›
›

101 Điều tôi học được từ trường kiến trúc - Matthew Frederick

pdf 79 trang ngocly 2400
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "101 Điều tôi học được từ trường kiến trúc - Matthew Frederick", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdf101_dieu_toi_hoc_duoc_tu_truong_kien_truc_matthew_frederick.pdf

Nội dung text: 101 Điều tôi học được từ trường kiến trúc - Matthew Frederick

  1. 101 ĐIỀU TƠI HỌC ĐƯỢC TỪ TRƯỜNG KIẾN TRÚC Matthew Frederick Gửi tới Sorche, vì cuốn sách này và nhiều hơn thế. Dịch bởi Summer RAin 2
  2. LỜI NGƯỜI DỊCH Cĩ lẽ chúng ta – những kiến trúc sƣ tƣơng lai – đều biết Vì văn phong của bản gốc súc tích, cơ đọng trong một lĩnh vực này khắc nghiệt, gian khổ, nghèo và cần đam mê nỗ lực trình bày nhiều khái niệm mới và trừu tƣợng, đơi chỗ nhiều đến thế nào. Trong khi đĩ, thật dễ dàng để thấy những cĩ thể gây khĩ hiểu, tối nghĩa, tơi mạn phép diễn giải theo gì chúng ta đang học qua : chƣơng trình giảng dạy khơ khan, cách hiểu của mình ,thêm những ví dụ minh họa khi cần thiếu thực hành cho một nghành đặc thù nhƣ thế, giáo viên thiết, mong muốn làm rõ thêm ý của tác giả. thiếu nhiệt huyết hoặc nếu cĩ cũng khơng thể làm gì hơn là Do thời gian và trình độ cĩ hạn, khơng thể tránh khỏi thầy đọc trị chép Nĩ khơng hƣớng đến sự kích thích trí những sai sĩt, mong bạn đọc lƣợng thứ và đĩng gĩp ý kiến tƣởng tƣợng, cách làm chủ tƣ duy thiết kế và mang những ý để nội dung cuốn sách đƣợc hồn thiện hơn . tƣởng sáng tạo vào thực tế. Những điều này cĩ thể gây tâm lí bất mãn hoặc chán nản,buơng xuơi cho những “ học sinh cấp 4 ” trƣờng Kiến trúc. Nhƣng cĩ một câu nĩi rất hay rằng :" Nếu bạn khơng Người dịch Summer Rain. thích con đƣờng mà bạn đang [phải] đi, hãy tạo ra một con đƣờng mới." Nếu bạn khơng đƣợc dạy dỗ theo cách mà bạn nghĩ bạn đáng đƣợc hƣởng (vì nĩ hợp lí) thì hãy tự tìm cách N giáo dục mình vậy. Đây là một quyển sách bổ ích mà tơi g muốn chia sẻ nĩ với các bạn. ư Mặc dù đƣợc xuất bản năm 2007, một số điều trong ờ cuốn sách khiến tơi cảm thấy nhƣ nĩ ra đời từ những năm đầu i của thế kỉ XX. Tuy vậy, những lời khuyên hữu ích thì khơng bao giờ là cũ cả. Mong các bạn cĩ thể tìm thấy những điều d thú vị qua những thơng điệp của tác giả. ị c h Dịch bởi Summer RAin 3
  3. LỜI TÁC GIẢ Những điều chắc chắn cho sinh viên kiến trúc là rất ít về thiết kế, bản vẽ, quá trình sáng tạo, và thuyết trình ban đầu ỏi. Giảng dạy kiến trúc là quá trình rắc rối và phức tạp, liên với tơi nhƣ những tia sáng mờ ảo xuyên qua màn sƣơng mù quan đến những giờ dạy lâu dài, văn bản dày đặc, và cả sự học vấn của tơi. Nhƣng qua năm tháng mà tơi trải qua là hƣớng dẫn trì trệ. Nếu bài học kiến trúc cĩ hấp dẫn đi chăng ngƣời thực hành và nhà giáo dục, chúng đã trở nên sáng sủa nữa, chúng cũng ngập trong rất nhiều ngoại lệ và phản đối và rõ ràng, chắc chắn hơn.Và những câu hỏi mà chúng giải đến mức sinh viên kiến trúc tự hỏi liệu cĩ điều gì là chắc chắn quyết vẫn là những câu hỏi trung tâm của nền giáo dục kiến trong việc học kiến trúc hay khơng. trúc : học trị của tơi vẫn hết lần này đến lần khác đặt các câu Sự mập mờ trong những hƣớng dẫn kiến trúc là cần hỏi và những nhầm lẫn của trƣờng kiến trúc là phổ biến. thiết. Kiến trúc, trên tất cả, là một lĩnh vực sáng tạo, vì thế Tơi mong bạn đặt cuốn sách này trên mặt bàn khi bạn những khĩ khăn cĩ thể hiểu đƣợc cho ngƣời hƣớng dẫn thiết làm việc ở xƣởng thiết kế, bỏ túi để đọc khi di chuyển trên kế khi cụ thể hĩa các bài giảng là tránh áp đặt những giới hạn các phƣơng tiện giao thơng cơng cộng, và kiểm tra ngẫu khơng cần thiết cho quá trình sáng tạo. Kết quả sự cởi mở này nhiên khi bắt tay vào giải quyết các vấn đề kiến trúc. Dù bạn cung cấp cho sinh viên thêm nhiều hấp dẫn trên con đƣờng làm gì với những bài học sau đây, hãy cảm kích vì tơi khơng sáng tạo mới, nhƣng thƣờng kèm theo cảm giác rằng kiến trúc thể ở bên bạn lại để chỉ ra vơ số các ngoại lệ và cảnh báo cho đƣợc xây dựng trên nền cát yếu hơn là trên một nền đất chắc mỗi bài học đĩ. chắn. Quyển sách này hƣớng tới mục đích xác lập các nền tảng cho các xƣởng kiến trúc bằng cách cung cấp tập hợp các điều Matthew Frederick, Architect 08.2007 mà quá trình thiết kế cĩ thể trải qua. Những bài học tiếp theo
  4. 1. CÁCH VẼ MỘT ĐƢỜNG THẲNG. 1. Kiến Trúc Sƣ sử dụng những nét vẽ khác nhau cho các mục đích khác nhau, nhƣng loại nét mang tính kiến trúc nhất là loại nét đƣợc nhấn mạnh ở đầu và cuối. Việc này gắn kết đƣờng thẳng vào mặt giấy và làm cho bản vẽ chắc chắn và mạnh mẽ. Nếu nét bút của bạn mờ dần về cuối nét, bản vẽ trơng sẽ yếu đuối và mơ hồ. Để tập những nét bút cứng cáp, hãy thực hành vẽ nét đậm nhỏ ở đầu và cuối mỗi nét vẽ. 2. Hãy vẽ các đƣờng thẳng giao nhau một chút. Việc này giữ cho các gĩc khỏi bị bo trịn. 3. Khi vẽ phác, đừng vạch vạch từng nét nhỏ, đừng làm bản vẽ trơng khơng rõ ràng bởi những nét ngắn, chồng chéo lên nhau. Thay vào đĩ, di chuyển bút chì từ đầu tới cuối một cách cĩ kiểm sốt. Bạn sẽ thấy hữu ích khi vẽ một nét dựng hình mờ trƣớc khi vẽ nét chính. Khơng cần xĩa nét dựng hình sau khi bản vẽ hồn thành, vì chúng sẽ tạo tính cách và cuộc sống cho bản vẽ. Dịch bởi Summer RAin 5
  5. 2. Một hình là một thành tố hay một dạng đƣợc vẽ trên giấy, Một hình – FIGURE cũng đƣợc gọi là : vài hay nền khác. Nền là khơng gian của tờ giấy. Object Form Element Positive shape Một nền – GROUND cũng đƣợc gọi là : Space Resident space White space Field Dịch bởi Summer RAin 6
  6. 3. NGUYÊN LÍ HÌNH– NỀN phát biểu rằng : Một khơng gian đƣợc tạo nên từ việc sắp đặt các hình thể cần đƣợc cân nhắc một cách cẩn thận nhƣ chính bản thân các hình thể đĩ. Khơng gian đƣợc tạo ra bởi sắp đặt các hình thể nếu cĩ hình dạng cụ thể thì gọi là POSITIVE SPACE – Khơng gian hiện. Nếu khơng cĩ hình dạng cụ thể thì gọi là NEGATIVE SPACE – khơng gian ẩn. Dịch bởi Summer RAin 7
  7. 4. Khi những yếu tố hoặc khơng gian khơng rõ ràng, nhƣng tuy vậy lại hiển nhiên ( là thấy đƣợc ) – nghĩa là chúng ta cĩ thể nhìn thấy chúng cho dù chúng ta khơng nhìn thấy chúng thực sự – đƣợc gọi là IMPLIED – ngụ ý, hàm ý, ám chỉ. Hiển nhiên là thấy được chứ?(minh họa ND) Dịch bởi Summer RAin 8
  8. 5. NGUYÊN LÍ ĐẶC – RỖNG là sự phản ánh ba chiều của nguyên lí Hình – Nền. Một thể tích khơng gian định hình hoặc đƣợc tạo bởi sự sắp đặt các vật thể đặc, cũng quan trọng nhƣ, hay cịn quan trọng hơn, chính bản thân các vật thể đĩ. Một khơng gian ba chiều đƣợc coi là Khơng gian hiện – Positive space nếu nĩ cĩ cạnh xác định, sự cảm nhận về ranh giới hoặc một lối ra vào giữa trong và ngồi. Một khơng gian cĩ thể đƣợc xác định bởi : Điểm, đƣờng, mặt phẳng, khối tích đặc, cây, cạnh cơng trình, cột, tƣờng, nền đất dốc Dịch bởi Summer RAin 9
  9. 6. Chúng ta di chuyển qua khơng gian ẩn – Negative Space và cƣ trú trong khơng gian hiện – Positive Space. Hình dạng và chất lƣợng của khơng gian kiến trúc tác động mạnh mẽ lên trải nghiệm và cách cƣ xử của con ngƣời. Positive Space – khơng gian hiện hầu nhƣ đƣợc tất cả mọi ngƣời ƣa thích để nấn ná, để lƣu lại và để thực hiện các tƣơng tác xã hội. Negative Space – khơng gian ẩn lại cĩ xu hƣớng khuyến khích con ngƣời chuyển động hơn là lƣu lại trong đĩ. Một sân trong thường là khơng gian ưa thích trong kí túc cho giao tiếp xã hội và đi dạo. Dịch bởi Summer RAin 10
  10. 7. Những tịa nhà ngoại ơ là vật thể tự do trong khơng gian. Những tịa nhà đơ thị thường hình dạng hĩa khơng gian. Khi thiết kế những cơng trình hiện nay, chúng ta thƣờng nỗ lực tập trung vào hình dạng của chúng, cịn những khơng gian ngồi trời thƣờng là những khơng gian ngẫu nhiên đƣợc để lại. Những khơng gian ngồi trời này, nhƣ thƣờng thấy ở vùng phụ cận, là khơng gian ẩn – Negative space bởi những tịa nhà khơng đƣợc sắp xếp để định dạng các khơng gian vào giữa chúng. Cơng trình đơ thị Trung cổ, thƣờng đƣợc thiết kế theo hƣớng ngƣợc lại: hình dạng nhà đƣợc đặt thứ hai sau hình dạng của khơng gian cơng cộng, một vài tịa nhà cịn gần nhƣ vơ định hình, nhƣng quảng trƣờng, sân trong hay các khơng gian cơng cộng đƣợc kết nối sẽ tạo ra các khơng gian hiện– Positive space, khiến con ngƣời cĩ cảm giác muốn lƣu lại và sử dụng các khơng gian chung này. Dịch bởi Summer RAin 11
  11. 8. 9. TINH THẦN CỦA NƠI CHỐN. " KIẾN TRƯC LÀ QUÁ TRÌNH SÁNG "Genius loci" cĩ nghĩa đen là thiên tài của nơi TẠO KHƠNG GIAN MỘT CÁCH CĨ SUY chốn, dùng để diễn tả một nơi chốn mà gây ấn NGHĨ !" tƣợng sâu sắc về chất lƣợng kiến trúc và trải nghiệm nĩ mang lại. _ LOUIS KAHN_ Dịch bởi Summer RAin 12
  12. 10. TRẢI NGHIỆM VỀ KHƠNG GIAN KIẾN TRƯC CHỊU TÁC ĐƠNG MẠNH MẼ BỞI CÁCH CHƯNG TA DI CHUYỂN TRONG ĐĨ. 1. Một khơng gian cao, sáng sủa sẽ cao và sáng hơn nếu nĩ tƣơng phản với một khơng gian trần thấp và ánh sáng yếu cạnh nĩ. 2. Một khơng gian tơn giáo hay tƣởng niệm sẽ cảm thấy ấn tƣợng hơn khi đặt ở cuối một chuỗi khơng gian nhỏ hơn trƣớc đĩ. 3. Một căn phịng với cửa sổ hƣớng Nam sẽ cho trải nghiệm mạnh mẽ khi ta đi xuyên suốt qua một dãy khơng gian hƣớng Bắc trƣớc khi đến đĩ. Dịch bởi Summer RAin 13
  13. 11. CHE GIẤU VÀ GỢI MỞ. Làm giàu cĩ thêm những xúc cảm cho chuyến hành trình xuyên qua mơi trƣờng xây dựng. Khi chúng ta di chuyển qua cơng trình, thị trấn, thành phố, chúng ta liên kết với những dấu hiệu thị giác xung quanh vì nhu cầu định hƣớng và cả sự mong đợi. Sự hấp dẫn và phong phú của trải nghiệm này là kết quả của những cách mà những " kết nối " này đƣợc tạo ra. " Che giấu và gợi mở " cĩ thể là cơng thức cho sự làm giàu trải nghiệm này. Trong một hành trình đƣợc thiết kế, hãy "trình diễn" cho ngƣời dùng một tầm nhìn tới cái đích của họ – một cầu thang, một lối vào, một đài tƣởng niệm – một cách tức thời khi họ tiếp cận cơng trình. Mở ra hƣớng nhìn về mục tiêu đĩ từ một gĩc nhìn khác hoặc một chi tiết thú vị mới của nĩ. Dẫn ngƣời sử dụng vào những đƣờng dẫn khơng mong đợi để tạo thêm tình tiết hay cảm giác mất mát tạm thời, sau đĩ lại "tặng" cho họ một trải nghiệm thú vị hoặc gĩc nhìn khác. Dịch bởi Summer RAin 14
  14. 12. THIẾT KẾ MỘT KHƠNG GIAN KIẾN TRƯC PHẢI TƢƠNG THÍCH VỚI MỘT CHƢƠNG TRÌNH, MỘT TRẢI NGHIỆM HOẶC MỘT Ý ĐỊNH CỤ THỂ. Đừng bao giờ vẽ một hình chữ nhật – hay bất kì một hình dạng tùy hứng nào trên mặt bằng, ghi tên cho nĩ, rồi gán cho nĩ phù hợp với một mục đích sử dụng nào đấy. Hơn thế, phải điều tra chi tiết yêu cầu của chƣơng trình để xác định những đặc điểm của các hoạt động diễn ra trong đĩ. Hãy hình dung những tình huống thực tế hoặc những trải nghiệm sẽ xảy ra trong những khơng gian đĩ, và thiết kế kiến trúc phải tƣơng thích và làm tăng giá trị của chúng. Dịch bởi Summer RAin 15
  15. 13. PHÂN CHIA KHƠNG GIAN LÀ TỔ CHỨC VÀ SẮP XẾP KHƠNG GIAN CHO PHÙ HỢP VỚI NHU CẦU CƠNG NĂNG. Bố trí khơng gian là một kĩ năng cơ bản của một Kiến Trúc Sƣ, nhƣng sắp xếp khơng gian để đạt đƣơc yêu cầu cơng năng thì chỉ một số ít Kiến Trúc Sƣ làm đƣợc. Một ngƣời bố trí khơng gian – Space planner sẽ trình bày tất cả vấn đề cơng năng cho vừa với cơng trình trên mảnh đất của nĩ; một Kiến Trúc Sƣ cịn quan tâm đến ý nghĩa của khu đất và cơng trình. Space planner tạo ra một khơng gian chức năng nhàm chán cho nhân viên văn phịng, Kiến Trúc Sƣ ghi nhận những tính tự nhiên thể hiện trong mơi trƣờng văn phịng, ý nghĩa của nĩ tới ngƣời lao động, và giá trị với xã hội. Space planner cung cấp một khơng gian chơi bĩng rổ. trình diễn, thí nghiệm sản xuất linh tinh hay quá trình dàn dựng sân khấu. Kiến Trúc Sƣ thấm nhuần những hoạt động này với sự xúc động mạnh mẽ, sự giàu cĩ, niềm vui, vẻ đẹp và châm biếm. Dịch bởi Summer RAin 16
  16. 14. KIẾN TRƯC BẮT ĐẦU VỚI MỘT Ý TUỎNG! Giải pháp thiết kế tốt khơng chỉ là sự hấp dẫn vật chất mà cịn đƣợc dẫn dắt bởi một ý tƣởng nằm dƣới nĩ. Một ý tƣởng là một cấu trúc trí tuệ mà bởi nĩ, chúng ta tổ chức, hiểu và trao ý nghĩa cho những trải nghiệm bên ngồi và thơng tin. Nếu khơng cĩ ý tƣởng bên trong định hình cơng trình, Kiến Trúc Sƣ chỉ thuần túy là một Space planner– ngƣời sắp đặt khơng gian. Quá trình "bày biện" khơng gian áp dụng cách trang trí để 'giả trang" khơng phải là kiến trúc. Kiến trúc nằm trong ADN của cơng trình, trong một sự nhạy cảm đáng nhớ ngấm vào tồn bộ cơng trình. Dịch bởi Summer RAin 17
  17. 15. MỘT PARTI LÀ Ý TƢỞNG CHỦ ĐẠO HAY LÀ Một số tranh luận rằng: một Parti lý tƣởng bao hàm KHÁI NIỆM VỀ CƠNG TRÌNH. tồn bộ cơng trình – nĩ thơng báo mỗi khía cạnh của cơng trình từ cấu hình tổng thể và hệ thống kết cấu của Một Parti thƣờng đƣợc coi là một kiểu trình bày bằng nĩ, cho tới hình dạng của tay nắm cửa. Một số khác tin sơ đồ thể hiện cách tổ chức tổng mặt bằng của cơng trình, rằng một Parti hồn hảo là khơng thể nào đạt đƣợc hay và ngụ ý sự nhạy cảm thẩm mỹ và đầy kinh nghiệm. Một mong chờ nĩ tồn tại. sơ đồ Parti cĩ thể diễn tả: - Khối – Massing - Lối vào – Entrance - Trật tự khơng gian – Spatial hierachy - Quan hệ khu đất – Site relationship - Vị trí lõi cơng trình – Core locaton - Giao thơng nội bộ – Interior circulation - Khu vực cơng cộng/cá nhân – public/private zoning - Đặc/trong suốt – Solidity/transparency Và nhiều thứ liên quan khác. Tỷ lệ sự chú ý vào mỗi yếu tố thay đổi đa dạng tùy vào mỗi dự án. Quá trình thiết kế chính là quá trình đấu tranh để tạo ra một Parti thích hợp duy nhất cho dự án. Dịch bởi Summer RAin 18
  18. 16. PARTI ĐƢỢC BẮT NGUỒN TỪ NHỮNG HIỂU BIẾT PHI KIẾN TRÚC VÀ PHẢI ĐƢỢC NUƠI DƢỠNG TRƢỚC KHI HÌNH DẠNG KIẾN TRÚC HÌNH THÀNH. Trong tham vọng lớn nhất của mình, Parti đƣợc bắt nguồn từ những điều siêu nhiên hơn là chỉ kiến trúc. “Chữ L xung đột” cĩ thể phù hợp cho tồ nhà chính phủ mới cho hai phe đối lập nhau vừa tạo ra quốc gia mới. “Ngĩn tay vươn lên khỏi cánh rừng” cĩ thể gợi lên một niềm tin sinh thái về mối quan hệ giữa ruộng và rừng. “Sơ đồ tia với một chỗ khuyết” gợi lên nguyên lí rằng sự mất mát mời đĩn những cơ hội. ( xem lại hình trang 18) Dịch bởi Summer RAin 19
  19. 17. Ý TƢỞNG THIẾT KẾ CÀNG CỤ THỂ, SỨC LƠI CUỐN CỦA NĨ CÀNG LỚN. Ý đồ khơng cụ thể trong một nỗ lực thoả mãn tất cả mọi ngƣời thƣờng dẫn đến kết quả là khơng ai cả. Nhƣng dựa trên một sự quan sát đặc biệt, một phát biểu sâu sắc, một quan điểm châm biếm, một sự liên kết trí tuệ, sự phản ánh dí dỏm, tranh cãi chính trị, hay một niềm tin khác biệt trong cơng việc sáng tạo sẽ giúp bạn sáng tạo một mơi trƣờng mà những ngƣời khác sẽ xác định chúng theo cách của họ. Thiết kế những bậc thang cho một ngày mà cơ dâu hồi hộp bước trên chúng. Định hình một khung cửa sổ để nhìn ra một cái cây đẹp trong ngày thu thơ mộng. Một ban cơng cho nhà độc tài diễn thuyết. Tạo ra những chỗ ngồi cho những đứa trẻ Nhà thờ cho tất cả Nhà thờ cho cựu chiến binh cáu kỉnh phàn nàn về bố mẹ và giáo viên của chúng. mọi người. mang quân hàm màu tím. Thiết kế theo một cách cụ thể khơng giới hạn cách mà mọi ngƣời sử dụng và hiểu cơng trình của bạn. Nĩ giúp mọi ngƣời đƣợc phép “dịch” cơng trình theo cách riêng của họ và “khác biệt hố” cơng trình. Dịch bởi Summer RAin 20
  20. 18. BẤT KÌ QUYẾT ĐỊNH THIẾT KẾ NÀO CẦN PHẢI ĐƢỢC ĐÁNH GIÁ THEO ÍT NHẤT HAI CÁCH. Mục đích cơ bản của cầu thang là cho phép di chuyển giữa các tầng, nhƣng nếu thiết kế tốt, nĩ cĩ thể phục vụ nhƣ một khơng gian tập hợp, một tác phẩm điêu khắc, hay một nhân tố định hƣớng trong nội thất tồ nhà. Một cửa sổ cĩ thể định một khung nhìn, khiến một bức tƣờng tràn nắng, hƣớng ngƣời dùng tới quang cảnh bên ngồi, cĩ thể diễn tả bề dày một bức tƣờng hoặc hệ thống kết cấu cơng trình và nhận biết mối quan hệ trục với yếu tố kiến trúc khác. Một hàng cột cĩ thể cung cấp một sự hỗ trợ kết cấu, định ra một đƣờng dẫn và phục vụ nhƣ một nhịp điệu để ấn mạnh thành phần kiến trúc bất quy tắc. Những cơ hội cho cân nhắc thiết kế đa dạng cĩ thể tìm thấy ở hầu hết các yếu tố kiến trúc. Càng nhiều đánh giá bạn tìm thấy hay tạo ra cho mỗi thành phần càng tốt. Dịch bởi Summer RAin 21
  21. 19. VẼ MỘT CÁCH CĨ HỆ THỐNG TRẬT TỰ. Khi vẽ trên bất cứ chất liệu nào, khơng bao giờ vẽ ở mức độ 100% chi tiết hết tờ này đến tờ khác. Thay vào đĩ, bắt đầu với những yếu tố chung nhất của bố cục và dần dần phát triển chi tiết thêm. Bắt đầu bằng bố cục trên tồn bộ tờ giấy. Dùng những đƣờng dẫn nhẹ, những liên kết hình học, và những kĩ thuật khác để kiểm tra chéo những tỉ lệ, mối quan hệ, vị trí các thành tố mà bạn đang vẽ ( hay dùng bất kì thứ gì ). Khi bạn thành cơng ở một mức độ sơ phác, tiếp tục ở mức độ chi tiết hơn. Nếu bạn cảm thấy bản thân tập trung quá mức vào chi tiết hay một khu vực cụ thể, hài lịng một chút thơi, rồi chuyển qua vùng khác của bản vẽ. Đánh giá thành quả liên tục, tự đánh giá từng “địa phƣơng” trong “ngữ cảnh” tồn bản vẽ. Dịch bởi Summer RAin 22
  22. 20. 21. KỸ SƢ XÂY DỰNG CĨ XU HƢỚNG CHỈ QUAN KIẾN TRƯC SƢ BIẾT MỖI THỨ MỘT ÍT. TÂM TỚI NHỮNG VẤN ĐỀ VẬT CHẤT MÀ THƠI. KỸ SƢ BIẾT MỌI ĐIỀU VỀ MỘT VẤN ĐỀ. KIẾN TRƯC SƢ QUAN TÂM TRỰC TIẾP HƠN TỚI SỰ TƢƠNG TÁC GIỮA CON NGƢỜI VỚI VẬT CHẤT. Kiến Trúc Sƣ là một ngƣời tổng hợp, khơng phải chuyên gia, là ngƣời nhạc trƣởng của dàn nhạc, khơng phải nhạc cơng chơi nhạc cụ một cách hồn hảo, là một ngƣời thực hành, Kiến Trúc Sƣ liên kết một đội ngũ chuyên gia bao gồm Kĩ Sƣ Kết cấu và kĩ thuật, nhà thiết kế nội thất tƣ vấn cơng trình, Kiến Trúc Sƣ cảnh quan, ngƣời viết thuyết minh, nhà thầu và các chuyên gia trong lĩnh vực. Thƣờng thì mối quan tâm của ngƣời này sẽ cạnh tranh với mối quan tâm của ngƣời khác. Kiến Trúc Sƣ phải biết đủ mỗi chuyên nghành để điều hồ và tổng hợp các yêu cầu mâu thuẫn trong khi vẫn tơn trọng nhu cầu của khách hàng và tính nguyên vẹn của tồn bộ dự án. Dịch bởi Summer RAin 23
  23. 22. CÁCH ĐỂ VIẾT CHỮ KIẾN TRÚC VIẾT TAY. Chữ viết kiến trúc tốt tuân theo một số nguyên tắc và kĩ thuật. 1. Tơn trọng sự rõ ràng và đều đặn trên tất cả. 2. Sử dụng đƣờng dẫn (thực hay tƣởng tƣợng) để đảm bảo sự thống nhất. 3. Nhấn mạnh điểm đầu điểm cuối mỗi nét cắt nhau nhẹ nhƣ nét vẽ. 4. Những nét ngang nghiêng lên một chút. Nếu nghiêng xuống trơng chúng sẽ mệt mỏi. 5. Những nét cong trịn đầy nhƣ bĩng bay. 6. Chú ý cẩn thận những khoảng trống giữa các chữ cái. Ví dụ, chữ E cần nhiều khơng gian hơn khi đặt sau chữ I, hơn là khi đặt sau chữ S T. 7. Vài font nét chuẩn trong máy tính tƣơng đƣơng chữ kiến trúc cĩ thể hơ trợ bạn: Stylus, City Blueprint, Bernhard fashion Dịch bởi Summer RAin 24
  24. 23. 24. Thực tại cĩ thể được nhìn nhận một cách chủ quan, khi một người nhìn thấy tính duy nhất trong vấn đề anh ta quan tâm, hoặc một cách khách quan bởi những vấn đề riêng biệt. Thực tế khách quan Thực tế chủ quan Quan sát biệt lập Hịa nhập trực tiếp Khách quan là lĩnh vực của nhà khoa học, kĩ thuật viên, nhà logic học và nhà tốn học. Chủ quan là mơi trƣờng của nghệ sĩ, nhạc sĩ, thần bí và những tƣ tƣởng “Khoa học làm việc với những khối và những mẩu tự do. và các mảnh của sự việc với sự liên tục giả định, Cơng dân của nền văn hĩa hiện đại cĩ khuynh và [các nghệ sĩ ] chỉ hoạt động với tính liên tục hƣớng coi trọng quan điểm khách quan, và do đĩ, nĩ cả của sự vật với các khối và các mẩu và miếng giả hai hình thái nhận thức đều quan trọng cho việc hiểu và định.” sáng tạo kiến trúc. — ROBERT PIRSIG, ZEN AND THE ART OF MOTORCYCLE MAINTENANCE. Dịch bởi Summer RAin 25
  25. 25. SỬ DỤNG PARTI NHƢ LÀ CHỈ DẪN ĐỂ THIẾT KẾ NHIỀU HÌNH THÁI CƠNG TRÌNH. Khi thiết kế cầu thang, cửa sổ, cột, mái, hành lang, lõi thang hay bất cứ hình dạng nào khác của cơng trình phải luơn luơn chú ý rằng thiết kế chúng nhƣ thế nào để diễn tả và gia tăng ý tƣởng cơ bản của cơng trình. Ví dụ, parti cĩ xu hƣớng diễn tả cách tổ chức thành lớp – layer, với mỗi lớp – layer cĩ một chất lƣợng kiến trúc duy nhất. Khi đĩ, cầu thang trung tâm cơng trình cĩ thể : 1. Cắt qua layer, ngƣời sử dụng cơng trình cĩ thể đi ngang qua các layer khi đi lên thang. 2. Song song với các layer, và do đĩ, chính nĩ là một layer. Thang cắt qua Layers Thang song song Layer 3. Nằm bên ngồi hệ thống để đảm bảo tính nguyên bản. 4. Bất kì phƣơng án nào khác mà nĩ cĩ thể nĩi lên rằng, "cơng trình này là các layer"(và khơng nĩi điều ngƣợc lại). Dịch bởi Summer RAin 26
  26. 26. Khi quá trình thiết kế tiến triển, sự phức tạp chắc chắn sẽ gia tăng. Những vấn đề kết cấu, những yêu cầu thay đổi liên tục của khách hàng. Khĩ khăn trong giải quyết thốt nguời, những phần của chuơng trình bị bỏ quên hoặc mới khám phá ra, những cách hiểu mới về những thơng tin cũ, và nhiều nhiều nữa Parti của bạn – đã từng là một sự khởi đầu ấn tƣợng – đột nhiên đối mặt với thất bại. Một ngƣời thiết kế nghèo nàn sẽ cố gắng giữ lấy một Parti thất bại và cố gắng ráp nối những sửa chữa vào những khu vực rắc rối, và do đĩ dẫn đến việc đánh mất tính thống nhất của tồn thể đồ án. Một số khác cĩ thể cảm thấy bất lực và từ bỏ việc theo đuổi một hình thể thống nhất. Nhƣng một nhà thiết kế tốt hiểu rằng sự bào mịn của Parti là chỉ dẫn hữu ích để biết đồ án sẽ đi đâu tiếp theo. Khi sự phức tạp của quá trình thiết kế phá hỏng kế hoạch của bạn, thay đổi – hoặc nếu cần thiết – hãy từ bỏ Parti đĩ. Nhƣng đừng từ bỏ việc cĩ một Parti, và đừng chơn vùi ngoan cố một chƣơng trình mà khơng cịn làm việc. Hãy sáng tạo một Parti khác mà liên kết tồn thể những gì bạn biết về cơng trình. Dịch bởi Summer RAin 27
  27. 27. Ý “ MỀM ” , NÉT MỀM. Ý “ CỨNG ”, NÉT CỨNG. Bút Marker , chì than, chì màu, sáp màu, bút lơng, chì mềm . là những cơng cụ giá trị để khám phá những ý tuởng lúc khởi đầu của quá trình thiết kế, vì bản chất tự nhiên của chúng là cho phép những suy nghĩ thống và nhanh và tránh những quyết định quá “mịn màng”. Marker 5p và chì cứng hữu dụng hơn khi tiến gần hơn tới phƣơng án giải quyết. Bản vẽ giá trị cĩ thể giúp thể hiện cả sắc thái và sự tinh tế của phƣơng án. Bản vẽ Hard-line – bản vẽ tỉ lệ với thƣớc thẳng hoặc vẽ bởi máy tính – tốt nhất cho việc chuyển tải thơng tin mang tính quyết định cụ thể và định lƣợng, nhƣ là mặt bằng sàn cuối cùng hoặc mặt cắt tuờng chi tiết. Chúng cũng cĩ thể hữu ích đơi khi, trong quá trình phác thảo, khi cần kiểm tra kích thuớc làm việc của ý tƣởng thiết kế. Tuy vậy, khi lạm dụng quá mức nhƣ một cơng cụ thiết kế, máy tính thƣờng khuyến khích đƣa ra một loạt các ý kiến hơn là nuơi dƣỡng sự hiểu biết sâu sắc về vấn đề thiết kế mà bạn muốn giải quyết. Dịch bởi Summer RAin 28
  28. 28. MỘT KIẾN TRƯC SƢ GIỎI KHƠNG LO NGẠI PHẢI VỨT ĐI MỘT Ý TUỞNG HAY. Chỉ là vì một ý tƣởng thú vị xuất hiện khơng cĩ nghĩa là nĩ thuộc về cơng trình đang thiết kế. Đƣa ra mọi ý tƣởng, ý nghĩ bất chợt, sự trầm ngâm đột xuất, và những gợi ý hữu ích trong một sự ghi nhận cẩn thận và tới hạn. Thành quả sáng tạo của bạn nên đƣợc sáng tạo nhƣ một thể thống nhất, chứ khơng phải liên kết tất cả những ý tốt nhất vào cơng trình của bạn trong khi chúng chẳng liên quan tới nhau. Hãy nghĩ về một Parti nhƣ một tác giả tìm ra một luận điểm, hay nhƣ một nhà soạn nhạc tìm ra một chủ đề âm nhạc, khơng phải ý tƣởng nào xuất hiện cũng gắn nĩ vào cơng trình ngay đƣợc! Lƣu giữ những ý tƣởng hay nhƣng chƣa phù hợp cho một lần khác và một dự án khác – với một ý thức rằng, cĩ thể nĩ cũng lại chẳng phù hợp. Dịch bởi Summer RAin 29
  29. 29. ĐỊNH HƢỚNG VÀO QUÁ TRÌNH (THIẾT KẾ), CHỨ KHƠNG PHẢI SẢN PHẨM (THIẾT KẾ) LÀ ĐIỀU QUAN TRỌNG VÀ KĨ NĂNG KHĨ NHẤT ĐỂ NGƢỜI THIẾT KẾ PHÁT TRIỂN. Định hƣớng quá trình cĩ nghĩa là : 1. Tìm kiếm sự thấu hiểu vấn đề thiết kế trƣớc khi theo đuổi các giải pháp. 2. Khơng ép buộc những giải pháp thích hợp với vấn đề cũ vào vấn đề mới. 3. Vứt bỏ bản thân bạn khỏi sự đầu tƣ đáng tự hào vào 6. Biết là khi nào cần thay đổi và khi nào phải kết hợp đồ án của bạn và dần dần yêu ý tuởng của bạn. với những quyết định trƣớc đĩ. 4. Điều tra và quyết định thiết kế đồng bộ (diễn tả tất 7. Chấp nhận một sự thật là sự lo lắng thƣờng đến từ cả các khía cạnh của vấn đề cùng lúc) hơn là một những lúc khơng biết phải làm gì. cách trình tự (tức là hồn thành hết một khía cạnh 8. Làm việc linh động giữa tỉ lệ – khái niệm ( concept của giải pháp rồi mới nghiên cứu tiếp khía cạnh ) và tỉ lệ – chi tiết ( detail ) để xem chúng tác động khác). tới nhau nhƣ thế nào. 5. Tạo ra những quyết định thiết kế cĩ điều kiện – 9. Luơn luơn hỏi “Nếu nhƣ ??” về vần đề bạn cảm nghĩa là, nhận thức rằng chúng cĩ thể hay khơng thể thấy hấp dẫn thế nào với giải pháp của mình. đạt đƣợc hiệu quả khi tiếp tục hƣớng tới giải pháp cuối cùng. Dịch bởi Summer RAin 30
  30. 30. 31. CẢI THIỆN QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ, KHƠNG PHẢI MỘT CƠNG TRÌNH HỒN HẢO, LÀ ĐIỀU GIÁ TRỊ NHẤT MÀ BẠN ĐẠT ĐƢỢC TRONG XƢỞNG THIẾT KẾ VÀ TIẾP TỤC ĐƢA BẠN TIẾN LÊN. “ MỘT CƠNG TRÌNH THÍCH ĐÁNG PHÁT TRIỂN Một giáo viên hƣớng dẫn, trên tất cả, muốn sinh viên MỘT CÁCH TỰ NHIÊN, LOGIC VÀ NÊN THƠ NGỒI của họ phát triển quá trình thiết kế. Nếu một điểm tốt đƣợc TẤT CẢ CÁC ĐIỀU KIỆN CỦA NĨ. “ chấm cho một đồ án nghèo nàn, cĩ thể là sinh viên đĩ đã thể hiện một quá trình tốt. Cũng vậy, một đồ án tốt cĩ thể nhận điểm trung bình. WHY?? __ Louis Sullivan ___ Bởi vì cĩ thể quá trình tạo ra nĩ là khơng cĩ hệ thống, cấu trúc phát triển nghèo nàn hoặc là kết quả của sự may mắn. Dịch bởi Summer RAin 31
  31. 32. 33. Người giải quyết vấn đề SÁNG TẠO , HIỆU QUẢ nhất luơn trăn trở vấn đề “ Meta – thinking ” – hay là “ nghĩ cách nghĩ ”. Meta – thinking nghĩa là bạn nhận thức đƣợc cách mà bạn suy nghĩ trong khi bạn đang nghĩ. Một nguời nghĩ nhƣ vậy sẽ tiến hành cuộc hội thoại liên tục bên trong với việc kiểm tra, mở rộng, phân tích và định hƣớng lại quá trình họ suy nghĩ. Nếu bạn mong muốn “thấm đẫm” khơng gian kiến trúc hoặc yếu tố kiến trúc với một chất lƣợng đặc biệt, hãy đảm bảo là thực sự chất lƣợng ở đĩ. Nếu bạn muốn một bức tƣờng cảm thấy dày, hãy đảm bảo là nĩ DÀY . Nếu bạn muốn một khơng gian cảm thấy cao, hãy đảm bảo là nĩ CAO. Sự trình bày rõ ràng của nội dung thiết kế là điều thiết yếu cho một nhà thiết kế mới bắt đầu vào nghề. Những nhà thiết kế kinh nghiệm thƣờng biết làm thế nào để tạo ấn tƣợng đặc biệt với những sự khác biệt tinh tế. Dịch bởi Summer RAin 32
  32. 34. 35. DỰNG LÊN MỘT KHUNG NHÌN, ĐỪNG TRÌNH DIỄN Tơi thích một view nhìn nhƣng NĨ. tơi thích ngồi quay lƣng lại với nĩ. (?!!) 36. Những bản vẽ với bĩng đổ và bĩng bản thân mang lại nhiều cảm xúc hơn bản vẽ nét. Mặc dù một “bức tƣờng của những chiếc cửa sổ” thƣờng đƣợc coi là cách xử lí tốt nhất cho một khung nhìn kịch tính, thì những trải nghiệm phong phú hơn thƣờng đƣợc tìm thấy trong những view nhìn đƣợc đĩng khung, lựa chọn che giấu hoặc từ chối một cách khơn ngoan cĩ suy xét. Hãy làm việc cẩn thận với hình dạng, kích cỡ và đặt của sổ theo một cách đặc biệt với khung nhìn và trải nghiệm mà nĩ mang lại. Dịch bởi Summer RAin 33
  33. 37. BẤT KÌ CHẤT LƢỢNG THẨM MỸ NÀO CŨNG THƢỜNG ĐƢỢC GIA TĂNG BỞI SỰ XUẤT HIỆN CỦA CÁI TƢƠNG PHẢN VỚI NĨ. Khi tìm kiếm để mang lại chất lƣợng thẩm mỹ đặc biệt ( sáng, tối, cao, trơn, thẳng, lƣợn sĩng, kiêu hãnh, thích thú ) cho một khơng gian, một thành phần, hoặc một cơng trình, hãy cố gắng liên hệ với một chất lƣợng tƣơng phản hoặc đối ngƣợc để tạo tác dụng tối đa. Mỗi thành phần cơng trình đều yêu cầu sự tƣơng phản : bề mặt thơ ráp với trơn nhẵn, khối thẳng đứng với khối ngang, cột lặp lại với tƣờng liên tục, sự sắp đặt tuyến tính với khối cong, cửa sổ lớn với nhỏ, khơng gian chiếu sáng từ trên cao và từ bên cạnh. Một khơng gian lƣu chảy Bạn hãy hình dung về tương phản – counterpoint : một với những căn phịng bị chia cắt. đường cong mềm mại tương phản, đối nghịch với 1 dãy Nếu bạn muốn một căn phịng cảm thấy cao và hình vuơng đều đặn. sáng, thử tạo ra một lối tiếp cận chật hẹp và thấp. Nếu bạn muốn một sảnh gây cảm giác nhƣ hình học nguyên bản, trung tâm một cơng trình, hãy bao quanh nĩ bởi những khơng gian hữu cơ hoặc ngẫu nhiên. Nếu muốn nhấn mạnh sự phong phú về vật liệu, liên hệ nĩ với một yếu tố khiêm nhƣờng, giản dị, tinh tế. Và tƣơng tự nhƣ thế . Dịch bởi Summer RAin 34
  34. 38. BỐN HƢỚNG LA BÀN LIÊN HỆ VỚI NHỮNG Ý NGHĨA CĨ THỂ GIA TĂNG TRẢI NGHIỆM KIẾN TRÚC ĐƠNG : trẻ trung, vơ tƣ, trong sáng, tƣơi mới. NAM : năng động, sáng sủa, đơn giản. TÂY : tuổi già, nghi vấn, thơng thái. BẮC : trƣởng thành, chấp nhận, cái chết. Những liên kết này khơng hồn tồn, nhƣng cĩ thể, giúp bạn quyết định định vị những khơng gian và hoạt động đa dạng phong phú trong khu đất hoặc trong cơng trình. Theo bạn, hƣớng nào là phù hợp cho vị trí đặt nhà tang lễ, một khơng gian thờ cúng, một sảnh thuyết giảng giáo dục cho ngƣời lớn, hay phịng chăm sĩc trẻ nhỏ? Dịch bởi Summer RAin 35
  35. 39. 40. BỐ CỤC TĨNH . BỐ CỤC ĐỘNG .thƣờng hiện diện cho sự nghỉ ngơi. . khuyến khích sự khám phá thị giác. Bố cục tĩnh thƣờng là đối xứng. Bố cục động thƣờng bất đối xứng. Nếu thiết kế xuất sắc, chúng gợi lên sức mạnh, sự chắc Chúng gợi lên sự hoạt động, sự thú vị, hài hƣớc. chuyển chắn, tính thuyết phục, và uy quyền, sự vĩnh cửu. động, sự lƣu chuyển, cơng kích và xung đột. Những kết quả kém thành cơng thƣờng mang đến sự Những kết quả kém thành cơng cĩ thể gây ra bực bội và buồn tẻ, kém hấp dẫn và tẻ nhạt. mất định hƣớng. Dịch bởi Summer RAin 36
  36. 41. CÁC GIẢI PHÁP VÀ CÁC ĐỐI TRỌNG. Để thiết kế một bố cục động và cân bằng, dù là 2D hay 3D, hãy đƣa ra những quyết định khởi đầu mạnh mẽ, động và khơng cân bằng, sau đĩ tiếp tục với một biện pháp “đối trọng” với biện pháp đầu tiên. Hãy nghĩ về đối trọng nhƣ là một dạng của sự bác bỏ thẩm mỹ: nĩ tƣơng tự nhƣng khơng hồn tồn giống cái tƣơng phản. Khi một số lƣợng xác định các đối trọng, theo lý thuyết, cĩ thể đƣợc tạo ra từ biện pháp ban đầu đã cho. Ví dụ: Một vùng xốy đơn lẻ, lớn cĩ thể đối trọng với một vài hình vuơng nhỏ. Những hình xốy giống nhau cĩ thể đối trọng với những hình zích zắc ngƣợc chiều, hay một hệ mạng nhấn mạnh sự đều đặn, hay một loạt những hình trịn trơi nổi, vv bởi vì mỗi đối trọng trên cĩ chất lƣợng mà cĩ một số đặc tính trái ngƣợc với chất lƣợng của hình xốy. Giải pháp và đối trọng – moves and counterpoints : giống như hai vế đối của mơt câu đối, chúng tương xứng nhưng lại “ đối nghịch” nhau về nội dung hay chất lượng. Dịch bởi Summer RAin 37
  37. 42. NHỮNG BÀI TẬP TẺ NHẠT, NHỎ NHẶT NĂM NHẤT THỰC SỰ CĨ Ý NGHĨA NÀO ĐĨ VỚI KIẾN TRÚC. Rất nhiều sinh viên năm nhất cảm thấy buồn tẻ và thiếu kiên nhẫn với những bài tập thiết kế 2D – 3D ở xƣởng thiết kế. Những sinh viên năm sau đĩ, rất thấy những bài tập rất hữu ích, lại thƣờng thất bại trong việc nhìn lại những bài thiết kế buổi đầu để thấy chúng cung cấp một nền tảng để giải quyết các vấn đề phức tạp của kiến trúc nhƣ thế nào. Nếu ngƣời hƣớng dẫn bạn khơng tạo ra sự liên hệ rõ ràng của hình mẫu 2D – 3D tới kiến trúc thực sự, hãy yêu cầu ví dụ. Hoặc hỏi ngƣời hƣớng dẫn “trình” cao hơn. Một nền tảng hồn hảo các kiến thức cơ bản về 2D và 3D sẽ giúp bạn tiến xa nhất trên cuộc đua dài qua sự phức tạp của kiến trúc. Dịch bởi Summer RAin 38
  38. 43. KHI GẶP KHĨ KHĂN TRONG GIẢI QUYẾT MẶT BẰNG SÀN, MẶT BẰNG NỀN, MẶT ĐỨNG, MẶT CẮT CƠNG TRÌNH HAY CÁC HÌNH THỂ, HÃY NHÌN NHẬN CHƯNG NHƢ MỘT BỐ CỤC 2D VÀ 3D. Điều này sẽ khuyến khích bạn giữ cân bằng giữa hình dạng và khơng gian, giúp bạn liên kết các phần riêng biệt của hệ thống Schema – phác họa, và ngăn sự tập trung quá mức vào những điểm nhấn ƣa thích của mình. Câu hỏi là: Liệu bố cục này cĩ một sự cân bằng tổng thể khơng? Đã cĩ sự trộn lẫn các yếu tố với kích cỡ và chất liệu khác nhau để hấp dẫn mắt nhìn từ những lối đi và những khoảng cách khác nhau hay chƣa? Đã cĩ một biện pháp chính và một hay nhiều đối trọng của nĩ chƣa? Liệu cĩ một khu vực nào của bố cục xuất hiện bị bỏ qua hay chƣa? Dịch bởi Summer RAin 39
  39. 44. LÝ THUYẾT VỀ MÀU SẮC CUNG CẤP MỘT NỀN TẢNG CHO VIỆC HIỂU CÁCH ỨNG XỬ VỚI Ý NGHĨA CUẢ MÀU SẮC. Màu sắc cĩ thể liên hệ với mùa. ĐƠNG : xám, trắng, xanh lạnh THU : vàng, nâu đất, xanh oliu,nâu tím, tơng màu bùn HÈ : màu cơ bản và màu sáng. XUÂN : tơng chì màu. Màu sắc cĩ thể phân ra thành màu ấm và màu lạnh. Ấm : đỏ, nâu, vàng, xanh oliu Lạnh : xanh da trời, xám, Vịng trịn mầu, trên đĩ các màu nằm đối diện nhau là các màu bổ trợ nhau, đƣợc sử dụng để tổ chức màu sắc. Sử dụng các màu bổ trợ – ví dụ, xanh dƣơng với da cam – sẽ giúp tạo ra sự cân bằng màu sắc. Dịch bởi Summer RAin 40
  40. 45. BA CẤP ĐỘ NHẬN THỨC! Đơn giản – SIMPLICITY : là thế giới quan của trẻ em hoặc ngƣời lớn chƣa trƣởng thành, hồn tồn nhận thức bằng trải nghiệm cá nhân và khơng nhận thức đƣợc những điều nằm bên dƣới bề mặt của thực tại trực tiếp. Phức tạp – COMPLEXITY : là sự ghi nhận thế giới quan của ngƣời lớn thơng thƣờng. Nĩ đƣợc nhận diện bởi sự nhận thức đƣợc hệ thống phức tạp cả tự nhiên và xã hội nhƣng khơng cĩ khả năng phân biệt làm cho dễ hểu các kiểu mẫu và các liên kết. Đơn giản định hình – INFORMED SIMPLICITY : là giác ngộ đƣợc thực tại. Dựa trên khả năng nhận thức rõ ràng và sáng tạo những kiểu mẫu dễ hiểu bên trong một hỗn hợp phức tạp. Nhận thức đƣợc các kiểu mẫu là kĩ năng cơ bản của Kiến Trúc Sƣ, ngƣời tạo ra những cơng trình cĩ tính trật tự cao trong quá trình rất nhiều tranh đua và những cân nhắc thiết kế thƣờng hay mờ mịt. Dịch bởi Summer RAin 41
  41. 46. Sáng tạo sự phong phú kiến trúc qua sự "Đơn giản định hình" hoặc sự " Tƣơng tác của những cái đơn giản " hơn là tập hợp cả những thứ khơng cần thiết. Cho dù thẩm mỹ kiến trúc hƣớng đến tối giản hay phức tạp, sự trải nghiệm huyền bí hay sáng sủa, khơng gian Spartan hay sự phong phú của các Layer, một cơng trình phải là thứ cĩ trật tự cao. Sáng tạo những kiểu mẫu đơn giản trên mặt bằng là một cách cho mƣợn trật tự trong khi cho phép đọc và trải nghiệm nhiều lần. Một vài ví dụ cho sự phức tạp khơng cần thiết: + Tạo ra hàng tá giải pháp thiết kế riêng biệt mà thực ra chỉ cần ba giải pháp đƣợc cân nhắc tốt là đạt đƣợc. + Làm bận rộn đồ án với những thứ doodads – những thứ trang trí vớ vẩn – chỉ vì nĩ buồn chán nếu khơng cĩ chúng. + Tụ tập thật nhiều yếu tố khơng cần thiết mà khơng quan tâm tới sự thống nhất của chúng mà chỉ bởi vì bản thân chúng hấp dẫn. Dịch bởi Summer RAin 42
  42. 47. 48. NHỮNG CĂN PHÕNG, CƠNG TRÌNH HÌNH VUƠNG Nếu bạn khơng thể trình bày ý tƣởng của bạn cho bà RẤT KHĨ ĐỂ TỔ CHỨC CƠNG NĂNG. của bạn hiểu, thì bạn vẫn chƣa nắm rõ đề tài của mình. Bởi vì một hìnhh vuơng là một hình cố hữu bất động, nĩ tự nhiên khơng gợi lên chuyển động. Điều này gây khĩ khăn cho việc lập một lối, một đƣờng dẫn lƣu thơng đáng giá trong mặt bằng vuơng. Hơn thế nữa, phịng nội thất trong một tịa nhà hình vuơng cĩ thể bị rời xa ánh sáng và khơng khí tự nhiên. Một hình dạng khơng vuơng, hình chữ nhật, hình trứng, hình trăng khuyết cĩ thể dàn xếp một cách tự nhiên hơn những hình mẫu của chuyển động, sự tập hợp và cƣ trú. Vài Kiến Trúc Sƣ, ngƣời hƣớng dẫn, và sinh viên sử dụng ngơn ngữ phức tạp ( và thƣờng vơ nghĩa ) trong sự cố gắng để cĩ đƣợc sự cơng nhận và tơn trọng. Bạn cĩ thể để họ phiêu du với chúng, nhƣng đừng bắt chƣớc họ. Một ngƣời chuyên nghiệp biết lĩnh vực của họ đủ để giao tiếp với ngƣời khác bằng ngơn ngữ thƣờng ngày. Dịch bởi Summer RAin 43
  43. 49. CAO ĐỘ, GĨC VÀ MÀU CỦA ÁNH SÁNG NGÀY THAY ĐỔI THEO HƢỚNG LA BÀN VÀ THỜI GIAN. Ở BẮC BÁN CẦU THÌ : 1. Ánh sáng hƣớng Bắc khơng cĩ bĩng đổ, chan hịa, cĩ màu trung tính hoặc xám nhẹ hầu hết các ngày trong năm. 2. Ánh sáng hƣớng Đơng mạnh nhất vào buổi sáng. Cao độ thấp, bĩng đổ mềm, dài, màu vàng xám. 3. Ánh sáng hƣớng Nam lấn át từ cuối buổi sáng tới cuối buổi chiều. Nĩ cĩ xu hƣớng phản chiếu màu sắc chính xác nhất và bĩng đổ mạnh rõ ràng nhất. 4. Ánh sáng hƣớng Tây mạnh nhất cuối buổi chiều và sắc thái màu cam– vàng mạnh. Nĩ cĩ thể xâm nhập vào cơng trình và đơi khi quá tải. Dịch bởi Summer RAin 44
  44. 50. 51. CỬA SỔ MÀU TỐI VÀO BAN NGÀY. CÁI ĐẸP LÀ SỰ HÀI HÕA GIỮA CÁC YẾU TỐ HƠN LÀ BẢN THÂN CÁC YẾU TỐ ĐĨ. Khi render một phối cảnh ngoại thất, tạo cửa sổ màu Đĩ chính là cuộc đối thoại giữa các thành phần – tối (trừ khi kính phản xạ hoặc cĩ mành, rèm màu sáng sau chứ khơng phải bản thân các thành phần đĩ – mới tạo ra cửa) sẽ tạo hiệu ứng sâu và thật. hiệu quả thẩm mỹ. Dịch bởi Summer RAin 45
  45. 52. 53. SỰ CẢM NHẬN THƢỞNG THỨC VỀ SỰ CÂN BẰNG BẤT ĐỐI XỨNG ĐƢỢC GHI NHẬN VÌ DIỄN TẢ MỘT MỘT CƠNG TRÌNH ĐẸP GỢI MỞ NHỮNG ĐIỂM KHẢ NĂNG CAO HƠN VỀ SUY NGHĨ. NHẤN KHÁC NHAU VỀ BẢN THÂN NĨ KHI GĨC NHÌN THAY ĐỔI THEO KHỒNG CÁCH. Cho dù tạo ra một bố cục ổn định hay động, ngƣời nghệ sĩ luơn luơn tìm kiếm để đạt đƣợc sự cân bằng. Cân bằng là rõ ràng trong một bố cục đối xứng, nhƣng bố cục bất đối xứng cĩ thể cân bằng hoặc khơng. Kết quả là, bất đối xứng thƣờng cĩ xu hƣớng yêu cầu suy nghĩ phức tạp hơn và hiểu biết sâu sắc hơn về tổng thể. Dịch bởi Summer RAin 46
  46. 54. HÌNH DẠNG HÌNH HỌC CĨ MỘT CHẤT LƢỢNG NĂNG ĐỘNG RÕ RÀNG SẼ ẢNH HƢỞNG ĐẾN NHẬN THỨC VÀ TRẢI NGHIỆM CỦA MƠI TRƢỜNG XÂY DỰNG. 1. Một hình vuơng, rõ ràng là ổn định và khơng định hƣớng. Kết quả là một phịng hình vuơng hay bố cục lập phƣơng tạo cảm giác tĩnh tại, cho dù nếu thiết kế khơng cẩn thận, nĩ cĩ thể gây cảm giác u buồn và mờ mịt. 2. Một hình chữ nhật, bởi vì hai cạnh dài và hai cạnh ngắn hơn, rõ ràng là cĩ hƣớng. Phịng chữ nhật càng dài càng khuyến khích sự di chuyển vật lí và thị giác song song với trục dài. 3. Một hình trịn vừa tự định hƣớng vừa vơ hƣớng: một cơng trình trịn diễn tả mọi hƣớng bằng nhau và là một điểm nhấn hiệu quả trong cảnh quan. Dịch bởi Summer RAin 47
  47. 55. VỊ TRÍ TỐT NHẤT ĐỂ ĐẶT LỐI GIAO THƠNG QUA MỘT PHÕNG NHỎ LÀ XUYÊN THẲNG, CÁCH VÀI FEET TỪ MỘT BÊN TƢỜNG. Điều này cho phép những ngƣời sử dụng phịng thƣờng xuyên khơng bị chen ngang bởi giao thơng. Giao thơng tệ nhất là đi chéo qua căn phịng hoặc song song với cạnh dài. Việc bố trí nội thất sẽ khĩ đạt đƣợc tiện nghi trong trƣờng hợp nhƣ thế những ngƣời ở trong phịng sẽ cĩ xu hƣớng cảm thấy – nếu khơng nĩi thực tế là – sẽ ở trên lối đi của những ngƣời đi qua. Dịch bởi Summer RAin 48
  48. 56. HẦU HẾT CÁC HÌNH DẠNG KIẾN TRƯC ĐỀU CĨ THỂ PHÂN LOẠI THÀNH : ADDITIVE FORMS – Khối cộng Tập hợp các thành phần riêng lẻ. SUBTRACTIVE FORMS – Khối trừ Khối bị đục khoét hoặc cắt từ một khối lớn. SHAPED/MOLDED FORMS – Khối "dẻo" Đƣợc định hình từ một vật liệu dẻo nhờ những lực tác dụng trực tiếp. ABSTRACT FORMS – Khối trừu tƣợng Cĩ nguồn gốc khơng rõ ràng. Dịch bởi Summer RAin 49
  49. 57. MỘT BUỔI THUYẾT TRÌNH HIỆU QUẢ CHO MỘT ĐỒ ÁN STUDIO BẮT ĐẦU VỚI SỰ KHÁI QUÁT VÀ TIẾN TỚI SỰ CỤ THỂ. 1. Phát biểu vấn đề thiết kế đƣợc giao. 2. Thảo luận về giá trị, thái độ, và cách tiếp cận mà bạn mang vào vấn đề thiết kế. 3. Trình bày quá trình thiết kế và những ý tƣởng, những khám phá chủ yếu mà bạn trải qua phát hiện ra nĩ theo con đƣờng thiết kế . 4. Phát biểu Parti, hay một Concept thống nhất, nổi bật trong quá trình của bạn. Minh họa với một sơ đồ đơn giản. 5. Trình bày các bản vẽ ( mặt bằng, mặt cắt, mặt đứng và họa tiết) và mơ hình. Luơn luơn trình bày chúng trong mối liên hệ với Parti. 6. Trình bày một cách khiêm tốn, tự tin, tự phê bình. Dịch bởi Summer RAin 50
  50. 58. TỶ LỆ CỦA CƠNG TRÌNH CHÍNH LÀ PHÁT BIỂU THẨM MỸ VỀ CÁCH MÀ NĨ ĐƢỢC XÂY DỰNG. Kiến trúc truyền thống ( đƣợc xây dựng trƣớc khi xuất hiện kĩ thuật xây dựng hiện đại vào cuối thế kỉ XIX) cĩ xu thế nhịp kết cấu nhỏ và cửa sổ cĩ tỷ lệ theo chiều đứng. Những cơng trình hiện đại thƣờng cĩ nhịp kết cấu dài và cửa sổ nằm ngang. Tỷ lệ thẳng đứng của nhà truyền thống là do độ dài chịu lực của lintel – đọc là lanh– tơ ( dầm đỡ qua phía trên của khoảng mở của tƣờng ) bằng gỗ hay đá bị giới hạn bởi nơi sản xuất, chế tạo và vận chuyển bằng tay. Cách duy nhất để mở rộng cửa sổ khi chiều rộng bị giới hạn là nâng chiều cao của nĩ lên. Kỹ thuật xây dựng hiện đại với thép và bê tơng cho phép nhịp kết cấu dài hơn, do vậy cửa sổ trong cơng trình đƣơng đại cĩ bất kì tỷ lệ nào. Tuy nhiên, thƣờng chúng hay cĩ bố cục ngang bởi vì, ít nhiều thì phần nào đĩ là để chúng cĩ thẩm mỹ phân biệt với kiến trúc truyền thống. Dịch bởi Summer RAin 51
  51. 59. KIẾN TRƯC TRUYỀN THỐNG CĨ TƢỜNG DÀY. KIẾN TRƯC HIỆN ĐẠI CĨ TƢỜNG MỎNG. Kiến trúc truyền thống sự dụng tƣờng ngoại thất dày để chịu tải trọng của cơng trình. Những bức tƣờng này phải dày vì nĩ truyền tải trọng của sàn, mái, và tƣờng trên chúng xuống đất. Ví dụ tƣờng bao của tồ nhà mƣời hai tầng Monadnock, ở khối đế dày tới 6ft = 2m. Cơng trình hiện đại sử dụng khung thép hay cột và dầm bê tơng để chịu các tải trọng kết cấu và truyền xuống đất. Tƣờng ngoại thất đƣợc gắn vào và hỗ trợ bởi hệ khung này, nên chỉ cĩ tác dụng nhƣ là "rào chắn" chống lại tác động của thời tiết. Do vậy, chúng cĩ thể mỏng hơn những bức tƣờng truyền thống, và – hình thức ngƣợc lại – thƣờng khơng nằm trên mặt đất. Khi đá hay gạch đƣợc dùng để che phủ nhà cao ốc, gạch khơng đƣợc lát bốn mƣơi tầng liền, mà đƣợc treo bởi siêu cấu trúc mỗi một hay hai tầng. Dịch bởi Summer RAin 52
  52. 60. KIẾN TRƯC TRUYỀN THỐNG SỬ DỤNG CƠNG THỨC BA PHẦN, ĐẾ – THÂN – MÁI. Phần đế của kiến trúc truyền thống thƣờng thiết kế để diễn tả sự nâng đỡ kết cấu của khối đế cho các tầng trên và truyền tải trọng xuống dƣới. Một khối đế điển hình đƣợc làm " nhám " – đá và liên kết vữa đƣợc tạo hình theo cách gợi lên rằng khối đế là rất nặng và dày. Đỉnh của nhà cao tầng truyền thống là biểu tƣợng của vƣơng miện hay chiếc mũ nhằm thơng báo mục đích hay tinh thần của tồ nhà. Dịch bởi Summer RAin 53
  53. 61. 62. LESS IS MORE - ÍT LÀ NHIỀU LESS IS BORE - ÍT LÀ BUỒN Dịch bởi Summer RAin 54
  54. 63. 64. Khi thay đổi cao độ sàn, tránh sử dụng NẾU QUAY HOẶC LÀM XIÊN MẶT BẰNG, LƢỚI bậc thang kiểu “ Dick Van Dyke.” CỘT, HAY MỘT KHÍA CẠNH CƠNG TRÌNH, HÃY LÀM CHO MỘT Ý NGHĨA NÀO ĐĨ. Khoảng cách một bậc giữa 2 cao độ sàn hiếm khi Đặt lƣới cột khơng gian, tƣờng hay các thành phần hiệu quả cho việc tạo ý nghĩa khác biệt trong khơng gian. khác ngồi hình học bởi vì bạn đã nhìn thấy chúng đƣợc Thƣờng thì, điều này gây bất tiện cho những ngƣời ít khi làm ở tạp chí thời trang kiến trúc nào đĩ là một sự xác sử dụng cơng trình ( nhƣ khách đến chơi, làm việc ). định thiết kế nghèo nàn. Làm điều đĩ vì muốn tạo ra một Ba bậc thƣờng là khoảng cách tối thiểu hợp lí. khơng gian tập trung hƣớng giao thơng trực tiếp, nhận biết một đài tƣởng niệm, tập trung vào lối vào, mở ra một viễn Ghi chú : Dick Van Dyke là diễn viên hài kịch nổi tiếng cảnh phù hợp với hình dạng đƣờng, trình diễn ánh sáng vì những sai lầm ngớ ngẩn gây xấu hổ. mặt trời hay chỉ đơn giản là hƣớng về Mecca [ là thánh địa Hồi giáo – ở Arập xêut ] là một lí do hay hơn nhiều. Dịch bởi Summer RAin 55
  55. 65. LUƠN LUƠN THỂ HIỆN HỆ CỘT KẾT CẤU NGAY TRÊN MẶT BẰNG TẦNG – NGAY TỪ RẤT SỚM TRONG QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ. Thể hiện hệ kết cấu trên mặt bằng trong suốt quá trình thiết kế, dù khơng cĩ gì hơn vài dấu chấm hay dấu x – sẽ giúp bạn tổ chức chƣơng trình, khuyến khích bạn suy nghĩ sự sáng tạo của mình nhƣ một cơng trình thực sự, và giúp bạn quản lí đƣợc các giải pháp kết cấu thực sự. Hơn nữa, một Kiến Trúc Sƣ khơng ghi nhận một cách thích đáng kết cấu cĩ thể sẽ cĩ những hệ kết cấu khơng mong muốn gắn thêm vào cơng trình bởi kĩ sƣ kết cấu. Vị trí khoảng cách giữa các cột cũng thƣờng đƣợc “thể thức hĩa” vì sự thống nhất thị giác và hiệu quả trong xây dựng. - Nhà khung gỗ thơng thƣờng điển hình– cột hay tƣờng chịu lực cách nhau 10– 18ft, hay 3– 5,5m. - Cơng trình thƣơng mại khung thép hoặc bê tơng 20– 25ft, hay 6– 15m. - Hệ kết cấu cho sảnh triển lãm, đấu trƣờng hay khơng gian tƣơng tự là 90ft, hay > 27m. 1 Ft = 0,3048m. Dịch bởi Summer RAin 56
  56. 66. CỘT KHƠNG CHỈ LÀ THÀNH PHẦN KẾT CẤU, NĨ CÕN LÀ CƠNG CỤ ĐỂ TỔ CHỨC VÀ ĐỊNH HÌNH KHƠNG GIAN. Cho dù mục đích chính của cột là kết cấu, cột cũng là vơ giá theo một số cách hiểu khác: - Một hàng cột xác định hai khơng gian khác nhau hai bên nĩ. - Phân biệt lối giao thơng với khơng gian tập trung. - Đĩng vai trị nhƣ một yếu tố tìm đƣờng trong nội thất cơng trình; và một yếu tố nhịp điệu ở ngoại thất. Dạng cột khác nhau cũng mang lại hiệu ứng khơng gian khác nhau: cột vuơng – trung lập, ko định hƣớng ; cột chữ nhật – định hƣớng; cột trịn – đĩng gĩp vào sự trơi chảy của khơng gian. Dịch bởi Summer RAin 57
  57. 67. 68. THIẾT KẾ TRONG MẶT CẮT!! MỘT BUỔI THUYẾT TRÌNH ĐỒ ÁN CẦN ĐẠT ĐIỀU KIỆN NHÌN THẤY ĐƢỢC TRONG KHOẢNG 10FT. Những yếu tố cơ bản của bản vẽ bạn trình bày trên bài thuyết trình thiết kế đồ họa, đặc biệt kí hiệu và tiêu đề, nên dễ đọc trong khoảng cách 10ft = 3.048m. Ngƣời thiết kế tốt luơn chuyển qua lại giữa mặt bằng, mặt cắt, cho phép cái này định hình cái kia. Nhà thiết kế nghèo nàn cố định mặt bằng và vẽ mặt cắt sau đĩ nhƣ là sự ghi nhận các quyết định vừa đƣợc làm trên mặt bằng. Nhƣng mặt cắt, cĩ thể nĩi rằng, thể hiện 50% sự trải nghiệm cơng trình. Thực tế một số khu đất (nhƣ sƣờn dốc) và thể loại cơng trình( kiểu nhƣ yêu cầu khơng gian nội thất cao, sự quản lí cẩn thận mối liên hệ giữa các tầng hoặc chú ý sự khác thƣờng về chiếu sáng tự nhiên) yêu cầu bạn thiết kế mặt cắt trƣớc khi bạn nghĩ về mặt bằng. Dịch bởi Summer RAin 58
  58. 69. 70. THIẾT KẾ TRONG PHỐI CẢNH!! NHỮNG GIẢ THUYẾT VƠ CĂN CỨ BẤT KÌ. Kiến Trúc Sƣ là chuyên gia trong đọc và dịch các bản vẽ hình chiếu (mặt bằng, mặt cắt và mặt đứng) nhƣng ngay cả ngƣời giỏi nhất cũng khơng thể hiểu cơng trình Một mặt bằng trình diễn sự logic trật tự của cơng một cách tồn diện theo cách này. Phác họa chính xác bản trình; cịn Mặt cắt gắn liền với những trải nghiệm cảm vẽ phối cảnh một hoặc hai điểm tụ về cơng trình và nội xúc! thất trong suốt quá trình thiết kế sẽ cho phép bạn kiểm tra sự mong đợi về cách cơng trình đƣợc cảm nhận nhƣ thế nào, làm việc và cảm giác trải nghiệm thực sự và hình ảnh hĩa những cơ hội thiết kế khơng gian hiển nhiên nhận thấy đƣợc trong bản vẽ 2D. Dịch bởi Summer RAin 59
  59. 71. CÁCH VẼ PHỐI CẢNH NỘI THẤT MỘT ĐIỂM TỤ TRONG PHÕNG HÌNH CHỮ NHẬT. 1. Vẽ tƣờng kết thúc của phịng đúnd tỉ lệ. ví dụ, tƣờng rộng 8ft, cao 12ft, vậy chiều cao bằng 1,5 lần chiều rộng. 2. Dựng đƣờng chân trời – Horizontal Line ngang qua trang giấy. Đƣờng chân trời là chiều cao của mắt bạn so với sàn. 3. Đánh dấu điểm tụ. Điểm tụ sẽ thể hiện vị trí của bạn, nhƣ là ngƣời quan sát liên hệ với tƣờng bên. 4. Vẽ đƣờng dẫn nhẹ từ điểm tụ đến bốn gĩc của bức tƣờng, sau đĩ kéo dài ra đến cạnh giấy. 5. Đặt vị trí đầu ngƣời nhìn ngang với đƣờng chân trời, sau đĩ giảm kích thƣớc những ngƣời đứng xa hơn. Trên cùng một mặt phẳng, mọi ngƣời đều thấy đƣờng chân trời chạy qua ngang tầm mắt. Dịch bởi Summer RAin 60
  60. 72. THIẾT KẾ VỚI MƠ HÌNH!! Mơ hình 3D cả vật liệu hay trên máy tính cĩ thể giúp bạn hiểu đồ án của bạn theo cách mới. Mơ hình hữu dụng nhất cho thiết kế là mơ hình Massing – với vật liệu nhanh ( đất sét, bìa, xốp, nhựa, tấm kim loại ) vật liệu nghiên cứu nhanh mà nhờ đĩ bạn dễ dàng so sánh và kiểm tra các phƣơng án dƣới sự ghi nhận. Những mơ hình hồn thành chi tiết cao, đẽo gọt cẩn thận khơng hữu ích nhƣ là một cơng cụ thiết kế vì mục đích của chúng là cung cấp dữ liệu cho quyết định thiết kế ngay hơn là làm tăng giá trị của ý tƣởng đƣợc nghiên cứu. Dịch bởi Summer RAin 61
  61. 73. HAI BIỆN PHÁP MẤU CHỐT ĐỂ TỔ CHỨC MẶT Giao thơng một cơng trình – nơi mọi ngƣời đi lại – BẰNG HIỆU QUẢ LÀ QUẢN LÍ QUAN HỆ ĐẶC nên liên kết chƣơng trình hoạt động bằng sảnh cầu thang RỖNG VÀ GIẢI QUYẾT GIAO THƠNG. và thang máy vừa logic vừa thú vị. Quy ước khơng gian hoạt động – lõi (ND) : Trong mục đích thiết kế ý tƣởng, ghi nhận lõi cơng năng – WC, kho, khu kĩ thuật, trục thang máy, thang thốt hiểm một cách cố định. Khơng gian lõi thƣờng đƣợc nhĩm lại hoặc đặt gần nhau. Khơng gian trống rộng hơn là những cơ bản của cơng trình – sảnh, hành lang, khơng gian thờ cúng, galelry triển lãm, phịng đọc thƣ viện, phịng tập thể dục, văn phịng .Giải quyết mặt bằng nghĩa là tạo mối quan hệ dễ chịu và thực dụng giữa lõi và khơng gian cơ bản. Dịch bởi Summer RAin 62
  62. 74. 75. VẼ MỘT KHỐI BOX! Rất nhiều loại cơng trình đƣợc quy định trong studio kiến trúc, nhƣ là bảo tàng, thƣ viện, và các cơng trình tập Cơng trình vì chúng cĩ cạnh rõ nét và thƣờng tạo hợp, cĩ thể tổ chức một cách hiệu quả theo lí thuyết của bởi các đƣờng thẳng nên rất dễ vẽ bằng các đƣờng đơn KAHN : Khơng gian phục vụ – Served và khơng gian phụ giản. Tuy vậy, rất nhiều thứ Kiến Trúc Sƣ vẽ – xe, đồ đạc, trợ – Servant. ngƣời – là khơng cĩ đƣờng thẳng. Khi một vật thể cĩ vẻ Khơng gian phục vụ – phụ trợ cĩ mối quan hệ phức tạp để vẽ, đầu tiên một khối hộp mà bạn tƣởng tƣợng tƣơng tự nhƣ khơng gian hoạt động – lõi. KAHN nhĩm đặt nĩ vào, sau đĩ vẽ vật thể bên trong cái hộp đơn giản các khơng gian phụ trợ theo một cách đạt đƣợc yêu cầu đĩ. cơng năng trong khi cho phép chất thơ tĩnh lặng gieo trong nhịp điệu của tổng thể. Dịch bởi Summer RAin 63
  63. 76. 77. “THIẾT KẾ VƢỢT MỨC “ – OVERDESIGN! Khi bắt đầu quá trình thiết kế, tạo khơng gian của KHƠNG MỘT HỆ THỐNG THIẾT KẾ NÀO LÀ – HAY bạn lớn hơn 10% cần thiết để đạt đƣợc chƣơng trình yêu NÊN LÀ – HỒN HẢO. cầu. trong quá trình thiết kế, các nhu cầu khơng gian thêm vào sẽ tăng lên – cho phịng kĩ thuật, cột kết cấu, nhà kho, Một nhà thiết kế thƣờng bị cản trở bởi một niềm tin khơng gian lƣu thơng, độ dày tƣờng và hàng trăm thứ cĩ ý tốt nhƣng sai lầm rằng : một giải pháp thiết kế tốt là linh tinh khác khơng tính trƣớc đƣợc khi cơng trình đƣợc một hệ thống hồn hảo và bao gồm tồn bộ khía cạnh của sáng tạo. vấn đề mà khơng cĩ ngoại lệ. Nhƣng một điều phổ biến là Điểm mấu chốt của “ thiết kế vƣợt mức ” – những điều kì cục lại thƣờng cĩ thể làm phong phú thêm overdesign khơng phải tạo ra cơng trình lớn hơn cần thiết tính nhân văn của đồ án. Nhất là, ngoại lệ của các quy tắc mà là hƣớng tới kích thƣớc tối ƣu cuối cùng. thƣờng thú vị hơn chính các quy tắc đĩ. Dịch bởi Summer RAin 64
  64. 78. 79. Luơn nhớ đặt thang thốt hiểm ở hai phía đối diện của cơng trình, thậm chí ở ngay buớc đầu tiên của quá “Sự thành cơng của một kiệt tác khơng nằm trình thiết kế. quá nhiều vào những sai sĩt — Sự thực là Rất dễ cĩ ý nghĩ rằng Kiến Trúc Sƣ cĩ nhiều mối chúng ta khoan dung với cả những lỗi lầm lớn quan tâm lớn hơn là thang thốt hiểm nhƣng chúng cĩ mối nhất trong số đĩ — mà nằm ở sự thuyết phục liên quan mật thiết tới mọi hoạt động trong tịa nhà. Nếu bạn khơng đƣa những ghi nhận về sự an tồn của vào quá lớn lao trong tâm trí rằng nĩ nắm vững hồn trình thiết kế, bạn đừng mong rằng cĩ thể bảo vệ đựơc tồn quan điểm của mình.” những điều “ kém hấp dẫn ” trƣớc hội đồng và giám khảo. — VIRGINIA WOOLF, “THE DEATH OF THE MOTH” Dịch bởi Summer RAin 65
  65. 80. 81. CÁCH NẮM QUYỀN KIỂM SỐT QUÁ TRÌNH CÁC TIÊU ĐỀ BẢN VẼ COOL CHO THIẾT KẾ SƠ THIẾT KẾ ĐƯNG (CHUẨN) LÀ CĨ XU HƢỚNG NHƢ PHÁC!! MẤT KIỂM SỐT QUÁ TRÌNH NÀY. Quá trình thiết kế thƣờng đƣợc cấu trúc và phƣơng pháp hĩa, nhƣng nĩ khơng phải là quá trình kĩ thuật. Quá trình kĩ thuật đã xác định truớc sản phẩm đầu ra, nhƣng quá trình sáng tạo là nỗ lực đạt đƣợc cái gì đĩ mà chƣa từng tồn tại truớc đây. Trở thành thiên tài sáng tạo nghĩa là bạn khơng biết mình đang đi đâu, cho dù bạn cĩ trách nhiệm dẫn dắt quá trình này, điều này yêu cầu khác với quá trình kiểm sốt quản trị thơng thƣờng; một sợi dây ràng buộc nhịp nhàng cần hỗ trợ. Cam kết quá trình thiết kế với sự kiên nhẫn, đừng sao chép sự miêu tả của quá trình sáng tạo nhƣ sự phụ Sử dụng bút Marker sáng màu với đầu bút to để viết chữ thuộc vào sự gấp gáp hỗn loạn, đơn lẻ của cảm hứng. kiến trúc; sau đĩ viền bĩng với bút đen nhỏ. Đừng cố gắng giải quyết tổ hợp cơng trình tại một chỗ hay trong một tuần. Chấp nhận sự khơng chắc chắn. Cơng nhận một điều bình thƣờng rằng cảm giác mất phƣơng hƣớng khi tham gia quá sâu vào quá trình thiết kế. Đừng tìm cách “ trấn an” sự lo lắng của bạn bằng cách “ kết hơn ” vội vã với một giải pháp thiết kế nào đĩ; đơn “ li dị ” cũng sẽ đƣợc viết ngay sau đĩ thơi. :) Dịch bởi Summer RAin 66
  66. 82. 83. PHONG CÁCH KIẾN TRƯC THỰC SỰ KHƠNG ĐẾN TẤT CẢ THIẾT KẾ PHẢI PHẢN ÁNH TINH TỪ NỖ LỰC VÀO MỘT CÁI NHÌN CỤ THỂ. NĨ LÀ THẦN CỦA THỜI ĐẠI . KẾT QUẢ GIÁN TIẾP – THẬM CHÍ TÌNH CỜ – BÊN NGỒI QUÁ TRÌNH TỔNG THỂ. ZEITGEST là một từ tiếng Đức, nghĩa là tinh thần của thời đại. ZEIGEST nghĩa là những quan niệm và sự nhạy cảm chủ đạo của thời đại, tâm trạng chung của con nguời, đặc điểm chung của những cuộc tranh luận cơng cộng, gia vị của cuộc sống thuờng ngày, các khuynh hƣớng trí tuệ và những thành kiến nằm duới nỗ lực của con nguời. Bởi vì “ tinh thần của thời đại ”, mà những xu hƣớng song song ( khơng hồn tồn giống hệt ) cũng xảy ra trong văn học tơn giáo, khoa học, nghệ thuật và các hoạt động sáng tạo khác. Cĩ thể liệt kê một vài xu hƣớng ở phƣơng Tây nhƣ sau: Ngƣời thợ xây một cơng trình phong cách thuộc địa Mỹ năm 1740 khơng nghĩ – nhƣ chúng ta ngày nay – là: “ - CỔ ĐẠI : chấp nhận sự thật dựa trên huyền thoại Tơi thực sự thích phong cách Thuộc địa, tơi sẽ xây một - CỔ ĐIỂN HY LẠP : giá trị hĩa trật tự, định hƣớng cơng trình nhƣ thế ”. Hơn thế, những ngơi nhà đƣợc xây và dân chủ. dựng một cách hợp lí, với vật liệu và cơng nghệ thích hợp, - TRUNG ĐẠI : sự lấn át sự thật của tơn giáo cĩ tổ với cái nhìn thích hợp với tỷ lệ, quy mơ hài hịa. Cửa sổ chức. thời thuộc địa nhỏ, nhiều tấm kính khơng phải bởi vì nĩ - PHỤC HƢNG : sự gắn kết hồn tồn giữa khoa học mong muốn mang phong cách thuộc địa, mà bởi vì cơng và nghệ thuật nghệ thời đĩ chỉ sản xuất và vận chuyển những tấm kính nhỏ với kích thuớc cố định. Dịch bởi Summer RAin 67
  67. - HIỆN ĐẠI : sự hấp dẫn của sự thật đƣợc vén màn 84. bởi các phƣơng pháp khoa học HAI QUAN ĐIỂM VỀ KIẾN TRƯC! - HẬU HIỆN ĐẠI : khuynh hƣớng giữ sự thật một cách tƣơng đối và khơng thể nhận biết đuợc. – Kiến trúc là một bài tập của sự trung thực. Một cơng trình “chuẩn ” cĩ trách nhiệm với kiến thức tổng thể và hồn tồn trung thực trong sự diễn tả cơng năng và vật liệu của nĩ. – Kiến trúc là bài tập của sự tƣờng thuật. Kiến trúc là một phƣơng tiện để kể một câu chuyện, là cái nền để đặt lên những huyền thoại xã hội, một sân khấu cho nhà hát Tinh thần của thời đại hiện nay!(minh họa ND) của cuộc sống hàng ngày. Dịch bởi Summer RAin 68
  68. 85. 86. QUẢN LÍ CÁI TƠI CỦA BẠN! Nếu bạn muốn đƣợc ghi nhận là đã thiết kế một cơng trình tốt, hay thậm chí “ vĩ đại ”, hãy quên bạn muốn cơng trình thế nào mà thay vào đĩ hãy hỏi “ cơng trình muốn trở thành cái gì??”. Một vấn đề thiết kế đƣợc thể hiện trong chính bản thân nĩ: nhu cầu của khách hàng, sự tự Nhẹ nhàng gợi lên chút chất luợng của vật nhiên của khu đất, sự thực tế liệu hơn là vẽ chúng một cách đầy đủ. của chƣơng trình Những Bản vẽ kiến trúc, dù là vẽ tay hay vẽ máy, sẽ nhân tố chỉ hƣớng tới một trật tự rõ ràng mà phải đƣợc giống nhƣ trong hoạt hình, nếu bạn vẽ chúng nhƣ nhận thức trƣớc khi “ tự diễn tả ” cĩ thể đi vào quá trình thật. Lựa chọn những gợi ý làm gợi lên chất liệu của thiết kế. của vật liệu. Đừng vẽ cả bức tƣờng với từng viên Nỗ lực để thích nghi và thể hiện mối quan tâm tổng gạch một, hay từng viên ngĩi trên mái nhà thể trong cơng việc. Những yêu cầu nhân văn cho ý nghĩa và nhu cầu Dịch bởi Summer RAin 69
  69. 87. 88. CÁC KHU VỰC ĐƢỢC NEO GIỮ CẨN THẬN CĨ THỂ TẠO RA MỘT NỘI THẤT CƠNG TRÌNH Một vật thể, mặt phẳng hoặc khơng gian sẽ cảm TÍCH CỰC. thấy cân bằng hơn hoặc mang tính tổng thể hơn khi cĩ một trục thứ hai chạy đối lập với hình học cơ bản ban đầu. Ví dụ : Cắt hình chữ nhật thành những đoạn ngắn theo trục dài. Chia hình trịn theo trục hƣớng tâm chứ khơng đồng tâm. “Những cái neo” là những yếu tố vốn là đã thu hút mọi ngƣời chú ý tới chúng. Ví dụ, bộ phận kho hàng về nhu cầu thiết yếu, đặt ở cuối gĩc khu thƣơng mại vì nĩ thu hút rất nhiều khách. Liệu cĩ cơ hội nào để neo giữ trong đồ án của bạn? - Đặt lối vào và tủ đồ của phịng tập thể dục ở hai phía đối diện. - Đặt bàn đăng kí và thang máy trong khách sạn xa nhau hơn một chút so với hiệu quả của nĩ. - Đặt lối vào của gara đỗ xe và hành lang văn phịng ở một khoảng cách lớn hơn khoảng cách cĩ thể đƣợc coi là lí tƣởng. Trong những khơng gian ở giữa đĩ, sáng tạo những trải nghiệm kiến trúc cho những khán giả bị “dẫn dắt” của bạn. Dịch bởi Summer RAin 70
  70. 89. 90. Những cơng trình khung cảnh, hay những cơng trình nền cĩ một số lượng nhiều hơn của thành phố. Cơng trình Cuộn trịn bản vẽ khi vận chuyển hoặc cất giữ với biểu tượng hoặc phía trước cĩ tầm quan trọng khác hình ảnh quay ra ngồi. thường. Điều này giúp đặt bản vẽ lên bàn hoặc đính lên tƣờng đƣợc dễ dàng hơn. Những cơng trình nền là những cơng trình đƣợc sử dụng cho mục đích ở hoặc thƣơng mại thơng thƣờng. trong những thành phố thành cơng, những cơng trình định hình một bề mặt vật lí mạch lạc mà gợi ý một kết cấu xã hội nằm bên dƣới. Những cơng trình biểu tƣợng là nhà thờ, đền thờ, cơng trình hành chính, tƣợng đài cơng cộng Chúng cĩ xu hƣớng đứng nhẹ nhàng hoặc kịch tính tách ra khỏi ngữ cảnh của chúng. Dịch bởi Summer RAin 71
  71. 91. 92. XÂY DỰNG BỨC TƢỜNG THÀNH PHỐ. Khi thiết kế một cơng trình “ hồn thiện đơ thị ”, đặt “ Hãy luơn thiết kế một điều gì đĩ trong việc ghi nhận mặt tiền của nĩ về phía ƣu tiên của đƣờng phố, trừ khi cĩ nĩ trong ngữ cảnh lớn hơn của nĩ – một chiếc ghế trong lí do “ hấp dẫn” để làm khác. một căn phịng, một căn phịng trong một căn nhà, một căn Nhất là, điều này cĩ thể hấp dẫn nhƣ nhiều Kiến nhà trong một ngữ cảnh, một ngữ cảnh trong tổng thể Trúc Sƣ hiện đại để khác biệt hĩa cơng trình của mình thành phố. “ bằng cách quay lƣng lại đƣờng phố, nhƣng cuộc sống đƣờng phố đƣợc mong chờ một cách gần gũi, đi bộ đƣợc _ ELIEL SAARINEN _ và trực tiếp liên hệ. Thiết kế cơng trình quay lƣng lại đƣờng dạo khiến chúng khĩ tiếp cận bởi khách qua đƣờng, làm giảm giá trị kinh tế của kinh doanh tầng một, và làm yếu đi sự định nghĩ khơng gian của đƣờng phố. Dịch bởi Summer RAin 72
  72. 93. 94. NHỮNG CƠ CHẾ CƠ BẢN ĐỂ CHÍNH QUYỀN QUY Một con vịt là một cơng trình thì nĩ đúng là thế theo ĐỊNH THIẾT KẾ CƠNG TRÌNH LÀ : LUẬT QUY nghĩa đen. HOẠCH, QUY CHUẨN XÂY DỰNG VÀ QUY CHUẨN TIẾP CẬN. LUẬT QUY HOẠCH thơng thƣờng đề cập đến cách cơng trình liên hệ với mơi trƣờng xung quanh nĩ. Chúng thƣờng quy định chiều cao, mật độ, kích thƣớc lơ đất, khoảng lùi từ chỉ giới đƣờng đỏ, và bãi đỗ xe của khu dân cƣ, thƣơng mại, cơng nghiệp QUY CHUẨN XÂY DỰNG cơ bản liên quan đến việc cơng trình hoạt động thế nào. Chúng quy định những điểm cơ bản nhƣ vật liệu xây dựng, diện tích sàn. (lớn hơn cho vật liệu khĩ cháy hơn), chiều cao (cao hơn cho vật liệu khĩ cháy hơn), sử dụng năng lƣợng, hệ thống phịng cháy, chiếu sáng tự nhiên, thơng giĩ tự nhiên và những thứ liên quan nhƣ vậy. QUY CHUẨN TIẾP CẬN dùng cho những cơng trình thiết kế cho ngƣời tàn tật. Chúng quy định đƣờng dốc, ( ND : Nghĩa là đừng cĩ vẽ 1 cái giỏ hàng khơng lồ và thang, tay vịn, thiết bị toilet, kí hiệu, chiều cao của mặt bảo đĩ là cơng trình thiết kế, nĩ chẳng cĩ tí ý nghĩa bàn và cơng tắc, và các tính năng khác. Tiêu chuẩn quốc kiến trúc nào cả.) gia (Mỹ) là ADA. Hầu hết năm mƣơi bang ( Mỹ) đều cĩ quy chuẩn tiếp cận riêng. Dịch bởi Summer RAin 73
  73. 95. 96. Một nhà kho đƣợc trang trí là một dạng hình thức Khoảng cách giữa hai ngƣời vào mùa hè là xây dựng thơng thƣờng để truyền tải ý nghĩa thơng qua kí 22 inches – 55.88 cm. hiệu hoặc trang trí kiến trúc. Khoảng cách giữa hai ngƣời vào mùa đơng là 24 inches – 60.96 cm. 1 inches = 2.54 cm. Dịch bởi Summer RAin 74
  74. 97. NHỮNG GIỚI HẠN KHUYẾN KHÍCH SÁNG TẠO. Đừng bao giờ phàn nàn về những giới hạn của vấn đề thiết kế – một khu đất quá nhỏ, một địa hình khơng thuận lợi, một khơng gian quá dài, một bảng vật liệu khơng quen thuộc, các yêu câu trái ngƣợc từ khách hàng trong những giới hạn chính là giải pháp cho vấn đề!! Một khu đất dốc, giật bậc khiến khĩ khăn cho một cơng trình thơng thường? Vậy hãy tạo một liên hệ khơng gian theo chiều đứng với một cầu thang, một đường dốc hay một sảnh thú vị. Một bức tường xấu xí cũ kĩ quay về cơng trình của bạn? Tìm cách tạo một khung nhìn của nĩ, biến nĩ thành thành thú vị và đáng nhớ. Bạn được yêu cầu thiết kế một cơng trình, một căn phịng trong một khu đất chật hẹp và quá dài?Hãy biến bố cục tỷ lệ này thành một hành trình thú vị với một sự nghỉ ngơi tuyệt vời ở điểm cuối. Dịch bởi Summer RAin 75
  75. 98. 99. HÃY LÀM MỘT ĐIỀU GÌ ĐĨ! Trong tiếng trung Quốc, từ “khủng hoảng ”tạo bởi hai từ “ nguy hiểm” và “cơ hội “. Một vấn đề thiết kế khơng phải là cái gì cĩ thể vƣợt qua mà là một cơ hội để chấp nhận. Giải pháp thiết kế tốt nhất khơng khiến vấn đề biến đi, mà nĩ chấp nhận vấn đề rắc rối là tình trạng cần thiết của thế giới. Thơng thƣờng chúng ít ỏi hơn so với một phát biểu hùng hồn của rắc rối. Khi một vấn đề thiết kế quá nặng nề đến mức gần nhƣ tê liệt, đừng đợi mới thứ rõ ràng hơn mới bắt đầu vẽ. Vẽ khơng chỉ đơn giản là cách để miêu tả giải pháp thiết kế; bản thân nĩ là cách học hỏi về vấn đề bạn đang cố gắng giải quyết. Dịch bởi Summer RAin 76
  76. 100. CHO NĨ MỘT CÁI TÊN! Khi bạn khởi động với một concept, parti, hoặc một ý tƣởng bơ vơ nào đấy, hãy cho nĩ một cái tên: Hạt dẻ cắn nửa, lập phương xĩi mịn, hội nghị những người lạ, hay những cái biệt danh khác tƣơng tự giúp bạn giải thích với bản thân cách bạn sáng tạo ra chúng. Khi quá trình thiết kế tiến triển và mạnh hơn bề mặt khái niệm, hãy cho phép một cái tên mới xuất hiện và cái tên cũ ra dìa. Dịch bởi Summer RAin 77
  77. 101. KIẾN TRƯC SƢ LÀ BƠNG HOA NỞ MUỘN! Hầu hết các Kiến Trúc Sƣ đạt bƣớc tiến bộ trong chuyên mơn khi đạt độ tuổi khoảng năm mƣơi. Cĩ thể khơng cĩ một nghành nghề nào yêu cầu một ngƣời tích hợp một phạm vi kiến thức rộng lớn nhƣ thế vào một cái gì đĩ cụ thể và chính xác. Một Kiến Trúc Sƣ phải cĩ kiến thức về lịch sử, nghệ thuật, xã hội học, vật lí, tâm lí học, vật liệu học, biểu tƣợng học, tiến trình chính trị, và nhiều lĩnh vực khơng đếm đƣợc, và sáng tạo cơng trình đáp ứng đƣợc các quy chuẩn xây dựng, tránh đƣợc thời tiết, chống lại động đất, cĩ hệ thống thang máy và kĩ thuật phức tạp, và thỏa mãn cơng năng phức tạp và nhu cầu cảm xúc của ngƣời sử dụng. Học cách tích hợp tất cả các mối quan tâm này vào một sản phẩm gắn kết cần một thời gian lâu dài, với rất nhiều thử nghiệm và sai lầm trong đĩ. Nếu bạn định tiếp tục trên con đƣờng kiến trúc, thì đĩ là một hành trình dài. Nĩ xứng đáng nhƣ thế! Dịch bởi Summer RAin 78
  78. H BVNBKNBV 9999tttttttttttTHHHTHWEAX 9999999 TTHE END. Dịch bởi Summer RAin 79