Bài giảng Cơ sở kỹ thuật đo - Nguyễn Thị Lan Hương
Bạn đang xem tài liệu "Bài giảng Cơ sở kỹ thuật đo - Nguyễn Thị Lan Hương", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu đính kèm:
- bai_giang_co_so_ky_thuat_do_nguyen_thi_lan_huong.pdf
Nội dung text: Bài giảng Cơ sở kỹ thuật đo - Nguyễn Thị Lan Hương
- m kg cd A mol K Bài giả ng s CCơơ ss ở ở kk ỹ ỹ thuthu ậ ậ t t đođo TS.Nguyễ n th ị Lan H ươ ng Bộ môn: K ỹ thu ậ t đo và THCN Hà nộ i 08/2007 1
- m kg cd Đ a ch liên l c A ị ỉ ạ mol K Mobile 0953304974 s Điệ n tho ạ i B ộ môn: (04) 8696233 Điệ n tho ạ i (04) 8683087 Email: Lan-Huong.Nguyen@mica.deu.vn Nguyen Lan Huong@mail.hut.edu.vn 2
- m kg cd A Tài liệ u tham kh ả o mol K 1.s Giáo trình ”Cơ s ở k ỹ thu ậ t đo”, PGS. Nguyễ n Tr ọ ng Qu ế , Trườ ng Đ ạ i h ọ c Bách khoa Hà n ộ i, 1996 2. Đo lườ ng các đ ạ i l ượ ng V ậ t lý, Chủ biên PGS.TS. Ph ạ m Thượ ng Hàn, Nhà xu ấ t b ả n Giáo d ụ c, quy ể n 1 3. Giáo trình "Kỹ thu ậ t đo l ườ ng", PGS. Nguyễ n Tr ọ ng Qu ế , Trườ ng Đ ạ i h ọ c Bách khoa Hà n ộ i, 1986 3
- m kg cd A Mở đ ầ u mol K s Cơ s ở k ỹ thu ậ t đo l ườ ng trinh ̀ bay ̀ nh ữ ng c ơ s ở ly ́luân ̣ c ơ ban ̉ về ky ̃ thuât ̣ đo l ườ ng. Cung câp ́ nh ữ ng kiên ́ th ứ c c ơ ban ̉ đê ̉ phuc̣ vu ̣cho cac ́ môn hoc ̣ " Ph ươ ng phap ́ và thi ế t b ị đo cac ́ đai ̣ lượ ng điên ̣ va ̀không điên ̣ ", " Hê ̣thông ́ thông tin đo l ườ ng " va ̀ nhữ ng môn hoc ̣ chuyên môn khac ́ cua ̉ ky ̃ thuât thông tin đo lườ ng nh ư môn " Thiêt ́ bi ̣đo sinh y ", " X ử ly ́tin ́ hiêu ̣ " v.v Cung̀ v ớ i cac ́ môn hoc ̣ trên, giao ́ trinh ̀ nay ̀ xây d ự ng môt ̣ hê ̣ thônǵ́ứ kiên th c cho viêc ̣ thu thâp ̣̣́ sô liêu đo, x ử́ ly gia công va ̀ điêù khiên ̉ hiên ̣ đai. ̣ 4
- m kg cd Chươ ng 1. Các khái ni ệ m chung v ề đo A lườ ng mol K s Đo lườ ng và khái ni ệ m v ề quá trình đo Mô hình củ a quá trình đo Các nguyên công đo lườ ng c ơ b ả n Tín hiệ u đo l ườ ng Phươ ng pháp đo và ph ươ ng ti ệ n đo 5
- m kg cd A 1.1. Đị nh nghĩa v ề Đo l ườ ng mol K s Theo pháp lệ nh “ ĐO L ƯỜ NG” c ủ a nhà n ướ c CHXHCN Việ t nam – Chươ ng 1- đi ề u 1: Đo l ườ ng là vi ệ c xác đ ị nh giá tr ịủạượ c a đ i l ng cầ n đo – Chính xác hơ n: Đo lườ ng là m ộ t quá trình đánh giá đị nh l ượ ng củ a mộ t đ ạ i l ượ ng c ầ n đo đ ể có k ế t qu ả b ằ ng số so vớ i đơ n v ị đo Đạ i l ượ ng đo đ ượ c: Vớ i m ộ t đ ạ i l ượ ng c ầ n đo là X ta có th ể tìm đ ượ c m ộ t đ ạ i lượ ng ∆X để cho m.∆X >X và (m-1)∆X =X hay nói cách khác Ánh xạ đ ượ c X vào t ậ p s ố t ự nhiên {N} v ớ i đ ộ đo ∆X 6
- m kg cd A Đị nh nghĩa và phân lo ạ i phép đo mol Phép đo là quá trình thự c hi ệ n vi ệ c đo l ườ ng. K Phân loạ i s – Đo trự c tiêp ́ : La ̀cach ́ đo ma ̀kêt ́ qua ̉nhân ̣ đ ượ c tr ự c tiêp ́ t ừ môt ̣ phep ́ đo duy nhât́ – Đo giań tiêp: ́ La ̀cach ́ đo ma ̀kêt ́ qua ̉đ ượ c suy ra t ừ s ự phôi ́ h ợ p kêt ́ qua ̉ cuả nhiêu ̀ phep ́ đo dung ̀ cach ́ đo tr ự c tiêp. ́ – Đo hợ p bô: ̣ La ̀cach ́ đo gân ̀ giông ́ nh ư phep ́ đo gian ́ tiêp ́ nh ư ng sô ́l ượ ng pheṕ đo theo phep ́ đo tr ự c tiêp ́ nhiêu ̀ h ơ n va ̀kêt ́ qua ̉đo nhân ̣ đ ượ c thườ ng phai ̉ thông qua giai ̉ môt ̣ ph ươ ng trinh ̀ hay môt ̣ hê ̣ph ươ ng trinh ̀ mà cac ́ thông sô ́đa ̃biêt ́ chinh ́ la ̀cac ́ sô ́liêu ̣ đo đ ượ c. – Đo thônǵ kê: đê ̉đam ̉ bao ̉ đô ̣chinh ́ xac ́ cua ̉ phep ́ đo nhiêu ̀ khi ng ườ i ta phaỉ s ử dung ̣ phep ́ đo thông ́ kê. T ứ c la ̀phai ̉ đo nhiêu ̀ lân ̀ sau đo ́lây ́ gia ́tri ̣ trung binh.̀ Đo lườ ng hoc ̣ : là nganh ̀ khoa hoc ̣ chuyên nghiên c ứ u vê ̀cac ́ ph ươ ng phaṕ̉ đê đo cac ̣́ượ đai l ng khac ́ nhau, nghiên c ứ̀̃̀ợ u vê mâu va đ n vi đo. Kỹ thuât ̣ đo l ườ ng: nganh̀ ky ̃thuât ̣ chuyên nghiên c ứ u ap ́ dung ̣ cac ́ thanh̀ự t u cua ̉ đo l ườ ng hoc ̣ vao ̀ phuc ̣ vu ̣̉san xuât ́̀ờ́ va đ i sông. 7
- m kg Ví dụ - Ph ươ ng trình c ơ b ả n c ủ a phép cd đo A mol K – Phương trình c ơ b ả n c ủ a phép đo: s = X ⇒ = × Ax X Ax X 0 X 0 X: Đ¹i lîng cÇn ®o. X0: Ьn vÞ ®o. Ax: Gi¸ trÞ b»ng sè cña ®¹i l îng cÇn ®o. Qu¸ tr×nh so s¸nh ®¹i lîng cÇn ®o víi mÉu để cho ra kÕt qu¶ b»ng sè Không, vì không Có thể đo m ộ t đ ạ i phả i đ ạ i l ượ ng nào lượ ng v ậ t lý b ấ t kỳ đ ượ c cũng có thể so không??? sánh giá trị c ủ a nó vớ i m ẫ u đ ượ c. 8
- m kg Phươ ng trình c ơ b ả n cd A mol K – Muốn đo giá tr ịủộạượậấ c a m t đ i l ng v t lý b t kỳ ph ả i chuy ể n s đổ i đ ạ i l ượ ng này sang m ộ t đ ạ i l ượ ng v ậ t lý khác có th ể so sánh đượ c giá tr ị c ủ a nó v ớ i m ẫ u – Hai loạ i chuy ể n đ ổ i: Đạ i l ượ ng đi ệ n điệ n Đạ i l ượ ng không đi ệ n điệ n – Công cụ : c ả m bi ế n (sensor, chuy ể n đ ổ i s ơ c ấ p) 9
- m kg cd Ví dụ v ề phép đo h ợ p b ộ A mol K Xác đị nh đ ặ c tính c ủ a dây d ẫ n đi ệ n s α β 2 rt = r20 [ 1+ (t 20) + (t20) ] α β , Đo ch®iÖn tr a bië ëÕ nhit. Öt ®é 0 20 C, t1 vµ t2 Các phép đo ⇒ HÖ 2 ph¬ng trình 2 Èn α trự c ti ế p??? vµ β. r = r [1+ α ( t − 20) + β ( t − 20) 2 ] t1 20 1 1 2 r = r [1+ α ( t − 20) + β ( t − 20) ] t2 20 2 2 α, β 10
- m kg cd A 1.2. Phươ ng pháp đo (1) mol Quá trình đo biế n đ ổ i th ẳ ng K s kêt́ qua ̉ N X X= X0 N 0 Bắ t đ ầ u X0->N0 (Khắ c đ ộ ) X -> Nx ( Mã hoá) Tính Nx/N0 Đư a ra k ế t qu ả K t thúc =Nx ế XX 0 N0 11
- m kg cd A Phươ ng pháp đo (2) mol K Quá trình đo kiể u so sánh s CT Xk Bắ t đ ầ u D/A SS N N (0/1) k k X N=0 Nk+1=NK+1 ÷ Nk =(0 Nn) Biế n đ ổ i Nk -> Xk Đư a ra k ế t qu ả X=N X X-Xk> 0 k. 0 Đúng Sai Kế t thúc 12
- m kg cd Ví dụ A mol K Có m t vônmét đ c kh c đ nh sau: s ộ ượ ắ ộ ư – 150V tươ ng ứ ng 100 v ạ ch Khi đo điệ n áp Vônmét ch ỉ 120 v ạ ch, xác đ ị nh k ế t qu ả ? 100 N= vach/ V 0 150 – So sánh N æ100 ö x = ç ÷ 120:ççç ÷ N 0 è150 ø 150 XV=120 = 120.1,5 = 180 – Giá trị 1000 1 C= =1,5/ vach Giá trị N 0 gọ i là h ằ ng s ố c ủ a volmét 13
- m kg cd 1.3. Các nguyên công đo lườ ng c ơ A bả n(1) mol K Quá trình đo là thự c hi ệ n các nguyên công đo l ườ ng, các s nguyên công có thể th ự c h ị ên t ự đ ộ ng trong thi ế t b ị ho ặ c do ngườ i th ự c hi ệ n. – Xác đị nh đ ơ n v ị đo, thành l ậ p m ẫ u, t ạ o m ẫ u và truy ề n mẫ u: ̣̀́xac đinh đ ợ̣ n vi, tao ra chuân ̉ mâu ̃̀ữ la nh ng đai ̣ượ l ng vâṭ ly ́co ́tinh ́ bât ́ biên ́ cao va ̀la ̀ hiêṇ thân cuả đ ơ n vi ̣ đo lườ ng. lượ ng t ử hoa ́chuân ̉ va ̀tô ̉h ợ p thanh ̀ đai ̣ l ượ ng chuân ̉ co ́ thể thay đôi ̣̣̉́ gia tri, tao thuân ̣ợ l i cho viêc ̣̣́ xac đinh gia ̣́tri cuả đai ̣ l ượ ng đo, ta goi ̣ la ̀truyên ̀ chuân. ̉ – Nguyên công biế n đ ổ i: Thự c hiên ̣ phep ́ biên ́ đôi ̉ trên cac ́ tin ́ hiêụ đo l ườ ng, t ừ đai ̣ l ượ ng nay ̀ sang đai ̣ l ượ ng khac, ́ t ừ 14 dang̣ nay ̀ sang dang ̣ khac ́ thê ̉hiên ̣ 14
- m kg cd A Các nguyên công đo lườ ng c ơ b ả n (2) mol K s – Nguyên công so sánh: so sanh́ co ́thê ̉th ự c hiên ̣ trong không gian sô ́băng ̀ môt ̣ thuâṭ toan ́ chia (phươ ng phap ́ đo biên ́ đôi ̉ tr ự c tiêp ́ ) trong không gian cać đai ̣ l ượ ng vât ̣ ly, ́ th ự c hiên ̣ băng ̀ ≤ ε môṭ phep ́ tr ừ trong bô ̣so sanh ́ (comparator) X - Xk (phươ ng phap ́ đo kiêu ̉ so sanh) ́ – Nguyên công giao tiế p. Giao tiêṕ ng ườ i va ̀may ́ (HMI) trong ây ́ viêc ̣ hiên ̉ thi, ̣ trao đôi,̉ theo doi ̣̣̃́́̀ giam sat la môt dich vu ̣́ớ kha l n trong hê ̣thông ́ thông tin đo l ườ ng điêu ̀ khiên. ̉ Giao tiêṕợ́́ v i hê thông (t ứớ c v i mang) ̣ thê ̣̉hiên chu ̉́yêu ở dich ̣ vu ̣truyên ̀ thông. 15
- m kg cd A 1.4. Tín hiệ u mol K Tín hi u đo g m 2 thông s s ệ ồ ố – Đạ i l ượ ng v ậ t lý c ủ a tín hi ệ u – Dạ ng tín hi ệ u C1 X C 2 16
- m Dạ ng tín 0 1 2 3 4 kg cd Hằ ng Xung hẹ p Xung vuông Tỷ l ệ t Hình sin A hiệ u mol Đạ i l ượ ng K s 0 Con số NX NT Nm, NT,Nθ Nxo NAm, Nf,Nϕ 1 Chiề u dài L(m) X(1,1) X(1,2) X(1,3) X(1,4) Encoder Mô tơ b ướ c Mô tơ Chấ n đ ộ ng 2 Khố i M(kg) X(2,1) X(2,2) X(2,3) X(2,4) lượ ng Xung va đậ p xung lượ ng ra Lự c nén Xung âm thanh Lự c 3 Thờ i gian T(s) X(3,1) X(3,2) X(3,3) X(3,4) Phát xung hẹ p Đị nh th ờ i gian Tgian tăng dầ n 4 Điệ n I(A) X(4,1) X(4,2) X(4,3) X(4,4) U(V) Phát xung hẹ p Phát xung vuông Phát xung tuyế n Phát hình sin tính 5 Nhiệ t đ ộ t(0K) X(5,1) X(5,2) X(5,3) X(5,4) Xung nhiệ t Xung lượ ng nhi ệ t Nung vớ i ngu ồ n hằ ng θ 6 Ánh sáng φ (cd) X(6,1) X(6,2) X(6,3) X(6,4) Chớ p sáng Chớ p chu kỳ Dimmer 7 Mol mol X(7,1) X(7,2) X(7,3) X(7,4) Dạ ng 17 n n θ ϕ Xác đị nh X T Xm, T, Xθ Am, f, n n n τ X 0 T
- m kg 1.5.cd Đánh giá kế t qu ả đo và ph ươ ng ti ệ n A đo mol K s Xać đinh ̣ tiêu chuân ̉ đanh ́ gia ́môt ̣ phep. ́ Kêt́ qua ̉ợ̉ự́̀́́̉đo môt m c đô nao đo co thê coi la ̀́chinh xac. ́ Môt ̣́ gia tri ̣nh ự vây đ ượ c goi ̣ la ̀gia ̣́ướượtri c l ng cua ̉ đai ̣ượ l ng đo. Đo ́̀la gia ́ tri ̣ượđ c xac ́ đinh ̣ b ởự i th c nghiêm ̣ nh ờ́ cac ph ươ ng ti ệ̣ n đo. Gia ̣́tri naỳ gân ̀ớ v i gia ̣́ựtri th c ma ̀ở môt ̣ điêu ̀ kiên ̣ nao ̀ đo ́́̉co thê coi la ̀ựth c. Để đanh ́ gia ́ữgi a gia ́tri ̣ướượ c l ng va ̀gia ́tri ̣ựth c, ng ườ i ta s ử dung ̣ khaị́ niêm sai sô ́̉́cua phep đo. Sai sô ́̉́ cua phep đo la ̣̀ự̃́hiêu gi a gia tri thự c va ̀gia ́tri ̣ướ c l ượ ng ∆X = X - X thự c ước l ượ ng Có rât ́ nhiêu ̀ nguyên nhân dân ̃ đên ́ sai sô ́ : - Do phươ ng phap ́ đo không hoan ̀ thiên. ̣ - Sự̣́ biên đông cua ̣̉́̀ cac điêu kiên bên ngoai ̀ượ v t ra ngoai ̀ữ nh ng điêu ̣̀ kiên tiêu chuân̉ đ ượ c quy đinh ̣ cho dung ̣ cu ̣đo ma ̀ta chon. ̣ – Do dung̣ cu ̣đo không đam ̉ bao ̉ đô ̣chinh ́ xac, ́ do cach ́ đoc ̣ cua ̉ ng ườ i quan 18 sat,́ do cach ́ đăt ̣ dung ̣ cu ̣đo không đung ́ quy đinh ̣ v.v
- m kg cd A Phươ ng pháp đo- ph ươ ng ti ệ n đo mol K Phươ ng pháp đo: là th ủ t ụ c th ự c hi ệ n thao tác đo l ườ ng s để đo đ ượ c k ế t qu ả b ằ ng s ố Thiế t b ị đo: là th ự c hi ệ n k ỹ thu ậ t c ủ a ph ươ ng pháp đo vớ i m ộ t h ọ đ ạ i l ượ ng c ụ th ể . Phươ ng pháp đo Phươ ng ti ệ n đo (Mô tả quá trình đo-Nguyên công) (Giả i pháp k ỹ thu ậ t -Kh ố i ch ứ c năng) Phố i h ợ p các nguyên công khác Thể hi ệ n b ằ ng s ơ đ ồ kh ố i ch ứ c nhau năng Các thủ t ụ c ph ố i h ợ p Thự c hi ệ n b ằ ng ph ầ n m ề m x ử lý 19
- m kg cd Chươ ng 2. H ệ đ ơ n v ị , chu ẩ n, m ẫ u, t ạ o A mẫ u và chuy ể n m ẫ u mol K s Đơ n v ị và h ệ đ ơ n v ị Chuẩ n và m ẫ u Tạ o ra m ẫ u công tác và m ẫ u bi ế n đ ổ i Tổ ch ứ c qu ố c t ế và qu ố c gia v ề h ệ th ố ng chu ẩ n. 20
- m kg cd A 2.1.Đơ n v ị và h ệ đ ơ n v ị chu ẩ n(1) mol K Hệ đ ơ n v ị SI g ồ m 7 đ ạ i l ượ ng chính s Tên đơ n vi ̣ Đơ n vi ̣ Ky ́hiêu ̣ Chiêù dai ̀ met́ m Khôí l ượ ng Kilogam Kg Thờ i gian giây s Dong̀ điên ̣ Ampe A Nhiêṭ đô ̣ độ Kelvin 0K ánh sanǵ Candela Cd Đinḥ l ượ ng phân t ử Mol Mol 102 đơ n v ị d ẫ n xu ấ t và 72 đ ạ i l ượ ng v ậ t lý 21
- m kg cd A Đơ n v ị và h ệ đ ơ n v ị (2) mol K s Bộ i s ố và ướ c s ố c ủ a đ ơ n v ị Hệ sô ́ Tên Ký hiêu ̣ Hệ sô ́ Tên Ký hiêu ̣ 1024 Yotta Y 10-1 Deci d 1021 Zetta Z 10-2 Centi c 1018 Exa E 10-3 Mili m 1015 Peta P 10-6 Micro µ 1012 Tera T 10-9 Nano n 109 Giga G 10-12 Pico p 106 Mega M 10-15 Femto f 103 Kilo K 10-18 Atte a 102 Hecto H 10-21 Zepto z 101 Deca Da 10-24 Yocto y 22
- m kg cd A Đị nh nghĩa 7 đ ơ n v ị c ơ b ả n mol K s a. Chiều dài: đơn vị chiều dài là mét (m). Mét là khoảng chiều dài đi được của ánh sáng truyền trong chân không trong khoảng thời gian là: 1/299.792.458 giây b. Khối lượng: Đơn vị khối lượng là kilogam (kg). Đó là khối lượng của một khối Bạch kim Iridi (Pt Ir) lưu giữ ở BIPM ở Pháp –Bureau International des Poids et Mesure). c.Thêi gian: §ã lµ thêi gian cña 9.192.631.770 chu kú cña m¸y ph¸t sãng nguyªn tö Sedi 133(Cs133). d. Dßng ®iÖn: Ampe lµ cêng ®é dßng ®iÖn t¹o ra mét lùc ®Èy lµ 2x107 N trªn ®¬n vÞ chiÒu dµi gi÷a hai d©y dÉn dµi v« cùc ®Æt c¸ch nhau 1m. 23
- m kg cd A Đị nh nghĩa 7 đ ơ n v ị c ơ b ả n (2) mol 1 K e. NhiÖt ®é (nhiÖt ®éng):§ã273,16 lµ nhiÖt ®é s nhiÖt ®éng cña ®iÓm ba cña níc nguyªn chÊt. f. Lîng vËt chÊt (mol) §ã lµ lîng vËt chÊt cña sè nguyªn tö cña vËt chÊt Êy, b»ng sè nguyªn tö cã trong 0,012 kg cacbon 12 (C12). g.Cêng ®é s¸ng hay quang ®é: candela (Cd) lµ cêng ®é cña mét nguån s¸ng ph¸t ra ¸nh s¸ng ®¬n s¾c ë tÇn sè 540.1012 Hz, v1 íi c«ng suÊt Watt trong mét Steradian (Sr).683 h. Hai ®¬n vÞ phô lµ Radian (Rad) vµ Steradian. Radian lµ gãc ph¼ng cã cung b»ng b¸n kÝnh. Sterradian lµ gãc khèi n»m trong hinh cÇu gíi h¹n bëi vßng trßn cÇu cã ® êng kÝnh b»ng ® êng kÝnh cña qua cÇu. 24
- m kg B ng các đ n v d n xu t cd ả ơ ị ẫ ấ A mol K s 25
- m kg Mcd ộ t s ố đ ơ n v ị ngoài đ ơ n v ị h ợ p pháp mà v ẫ n s ử d ụ ng A Đơ n v ị Quy đổ i ra SI Đơ n v ị Quy đổ i ra SI mol -2 -1 InchK 2,54. 10 m Fynt 4,536 . 10 kg Foots (phút) 3,048. 10-1m Tonne 1,0161. 103kg Yard (Yat) 9,144 . 10-1m Fynt/foot2 4,882kg/m2 Mille (dặ m) 1,609km0 Fynt/foot3 1,6018510 kg/m3 Mille (hả i lý) 1,852km Bari 1.106 N/m2 "Inch vuông 6,4516.10-4m2 Torr 1,332. 102 N/m2 Foot vuong 9,290.10-2m‑2 Kilogam lự c 9,8066N Inch khố i 1,6384. 10-5m3 Calo 4,1868J Foot khố i 2,832 . 10-2m3 Mã lự c 7,457.102 W Galon (Mỹ ) 3,785. 10-3m3 Kilowatt giờ 3,60 . 106J Galon (Anh) 4,5 10-3m3 Thermie 1,0551 . 103J Electron volt (ev) 1,602 . 102J Gauss 1.10-4 T -8 Maxwell 1.10 Wb 26
- m kg cd A Sơ đ ồ quan h ệ gi ữ a các đ ơ n v ị mol K s 27
- m kg cd A 2.2.Chuẩ n và m ẫ u mol K s Để th ố ng nh ấ t đ ượ c đ ơ n v ị thì ng ườ i ta ph ả i t ạ o đ ượ c m ẫ u củơịấả a đ n v y, ph i truy ềượ n đ c các m ẫấ u y cho các thi ếị t b đo Để th ố ng nh ấ t qu ả n lý đo l ườ ng, đ ả m b ả o đo l ườ ng cho công nghiệ p, th ươ ng m ạ i, và đ ờ i s ố ng, m ỗ i qu ố c gia đ ề u t ổ chứ c h ệ th ố ng m ẫ u chu ẩ n và truy ề n chu ẩ n c ủ a qu ố c gia đó. – Các hằ ng s ố v ậ t lý dùng đ ể làm chu ẩ n – Chuẩ n m ẫ u mét – Chuẩ n m ẫ u v ề kh ố i l ượ ng – Chuẩ n m ẫ u v ề th ờ i gian và t ầ n s ố . – Chuẩ n m ẫ u v ề các đ ạ i l ượ ng đi ệ n. 28
- m kg cd A Đị nh nghĩa mol K s Theo tiêu chuẩ n Vi ệ t Nam (TCVN) 6165 -1996 chu ẩ n đo lườ ng (measurement standard) hay v ắ n t ắ t là chu ẩ n, đ ượ c đị nh nghĩa nh ư sau: “Chuẩ n là Vậ t đo, ph ươ ng ti ệ n đo, m ẫ u chuẩ n ho ặ c h ệ th ố ng đo đ ể đ ị nh nghĩa, th ể hi ệ n, duy trì ho ặ c tái tạ o đ ơ n v ị ho ặ c m ộ t hay nhi ề u giá tr ị c ủ a đ ạ i l ượ ng đ ể dùng làm mố c so sánh” Phân loạ i – Chuẩ n đ ầ u (Primary standard) – Chuẩ n th ứ (Secondary standard): – Chuẩ n b ậ c I: Theo cùng – Chuẩ n b ậ c II: một đại lượng 29
- m kg cd A Phân loạ i (2) mol K s Chuẩ n đ ầ u (Primary standard): Là chuẩ n đ ượ c ch ỉ đ ị nh hay thừ a nh ậ n r ộ ng rãi là có ch ấ t l ượ ng v ề m ặ t đo l ườ ng cao nhấ t và các giá tr ị c ủ a nó đ ượ c ch ấ p nh ậ n không d ự a vào các chuẩ n khác c ủ a cùng đ ạ i l ượ ng. Chuẩ n th ứ (Secondary standard): Là chuẩ n mà giá tr ị c ủ a nó đượ c ấ n đ ị nh b ằ ng cách so sánh v ớ i chu ẩ n đ ầ u c ủ a cùng đ ạ i lượ ng. Chuẩ n b ậ c I: là chuẩ n mà giá tr ị c ủ a nó đ ượ c ấ n đ ị nh b ằ ng cách so sánh vớ i chu ẩ n th ứ c ủ a cùng đ ạ i l ượ ng. Chuẩ n b ậ c I: là chuẩ n mà giá tr ị c ủ a nó đ ượ c ấ n đ ị nh b ằ ng cách so sánh vớ i chu ẩ n th ứ c ủ a cùng đ ạ i l ượ ng. 30
- m kg cd A Phân loạ i (3) mol Trên phạ m vi qu ố c t ế K s – Chuẩ n qu ố c t ế (International standard): Là chuẩ n đ ượ c m ộ t hi ệ p đ ị nh qu ố c t ế công nh ậ n đ ể làm c ơ s ở ấ n đ ị nh giá trị cho các chu ẩ n khác c ủ a đ ạ i l ượ ng có liên quan trên ph ạ m vi qu ố c t ế . – Chuẩ n qu ố c gia (National Standard): Là chuẩ n đ ượ c m ộ t quy ế t đ ị nh có tính ch ấ t qu ố c gia công nh ậ n đ ể làm c ơ sở ấ n đ ị nh giá tr ị cho các chu ẩ n khác có liên quan trong m ộ t n ướ c. – Chuẩ n chính (Reference standard): Là chuẩ n th ườ ng có ch ấ t l ượ ng cao nh ấ t v ề m ặ t đo l ườ ng có th ể có ở m ộ t đị a ph ươ ng ho ặ c m ộ t t ổ ch ứ c xác đ ị nh mà các phép đo ở đó đ ề u đ ượ c d ẫ n xuấ t t ừ chu ẩ n này. – Chuẩ n công tác (Working standard): Là chuẩ n đ ượ c dùng th ườ ng xuyên đ ể hi ệ u chu ẩ n ho ặ c ki ể m tra v ậ t đo, phươ ng ti ệ n đo ho ặ c m ẫ u chu ẩ n. – Chuẩ n so sánh (Transfer standard): Là chuẩ n đ ượ c s ử d ụ ng nh ư là m ộ t ph ươ ng ti ệ n đ ể so sánh các chu ẩ n. 31
- m kg cd A Mộ t s ố h ằ ng s ố v ậ t lý dùng làm chu ẩ n mol K Ký Gi¸ trÞ (víi ®é kh«ng Đ¹i l îng σ øng dông s hiÖu ch¾c ch¾n 1 ) Thêi gian, Tèc ®é ¸nh s¸ng 299.792.458 m/s(chÝnh C tÇn sè chiÒu trong ch©n kh«ng x¸c) dµi ĐiÖn tÝch 1,60217733 . 10 ĐiÖn ¸p, C electron (0,3ppm) dßng ®iÖn H»ng sè 483.587,96 Hz/v (0,4 Kj90 ĐiÖn ¸p “Jozepson" ppm) H»ng sè Von R Ω Đ klitzing J90 25,812807 K (0,2 ppm) iÖn trë HÖ sè dÉn từ µ 4π.107 N/A2 (chÝnh 0 ĐiÖn dung trong ch©n kh«ng x¸c) 32
- m kg cd 2.2.1.Mộ t s ố chu ẩ n m ẫ u v ề các đ ạ i A lượ ng đi ệ n mol K s Chuẩ n dòng đi ệ n Chuẩ n đi ệ n áp Chuẩ n đi ệ n tr ở Chuẩ n đi ệ n dung 33
- m kg cd A a.Chuẩ n dòng đi ệ n mol K s Chuẩ n b ằ ng cân AgNO3 điệ n phân Năm 1960 chuẩ n đ ượ c th ự c hi ệ n thông qua cân dòng điệ n t ứ c là đo l ự c đ ẩ y đi ệ n t ừ gi ữ a hai dây d ẫ n dài vô cự c thông qua cân có đ ộ chính xác cao ( đ ạ t đ ế n 4.10-6 A). Gầ n đây thì ng ườ i ta có đ ề xu ấ t vi ệ c xác đ ị nh dòng đi ệ n thông qua từ tr ườ ng Xác đị nh dòng đi ệ n chu ẩ n r ấ t ph ứ c t ạ p vì v ậ y trong th ự c tế ng ườ i ta s ử d ụ ng chu ẩ n v ề đi ệ n áp. 34
- m Dung dị ch kg cd Phát điệ n áp m ộ t Điệ n phân CdSO4 A chiề u chu ẩ n mol Tinh thể K s hồ Pin mẫu Weston Thủ y ngân Almangan Hg (12,5%Cd) Sùc ®iÖn ®éng Pin mÉu ë 200C cho bëi C«ng Dây Pt thøc: E = 1.0186360.6.10 N5.0.10 N 20 4 5 N=0.040.08 Søc ®iÖn ®éng cña Pin mÉu l¹i thay ®æi theo nhiÖt ®é theo C«ng thøc: E = E 4.610 (t20) –9.510 (t20) +1.0 10 t 20 5 4 2 (t20) + 35 5 3 Tr«i søc tù ®éng h»ng n¨m lµ 1µV/n¨m (microVolt) MÉu ®Þªn ¸p Quèc gia ® îc lÊy lµ gi¸ trÞ trung b×nh cña 20 (hoÆc 10) pin mÉu b∙o hoµ nµy.
- m kg cd A Phầ n t ử Jozepson (1) mol K h V= n f s 2e 36
- m kg cd A Lớ p chuy ể n ti ế p mol K s 37
- m kg cdSơ đ ồ c ấ u t ạ o m ạ ng ph ầ n t ử Josepson và h ệ A thố ng ngu ồ n m ẫ u đi ệ n áp Jozepson mol K s 38
- m kg cd A Phầ n t ử Jozepson (2) mol K s So sánh đị ên áp trong hệ th ố ng dùng chuy ể n tiế p Jozepson Phươ ng pháp so sánh cân bằ ng 39
- m kg cd A Ví dụ : H ệ th ố ng chu ẩ n mol K s 40
- m kg cdMộ t s ố k ế t qu ả so sánh chu ẩ n gi ữ a các A phòng kiể m chu ẩ n mol K s 41
- m kg cd Phát tầ n s ố chu ẩ n A mol Nguyªn lý cña m¸y ph¸t thêi gian hay tÇn sè chuÈn ®Òu dùa trªn K c«ng thøc: ν = − s h E2 E 1 ν h h»ng sè Plank; lµ tÇn sè;E1vµ E2 lµ hai møc n¨ng lîng trong khi chuyÓn møc. HiÖn nay dïng 3 lo¹i mÉu nguyªn tö vÒ thêi gian: Xedi, Hitro, ĐÆc tRubidiÝnh Xedi Hitro Rubidi Th¹ch anh TÝnh lÆp lBả ng t¹ãim t¾t c¸c ®Æc t± 3.10Ýnh c12 ña c¸c m± 2.10Éu th12 êi gian hay s ö d ông æn ®Þnh(trung binh 5.1012 5.1013 5.1012 5.1012 trong 1 sec) Tr«i RÊt nhá RÊt nhá ± 1.1013 ± 5.1010 TÇn sè céng hëng 9.192.631. 1420405.7 6.834.682.608 770 51 Träng lîng m¸y 30kg 400 15 10 (khoang) NhiÖt ®é lµm viÖc 20 ÷ 0 ÷ 500 C 0 ÷ 500 C 0 ÷ 500 C +600C Sè lÇn céng hëng 106 1012 1012 nguyªn tö trong mét giNhi©yÖt ®é céng hëng 3600K 3000K 3300K 42
- m kg cd A Sơ đ ồ máy phát t ầ n s ố m ẫ u ki ể u Xedi mol K s ∼ ChØ cã c¸c nguyªn tö xª Giao động Phân tần Tổng hợp Ố ng tia di cã nă ng l îng F = 4. thạch anh bội tần tần số nguyên F1 F2 tử Xêdi mf = 0 míi ®i vµo buång ch©n kh«ng, ë ®©y nã F Đồng hồ chỉ thời gian 2 qua 1 ®iÖn trêng ®Òu Tự ghi vµ ® îc nung nãng lªn b»ng tia sãng cùc ng¾n, U Tự động điều chỉnh cộng cã tÇn sè 9.162.631.770 hưởng Hz. 43
- m kg Ví dụ : M ộ t s ố đài phát t ầ n s ố trên th ế cd A giớ i mol K s 44
- m kg cd A Chuẩ n đi ệ n tr ở mol K Tõ l©u, ®iÖn trë mÉu lµ mét bé gåm 10 cuén s d©y manganin cã ®iÖn trë ®Þnh møc 1Ω ®Ó trong hép kÝn 2 líp ®æ ®Çy kh«ng khÝ nÐn, cã gi¸ trÞ 1,0000002Ω víi ph¬ng s ai σ = 1.10 . 7 Tõ nTruyă m 1990, Òn ®iÖn ® triëÖ n tr mÉu ë cho mÉ c¸c u ® ® îic x¸c Ön trë ®Þ kh¸c nh th«ng b»ng cÇu 1 chi qua hiÒu.Öu øng Hall lîng tö tõ (QHE), nhß cã h»ng sè vËt lý von Klitzing. H»ng sè von Klitzing ® îc x¸c ®Þnh Rk90 = 25,81280Ω víi sai sè 0,2.106. PhÇn tö c¬ bả n cña mét QHE lµ mét planar MOSFET máng ®Ó trong mét m«i trêng nhiÖt ®é thÊp. 12K (2710C). Tõ trêng ® îc ®Æt vu«ng gãc v íi l¸ máng b¸n dÉn 45 cã cêng ®é tõ c ả m mét vµi Tesla.
- m kg cd A Hiệ u ứ ng Hall mol K s Dòng điệ n Dẫ n Điệ n áp c ả m ứ ng Hall t ỉ l ệ v ớ i điệ n t ử cườ ng đ ộ t ừ c ả m B và dòng đi ệ n đi Từ c ả m qua tấ m QHE 46
- m kg cd Chuẩ n đi ệ n tr ở A mol C K Uh = Rk90 I/i s PhÇn tö U QHE h § iÖn trë truyÒn R U chuÈn R U h = R = Rk− 90 /i I h Uh: ®iÖn ¸p Hall, Rh = Đ iÖn trë Hall lîng t ử . I dßng ®iÖn ch¹y trong mµng b¸n dÉn MOSFET. i con sè nguyªn chØ sè ®o Hall 47 trong mµng b¸n dÉn lóc x¸c ®Þnh Rh. Rk90: h»ng sè von Klitzing.
- m kg cd Ví dụ A mol K s 48
- m kg cd A Chuẩ n đi ệ n dung mol K s ChuÈn ®iÖn dung ® îc thùc hiÖn b»ng tô ®iÖn tÝnh theo lý thuyÕt Thompson Lambard. Tô gåm 4 thanh thÐp ® êng kÝnh 50mm dµi 500mm cã trôc song song vµ n»m trªn ®Ønh hinh vu«ng, giữ a chóng cã 1 thanh mµn ch½n tÜnh ®iÖn ®Æt ë ngay t©m cña h×nh vu«ng: Sù thay ®æi ®iÖn dung cña tô ®iÖn (cña tõng cÆp ®iÖn 1 1 cùc) thay ®ln2æi theo kho∆ L = ln2ả ∆ ng di chuy L Ón cña thanh 2π 2 πµ C 2 mµn ch½n. 0 ∆C = µ 0: tõ dÉn cña kh«ng k hÝ, C = tèc ®é ¸nh s¸ng. ∆L ®o b»ng ph¬ng ph¸p giao thoa víi ∆L = 7 ∆ 100mm sai sè 10 . C= 0,4002443 pF, sai sè 49 kh«ng qu¸ 5.107. ĐiÖn dung mÉu ® îc truyÒn sang c¸c ®iÖn dung kh¸c b»ng cÇu xoay chiÒu. Tõ c¸c mÉu nµy ta cã thÓ suy ra c¸c ®¹i l îng ®iÖn kh¸c th«ng qua c¸c hép ®iÖn trë vµ hép ®iÖn dung chÝnh x¸c cao.
- m kg cd 2.3.Tạ o ra m ẫ u công tác và m ẫ u bi ế n A đổ i mol K Sau khi t o m u qu c gia, ph i t ch c m ng l i qu c s ạ ẫ ố ả ổ ứ ạ ướ ố tế và qu ố c gia đ ể truy ề n chu ẩ n đ ế n nh ữ ng phòng thí nghiệ m tiêu chu ẩ n khu v ự c. Nh ữ ng chu ẩ n này ph ả i đ ạ t độ chính xác yêu c ầ u: cách b ố trí, quy lu ậ t bi ế n đ ổ i phù hợ p v ớ i tín hi ệ u ki ể m tra và thi ế t b ị so sánh. 50
- m kg cd TA ạ o ra m ẫ u công tác và m ẫ u bi ế n đ ổ i (2) mol K s Các vấ n đ ề t ạ o m ẫ u công tác (m ẫ u bi ế n đ ổ i): – Lượ ng t ử hoá chu ẩ n m ẫ u: Sau khi đạ̃́ợ̀́́ xac đinh đ n vi, cân co cach phân chia mâu ̃ thanh ̀ nh ữ ng bôi ̣́̀ướ́ sô va c sô cuả đ ơ n vi. ̣ Đợ n vi nho ̉nhât ́̉ cua chuân ̉ mâu ̃ goi ̣̀ượử la l ng t . Sai số l ượ ng t ử β =qK = 1 XNKK – Tổ h ợ p các l ượ ng t ử c ủ a m ẫ u thành m ẫ u bi ế n đ ổ i Cać l ượ ng t ử cua ̉ mâu ̃ đ ượ c tô ̉ h ợ p v ớ i nhau thanh ̀ nh ữ ng đai ̣ l ượ ng mâu ̃ biên ́ thiên.Tô ̉ợ́h p cac quy tăc ̣́̀̉ goi va biêu diên ̃́ cac con sô ̣̣́́́́co gia tri xac đinh goi ̣̣̀ la hê thônǵ đêm. ́ – Thuậ t toán bi ế n đ ổ i trong quá trình ra m ẫ u Trong quá trình so sánh vớạượầ i đ i l ng c n đo, m ẫầả u c n ph i thay đ ổượ i đ c giá tr ị củ a nó. Thay đ ổ i theo m ộếượưế t chi n l c nh th nào đ ểốư t i u theo m ộụ t m c tiêu nhấ t đ ị nh, đó là thu ậ t toán bi ế n đ ổ i m ẫ u. 51
- m Ví dụ v ề m ộ t s ố thi ế t b ị t ạ o kg chuẩ n cd A Nguồ n Fluke 732B mol K s 52
- m kg cd A Ví dụ (hãng Fluke) mol K s Loạ i m ẫ u áp ra Độ không ổ n Quan hệ Biệ n lu ậ n đị nh Mạ ng -10V-10V 0,4ppm (± 1) - Đị nh nghĩa Volt - Chuẩ n đ ầ u trong phòng thí Josepson củ a SI nghiệ m - Các mạ ng J khác - Giữ trong Heli l ỏ ng Fluke 734A +10V 0,15ppm/tháng Chuẩ n c ấ p cao - Chuẩ n đ ầ u 10V - Dùng trong phòng thí nghiệ m là giá trị trung bình c ủ a 4 bộ ; nhi ệ t đ ộ 18-280C Fluke 732B +10V 0,3ppm/tháng Chuẩ n c ấ p cao - Chuẩ n c ấ p 2 dùng ở phòng + 1,018V 0,8ppm/tháng thí nghiệ m hay hi ệ n trườ ng - Dùng cho Fluke 5700 Fluke 5700 0-± 1100V 5,4ppm/90ngày Quan hệ v ớ i các Chuẩ n làm vi ệ c g ồ m có đi ệ n (Calilrator) 0-20A 65ppm/90 ngày chuẩ n c ấ p trên áp chuẩ n thay đ ổ i đ ượ c và DMM chính xác. 53
- m kg cd A 2.3. Liên kế t chu ẩ n mol K s Tổ ch ứ c chu ẩ n th ế gi ớ i Tổ ch ứ c đ ả m b ả o đo l ườ ng c ủ a Vi ệ t nam Theo sơồổứ đ t ch c qu ốếề c t v công ướ c mét ởệ Vi t nam có Tổụ ng c c tiêu chu ẩ n đo l ườ ng ch ấượự t l ng tr c thu ộộ c h i đồ ng b ộ tr ưở ng ch ị u trách nhi ệ m v ề vi ệ c xây d ự ng các tiêu chuẩ n, qu ả n lý các ph ươ ng ti ệ n đo l ườ ng đ ể đ ả m b ả o ch ấ t lượ ng các s ả n ph ẩ m s ả n xu ấ t t ạ i Vi ệ t nam. Về vi ệ c đ ả m b ả o đo l ườ ng, tr ự c thu ộ c T ổ ng c ụ c TC-ĐL-CL có các trung tâm đo lườ ng – Trung tâm đo lườ ng nhà n ướ c – Trung tâm đo lườ ng 1, trung tâm đo l ườ ng 2 – Các phòng thí nghiệ m chu ẩ n chuy ể n ngành Vilas 54
- m kg cd A Cấ u trúc đ ả m b ả o đo l ườ ng Vi ệ t nam mol K s Trang Web: www.tcvn.gov.vn 55
- m kg cd A Trung tâm đo lườ ng Vi ệ t nam mol K s Trang Web: www.vmi.gov.vn 56
- m kg cd A 2.3.1. Tổ ch ứ c chu ẩ n qu ố c t ế mol K s 57
- m kg cd A Tổ ch ứ c qu ố c t ế v ề chu ẩ n ISO31-1992 mol K ISO 31-0: Nguyên tắ c chung s ISO 31-1: Không gian và thờ i gian ISO 31-2: Hiệ n t ươ ng tu ầ n hoàn và các ph ầ n liên quan ISO 31-3: Cơ ISO 31-4: Nhiệ t ISO 31-5: Đị ên và t ừ ISO 31-6: Ánh sáng và bứ c x ạ đ ị ên có liên quan ISO 31-7:Âm ISO 31-8: Hoá họ c và v ậ t lý phân t ử ISO 31-9: Vậ t lý nguyên t ử và h ạ t nhân ISO 31-10: Phả n ứ ng h ạ t nhân và b ứ c x ạ ion hoá ISO 31-11: Dấ u hi ệ u và ký hi ệ u toán h ọ c dùng trong khoa h ọ c v ậ t lý và công nghệ ISO 31-12: Số đ ặ c tr ư ng ISO 31-13: Vậ t lý tr ạ ng thái r ắ n 58
- m kg cd Tổ ch ứ c qu ố c t ế v ề chu ẩ n A Châu âu EUROMET mol K s 59
- m kg cd Tổ ch ứ c qu ố c t ế v ề chu ẩ n A Châu âu EUROMET (2) mol K s 60
- m kg cd A Tæ chøc truyÒn mÉu quèc tÕ (1) mol Meter Kilogram Second Ampere K § Þnh nghÜa c¸c ®¬n vÞ c¬ b¶n m k s A s CIPM x¸c ®Þnh h»ng sè Josephson KJ -90 Phßng thÝ nghiÖm quèc gia m k s A Thùc hiÖn c¸c ®Þnh nghÜa SI Newton N J oule J Watt W Volt V Gi¸ trÞ cña c¸c h»ng sè vËt lý 2e/h § ¹ i diÖn quèc gia vÒ Volt ( mÉu 10V) J -Array 61
- m kg cd Tæ chøc truyÒn mÉu quèc tÕ (2) A § ¹ i diÖn ®éc lËp mol Phßng thÝ nghiÖm ®Þa ph ¬ng J -Array cña ®iÖn ¸p V K s TruyÒn chuÈn s¬ cÊp (dï ng ë MAP) 732B MÉu ®Çu Volt nh©n t¹o t¹i ®Þa ph ¬ng 734A (Theo MAP) MÉu 10V 732B So s¸nh ví i m¹ng J -Array- th«ng qua MAP. MÉu ph©n ¸p (10:1 vµ 100:1) 752A 5700A MÉu lµm viÖc Dông cô ®o sö dông (dÞch vô cho R&D) 8842A Ký hiÖu = § Þnh nghÜa = ThiÕt bÞ thùc nghiÖm = ThiÕt bÞ sö dông vµ th ¬ng m¹i = thiÕt bÞ th ¬ng m¹i 62
- m kg cd Chuẩ n đ ộ , phát tri ể n và A VÝ dô mol thành công K s Calibration Workload becomes more and more Precision DMM accurate and hybrid. Scope Meter Bridge Mass V Balance 63
- m kg cd A Chuẩ n đ ộ , phát tri ể n và thành công mol K s Cầ n nhi ề u thi ế t b ị chu ẩ n đ ộ h ơ n Hoặ c Các thiế t b ị chu ẩ n đ ộ c ầ n sai s ố nh ỏ h ơ n và nhi ề u ch ứ c năng hơ n – 60’s Single Function Calibrators (0.05% - 0.01%) – 70’s Multifunction Calibrators (0.005%) – 80’s Programmable High Accuracy Multifunction Calibrators (4-10 ppm) – 90’s Programmable Multi Product Calibrators (50ppm-20ppm) – 2002 New Calibrators Calibrating “new” -Parameters. 64
- m kg cd A Chuẩ n đ ộ , phát tri ể n và thành công mol K s Nhu cầ u v ề chu ẩ n và m ẫ u tăng lên Tăng nhu cầ u v ề trình đ ộ c ủ a ng ườ i s ử d ụ ng Thiế t b ị b ề n Như ng đ ồ ng th ờ i . It ngườ i có k ỹ năng t ố t Kinh phí có hạ n 65
- m kg 3.5.Ccd ¸c tæ chøc ®¶m b¶o ®o lêng ë A mol ViÖt nam (1) K 1, Việ n đo l ườ ng trung ươ ng thu ộộồ c h i đ ng b ộưở tr ng. s •Đả m b ả o các chu ẩ n qu ố c gia. -Nghiên cứ u các chu ẩ n c ụ th ể khác -Quả n lý chu ẩ n th ự c thi trong n ướ c. 2, Trung tâm đo lườ ng khu v ự c -Đả m b ả o các chu ẩ n đ ị a ph ươ ng do nhà n ướ c xác đị nh. -Quả n lý thi ế t b ị đo trong khu v ự c. -Sử a ch ữ a b ả o hành thi ế t b ị đo trong khu v ự c. -Cấ p gi ấ y ch ứ ng nh ậ n 66
- m kg cd C¸c tæ chøc ®¶m b¶o ®o lêng ë A mol ViÖt nam (2) K s 3, Phòng kiể m tra xu ấ t x ưở ng. -Đả m b ả o tiêu chu ẩ n s ả n ph ẩ m s ả n xu ấ t -Đả m b ả o ho ạ t đ ộ ng c ủ a các thi ế t b ị đo và ki ể m tra dây chuyề n s ả n xu ấ t. -Cấ p ch ứ ng nh ậ n ki ể m tra xu ấ t x ưở ng- đóng d ấ u. 4, Các cơ quan ki ể m tra ch ấ t l ượ ng s ả n ph ẩ m. -Kiể m tra đ ể c ấ p gi ấ y phép s ả n xu ấ t s ả n ph ẩ m -Kiể m tra đ ộ t xu ấ t m ẫ u s ả n ph ẩ m -Đề xu ấ t đ ị nh chu ẩ n s ả n xu ấ t. -Cấ p gi ấ y tiêu chu ẩ n đ ể l ư u hành. 67
- m kg cd A Cấ u trúc đ ả m b ả o đo l ườ ng Vi ệ t nam mol K s Trang Web: www.tcvn.gov.vn 68
- m kg cd A Trung tâm đo lườ ng Vi ệ t nam mol K s Trang Web: www.vmi.gov.vn 69
- m kg cd CA ơ c ấ u t ổ ch ứ c c ủ a trung tâm đo l ườ ng mol K s Gi¸m Héi ®ång ®èc KH Phßng Phßng Phßng ®o Phßng tæng hîp khèi l l¬ng hµnh îng ®iÖn chÝnh vËt t Phßng Phßng Phßng Phßng Phßng thêi ¸p ®o lêng ®o ®é dung gian suÊt nhiÖt dµi tÝch 70
- m kg cd A Sơ đ ồ liên k ế t chu ẩ n mol K s BËc ChuÈn quèc gia O Ph¬ng ph¸p chÝnh so s¸nh x¸c ChuÈn chÝnh I Ph¬ng ph¸p Ph¬ng ph¸p so s¸nh so s¸nh ChuÈn chÝnh ChuÈn c«ng II t¸c Ph¬ng ph¸p Ph¬ng ph¸p Ph¬ng ph¸p so s¸nh so s¸nh so s¸nh ChuÈn chÝnh Ph¬ng tiÖn Ph¬ng tiÖn III ®o ®o 71 H×nh 1.8 S¬ ®å liªn kÕt chuÈn