Bài giảng môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin - Chương 1: Chủ nghĩa duy vật biện chứng

Nội dung text: Bài giảng môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin - Chương 1: Chủ nghĩa duy vật biện chứng

1. Chương 1: CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG 1. Chủ nghĩa duy vật biện chứng là gì? 2. Quan điểm về vật chất? 3. Quan điểm về nguồn gốc, bản chất của ý thức? 4. Quan điểm về vai trò của ý thức? 5. Nguyên tắc phương pháp luận rút ra?
2. Tại sao triết học lại bàn những vấn đề trên? thế giới quan có tồn tại điểm của không? các THẾ Thế giới trường P GIỚI tồn tại phái triết như thế học nào? KHÁI Hiểu biết kết luận QUÁT này có ích phương NHẤT lợi gì? pháp luận
3. Chủ nghĩa duy vật biện chứng là gì? 1. Là quan điểm triết học Mác – Lênin khi giải quyết vấn đề cơ bản của triết học 2. Là hình thức cao nhất của chủ nghĩa duy vật
4. Vật chất là gì? 1. Tại sao lại quan tâm 1. Vì liên quan tới vấn tới vấn đề vật chất? đề cơ bản của triết học 2. Triết hoc nào quan tâm tới vấn đề vật 2. Chủ nghĩa duy vật chất? 3. Cụ thể 3. Quan tâm thế nào?
5. I. Chủ nghĩa duy tâm: 1. Thế giới (vật chất) không có thực, là ảo ảnh. 2. Ý thức không có quan hệ với thế giới bên ngoài 3. Trong cuộc sống, tinh thần đóng vai trò quyết định CNDT có khía cạnh tích cực song cơ bản có ảnh hưởng tiêu cực lên hoạt động của con người
6.  Chủ nghĩa duy vật: Thế giới có thực, mang tính vật chất (Cái gì tạo nên thế giới? Vật chất là gì? (*) Ý thức có quan hệ thế nào với vật chất? ( ) ) I. Chủ nghĩa duy vật cũ: 1) Chủ nghĩa duy vật cổ đại: chú trọng (*): Thế giới sinh ra từ vật chất 2) Chủ nghĩa duy vật cận đại: chú trọng ( ): Ý thức sinh ra từ bộ não người
7. Mặt tích cực và hạn chế trong quan niệm của CNDV trước Mác về VẬT CHẤT Nước TÍCH CỰC: HẠN CHẾ: Lấy thế giới Đồng nhất vật để giải chất với các sự Lửa thích thế vật cụ thể giới Nguyên tử Khối lượng
8. II. Chủ nghĩa duy vật biện chứng Thế giới tồn tại khách quan. Tính tồn tại khách quan là thuộc tính phổ biến nhất, quan trọng nhất của thế giới vật chất. Thuộc tính vật chất Quan niệm về vật chất Vật chất không phải là những vật cụ thể mà là tính tồn tại khách quan. Vật chất = tồn tại khách quan
9. Tóm lại: vật chất = thực tại kq (bên ngoài ý thức) và là nguồn gốc của ý thức Có dạng vật chất chưa biết Có dạng vật Vật chất là thực tại Có dạng vật chất chất trừu tượng khách quan cụ thể Có dạng vật chất đã biết
10. Quan niệm khác nhau giữa CNDV cũ và CNDV biện chứng về vật chất CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỦ NGHĨA DUY VẬT CŨ CHỨNG  Vật chất là vật cụ thể  Vật chất chỉ là thuộc nào đó tính (tồn tại khách  Vật chất có thể nhận quan) của mọi sự vật thức bằng giác quan  Vật chất không thể nhận thức bằng giác quan mà bằng lý trí
11. Ý thức là hiện tượng gì? Nó xuất hiện như thế nào?  Ý thức là hiện tượng tinh thần, kết quả của sự phản ánh cái vật chất vào bộ óc người trên cơ sở lao động thực tiễn của con người và tồn tại nhờ vào ngôn ngữ.  Về bản chất, ý thức là sự phản ánh có tính năng động, sáng tạo và tính xã hội
12. Ý thức có vai trò như thế nào? (vô hạn hay hữu hạn?) ▪ CNDT: Ý thức có vai trò vô hạn Tuyệt đối hóa ý thức, bất chấp thực tế khách quan ▪ CNDV cũ: ý thức không có vai trò Phủ nhận vai trò ý thức, dẫn tới thụ động ▪ CNDVBC: Ý thức có vai trò song không vô hạn mà hữu hạn. Nó bị giới hạn bởi vật chất mà nó phản ánh. (Để làm rõ vai trò ý thức, cần đặt trong quan hệ giữa nó với vật chất)
13. Nguyên tắc phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng? Nguyên tắc1 Phải tôn trọng thực tế Tôn trọng khách quan, làm theo khách quy luật khách quan. Phải xuất phát từ thực quan tế khách quan để đề ra chủ trương, chính sách ! Nguyên tắc 2: Cần phát huy tài Phát huy trí Việt Nam để tính tích nhanh chóng đưa cực chủ đất nước thoát quan khỏi nghèo nàn lạc hậu
14. Tóm tắt – Ghi nhớ 1) Chủ nghĩa duy vật biện chứng là lý luận triết học Mác – Lênin – trình độ cao nhất của chủ nghĩa duy vật 2) Chủ nghĩa duy vật biện chứng coi mọi vật thể không phải là vật chất mà chỉ là những dạng cụ thể (biểu hiện cụ thể) của vật chất 3) Chủ nghĩa duy vật biện chứng yêu cầu con người phải tôn trọng khách quan và phát huy tính tích cực chủ quan
15. KẾT THÚC CHƯƠNG I CÓ AI HOỈ GÌ KHÔNG? THẦY KÝ