Bài giảng Nghệ thuật lãnh đạo - Chương 5: Trí thông minh, trí tuệ cảm xúc và năng lực lãnh đạo - Nguyễn Trường Sơn

Nội dung text: Bài giảng Nghệ thuật lãnh đạo - Chương 5: Trí thông minh, trí tuệ cảm xúc và năng lực lãnh đạo - Nguyễn Trường Sơn

1. TRÍ THÔNG MINH, TRÍ TUỆ CẢM XÚC VÀ NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO Chương 5 1 PGS.TS Nguyễn Trường Sơn 4/24/2013 4:05 PM
2. Câu hỏi nghiên cứu  Trí thông minh là gì? Trí thông minh ảnh hưởng đến năng lực lãnh đạo thế nào?  Trí thông minh có rèn luyện được hay không?  Trí tuệ cảm xúc là gì?  Tại sao càng ngày người ta càng nhấn mạnh trí tuệ cảm xúc trong lãnh đạo?  Phát triển trí tuệ cảm xúc thế nào? 2 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
3. Trí thông minh và năng lực lãnh đạo  Trí thông minh là gì?  Thuyết ba nhân tố về trí thông minh.  Trí thông minh và năng lực lãnh đạo. 3 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
4. Trí thông minh  Khái niệm  Trí thông minh phản ánh tính hiệu quả toàn diện của một người trong các hoạt động được điều khiển bởi những suy nghĩ.  Những người thông minh  Học hỏi nhanh hơn.  Đưa ra các giả định, suy luận và kết luận tốt hơn.  Có lối giải thích thuyết phục hơn và có những chiến lược để cách giải thích của họ trở nên thực tế hơn.  Có thể đưa ra những giải pháp cho các vấn đề tốt hơn.  Có thể nhìn thấy mối tương quan giữa những thứ chính yếu và thứ yếu trong các quyết định của họ.  Nhanh chân hơn.  4 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
5. Một số biểu hiện quan hệ giữa trí thông minh và năng lực lãnh đạo  Một nhà lãnh đạo thông minh hơn thường sẽ thành công hơn trong việc ảnh hưởng tới nhóm để hoàn thành mục tiêu hơn những nhà lãnh đạo kém thông minh.  Có rất nhiều người thông minh nhưng lại là những nhà lãnh đạo kém.  Có nhiều người kém thông minh hơn những người khác nhưng lại là những nhà lãnh đạo tuyệt vời! 5 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
6. Thuyết ba nhân tố về trí thông minh Trí thông minh phân tích TRÍ THÔNG MINH Trí thông Trí thông minh thực minh sáng tiễn tạo 6 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
7. Trí thông minh phân tích  Khái niệm  Là khả năng giải quyết các vấn đề nói chung và có thể được đánh giá bằng cách sử dụng những bài kiểm tra chuẩn về khả năng trí óc. (IQ)  Một số biểu hiện của người lãnh đạo có trí thông minh phân tích cao  Học tập rất nhanh,  Học tốt ở trường,  Có thể nhìn thấy những mối liên kết giữa các vấn đề,  Có khả năng đưa ra những suy luận, giả thiết và kết luận chính xác dù chỉ dựa vào những thông tin mới, lạ.   Trí thông minh phân tích quan trọng thế nào đối với nhà lãnh đạo? 7 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
8. Olivia Manning – 12 tuổi - ở Liverpool  Chỉ số IQ là 162 trong khi mức IQ trung bình trên thế giới chỉ là 100.  Không những thế, chỉ số IQ của Olivia còn cao hơn cả Einstein và Stephen Hawking đến hai điểm, đưa Olivia lọt vào nhóm 1% những người thông minh nhất thế giới. 8 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
9. Kim Ung-Yong, IQ 210, được Kỷ lục Guinness công nhận là người có IQ cao nhất thế giới. Năm lên 4 ông đã có thể nói được 4 thứ tiếng. Và cũng năm 4 tuổi ông đã được học dự thính đại học. 9 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
10. Sir Andrew Wiles IQ 170, người chứng minh được vấn đề toán nan giải nhất thế giới, “định lý cuối cùng của Fermat”. 10 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
11.  Trí thông minh phân tích cao luôn là một tài sản quý của người lãnh đạo.  Khi khoảng cách về trí thông minh phân tích giữa người lãnh đạo và người phục tùng quá lớn thì giao tiếp giữa họ giảm đi, có thể trở thành vật cản khiến khó hiểu nhau.  Mối tương quan giữa trí thông minh phân tích và sự thành công trong lãnh đạo không nhiều như chúng ta vẫn nghĩ.  Những tình huống quen thuộc hoặc ít thay đổi, hoặc những tình huống cần có kiến thức chuyên sâu thì trí thông minh thực tiễn đóng vai trò quan trọng hơn trí thông minh phân tích.  Những tình huống căng thẳng người lãnh đạo có trí thông minh phân tích cao nhưng ít kinh nghiệm thường hiệu quả lãnh đạo thấp hơn những người lãnh đạo kém thông minh hơn nhưng có kinh nghiệm. 11 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
12. Trí thông minh thực tiễn  Khái niệm  Trí thông minh thực tiễn chỉ khả năng biết cách thích ứng, định hướng hoặc chọn lựa những tình huống mới để đáp ứng nhanh nhu cầu. Chỉ khả năng biết một việc nào đó nên được làm như thế nào và cách để thực hiện chúng.  Đối với nhà lãnh đạo  Trí thông minh thực tiễn là rất quan trọng, giải thích cho khả năng của nhà lãnh đạo biết làm gì và làm thế nào khi đối mặt với những tình huống lãnh đạo cụ thể. 12 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
13. Một số điểm lưu ý trí thông minh thực tiễn  Trí thông minh thực tiễn có liên quan nhiều đến kiến thức và kinh nghiệm hơn trí thông minh phân tích.  Trí thông minh thực tiễn dường như mang tính khoanh vùng.  Nhà lãnh đạo có trí thông minh thực tiễn cao có khả năng bù đắp cho trí thông minh phân tích thấp của họ.  Trong những tình huống mới, lạ trí thông minh phân tích hữu ích và quan trọng hơn nhiều so với trí thông minh thực tiễn. 13 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
14. Trí thông minh sáng tạo  Khái niệm  Trí thông minh sáng tạo là khả năng tạo ra những sản phẩm vừa mới lại vừa lạ. Sáng tạo những sản phẩm và quy trình mới và hữu ích. 14 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
15. Các thành tố cấu thành trí thông minh sáng tạo Khả năng tổng Giúp người lãnh đạo nhìn nhận sự việc theo cách mới, hoặc nhận ra hợp được mối liên hệ mới giữa những khái niệm hoặc những vấn đề có vẻ không liên quan gì với nhau. Trí thông minh Giúp người lãnh đạo đánh giá được tính hiệu quả của những giải phân tích pháp có thể có để giải quyết vấn đề Trí thông minh Những giải pháp mới thường dựa trên những kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn có liên quan. Cách tư duy Con người thích điều chỉnh, bổ sung vào những gì vốn đã tồn tại hoặc bắt đầu lại hoàn toàn mới với những giải pháp mới. Các đặc điểm tính Tính thận trọng thấp, tính sẵn sàng trải nghiệm cao và tính tiên cách phong đều có liên quan đến khả năng sáng tạo Động lực bên Thường có xu hướng đưa ra nhiều giải pháp sáng tạo hơn khi vấn đề trong cần giải quyết tỏ ra thú vị đối với họ. Yếu tố bên ngoài Áp lực về thời gian, nhóm ổn định, mối quan hệ trong nhóm lỏng lẻo có thể dẫn đến khả năng sáng tạo cao. 15 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
16. Một số nhận định từ các kết quả nghiên cứu về trí thông minh  Trí thông minh phân tích  Hầu hết những nhà lãnh đạo đều sở hữu trí thông minh phân tích cao hơn những người khác.  Những nhà lãnh đạo thông minh thường là những nhà lãnh đạo giỏi hơn.  Những nhà lành đạo thông minh hơn thường học hỏi tốt hơn từ những kinh nghiệm của mình.  Trí thông minh thực tiễn  Cực kỳ quan trọng đối với lãnh đạo.  Nhà lãnh đạo có trí thông minh thực tiễn cao thường giải quyết vấn đề hiệu quả hơn trong những tình huống căng thẳng.  Thành phần dễ thay đổi nhất  Trí thông minh sáng tạo  Đặc biệt quan trọng đối với doanh nghiệp.  Giúp có những ý tưởng mới để cải thiện tình hình.  Điều quan trọng của người lãnh đạo là phải biết làm thế nào để kích thích và điều khiển năng lực sáng tạo của người khác. 16 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
17. Trí thông minh – Kinh nghiệm – Sự căng thẳng Là tính hiệu quả toàn diện Trí thông minh của một người trong các hoạt động được điều khiển bởi những suy nghĩ. Kết quả của những xung đột, sự Những mẫu hành vi quen thuộc, Hiệu quả lo lắng về kết quả công việc và những kiến thức đã học và tích đánh giá thành tích, làm xáo trộn lũy được, những kỹ năng cần có Của lãnh đạo cảm xúc, làm giảm mức độ tập trong việc giải quyết vấn đề một trung khi giải quyết vấn đề cách hiệu quả Kinh Sự căng nghiệm thẳng 17 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
18. Các tình huống TT KINH NGHIỆM TRÍ THÔNG MINH SỰ CĂNG THẲNG DỰ DOÁN HIỆU QUẢ 1 Nhiều Thấp Cao Cao 2 Nhiều Thấp Không cao Thấp 3 Thấp Cao Cao Thấp 4 Thấp Cao Không cao Cao 18 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
19. Một số dự đoán  Dự đoán thứ nhất  Những nhà lãnh đạo dày dạn kinh nghiệm nhưng trí thông minh thấp thì vẫn có khả năng tác động đến nhóm với hiệu quả cao trong những tình huống căng thẳng cao.  Kinh nghiệm của nhà lãnh đạo có thể trở thành rào cản đối với thành tích của nhóm trong những tình huống căng thẳng thấp.  Dự đoán thứ hai  Nhà lãnh đạo có kinh nghiệm cao, có xu hướng cố chấp, áp dụng sai những giải pháp cũ cho các vấn đề mới mặc dù những vấn đề mới này cần các giải pháp mới sáng tạo hơn.  Kinh nghiệm rất có ích trong những tình huống căng thẳng nhưng lại trở thành vật cản của nhóm trong tình huống không căng thẳng. 19 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
20. Phát triển trí tuệ của một nhà lãnh đạo Tư duy độc lập Tư tưởng cởi mơƱ Tư duy hêƲ thống Ưu thế cá nhân 20 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
21. Tư duy độc lập  Tư duy độc lập  Nghi vấn các giả định và cách giải thích,  Làm sáng tỏ các dữ liệu, sự kiện theo niềm tin, ý tưởng, tư duy của người đó,  Không theo quy tắc, thủ tục, cách phân hạng đã được người khác xác định trước. 21 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
22. Rèn luyện tư duy độc lập  Hoài nghi khoa học, hoài nghi chân lý, tìm ra cách nhìn nhận, đánh giá mới về một sự vật, hiện tượng cũ hay quyết tâm đẩy lùi thêm giới hạn của sự chưa hiểu biết.  Thường xuyên đặt ra các câu hỏi nghi vấn các vấn đề mặc dù nó đã trở nên quen thuộc.  Không bao giờ mặc nhiên công nhận! 22 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
23. Tư tưởng cởi mở  Tư tưởng cởi mở  Phá vỡ các giới hạn tinh thần,  Thoát khỏi sự phụ thuộc những khuôn khổ tư duy đã được chấp nhận.  Tư tưởng cởi mở và người lãnh đạo  Vượt ra khỏi những giới hạn đã được hình thành từ kinh nghiệm để tiếp nhận cái mới,  Thích nghi nhanh với sự thay đổi.  Phát triển tư tưởng cởi mở  Khuyến khích tính hiếu kỳ,  Hành động như những người bắt đầu,  Thơ ca, học tập 23 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
24. Tư duy hệ thống  Hệ thống  Hệ thống là một nhóm các cấu phần độc lập, có quan hệ, có tương tác với nhau, tạo nên một toàn thể phức tạp và thống nhất.  Tư duy hệ thống  Phương pháp tư duy hướng đến mở rộng tầm nhìn để nhận ra sự cộng hưởng của hệ thống như một khối thống nhất và để tăng cường hoặc thay đổi toàn bộ khuôn khổ hệ thống, nhận thức được nguyên nhân sâu xa ẩn dưới bề nổi của những hiện tượng riêng rẽ. 24 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
25. Ưu thế cá nhân  Ưu thế cá nhân  Những giá trị đặc thù của cá nhân được hình thành nhằm tạo ra sự thuận lợi cho việc lãnh đạo.  Các yếu tố của ưu thế cá nhân trong lãnh đạo  Tầm nhìn cá nhân,  Khả năng đối mặt với sự thật,  Khả năng sáng tạo để giảm khoảng cách giữa sự thật và tầm nhìn. 25 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
26. TRÍ TUỆ CẢM XÚC • IQ (Intelligence Quotient) giúp cho bạn làm việc tốt – Tuyên̉ choṇ ! • EQ (Emotional Quotient) giúp bạn có thể thăng tiến nhanh – Đề bạt! 26 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
27. Cảm xúc  Hãy nêu các trạng thái cảm xúc của mình?  Cảm xúc là gì?  Cảm xúc là thứ mà tất cả mọi người đều biết nhưng không thể định nghĩa được.  Về ngữ nghĩa, cảm xúc có thể được coi là sự trải nghiệm bằng cảm giác. Bạn chỉ cảm nhận được cảm xúc chứ không nghĩ ra nó. 27 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
28. Các loại cảm xúc  Cảm xúc tiêu cực TÍCH CỰC • Sự thích thú o Cảm xúc có thể đánh lạc hướng chú ý của • Sự ngạc nhiên bạn khỏi những vấn đề chính yếu. • Tình yêu thương • Sự thư thái o Cảm xúc có thể làm hỏng một mối quan • hệ. o Cảm xúc có thể khiến bạn bị lợi dụng. o CẢM XÚC  Cảm xúc tích cực TIÊU CỰC o Có thể chuyển từ quan hệ đối đầu sang • Nỗi sọ hãi hợp tác, • Buồn bực • Hỗ thẹn o Có tác động tích cực trong cải thiện quan • Chán ghét hệ • Sự giận dữ o Cảm xúc tích cực hạn chế nguy cơ bị kẻ • khác lợi dụng o 28 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
29. Trí tuệ cảm xúc ?  Trí tuệ cảm xúc là một tập hợp các năng lực trí tuệ mà giúp con người nhận ra cảm giác của riêng mình và của người khác.  Trí tuệ cảm xúc là khả năng nhận dạng cảm xúc, hiểu được ý nghĩa của chúng và nhận ra tác động của chúng đối với những người xung quanh. Trí tuệ cảm xúc bao hàm cả việc nhận thức người khác.  Khả năng giám sát cảm giác và xúc cảm của một người nào đó và những người khác, phân biệt giữa họ và sử dụng thông tin này để dẫn dắt suy nghĩ và hành động của người đó.  Trí tuệ cảm xúc là khả năng quản trị hiệu quả chính bản thân và các mối quan hệ của con người. 29 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
30. Các mô hình về trí tuệ cảm xúc MÔ HÌNH KHẢ NĂNG MÔ HÌNH KẾT HỢP Mayer, Solovey và Caruso Goleman Bar- On Cảm nhận xúc cảm Tự nhận biết Nội tâm Nhận biết cảm xúc Tự trọng Tự đánh giá chính xác cảm xúc Tự nhận biết cảm xúc Tự tin Quyết đoán Độc lập Phát triển toàn diện Điều khiển cảm xúc Tự điều chỉnh Khả năng thích ứng Tự kiểm soát Kiểm tra thực tế Đáng tin cậy Linh hoạt Có lương tâm Giải quyết vấn đề Khả năng thích ứng Đổi mới Sử dụng cảm xúc Động lực Kiểm soát căng thẳng Muốn đạt thành tích Chịu đựng căng thẳng Trách nhiệm Kiểm soát xung đột Sáng kiến Lạc quan 30 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
31. Các mô hình về trí tuệ cảm xúc MÔ HÌNH KHẢ NĂNG MÔ HÌNH KẾT HỢP Mayer, Solovey và Caruso Goleman Bar- On Hiểu cảm xúc Thông cảm Với người khác Hiểu người khác Thông cảm Phát triển người khác Trách nhiệm xã hội Không kiểm tra quá gắt gao Mối quan hệ giữa các cá Đa dạng nhân với nhau Các kỹ năng xã hội Tâm trạng chung Ảnh hưởng Lạc quan Giao tiếp Hạnh phúc Kiểm soát xung đột Lãnh đạo Xúc tiến sự thay đổi Xây dựng mối ràng buộc Cộng tác/Hợp tác Năng lực nhóm 31 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
32. Hàm ý từ nghiên cứu EQ  Người có EQ cao có khả năng  Liên kết suy nghĩ và cảm giác của bản thân và người khác,  Liên kết suy nghĩ và cảm giác với hành động,  Làm chủ được các trạng thái cảm xúc của bản thân,   Đây được xem là những yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của người lãnh đạo.  Có thể rèn luyện để nâng cao EQ! 32 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
33. Terence Tao, 37 tuổi, IQ 230, có thể làm Christopher Hirata, 30 tuổi, IQ 225, làm việc với phép tính đơn giản năm 2 tuổi, giáo sư trẻ NASA về các dự án đổ bộ sao Hỏa năm 16 tuổi. nhất của Đại học Los Angeles, năm 24 tuổi. 33 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
34. Judit Polgar, 36 tuổi, IQ 170, được cha dùng làm “thử nghiệm” nhằm chứng minh trẻ em có thể đạt được kết quả vượt bậc nếu được đào tạo chuyên từ nhỏ. Cô đã trở thành đại kiện tướng cờ trẻ nhất thế giới, năm 15 tuổi, đánh bại Bobby Fischer. 34 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM
35. Định nghĩa Các nét đặc trưng Khả năng nhận diện và hiểu ra các thứ tâm Tự tin trạng, cảm xúc, và động cơ hành động của Tự ý thức Tự đánh giá đúng đắn về bản thân bạn, cũng như các tác động chúng có đối với Biết dùng óc hài hước mà tự phê bình bản thân những người khác Giữ được tính cách trọn vẹn nơi bản thân; đáng tin Khả năng kiểm soát hoặc tái định hướng tính cậy Tự chủ khí và các xung động tiêu cực, có hại Thoải mái trước những gì nhập nhằng, mơ hồ. Cởi mở đón nhận sự thay đổi Lòng say mê dành cho công việc vì những lý Động lực mạnh mẽ nhắm đến thành tựu Động lực do vượt trên tiền tài hay danh vọng Lạc quan, cả khi gặp thất bại thúc đẩy Khả năng theo đuổi mục tiêu với nhiệt huyết Tận tụy với tổ chức và lòng kiên trì Tinh thông việc huấn luyện và giữ chân người tài Khả năng nắm bắt rõ tâm tư tình cảm của Có cảm thức nhạy bén về sự khác biệt giữa các những người khác Thấu cảm nền văn hóa Kỹ năng trong việc đối xử với những người Có khả năng làm việc tốt với khách hàng cả cũ lẫn khác theo các phản ứng cảm xúc của họ mới Sự thành thục về khả năng làm chủ và xây Đi đầu cách có hiệu quả trong các bước thay đổi Kỹ năng dựng hệ thống các mối quan hệ Có khả năng thuyết phục xã hội Khả năng tìm được tiếng nói chung và tạo ra tình trạng đồng thuận Tinh thông việc xây dựng và dẫn dắt đội ngũ 35 Chương 4 – Trí thông minh , trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo 4/24/2013 4:05 PM