Bài giảng Con người và môi trường - Chương 4: Cách tiếp cận bảo vệ môi trường và tài nguyên (Tiếp)

Nội dung text: Bài giảng Con người và môi trường - Chương 4: Cách tiếp cận bảo vệ môi trường và tài nguyên (Tiếp)

1. 5/29/2012 Khí thaûi Khí th ải Các quá trình ứng d ụng trong kỹ thu ật môi tr ườ ng Xử lý Xử lý Xử lý Xử lý bụi sươ ng mù, gi ọt l ỏng tạp ch ất khí tạp ch ất h ơi Cơ h ọc Hóa h ọc – hóa lý Sinh h ọc PP PP PP PP PP PP PP PP khô ướ t điện hấp th ụ hấp ph ụ xúc tác nhi ệt ng ưng t ụ Lắng: tr ọng Rửa khí: Lọc điện: Tháp h ấp Tháp h ấp Thi ết b ị Lò đố t, Thi ết b ị lực, quán dùng TB khô, ướ t thu: ph ụ v ới ph ản đèn khò ng ưng t ụ tính, ly tâm tr ần, đệ m, mâm, lớp v ật ứng mâm, va đệ m, li ệu Lọc: v ải, đậ p, quán màng, tĩnh/ độ ng sợi, h ạt, s ứ tính, ly phun /t ầng sôi tâm Lướ i thu gi ọt l ỏng Chuong 4 – Cach tiep can 65 Chuong 4 – Cach tiep can 66 Ch ất h ấp th ụ (absorbent) Khí thaûi Khí thaûi Tiêu chí ch ọn l ựa Các ch ất ph ổ bi ến From: Table 6.1 "Separation Process Principles", J.D. • Có tính ch ọn lọc cao •Nướ c (H 2O) Seader and E.J. Henley, • Tính ăn mòn • Các dung d ịch bazo: p.272 • Tính độ c hại NaOH, KOH, Na 2CO 3, • Đặ c tính cháy nổ, nguy hi ểm cháy nổ K2CO 3, Ca(OH) 2, CaCO 3 • Tính khó bay hơi • MonoEtanolAmin, • Tính sẵn có, tính thông dụng • Chi phí • Độ nh ớt MEA: Monoethanolamine DEA: Diethanolamine • Nhi ệt dung riêng, nhi ệt độ kết tủa, DEG: Diethylene-glycol TEG: Tri-ethylene-glycol Chuong 4 – Cach tiep can 67 Chuong 4 – Cach tiep can 68 1
2. 5/29/2012 Ch ất h ấp ph ụ (adsorbent) Khí thaûi Khí thaûi Tiêu chí ch ọn l ựa Các ch ất ph ổ bi ến • Độ ch ọn l ọc cao Zeolite • Kh ả n ăng h ấp ph ụ cao và nhanh Than ho ạt tính • Độ b ền nhi ệt và c ơ h ọc, hóa h ọc Silica-gel tốt, ổn đị nh Nhôm ho ạt tính • Không có khuynh h ướ ng phát Sắt oxit sinh các p/ ứng không mong đợ i Rây phân t ử ( carbon hay zeolite ) • Dễ dàng l ắp vào (hay tháo ra) kh ỏi thi ết b ị h ấp ph ụ Polyme • Hoàn nguyên d ễ dàng, đơ n gi ản Khoáng sét • Giá thành th ấp. Than bùn Chuong 4 – Cach tiep can 69 Chuong 4 – Cach tiep can 70 Khí thaûi Nöôùc thaûi Nướ c th ải Dây chuy ền công ngh ệ x ử lý - Sinh ho ạt - Công nghi ệp XL XL XL Kh ử bậc 1 bậc 2 bậc 3 trùng -Gạn l ọc - Sinh h ọc - Sinh h ọc - Clo -Lắng (VSV hi ếu -Hấp ph ụ - HClO - Đông t ụ khí / k ỵ khí) - Keo t ụ - lắng - Ozone - Keo t ụ -Lọc - UV - Tuy ển n ổi - Trung hòa - Oxy hóa kh ử Chuong 4 – Cach tiep can 71 Chuong 4 – Cach tiep can 72 2
3. 5/29/2012 Nöôùc thaûi Nöôùc thaûi Biogas Bể hi ếu khí Bể l ắng 2 Bể hi ếu khí Bể l ắng 2 Th ải Bể l ắng cát Th ải Nướ c ra ra Điều ch ỉnh pH Dầu m ỡ th ải Bể l ắng 1 Bùn h ồi l ưu SCR Bể điều hòa Bể kh ử trùng Bùn h ồi l ưu Bể kh ử trùng Bể thu gom bằng chlorine SCR / LCR bằng chlorine Cặn t ươ i Bể UASB Nướ c Bùn d ư Sỏi, cát th ải Bùn d ư Bể tuy ển n ổi Bùn th ải Bể điều hòa Bể thu gom Xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït – ñoâ thò Cặn t ươ i (Hi ếu khí: buøn hoaït tính, loïc sinh hoïc, möông oxyhoùa, SBR, MBR, UNITANK ) Xöû lyù nöôùc thaûi ch ế bi ến th ủy s ản Chuong 4 – Cach tiep can 73 Chuong 4 – Cach tiep can 74 Dòng th ải 1 Dòng th ải 2 Nöôùc thaûi Nöôùc cấp SCR thô (15-75mm) Nướ c tách bùn Hầm thu gom LCR tinh (1mm) Vôi Lắng ly tâm 1 Lắng Vôi Lắng ly tâm 2 Nướ c th ải Keo t ụ, tuy ển n ổi Tăng pH Bùn th ải Lắng vôi Hóa ch ất Nướ c m ặt Nướ c tách bùn Cặn, ô nhi ễm h ữu c ơ, Bể điều hòa Lọc Cặn l ắng vi sinh Máy Acid Bể trung hòa Cấp khí - cát th ổi khí - siêu l ọc (UF, MF, RO) Hybrid k ỵ khí 1 Nướ c ng ầm Hybrid k ỵ khí 2 Sơ đồ công ngh ệ đề xu ất Sắt, mangan, phèn xử lý n ướ c th ải nhà máy chua Hấp ph ụ Bể Aerotank Bể ch ứa bùn bioethanol Bình Ph ướ c (than ho ạt tính, zeolit, ) Bùn tu ần hoàn Bể MBR hi ếu khí Bể nén bùn Kh ử trùng Bể than ho ạt tính Máy ép bùn (UV, ozone, Clo, ) Clorine Bể kh ử trùng băng t ải Nướ c đạ t tiêu chu ẩn QCVN 24: 2009, c ột A Bùn khô d ạng Chuong 4 – Cach tiep can bánh 75 Chuong 4 – Cach tiep can 76 3
4. 5/29/2012 Nöôùc cấp Surface Water Nöôùc cấp Alum/Ferric Coagulant Polymer Anionic Coâng ngheä xöû lyù nöôùc maët (TPHCM) Flash Mixer Polymer Raw Water (Coagulation) Cl 2 Flocculation Flash Flocculator Mixer Clean Basin Clarifier Water Sand Filter Horizontal Disinfection Chlorine Contactor Clarifier (Cl 2) Coâng ngheä ñieån hình xöû lyù nöôùc maët Rapid Sand Portable Water Filter Storage Chuong 4 – Cach tiep can 77 Chuong 4 – Cach tiep can 78 Nöôùc cấp CTR Ground Water Ca(OH) 2, Cl 2 Coâng ngheä xöû lyù nöôùc ngaàm (TPHCM) (if needed) Well Pump Water Fall Aerator Horizontal Disinfection Clarifier (Cl 2) Rapid Sand Portable Water Filter Storage Pathways which waste can be converted to energy or energy related products Chuong 4 – Cach tiep can 79 Chuong 4 – Cach tiep can 80 4
5. 5/29/2012 CTR CTR Các ph ươ ng pháp chu ẩn b ị CTR cho tái ch ế Bãi chôn l ấp hợp v ệ sinh Cơ h ọc Nhi ệt - cơ Hóa lý Tuy ển Đậ p Tạo kh ối Trích ly Tuy ển t ừ Nghi ền Tạo h ạt b ằng Hòa tan Tuy ển n ổi t° cao Phân lo ại, Kết tinh Tuy ển tr ọng l ực ch ọn l ọc Tuy ển điện Rửa Tuy ển trong huy ền phù, ch ất lỏng n ặng Chuong 4 – Cach tiep can 81 Chuong 4 – Cach tiep can 82 CTR CTR Ủ phân Sản xu ất compost biogas Biogas là h ỗn h ợp khí
   xử lý th ế nào để l ấy đượ c CH 4 tinh khi ết? Chuong 4 – Cach tiep can 83 Chuong 4 – Cach tiep can 84 5
6. 5/29/2012 CTR “Trong t ự nhiên không có gì Tái ch ế nh ững gì? ch ỉ thu ần túy là rác” Sản xu ất mọi th ứ nếu đả m b ảo: ch ất l ượ ng (s ạch s ẽ) số l ượ ng (l ớn) biogas Trong s ản xu ất, công nghi ệp Cặn d ầu Nh ựa đườ ng chua – từ CN ch ế bi ến d ầu m ỏ, hóa d ầu Bùn xi m ạ Qu ặng thiêu k ết – từ các QT SX t ừ qu ặng m ỏ Bụi t ừ cyclon Bùn trong b ể l ắng Nướ c đen ( đóng r ắn) t ừ QT SX tôn tráng k ẽm Ch ất th ải c ảm quang (photoresist) trong SX bo m ạch điện t ử v v v v Đặ c tính Đặ c ch ủng t ừng ngành ngh ề, công ngh ệ SX Có nhi ều thành ph ần quý / hi ếm / giá tr ị cao Vi ệc thu gom, phân tách riêng bi ệt khá đơ n gi ản Nhi ều thành ph ần khác l ại độ c h ại, khó phân h ủy khi th ải ra MT Boston (M ỹ) Chuong 4 – Cach tiep can 85 Chuong 44– – Cach Cach tieptiep cancan 86 “Trong t ự nhiên không có gì Tái ch ế nh ững gì? ch ỉ thu ần túy là rác” Tái ch ế nh ững gì? mọi th ứ nếu đả m b ảo: ch ất l ượ ng (s ạch s ẽ) Danh mục các lo ại rác cần số l ượ ng (l ớn) phân chia và cách th ức chu ẩn Trong sinh ho ạt bị rác th ải ph ụ thu ộc chính sách từng thành ph ố/vùng Đố i với nh ững lo ại rác không nằm trong danh mục tái ch ế thì cũng cần có nh ững quy đị nh về nơi xả th ải, cách th ức xả th ải 1 ki ểu t ờ r ơi hướ ng d ẫn phân Rất đa d ạng nh ưng phân tán, khó thu gom ở s ố l ượ ng l ớn lo ại rác tái ch ế c ủa Vi ệc phân lo ại g ặp nhi ều khó kh ăn bang Florida – Mỹ Chuong 44– – Cach Cach tieptiep cancan 87 Chuong 44– – Cach Cach tieptiep cancan 88 6
7. 5/29/2012 Tái ch ế nh ững gì? TÁI CH Ế TH ỦY TINH Phân lo ại ???  Đượ c làm t ừ cát, th ủy tinh, đúng b ản ch ất là không màu; màu s ắc khác c ủa th ủy tinh  nhi ều dòng riêng l ẻ (multiple stream)? Ưu?? là do s ự tham gia c ủa các nguyên t ố hóa h ọc có trong nguyên li ệu thô. Ví d ụ: Th ủy tinh màu xanh lá: do Fe, Cu, Cr  1 dòng h ỗn h ợp (single stream)? Nh ượ c?? Th ủy tinh xanh d ươ ng: do oxide cobalt Th ủy tinh màu h ổ phách: do Ni, S, C ! Màu s ắc kính đượ c điều ch ỉnh thông qua vi ệc ch ọn l ựa c ẩn th ận nguyên li ệu thô Th ủy tinh nên đượ c thu  SX kính không màu b ằng cách b ổ sung m ột ch ất t ẩy màu
   làm oxy hóa các ch ất gom riêng!!! hóa h ọc trong cát để lo ại b ỏ các màu s ắc. Chuong 4 – Cach tiep can 89 Chuong 4 – Cach tiep can 90 TÁI CH Ế TH ỦY TINH Một s ố thông tin v ề th ủy tinh và tái ch ế th ủy tinh • Chai l ọ, h ũ th ủy tinh ngày nay nh ẹ h ơn 40% so v ới cách đây 20 năm; chúng có th ể làm t ừ Th ủy tinh đượ c SX lần đầ u tiên ở Ai C ập kho ảng 100% TT tái ch ế mà ko h ề gi ảm ch ất l ượ ng năm 2000 tr ướ c công nguyên (hi ện còn l ưu đượ c • Ướ c tính có ~ 80% TT đượ c thu h ồi để tái ch ế (M ỹ t/ch ế ~ 13 tri ệu chai, h ũ TT/ngày) ch ứng tích), khi đó th ủy tinh đượ c s ử d ụng nh ư là • 1 quy trình tái ch ế TT điển hình có công su ất lên đế n 20 tấn TT/gi ờ men màu cho ngh ề g ốm và các m ặt hàng khác. • 1 tấn TT tái ch ế s ẽ ti ết ki ệm đượ c 585 kg cát, 18 kg soda ash, 171 kg đá vôi, 1000 KWh, 40  Theo nghiên c ứu đượ c công b ố trên T ạp chí Khoa h ọc Kh ảo c ổ, nh ờ vi ệc phân tích thành L d ầu; gi ảm 20% ô nhi ễm KK (1100 kg CO 2), 50% n ướ c th ải ph ần b ộ đồ ăn b ằng th ủy tinh c ủa ng ườ i La Mã c ổ đạ i, ng ườ i ta kh ẳng đị nh r ằng một kh ối • SX 1 tấn TT t ừ 100% VL thô s ẽ t ạo ra 173 kg ch ất th ải. Dùng 50% TT tái ch ế s ẽ gi ảm 75% lượ ng l ớn th ủy tinh đã đượ c tái ch ế ở Anh trong th ế k ỷ th ứ III và IV sau công nguyên . • Cần phân lo ại TT theo màu tr ướ c khi tái ch ế (không màu, xanh lá, xanh d ươ ng, nâu) để  Lý do chính xác : thi ếu h ụt nguyên li ệu th ủy tinh thô ở các vùng phía b ắc c ủa Đế ch ế đả m b ảo ch ất l ượ ng đồ ng đề u cho SP m ới La Mã , không ph ải để b ảo v ệ môi tr ườ ng . • Ph ần l ớn ch/trình tái ch ế ch ỉ ch ấp nh ận TT t ừ chai, l ọ, h ũ, Các SP khác nh ư ly u ống nướ c, bóng đèn, g ươ ng, Pyrex không n ằm trong ch/trình TC chung Ngày nay - Gi ảm l ượ ng rác • Có kho ảng 18% chai l ọ (glass bottles) phát sinh t ừ bar, nhà hàng - Ti ết ki ệm n ăng l ượ ng • TT là ngu ồn nguyên li ệu l ớn và ch ất l ượ ng cao
   cần phát tri ển tái ch ế !!
   Môi tr ườ ng trái đấ t Chuong 44– – Cach Cach tieptiep cancan 91 Chuong 44– – Cach Cach tieptiep cancan 92 7
8. 5/29/2012 Pháp : năm 2006, có gần 57% rác th ủy tinh đượ c tái ch ế và ngành công nghi ệp th ủy tinh của GPI d ự báo: NL ti ết ki ệm đượ c do dùng 50% TT tái ch ế trong t ất c ả các nhà máy SX bao bì nướ c này đã gần đạ t mục tiêu của châu Âu đặ t ra (quy đị nh các nướ c thành viên ph ải tái ch ế TT ở M ỹ s ẽ đủ cung c ấp NL cho h ơn 45 000 gđình M ỹ trong 1 năm. 60% rác th ủy tinh vào năm 2008). Năm 2005, tổng lượ ng rác th ủy tinh đượ c thu gom lên đế n 1,8 tri ệu tấn, tăng 2% so với 2004. Các bi ện pháp  Các nhà SX bao bì TT sẽ thúc đẩ y s ự ủng h ộ các bi ện pháp pháp lý và quy đị nh có ti ềm năng c ải thi ện hth ống tái ch ế TT, bao g ồm ph ối h ợp v ới các nhà ho ạch đị nh chính sách hoàn thi ện và XD ch/trình ký qu ỹ hoàn chi cho chai l ọ (state beverage deposit programs).  GPI và các công ty thành viên s ẽ ti ếp t ục khuy ến khích và giúp hình thành các lu ật thúc đẩ y các ho ạt độ ng thu gom để tái ch ế bao bì thu ỷ tinh (chai, l ọ, c ốc, chén ) t ại các nhà hàng , khách s ạn và các đị a điểm sinh ho ạt khác.  Phát tri ển các thi ết b ị nghi ền TT vụn c/ngh ệ m ới để nâng cao ch/lượ ng v ụn TT. 3 ng ăn ch ứa 3 lo ại th ủy tinh Ph ươ ng ti ện thu gom th ủy tinh t ừ  GPI t ổ ch ức "Ngày tái ch ế thu ỷ tinh" trong tháng 12 mỗi n ăm và xd ựng m ột đị a ch ỉ (theo màu s ắc) điểm thu ve chai Website t ạo s ự chú ý cho ng tiêu dùng, để thông tin cho họ hi ểu v ề các l ợi ích v ề s/kho ẻ và m/tr ườ ng khi dùng các SP tái ch ế. Trong website này, m ỗi cá nhân có th ể đị nh v ị các đ/điểm Mỹ: Tháng 12/2008, các công ty thành viên của Vi ện bao bì thu ỷ tinh Mỹ (Glass Packaging thu gom tái ch ế tại đph ươ ng và s ử d ụng “Bảng tính cácbon” của GPI để tính xem h ọ s ẽ ti ết Institute - GPI) tho ả thu ận mục tiêu sử dụng tối thi ểu 50% thu ỷ tinh tái ch ế trong sản xu ất ki ệm đượ c bao nhiêu cacbon (than) khi chai l ọ TT của h ọ đượ c tái ch ế. chai lọ đế n năm 2013. Chuong 44– – Cach Cach tieptiep cancan 93 Chuong 44– – Cach Cach tieptiep cancan 94 TÁI CH TH Y TINH Ng ườ i tiêu dùng th ải nh ững Ế Ủ QUY TRÌNH chai thu ỷ tinh vào trong các thùng tái ch ế (có ho ặc không Ch ươ ng trình ký qu ỹ hoàn chi TT TÁI CH Ế TH ỦY TINH phân lo ại theo màu). In 1971 the state of Oregon passed a law requiring buyers of carbonated beverages (such Th ủy tinh đượ c các ph ươ ng as beer and soda) to pay five cents per container as a deposit which would be refunded to Các SP t ừ th ủy tinh tái ch ế: ti ện gom l ại và đượ c đư a đế n anyone who returned the container for recycling. nơi x ử lý. - Chai l ọ, h ũ, (chính y ếu) This law has since been copied in nine other states including New York and California. -Sợi th ủy tinh (2 nd ) The abbreviations of states with deposit laws are printed on all qualifying bottles and Th ủy tinh đượ c phân lo ại theo - Ph ần đánh l ửa cho diêm và đạ n màu s ắc và đượ c r ửa để lo ại cans. dượ c bỏ nh ững ch ất b ẩn. In states with these container deposit laws, most supermarkets automate the deposit - Làm thành ph ần trong s ơn ph ản refund process by providing machines which will count containers as they are inserted and Th ủy tinh sau khi đượ c nghi ền quang bê tông và đườ ng cao t ốc và n ấu ch ảy, s ẽ đượ c t ạo khuôn then print credit vouchers that can be redeemed at the store for the number of containers -Gạch g ốm, khung hình, (th ổi th ủy tinh) thành nh ững returned. SP m ới nh ư chai, v ại; -Bổ sung cát cho các bãi bi ển b ị Small glass bottles (mostly beer) are broken, one-by-one, inside these deposit refund hao h ụt do xói mòn machines as the bottles are inserted. A large, wheeled hopper (very roughly 1.5m by 1.5m Các s ản ph ẩm thu ỷ tinh đã s ẵn sàng đượ c đư a đế n các c ửa by 0.5m) inside the machine collects the broken glass until it can be emptied by an hàng. employee. Chuong 44– – Cach Cach tieptiep cancan 95 Chuong 4 – Cach tiep can 96 8
9. 5/29/2012 TÁI CH TH Y TINH  Công ty Green Bottle (Luân Đôn) là DNghi ệp đầ u tiên trong l ĩnh v ực SX VLXD từ th ủy Ế Ủ tinh tái ch ế đã k ết h ợp thành công ý t ưở ng sáng t ạo v ới m ục tiêu bv ệ môi tr ườ ng. Ở nh ững nhà máy SX th ủy tinh lớn, đa s ố đề u dùng lò b ể, n ấu liên t ục  Mục tiêu c ủa DN: tạo ra nh ững SP VLXD đẹ p và b ền t ừ 100% thu ỷ tinh tái ch ế.
   hạn ch ế t ối đa vi ệc d ừng lò b ởi khi d ừng, l ượ ng thu ỷ tinh còn th ừa (chi ếm ~ 20-30% V lò)  Kết h ợp kinh nghi ệm v ề ngh ệ thu ật, khoa h ọc và công ngh ệ để khám phá nh ững ti ềm sẽ đông c ứng, co l ại và phá hu ỷ l ớp g ạch ch ịu l ửa xây lò và ảnh h ưở ng đế n k ết c ấu thành lò. năng sáng t ạo c ủa các b ề m ặt th ủy tinh tái ch ế. Chi phí xây g ạch m ới và nh/li ệu cung c ấp cho quá trình nâng nhi ệt c ủa lò đế n nhi ệt độ n ấu  Sản ph ẩm " eluna " c ủa Green Bottle có độ b ền cao dùng để là các m ặt trang trí, ngói l ợp th ủy tinh s ẽ r ất l ớn. và lát n ền. Trông gi ống nh ư đá hoa, eluna có ch ất l ượ ng c ạnh tranh v ới đá granít, đá hoa và có th ể thay th ế các SP vật li ệu t ổng h ợp, g ốm, xi m ăng, đá. 1số th ủy tinh thành ph ẩm nh ưng c ũng đượ c đư a vào tái ch ế (n ấu l ại) - xảy ra  SP của công ty đã đượ c s ử d ụng t ại m ột s ố d ự án l ớn và đã tham gia m ột s ố d ự án ở Luân tại các n/máy thu ỷ tinh l ớn ch ẳng may hàng bán không ch ạy, hàng t ồn kho quá Đôn và công trình Kamakura House ở Nh ật B ản. nhi ều; n ếu ti ếp t ục SX mới s ẽ không có ch ỗ ch ứa. Bi ện pháp x ử lý là đậ p v ỡ thành ph ẩm, đem qua lò n ấu l ại, m/đích là để duy trì s ự ho ạt độ ng c ủa lò. Chuong 4 – Cach tiep can 97 Chuong 44– – Cach Cach tieptiep cancan 98 Tái ch ế túi Tetra-Pak Tái ch ế túi Tetra-Pak Cấu tạo Ưu điểm Gồm 6 l ớp v ới 3 lo ại v ật li ệu: Here are the top 5 reasons why choosing the environmentally responsible Tetra- - Gi ấy bìa: chính y ếu (73%); Pak is good for the environment and for you. - Nhôm: ng ăn ánh sáng, b ảo qu ản h ươ ng v ị, ch ống oxy hóa 1. Made mainly from paper, a renewable resource trong nhi ều tháng mà không c ần dùng ch ất b ảo qu ản hay 2. Reduces packaging waste by 90% ướ p l ạnh (5%); 3. Reduces greenhouse gas emissions by 75% - Nh ựa t ổng h ợp: ng ăn th ấm n ướ c. 4. Reduces energy by 50% 1. Polyethylene 5. It tastes good! 2. Paper (73 %) 3. Polyethylene 4. Aluminum foil (5%) 5. & 6. Double layer of polyethylene Chuong 4 – Cach tiep can 99 Chuong 4 – Cach tiep can 100 9
10. 5/29/2012 Tái ch ế túi Tetra-Pak Tái ch ế túi Tetra-Pak Ex : Evaluating three types of wine packaging: Tình hình  a 1 Litre Tetra Prisma Thế gi ới:  a 750ml PET bottle • Sản xu ất > 125 tỉ bao bì gi ấy đự ng th ức u ống/năm;  a 750ml glass bottle • Ch ỉ ~ 16% đượ c thu gom và tái ch ế t ại 123 nhà máy trên 33 qu ốc gia để tách l ấy các The Lifecycle Inventory includes thành ph ần c ấu t ạo c ủa bao bì; 5 phases of the lifecycle: • Hệ th ống thu gom bao bì gi ấy ướ c tính gia t ăng ~ 40% t ừ n ăm 2001 đế n 2004. 1. material production Vi ệt Nam: 2. container fabrication 3. transportation to winery  Sản xu ất > 1 tỉ h ộp gi ấy đự ng s ữa và các lo ại n ướ c trái cây/n ăm; 4. distribution  Ch ưa đầ y 1% đượ c thu gom để tái ch ế. 5. post consumer waste management. 1 BTU (British thermal unit) ≈ 1 kJ Chuong 4 – Cach tiep can 101 Chuong 4 – Cach tiep can 102 Tái ch ế túi Tetra-Pak Tái ch ế túi Tetra-Pak Công ngh ệ Công ngh ệ - Ph ần sợi gi ấy thu h ồi có th ể đượ c s ử d ụng để làm gi ấy in, túi gi ấy, gi ấy l ụa, gi ấy carton, - Túi/h ộp tetra-pak đượ c thu gom đế n các nhà máy tái ch ế gi ấy. -Hơn m ột tr ăm nhà máy gi ấy trên th ế gi ới tái ch ế Tetra-pak - Cho vào máy nghi ền th ủy l ực (cùng v ới n ướ c). -Rất khác nhau v ề quy mô và lo ại hình s ản xu ất - Ph ần s ợi gi ấy “tan” vào n ướ c, làm thành h ỗn h ợp đặ c s ệt. - Nhà máy tái ch ế tetra-pak thành thùng carton nhi ều nh ất trong n ăm 2007 là - Ph ần nh ựa và nhôm, ho ặc n ổi lên b ề m ặt, ho ặc chìm xu ống và Papierfabrik Niederauer Muhle - PNM, ở Tây Đứ c, SX đượ c ~ 100.000 t ấn thùng đượ c thu h ồi để x ử lý riêng. mỗi n ăm - tươ ng đươ ng 500 tri ệu túi/h ộp nướ c gi ải khát Tetra-pak - Quy trình kho ảng 15 – 30 phút. - Các công ty tái ch ế tetra-pak l ớn khác: Corenso Varkaus (Ph ần Lan), Klabin Piracicaba (Brazil), và Stora Enso Barcelona (Tây Ban Nha) - Nhi ều nhà máy tái ch ế Tetra-pak khác có công su ất tuy nh ỏ h ơn nh ưng c ũng r ất thành công. Chuong 4 – Cach tiep can 103 Chuong 4 – Cach tiep can 104 10
11. 5/29/2012 Tái ch ế túi Tetra-Pak Tái ch ế túi Tetra-Pak Công ngh ệ Công ngh ệ - Ph ần nh ựa và nhôm thu h ồi có th ể đượ c tái ch ế theo nhi ều cách khác nhau In Italy polyethylene and aluminium are -Vẫn đang phát tri ển công ngh ệ để ph ần nhôm và nh ựa này đượ c phân tách 1 cách used for the production of a new plastic tinh khi ết h ơn n ữa. material, Ecoallene® *, developed by - Hi ện, công ngh ệ áp d ụng và s ản ph ẩm đầ u ra c ũng khá đa d ạng. Leccepen company. - One interesting development is a plant using plasma technology in Piracicaba, This is a practical and resistent material, Brazil. supplied in granules and ready to be used - Another plant using low-temperature pyrolysis will start in Barcelona, Spain in several applications of plastic moulding during 2008/2009. Both technologies allow for production of paraffinic oils and industries. high-quality aluminium. These new technologies complement existing mechanical recycling plants worldwide, and a gasification plant which started up in Finland in 2000 that produces energy and secondary aluminium powders. - Chuong 4 – Cach tiep can 105 Chuong 4 – Cach tiep can 106 Tái ch ế túi Tetra-Pak Tái ch ế túi Tetra-Pak Công ngh ệ Tetra – pak Vi ệt Nam In Germany polyethylene and aluminium are used as catalysts for cement  Năm 2005, ch ươ ng trình tái ch ế v ỏ h ộp gi ấy gi ữa Tetra Pak và các nhà máy tái ch ế Vi ệt Nam kilns. The mixture of polymers and aluminium is fed into the kilns as an bắt đầ u ho ạt độ ng chính th ức – với công su ất ~ 8 tấn v ỏ h ộp/n ăm. alternate form of fuel, usually displacing coal. The process of generating energy  Năm 2008, công su ất t ăng lên hơn 300 tấn v ới nhà máy gi ấy Thu ận An ở Bình D ươ ng. leaves the aluminium oxidized. Aluminium oxides are also the result of heating  Hạn ch ế: lượ ng ng/li ệu đầ u vào các nhà máy không đề u đặ n (c ần ~ 120 tấn/tháng/nhà máy). bauxite, a necessary constituent of cement manufacturing. This saves on other raw materials.  Giá thu mua: ~ 1.000 đồ ng/kg rác v ỏ h ộp (có th ể t ăng lên 30% n ếu ngu ồn ng/li ệu SX đượ c đả m b ảo ổn đị nh). The Finnish company Corenso recovers each part of the beverage carton: the  Kết qu ả điều tra n ăm 2005: có 83/447 điểm đượ c kh ảo sát và phv ấn có thu mua v ỏ h ộp gi ấy repulper recovers the paper fraction, while a gasification plant recovers the aluminium foil and produces energy. Corenso is specialized in producing paper (chi ếm 18,57%). Thông qua h ệ th ống thu gom ph ế li ệu này, l ượ ng v ỏ h ộp gi ấy đượ c thu mua cores, extensively used both in the paper and in the textile industry. While trên đị a bàn TP.HCM đạ t ~ 19,91 tấn/tháng. producing virgin aluminium from bauxite is very energy intensive, recycling Ch ươ ng trình tái ch ế th ử của một số nhà máy tại phía Nam sản xu ất thành công thành aluminium takes a fraction of the energy. Consequently new aluminium ph ẩm gi ấy từ 100% bột gi ấy của vỏ hộp sữa và nướ c trái cây. Ch ất lượ ng thành ph ẩm products can be made more economically. Plastic is used to generate energy, that produces steam for the paper mill and energy to the city of Varkaus tăng 25% so với vi ệc sử dụng nguyên li ệu gi ấy bìa carton thông th ườ ng. Sản ph ẩm túi (Finland). gi ấy, bao th ư từ gi ấy vỏ hộp tái ch ế ra đờ i. Chuong 4 – Cach tiep can 107 Chuong 4 – Cach tiep can 108 11
12. 5/29/2012 Tái ch ế túi Tetra-Pak Quy trình tái ch ế gi ấy Tetra – pak Vi ệt Nam Các loại giấy sau đây không thể hoặc rất khó tái chế, do đó tốt nhất là nên hạn chế sử dụng: Giấy cảm nhiệt; giấy (tự) dính, băng keo; giấy trong suốt (để thuyết trình); giấy các “Vi c bóc tách v các thph n trong v h p g p khó kh ăn c v chi phí đ u t ư ln bon; giấy bóng kính; giấy phủ chất dẻo hay sáp (hộp đựng sữa, nước giải khát; giấy gói công ngh nên các DN Vi t Nam đã không m n mà khi Tetra Pak đ ngh ”, bà T Bích kẹo; giấy gói ngoài ram giấy photocopy; hộp đựng cơm trưa, cốc và đĩa giấy; giấy lau, Nguy t, ph trách môi tr ư ng c a Tetra Pak VN . khăn lau đã dùng; giấy đựng sơn, hóa chất, thực phẩm Hi n, Tetra Pak ch bóc tách v h p đ l y ph n gi y và tái ch làm s tay, túi gi y, gi y in danh thi p; còn kho ng 25% v h p là kim lo i và nh a thì v n ph i b đi vì c/ngh tái ch c a Vi t Nam ch ưa đ t t i. Gn đây, 1 nhà máy Bình Chánh đã cam k t v i Tetra Pak là tái ch thành công ph n nh a dính li n v i l p nhôm c a v h p thành các h t dùng trong x lý n ư c. Tetra Pak h ướ ng t ới vi ệc kh ơi d ậy ý th ức của ng ườ i tiêu dùng: sau khi u ống s ữa hay dùng th ực ph ẩm có bao bì c ủa công ty, thay vì v ứt đi, hãy thu gom để ph ục v ụ cho vi ệc tái ch ế. Công ty đã t ổ ch ức nhi ều chtrình v ận độ ng h ọc sinh thu gom v ỏ h ộp s ữa, hay các ch/trình khuy ến khích ng ườ i tiêu dùng đổ i v ỏ h ộp s ữa để l ấy s ữa, nh ằm t ạo thành ý th ức thu gom v ỏ hộp ngay ở t ừng nhà dân, tr ườ ng h ọc. Chuong 4 – Cach tiep can 109 Chuong 44– – Cach Cach tieptiep cancan 110 Quy trình tái ch ế gi ấy Quy trình tái ch ế gi ấy Gi ấy lo ại bỏ sau khi thu gom đượ c phân lo ại, tách b ỏ các v ật li ệu không thích h ợp (b ăng PP kh ử m ực th ườ ng là r ửa, Ti ếp theo, b ột gi ấy đượ c b ơm sang công đoạn dính, th ực ph ẩm, nylon, s ắt thép ). Sau đó đượ c đóng ki ện, lưu kho r ồi chuy ển t ới n ơi SX . tuy ển n ổi ho ặc k ết h ợp các PP . nghi ền để điều ch ỉnh tính ch ất c ủa b ột theo yêu cầu c ủa t ừng lo ại gi ấy. Tại các nhà máy SX gi ấy, ng ườ i ta đánh tơi bột Ti ếp theo đó, bột gi ấy đã đánh tơi, sàng bằng máy nghi ền th ủy lực, sàng, lọc để lo ại bỏ lọc đượ c đư a qua dây chuy ền kh ử mực để Bột gi ấy đượ c đư a sang máy Gi ấy ướ t ch ạy qua các lô Cu ối cùng, gi ấy đượ c cuộn VL không thích hợp ch ưa đượ c tách bỏ hết tách bỏ các hạt mực, tẩy tr ắng bột xeo để tạo thành tờ gi ấy sấy, ép quang để sấy khô lại thành các cu ộn gi ấy to Chuongbằng29 PP May 44– th –ủ Cach2012 Cachcông tiep trtiepướ canccanđó Nguyen Thi Ngoc Quynh 111 111 Chuong 44– – Cach Cach tieptiep cancan và ổn đị nh các tính ch ất 112 12