Bài giảng Kế toán tài chính - Chương 6: Kế toán vốn chủ sở hữu

Nội dung text: Bài giảng Kế toán tài chính - Chương 6: Kế toán vốn chủ sở hữu

1. CHƯƠNG 6 Kấ́ TOÁN Vễ́N CHỦ SỞ HỮU Shareholders’ Equity LỚP Kấ́ TOÁN-KIấ̉M TOÁN
2. MỤC TIấU -Objectives Nhọ̃n biờ́t được sự khỏc nhau về nguồn vốn hoạt động của cỏc loại hỡnh doanh nghiệp. Xác định được nguồn hỡnh thành và mục đớch sử dụng nguồn vốn. Tụ̉ chức kế toỏn cỏc nghiệp vụ liờn quan đến nguồn vốn chủ sở hữu Trỡnh bày thụng tin trờn BCTC [Image Info] www.wizdata.co.kr - Note to customers : This image has been licensed to be used within this PowerPoint template only. You may not extract the image for any other use.
3. TÀI LIậ́U HỌC TẬP Giỏo trỡnh KTTC- Q1 VAS 01, VAS 21 TT 200/2014/TT-BTC [Image Info] www.wizdata.co.kr - Note to customers : This image has been licensed to be used within this PowerPoint template only. You may not extract the image for any other use.
4. NỘI DUNG - Contents 6.1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 6.2 VỐN GểP CỦA CHỦ SỞ HỮU 6.3 LỢI NHUẬN SAU THUẾ CHƯA PHÂN PHỐI 6.4 CÁC KHOẢN ĐIỀU CHỈNH VCSH 6.5 CÁC QUỸ DỰ TRỮ 6.6 TRÌNH BÀY THễNG TIN
5. 6.1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG Định nghĩa - Là giỏ trị tài sản cũn lại của DN sau khi trừ đi cỏc nghĩa vụ nợ phải trả của DN. - Là phõ̀n tài sản thuõ̀n của DN còn lại thuụ̣c sở hữu của cụ̉ đụng, thành viờn góp vụ́n. DN được quyền chủ động sử dụng linh hoạt cỏc nguồn vốn chủ sở hữu theo điều lệ của DN
6. Nệ̃I DUNG Vễ́N CHỦ SỞ HỮU Theo nguụ̀n hình thành: • Vụ́n đõ̀u tư của chủ sở hữu • Lợi nhuận từ hoạt đụ̣ng kinh doanh • Chờnh lệch tỷ giỏ • Chờnh lệch đỏnh giỏ lại TS • Nguồn kinh phớ, quỹ khỏc
7. 6.2 Kế toỏn Vốn đõ̀u tư của chủ sở hữu - Vốn góp của chủ sở hữu: là vụ́n góp của chủ doanh nghiệp, của cỏc thành viờn, vốn cổ phần, vốn của nhà nước hoặc cấp trờn cấp. Đối với cụng ty cổ phần là giỏ trị cổ phần đó phỏt hành theo mệnh giỏ. - Thặng dư vốn cổ phần: là chờnh lệch giữa giá phát hành và mệnh giỏ cổ phiếu (chỉ ỏp dụng cho cụng ty cổ phần). - Quyờ̀n chọn chuyờ̉n đụ̉i trái phiờ́u: là cṍu phõ̀n vụ́n của trái phiờ́u chuyờ̉n đụ̉i tại thời điờ̉m báo cáo.
8. 6.2 Kế toỏn Vốn đõ̀u tư của chủ sở hữu - Vốn góp của chủ sở hữu: là vụ́n góp của chủ doanh nghiệp, của cỏc thành viờn, vốn cổ phần, vốn của nhà nước hoặc cấp trờn cấp. Đối với cụng ty cổ phần là giỏ trị cổ phần đó phỏt hành theo mệnh giỏ. - Thặng dư vốn cổ phần: là chờnh lệch giữa giá phát hành và mệnh giỏ cổ phiếu (chỉ ỏp dụng cho cụng ty cổ phần) - Quyờ̀n chọn chuyờ̉n đụ̉i trái phiờ́u: là cṍu phõ̀n vụ́n của trái phiờ́u chuyờ̉n đụ̉i tại thời điờ̉m báo cáo. - Cổ phiếu quỹ: giỏ trị cổ phiếu do doanh nghiệp mua laị trong sụ́ cụ̉ phiờ́u do cụng ty đã phát hành ra cụng chúng(chỉ ỏp dụng cho cụng ty cổ phần).
9. 6.2 Kế toỏn Vốn đõ̀u tư của chủ sở hữu CPPT có quyờ̀n biờ̉u 41111 Vốn góp của quyờ́t CSH 411 4111 Cụ̉ phiờ́u ưu đãi 41112 Vụ́n Thặng dư vụ́n đõ̀u cụ̉ phõ̀n tư 4112 của CSH Quyờ̀n chọn chuyờ̉n đụ̉i TP 4112
10. 6.2. Kế toỏn Vốn đõ̀u tư của chủ sở hữu 111,112 4111 412,414,441 Bụ̉ sung vụ́n từ các nguụ̀n vụ́n Hoàn trả vụ́n góp cho hợp pháp khác các chủ sở hữu 111,112,152,121 Nhọ̃n vụ́n góp của các chủ sở hữu 331,338,341 Chuyờ̉n vay, nợ phải trả thành vụ́n góp 4118 111,152,211 Nhọ̃n quà biờ́u tặng, tài trợ
11. Vớ dụ 6.1 nhận vốn kinh doanh do Ngõn sỏch Nhà nước đầu tư giao vốn. Ngày 10/1/N cụng ty Vinh Phát nhọ̃n được Quyờ́t định cṍp phát vụ́n, và đã nhọ̃n được vụ́n cṍp bao gồm tiền gửi ngõn hàng 500.000.000đ, và tài sản cố định hữu hỡnh là 800.000.000đ.
12. Vớ dụ 6.2 nhận vốn gúp bằng TSCĐ, cổ phiếu Ngày 1/1/N cụng ty ANZ nhọ̃n được vụ́p góp của cụng ty K bằng TSCĐHH có nguyờn giỏ 500.000.000đ, đó hao mũn 100.000.000đ, được thỏa thuận gúp vốn với giá trị là 450.000.000đ.
13. Vớ dụ 6.3 nhận vốn gúp bằng TSCĐ, cổ phiếu Ngày 10/1/N cụng ty ANZ nhọ̃n thờm vụ́n góp của cụng ty K bằng cổ phiếu T&T, số lượng 10.000 cp, mệnh giỏ 10.000đ/cp, giỏ chuyển giao theo thỏa thuận là 50.000 đ/cp, (Cụng ty ANZ nắm giữ cổ phiếu T&T với mục đớch thương mại) .
14. Vớ dụ 6.4 nhận quà biếu tặng hoặc hàng viện trợ khụng hoàn lại Ngày 10/5/N cụng ty GHF được tặng mụ̣t sụ́ hàng trị giá 200.000.000đ từ cụng ty Vĩnh Phú (cơ quan cú thẩm quyền yờu cầu ghi tăng vốn)
15. Vớ dụ 6.5 kết chuyển tăng vốn đầu tư của chủ sở hữu từ nguồn vốn XDCB Ngày 10/5/N cụng ty ODP mua mụ̣t phương tiợ̀n vọ̃n tải dùng ở bụ̣ phọ̃n bán hàng, cú giỏ mua chưa thuế là 500.000.000đ, thuế GTGT 10% toàn bộ đó được trả bằng tiền gởi ngõn hàng, tài sản này được đõ̀u tư bằng nguồn vốn đầu tư XDCB và dựng vào sản xuất kinh doanh
16. Vớ dụ 6.6 hoàn trả vốn cho cỏc chủ sở hữu. Ngày 10/5/N cụng ty TT tiờ́n hành bàn giao tài sản hoàn trả vốn cho nhà nước là 800.000.000đ gồm tiền mặt là 500.000.000đ và hàng hóa trị giỏ 30.000.000đ
17. 6.3 Kế toỏn Lợi nhuọ̃n sau thuờ́ chưa phõn phụ́i Hoạt đụ̣ng kinh doanh chính Lợi nhuọ̃n từ HĐSXKD LN sau thụng thường Hoạt đụ̣ng tài chính thuờ́ chưa PP của DN Lợi nhuọ̃n từ hoạt đụ̣ng khác
18. 6.3 Kế toỏn Lợi nhuọ̃n sau thuờ́ chưa phõn phụ́i Nội dung phõn chia lợi nhuận của DN: - Trớch lập cỏc quỹ (QĐTPT, QDPTC, QKTPL, cỏc quỹ khỏc thuộc VCSH). - Bổ sung NVKD. - Chia cổ tức cho cỏc cổ đụng, Chia lợi nhuận cho cỏc nhà đầu tư.
19. 6.3 Kế toỏn Lợi nhuọ̃n sau thuờ́ chưa phõn phụ́i Trỡnh tự phõn chia lợi nhuận • Trong năm (thường hằng qỳy) DN tạm thời phõn chia và sử dụng lợi nhuận nhưng theo nguyờn tắc: số tạm chia và sử dụng khụng được quỏ số lói thực tế của từng kỳ hạch toỏn. • Cuối năm TC (hoặc đầu năm sau), khi xỏc định số lợi nhuận được phõn chia chớnh thức cho cỏc mục đớch (căn cứ Bỏo cỏo quyết toỏn thuế, kết quả kiểm toỏn, ) DN phải so sỏnh số tạm phõn phối để xử lý phần chờnh lệch.
20. KT phõn chia lợi nhuận kế toỏn sau thuế TNDN Tk sử dụng: Tk 421 LNSTCPP Tk 4211 LN sau thuế chưa phõn phối năm trước Tk 4212 LN sau thuế chưa phõn phối năm nay 421 Kết chuyờ̉n lỗ Kết chuyờ̉n lói Phõn phối LN Xử lý lỗ SDCK: Lỗ ckỳ SDCK: chưa xử lý LNCLCPP ckỳ
21. 111,112,3388111,112,3388 421(4212) 911 Trả cổ tức/ chia LN cho (2)Trong (1) Kết chuyển nhà đầu tư năm tạm lói thuần sau 414,418,353414,418,353 chia LN T.TNDN trg kyứứ Trớch cỏc quỹ (3) Cuối 42114211 năm tớnh và xđ CL chia LN KC LNCPPNN 411411 sang LNCPP Bổ sung NVKD từ LN để lại năm trước (nếu lỗ) 42114211 Đầu năm TC KC LN CPP năm nay sang LNCPP năm trước
22. VD 6.7: Tại một CTyNN (là cụng ty TNHH nhiều thành viờn, cú vốn tự huy động, tỷ lệ vốn đầu tư của NN là 1, tự huy động 3) cú cỏc NVKT sau: 1. Trong năm DN quyết định tạm trả LN cho cổ đụng 120tr bằng TGNH, tạm trớch lập cỏc quỹ 25tr cho qũy đầu tư, 4tr cho qũy điều hành của giỏm đốc, 35tr cho qũy khen thưởng và 16tr cho qũy PL 2. Sang đầu năm sau, sau khi tớnh toỏn DN xỏc định: - Lợi nhuận sau thuế cả năm trước: 500triệu - Chia lợi nhuận cho cổ đụng 30% - Số cũn lại được chia theo tỷ lệ vốn nhà nước đầu tư tại cụng ty và vốn cụng ty tự huy động . Trong đú phần chia theo vốn nhà nước đầu tư được bổ sung NVKD, phần chia theo vốn tự huy động được phõn phối như sau: - Lập quỹ đầu tư phỏt triển 40%. - Lập quỹ điều hành giỏm đốc: 5% - Phần cũn lại lập quỹ khen thưởng và phỳc lợi, trong đú quỹ khen thưởng 60% quỹ phỳc lợi 40%. Yờu cầu: Định khoản tỡnh hỡnh trờn.
23. 6.4 Kờ́ toán các khoản điờ̀u chỉnh vụ́n chủ sở hữu 6.4.1 Kờ́ toán chờnh lợ̀ch đánh giá lại tài sản Chờnh lệch đỏnh giỏ lại tài sản là khoản chờnh lệch giữa giỏ gốc đó ghi trờn sổ kế toỏn với giỏ trị được xỏc định lại của cỏc loại tài sản trong doanh nghiệp. Doanh nghiệp thực hiện đỏnh giỏ lại tài sản trong cỏc trường hợp sau: – Theo quyết định của cơ quan nhà nước cú thẩm quyền. – Thực hiện chuyển đổi sở hữu cụng ty: cổ phần húa, bỏn cụng ty, đa dạng húa hỡnh thức sở hữu.
24. Kờ́ toán chờnh lợ̀ch đánh giá lại tài sản Chờnh lệch giỏ giảm 412 152,156,211, Chờnh lệch 411 đánh giỏ tăng Cuối niờn độ xử lý CLĐGLTS (CLtăng>CL giảm) (CL giảm>CLtăng)
25. Vớ dụ 6.8 Đánh giá lại tài sản. Ngày 1/5/N cụng ty TT tiờ́n hành đánh giá lại 1 TSCĐHH và 1 lụ NVL theo quyờ́t định của Nhà nước. TS có NG 500.000.000đ, HM 80.000.00đ được đánh giá tăng 20%, lụ NVL được đánh giá giảm 30%, biờ́t rằng giá gụ́c của lụ hàng này là 900.000.000đ.
26. Vớ dụ 6.9 Đánh giá lại tài sản. Cuối niờn độ kế toỏn cụng ty TT xử lý chờnh lệch đỏnh giỏ lại tài sản theo quyết định của Ban giỏm đốc vào vốn đõ̀u tư của chủ sở hữu.
27. 6.5 Kế toỏn trớch lập và sử dụng cỏc quỹ DN thuộc VCSH - Quỹ đầu tư phỏt triển(414), quỹ khỏc thuộc VCSH(418): Đều hỡnh thành từ việc trớch lập từ lợi nhuận sau thuế TN DN theo một tỷ lệ do NN quy định trong quy chế tài chớnh. Trong đú: - Quỹ đầu tư phỏt triển(414): Quỹ này dựng vào việc mở rộng quy mụ sản xuất, kinh doanh hoặc đầu tư chiều sõu của DN. - Quỹ khỏc thuộc vốn chủ sở hữu(418): Quỹ này dựng vào cỏc mục đớch khỏc phục vụ cụng tỏc điều hành của ban giỏm đốc, hội đồng quản trị.
28. Kế toỏn trớch lập và sử dụng cỏc quỹ DN thuộc VCSH KT Qũy đầu tư phỏt triển (Tk 414) KT Cỏc qũy khỏc thuộc VCSH (Tk 418) 414,418 Do sử dụng cỏc Do trớch lập quỹ theo chớnh từ LN KT sau sỏch tài chớnh thuế TNDN hiện hành.
29. Kế toỏn quỹ hỗ trợ sắp xếp DN (TK 417) - TK này chỉ sử dụng ở cỏc CTTNHH 1 thành viờn do NN sở hữu 100% vốn điều lệ theo quy định của phỏp luật. 13851385 417417 13851385 Số thu về CP húa Số đó chi trả về 111,112111,112 111,112111,112 CP húa Số thu của quỹ theo qđ của cấp cú th/quyền Điều chuyển quỹ
30. Trỡnh bày thụng tin trờn BCTC NGUỒN VỐN MS Số Cuối Số đầu năm năm D- Vốn chủ sở hữu I. Vốn chủ sở hữu 1- Vốn góp của chủ sở hữu 2- Thặng dư vốn cổ phần 3- Quyờ̀n chọn chuyờ̉n đụ̉i trái phiờ́u 4- Vốn khỏc của chủ sở hữu 5- Cổ phiếu quỹ 6- Chờnh lợ̀ch đánh giá lại tài sản 7- Chờnh lợ̀ch tỷ giá hụ́i đoái 8- Quỹ đõ̀u tư phát triờ̉n 9- Quỹ hụ̃ trợ sắp xờ́p doanh nghiợ̀p 10- Quỹ khác thuụ̣c vụ́n chủ sở hữu 11- Lợi nhuọ̃n sau thuờ́ chưa phõn phụ́i II. Nguồn kinh phớ và quỹ khỏc 1- Nguồn kinh phớ 2- Nguồn kp đó hỡnh thành TSCĐ
31. TÓM TẮT Vốn chủ sở hữu là giỏ trị vốn của doanh nghiệp, được tớnh bằng số chờnh lệch giữa giỏ trị Tài sản của doanh nghiệp trừ (-) Nợ phải trả. Vốn chủ sở hữu xột theo thời điểm hỡnh thành bao gồm: vốn của cỏc nhà đầu tư gúp khi thành lập doanh nghiệp và vốn được hỡnh thành trong quỏ trỡnh hoạt động của doanh nghiệp. Kế toỏn vốn chủ sở hữu phải tuõn thủ chặt chẽ những thủ tục mang tớnh phỏp lý như khi tăng giảm vốn điều lệ, khi phỏt hành cổ phiếu hoặc khi phõn phối lợi nhuận Tổ chức việc ghi chộp, phản ỏnh chớnh xỏc, đầy đủ cỏc nghiệp vụ kinh tế phỏt sinh liờn quan đến vốn chủ sở hữu là nhiệm vụ của kế toỏn và là điều kiện quan trọng để gúp phần đỏnh giỏ thụng tin hữu ớch về tỡnh hỡnh tài chớnh của doanh nghiệp.