Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ - Chương VI: Lạm phát và tiền tệ

Nội dung text: Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ - Chương VI: Lạm phát và tiền tệ

1. Ch−ơng VI Lạm phát v tiền tệ • Nội dung chính: – Khái niệm v đo l−ờng lạm phát – Nguyên nhân của lạm phát – Tác động của lạm phát 1
2. 6.1 Khái niệm, phân loại v nguyên nhân của lạm phát 6.1.1 Khái niệm • Theo Mác: lạm phát l việc trn đầy các kênh v các luồng l−u thông những tờ giấy bạc thừa dẫn đến giá cả tăng vọt • Theo P.Samuelson: lạm phát biểu thị một sự tăng lên trong mức giá cả chung • Theo M.Friedman: lạm phát l việc giá cả tăng nhanh v kéo di. Lạm phát luôn luôn v bao giờ cũng l một hiện t−ợng tiền tệ. 2
3. 6.1.1 Khái niệm • Lạm phát đ−ợc đo bằng chỉ số giá • Chỉ số đ−ợc sử dụng rộng ri nhất l chỉ số giá tiêu dùng CPI – Công thức tính CPI: n P = ti CPI t ∑ wi i=1 P0i • Chỉ số điều chỉnh GDP 3
4. 6.1.2 Phân loại lạm phát • Xét về mặt định l−ợng – Lạm phát một con số – Lạm phát phi m – Siêu lạm phát • Xét về mặt định tính: – Lạm phát cân bằng v lạm phát không cân bằng – Lạm phát dự đoán tr−ớc v lạm phát không dự đoán tr−ớc 4
5. 6.1.3 Nguyên nhân gây ra lạm phát 6.1.3.1 Cung ứng tiền tệ v lạm phát • Khi cung tiền tăng
   li suất giảm
   nhu cầu chi tiêu v đầu t− tăng
   tổng cầu tăng
   giá tăng: lạm phát xảy ra • Quá trình điều chỉnh: – Nền kinh tế tự điều chỉnh: tổng cầu tăng
   sản l−ợng tăng
   thất nghiệp giảm
   tiền l−ơng tăng
   chi phí của DN tăng
   tổng cung giảm – Chính phủ dùng chính sách để điều chỉnh: • chính sách tiền tệ thắt chặt 5 • chính sách ti khoá thắt chặt
6. 6.1.3.1 Cung ứng tiền tệ v lạm phát đồ thị P AS di hạn AS 3 AS 2 P3 C AS 1 P2 B P1 A AD 3 AD 2 AD 1 Y Yp 6
7. 6.1.3 Nguyên nhân gây ra lạm phát 6.1.3.2 Lạm phát do chi phí đẩy • Xảy ra do các cú sốc cung tiêu cực: giá dầu tăng, ng−ời lao động đòi tăng l−ơng
   tổng cung giảm
   giá tăng v sản l−ợng giảm: nền kinh tế trải qua lạm phát đi kèm suy thoái • Quá trình điều chỉnh – Nền kinh tế tự điều chỉnh: tổng cung giảm
   sản l−ợng giảm
   thất nghiệp tăng
   tiền l−ơng giảm
   chi phí của DN giảm
   tổng cung tăng 7
8. 6.1.3.2 Lạm phát chi phí đẩy P AS di hạn AS 2 AS 1 A’ P2 P1 A AD 1 Y Yp 8
9. 6.1.3.2 Lạm phát do chi phí đẩy • Quá trình điều chỉnh – Chính phủ dùng chính sách để điều chỉnh: phải đánh đổi giữa mục tiêu ổn định giá cả v ổn định sản l−ợng • Nếu chính phủ theo đuổi mục tiêu ổn định giá (duy trì mức giá tại mức P1): dùng chính sách ti khoá thắt chặt (tăng thuế hoặc giảm chi tiêu) hoặc chính sách tiền tệ thắt chặt. • Nếu chính phủ theo đuổi mục tiêu ổn định sản l−ợng (duy trì sản l−ợng tại mức YP): dùng chính sách ti khoá mở rộng hoặc chính sách tiền tệ mở rộng 9
10. 6.1.3.2 Lạm phát chi phí đẩy Đồ thị tr−ờng hợp chính phủ theo đuổi mục tiêu ổn định giá P AS di hạn AS 2 AS 1 A’ P 2 B P1 A AD 1 AD 2 Y Y 2 Y1 Yp 10
11. 6.1.3.2 Lạm phát chi phí đẩy Đồ thị tr−ờng hợp chính phủ theo đuổi mục tiêu ổn định sản l−ợng P AS di hạn AS 2 AS 1 P3 B P2 A’ P1 A AD 2 AD 1 Y Y1 Yp 11
12. 6.1.3 Nguyên nhân gây ra lạm phát 6.1.3.3 Lạm phát do cầu kéo • Tổng cầu tăng
    đ−ờng tổng cầu dịch phải
    giá tăng v sản l−ợng tăng • Quá trình điều chỉnh – Nền kinh tế tự điều chỉnh: tổng cầu tăng
    sản l−ợng tăng
    thất nghiệp giảm
    tiền l−ơng tăng
    chi phí của DN tăng
    tổng cung giảm – Chính phủ dùng chính sách điều chỉnh: dùng chính sách ti khoá hoặc tiền tệ thắt chặt 12
13. 6.1.3.2 Lạm phát cầu kéo P AS di hạn AS 2 AS 1 A’ P2 P1 A AD 2 AD 1 Y Yp Y1 13
14. 6.1.3 Nguyên nhân gây ra lạm phát 6.1.3.4 Thâm hụt ngân sách v lạm phát • Các biện pháp ti trợ cho thâm hụt – Phát hnh trái phiếu chính phủ: biện pháp ny không ảnh h−ởng đến cơ sở do đó không lm tăng cung ứng tiền tệ v do đó không gây ra lạm phát. – Phát hnh tiền: biện pháp ny trực tiếp lm tăng cung tiền v dẫn đến lạm phát 14
15. 6.1.3 Nguyên nhân gây ra lạm phát 6.1.3.5 Lạm phát theo tỷ giá hối đoái • Khi đồng nội tệ mất giá, tâm lý ng−ời sản xuất trong n−ớc muốn kéo giá lên theo mức tăng của tỷ giá hối đoái • Khi tỷ giá hối đoái tăng, giá nguyên liệu hng hoá nhập khẩu cũng tăng cao dẫn đến lạm phát do chi phí đẩy. 15
16. 6.2 Tác động của lạm phát • Lạm phát v li suất – Lạm phát tăng
    li suất danh nghĩa tăng
    suy thoái kinh tế v thất nghiệp gia tăng • Lạm phát v thu nhập thực tế – Thu nhập danh nghĩa không đổi, lạm phát xảy ra sẽ lm giảm thu nhập thực tế 16
17. 6.2 Tác động của lạm phát • Lạm phát v phân phối thu nhập không bình đẳng – Phân phối lại thu nhập giữa ng−ời cho vay v ng−ời đi vay – Gia tăng sự cách biệt về thu nhập giữa ng−ời giu v ng−ời nghèo • Lạm phát v nợ quốc gia 17
18. 6.3 Biện pháp khắc phục lạm phát 6.3.1 Những biện pháp tình thế • Giảm l−ợng tiền trong nền kinh tế • áp dụng chính sách ti khoá thắt chặt • Tăng quỹ hng hoá tiêu dùng • Đi vay v xin viện trợ n−ớc ngoi 18
19. 6.3 Biện pháp khắc phục lạm phát 6.3.2 Những biện pháp chiến l−ợc • Cải cách tiền tệ • Thúc đẩy phát triển sản xuất hng hoá v mở rộng l−u thông hng hoá • Cắt giảm biên chế quản lý hnh chính nhằm giảm chi tiêu th−ờng xuyên của NSNN • Tăng c−ờng quản lý điều hnh NSNN trên cơ sở tăng các khoản thu, chống thất thu, nâng cao hiệu quả của các khoản chi. 19