›
›

Bài giảng Hệ thống tài chính - Sử Đình Thành

pdf 73 trang ngocly 2750
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Hệ thống tài chính - Sử Đình Thành", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_he_thong_tai_chinh_su_dinh_thanh.pdf

Nội dung text: Bài giảng Hệ thống tài chính - Sử Đình Thành

  1. HEÄ THOÁNG TAØI CHÍNH PGS.TS Söû Ñình Thaønh 2/10/2009 1
  2. Noäi dung nghieân cöùu ƒ Khaùi quaùt heä thoáng taøi chính ƒ Thò tröôøng taøi chính ƒ Caùc ñònh cheá taøi chính ƒ Cô sôû haï taàng taøi chính ƒ Ño löôøng söï phaùt trieån heä thoáng taøi chính 2/10/2009 2
  3. KHAÙI QUAÙT „ Heä thoáng taøi chính goàm: ƒ Saân chôi (playing field): Thò tröôøng taøi chính. ƒ Nhöõng tham gia thò tröôøng (market players): Caùc ñònh cheá taøi chính. ƒ Cô sôû haï taàng taøi chính cuûa thò tröôøng taøi chính 2/10/2009 3
  4. Heä thoáng Tieàn lôøi taøi chính lôøi Tieàn Quyõ Thò tröôøng taøi chính Quyõ Ngöôøi tieát kieäm Ngöôøi vay voán øi T ô ie l àn Quyõ Trung gian Quyõ àn lô e øi i taøi chính T 2/10/2009 4
  5. KHAÙI QUAÙT Chöùc naêng cuûa heä thoáng: „ Huy ñoäng tieát kieäm „ Cung caáp caùc dòch vuï taøi chính „ Quaûn lyù ruûi ro 2/10/2009 5
  6. Caùc dòch vuï ñöôïc cung caáp bôûi heä thoáng taøi chính: Heä thoáng Huy động Tieàn lôøi Dịch vụ taøi chính ià lôøi Tieàn tiếtkiệm taøi chính Thò tröôøng Quyõ taøi chính Quyõ Ngöôøi tieát kieäm Ngöôøi vay voán øi T ô ie Quyõ l àn Trung gian Quyõ àn lô e øi taøi chính i T 2/10/2009 Ruûi ro 6
  7. THÒ TRÖÔØNG TAØI CHÍNH „ Thò tröôøng taøi chính coù chöùc naêng chuyeån giao tröïc tieáp caùc quyõ tieàn teä giöõa doanh nghieäp (ngöôøi caàn huy ñoäng voán) vaø caùc nhaø ñaàu tö (ngöôøi ñaàu tö voán ñeå kieám lôøi). 2/10/2009 7
  8. QUOÁC TEÁ HOÙA THÒ TRÖÔØNG TAØI CHÍNH ƒ Thò tröôøng traùi phieáu quoác teá: ƒCoâng cuï taøi chính phoå bieán treân thò tröôøng traùi phieáu quoác teá laø traùi phieáu cuûa moät coâng ty Ñöùc baùn ôû Myõ vaø coù meänh giaù baèng ñoàng ñoâla Myõ . ƒEurobonds: Traùi phieáu coù meänh giaù baèng ñoàng ñoâla Myõ nhöng baùn ôû thò tröôøng Chaâu aâu. ƒMoät loaïi cuûa Eurobonds laø Eurocurrencies hay Eurodollars: ñoàng ñola ñöôïc gôûi vaøo moät ngaân haøng ôû ngoaøi nöôùc Myõ hoaëc trong nhöõng chi nhaùnh ngaân haøng cuûa Myõ ôû nöôùc ngoaøi. ƒ Thò tröôøng chöùng khoaùn theá giôùi: ƒ Thò tröôøng chöùng khoaùn cuûa Myõ 2/10/2009 8
  9. Thò tröôøng tieàn teä „ Thò tröôøng tieàn teä mua baùn caùc loaïi chöùng khoaùn coù tính loûng cao - khaû naêng chuyeån ñoåi ra tieàn cao, kyø haïn döôùi 1 naêm. 2/10/2009 9
  10. Thò tröôøng tieàn teä „ Thò tröôøng tieàn teä coù ñaëc ñieåm: ƒ Tính thanh khoaûn cao ƒ An toaøn „ Laõi suaát ñöôïc hình thaønh treân thò tröôøng tieàn teä ñöôïc xem laø laõi suaát cô baûn, ñaëc bieät laõi suaát lieân ngaân haøng. „ Treân thò tröôøng quoác teá coù caùc laõi suaát tieàn teä noåi tieáng: Libor (London inter – bank offerred rate), Sibor, Pibor 2/10/2009 10
  11. Thò tröôøng tieàn teä Laõi suaát tín duïng ñöôïc xaây döïng döïa vaøo laõi suaát cô baûn: Laõi suaát tín duïng = Libor + x% (Spread) Chính yeáu toá % spead taïo ra söï khaùc bieät giöõa caùc loaïi laõi suaát. 2/10/2009 11
  12. Thôøi gian 2/10/2009 12
  13. Thò tröôøng tieàn teä Chuû theå: ƒ Caùc ngaân haøng thöông maïi ƒ Caùc ñònh cheá phi ngaân haøng ƒ Kho baïc nhaø nöôùc ƒ Ngaân haøng trung öông 2/10/2009 13
  14. Thò tröôøng tieàn teä 9 Caùc coâng cuï: ƒ Chöùng chæ tieàn gôûi coù theå chuyeån nhöôïng ( Negotiable certificates of deposit): ƒ Phaùt haønh coù meänh giaù lôùn. ƒ Ngöôøi gôûi tieàn coù theå thöông löôïng laõi suaát vôùi ngaân haøng. ƒ Ñöôïc giao dòch treân thò tröôøng môû. ƒ Tín phieáu kho baïc ( T bills): ƒ Kho baïc phaùt haønh, muïc ñích caân ñoái 2/10/2009tieàn maët cuûa NSNN. 14
  15. Thò tröôøng tieàn teä ƒ Thöông phieáu (Commercial paper: CP) ƒ Do caùc coâng ty lôùn coù uy tín phaùt haønh trong quaù trình mua baùn chiuï haøng hoùa. ƒ Mua baùn giöõa coâng ty, caù nhaân, ngaân haøng. ƒ Thôøi gian ngaén (6,9, toái ña 1 naêm) ƒ Giaáy baûo laõnh ngaân haøng (banker’s acceptances: BAs): ƒ Do caùc doanh nghieäp phaùt haønh ñöôïc baûo laõnh cuûa ngaân haøng ƒ Hôïp ñoàng mua baùn laïi (Repurchase agreements) ƒ Repos laø moät hôïp ñoàng giöõa ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn caùc chöùng khoaùn nôï. 2/10/2009 15
  16. Thò tröôøng tieàn teä Ñoái vôùi Repos coù caùc loaïi: ƒ Repo: hôïp ñoàng mua laïi giöõa hai ñoái taùc, trong ñoù 1 ñoái taùc baùn cho ñoái taùc khaùc 1 chöùng khoaùn ôû möùc giaù ñaëc bieät vôùi thoûa thuaän mua chöùng khoaùn ñoù trôû laïi ngaøy sau ñoù ôû möùc giaù ñaëc bieät ƒ Reverse repo: laø moät khía caïnh ñoái ngöôïc cuûa nghieäp vuï repo, bôûi ñoù ñoái taùc khaùc – ngöôøi mua vaø baùn laïi sau ñoù chöùng khoaùn. 2/10/2009 16
  17. Thò tröôøng tieàn teä Ñoái vôùi Repos: ƒ Repo vaø reverse repo ngaén haïn (thöôøng qua ñeâm - ñeán 7 ngaøy) ƒ Coù theå söû duïng Tbills vaø caùc loaïi chöùng khoaùn coù ghi danh. ƒ Ñöôïc ngaân haøng TW söû duïng roäng raõi ñeå quaûn lyù tính loûng ƒ Thích hôïp phaùt haønh vaø mua laïi Tbills 2/10/2009 17
  18. VÍ DUÏ VEÀ Repos Central Bank or Market MoF Participant Lend Initial Treasury Bonds Cash Payment Transaction Invest Repurchase Final Cash Payment Treasury Bonds Transaction + Repo Interest Reverse Repurchase Reverse Repo Repo 2/10/2009 18
  19. THÒ TRÖÔØNG VOÁN ƒ Thò tröôøng voán taïo ñieàu kieän ñeå chuyeån giao caùc khoaûn voán daøi giöõa doanh nghieäp, chính phuû vaø caùc nhaø ñaàu tö . ƒ Thò tröôøng traùi phieáu chính phuû, traùi phieáu chính quyeàn ñòa phöông, traùi phieáu ñoâ thò. ƒ Thò tröôøng traùi phieáu doanh nghieäp. ƒ Thò tröôøng coå phieáu. 2/10/2009 19
  20. Thò tröôøng voán ƒ Chöùc naêng cô baûn cuûa thò tröôøng voán: huy ñoäng voán ñaàu daøi haïn. ƒ Hình thöùc: Mua baùn chöùng khoaùn. ƒ Noäi dung: Mua baùn voán ƒ Thò tröôøng taïo ra cheânh leäch giaù chöùng khoaùn. Taïi sao? ƒ Caùc chuû theå ñaàu tö thu thaäp thoâng tin vaø xöû lyù thoâng tin => Phaûn öùng ñaàu tö => thay ñoåi cung caàu => thay ñoåi giaù thò tröôøng. 2/10/2009 20
  21. Thò tröôøng voán (Lyù thuyeát kyø voïng hôïp lyù ) ƒ Lyù thuyeát naøy ñöôïc phaùt trieån vaøo nhöõng naêm 50s vaø 60s (Muth, 1961; Robert. E Lucas ) ƒ Kyø voïng hôïp lyù: döï baùo toái öu baèng vieäc söû duïng thoâng tin saün coù. ƒ Xe = Xef ƒ Kyø voïng döïa vaøo nhöõng kinh nghieäm quaù khöù => tieân lieäu => ñieàu chænh vaø ra quyeát ñònh ñaàu tö. ƒ Khoâng chính xaùc moät caùch hoaøn haûo 2/10/2009 21
  22. Thò tröôøng voán (Lyù thuyeát kyø voïng hôïp lyù ) Haøm yù cuûa lyù thuyeát kyø voïng hôïp lyù: ƒ Neáu coù söï thay ñoåi trong caùch thöùc moät tham soá thay ñoåi, thì kyø voïng tham soá ñoù cuõng thay ñoåi trong töông lai. ƒ Neáu hieän taïi laõi suaát cao hôn bình thöôøng thì döï baùo toái öu laø trong töông lai laõi suaát seõ giaûm xuoáng ôû möùc bình thöôøng. ƒ Neáu coù söï döï baùo sai, thì sai soùt ñöôïc tính: ƒ Xef -Xe ƒ Tính hôïp lyù ñaèng sau cuûa lyù thuyeát: Lyù thuyeát thò tröôøng hieäu quaû (EMH) 2/10/2009 22
  23. Thò tröôøng voán (Lyù thuyeát thò tröôøng hieäu quaû) ƒ Lyù thuyeát thò tröôøng hieäu quaû (EMH) ñöôïc phaùt trieån bôûi nhaø kinh teá Fama (1960s) ƒ Thò tröôøng chöùng khoaùn ñöôïc giao dòch döïa treân neàn taûng thoâng tin ñaày ñuû. e of ƒ P t+1 = P t+1 ƒ Re=Rof ƒ Giaù caû hieän haønh trong thò tröôøng taøi chính seõ ñöôïc thieát laäp ôû möùc: döï baùo toái öu cuûa tieàn lôøi chöùng khoaùn qua vieäc söû taát thoâng tin saün coù baèng vôùi tieàn lôøi ôû ñieåm caân baèng cuûa chöùng khoaùn (R*) ƒ Rof = R* 2/10/2009 23
  24. Thò tröôøng voán (Lyù thuyeát thò tröôøng hieäu quaû) ƒ Tính hôïp lyù ñaèng sau cuûa lyù thuyeát naøy: ƒ Trong thò tröôøng hieäu quaû, taát caû cô hoäi lôïi nhuaän chöa ñöôïc khai thaùc (unexploited) seõ ñöôïc loaïi tröø ƒ Khoâng coù baát kyø ngöôøi naøo trong thò tröôøng chöùng khoaùn ñöôïc thoâng tin ñaày ñuû veà chöùng khoaùn hoaëc veà kyø voïng hôïp lyù cuûa giaù caû chöùng khoaùn ñöôïc höôùng ñeán ñieåm maø ôû ñoù ñieàu kieän thò tröôøng hieäu quaû thieát laäp. ƒ Ñieåm maïnh cuûa lyù thuyeát naøy: ƒ Giaù caû chöùng khoaùn luoân luoân phaûn aûnh neàn taûng cuûa thò tröôøng (doøng thu nhaäp töông lai cuûa chöùng khoaùn)2/10/2009 24
  25. Thò tröôøng voán (Lyù thuyeát thò tröôøng hieäu quaû) Lyù thuyeát thò tröôøng hieäu quaû (EMH) Caùc hình Mieâu taû Caùc loaïi hình thoâng tin ñöôïc söû thöùc hieäu duïng ñeå kieåm tra tính hieäu quaû quaû Hieäu quaû: yeáu Giaù caû chöùng khoaùn phaûn Nhöõng thay ñoåi giaù caû chöùng khoaùn aûnh ñaày ñuû thoâng tin lieân coù tính lòch söû vaø khoái löôïng giao quan thò tröôøng dòch Hieäu quaû vöøa Giaù caû chöùng khoaùn phaûn Nhöõng thay ñoåi giaù caû chöùng khoaùn ñaày ñuû thoâng tin saün coù vaø coù tính lòch söû vaø khoái löôïng giao coâng khai dòch vaø thoâng tin coâng khai khaùc (ñieàu kieän kinh teá, döï baùo giaù cuûa caùc ñònh cheá vaø nhaän ñònh cuûa NHTW Maïnh Giaù caû chöùng khoaùn phaûn Ngoaøi nhöõng ñieàu kieän treân + 25 2/10/2009 aûnh toaøn boä thoâng tin Thoâng tin caù nhaân cuûa ngöôøi quaûn lyù ( thoâng tin beân trong)
  26. Thò tröôøng voán (Lyù thuyeát thò tröôøng hieäu quaû) ƒ Haïn cheá cuûa EMH khoâng giaûi thích nhieàu tröôøng hôïp khi caùc chuû theå phaûn öùng khoâng hôïp lyù: ƒ Thò tröôøng phaùt trieån quaù noùng => giaù thò tröôøng leäch quaù xa vôùi giaù cô baûn, nhöng caùc nhaø ñaàu tö vaãn mua vaøo chöùng khoaùn. 2/10/2009 26
  27. Thò tröôøng voán (Taøi chính haønh vi) ƒ Taøi chính haønh vi (Behavioral Finance) ƒ Nghieân cöùu caùc vaán ñeà taâm lyù taùc ñoâng haønh vi cuûa caùc chuû theå tham gia hoaït ñoäng taøi chính vaø taùc ñoäng thò tröôøng taøi chính. ƒ Caùch thöùc suy nghó thò tröôøng, döï baùo thò tröôøng ƒ ÖÙng duïng taâm lyù vaøo kinh teá hoïc phaùt trieån maïnh töø naêm 1980, ñaëc bieät vaøo naêm 2002, Denial Kalneman & Amos Tverskyñöôïc trao giaûi thöôûng 2/10/2009nobel veà kinh teá. 27
  28. Thò tröôøng voán (Taøi chính haønh vi) ƒ Taøi chính haønh vi cho raèng: ƒ Söï coù maët caùc nhaø ñaàu tö baát hôïp lyù (Irrational traders) laøm cho möùc cheânh leäch giaù chöùng khoaùn duy trì trong moät thôøi gian daøi. ƒ Söï khaéc phuïc cheânh leäch giaù chöùng khoaùn khoâng ñôn giaûn vaø maát nhieàu thôøi gian. ƒ Thöøa nhaän cheânh leäch giaù . ƒ => Moät trong vaán ñeà cô baûn cuûa taøi chính haønh vi laø taâm lyù nhaän thöùc 2/10/2009 28
  29. Thò tröôøng voán (Taøi chính haønh vi) ƒ Taâm lyù nhaän thöùc: ƒ Quaù töï tin (overconfident) => chæ taäp trung ñaàu tö moät vaøi coå phieáu, khoâng ña daïng hoùa danh muïc ñaàu tö. ƒ Taâm lyù döïa vaøo kinh nghieäm (Heuristics): Caùc nhaø ñaàu tö haønh ñoäng theo kinh nghieäm. Kinh nghieäm vaø söï leäch laïc. Caøng kinh nghieäm => ít leäch laïc. 2/10/2009 29
  30. Thò tröôøng voán (Taøi chính haønh vi) ƒ Hieäu öùng boá trí ngöôïc (Disposition effect): ƒ Caùc nhaø ñaàu tö voäi vaøng baùn caùc chöùng khoaùn coù lôïi cao vaø thay vaøo ñoù mua caùc chöùng khoaùn loã trong thôøi gian daøi. ƒ Thò tröôøng soâi ñoäng baùn nhieàu hôn, thò tröôøng ñi xuoáng mua nhieàu hôn vaø hy voïng thò tröôøng ñi leân. 2/10/2009 30
  31. Thò tröôøng voán (Taøi chính haønh vi) ƒ Trung thaønh vôùi quaù khöù (Considering the past): ƒ Nhieàu nhaø ñaàu tö söû duïng thoâng tin quaù khöù ñeå quyeát ñònh hieän taïi. ƒ Coù 3 hieäu öùng trung thaønh quaù khöù: ƒ Deã kieám tieàn => chaáp nhaän ruûi ro. ƒ Hieäu öùng ngaïi ruûi ro: thaát baïi laàn ñaàu => ngaïi ñaàu tö tieáp theo. ƒ Hieäu öùng hoøa voán: bò loã laàn ñaàu => baát chaáp ruûi ro ñaàu tö ñeå ñaït hoøa voán. 2/10/2009 31
  32. Thò tröôøng voán (Taøi chính haønh vi) ƒ Hieäu öùng quaø taëng taøi saûn (Endowment asset): ƒ Nhaø ñaàu tö thöôøng ñaùnh giaù taøi saûn sôû höõu cuûa mình giaù trò cao hôn taøi saûn mình khoâng sôû höõu. ƒ => naém giöõ laâu daøi, khoâng muoán baùn. ƒ Quaù laïc quan (Optimism): ƒ Laïc quan veà kinh teá. ƒ Laïc quan veà chöùng khoaùn ñaàu tö ƒ Laïc quan veà ngaønh ngheà ñaàu tö. 2/10/2009 32
  33. Thò tröôøng voán (Taøi chính haønh vi) ƒ Tình huoáng ñieån hình (Representatives): ƒ Ñaùnh ñoàng hieäu quaû kinh doanh vaø hieäu quaû ñaàu tö taøi chính. ƒ Hieäu quaû kinh doanh ñöôïc ñaùnh giaù qua caùc chæ soá veà doanh thu vaø lôïi nhuaän. Trong khi, hieäu quaû ñaàu tö taøi chính laø cheânh leäch giaù. ƒ Döïa vaøo taêng tröôûng trong quaù khöù gaùn cho taêng tröôûng trong töông lai. ƒ Laáy ñieån hình => leäch laïc (Bias): luaät soá ít, maãu khoâng ñaïi dieän 2/10/2009 33
  34. Thò tröôøng voán (Taøi chính haønh vi) ƒ Khung khaùi nieäm (Framing): ƒ Laáy khaùi nieäm, khung khaùi nieäm ñeå giaûi thích cho nhöõng tröôøng hôïp caùc bieät => boû soùt nhieàu söï kieän. ƒ Tính toaùn aûo (Mental accounting): ƒ Tính toaùn caùc yeáu toá cuûa thò tröôøng moät caùch rieâng reõ => khoâng keát hôïp thaønh heä thoáng, vaø tính ñeán moái quan heä toång theå. 2/10/2009 34
  35. Thò tröôøng voán (Taøi chính haønh vi) ƒ Baûo thuû (Conservation): ƒ Khoâng chaáp nhaän nhöõng thay ñoåi => phaùn ñoùn sai nhöõng dieãn bieán thò tröôøng. ƒ Kieân trì nieàm tin (Belief Perseverance): ƒ Moät khi nhaø ñaàu tö hình thaønh quan ñieåm => kieân trì khoâng muoán thay ñoåi. ƒ Baùm vaøo nhöõng giaù trò ñaõ thieát laäp (anchoring): ƒ Hình thaønh moät giaù trò => ñaùnh giaù caùc vaán ñeà döïa vaøo giaù trò ñoù. 2/10/2009 35
  36. THÒ TRÖÔØNG PHAÙI SINH ƒ Chöùng khoaùn phaùi sinh laø moät hôïp ñoàng taøi chính maø giaù trò cuûa noù xuaát phaùt töø gia trò cuûa caùc taøi saûn taøi chính goác (underlying financial assets). ƒ Ví duï: Treân cô sôû hôïp ñoàng mua baùn daàu löûa, coù theå taïo ra moät hôïp ñoàng phaùi sinh giöõa 2 ngöôøi mua, baùn A vaø B nhö sau. ƒ Neáu giaù daàu löûa taêng hôn 3 USD, ngöôøi baùn B traû cho ngöôøi mua A 1 USD ƒ Ngöôïc laïi, daàu löûa giaûm hôn 3 USD, 2/10/2009 ngöôøi mua A traû cho ngöôøi baùn B 36 1 USD
  37. Thò tröôøng phaùt sinh ƒ Thòtröôøngphaùisinhhìnhthaønhvaøphaùt trieån trong boái caûnh thò tröôøng taøi chính coù nhieàu bieán ñoäng vaø ruûi ro ( töø thaäp kyû 70 trôû laïi ñaây). ƒ Thoaït nhìn phaùi sinh laø hoaït ñoäng ñaùnh cöôïc, nhöng ñaây laø hoaït ñoäng mang tính taøi chính. 2/10/2009 37
  38. Thò tröôøng phaùt sinh ƒ Quaûn lyù ruûi ro: ƒ Muïc tieâu cuûa phaùi sinh laø giaûm thieåu ruûi ro (baûo hieåm cuõng laõ daïng phaùi sinh). ƒ Tieân lieäu (Ñaàu cô): ƒ Phaùi sinh seõ taïo ra söï caân baèng giöõa söï taêng giaù vaø giaûm giaù. ƒ Giaûm chi phí giao dòch ƒ Giao dòch mua baùn tröïc tieáp chöùng khoaùn phaûi traû chi phí cho ngöôøi moâ giôùi, thay vaøo ñoù laø giao dòch phaùi sinh, tieát kieäm chi phí 2/10/2009 38
  39. Thò tröôøng phaùt sinh Đặcñiểm: ƒ Hình thaønh döïa vaøo chöùng khoaùn goác. ƒ Giaû caû thoûa thuaän taïi thôøi ñieåm hieän taïi ƒ Thanh toaùn taïi moät thôøi ñieåm trong töông lai 2/10/2009 39
  40. Thò tröôøng phaùt sinh ƒ Caùc loaïi phaùi sinh: ƒ Hôïp ñoàng forward, future: ƒHôïp ñoàng laõi suaát ƒ Hôïp ñoàng ngoaïi teä ƒ Quyeàn choïn ƒ Quyeàn choïn mua (call option), vaø ƒ Quyeàn choïn baùn (put option) ƒ Thöïc hieän hôïp ñoàng coù 2 caùch: ƒKieåu Myõ: Hôïp ñoàng coù theå thöïc hieän baát kyø luùc naøo trong haïn ñònh ƒKieåu Chaâu aâu: Hôïp ñoàng chæ thöïc hieän vaøo cuoái haïn haïn ñònh ƒ2/10/2009 Swap (Ngoaò teä, Laõi suaát) 40
  41. Thò tröôøng phaùt sinh Forward ƒ Forward veà laõi suaát (FRA) ƒ Laø hôïp ñoàng vay hoaëc cho vay theo moät laõi suaát ñaëc bieät taïi moät thôøi gian trong töông lai. ƒ Giaû söû hoâm nay laõi suaát Libor 6 thaùng laø 6.25% vaø XYZ tham gia FRA möôïn khoaûn tieàn 6 thaùng vôùi möùc laõi suaát 6.3% ƒ Neáu laõi suaát Libor 6 thaùng > 6.3% vaøo 31/12, XYZ nhaän ñöôïc giaù trò hieän taïi cuûa khoaûn tieát kieäm ñöôïc haøm yù baèng vieäc ñi vay ôû möùc laõi suaát thoûa thuaän 6.3%. ƒ Neáu Libor 6 thaùng < 6.3% vaøo 31/12, XYZ seõ phaûi traû moät khoaûn giaù trò hieän taïi cuûa chi phí taêng theâm ñöôïc haøm yù baèng vieäc ñi vay moät khoaûn tieàn ôû möùc laõi suaát 6.3% 2/10/2009 41
  42. FORWORD Forward veà ngoaïi teä ƒ Forward taïo ñieàu kieän thöïc hieän caùc trao ñoåi ngoaïi teä dieãn ra ôû thôøi ñieåm töông lai . ƒ Tyû giaù forward laø tyû giaù maø moät ñoàng tieàn coù theå ñöôïc trao ñoåi vôùi moät ñoàng tieàn ôû thôøi ñieåm töông lai . ƒ Hôïp ñoàng forward laø moät thoûa thuaän maø noù chi tieát hoùa moät soá löôïng ngoaïi teä coù theå trao ñoåi, tyû giaù hoái ñoaùi vaø thôøi ñieåm giao dòch Khaùc vôùi Forward, thò tröôøng spot: ƒ Thöïc hieän caùc giao dòch ngay veà trao ñoåi caùc ñoàng tieàn. ƒ Tyû giaù giao ngay ñoù laø tyû hieän taïi maø moät ñoàng tieàn coù theå trao ñoåi ngay vôùi moät ñoàng tieàn khaùc. 2/10/2009 42
  43. CALL OPTION (Quyeàn choïn mua) ƒMua quyeàn chon mua ƒBaùn quyeàn choïn mua 2/10/2009 43
  44. Mua quyeàn choïn mua ƒ Ngöôøi mua muoán baûo hieåm cho söï taêng (ngoaïi teä) trong töông lai. ƒ Ví duï: moät doanh nghieäp mua ngoaïi teä USD sau 3 thaùng vaø döï ñoaùn taêng giaù => kyù hôïp ñoàng vaø mua quyeàn choïn mua=> traû phí quyeàn choïn (C). Tyû giaù (E) mua thoûa thuaän 1 USD = 16.000. Chi phí quyeàn choïn C = 50 ñ/USD Giaû söû tyû giaù bieán ñoäng töø 15.700 – 16.300. 2/10/2009 44
  45. Mua quyeàn choïn mua Keát quaû: S* 15.700 15800 15900 16000 16100 16200 16300 C -50 -50 -50 -50 -50 -50 -50 C* 0 0 0 0 +100 +200 +300 R* -50 -50 -50 -50 +50 +150 +250 S*: Tyû giaù thò tröôøng C*: Cheânh leäch giaù mua thoûa thuaän vaø giaù thò tröôøng R*: Keát quaû thöïc hieän
  46. Mua quyeàn choïn mua Keát quaû R R* 16000 S* C=-50
  47. Baùn quyeàn choïn mua „ Chieán löôïc naøy ñoái xöùng vôùi mua quyeàn choïn mua (ngöôøi mua ngoaïi teä). „ Ngöôøi baùn (ngoaïi teä) döï ñoaùn giaù ngoaïi teä giaûm => baùn quyeàn choïn ñeå höôûng hoa hoàng.
  48. Baùn quyeàn choïn mua „ Keát quaû S* 15.700 15800 15900 16000 16100 16200 16300 C +50 +50 +50 +50 +50 +50 +50 C* 0 0 0 0 -100 -200 -300 R* +50 +50 +50 +50 -50 -150 -250 „ Ngöôøi baùn chæ coù lôïi höõu haïn C= 50ñ/USD khi ngöôøi mua khoâng thöïc hieän hôïp ñoàng do giaù ngoaïi teä giaûm vaø seõ thieät haïi voâ cuøng lôùn khi giaù ngoaïi teä taêng.
  49. Baùn quyeàn choïn mua Keát quaû R C= +50 S* 16000 R*
  50. PUT OPTION (Quyeàn choïn baùn ) ƒ Mua quyeàn choïn baùn ƒ Baùn quyeàn choïn baùn 2/10/2009 50
  51. Mua quyeàn choïn baùn ƒ Chieán löôïc naøy duøng ñeå baûo hieåm cho söï giaûm giaù trong thôøi gian töông lai ƒ Ví duï: Ngöôøi xuaát khaåu khi xuaát khaåu haøng hoùa vaø ñöôïc thanh toaùn trong voøng 3 thaùng sau, sôï ngoaïi teä giaûm giaù ngoaïi teä => thöïc hieän mua quyeàn choïn baùn vôùi moät chi phí quyeàn choïn. ƒ Kyù hôïp ñoàng mua quyeàn choïn baùn vôùi ngaân haøng mua quyeàn choïn baùn vaø giaù phí P = 40 ñ/USD. ƒ Neáu sau 3 thaùng neáu giaù ngoaïi teä coù giaûm bao nhieàu thì ngöôøi mua quyeàn choïn baùn vaãn baùn vôùi 2/10/2009giaù 1USD = 16000 cho ngaân haøng. 51
  52. Mua quyeàn choïn baùn ƒ Neáu gia taêng thì mua quyeàn choïn baùn khoâng thöïc hieän hôïp ñoàng vaø hoï chæ maát 40 ñ/USD. ƒ Khi giaù giaûm thì lôïi nhuaän hoï thu veà laø raát lôùn 2/10/2009 52
  53. Mua quyeàn choïn baùn ƒ Keát quaû S* 15.700 15800 15900 16000 16100 16200 16300 P -40 -40 -40 -40 -40 -40 -40 P* +300 +200 +100 0 0 0 0 R* +260 +160 +60 -40 -40 -40 -40 ƒ P: Phí mua quyeàn choïn baùn ƒ P*: Cheânh leäch giaù thoûa thuaän vaø giaù thò tröôøng ƒ 2/10/2009R*: Keát quaû giao dòch 53
  54. Mua quyeàn choïn baùn Keát quaû R R* 16000 S* P= -40
  55. Baùn quyeàn choïn baùn ƒ Ñoái vôùi baùn quyeàn choïn baùn thöôøng laø caùc ngaân haøng. ƒ Hoï kyø voïng giaù ngoaïi teä seõ taêng vaø khi ñoù ngöôøi khoâng thöïc hieän hôïp ñoàng => höôûng hoa hoàng. ƒ Neáu giaù taêng, ngaân haøng höôûng lôïi 40 ñ/USD ƒ Neáu giaù giaûm, ngaân haøng thieät haïi raát lôùn 2/10/2009 55
  56. Baùn quyeàn choïn baùn Keát quaû R P= + 40 S* 16000 R* 2/10/2009 56
  57. Baùn quyeàn choïn baùn ƒ Keát quaû S* 15.700 15800 15900 16000 16100 16200 16300 P +40 +40 +40 +40 +40 +40 +40 P* -300 -200 -100 0 0 0 0 R* -260 -160 -60 +40 +40 +40 +40 ƒ P: Phí mua quyeàn choïn baùn ƒ P*: Cheânh leäch giaù thoûa thuaän vaø giaù thò tröôøng ƒ 2/10/2009R*: Keát quaû giao dòch 57
  58. SWAP ƒ Swap laø coâng cuï taøi chính trong ñoù moät beân ñoàng thuaän thanh toaùn moät soá tieàn ñöôïc xaùc ñònh trong söï trao ñoåi cho beân ñoái taùc thöù hai ñeå thanh toaùn moät soá tieàn ñöôïc xaùc ñònh khaùc nhau: ƒ Thanh toaùn laõi suaát coá ñònh, nhaän laõi suaát thaû noåi. ƒ Thanh toaùn laõi suaát thaû noåi, nhaän laõi suaát coá ñònh. ƒ Thanh toaùn ñoàng USD coù laõi suaát coá ñònh, nhaän ñoàng yeân coù laõi suaát thaû noåi 2/10/2009 58
  59. Ví duï veà swap laõi suaát - Ñieàu vay cuûa 2 quoác gia : Ñieàu kieän phaùt haønh Quoác gia A Quoác gia B Cheânh leäch Laõi suaát coá ñònh 8,5% 10% 1,5 ñieåm Laõi suaát thay ñoåi Pibor + 0,25 Pibor + 0,75 0,5 ñieåm Pibor Quoác gia A Quoác gia B 8,75% - 8,5% phaùt haønh Laõi suaát pibor + 0,75 % vay laõi suaát coá ñònh Vay vôùi laõi suaát bieán ñoåi 9 Swap: Quoác gia A traû nôï vôùi laõi suaát 8,5% baèng soá tieàn swap cuûa quoác gia B. Quoác gia A traû cho quoác gia B tieàn laõi theo laõi suaát Pibor 2/10/2009 59
  60. Qua swap caû hai cuøng coù lôïi: Quoác gia A Quoác gia B Giaù phaùt haønh tröïc tieáp + 8,5% + (Pibor +0,75%) Thanh toaùn nghieäp vuï + Pibor - Pibor swap - 8,75% + 8,75% Chi phí cuoái cuøng 8,5% + Pibor – 8,75% = Pibor +0,75% - Pibor + Pibor - 0,25 8,75% = 9,5 Lôïi qua swap Pibor + 0,25% - (Pibor – 10% -9,5% =0,5 0,25%) = 0,5% 2/10/2009 60
  61. Nhieàu ñoái taùc tham gia swap „ Trong hieän thöïc, thöôøng coù nhieàu ñoái taùc tham gia swap maø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho thò tröôøng ñöùng giöõa hai ngöôøi söû duïng cuoái cuøng Floating Payments Company B Investors Investors Country A Swap Market Swap Bank X Bank Y Fixed Payments 2/10/2009 61
  62. Moái quan heä giöõ thò tröôøng phaùi sinh vôùi thò tröôøng chöùng khoaùn: ƒ Caùc chöùng khoaùn phaùi sinh coù nguoàn goác töø caùc taøi saûn taøi chính ñöôïc giao dòch treân thò tröôøng chöùng khoaùn. ƒ Giaù caû giao dòch phaùi sinh leä thuoäc vaøo gía caû cuûa caùc taøi saûn taøi chính. ƒ Thò tröôøng phaùi sinh goùp phaàn kích hoaït hoaït ñoäng ñoàng thò tröôøng chöùng khoaùn 2/10/2009 62
  63. Ñònh cheá taøi chính Nhöõng ngöôøi tieát Ñònh cheá Nhöõng ngöôøi kieäm (cuoái cuøng) taøi chính caàn voán cuoái cuøng ƒHoä gia ñình ƒHoä gia ñình ƒDoanh nghieäp ƒDoanh nghieäp ƒChính phuû ƒChính phuû 2/10/2009 63
  64. ÑAËC ÑIEÅM Caùc ñònh cheá taøi chính thöïc hieän caùc nghieäp vuï trung gian: Trung gian meänh giaù (Denomination): Thöïc hieän huy ñoäng caùc khoaûn tieàn tieát kieäm coù quy moâ nhoû taäp trung thaønh quyõ cho vay coù quy moâ lôùn ñeå taøi trôï cho nhöõng ngöôøi caàn voán. Trung gian ruûi ro ngaàm ñònh (Default-risk): Phaùt haønh nhöõng loaïi chöùng khoaùn thöù caáp töông ñoái an toaøn vaø deå löu hoaït (thanh khoaûn) ñeå thu huùt tieàn tieát kieäm cuûa nhöõng ngöôøi khoâng chaáp nhaän ruûi ro; nhöng ñoàng thôøi laïi chaáp nhaän nhöõng chöùng khoaùn sô caáp coù ruûi ro cao do nhöõng ngöôøi caàn voán phaùt haønh. 2/10/2009 64
  65. ÑAËC ÑIEÅM Trung gian kyø haïn (Maturity): Huy ñoäng nhöõng khoaûn tieàn tieát kieäm coù thôøi gian ngaén haïn, sau ñoù chuyeån hoùa taøi trôï cho nhöõng ngöôøi caàn voán vôùi kyø haïn daøi hôn. Trung gian thanh khoaûn (Liquidity): Caùc hoä gia ñình, caùc doanh nghieäp naém giöõ caùc loaïi chöùng khoaùn löu hoaït, khi coù nhu caàu chi tieâu tieàn maët coù theå ñeán caùc ñònh cheá trung gian taøi chính chuyeån ñoåi thaønh tieàn. Trung gian thoâng tin (Information): Caùc ñònh cheá trung gian taøi chính thay theá nhöõng ngöôøi tieát kieäm tieáp caän thoâng tin vaø ñaùnh giaù khaû naêng cuûa ngöôøi caàn voán cuoái cuøng ñeå ñaùnh giaù vaø ñaët voán ñaàu tö moät caùch coù hieäu quaû. 2/10/2009 65
  66. CÔ SÔÛ HAÏ TAÀNG TAØI CHÍNH „ Cô sôû haï taàng taøi chính laø khuoân khoå caùc luaät leä laøm neàn taûng ñeå caùc doanh nghieäp, nhaø ñaàu tö, caù nhaân laäp keá hoaïch vaø thöïc hieän caùc giao dòch taøi chính vôùi caùc trung gian taøi chính. Cô sôû haï taàng taøi chính hoã trôï vaø thuùc ñaåy söï hoaït ñoäng hieäu quaû cuûa heä thoáng taøi chính. „ Caùc thaønh phaàn cuûa cô sôû haï taàng: ƒ Heä thoáng luaät phaùp vaø quaûn lyù nhaø nöôùc ƒ Heä thoáng giaùm saùt. ƒ Heä thoáng thoâng tin . ƒ Heä thoáng thanh toaùn ƒ Heä thoáng dòch vuï chöùng khoaùn ƒ Nguoàn nhaân löïc 2/10/2009 66
  67. CÔ SÔÛ HAÏ TAÀNG TAØI CHÍNH Khaû naêng töï ñieàu tieát cuûa thò tröôøng vaø vai troø nhaø nöôùc Thò tröôøng: ƒ Caùc cô sôû haï taàng taøi chính phaûi ñöôïc phaùt trieån döïa treân saùng kieán cuûa nhöõng ngöôøi tham gia thò tröôøng. ƒ Thò tröôøng hoaït ñoäng hieäu quaû khi nhöõng ngöôøi tham gia thò tröôøng töï phaùt trieån caùc cô cheá ñieàu tieát, taïo ra söï töông thích giöõa caùc ñoäng cô khuyeán khích vaø haønh vi. Theo kinh nghieäm, vieäc thaønh laäp caùc hieäp hoäi töï quaûn ñeå ñieàu tieát thò tröôøng toû ra raát hieäu quaû. Tuy nhieân, cô cheá thò tröôøng khoâng phaûi luùc naøo cuõng phaùt huy taùc duïng, maø caàn coù söï taùc ñoäng cuûa nhaø nöôùc. 2/10/2009 67
  68. CÔ SÔÛ HAÏ TAÀNG TAØI CHÍNH Nhaø nöôùc: Nhaø nöôùc coù vai troø quan troïng trong phaùt trieån cô sôû haï taàng taøi chính. Ñaëc bieät ñeå ñaùp öùng muïc tieâu can thieäp vaø ñaûm baûo söï oån ñònh taøi chính cuõng nhö giaûi quyeát caùc vaán ñeà ngoaïi taùc, thoâng tin baát caân xöùng, taâm lyù yû laïi (coá yù laøm lieàu), caùc quy ñònh cuûa nhaø nöôùc caàn taäp trung laø: ƒ Quy ñònh caáu truùc: quy ñònh caùc loaïi hình hoaït ñoäng, saûn phaåm taøi chính, phaïm vi hoaït ñoäng cuûa caùc ñònh cheá taøi chính. ƒ Quy ñònh an toaøn: thuoäc veà quaûn trò beân trong cuûa caùc ñònh cheá taøi chính (tyû leä nôï, voán, sinh lôøi ) ƒ Baûo veä nhaø ñaàu tö 2/10/2009 68
  69. CÔ SÔÛ HAÏ TAÀNG TAØI CHÍNH Chi tieát hôn: ƒ Quy ñònh veà caáp giaáy pheùp haønh ngheà ƒ Nhöõng yeâu caàu minh baïch thoâng tin ƒ Baûo hieåm tieàn gôûi ƒ Giôùi haïn caùc nghieäp vuï hoaït ñoäng ƒ Quy ñònh tính loûng, döï tröõ ngaân quyõ. ƒ Quy ñònh voán phaùp ñònh ƒ Quy ñònh caùc giao dòch taøi chính ( ngoaïi hoái ) 2/10/2009 69
  70. ÑO LÖÔØNG SÖÏ PHAÙT TRIEÅN HEÄ THOÁNG TAØI CHÍNH Ñoäsaâutaøichính „ Phaùt trieån taøi chính theo chieàu saâu laø söï gia taêng tyû leä giaù trò caùc taøi saûn taøi chính so vôùi GDP. „ Thöôùc ño ñoä saâu taøi chính: M2/GDP; M3/GDP Heä thoáng taøi chính vôùi nhieàu loaïi taøi saûn taøi chính seõ khuyeán khích tieát kieäm vaø gia taêng ñaàu tyù. Khi ñoù: ƒ Ngöôøi tieát kieäm tìm thaáy nhieàu cô hoäi ñaàu tö trong heä thoáng taøi chính. ƒ Nhaø ñaàu tö coù theå tieáp caän nguoàn tieát kieäm treân thò tröôøng ñeå gia taêng voán ñaàu tö. 2/10/2009 70
  71. Ñoä saâu taøi chính (M2/GDP) taïi caùc neàn kinh teá chaâu AÙ ñang phaùt trieån 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Viet nam 25 26 28.3 40.1 50.48 56.93 Trung quo 112.1 122.2 133.4 146.4 150.6 165 Indonexia 54.3 57 60.4 58.8 58.3 56.6 Malayxia 93.9 103.7 104.7 112.3 104.1 109 Han quoc 42.6 44.9 58.2 68.2 79.1 85.8 Philippine 40.3 43.4 42.7 45.6 43 41.8 Singapore 87.3 88 116.8 124.6 106.9 117.9 Thai lan 80.8 91.7 102.7 104.8 102.6 102.8 2/10/2009 71
  72. 140 180 160 120 140 100 120 80 100 80 60 60 40 40 20 20 0 0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 V iet nam Indonexia M alayxia Han quoc P hilippines 2/10/2009 72 S ingapore Thai lan Trung quoc
  73. Ñoä saâu taøi chính (M3/GDP) taïi caùc neàn kinh teá trung taâm taøi chính 250 Hoàng Koâng 200 150 Thuïy Só 100 Singapore Hoa Kyø 50 0 65 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 2/10/2009 73