Tìm hiểu một số tiêu chuẩn đặt ra đối với thư viện công cộng ở nước ngoài và một số ý kiến đề xuất

Nội dung text: Tìm hiểu một số tiêu chuẩn đặt ra đối với thư viện công cộng ở nước ngoài và một số ý kiến đề xuất

1. Nghiïn cûáu - Trao àöíi TÒM HIÏÍU MÖÅT SÖË TIÏU CHUÊÍN ÀÙÅT RA ÀÖËI VÚÁI THÛ VIÏÅN CÖNG CÖÅNG ÚÃ NÛÚÁC NGOAÂI VAÂ MÖÅT SÖË YÁ KIÏËN ÀÏÌ XUÊËT TS Vuä Dûúng Thuáy Ngaâ Böå Vùn hoáa, Thïí thao vaâ Du lõch Tomá tùtæ : Àiïmí qua mötå sö ë tiïu chuêní àöië vúiá thû viïnå cöng cöngå ú ã nûúcá ngoaiâ va â nïu mötå sö ë y á kiïnë àï ì xuêtë nhùmç phatá triïní hoatå àöngå thû viïn,å àùcå biïtå la â thû viïnå cöng cöngå ú ã Viïtå Nam. Tûâ khoáa: Thû viïån; thû viïån cöng cöång; tiïu chuêín hoáa. Standards in foreign public libraries and recommendations for Vietnam Summary: Reviews some standards for foreign public libraries and puts forward some ideas on developing library activities, especially those of public libraries in Vietnam. Keywords: Library; public library; standardization. Àùåt vêën àïì hònh taåi thû viïån trung têm vaâ caác chi nhaánh, Àïí hûúáng túái tiïu chuêín hoáa hoaåt àöång thû caác thû viïån lûu àöång, giúâ múã cûãa, ); viïån, viïåc xêy dûång caác tiïu chuêín cho tûâng (4) cacá dõch vu å ly á tûúngã cho ngûúiâ dungâ (miïnî loaåi hònh thû viïån seä coá möåt yá nghôa quan phñ, phucå vu å cacá nhu cêuì àùcå biïtå cho ngûúiâ lúná troång. Tûâ nhûäng nghiïn cûáu bûúác àêìu, chuáng va â tre ã em, sû ã dungå cacá taiâ liïuå nghe nhòn). töi xin giúái thiïåu möåt söë tiïu chuêín cuãa nûúác Vaâo nùm 1973, IFLA àaä lêìn àêìu tiïn xuêët ngoaâi àöëi vúái thû viïån cöng cöång vúái mong baãn taâi liïåu chñnh thûác mang tïn “Tiïu chuêín muöën, caác nhaâ xêy dûång chñnh saách phaát triïín àöëi vúái thû viïån cöng cöång”. Nùm 1986, cuöën thû viïån noái chung vaâ thû viïån cöng cöång noái “Hûúáng dêîn daânh cho thû viïån cöng cöång” ra riïng seä kïë thûâa àûúåc nhûäng tiïu chuêín quöëc àúâi thay thïë cho taâi liïåu tiïu chuêín naây. tïë àïí xêy dûång caác tiïu chuêín àöëi vúái loaåi hònh Trong Tuyïn ngön cuãa IFLA/UNESCO vïì thû viïån cöng cöång úã Viïåt Nam àaãm baão khaã thû viïån cöng cöång, cú chïë taâi chñnh vaâ cú chïë nùng höåi nhêåp vaâ ruát ngùæn khoaãng caách vúái phaáp lyá àaãm baão cho thû viïån cöng cöång àaä quöëc tïë vaâ khu vûåc. àûúåc xaác àõnh: “Thû viïån cöng cöång thuöåc 1. Sûå hònh thaânh caác tiïu chuêín vïì thû quyïìn quaãn lyá cuãa caác cú quan quaãn lyá quöëc viïån cöng cöång trïn thïë giúái gia vaâ àõa phûúng. Chñnh phuã vaâ chñnh quyïìn Caác tiïu chuêín àöëi vúái thû viïån cöng cöång àõa phûúng cêìn uãng höå bùçng caác hoaåt àöång àaä àûúåc Tiïíu ban IFLA vïì Thû viïån cöng luêåt phaáp vaâ taâi chñnh àùåc thuâ. Thû viïån cöng cöång phaát triïín trong nhûäng nùm 1955 - 1958. cöång phaãi laâ möåt thaânh töë thiïët yïëu trong moåi Nùm 1966, Tiïíu ban naây àaä thûåc hiïån viïåc sûãa chiïën lûúåc daâi haån vïì vùn hoáa, cung cêëp thöng àöíi caác chuêín thû viïån cöng cöång. tin, tri thûác vaâ giaáo duåc” [1]. Möåt söë tham luêån trong caác höåi nghõ cuãa Àï í phö í cêpå thû viïn,å IFLA nhênë manhå tñnh IFLA taåi Copenhagen nùm 1969 vaâ taåi cöng khai va â sû å quangã ba á cuaã hoatå àöngå thû viïnå Matxcúva nùm 1970 cuãa Hansjorg Suberkrub, cöng cöng.å Thûcå tï ë cho thêyë cacá thû viïnå cöng Jos Torfs, D.D. Haslam vaâ Rudof Malek àaä cöngå hoatå àöngå trong mötå xa ä höiå ngayâ cangâ phûcá trònh baây caác tiïu chuêín naây liïn quan túái: tap,å mötå xa ä höiå àoiâ hoiã moiå ngûúiâ phaiã àêuì tû nhiïuì vï ì thúiâ gian va â sû å quan têm. Do ào,á àiïuì (1) kho saách; quan trongå la â cacá thû viïnå phaiã cöng khai hoaá sûå (2) àöåi nguä caán böå thû viïån; hiïnå hûuä cuaã mònh cungä nhû cacá dõch vu å ma â thû (3) khaã nùng truy cêåp, noái caách khaác laâ viïnå cung cêp.ë Sû å cöng khai co á thï í tû â cacá tacá dõch vuå cung cêëp taâi liïåu cho ngûúâi duâng (tònh nghiïpå rêtë àún gian,ã cacá biïní hiïuå trong toa â nha,â THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 5/2014 3
2. Nghiïn cûáu - Trao àöíi cacá tú â rúi thöng tin vï ì thúiâ gian lamâ viïcå va â cacá húåp àïí thû viïån coá thïí àaåt àûúåc nhûäng muåc dõch vu å thû viïnå túiá nhûngä phûúng phapá phûcá tapå tiïu àoá. Baãn hûúáng dêîn coân cung cêëp nhûäng hún nhû cacá chûúng trònh marketing, viïcå sûã lúâi khuyïn vaâ chó dêîn vïì viïåc xêy dûång caác ûu dungå cacá website àï í quangã ba á cho cacá dõch vu å vaâ tiïn vaâ chñnh saách cho caác dõch vuå thû viïån hoatå àöngå cuaã thû viïn.å Vúiá sû å ra àúiâ cuaã Tuyïn cöng cöång. Baãn hûúáng dêîn coá thïí bao göìm ngön vï ì thû viïnå cöng cöngå nùm 1994, nhu cêuì caác vñ duå vïì nhûäng dõch vuå thû viïån cöng cöång àöië vúiá mötå banã hûúngá dênî àêyì àu ã va â chi tiïtë cho àûúåc cung cêëp taåi caác quöëc gia khaác. Cuöëi phu â húpå vúiá tuyïn ngön nayâ cangâ trú ã nïn cêpë cuâng, nhûäng khuyïën nghõ, tiïu chuêín vaâ thiït.ë Trûúcá thûcå tï ë nay,â mötå nhomá quöcë tï ë gömì hûúáng dêîn trong baãn hûúáng dêîn naây àûúåc höî cacá caná bö å thû viïnå cöng cöngå quöcë tï ë ra àúiâ vúiá trúå búãi IFLA vaâ UNESCO, nhûäng töí chûác nhiïmå vu å soanå thaoã banã hûúngá dênî múi,á dûúiá sûå quöëc tïë quan troång nhêët trong lônh vûåc thû lanhä àaoå cuaã Philip Gill (Anh). Nhomá nghiïn viïån cöng cöång trïn toaân thïë giúái. Vaâ hún hïët, cûuá nhênå thêyë vúiá möi trûúngâ hoatå àöngå ngayâ baãn hûúáng dêîn seä giuáp tiïët kiïåm rêët nhiïìu thúâi cangâ thay àöií nhanh chong,á mötå banã hûúngá dênî gian vaâ tiïìn baåc cho caán böå thû viïån cuäng nhû múiá cênì phaiã co á nhûngä tiïu chuêní thûcå hanh.â caác nhaâ laâm luêåt búãi vò hoå khöng cêìn phaãi moâ Tuy nhiïn, nhomá cungä nhênå thêyë cacá thû viïnå mêîm tûâ àêìu trong viïåc xaác àõnh vaâ phaát triïín cöng cöngå hoatå àöngå trong nhûngä hoanâ canhã caác dõch vuå thû viïån. kinh tï ë xa ä höiå rêtë khacá nhau, do vêy,å tiïu chñ cuaã Caná bö å thû viïnå taiå nhiïuì nûúcá àa ä va â àang nhomá la â hûúngá dênî phaiã phanã anhá àûúcå nöiå dung sû ã dungå banã hûúngá dênî cuaã UNESCO/IFLA àapá ûngá nhu cêuì cuaã cöngå àöngì àõa phûúng vaâ taiå thû viïnå cuaã ho.å Rashidah Begum taiå thû hoatå àöngå trong möi trûúngâ àõa phûúng. viïnå bang Sarawak, Malaysia cho biït:ë “Thû Baãn hûúáng dêîn cuãa UNESCO/IFLA àöëi viïnå cöng cöngå la â loaiå hònh thû viïnå quan vúái thû viïån cöng cöång àaä àûúåc xêy dûång vaâ trongå nhêtë taiå cacá nûúcá àang phatá triïní vò moiå ban haânh cho thêëy nöî lûåc chung cuãa möåt cöng dên trong khu vûcå ào á àïuì co á thï í tiïpë cênå nhoám nhûäng ngûúâi nhiïåt huyïët vò sûå phaát triïín loaiå hònh dõch vu å nay.â Banã hûúngá dênî cuaã cuãa thû viïån cöng cöång trong viïåc quaãng baá UNESCO/IFLA cung cêpë cho cacá nha â hoachå caác hoaåt àöång thû viïån nhùçm laâm cho thû viïån àõnh chñnh sachá va â caná bö å thû viïnå mötå vùn trúã thaânh möåt dõch vuå hiïåu quaã cao trong cöång banã rêtë phong phu á va â cöng cu å manhå me ä àï í phatá àöìng. Mùåc duâ Tuyïn ngön vïì thû viïån cöng triïní cacá thû viïnå cöng cöngå taiå nûúcá mònh”. cöång cuãa UNESCO àaä ra àúâi tûâ nùm 1994 Jadranka Slobodanac taiå Thû viïnå Àaiå hocå nhûng cöång àöìng thû viïån cöng cöång vêîn cêìn kiïm Thû viïnå Quöcë gia taiå Zagreb, Croatia möåt baãn hûúáng dêîn hoùåc tiïu chuêín àêìy àuã vaâ nhênå àõnh: “Viïcå dõch Banã hûúngá dênî cuaã chi tiïët hún, coá vai troâ nhû laâ möåt cöng cuå trúå IFLA/UNESCO sang tiïngë Croatia àem àïnë giuáp vaâ hûúáng dêîn àùæc lûåc cho nhûäng caán böå mötå hûúngá phatá triïní múiá cho hï å thöngë thû thû viïån cöng cöång, caác nhaâ giaáo duåc, caác hiïåp viïnå cöng cöngå cuaã Croatia, àùcå biïtå trong viïcå höåi, chñnh phuã vaâ cú quan töí chûác cêëp ngên ghi nhênå sû á mïnhå cú banã cuaã thû viïnå cungä saách hoaåt àöång cho thû viïån. Baãn hûúáng dêîn nhû caiã thiïnå khuön khö í phapá ly á va â taiâ chñnh naây àaä àûa ra nhiïìu hûúáng dêîn vaâ tiïu chuêín cho hï å thöng.ë Banã hûúngá dênî hö î trú å àùcæ lûcå cuå thïí hûäu ñch cho viïåc phaát triïín caác dõch vuå trong viïcå giúiá thiïuå nhûngä dõch vu å thû viïnå thû viïån cöng cöång taåi caác àõa phûúng. Àùåc múiá va â taoå ra sû å thay àöií trong viïcå quanã ly á vaâ biïåt, baãn hûúáng dêîn cung cêëp nhûäng muåc tiïu quangã ba á cacá thû viïnå cöng cöngå taiå Croatia.”. cuå thïí maâ caác caán böå thû viïån cêìn hûúáng túái vaâ coá kïë hoaåch àïí àaåt àûúåc nhûäng muåc tiïu 2. Baãn hûúáng dêîn cuãa IFLA àöëi vúái dõch naây ngay tûâ nhûäng giai àoaån àêìu cuãa quaá trònh vuå thû viïnå cöng cöång cöng taác, coá thïí àûúåc sûã duång nhû laâ möåt cöng Baãn hûúáng dêîn cuãa IFLA àûúåc cöng böë lêìn cuå àïí thuyïët phuåc caác chñnh trõ gia vaâ cú quan àêìu nùm 2001 taåi Boston. Lêìn thûá hai, baãn quaãn lyá nhaâ nûúác, caác nhaâ hoaåch àõnh chñnh hûúáng dêîn naây àûúåc cöng böë taåi Àûác vaâo saách vïì nhûäng àiïìu maâ thû viïån cöng cöång coá nùm 2010. Ban Thû viïån Cöng cöång cuãa thïí laâm cho cöång àöìng, qua àoá nïu bêåt têìm IFLA àaä höî trúå taâi chñnh cho nhoám thû viïån quan troång cuãa viïåc cung cêëp ngên saách phuâ tûâ Canaàa vaâ Anh xêy dûång vaâ triïín khai möåt 4 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 5/2014
3. Nghiïn cûáu - Trao àöíi dûå aán nhùçm quaãng baá baãn hûúáng dêîn naây ra - Kha ã nùng nùmæ bùtæ nhu cêuì cuaã ngûúiâ sû ã dung;å toaân thïë giúái. Baãn hûúáng dêîn naây cung cêëp - Khaã nùng húåp taác vúái tûâng caá nhên vaâ vúái nhûäng chó dêîn, thöng tin vaâ vñ duå cuå thïí vïì nhoám trong cöång àöìng; caách thûác xêy dûång vaâ phaát triïín caác dõch vuå - Co á kiïnë thûcá va â hiïuí biïtë vï ì sû å àa dangå vùn hoa;á thû viïån cöng cöång chuá troång vaâo caác yïëu töë: - Coá kiïën thûác vï ì caác daång thûác cuãa taâi liïåu (1) Vai tro â va â nhiïmå vu å cuaã thû viïnå cöng cöng;å thû viïån vaâ caách tiïëp cêån chuáng; (2) Khuön khöí taâi chñnh vaâ luêåt phaáp; - Nùæm àûúåc vaâ àöìng thuêån vúái caác nguyïn (3) Àaáp ûáng nhu cêìu cuãa ngûúâi duâng tin; tùæc cuãa dõch vuå thû viïån; (4) Phaát triïín vöën taâi liïåu; - Khaã nùng laâm viïåc vúái moåi ngûúâi àïí cuâng (5) Nguöìn nhên lûåc; coá àûúåc caác dõch vuå thû viïån hiïåu quaã; (6) Quaãn lyá thû viïån cöng cöång; - Caác kyä nùng töí chûác, vúái sûå linh hoaåt, (7) Quaãng baá/tiïëp thõ thû viïån cöng cöång. nùng àöång trong viïåc xaác àõnh vaâ thûåc hiïån caác thay àöíi; Baãn hûúáng dêîn cuäng nïu ra möåt söë khuyïën - Trñ tûúãng tûúång, têìm nhòn vaâ tñnh cúãi múã nghõ vïì möåt söë vêën àïì quan troång nhû viïåc aáp vúái caác vêën àïì múái, tònh hònh múái; duång cöng nghïå thöng tin trong thû viïån cöng cöång, tiïëp cêån bònh àùèng túái caác dõch vuå daânh - Sùén saâng thay àöíi phûúng phaáp laâm viïåc cho moåi ngûúâi vaâ àem dõch vuå thû viïån cöng àïí àaáp ûáng yïu cêìu cuãa tònh hònh; cöång àïën vúái cöång àöìng. - Kiïën thûác vïì cöng nghïå thöng tin vaâ Àïí àaãm baão cho caác thû viïån cöng cöång coá truyïìn thöng [2]. thïí cung cêëp àûúåc caác dõch vuå coá hiïåu quaã, 3. Tiïu chuêín àöëi vúái thû viïån cöng cöång IFLA àaä rêët chuá troång àïën nguöìn nhên lûåc thû úã möåt söë nûúác phaát triïín viïån, Tuyïn ngön cuãa IFLA vïì thû viïån cöng Taåi Hoa Kyâ, vúái sûå hònh thaânh cuãa caác taâi cöång àaä nhêën maånh: “Thû viïån cöng cöång cêìn liïåu noái vïì vai troâ cuãa thû viïån cöng cöång àûúåc töí chûác möåt caách hiïåu quaã vaâ cêìn duy trò trong viïåc xêy dûång möåt xaä höåi phöìn vinh, caác tiïu chuêín nghiïåp vuå. Caán böå thû viïån vùn minh tûâ àêìu thïë kyã XX, tiïu chuêín àöëi vúái phaãi laâ trung gian nùng àöång giûäa baån àoåc vaâ thû viïån cöng cöång Hoa Kyâ àaä àûúåc àõnh nguöìn lûåc thöng tin. Àaâo taåo chuyïn mön vaâ daång bùæt àêìu bùçng nhûäng sùæc lïånh hoùåc dûå àaâo taåo tiïëp tuåc cho caán böå thû viïån laâ möåt luêåt, tiïëp àïën laâ caác àaåo luêåt vïì dõch vuå thû phêìn khöng thïí thiïëu àïí coá àûúåc caác dõch vuå viïån cöng cöång vaâ cho àïën thúâi àiïím nùm phuâ húåp”. 2000 thò ñt nhêët 18 bang cuãa Hoa Kyâ àaä xêy Trong hûúáng dêîn cuãa IFLA vïì dõch vuå thû dûång vaâ àûa tiïu chuêín thû viïån cöng cöång viïån cöng cöång, thû viïån cöng cöång àûúåc xaác cuãa mònh lïn maång Internet [3]. Höåi Thû viïån àõnh laâ núi cung cêëp caác dõch vuå hûúáng àïën Cöng cöång Hoa Kyâ àaä tiïn phong cho quaá moåi thaânh viïn trong cöång àöìng - nhûäng trònh thiïët lêåp tiïu chuêín naây. ngûúâi coá nhûäng nhu cêìu khaác nhau vaâ luön Tiïu chuêín àöëi vúái caác thû viïån cöng thay àöíi. Vò thïë, àïí thûåc hiïån töët caác nhiïåm vuå cöång cuäng trúã nïn phöí biïën úã khaá nhiïìu nûúác cuãa mònh, caán böå thû viïån cöng cöång àoâi hoãi khaác. Vñ duå nhû úã Öxtralia, vúái tiïu chuêín phaãi coá möåt loaåt caác kyä nùng vaâ phêím chêët, daânh cho thû viïån cöng cöång àûúåc xêy dûång bao göìm kyä nùng giao tiïëp, nhêån thûác xaä höåi, riïng cho tûâng bang [4]. Taåi Öxtralia, tiïu kyä nùng laâm viïåc nhoám, töë chêët laänh àaåo vaâ chuêín àûúåc xêy dûång dûúái daång chñnh saách nùng lûåc caånh tranh liïn quan àïën thûåc tiïîn vaâ vaâ hûúáng dêîn do Höåi Thöng tin vaâ Thû viïån caác chu trònh laâm viïåc cuãa töí chûác. Caác töë chêët Öxtralia (ALIA) biïn soaån, chia thaânh caác vaâ kyä nùng cêìn coá cuãa caán böå thû viïån bao lônh vûåc nhû: göìm: - Quyïìn tûå do truy cêåp thöng tin; - Khaã nùng trao àöíi thöng tin möåt caách chuã - Thöng tin vúái tû caách laâ haâng hoáa; àöång vúái moåi ngûúâi; - Thû viïån duâng chung; THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 5/2014 5
4. Nghiïn cûáu - Trao àöíi - Hûúngá dênî vï ì thû viïnå va â quyïnì bñ mêtå ca á nhên; röång hún trong caác kho àùåc thuâ nhû kho saách - Dõch vuå thû viïån cöng cöång; thiïëu nhi, kho taâi liïåu tham khaão vúái viïåc xïëp - Hûúáng dêîn vïì dõch vuå thû viïån taåi nhaâ; giaá bònh thûúâng vaâ phên àõnh löëi ài úã kho saách khoa hoåc röång hún. - Nùng lûcå thöng tin cho moiå ngûúiâ dên Öxtralia; Diïån tñch yïu cêìu: 1m2 (10,8 fit vuöng) cho - Tiïu chuêín vïì nùng lûåc thöng tin. 110 cuöën saách. Vñ duå, Baãn hûúáng dêîn daânh cho caác thû (2) Diïån tñch daânh cho baån àoåc: tiïu chuêín viïån cöng cöång bang Queensland, Öxtralia chêëp nhêån àûúåc cho diïån tñch daânh cho baån àûúåc coi nhû möåt taâi liïåu hûúáng dêîn àïí caác àoåc trong thû viïån laâ diïån tñch daânh cho 5 baån thû viïån cöng cöång coá thïí hoaåt àöång hiïåu quaã àoåc/1000 dên. Con söë naây cho pheáp coá caác nhêët, bao göìm caác chuã àïì, nhû: quaãn lyá thû chöî ngöìi àoåc riïng trong khu ngûúâi lúán vaâ khu viïån, böë trñ nhên viïn, giúâ múã cûãa, toâa nhaâ thû thiïëu nhi cuäng nhû caác chöî ngöìi khöng chñnh viïån, thû viïån lûu àöång, böí sung taâi liïåu vaâ thûác, baân tham khaão, chöî sûã duång taâi liïåu nghe thanh lyá taâi liïåu, mûúån liïn thû viïån, taâi liïåu nhòn, àiïím truy cêåp Internet cöng cöång. àõa chñ, taâi liïåu tra cûáu, dõch vuå chuyïn biïåt, 2 cöng nghïå, biïn muåc, phöëi húåp giûäa thû viïån Diïån tñch 2,8m (30 fit vuöng) cho möîi cöng cöång vúái thû viïån trûúâng phöí thöng [5]. chöî ngöìi cuãa baån àoåc laâ tiïu chuêín chêëp nhêån àûúåc. Möåt söë nûúác phaát triïín khaác cuäng àaä xêy dûång àûúåc tiïu chuêín àöëi vúái thû viïån cöng (3) Diïån tñch daânh cho caán böå: möåt tiïu cöngå nhû: Tiïu chuêín àöëi vúái dõch vuå thû viïån chuêín mang tñnh àïì xuêët cuãa thû viïån àûúåc sûã cöng cöång taåi Scotland (1995); Hûúáng dêîn vïì duång àïí xaác àõnh söë lûúång nhên viïn laâ 1 nhên cung cêëp dõch vuå cho ngûúâi cao tuöíi taåi viïn/2000 dên. Diïån tñch laâm viïåc daânh cho Canaàa (2000); Tiïu chuêín dõch vuå thû viïån caán böå coá thïí àûúåc xaác àõnh laâ bùçng viïåc sûã duång töíng diïån tñch laâm viïåc cho möîi caán böå cöng cöång Anh (2007), Tiïu chuêín daânh cho 2 caác thû viïån cöng cöång New Zealand, v.v. laâ 16,3m (175 fit vuöng). Con söë naây bao Muåc tiïu cuãa tiïu chuêín laâ àaánh giaá caác hoaåt göìm caã chöî ngöìi laâm viïåc, baân phuåc vuå baån àöång cuãa thû viïån, vñ duå: giúâ múã cûãa, truy cêåp àoåc, khu vûåc cho mûúån taâi liïåu, khu chúâ, khu internet, muåc luåc trûåc tuyïën, söë lûúång taâi liïåu, àïí àöì caá nhên, v.v. lûúång sûã duång taâi liïåu, mûác àöå haâi loâng cuãa Diïån tñch yïu cêìu: 16,3m2 (175 fit baån àoåc. vuöng)/caán böå, úã mûác 1 caán böå/2000 dên. Bïn canhå cacá tiïu chuêní àûúcå àùtå ra liïn (4) Phongâ àa chûcá nùng: möiî thû viïnå nïn böë quan àïnë ngûúiâ lamâ cöng tacá thû viïnå va â cacá trñ mötå khu vûcå cho cacá phongâ nayâ dûaå trïn cacá dõch vu,å mötå sö ë nûúcá cungä àùtå ra nhûngä tiïu dõch vu å cöngå àöngì va â mucå àñch cuaã cacá hoatå àöng.å chuêní àöië vúiá tru å sú ã thû viïn.å Trong “Hûúngá (5) Khu vûåc chuyïn duång (khöng chuyïín dênî cuaã Thû viïnå cöng cöngå Ontario nùm nhûúång): khu vûåc naây bao göìm phoâng rûãa tay, 1997” àa ä àûa ra mötå sö ë quy àõnh àûúcå Thû viïnå khu vûåc daânh cho nhên viïn vïå sinh, khu vûåc cöng cöngå Ontario sû ã dungå àï í xacá àõnh yïu cêuì thang maáy, khu vûåc àïí maáy moác, thang böå, vï ì diïnå tñch mùtå sanâ khi xêy dûngå thû viïn.å Nhu cêìu cuãa khu vûåc chuyïn duång naây seä - Diïån tñch trung bònh trïn àêìu ngûúâi: Cöång giaãm nïëu thû viïån duâng chung phoâng rûãa tay, àöìng dûúái 100.000 dên, chuêín phuâ húåp laâ khu maáy moác, vúái cuâng möåt àún võ khaác 56m2 (600 fit vuöng)/1000 dên. trong cuâng möåt toâa nhaâ. - Kñch thûúác toâa nhaâ àûúåc xaác àõnh dûåa Diïnå tñch yïu cêu:ì 20% cuaã diïnå tñch chuêní trïn caác yïëu töë chñnh: (vñ du:å 20% cuaã töngí diïnå tñch cacá mucå tû â 1-5) (1) Diïån tñch kho taâi liïåu: Diïån tñch kho taâi (6) Diïån tñch töíng thïí töëi thiïíu: diïån tñch liïåu coá thïí xaác àõnh àûúåc bùçng viïåc sûã duång töíng thïí töëi thiïíu cho möåt thû viïån khöng nhoã chuêní trung bònh cuaã 110 cuönë sach/má 2 (10,8 fit hún 370m2 (4000 fit vuöng). vuöng). Kñch thûúác naây cho pheáp caác giaá saách ÚÃ caác hïå thöëng thû viïån coá nhiïìu chi coá chiïìu cao thêëp hún vaâ löëi ài giûäa caác giaá nhaánh, thû viïån chi nhaánh phaãi coá diïån tñch 6 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 5/2014
5. Nghiïn cûáu - Trao àöíi saân khöng dûúái 230m2 (2500 fit vuöng) vaâ cûá moiå ngûúiâ dên”. Àï í thûcå hiïnå àûúcå cacá chó tiïu thïm 1000 baãn taâi liïåu trïn töíng söë 3000 baãn nïu trïn va â cacá sû á mïnhå àùtå ra, viïcå xêy dûngå taâi liïåu ban àêìu cuãa thû viïån, diïån tñch seä cêìn àûúcå cacá tiïu chuêní va â àamã baoã cho cacá thû tùng thïm 14m2 (150 fit vuöng) [2]. viïnå cöng cöngå co á àûúcå sû å àêuì tû phatá triïní 4. Àõnh hûúáng phaát triïín thû viïån cöng toanâ diïnå vï ì moiå mùtå la â mötå yïu cêuì cêpë thiïtë cöång úã Viïåt Nam vaâ möåt söë yá kiïën àïì xuêët àùtå ra. Chiïnë lûúcå phatá triïní vùn hoa á àïnë nùm 2020 Tûâ nhûäng nghiïn cûáu bûúác àêìu vïì nhûäng cuaã Chñnh phu ã Viïtå Nam àa ä xacá àõnh “Àöií múiá tiïu chuêín vaâ hûúáng dêîn vïì dõch vuå thû viïån phûúng thûcá hoatå àöngå phucå vu å banå àocå ú ã cacá cöng cöång úã nûúác ngoaâi, chuáng töi xin àûa ra thû viïnå theo hûúngá ûngá dungå cöng nghï å thöng möåt söë kiïën nghõ sau: tin nhùmç tû å àöngå hoa,á hiïnå àaiå hoa á trong cacá (1) Cuâng vúái viïåc hoaân thiïån Dûå thaão Luêåt khêu hoatå àöngå cuaã thû viïn,å taoå sû å liïn thöng thû viïån, àaä àïën luác Böå Vùn hoáa, Thïí thao vaâ giûaä cacá thû viïnå trong möi trûúngâ mangå nhùmç Du lõch phaãi xêy dûång àûúåc chiïën lûúåc phaát khai thacá vönë taiâ liïuå phong phu,á àa dangå ú ã cacá triïín sûå nghiïåp thû viïån, cêìn phaãi xem xeát vaâ thû viïn.å Lêyë nhiïmå vu å phucå vu å cho cöng cuöcå àiïìu chónh laåi quy hoaåch phaát triïín thû viïån cöng nghiïpå hoa,á hiïnå àaiå hoa á àêtë nûúcá lamâ trong àoá coá thû viïån cöng cöång cho phuâ húåp mucå tiïu lûaå chonå sach,á xêy dûngå vönë taiâ liïuå vúái yïu cêìu cuãa thûåc tïë hún. thû viïnå àï í cung cêpë kõp thúiâ cho banå àoc.å Xêy (2) Àïí phuâ húåp vúái xu thïë phaát triïín cuãa dûngå phong traoâ àocå sachá trong xa ä höi,å gopá thïë giúái, caác nhaâ hoaåch àõnh chñnh saách trûúác phênì xêy dûngå co á hiïuå qua ã thï ë hï å àocå tûúng hïët cêìn cùn cûá vaâo thûåc tïë hoaåt àöång thû viïnå lai”. Trong ào,á àùtå ra chó tiïu “Phênë àêuë àatå 0,8 úã Viïåt Nam vaâ nghiïn cûáu tham khaão caác tiïu àïnë 01 banã sach/möá iî ngûúiâ dên trong thû viïnå chuêín, quy àõnh hiïån haânh cuãa IFLA vaâ cuãa cöng cöng,å 50 - 70% sö ë taiâ liïuå quy á hiïmë trong caác nûúác tiïn tiïën trïn thïë giúái vïì thû viïån noái thû viïnå cêpë tónh àûúcå tin hocå hoa á vaoâ nùm chung vaâ thû viïån cöng cöång noái riïng. 2015 va â nùm 2020” [6]. Gênì àêy, trong Höiå nghõ Töngí kïtë 5 nùm hoatå àöngå thû viïnå cöng (3) Böå Vùn hoáa, Thïí thao vaâ Du lõch cêìn cöngå àûúcå tö í chûcá taiå Phu á Yïn nùm 2010, sûá nghiïn cûáu xêy dûång tiïu chuêín àöëi vúái thû mïnhå cuaã thû viïnå cöng cöngå àûúcå xacá àõnh la:â viïån cöng cöång caác cêëp àïí taåo àiïìu kiïån “Thû viïnå cöng cöngå Viïtå Nam co á sû á mïnhå giûä cho caác thû viïån cöng cöång coá àiïìu kiïån gòn va â truyïnì ba á tri thûc,á lõch sû ã va â vùn hoaá cuaã phaát triïín. àõa phûúng va â dên töc;å cung cêpë cacá dõch vuå Coá nhû vêåy, hoaåt àöång thû viïån úã Viïåt thû viïnå - thöng tin àa dangå va â viïcå tiïpë cênå cacá Nam múái àaåt àûúåc phûúng chêm maâ ngaânh nguönì lûcå thöng tin trong va â ngoaiâ thû viïnå àaä àïì ra trong nhiïìu nùm nay: chuêín hoáa vaâ giupá cho viïcå hocå têp,å giaiã trñ va â phatá triïní cuaã höåi nhêåp. Taâi liïåu tham khaão 1. Tuyïn ngön cuaã IFLA/UNESCO vï ì thû viïnå cöng to resources, Truy cêåp ngaây 1/12/2013 taåi: cöngå 1994 trong “Vï ì cöng tacá thû viïn:å Cacá vùn banã phapá quy hiïnå hanhâ vï ì thû viïn”å (2008), Vu å Thû viïn,å Ha â Nöi.å aries/ standards.html 2. IFLA (2010). Public Library Service Guidelines, Truy cêpå 5. Queensland Library Association (2008). Queensland tai:å public library standards and guidelines. Truy cêpå ngayâ 3. Hennen, Jr. T. (2006), Forward to Basics: Public 28/5/2012 taåi gov.au/info/publib/ Library Minimum Standards, Targets, and Benchmarks of policy/guidelines. Excellence, March, Florida Library Association. 6. Quyïtë àõnh sö ë 581/QÀ-TTg ngayâ 06 thangá 05 nùm 4. ALIA (2009), Standards, guidelines and benchmarks 2009 cuaã Thu ã tûúngá Chñnh phu ã vï ì viïcå phï duyïtå Chiïnë for public library services in Australia and overseas: a guide lûúcå phatá triïní vùn hoa á àïnë nùm 2020. (Ngaây Toâa soaån nhêån àûúåc baâi: 08-4-2014; Ngaây phaãn biïån àaánh giaá: 10-7-2014; Ngaây chêëp nhêån àùng: 05-9-2014). THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 5/2014 7