc heä saûn xuaát Quan heä sôû höõu
14. PTSX Lực Quan löôïng heä sản sản xuaát xuaát
15. Muèn sinh tån, con ngêi ph¶i tiÕn hµnh s¶n xuÊt vËt chÊt tuy nhiªn cã sù kh¸c nhau rÊt lín vÒ c¸ch thøc h¸i lîm vµ ®¸nh b¾t thêi ë thêi nguyªn thñy vµ ph¬ng thøc c«ng nghiÖp ë thêi hiÖn ®¹i
16. + Moái quan heä bieän chöùng giöõa löïc löôïng saûn xuaát vaø quan heä saûn xuaát Löïc löôïng saûn xuaát quyeát ñònh quan heä saûn xuaát Quy luaät quan heä saûn xuaát phuø Löïc Quan löôïng hôïp vôùi trình ñoä phaùt trieån cuûa löïc heä saûn saûn löôïng saûn xuaát xuaát xuaát Quan heä saûn xuaát taùc ñoäng trôû laïi löïc löôïng saûn xuaát
17. + Maâu thuaãn giöõa löïc löôïng saûn xuaát vôùi quan heä saûn xuaát. Lòch söû loaøi ngöôøi traûi qua caùc phöông thöùc saûn xuaát Coâng xaõ nguyeân Chieám höõu Phong Tö baûn chuû Coäng saûn thuyû noâ leä kieán nghóa chuû nghóa * Suy ñeán cuøng lòch söû phaùt tneån Caùch maïng cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi traûi qua caùc xaõ hoäi phöông thöùc saûn xuaát noái tieáp G/caáp G/caáp nhau laø do taùc ñoäng cuûa quy luaät bò trò thoáng trò quan heä saûn xuaát phuø hôïp vôùi trình ñoä phaùt trieån cuûa löïc löông Maâu thuaãn saûn xuaát. Löïc Quan löôïng heä saûn saûn xuaát xuaát
18. C«ng ty thÐp liªn doanh Nippovina (VN – NhËt) C«ng ty vËn t¶i Ng©n hµng Vietcombank viÔn d¬ng Vinashin CSHT trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở VN là nhiều thành phần kinh tế với nhiều hình thức tổ chức kinh tế khác nhau, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo.
19. Hệ tư tưởng của VN hiện nay: CN Mác – Lênin & Tư tưởng Hồ Chí Minh; truyền thống dân tộc, triết lý người Á Đông được xác lập trên nền tảng CSHT hÖ thèng thiÕt chÕ chÝnh trÞ-x· héi VN hiện nay, bao gåm ®¶ng Céng s¶n VN, Nhµ níc CHXHCNVN cïng c¸c tæ chøc x· héi kh¸c, trong mét c¬ cÊu thèng nhÊt d- íi sù l·nh ®¹o cña ®¶ng CSVN.
20. -Giai cấp nào giữ vai trò thống trị về kinh tế sẽ giữ vai trò thống trị về chính trị, tư tưởng, triết lý -Cơ sở hạ tầng thay đổi thì kiến trúc thượng tầng cũng thay đổi theo C«ng ty thÐp liªn doanh Nippovina (VN – NhËt) Ng©n hµng Vietcombank
21. C«ng ty thÐp liªn doanh Nippovina (VN – NhËt) Ng©n hµng Vietcombank
22. TỰ ĐỌC & THẢO LUẬN -HTKT-XH? -TẠI SAO NÓI SỰ PHÁT TRIỂN CÁC HTKT-XH LÀ MỘT QUÁ TRÌNH LỊCH SỬ, TỰ NHIÊN?
23. • Dùng để chỉ xã hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định, với một kiểu QHSX đặc trưng cho xã hội đó phù hợp với một trình độ nhất định của LLSX và với một kiến trúc thượng tầng tương ứng được xây dựng trên những QHSX ấy.
24. LS lµ do con CSCN ngêi t¹o ra nhng kh«ng TBCN ph¶i theo ý muèn chñ quan mµ PK theo c¸c quy luËt kh¸ch quan. CHNL CXNT
25. TỰ ĐỌC & THẢO LUẬN
26. NỘI DUNG THẢO LUẬN • TỒN TẠI XÃ HỘI? NÊU VÍ DỤ, TRƯỜNG HỢP VN • Ý THỨC XÃ HỘI? NÊU VÍ DỤ, TRƯỜNG HỢP VN • QUAN HỆ BIỆN CHỨNG CỦA TTXH & YTXH? NÊU VÍ DỤ, TRƯỜNG HỢP VN
27. Là phương diện tinh thần của xã hội; phản ánh điều kiện sinh hoạt vật chất của các cộng đồng người trong điều kiện xác định.
28. -Tự tôn “Làng mình”; Dị ứng với bên ngoài; - Bất li hương; - Trọng tình xóm - làng; - Trọng lệ làng hơn phép nước; - Khôn vặt; Trọng danh hão - Suy nghĩ theo thói quen đám đông – không coi trọng sáng kiến mới.
29. 1. Giai cấp và vai trò của đấu tranh giai cấp đối với sự phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp 2. Cách mạng xã hội và vai trò của nó đối với sự phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp TỰ ĐỌC & THẢO LUẬN
30. NỘI DUNG THẢO LUẬN • GIAI CẤP LÀ GÌ? • PHÂN BIỆT GIAI CẤP VÀ DÂN TỘC? • NGUỒN GỐC GIAI CẤP? • ĐẤU TRANH GIAI CẤP ?
31. Cộng đồng Quốc gia (Quyền lực NN) Dân tộc (liên kết các bộ tộc Thành quốc tộc) Cộng đồng: ngôn ngữ- lãnh thổ- kinh tế- văn hóa.
32. • C¸c tËp ®oµn ngêi to lín, ®îc ph©n biÖt víi nhau bëi ®Þa vÞ cña hä trong mét hÖ thèng kinh tÕ-x· héi nhÊt ®Þnh trong lÞch sö; kh¸c nhau vÒ quyÒn cña hä ®èi víi TLSX chñ yÕu, vÒ ®Þa vÞ trong tæ chøc lao ®éng x· héi, vÒ quy m« vµ c¸ch thøc hëng thô phÇn cña c¶i x· héi.
33. b. Nguồn gốc của giai cấp • Nguồn gốc trực tiếp của sự phân hóa giai cấp: Chế độ tư hữu • Nguồn gốc sâu xa của sự phân hóa giai cấp: tình trạng phát triển nhưng chưa đạt tới trình độ xã hội hóa cao của lực lượng sản xuất.
34. Là đấu tranh của những người bị áp bức về kinh tế, chính trị - xã hội
35. 2. Cách mạng xã hội và vai trò của nó đối với sự phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp a. Khái niệm cách mạng xã hội b. Vai trò của cách mạng xã hội đối với sự phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp
36. Khái niệm cách mạng xã hội • Nghĩa rộng: là sự biến đổi căn bản về chất trong toàn bộ các lĩnh vực của đời sống xã hội; là phương thức để chuyển một HTKT-XH lỗi thời sang một HTKT- XH mới • Nghĩa hẹp: là việc lật đổ một chế độ chính trị đã lỗi thời và thiết lập một chế độ chính trị tiến bộ hơn của giai cấp cách mạng
37. Nguyên nhân cách mạng xã hội • Nguyên nhân khách quan: mâu thuẫn giữa LLSX và QHSX • Nguyên nhân chủ quan: sự phát triển nhận thức và tổ chức của giai cáp cách mạng
38. b. Vai trò của cách mạng xã hội đối với sự phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp Là một trong những phương thức, động lực của sự phát triển xã hội